1

ICT en didactiekICT en didactiek

Over deOver de bomen en het bos bomen en het bosofof

Een kaleidoscoop aan kansenEen kaleidoscoop aan kansen

Presentatie voor Kennisnet ambassadeursPresentatie voor Kennisnet ambassadeursUtrecht, 18 november 2008Utrecht, 18 november 2008

Wytze KoopalWytze Koopal

http://www.flickr.com

/photos/clairity/199505029/

2

Wie ben ik?Wie ben ik? Wytze KoopalWytze Koopal Toegepaste Onderwijskunde (UT), 1993Toegepaste Onderwijskunde (UT), 1993 Praktisch ingestelde onderwijskundige met ICT ervaringPraktisch ingestelde onderwijskundige met ICT ervaring Veelzijdig inzetbaar, creatief, analytisch, betrouwbaar, Veelzijdig inzetbaar, creatief, analytisch, betrouwbaar,

integer, nuchter, niet bang voor techniekinteger, nuchter, niet bang voor techniek E-learning enthousiasteling (soms te enthousiast)E-learning enthousiasteling (soms te enthousiast) ProjectleiderProjectleider Veelgebruiker van web 2.0Veelgebruiker van web 2.0 www.koopaladvies.nl [Koopal Advies & Projecten] [Koopal Advies & Projecten]

http://www.flickr.com/photos/marfis75/2459533929/http://www.flickr.com/photos/marfis75/2459533929/

3

Wie zijn jullie eigenlijk?Wie zijn jullie eigenlijk?

Gebruik je een ELO? ja / nee Gebruik je een ELO? ja / nee Gebruik je wel eens mobiel internet? ja / neeGebruik je wel eens mobiel internet? ja / nee Weet je wat een wiki is? ja / neeWeet je wat een wiki is? ja / nee Gebruik je delicious (of Furl) ? ja / neeGebruik je delicious (of Furl) ? ja / nee Heb je een eigen weblog/site? ja / neeHeb je een eigen weblog/site? ja / nee Heb je een profiel op LinkedIn / Hyves etc? ja / neeHeb je een profiel op LinkedIn / Hyves etc? ja / nee

http://www.flickr.com/photos/carbonnyc/888823443/http://www.flickr.com/photos/carbonnyc/888823443/

4

http://www.twitter.com/wytzehttp://www.twitter.com/wytze

http://www.flickr.com/photos/luc/1824234195http://www.flickr.com/photos/luc/1824234195

Zo gebruikte ik Twitter voor de voorbereiding van dit verhaal....

5

AgendaAgenda Wat is digitale didactiek (ook wel webdidactiek Wat is digitale didactiek (ook wel webdidactiek

genoemd bij Kennisnet)genoemd bij Kennisnet) Wat is web 2.0 en wat is de link met onderwijsWat is web 2.0 en wat is de link met onderwijs Voorbeelden om jullie te inspirerenVoorbeelden om jullie te inspireren

http://www.flickr.com/photos/puntodevista/639615047/http://www.flickr.com/photos/puntodevista/639615047/

6

Even gas terug:Even gas terug:Wat stel jij je voor bij Digitale Didactiek?Wat stel jij je voor bij Digitale Didactiek?

http://www.flickr.com/photos/wumai/2235507421/http://www.flickr.com/photos/wumai/2235507421/

7

Bron: http://www.uu.nl/uupublish/content/INAUGURATIEROBERTJANDEF.pdf

http://www.flickr.com/photos/olpc/3010117757/http://www.flickr.com/photos/olpc/3010117757/

Oratie prof. dr. Robert-Jan Simons (2002)Oratie prof. dr. Robert-Jan Simons (2002)Digitale didactiek: hoe (kunnen) academici leren ICT te Digitale didactiek: hoe (kunnen) academici leren ICT te gebruiken in hun onderwijsgebruiken in hun onderwijs

““Digitale didactiek betreft kennis en Digitale didactiek betreft kennis en kunde met betrekking tot gebruik van kunde met betrekking tot gebruik van ICT bij het faciliteren van leren.”ICT bij het faciliteren van leren.”

8

Wat is digitale didactiekWat is digitale didactiek Zinvolle inzet van ICT in Zinvolle inzet van ICT in onderwijsprocesonderwijsproces van docent van docent Vooral: inzet van ICT ten behoeve van het Vooral: inzet van ICT ten behoeve van het leerleerprocesproces En: taak van docent wordt breder (instructeur, coach, En: taak van docent wordt breder (instructeur, coach,

beoordelaar, tutor etc)beoordelaar, tutor etc) En dus niet: hebben we de juiste computers?En dus niet: hebben we de juiste computers?

http://www.flickr.com/photos/dcjohn/74907741/

9

Vraagstukken – digitale didactiekVraagstukken – digitale didactiek Wanneer is inzet van ICT wel en niet geïndiceerd: voor welke Wanneer is inzet van ICT wel en niet geïndiceerd: voor welke

doeleindendoeleinden, welke methoden?, welke methoden? Hoe kan ICT bijdragen tot onderwijsverbetering en -vernieuwing?Hoe kan ICT bijdragen tot onderwijsverbetering en -vernieuwing? Hoe kunnen opdrachtformuleringen zodanig uitdagend worden Hoe kunnen opdrachtformuleringen zodanig uitdagend worden

gemaakt dat zij aanzetten tot gemaakt dat zij aanzetten tot samenwerkingsamenwerking en diepgaande en diepgaande verwerking?verwerking?

Hoe kan het discussiëren en samenwerken in een elektronische Hoe kan het discussiëren en samenwerken in een elektronische omgeving worden begeleid (feedback; al of niet ingrijpen; omgeving worden begeleid (feedback; al of niet ingrijpen; informeren; sturen)?informeren; sturen)?

Hoe kunnen studenten begeleid worden in het elkaar ondersteunen Hoe kunnen studenten begeleid worden in het elkaar ondersteunen bij het leren (bij het leren (elkaarselkaars tutor worden; tutor worden; elkaar feedback gevenelkaar feedback geven)?)?

Hoe kunnen digitale portfolio’s en vormen van Hoe kunnen digitale portfolio’s en vormen van zelftoetsingzelftoetsing worden worden ingezet?ingezet?

http://www.flickr.com/photos/racka/330343546/http://www.flickr.com/photos/racka/330343546/

10

Wat is Web 2.0 (social software)Wat is Web 2.0 (social software) Read / write web (tweerichtingsverkeer)Read / write web (tweerichtingsverkeer) Participatie & PersonalisatieParticipatie & Personalisatie Transparant & ToegankelijkTransparant & Toegankelijk Trefwoorden (tagging) & folksonomyTrefwoorden (tagging) & folksonomy Openheid (open source, open standaarden, open Openheid (open source, open standaarden, open

content, 'gratis')content, 'gratis') ToegankelijkheidToegankelijkheid Gemakkelijk & gebruikersvriendelijkGemakkelijk & gebruikersvriendelijk

Mogelijk gemaakt door: overal en altijd online, goedkope opslag, Mogelijk gemaakt door: overal en altijd online, goedkope opslag, software uit de kraan, multifunctionele apparatuur, RSS, Ajaxsoftware uit de kraan, multifunctionele apparatuur, RSS, Ajax

Zie ook Zie ook Stephen Downes (2008). The future of online learning: ten years onStephen Downes (2008). The future of online learning: ten years onhttp://www.downes.ca/files/future2008.doc

11

De link tussen onderwijs en web 2.0De link tussen onderwijs en web 2.0 Web 2.0 wordt al volop gebruikt door onze jeugd!!!Web 2.0 wordt al volop gebruikt door onze jeugd!!! Web 2.0 brengt zinvolle kennis, ervaring, en mensen van 'buiten' Web 2.0 brengt zinvolle kennis, ervaring, en mensen van 'buiten'

binnen de muren van de schoolbinnen de muren van de school Web 2.0 maakt wereldwijd online samenwerking mogelijk (met Web 2.0 maakt wereldwijd online samenwerking mogelijk (met

video, audio etc)video, audio etc) Web 2.0 maakt het mogelijk een eigen Personal Learning Web 2.0 maakt het mogelijk een eigen Personal Learning

Environment te creëren, in aansluiting op persoonlijke Environment te creëren, in aansluiting op persoonlijke eigenschappen en voorkeureneigenschappen en voorkeuren

Web 2.0 maakt informeel leren mogelijk (leren gaat over de muren Web 2.0 maakt informeel leren mogelijk (leren gaat over de muren van de school, in een eigen gecreërd wereldwijd netwerk)van de school, in een eigen gecreërd wereldwijd netwerk)

Het gaat in de eerste plaats om het netwerk (de connecties), niet Het gaat in de eerste plaats om het netwerk (de connecties), niet om de contentom de content

Web 2.0 biedt nu reeds vele instrumenten voor docenten, die een Web 2.0 biedt nu reeds vele instrumenten voor docenten, die een lage instapdrempel hebbenlage instapdrempel hebben

Zie ook Zie ook Stephen Downes (2008). The future of online learning: ten years onStephen Downes (2008). The future of online learning: ten years on http://www.downes.ca/files/future2008.doc

http://www.flickr.com/photos/lrargerich/2806517014/http://www.flickr.com/photos/lrargerich/2806517014/

12

Wat is RSSWat is RSS Really Simple SyndicationReally Simple Syndication http://nl.wikipedia.org/wiki/Really_Simple_Syndicationhttp://nl.wikipedia.org/wiki/Really_Simple_Syndication ““RSS wordt vooral gebruikt bij weblogs, forums of nieuwssites RSS wordt vooral gebruikt bij weblogs, forums of nieuwssites

om telkens op de hoogte te kunnen zijn van het laatste om telkens op de hoogte te kunnen zijn van het laatste artikel/nieuws.”artikel/nieuws.”

RSS-bestanden zijn te lezen via een speciale RSS-lezer, maar RSS-bestanden zijn te lezen via een speciale RSS-lezer, maar kunnen ook via speciale websites worden gelezen (Netvibes, kunnen ook via speciale websites worden gelezen (Netvibes, iGoogle, Netvibes, Google Reader). RSS-lezers zijn er in vele iGoogle, Netvibes, Google Reader). RSS-lezers zijn er in vele soorten en smaken.soorten en smaken.

De huidige generatie browsers ondersteunt RSS. Mozilla De huidige generatie browsers ondersteunt RSS. Mozilla Firefox heeft een ingebouwde RSS-lezer met de naam 'Live Firefox heeft een ingebouwde RSS-lezer met de naam 'Live Bookmarks' . Opera ondersteunt RSS ook. De (met Mac OS X Bookmarks' . Opera ondersteunt RSS ook. De (met Mac OS X meegeleverde) Safari-browser van Apple bevat een meegeleverde) Safari-browser van Apple bevat een ingebouwde RSS-lezer, net als Internet Explorer 7.ingebouwde RSS-lezer, net als Internet Explorer 7.

13

Wat zijn dus de uitdagingen?Wat zijn dus de uitdagingen? Los laten en vertrouwen gevenLos laten en vertrouwen geven Zelf zoeken, vinden, experimenterenZelf zoeken, vinden, experimenteren VerspreidenVerspreiden InspirerenInspireren Weg vinden in doolhof ('bomen en het bos')Weg vinden in doolhof ('bomen en het bos') Kansen benutten en succesvol laten wordenKansen benutten en succesvol laten worden Zowel collega's als directie 'enthousiasmeren'Zowel collega's als directie 'enthousiasmeren'

Er volgen .... enkele voorbeeldenEr volgen .... enkele voorbeelden

http://www.flickr.com/photos/nesster/3038059576/http://www.flickr.com/photos/nesster/3038059576/

14

MashupMashup http://www.timerime.comhttp://www.timerime.com toepassen bij Geschiedenis, Economie, Geografie (?)toepassen bij Geschiedenis, Economie, Geografie (?) ook vele mashup-mogelijkheden met Google Mapsook vele mashup-mogelijkheden met Google Maps

15

Iedereen kan zijn eigen portal maken met:Iedereen kan zijn eigen portal maken met: NetvibesNetvibes iGoogleiGoogle PageflakesPageflakes

www.netvibes.com/gadgetsenonderwijs [Annet www.netvibes.com/gadgetsenonderwijs [Annet Smith]Smith]

www.netvibes.com/wytzewww.netvibes.com/wytze

Personal portal (PLE), webtopPersonal portal (PLE), webtop

16

Kennis delen: MBO Marktplaats 2010Kennis delen: MBO Marktplaats 2010 samen weten we meer dan onze eigen instellingsamen weten we meer dan onze eigen instelling is wel sterk document-georiënteerdis wel sterk document-georiënteerd vooral onderwijs-organisatorischvooral onderwijs-organisatorisch www.marktplaatsmbo.nlwww.marktplaatsmbo.nl

17

Zelf content makenZelf content maken Zelf SCORM content maken is mogelijk met eXe, Zelf SCORM content maken is mogelijk met eXe,

http://www.exelearning.orghttp://www.exelearning.org Nederlandstalige community op www.exeleren.netNederlandstalige community op www.exeleren.net Open SourceOpen Source

18

WeblogsWeblogs Voorbeeld: http://taalprof.web-log.nlVoorbeeld: http://taalprof.web-log.nl Voorbeeld: http://computersindeklas.web-log.nlVoorbeeld: http://computersindeklas.web-log.nl Zoeken en vinden via http://davindiplus.kennisnet.nl/Zoeken en vinden via http://davindiplus.kennisnet.nl/ Begin zelf via blogger.com, wordpress.com of web-Begin zelf via blogger.com, wordpress.com of web-

log.nllog.nl

““(..) is een online dagboek in de vorm van een website. Bezoekers hebben (..) is een online dagboek in de vorm van een website. Bezoekers hebben de mogelijkheid te reageren op de berichten. Ook is het makkelijk de mogelijkheid te reageren op de berichten. Ook is het makkelijk berichten van een weblog binnen te halen in een ander weblog berichten van een weblog binnen te halen in een ander weblog (syndicatie). Een weblog wordt bijgehouden door één of meerdere (syndicatie). Een weblog wordt bijgehouden door één of meerdere auteurs. Een weblog nodigt uit tot reacties, discussie en peerreview. auteurs. Een weblog nodigt uit tot reacties, discussie en peerreview. Hierdoor is het een community vormend instrument.”Hierdoor is het een community vormend instrument.”(bron: http://www.digitaledidactiek.nl/dd/themas/1172)(bron: http://www.digitaledidactiek.nl/dd/themas/1172)

19

Wiki'sWiki's Voorbeeld: http://www.fi.uu.nl/wiki/index.php/BetacanonVoorbeeld: http://www.fi.uu.nl/wiki/index.php/Betacanon Zoeken en vinden via http://davindiplus.kennisnet.nl/Zoeken en vinden via http://davindiplus.kennisnet.nl/

Wiki is kort voor WikiWiki wat snel betekent in het Hawaiiaans. Wiki is kort voor WikiWiki wat snel betekent in het Hawaiiaans. Een Wiki is een verzameling gekoppelde webpagina's die door Een Wiki is een verzameling gekoppelde webpagina's die door de bezoeker eenvoudig zijn te wijzigen. Pagina's vormen een de bezoeker eenvoudig zijn te wijzigen. Pagina's vormen een netwerk. Een Wiki kan door iedereen aangepast worden. Je kan netwerk. Een Wiki kan door iedereen aangepast worden. Je kan precies zien wie wat heeft aangepast in de geschiedenis van de precies zien wie wat heeft aangepast in de geschiedenis van de pagina en heel eenvoudig een oudere versie herstellen. Omdat pagina en heel eenvoudig een oudere versie herstellen. Omdat er in een wiki een democratie heerst is ook een wiki uitermate er in een wiki een democratie heerst is ook een wiki uitermate geschikt voor het vormen van een community.geschikt voor het vormen van een community.

20

'Gratis' content - video'Gratis' content - video voorbeeld voor Duitsvoorbeeld voor Duits

http://www.youtube.com/user/meesterpietersonhttp://www.youtube.com/user/meesterpieterson

21

'Gratis' content - interactief'Gratis' content - interactief www.natuurkunde.nlwww.natuurkunde.nl www.anno.nl (geschiedenis)www.anno.nl (geschiedenis) www.math4all.nl (wiskunde)www.math4all.nl (wiskunde) www.10voorbiologie.nlwww.10voorbiologie.nl http://www.fi.uu.nl/wisweb/ (wiskunde)http://www.fi.uu.nl/wisweb/ (wiskunde) www.digilessenvo.nl (divers, www.digilessenvo.nl (divers,

OnderwijsVernieuwingsCoöperatie)OnderwijsVernieuwingsCoöperatie)

en nog veel meer... (goed zoeken)en nog veel meer... (goed zoeken)Zoeken en vinden via Zoeken en vinden via http://davindiplus.kennisnet.nl/http://davindiplus.kennisnet.nl/

22

Twitter (micro-blogging)Twitter (micro-blogging) www.twitter.comwww.twitter.com je hoeft niet 'lid' te worden om het te gebruiken; je hoeft niet 'lid' te worden om het te gebruiken;

bijvoorbeeld zoeken naar bijvoorbeeld zoeken naar “Kennisnet”“Kennisnet”

23

Meer? Zie delicious/wytze/amb18novMeer? Zie delicious/wytze/amb18novvoorbeeld van social bookmarkingvoorbeeld van social bookmarking

24

Meer web 2.0Meer web 2.0 http://www.emilychang.com/go/ehub/categoryhttp://www.emilychang.com/go/ehub/category http://www.go2web20.net/http://www.go2web20.net/

http://www.flickr.com/photos/olpc/2606362543http://www.flickr.com/photos/olpc/2606362543

25

Even gas erbij:Even gas erbij:Heb je een idee wat je nader wilt gaan Heb je een idee wat je nader wilt gaan

bekijken en uitproberen?bekijken en uitproberen?

http://www.flickr.com/photos/wumai/2235507421/http://www.flickr.com/photos/wumai/2235507421/

26

Dank voor jullie aandacht!Dank voor jullie aandacht! http://www.delicious.com/wytzehttp://www.delicious.com/wytze http://www.twitter.com/wytzehttp://www.twitter.com/wytze http://www.linkedin.com/in/wytzehttp://www.linkedin.com/in/wytze http://www.bloglines.com/public/wytzehttp://www.bloglines.com/public/wytze

Voorbeelden en leesvoer voor later:Voorbeelden en leesvoer voor later: http://www.delicious.com/wytze/amb18nov

telefoon ::: +31 6 20464517telefoon ::: +31 6 20464517email ::: email ::: info@koopaladvies.nlweb ::: web ::: www.koopaladvies.nl

gebruikslicentie: gebruikslicentie: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/

http://www.flickr.com/photos/laurenmanning/2940084348/