Groenlandeen dunbevolkte,

grondstoffenrijke regio

1 Een Arctische ligging

grootste eiland ter wereld tussen de Noordelijke IJszee en de

Atlantische Oceaan behoort geografisch tot Amerika, maar werd

lange tijd bestuurd door Denemarken sinds 1979 grote mate van zelfbestuur van 1973 tot 1985 lid van de EU 21 juni 2009: zelfbestuur

Groenland

oppervlakte: 2 175 600 km² (= 70 x België) N.–Z.: 2 670 km W.–O.: 1 050 km

Groenland, Kalaallit Nunaat

Een wegwijzer op het vliegveld van Kangerlussuaq. Dit stadje van ca. 500 inwoners beschikt over dé internationale luchthaven van Groenland.

Het belang van de Noordwestelijke Doorvaart

Sinds 1985 beschikt Groenland over een eigen vlag. De rode halve cirkel op een witte achtergrond symboliseert

de middernachtzon boven het ijs.

nationale feestdag op 21 juni … Ullortuneq (= de langste dag)

Ten noorden van de noordpoolcirkel kans op

◦ in de zomer middernachtzonde duur hangt af van de breedteliggingbv. in de Diskobaai van 25 mei tot 25 juli; in Qaanaaq van 19 april tot 24 augustus

◦ in de winter poolnacht in Qaanaaq van 24 oktober tot 17 februarivaak met noorderlicht of poollicht

Het noorderlicht of poollicht is een helder lichtverschijnsel dat allerlei vormen en kleuren kan aannemen. Elektrisch geladen zonnedeeltjes dringen de atmosfeer binnen en botsen er met gasdeeltjes.

2 Het inlandsis overheerst

ca. 85 % bedekt door ijs centrale ijskap, het landijs of inlandsis, is

de tweede grootste ijskap ter wereld 1 tot 3 km dik ijspakket als deze ijskap volledig zou smelten, dan

steeg de zeespiegel met ca. 6 m ijsvrij gebied ca. 400 000 km² groot

Talrijke gletsjers dalen af naar de zee. Daar breken ze af en zetten hun weg verder

als immense ijsbergen.

Aan de kust komen talrijke fjorden voor. Die inhammen werden geërodeerd door de gletsjers van de ijskap die in de ijstijden tot voorbij de tegenwoordige kust reikten.

Ten zuiden van het stadje Ilulissat (Groenlands voor ijsbergen) ligt de Isfjorden, een 40 km lange ijsfjord, gevuld met enorme ijsbergen van de meest productieve gletsjer van het noordelijk halfrond.Deze ijsbergen werden in 2004 door de Unesco uitgeroepen tot Werelderfgoed.

Het grootste deel van Groenland bestaat uit de oudste gesteenten ter wereld (bijna 4 miljard jaar oud – Precambrium): vooral metamorfe gesteenten en stollingsgesteenten (bv. marmer, gneis en graniet).

Ca. 60 miljoen jaar geleden (Tertiair): veel vulkaanuitbarstingen; nu o.m. basaltgesteenten terug (bv. op Disko eiland)

door een noordelijke ligging maar ook door de ijskap, de overheersende

winden en de zeestromen de gemiddelde maandtemperatuur komt

nooit boven 10 °C

3 Een koud klimaat

Qeqertarsuaq

op de ijskap geen planten verder veel permafrost (bevroren bodem) met beperkte plantengroei

vegetatie gedomineerd door lage toendra- en rotsvegetatie, zoals dwergstruiken, mossen, korstmossen, varens, heide- en grassoorten; bomen ontbreken

relatief rijke fauna ondanks poolklimaat en geïsoleerde ligging: meer dan 200 vissoorten, 200 vogelsoorten (waarvan 50 broedend), 5 robbensoorten, tot 15 walvissoorten en 8 soorten landzoogdieren, waaronder de ijsbeer en de muskusos

Met aangepaste fauna en flora

De klimaatveranderingen in Groenland worden op de voet gevolgd.

Het sneller afsmelten van de ijskap is een vaststaand gegeven.

Met talrijke gevolgen …

De Isfjord stroomt steeds sneller: nu ruim 35 m per dag. Jaarlijks loost hij zo’n 45 km³ ijs in de fjord,

die daardoor verstopt raakt met ijsbergen. De gletsjertong brokkelt af en wordt steeds

korter.

De grondstofrijke ondergrond komt vrij: vindplaatsen van goud, diamanten, molybdeen, zink en lood komen bloot te liggen.

De zee wordt ijsvrijer … olie en gas worden ontginbaar (reserves geschat op 31 miljard vaten)

Groei (ramp)toerisme

Inuit (vroeger Eskimo’s) = oorspronkelijke inwoners◦ nomaden, die zo’n 5 000 jaar geleden migreerden

vanuit Alaska en Siberië◦ vormen vandaag een kleine groep

Groenlanders = vermenging van Denen en Inuit◦ grootste groep, vooral in het zuidwesten ◦ spreken Groenlands, een dialect van het Inuit

Denen: ca. 11 % van de bevolking

4 Een kleine bevolking

Ca. 57 000 inwoners bevolkingsdichtheid 0,14 inwoners/km² op

het ijsvrije oppervlak 50 000 inwoners wonen in steden van wie 15 000 in de hoofdstad Nuuk

de Inuit leven in kleurrijke, geprefabriceerde, houten huizen

zowat 80 % van de Inuitbevolking is depressief hoog zelfmoordcijfer door lange, donkere winters

(geen jacht, verveling) de jacht is niet meer essentieel om te kunnen

overleven het beeld van de Inuitjager in zeehondenbont die

ecologisch verantwoord op rendieren jaagt verdwijnt de jacht en de visvangst zijn nog steeds de

voornaamste bron van inkomsten harpoenen, hondensleeën en kajaks zijn vervangen

door geweren, sneeuwscooters en motorboten men probeert de westerse levensstijl te kopiëren

De Groenlandse economie is vooral gebaseerd op de jacht, de visvangst en het toerisme.

5 Beperkte economische activiteiten

Inuit jagen op zeehonden, walvissen, ijsberen en andere dieren

vlees en spek leveren vet, eiwitten en vitaminen

huiden en vachten verwerkt tot kleding, tenten en kajaks

tanden en haren als gebruiksvoorwerpen en sieraden

meer dan 300 000 ton vis per jaar, vooral garnalen, kabeljauw en heilbot

in het noorden ook traditionele jacht op zeehonden (ca. 160 000 dieren per jaar)

vangstbeperking van walvissen voor binnenlandse consumptie

landbouw enkel in het zuiden (hooi, groenten, schapen)

voornaamste industriële sectoren: visverwerking (vnl. garnalen en Groenlandse heilbot), artisanale sier- en gebruiksvoorwerpen, huiden en vellen

veel grondstoffen; o.m. goud, uranium, koper, lood, zink, ijzer en steenkool, aardolie, diamanten

interessant in een wereldeconomie met steeds duurdere grondstoffen

Groenland exporteert sinds 1998 het duizenden jaren oude ijs en smeltwater.

Greenland Ice Cap Production wint jaarlijks 2000 ton ijs, dat in Denemarken verkocht wordt in pakketjes van 1 tot 7 kg ruw gevormde ijsblokjes . Er staat een unieke productiedatum op: 0 tot 60 000 jaar vóór Christus. Taste the frozen history is hun slogan.

Een ander bedrijf wil smeltwater van een gletsjer via een pijp in een tanker opvangen. Het water wordt dan naar Canada vervoerd, daar gebotteld en vervolgens op de Noord-Amerikaanse markt gebracht. Voor het water werd al een naam bedacht: Aqua Polaris.

Maar is het water werkelijk zo puur als deze ondernemers willen doen geloven?

maar gigantische mogelijkheden

Goudkoorts in Groenland

In Groenland wil het Canadese Quadra Mining een van de grootste molybdeenmijnen ter wereld bouwen, pal tussen twee gletsjers. De stijgende grondstoffenprijzen en de smeltende ijskap maken van Groenland een eldorado voor mijnmaatschappijen. Het eiland kan tot een tweede Saudi-Arabië uitgroeien.

De inwoners van het plaatsje Ittoqqortoormiit kregen meer uitleg over het project. Voor de aanleg van de mijn zijn 600 werklui nodig. Daarna kunnen er 500 vast aan de slag. In de mate van het mogelijke moet het Canadese bedrijf gebruikmaken van Groenlandse arbeidskrachten. Dat zal moeilijk worden, want Ittoqqortoormiit telt slechts vijfhonderd inwoners. De gemeente is met 235 000 km2, bijna acht keer België, een van de meest afgelegen gemeenten van het eiland.

Al sinds de jaren 1960 is de aanwezigheid van meer dan 200 miljoen ton molybdeenhoudend gesteente in de berg Malmbjerg bekend. De berg ligt omgeven door twee gletsjers op een zeer onherbergzame plaats. Maar intussen zijn de grondstoffenprijzen dermate gestegen dat Quadra Mining zich letterlijk op glad ijs wil begeven. Het scheikundige element molybdeen wordt hoofdzakelijk in legeringen gebruikt. Staal wordt sterker en roestbestendiger na toevoeging van het zilvergrijze goedje.

Voorts draagt vooral de geschatte aardolierijkdom in de kustwateren rondom Groenland bij tot de goudkoorts. Zes oliemaatschappijen zijn met metingen voor de westkust bezig. De grootste reserves worden onder het drijfijs in het ontoegankelijke noordoosten vermoed. (D. Evers)

De Standaard, 04/09/ 2008

geen pretparken, strandvakanties of discotheekbezoek

wel het natuurschoon en de stilte

het toeristische aanbod omvat cruises en boottochten, ijsbergen kijken, wandelingen, trektochten, hondensledetochten, kajaktochten, skiën, langlaufen, bergbeklimmen en andere sportactiviteiten, walvisobservaties en de Inuitcultuur

6 Een toeristisch paradijs

een snelgroeiend aantal toeristen:in 1980: 0in 2008: ca. 80 000ca. 50 % groei per jaar

door:- attractiviteit van natuurgebieden - het thema ‘opwarming van de aarde’- de invloed van de media - ramptoeristen

Bv. Eqi

basiskamp van de vroegere Europese poolreizigers

zes chalets voor toeristen geen modern comfort indrukwekkend ijsfront van de Eqip Sermia:

4,2 km breed en 100 m hoog (de gletsjer kalft ca 10 m per dag af)

En …