EEN ECHTECAFÉ LIÉGEOIS

DE GESCHIEDENIS VAN DECAFÉ LIÉGEOIS

Op 2 augustus 1914 brak om 19 u de Eerste Wereldoorlog uit in België nadat het Duitse ultimatum gericht aan de Belgische instanties met een termijn van 12 uur om te antwoorden afliep. De diplomatieke nota maande de Belgen aan om de Duitse troepen over hun grondgebied te laten trekken om Frankrijk te kunnen bevechten.

De regering wees het ultimatum van de hand, omdat ze de neutra-liteit wenste te bewaren die de Europese grootmachten haar hadden opgelegd tijdens de Conferenties van Londen in 1831 en 1839. Op 4 augustus werden de grenzen van België geschonden door de Duitse soldaten.

Als eerste op het pad van de Duitse invasie lag de versterkte stel-ling van Luik met 12 forten rond de stad op zowat 7 km afstand, 2 anderen binnen de stad, ongeveer 15.000 manschappen in het fort en 34.500 veldsoldaten tegenover een vijand die hen overtrof in aantal en meer nog in bewapening.

1914

« Le Café viennois » soverhoop gehaald op de grote lanen van Parijs. © Agence de presse Meurisse, 1914. (source gallica.bnf/bibliothèque nationale de France)

De stad bood twaalf dagen lang weerstand, wat de Duitsers verraste, net als de rest van de wereld.De aanvaller diende acht divisies in te schakelen, terwijl hij er maar één had gepland. Hij verloor meer dan 5.000 soldaten en werd afgeremd in zijn door-tocht naar Frankrijk.

De slag bij Luik beroerde de mensen overal ter we-reld en Frankrijk juichte meteen de geleverde pres-tatie van de Luikenaars toe, want hierdoor kon het zijn verdediging voorbereiden. Luik was de eerste stad buiten Frankrijk die de medaille van het ‘Légion d’honneur’ ontving op 7 augustus.

In Parijs was de publieke opinie in 1914 resoluut te-gen de Duitsers gekant. Inwoners betoogden vanaf de 1steaugustus voor de ambassade van Duitsland en tekenden een petitie opdat de ‘avenue de l’Al-lemagne’ en haar metrostation van naam zouden veranderen – ze kregen de naam ‘Jean Jaurès’.

Op 15 augustus is het de straat ‘de Berlin’ en het gelijknamige metrostation die werden herdoopt in ‘de Liège’ en Duitse herdershonden werden Bel-gische herdershonden. Elke Duits klinkende naam of een benaming die aan de aanvaller deed denken, werd dus verworpen.

In de Parijse cafés en restaurants diende men toen een ‘Café viennois’ op. Wenen was echter de hoofdstad van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk dat oorlog voerde aan de zijde van de Duitsers. Een ‘moffen’-koffie dus? De restauranthouders her-doopten het dessert in ‘Café liégeois’.

Zo ontstond een gastronomische specialiteit die men nog steeds opdient in Parijs, maar ook in Le Havre, Marseille, Saint-Tropez, Londen, New York, Los Angeles en La Réunion…

We weten dus dat het oorspronkelijk een ‘café viennois’ was, maar dit is moeilijk hard te maken, want in Wenen bestaat hij niet !

In die stad dronk en drinkt men nog altijd een ruime waaier aan warme, koele en ijsdranken op basis van koffie, opgediend in een kop of een glas. Van buitenaf gezien zou men elk drankje kunnen laten vergezellen van het adjectief ‘viennois’ (Weens).

Voor de Parijse restauranthouders in de jaren 1900 betekende een verwijzing naar Wenen dat ze hun eigen zaak vereenzelvigden met de luxe van de Weense cafés met hun geraffineerde decors met spiegels en lusters, hun charmante kader waar men werd bediend door obers in smoking en vlinderdas, zelfs als de klanten er gaan om te praten, te lezen of te filosoferen veeleer dan om een koffie te drinken.

Vandaar dat de ‘Café viennois/liégeois’ voor sommigen een warme zoete drank is met slagroom en voor anderen een ijsbereiding met room.

Blijkbaar is de eerste definitie van de ‘Café liégeois’ opgenomen in een referentiewerk van Prosper Montagné en Dr. Alfred Gottschalk vermeld in de 2 deuitgave van de Gastronomische Larousse 1938.

Dit recept verleent de bereiding de halfvloeibare consistentie van ijs die Escoffier in 1907 voorstelde in zijn Culinaire Gids de naam ‘café glacé’.

De bewerking met de sorbetière vergt veel tijd. Daarom hebben sommige restauran-thouders zich het leven gemakkelijker gemaakt en gieten ze afgekoelde zoete koffie over een bolletje roomijs waarop ze dan slagroom aanbrengen. Ze voegen koffieboontjes toe als decoratie om het er aantrekkelijker te doen uitzien. Om commerciële redenen voegt men aan de ‘café liégeois’ soms ook enkele drup-pels jenever toe. Een drankje met alcohol kan men immers duurder verkopen.

Een andere smaak, maar nog steeds heerlijk!

Het Museum van de Gourmandise van Hermalle-sous-Huy handelt over de vermakelijke geschiedenis van het koken en de voeding van de Oudheid tot vandaag. Het valt uiteraard in de smaak bij fijnproevers, lekkerbekken, gastronomen en veelvraten, maar ook bij wie authentieke schilderijen, meubels, keukengerei en curiosa waardeert. De Bibliotheek van de Gourmandise waarop het Museum boogt, bevat de grootste verzameling boeken over gastronomie in België en een van de grootste van Europa met ruim 20.000 werken rond dat thema.

U zal er de ‘Café liégeois’ kunnen proeven, bereid volgens het recept van de Gastronomische Larousse van 1938.

De rondleidingen gebeuren enkel op afspraak. +32 (0)85 31 42 86 – www.musee-gourmandise.be

Café glacé. (ijskoffie). – Bereid volgens de gebruikelijke methode een infusie van koffie met 300 gram vers gemalen koffie en driekwart liter kokend water. Plaats deze infusie in een terrine met 600 gram suiker in klontjes. Laat de suiker smelten en de infusie afkoelen. Voeg een liter gekookte, met vanille geparfumeerde melk die volledig is afge-koeld toe aan de koffie, samen met een halve liter room. Een sorbetière laten bevriezen en de samenstelling licht vloeibaar houden. Opdienen in kopjes. Bedekt met een laag slagroom wordt het een ‘café liégeois’.

HET MUSEUM VAN DE GOURMANDISE VAN HERMALLE-SOUS-HUY

HET JUISTE RECEPT GEVEN IS GEEN GEMAKKELIJKE KLUS

De ‘Café liégeois’ is gekend en wordt gewaardeerd over de hele wereld. Maar waar kan hij beter smaken dan in Luik, waar hij ook nog naar herinneringen proeft?

Luik bezit een origineel gastronomisch erfgoed en talrijke kwaliteitsvolle hore-cazaken. Men heeft deze laatste voorgesteld zich in te schrijven voor een eve-nement waarbij dit heerlijke dessert op de voorgrond wordt geplaatst en waar-bij ze producten met gegarandeerde kwaliteit gebruiken.

RUE ST-MICHEL

CHAUSSEE DES PRES RUE PUITS-EN-SOCK

RUE LEOPOLD PONT DES ARCHES

RUE DE LA CITE

RUE DE L'ACADEMIE

R

. DE BRUXELLES

BOUL

EV

ARD DE LA SAUVENIERE

BOULEVARD DE LA SAUVENIERE

MONT SAINT-MARTIN

M

ONT SAINT-MARTIN RUE ST-HUBERT R. HAUTE SAUVENIERE

BOU

LEVA

RD D

’AVR

OY

BOU

LEVA

RD D

’AVR

OY

QUA

I RO

OSE

VELT

QU

AI S

UR

MEU

SE

QUA

I DE L

A GOFFE

LA BATTE

RUE DES CROISIERS

RUE DES PREM

ON

TRES

RUE DU VERTBOIS

PLACESAINT-JACQUES

QU

AI E

DO

UA

RD V

AN

BEN

EDEN

Q

UA

I DE

GAU

LLE

QUAI D

ES TANNEURS

QUAI SAINTE-BARBE

L

A M

EUSE

LA M

EUSE

L

A MEUSE

RUE LOUIS JAMME

RUE RO

ULEAU R. RO

ULEAU

RUE DE BERGHES

R. FOSSE AUX RAINES

RUE JEAN D

’OUTREMEUSE

RUE

BEAUREGARD

R. D. RECOLLETS

PASSERELLE BOULEVARD SAUCY

R

. H. DE DINANT

BOULEVARD DE LA CONSTITUTION

RUE DES TANNEURS

RUE DE LA RESISTANCE

RUE MATHIEU LAENSBERG

RUE DE BEX

FERONSTREE

FERONSTREE

FERONSTREE

PLACE DESBONS-ENFANTS

R. STE-CROIX

RUE DU PALAIS RUE DU PALAIS

HORS CHATEAU

HORS CHATEAU

HORS CHATEAU

R. DE LA RO

SE

RUE VELBRUCK BAPTISTE

R. ST-JEAN

RUE DU PONT

RUE DES MINEURS

R. DE LA POULE R. SAINTGEORGES

R. DU

MO

NT

DE PIETE

R. D.AVEU

GLES

BOUCHERIE

R

UE DE LA

COUR DESMINEURS

MONTAGNE DE BUEREN

IMP. HUBART

VIGNETTE

IMP. DE LAIM

P. DE LA CHAINE

R. ST-THOM

AS

RUE CREVE-COEUR

PLACE CREVE-CŒUR

PLACE SAINTBARTHELEMY

RUE HON

GREE

PLACESTE-BARBE

PLACEST-PHOLIEN

RUE DES ECOLIERS

LES ECOLIERS

RUE D

EVANT

RUE G. THONE

RUE M. PO

LAIN

RUE G

. GREG

OIRE

RUE ERNEST DE BAVIERE

BOU

LEVARD

DE L’EST

RUE

SAIN

T-EL

OI R. CAPITAINE

PLACEJEHAN LE BEL

RUE

ROTU

RE

RUE D

E L’ OU

RTHE

R. PORTE G

RUM

SEL

PLACEDELCOUR

PLACEDE L’YSER

AVENUE MAURICE DESTENAY

RUE A. DUMONT PONT KENNEDY PONT DU LONGDOZ

RUE DE L’UNIVERSITE RUE DE L’UNIVERSITE

RUE HAZINELLE

S

AINT

-PAU

L

R. CHARLES MAGNETTE

TO

URN

ANT

R. SOEURS DE HASQUE

R. BONNE-FORTUNE

RUE SAINT-PAUL

RUE DU MERY

RUE DES CLARISSES

RUE DES CARMES

RUE SAINT-

REM

Y

PLACE DESCARMES

PLAC

E COCKERILL

PLACE DU 20-AOUT

RUE DE L’ETUVE

R. ST-DENIS

R. DE LA GOFFE

RUE B

ARBE-D’OR

R. GRANDE-TOUR

PLACESAINT-LAMBERT

PLACESAINT-PAUL

PLACE DE LA

CATHEDRALE

DOMINICAINS VIN

AVE D’ILE

RUE DES

PASSAGE LEMONNIER

RUE DE LA SIRENE

R. DES CELESTINES R. TÊTE DE BOEUF

R. DU DIAMANT R. ST-JEAN-EN-ISLE RUE D'AMAY

BERGERUE

RUE DE LA CASQUETTE

R

UE XAVIER NEUJEAN

PLACE SAINTETIENNE

R. LULAY DES FEBVRES

COURSAINT-REMY

PASSAGE CH. BURY

PL.COMMISSAIRE

MAIGRET

PARVISDES ECOLIERS

IMP. DE LA GRANDENASSARUE

IMPASSECROCTAY

LE CADRAN

PLACEVERTE

PLACE DE LAREPUBLIQUE FRANCAISE

PLACE DEL’OPERA

PLACE DUMARCHE

PL. ST-DENIS

EN N

EUVICE

POTIERUE

RUE LIBOTTE

RUE

VILE

TTE

RU

E VI

LLET

TE

RUE ROBERTSON

IMP. DE LA RUE

RUE DEVEUX

RUE

DO

UFF

ET

R. ALFRED

MAGIS

COURHENAUX

QUA

I ORB

AN

QUAI DU LONGDOZ

DER

IVAT

ION

DE LA MEUSE

RUE

TOUR-EN

BÈCHE

QUAI M

ARCELLI

S

LA M

EUSE

Q

UA

I CH

URC

HIL

L

BOU

LEVA

RD FR

ÈRE O

RBAN

Q. P. V

AN-HO

EGAR

DEN

BOULEVARD PIERCOT

BOULEVARD PIERCOT

RUE ROUVEROY

RUE DE L'EVECHE

RUE EUGENE YSAYE

BOU

LEVA

RD F

RÈRE

ORB

AN

AU PERÎ

BD DU 14E DE LIGNE BD DU 2E LANCIERS

PONT SAINT-LÉONARD

PLACE DESDÉPORTÉS

RUE

DU

POT

AY

RUE REGNIER

PONCELET

RUELLE ROLANSRUE HENNET

JONRUELLE

RUE V

IVEG

NIS

DELFOSSE

RUE

PLACEEMILE DUPONT

COURST-ANTOINE

RUE RAESDE HEERS

RUE JEANWARROQUIERS

RUE

ST-J

ULIE

N

RUE SAINT-MARTIN-EN-ILE

RUE STE-URSULE

RUE CHAPELLEDES-CLERCS

RUE DESCHIROUX

RUE SAINT-BARTHELEMY

RUE PETITEBECHE

1 2

3

8

4

5

6

7

910

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

2425

A Pilori Place du Marché 7

As Ouhès Place du Marché 21

Brasserie Sauvenière Place Xavier-Neujean

Le CloîtreMusée de la Vie wallonne

Glacier Achille Rue Pont-d’Avroy 55

Glacier Franchi Rue Saint-Gilles 11

Glacier Glace & Moi Rue Lulay-des-Febvres 12

Glacier Ice bar Lamorgese Place des Carmes 2

Glacier Pistache et chocolat Place du Marché 23

L’Amuse bouche Rue des Mineurs 6

L’Écailler Rue des Dominicains 26

L’Industrie Rue Saint-Gilles 6

La Crèmerie PiercotRue Eugène-Ysaye 14

Le Bar à BoeufRue de la Goffe 20

Le Bistrot d’en face Rue de la Goffe 8

Le Bouquin Place des Carmes 8

Le Cecil Place Cathédrale 1

Le Labo 4 Quai Van-Beneden 22

Le Regina Rue Pont-d’Avroy 61

Les Princes-Evêques Pl. de la République-française 43

MADcafé Rue Fabry

News Bar Rue du Mouton-blanc 4

L’Atelier du Sélys - Les comtes du méanMont-Saint-Martin 9

Taverne Tchantchès et Nanesse Rue Grande-Bêche 35

The Kitchen Boulevard de la Sauvenière 139

Côté GoûtRue Sœurs de Hasque 12

K-FéeRue de la Goffe 6

Le ComptoirPlace des Carmes 6

Rive GauchePlace des Carmes 1

Tavernes des ArtistesRue des Dominicains 17

Vin sur VinPlace du Marché 9

StoffelsRue Saint-Paul 10

Le CelticBoulevard de la Sauvenière 145

2

1

3

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

4

15

16

17

26

27

2928

30

31

32

33

Édite

ur re

spon

sab

le :

Offi

ce d

u To

uris

me,

rue

de

la B

ouch

erie

, 4 -

400

0 Li

ège

– Im

pres

sion

: C

IM V

ille d

e Li

ège

– C

once

ptio

n et

gra

phis

me

: offi

ce d

u To

uris

me

– É

diti

on 2

017

NE

PAS

JETE

R SU

R LA

VO

IE P

UBL

IQU

E

Halle aux viandes13, quai de la Go�e+32 (0)4 221 92 21

info@visitezliege.bewww.visitezliege.be