OFFSHORE

Wij nemen internationaal het voortouw op gebied van innovatie en onderzoek

HOE NEDERLAND HET VERSCHIL MAAKT

OntwikkelingEr zijn volop nieuwe gebieden en mogelijkheden

Offshore windenergieNederland neemt een pro-minente plek in

VerbeterenVeel aandacht voor technische én operationele veiligheid

PersoneelWerken in de offshore: dynamisch en veelzijdig

3TIPS

VOOR MEER VOORUITGANG

FO

TO

: W

WW

.FLY

ING

FO

CU

S.N

L

technisch vooruitstrevend ecologisch verantwoord economisch rendabel

www.maritimecampus.nlinfo@maritimecampus.nl

Onderzoek, onderwijs, ondernemen & overheid werken samen aan Kenniscentrum Wind op ZeeMCN & partners gaan vanaf schooljaar 2011/2012 een HBO - én MBO opleiding wind energie verzorgen

. .

EEN COMMERCIËLE UITGAVE VAN MEDIAPLANET, GEDISTRIBUEERD DOOR HET FINANCIEELE DAGBLAD.

Nr.1/december 2010Ontwikkeling, veiligheid en personeel

2 · DECEMBER 2010

UITDAGING

Offshore: van groot belang voor de Nederlandse industrie

De gaswinning is voor Nederland van groot belang en de offshore- sector levert daaraan een belangrijke bijdrage. Nieuwe technieken moeten voor deze sector een antwoord geven op het energievraagstuk van de komende decennia.

De betekenis van de offshore-sector voor de Nederlandse in-dustrie is aanzienlijk. Hoewel het logisch is dat men bij aard-gas direct denkt aan

Groningen, is 35 van de 75 miljard ku-bieke meter die de verschillende ope-rators jaarlijks in Nederland winnen afkomstig van kleinere velden. Een groot deel daarvan, circa 25 miljard, is aardgas uit de Noordzeebodem. Om dit in perspectief te zetten: dat is de helft van de totale Nederlandse gas-consumptie. Er staan op de Noordzee zo’n 120 productieplatforms, de acht boorplatforms niet meegerekend. En dan ook nog eens zo’n 1500 kilometer pijpleiding. Bovendien biedt de off-shore-industrie werk aan ruim 3.500 mensen.

HelikopterverkeerMaar het belang gaat verder. Het helikopterverkeer, met zo’n 75.000 starts en landingen per jaar (ter ver-gelijking: Schiphol telt zo’n 400.000 starts en landingen per jaar) is een belangrijke factor in de plaatselijke economie van Den Helder, dat fun-

geert als belangrijkste Nederlandse hub voor de offshore-sector. Centra-le controlekamers van operators zijn hier te vinden en ook bevoorrading van de platforms gaat voor een groot deel via Den Helder. De totale inves-teringen in de offshore sector zijn goed voor bijna een miljard euro per jaar.

Bij al deze cijfers hebben we het tot nu toe vooral over gasproduc-tie gehad. Maar het olieveld bij Schoonebeek heeft van 1947 tot 1996 grote hoeveelheden olie geprodu-ceerd. Na de sluiting ervan nam de Nederlandse olieproductie sterk af, maar de velden gaan binnenkort weer in bedrijf met nieuwe technie-ken. Ook op de Noordzee zijn nog een aantal velden in productie. Nieuwe technieken moeten ook de jaarlijkse gasproductie van 25 miljard kubieke meter per jaar op niveau houden. Daarbij valt te denken aan seismi-sche metingen en betere informa-tievoorzieningen, maar ook een nieuwe generatie boorinstallaties moet de boringen efficiënter maken. Andere ontwikkelingen moeten de productieduur van bestaande vel-den verlengen en gasproductie uit

‘moeilijke’ velden (met compacter gesteente in het reservoir) mogelijk maken. Op tal van fronten werkt de sector aan het veiligstellen van de gasproductie voor de toekomst.

Flexibel en schoonDe gaswinning zal in Nederland nog lang een rol van betekening blij-ven spelen. Daarin zal een sterke offshore sector in alle schattingen richting 2030 een rol blijven spe-len. Bovendien is gas de schoonste fossiele brandstof en voorlopig vol-doende aanwezig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld olie. Volgens schat-tingen op basis van het huidige ver-bruik zijn de gasvoorraden pas over 200 jaar uitgeput. Gas is flexibel en gasgestookte energiecentrales zijn relatief eenvoudig te bouwen. Ter il-lustratie: het bouwen van een ener-giecentrale op gas duurt gemiddeld 4 jaar, een centrale op kolen 8 jaar en een nucleaire centrale zelfs nog lan-ger. Aangezien de energie uit wind- en zonnekracht niet stabiel is valt te verwachten dat aardgas als flexi-bel element van de energiemix van groot belang blijft in de komende decennia.

“De offshore- industrie biedt werk aan ruim 3.500 mensen”

Bram van MannekesSecretary general Nederlandse Olie en Gas Exploratie en Productie Associatie (NOGEPA).

“Er zijn meer specialis-ten nodig in offshore-sector. En of je nu techneut, onderzoeker, uitvinder of manager bent, deze sector is ontzettend veelzijdig”

Gerrit TolCurriculumleider afdeling offshore engineering aan de TU Delft

WIJ RADEN AAN

PAGINA 15

OFFSHORE, 1E EDITIE, DECEMBER 2010

Managing Director: Marc ReinemanProduction Manager: Sanne Hollmann

Business Development Manager: Lot van Brakel

Design: Lii Treimann

Project Manager: Daan Pels Telefoon: 020-7077032E-mail: daan.pels@mediaplanet.com

Gedistribueerd: FD, december 2010 Drukkerij: Wegener NieuwsDruk

Mediaplanet contact informatie:Telefoon: 020-7077000Fax: 020-7077099E-mail: redactie@mediaplanet.com

Dit is een bijlage bij het FD. De inhoud van deze

bijlage valt niet onder de hoofdredactionele

verantwoordelijkheid van het FD.

We make our readers succeed!

Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar.

Avra Towage BV

Scheepmakershaven 32b

3011 VB Rotterdam

chartering@avra.nl

0031 10 281 0886 WWW.AVRA.NL

Need a tug?“ZWERVER I” THE VERSATILE

OFFSHORE SUPPORT VESSEL

HVS DREDGING SUPPORT B.V.Tel. + 31 (0) 517 - 413588 Fax: + 31 (0) 517 - 416352Harlingen The Netherlandswww.hvsds.nl info@hvsds.nl

NEW MULTI PURPOSE DP-1 SUPPORT VESSEL “ZWERVER III” IN SERVICE: 11/2011

TNO.NL

sterkerTNO werkt aan een betere toekomst.Ook als het gaat om innovatieve maritieme en offshore oplossingen.

Afgeronde projecten hebben rendementen van 17% tot31% per jaar behaald.

Goed rendement door gunstige aankoopprijsEen goede belegging begint met een lage aankoopprijs.Dit geldt voor aandelen, maar ook voor schepen. Hetschip Universal Brisbane is dit voorjaar in China besteld,toen de prijzen gunstig waren vanwege de kredietcrisis.

Vrachttarieven weer op gezond niveauHet ms Universal Brisbane is een bulkschip met een draagvermogen van 57.500 ton en zal wereldwijd wor-den ingezet op het vervoer van grondstoffen. De bulk-markt is snel hersteld van de crisis en de vrachttarievenzitten momenteel weer op een gezond niveau (zie gra-fiek). Een prima basis voor een rendabele exploitatie.

Aftrekpost voor BV´sBV´s die deelnemen in Universal Brisbane CV kunnendeze investering versneld afschrijven in twee jaar. Hier-door ontstaan grote aftrekposten (meer dan 2x uw in-leg) waarmee u de belastbare resultaten van uw BV om-laag kunt brengen. Vraag onze medewerkers naar demogelijkheden.

– Deelnemen kan v.a. $ 5.000 (storten in euro´s mogelijk)– Looptijd circa 6 jaar– Prospectus is goedgekeurd door de AFM

* Enkelvoudig gemiddeld rendement.

De waarde van uw participatie kan fluctueren. In het verleden behaalde resulta-ten bieden geen garantie voor de toekomst. Namens Universal Brisbane (Trade)CV verzorgt beherend vennoot Universal Marine Investments BV deze emissie.

UNIVERSAL BRISBANE (TRADE) CVNavigeren op de golven van de wereldeconomie

Verwacht rendement 12,3%* per jaar

Schaardijk 19, Postbus 745 2920 CA Krimpen aan den IJssel

Vraag vandaag nog het prospectus aan!Kijk op www.universalmarine.nl, bel0180 552828 of stuur de coupon op.

Stuurt u mij vrijblijvend de prospectus en het inschrijvings-formulier van deze aantrekkelijke scheepvaart-CV.

Naam/voorletter(s) m/v

Adres

Postcode/plaats

Tel. overdag ’s avonds

E-mail

Coupon in ongefrankeerde envelop naar: Universal Brisbane (Trade) CVAntwoordnummer 1712920 VB Krimpen aan den IJssel (17.203)

Initiatiefnemer Universal MarineUniversal Marine is een Nederlandse scheepvaarton-derneming. Met 10.000 investeerders die als comman-ditaire vennoten in haar moderne vloot investeren, isUniversal Marine één van de grootste aanbieders vanscheeps-CV’s in Nederland.

INTERESSANTEAFTREKPOSTVOOR BV’S

4 · DECEMBER 2010

Ons land heeft een goede reputatie op het gebied van Off shore wind-energie. Er zijn nu twee off shore windparken in bedrijf. Eentje ligt in de buurt van Egmond aan Zee, zo’n tien kilometer uit de kust. Dat is de oudste die we kennen in Nederland en is in 2006 in gebruik genomen. Er staan 36 windturbines van 3 mega-watt elk. Een andere ligt in het Zuid Westen van Nederland en bevat zo’n 60 windturbines van 2 megawatt. De laatste vijf jaar heeft onderzoek zich toegespitst op off shore windenergie. “Eerder was de focus voor duurzame energie met name gericht op het land”, vertelt Jos Beurskens. “Een aantal jaren geleden zijn we begon-nen de Noordzee mee te plannen. Daar is natuurlijk fl ink wat ruimte beschikbaar.”

Minder lawaaiEn de innovaties die Nederland heeft voortgebracht? Een van de in-novaties van Nederland is de manier waarop funderingen gelegd worden waar turbines op komen te staan. “Eerder gebeurde dat middels heien van stalen palen”, vertelt Beurskens, “maar dat geeft veel lawaai voor zee-zoogdieren. Toen zijn we gaan boren,

wat een stuk minder lawaai geeft.” Verder loopt Nederland voorop wat betreft het bouwen van gespecia-liseerde schepen voor het installe-ren van windturbines en personeel en het afzetten van onderdelen op windturbine-installaties.

Off shore windenergie blijkt qua gang van zaken wezenlijk anders dan het winnen van windener-gie op land. “Onderhoud is bijvoor-beeld een stuk ingewikkelder, want je kunt niet zo snel bij het platform komen als de golfslag en de wind-snelheid te hoog zijn. Zijn er geen voorzieningen dan kan het wel drie maanden duren voordat er ter plek-ke ingegrepen kan worden.”

Belangrijke testtrajectenOnderzoek en ontwikkelingen vin-den bijna per defi nitie plaats met an-dere landen rond de Noordzee. Lan-den als Duitsland, Engeland en De-nemarken bijvoorbeeld. Hoe staan we er ten opzichte van die landen voor? Beurskens: “Nederland was er vroeg bij wat betreft ontwikkelin-gen op dit vlak. Daarna ontstonden

er complexe procedures. Bijvoor-beeld door de eis van de overheid dat in het risicorijke voortraject van de planning een grote eigen bijdrage van bedrijven werd gevraagd, terwijl de risico’s nog onduidelijk waren. Maar testtrajecten zijn belangrijk om goed voorbereid te zijn voor een sterke uitbreiding van het windver-mogen op zee, hetgeen onderdeel is van de overheidsdoelstellingen. Uit-eindelijk kunnen we niet om duur-zame energie heen.” We blijken in ons land met name goed in de tech-nische kant van windenergie, de off -shore faciliteiten. Kwaliteiten die zich goed laten combineren met die van omliggende landen. “Wij zijn onder andere goed in het leggen van kabels en het fabriceren van turbi-netorens en platforms voor elektri-sche onderstations.”

InvesterenQua subsidie wijken we niet veel af van het buitenland. De subsidies zijn ook nog toegekend door het vo-rige kabinet en lopen dus nog even een tijdje. Maar er zijn nu ook an-dere politici in het Kabinet, die zich niet hard maken voor duurzame energie, waartoe ook windenergie behoort. “Het is zeker geen linkse hobby. We kunnen er gewoonweg niet omheen om te investeren in duurzame energie.”

Jos BeurskensWetenschappelij k directeur Stchting We@Sea “We kunnen er ge-woonweg niet om-heen om te inves-teren in duurzame energie”

INNOVATIES: WIJ NEMEN HET VOORTOUW

NIELS ACHTEREEKTE

redactie@mediaplanet.com

Vraag: Hoe doet ons land het op het vlak van offshore wind-energie?

Antwoord: We hebben inter-nationaal een prominente plek en brengen slimme innovaties voort.

NIEUWS

INVESTEER IN DUURZAME

ENERGIE

1TIP

In de toekomst komen er – zoals door het vorige kabinet reeds besloten – twee nieuwe offshore windparken bij, zo vertelt Chris Westra. De bouw is in handen van een Duits bedrijf. Het gaat om twee parken van elk 300 MW en ko-men 80 Kilometer boven Schiermon-nikoog te liggen. Het zijn 5 MW molens die speciaal voor offshore toepassin-gen zijn ontwikkeld. Een Nederland-se groene investeringsmaatschappij neemt de financiering op zich.

BelangHet kostenaspect speelt een promi-nente rol in de ontwikkeling van nieu-we projecten. De kosten van windpar-ken op zee zijn twee keer zo hoog, met name door het hoge risico en nieu-we technieken die nodig zijn. Samen met het belang van duurzame ener-gie volgens Westra reden te meer voor de overheid om te blijven investeren. Maar subsidiëren kan niet eindeloos blijven duren toch? “Nee, we verwach-ten dat er rond 2025 geen subsidie meer nodig is. Dat wil zeggen geen nieuwe subsidie. In 2035 zijn dan alle subsidies afgelopen.”

Losse materialenMaar over het kostenaspect klin-

ken ook positieve geluiden. Het bou-wen van offshore windparken wordt steeds goedkoper. En dat ligt niet alleen aan dalende prijzen van materialen. Westra legt uit: “Tot voor kort namen we allerlei losse materialen mee voor het bouwen van een platform: palen, transitiestukken, windturbine, wie-ken. Tientallen mensen zijn daar dan dag en nacht mee bezig. Maar we wer-ken steeds meer met andere construc-ties. De windturbine zal aan de wal in elkaar worden gezet en na beproeving op zee op de fundatie worden gezet. Het zogeheten touch en go.”

BesparingDeze nieuwe manier van werken zal volgens Westra een besparing tot 20 procent opleveren. Er zijn zelfs gelui-den dat de besparing nog groter kan zijn. “Ik sprak de bouwer van het aller-eerste offshore windpark in de Noord-zee. Toen ik hem vroeg hoeveel hij zou kunnen besparen op de ontwikkeling en bouw als hij toen de kennis van nu had, antwoordde hij 30 procent.”

SchaalvergrotingPositieve ontwikkelingen dus, maar er is meer nodig. Wat moet er nu ge-beuren? “Een schaalvergroting met factor 10”, zegt Westra resoluut. “Zes-tien jaar geleden hebben we dat op land ook gedaan met windenergie, dus dat moet op zee ook kunnen.” Hij pleit ervoor om de gehele keten te be-schouwen en windenergie een boost te geven. We moeten stappen maken dan wordt offshore windenergie eco-nomisch steeds interessanter. “Bin-nen drie maanden heeft een wind-turbine zijn energie weer terugver-diend.”

DECEMBER 2010 · 5

Chris WestraSenior consultant bij ECN “We kunnen er gewoonweg niet omheen om te investeren in duur-zame energie”

OFFSHORE WINDMOLENS“Een aantal jaren geleden zijn we begonnen de Noord-zee mee te plannen. Daar is natuurlijk flink wat ruimte beschikbaar.”

Meer duurzame energie dankzij windmolens

NIELS ACHTEREEKTE

redactie@mediaplanet.com

Ons land timmert hard aan de weg qua offshore windener-gie. Wat staat ons op (korte) termijn te wachten?

Kostenbewust werkenWat we ons wel moeten be-denken bij windenergie is

dat je veel moet doen voor relatief weinig geld. De offshore industrie had het makkelijker bij de olie en gas door snelle opbrengsten. Bij windenergie moet efficiënt en kostenbewust worden gewerkt. Het gaat om grote investeringen en geld kan een probleem wor-den.

Service-eilanden bij windparken

Een ontwikkeling die het bouwen en gebruik van off-

shore windturbineparken kan helpen, is service-eilanden bou-wen die naast of vlakbij nieuwe offshore windparken liggen. Zo kunnen we vaartijden voor de bouw en onderhoud verkorten. Het langdurige karakter van windparken zorgt er voor dat de investering in deze eilanden loont. Een windturbinepark dat een-maal gebouwd is, maakt gebruik van een onuitputtelijke bron van energie.

Overleg met Milieubewegingen

Natuurlijke aspecten spelen steeds sterker mee. Milieube-

wegingen reageren regelmatig kri-tisch op plannen. Daar vindt nauw overleg mee plaats. Vooral dicht bij de kust geeft het spanning. Vooruit plannen blijkt essentieel. We heb-ben niet alleen nieuwe windturbi-nes en installatietechnieken no-dig, maar ook de mensen die ze kunnen bouwen en onderhouden. De mensen die we in de toekomst nodig hebben, zouden nu in de schoolbanken moeten zitten, maar dat is niet het geval.

ONTWIKKELIINGEN

NIELS ACHTEREEKTE

redactie@mediaplanet.com

6 · DECEMBER 2010

Albertvan der Hem“Er komen

zoveel

initiatieven

binnen”

EricRikken

“Je krij gt er

veel lokale

werkgelegen-

heid voor

terug”

Vraag: Een off shore windpark bouwen. Hoe gaat dat tegenwoordig in zijn werk?Antwoord: Je kunt de turbines in zijn geheel plaatsen of uit separate componenten opbouwen.

Een off shore windpark kan een initiatief zijn van de overheid, van energiebedrij-ven of van ontwikkelaars. “Het begint al-tijd met een concessie, het recht op een stuk zeebed”, vertelt Albert van der Hem, betrokken bij de Taskforce Windenergie op Zee. Ontwikkelaars geven aan op wel-ke plaats in zee zij een windpark willen plaatsen. “In de toekomst is het handi-ger wanneer de overheid zelf het initi-atief neemt en gebieden aanwijst”, zegt Van der Hem. “Er komen nu zoveel initia-tieven binnen. Het kost de overheid ont-zettend veel tijd om deze stuk voor stuk te verwerken. Dat is zonde.” Een gebied moet aan een aantal eisen voldoen. De voorkeur gaat uit naar een plek die niet te dicht bij de kust ligt, in verband met bewoners en het milieu. “De trend is om buiten de twaalf mijlzone te bouwen, dit heeft minder impact op de scheepvaart, natuur en de visserij. Maar er zit ook een nadeel aan”, vervolgt Van der Hem. “Het water is daar dieper, waardoor fundatie-kosten stijgen. En door de grotere afstand tot de kust moet ook de exportkabel van

het windpark langer zijn. Hierdoor zijn de investeringskosten hoger.”

Het ontwerpDe volgende stap is een milieueff ectenrap-portage op basis waarvan je een vergun-ning aanvraagt. Van der Hem: “Het traject vanaf uitgifte concessie tot het verkrijgen van de vergunning duurt gemiddeld drie tot vier jaar.” Tijdens de vergunningaan-vraag werken de verschillende partijen aan het ontwerp van het park. “Het ont-werp is afh ankelijk van wat beschikbaar is op de markt. Er moet een turbineselectie gemaakt worden, er moet nagedacht wor-den over de fundatie en natuurlijk over de krachten die op de turbines en fundaties komen. Daarbij moeten de partijen ook kijken naar de milieueff ecten en de con-ditie van de zeebodem.” Het bouwproces start met een investeringsbeslissing. “Als er een contract is voor de afname van de stroom, de bouwcontracten rond zijn en er een fi nancieringsovereenkomst is ge-sloten, dan kan de bestelling de deur uit”, aldus Van der Hem. “Van de tot nu toe we-reldwijd gebouwde parken hebben Neder-landse bedrijven meer dan een kwart van

de levering gedaan, vooral fundaties en lo-gistieke diensten.”

Het bouwproces“Er zijn een aantal innovatieve manie-ren om een windpark op zee te bouwen. De meest bewezen methode is door mid-del van een speciaal kraanschip”, zegt Eric Rikken, technisch directeur van een scheepvaartonderneming die zich bezig-houdt met windmolens op zee. “De wind-turbines worden vanaf zo’n schip stuk voor stuk opgebouwd op zee.” In de win-ter worden de fundaties geïnstalleerd in-clusief tussenstuk en toren. In de zomer wordt hetzelfde schip gebruikt om de turbines te installeren. In totaal zijn er al zo’n 800 windturbines op deze manier ge-plaatst. Maar niet in Nederland. Hier ken-nen we een andere manier van bouwen. “De twee parken die Nederland kent, zijn uit separate componenten opgebouwd. Dat kost veel meer tijd en geld’, zegt Rik-ken. “Het grote voordeel van deze manier van bouwen is de korte doorlooptijd. Er is sneller stroom te leveren, dus geld te ver-dienen. Bovendien is het een totaaloplos-sing.” Het zal Rikken niet verbazen wan-

neer het in de toekomst mogelijk is om een toren compleet op te bouwen aan wal en in zijn compleetheid in zee te plaatsen. “Maar daar zitten nog wel wat haken en ogen aan.” Bij het bouwen van een wind-park gebeurt het meeste al op zee. Het enige dat op het land gebeurt, is de aan-landing van de exportkabel. Deze moet je aanleggen op een kabel die er al ligt en ver-volgens aansluiten op het landelijke elek-triciteitsnet. Van idee tot park neemt ge-middeld tussen de 5 en 10 jaar in beslag, zegt Van der Hem. Rikken sluit daar op aan: “Maar de windmolens zelf kunnen in principe in zes maanden staan. Ons record is negen turbines in zeven dagen.”

PositiefBeide experts zien de toekomst van wind-energie positief tegemoet. “Zolang er be-hoefte is aan groene energie, zie ik geen probleem. De hele industrie wordt groter en belangrijker”, vertelt Rikken. Van der Hem: “Je krijgt er bovendien veel lokale werkgelegenheid voor terug.”

Zolang er behoefte is aan groene energie, blij ven wij windmolens bouwen!EXPERT

INSPIRATIE

SPT OffshoreKorenmolenlaan 2, 3447 GG WOERDENT +31 (0)348-435260 | www.sptoffshore.com

Self Installing Platform/Transformer Station and Wind Turbine

Self Installing, no crane barges, no jack-upsLow CostFast Installation, hence quick return on investment

ZOEK NAAR DE TOTAAL-

OPLOSSING

2TIP

NIELS ACHTEREEKTE

redactie@mediaplanet.com

DECEMBER 2010 · 7

INNOVATIE“Er is een aantal innovatieve manieren om een windpark op zee te bouwen. Een van deze methode is door middel van een speciaal kraanschip”FOTO: FOTOFLIGHT

Wouter KruijtInnovatiedirecteur Maritiem & Offshore van TNO

Corrosie- bestrijding en coatings

In Nederland geeft de industrie in zijn geheel naar schatting mil-jarden per jaar uit aan corrosiebe-strijding en coatings. Voor de off-shore-industrie speelt dat relatief nog meer. “Het vormt tot 15 pro-cent van het budget van operators”, zegt Wouter Kruijt, Innovatiedirec-teur Maritiem & Offshore van TNO. Geen luxe, zo blijkt. Behalve nor-male roest aan de oppervlakte is er soms ook microbiologische cor-rosie, die zich vele malen sneller ontwikkelt. “Het is een ongeziene sluipmoordenaar, die lekkages ver-oorzaakt en de sterkte van materi-aal en dus constructies aantast.”

Voor materialen onder water is, naast coatings, kathodische be-scherming gebruikelijk, waarbij de metalen middels een elektrische potentiaal beschermd worden. Voor materialen boven water kun je kiezen voor coatings en mate-riaal dat corrosie bestendig is van zichzelf. “Waar je voor kiest, is ge-heel afhankelijk van de toepassing. We doen in Nederland veel onder-zoek naar nieuwe mogelijkheden.”

Coatings zijn steeds milieu-vriendelijker en ook andere be-handelingen worden steeds kriti-scher bekeken. “Delen vervangen kan duurzaam werken. En soms is het beter een iets minder vriende-lijk product te gebruiken dat wel langer meegaat, zodat je geen be-lastend onderhoud hoeft te plegen. Je moet naar het hele proces kij-ken”, zegt Kruijt. “Maar veiligheid heeft de hoogste prioriteit.”

Binnen de offshore-industrie maakt de markt voor wind-

energie een revolutionaire ontwikkeling door. Installatie

en onderhoud van honderden windturbines scheppen

nieuwe kansen voor de maritieme industrie. Daarom is de

oprichting van SeaZip Offshore Service prima getimed. Met

geavanceerde serviceschepen draagt SeaZip bij aan bereik-

baarheid en toegankelijkheid van offshore windparken.

SeaZip Offshore Service is dit jaar opgericht door scheep-

vaartondernemers J.R. Arends en S. Schakelaar van

rederijgroep JR Shipping. Het initiatief komt voort uit de

behoefte aan verdere diversificatie. Arends: “We hebben

de offshore markt nauwgezet in kaart gebracht. Kijk je naar

bestaande programma’s voor offshore windenergie, dan

zie je dat er op korte termijn een groot tekort ontstaat aan

schepen voor operations en maintenance.”

MarktverkenningIn 2010 is het in Europa opgestelde vermogen aan

windenergie explosief gegroeid. Alleen al het programma

voor de Noordzee voorziet concreet in de realisatie van

16 windparken voor 2020. Daarnaast bestaat consensus

over uitbreiding met nog eens 52 windparken tot 2030.

De EWEA (European Wind Energy Association) spreekt

van een haalbare capaciteit van 40.000 tot 55.000 MW in

het komende decennium. Duurzame offshore windener-

gie gaat een substantieel deel uitmaken van onze totale

energievoorziening. Wat dat betekent voor de industrie?

Uitgebreide informatie over de markt en de uitdagingen

voor het Nederlandse bedrijfsleven is te vinden op www.

seazip.com.

Arends voorspelt een boost in de vraag naar gespecialiseer-

de schepen. “Om de ambities voor alleen de Noordzee waar

te maken, is er op korte termijn grote behoefte aan nieuwe

installatieschepen. Bovendien ontstaat acute behoefte

aan minstens 450 serviceschepen. De industrie oriënteert

zich op maritieme partners die het complete verhaal van

gecompliceerde offshore transportbewegingen voor hun

rekening kunnen nemen.”

Op voorsprongDe relatie met rederijgroep JR Shipping zet SeaZip Offshore

Service op voorsprong. De rederijgroep heeft veel ervaring

met scheepsontwikkeling en –financiering. Bovendien

garandeert de onderneming vanuit thuishaven Harlingen

gecertificeerd (ISPS/ISP) scheepsmanagement. Een allian-

tie met de VeKa Group, een gerenommeerd Nederlands

scheepsbouwconcern, voorziet in snelle realisatie van een

nieuwe generatie service catamarans.

Bij de ontwikkeling van service- en accommodatieschepen

anticipeert SeaZip op de toenemende schaalgrootte van

windparken, de steeds grotere vaarafstanden en grotere

diepten, en de stringenter wordende wet- en regelgeving.

Arends: “Binnen kort- of langlopende chartercontracten

levert SeaZip totale serviceconcepten met innovatieve sche-

pen en slagvaardig scheepsmanagement als pijlers. Daarbij

staat veiligheid voor mens en milieu bovenaan. Dat vind je

terug in ontwerp- en bouwprincipes, en in onze operatio-

nele veiligheidsprocedures. Safety First!”

Safety First!SeaZip Offshore Service – making renewable energy accessible

Voor meer informatie: www.seazip.com

NIELS ACHTEREEKTE

redactie@mediaplanet.com

FPSO P-57 - De nieuwe standaard voor drijvende productie in Brazilië

SBM Off shore heeft recent de FPSO (Drijvend

Opslag en Productie Platform) genaamd P-57

aan haar klant Petrobras opgeleverd. De leve-

ring was twee maanden eerder dan gepland

en binnen budget. Gezien het succes van de

P-57, zowel in ontwerp als kosten, heeft Petro-

bras gezegd dat “ de P-57 zal dienen als mo-

del voor het ontwerp van haar toekomstige

FPSOs.

Nu de bouw van het platform is afgerond zal

SBM Off shore de P-57 voor een periode van

drie jaar bemannen. De FPSO zal werken in

het Jubarte veld, voor de kust van Brazilië. Een

gebied waar veel nieuwe olievelden ontdekt

worden en waar ook de fameuze olie velden

onder de zoutlaag gewonnen worden.

De Bouw De P-57 is de grootste FPSO ooit gebouwd

voor Petrobras door SBM Off shore.

De bouw van de P-57 heeft 2 jaar en 9 maan-

den geduurd.

55 verschillende nationaliteiten uit de wer-

eldwijde organisatie van SBM hebben aan het

project gewerkt.

Het Braziliaans aandeel in de bouw van P-57

is meer dan 65%, wat voor deze projecten uni-

ek is. Hiermee werden 2.000 directe banen in

het land gecreëerd.

Kenmerken De FPSO is geankerd op een diepte van 1260

meter, met 21 ankerlijnen van verschillende

lengtes.

De FPSO heeft een lengte van 312 meter en

is 56 meter breed. Het heeft een maximale

hoogte van 105 meter.

De P-57 weegt in totaal 54.000 tonnes.

De P-57 kan 180.000 vaten olie en 2 miljoen

m3 gas per dag produceren .

Er kunnen 110 mensen op het platform

werken.

Whether you need a component, system integration or a total lifecycle

solution, Wärtsilä is there for you. We are the best in the business at

minimizing risk, downtime, delays, inefficiency and emissions. And

maximizing profits and peace of mind. Learn more about environmentally

and economically sound

integrated solutions at

wartsila.com.

CONCENTRATE ON THE DRILLING. WE’LL TAKE CARE OF THE REST.

WÄ

RTS

ILÄ

® is

a r

egis

tere

d t

rad

emar

k.

DECEMBER 2010 · 9

INSPIRATIE

ONTWIKKELING

NOORDPOOLGebieden zijn moeilijk be-reikbaar, het is extreem koud en ijsschotsen kunnen grote belastingen veroorzaken op de installaties.

De mondiale olie- en gasvoorraden mogen dan opraken, dit wil nog niet zeggen dat de olie- en gasindustrie op zijn einde loopt. Integendeel, zegt Prof.ir. Kees Willemse, die bij de TU Delft aan de afdeling Offshore Engi-neering verbonden is. “We hebben nog heel veel jaren te gaan. De wereld is nog niet toe aan alternatieve ener-gie en opkomende economieën zor-gen voor een toenemende energiebe-hoefte. Olie en gas zijn hier van ouds-her de middelen voor. Gas bijvoor-beeld, daarvan zijn nog genoeg voor-raden voor tenminste honderd jaar. Zeker als we de ‘unproven reserves’ meetellen, gebieden waarvan we op geologische basis vermoeden dat er voorraden zijn.”

Dieper borenOm deze middelen te verwerven, ko-men er tegenwoordig gebieden in beeld die vroeger niet aan de orde wa-ren. “Dat is ook logisch, je exploiteert eerst de velden die makkelijk binnen bereik liggen. Om te beginnen aan land, daarna de ondiepe kustwate-ren. De trend is dat men nu ook steeds dieper boort. De Golf van Mexico is hier een mooi voorbeeld van. Men is daar aan de kust begonnen en 25 jaar

geleden werd 300 meter nog als heel diep gezien. Nu boort men al op wa-terdieptes tot 3000 meter.” Zeker in kustwateren die bij sterke economie-en horen, zoals de Golf van Mexico bij de Verenigde staten, maar ook de Ne-derlandse Noordzee, is het ‘gemak-kelijke’ olie en gas al gewonnen. Wil-lemse: “Voor de kust van Brazilië zijn

enorme velden gevonden, evenals in het noordpoolgebied. In die laatste regio moet wel zo’n 30 procent van de wereldvoorraden liggen.”

Bij ‘deepwater drilling’ is het water zo diep dat je constructies niet goed kunt verankeren, dus werk je met drijvende platforms. “Deze moet je dynamisch positioneren, steeds op

hun plek houden met een GPS-sys-teem dat de schroeven aanstuurt. Je moet het gewonnen product dan ook nog opslaan en afvoeren, wat niet op de traditionele wijze met pijpleidin-gen mogelijk is”, zegt Willemse. ‘Floa-ting Production Storage and Offloa-ding’, of FPSO, betekent dat men het overlaadt op een ander schip. Dit ge-beurt allemaal op open zee. “En dan is er nog, op de zeebodem, het ge-steente waarin je moet boren, vaak kilometers diep. Bovendien kun je op die waterdiepte niks meer met dui-kers doen. Alles moet met onderwa-terrobots.”

Arctic drillingEen hele andere uitdaging is het ‘arc-tic drilling’, boren en produceren in poolgebieden. Het materiaal heeft daar met extreme belastingen te ma-ken. Gebieden zijn moeilijk bereik-baar, het is extreem koud en ijsschot-sen kunnen grote belastingen veroor-zaken op de installaties. En dan is er nog het fenomeen ijsbergen natuur-lijk. Systemen moeten daarom los te koppelen zijn bij drijvend gevaar. En dan is er nog de permafrost natuur-lijk, de bodem die voortdurend bevro-ren is. De uitdagingen op het gebied van offshore engineering beginnen nu pas? “Jazeker, want juist nu fossiele brandstoffen schaarser worden, is het steeds aantrekkelijker om de moeilij-ker te bereiken voorraden te winnen. Er is een voortdurende behoefte aan innovaties en onderzoek.”

“In het noordpool-gebied moet zo’n 30 procent van de wereldvoorraden liggen”

Prof.ir. Kees WillemseAfdeling Offshore Engineering TU Delft

KOOS PLEGT

redactie@mediaplanet.com

Vraag: Olie en gas raken op. Is de offshore industrie niet ten dode opgeschreven?

Antwoord: Integendeel. Het is geen aflopende zaak. Juist nieuwe uitdagingen wachten de sector.

FEITEN

Het Nederlands Plat op de Noordzee is uitgeput aan het ra-ken, maar er is sprake van nieuwe technieken die een hoger rende-ment uit de Noordzee moeten ha-len voor de komende tientallen ja-ren.

De totale bewezen hoeveel-heid winbare aardolie is volgens cijfers van enkele jaren geleden circa 1200 miljard vaten. Dat is on-geveer 40 keer het huidige jaar-lijkse gebruik. (Nog) niet winbare voorraden zijn een veelvoud hier-van.

Wil je meer uit bestaande olie-bronnen halen, dan komen er ook

meer agressieve stoffen vrij. Deze corrosieve mengsels leiden er-toe dat pijpleidingen langzaam wegroesten. De trend is nu om deze leidingen te vervangen met dubbelwandige leidingen, waar-bij gewoon staal aan de binnen-kant een coating krijg van roest-vrij staal.

De TU Delft doet onderzoek naar de sterkte en flexibiliteit van deze nieuwe dubbelwandi-ge pijpleidingen. Deze techniek is een typisch technisch antwoord van de offshore engineering op de nieuwe ontwikkelingen in de energiemarkt.

NIEUWE GEBIEDEN

BraziliëVoor de kust van Brazilië zijn gro-te voorraden aardolie gevonden. In 2008 werd een voorraad van 33 mil-jard vaten ontdekt. Deze voorraad alleen al is genoeg om de wereld drie jaar van olie te voorzien. Bui-ten de 200 mijlszone van de kust is waarschijnlijk nog veel meer olie te vinden. De uitdaging is dat er nu nog nauwelijks infrastructuur voor de winning, vervoer en ver-werking aangelegd is. Daar is men nu aan begonnen.

AfrikaOok hier liggen grote olie- en gas-voorraden. Met name voor de kust van Nigeria en Angola zijn nu voorraden ontdekt, maar mogelij-ke vondsten kunnen ook nog voor andere kusten ontstaan. De uitda-ging hier is de politiek vaak insta-biele situatie en de regeling van ‘local content’: lokale overheden stellen als eis voor het openstel-len van hun wateren dat olie- en gasmaatschappijen helpen de in-frastructuur en industrie van hun land te ontwikkelen.

NoordpoolVlak bij het Russische Nova Zem-bla liggen enorme gasvoorraden rondom het Yamal-schiereiland. Nederland wil graag een rol spe-len op meerdere fronten. Niet al-leen bij het winnen van het gas zelf, maar ook de opslag daarvan in leegstaande gasvelden in Gronin-gen. Op deze manier kan Neder-land haar rol als ‘gasrotonde van Europa’ verder uitbouwen.

FOTO

S: S

HU

TTE

RS

TOC

K

Diepzee en poolgebieden zijn dé nieuwe uitdaging

Deeper expertise for a safer world.Onze reputatie is gebaseerd op de ervaringen en kwalificaties van onze technische experts die gebruik maken van ons wereldwijde netwerk op het gebied van onderzoek en ontwikkeling. Wij zijn toegewijd om mee te werken aan de ontwikkeling en invoering van nieuwe technologieën, die de veiligheid en integriteit van de Offshore Industrie ten goede komen.

Lees hoe wij u van dienst kunnen zijn – I www.lr.orgT +31 10 2014200

Services are provided by members of the Lloyd’s Register Group. For further details please see our website: http://www.lr.org/entities

DECEMBER 2010 · 11

JUMBO OFFSHORE LIFT. SHIP. INSTALL. ALL IN ONE GO.

WWW.JUMBO-OFFSHORE.NL

People Highly trained crew and innovative engineers Partnering mentality and problem solving attitude a ety rst

Services Transportation and installation in a single voyage Complete mooring systems for FPSO’s Foundations & transition pieces for offshore wind farms Deepwater installation up to 3,350 meters water depth Offshore lift capacity up to 1,100 tons Installation of manifolds, risers and suction anchors

Equipment Heavy Lift Vessels: Jumbo Javelin and Fairplayer 2 x 900 tons Huisman mast cranes

T: +31 10 41 34 630@: offshore@kahn.nl

“Samenwerken voor een veiligere sector”

De off shore-industrie heeft eigen-schappen waardoor er behoefte is aan grote mate van technische bevei-liging. “Het gaat vaak om gas en olie, waar veel druk mee gepaard gaat”, vertelt Jan de Jong, Inspecteur-gene-raal der Mijnen. “En de platforms be-vinden zich op zee, zodat hulpdien-sten als de brandweer niet heel snel ter plaatse kunnen zijn.” De Jong is het hoofd van de overheidsdienst die toeziet op veiligheid bij onder andere gas- en oliewinning en mijnbouw.

Process safetyIn het ontwerp van productie-instal-laties voor olie en gas worden risico’s zoveel mogelijk gereduceerd en het liefste geëlimineerd. Toch blijft er per defi nitie kans op ongelukken of zelfs rampen. De Jong verwijst dan ook al gauw naar het welbekende voorbeeld van de grote olieramp in de Verenigde Staten. Hij benadrukt het belang van heldere procedures. “Installaties zijn ingewikkeld. Er zijn goede richtlijnen nodig om processen veilig te laten ver-lopen.” De laatste jaren is er veel aan-dacht uitgegaan naar ‘process safety’. Kort gezegd gaat het er hierbij om olie en gas in de leidingen te houden zodat deze goed zijn te controleren. Afwij-kingen in processen worden vroegtij-dig gesignaleerd. Toch kan het beter.

VeiligheidscultuurDe Jong richt zich voor verdere be-vordering van veiligheid op een vijf-tal punten. Het eerste punt is de vei-ligheidscultuur. Om deze verant-woordelijkheid in de bedrijfscultu-ren te krijgen, spreekt de Jong perio-diek met directeuren van bedrijven die werken in de Noordzee. “We be-spreken de problemen die we zien en overtuigen ze van de ‘sense of urgen-cy’ door concrete voorbeelden te noe-men die we tegenkomen.” Het tweede aandachtspunt is het verbeteren van

‘blowout preventers’ en de training van de mensen die er mee om moeten gaan. Blowout preventers zijn syste-men die olie- en gasbronnen kunnen en moeten afsluiten. Het derde punt is het beschikken over goede stu-ringsindicatoren. “De bedrijfsleiding moet meer adequate informatie krij-gen over de status van veiligheidskri-tische onderdelen van de installatie”, stelt De Jong. “Het is belangrijk dat ie-dereen weet hoe het er qua veiligheid voorstaat bij het deel van het bedrijf waar hij verantwoordelijk voor is.”

Bedrijven maken veiligheidsproble-men nu zichtbaar door onder andere een dashboard te gebruiken waarop je dit eenvoudig bij kunt houden en meteen ziet waar het mis gaat.

StandaardenAls vierde punt noemt De Jong de competenties van kleine onderne-mingen. De laatste jaren zijn er steeds meer kleine bedrijven die licenties krijgen om naar gas en olie te boren. Er wordt nu wereldwijd geïnventari-seerd welke eisen gesteld worden aan ‘nieuwe ondernemingen’. Als vijfde punt noemt De Jong het streven naar universele standaarden te gaan. “We bekijken momenteel in internatio-naal verband welke het beste werken en maken samen uit welke we gaan gebruiken.” De bedrijven zelf blijken in ieder geval welwillend tegenover standaarden. “Het is geen concurren-tiepunt. Off shore-bedrijven werken nauw samen voor de verhoging van veiligheid.”

NIEUWS

NIELS ACHTEREEKTE

redactie@mediaplanet.com

Vraag: Hoe werkt Nederland aan de verbetering van technische offshore veiligheidsactiviteiten?

Antwoord: Door betere infor-matievoorziening, top down be-nadering in bedrij ven en uniforme standaarden.

ZORG VOOR GOEDE

PROCESSEN

3TIP

PREVENTIE“De platforms bevinden zich op zee, zodat hulp-diensten als de brandweer niet heel snel ter plaatse kunnen zijn”FOTO: SHUTTERSTOCK

FEITEN

De Nederlands offshore-sector scoort goed op veiligheidsgebied. De mate van veiligheid wordt uitge-drukt in het aantal ongevallen met verzuimgevolg per miljoen manuren. Nederland kent vier van deze on-gevallen per miljoen manuren. Ter vergelij king: in de bouw zij n dat der-tig ongevallen per miljoen manuren. Met de score van vier per miljoen manuren staan we op gelij ke ‘hoog-te’ met Noorwegen en horen we bij

de top van de wereld.Naar aanleiding van de olie-

ramp in de Verenigde Staten heeft de Europese Commissie stappen ondernomen qua regelgeving voor veiligheid op zee. De wetgeving moet strakker, zodat er veiliger wordt gewerkt. Voor het ontwerpen van deze regelgeving stelt de commissie de gang van zaken rond de Noord-zee centraal, aangezien deze we-reldwij d voorop loopt.

Operationele veiligheidDit is bijvoorbeeld het minimali-seren en elimineren van valgevaar of het risico dat iemand iets op zijn hoofd kan krijgen. Operationele vei-ligheid zit in de off shore-cultuur in-gebakken, stelt expert Jan de Jong. Het krijgt sinds jaar en dag priori-teit, maar constante aandacht blijft nodig.

Heldere processenDe Jong stelt het simpel: als mensen zich aan de regels houden, gebeuren er weinig ongelukken. “Bij de wei-nige incidenten die er zijn, zien we dat mensen zich toch nog niet goed aan de regels hebben gehouden, of dat er toch nog te weinig toezicht is geweest op situaties. Heldere pro-cessen vragen ook om de juiste ma-nagers, die goed kunnen aansturen, hun verantwoordelijkheid nemen en zorgen voor juiste uitvoer van ta-ken door andere werknemers.”

Eye openerDe laatste jaren is er ook meer aan-dacht voor procesveiligheid geko-men. Een grote explosie in een raf-fi naderij in Texas gold als eye ope-ner. Door processen helder in te rich-ten, wordt het risico op ongelukken zoveel mogelijk geminimaliseerd. “Maar het belang van goede oplei-ding is onmiskenbaar”, aldus De Jong. “Het is erg belangrijk dat werk-nemers theoretisch goed op niveau zijn, zodat ze weten wat ze moeten doen.” De trainingen in Nederland zijn volgens De Jong goed geregeld. Die gebeuren in samenwerking met organisaties als NOGEPA, maar ook door initiatieven van de individuele ondernemingen zelf.

Operationele veiligheidDe offshore-industrie be-steedt veel aandacht aan technische veiligheid, maar er is zeker ook veel aandacht voor menselijke veiligheid, de zogeheten operationele veiligheid.

Jan de JongInspecteur-generaal der Mij nen

12 · DECEMBER 2010

EXPERTPANEL

“Na mijn studie Technische Natuur-kunde heb ik bewust gekozen voor een baan als Reservoir Engineer. Ik heb tijdens mijn studie stage gelopen bij een oliemaatschap-pij en dat beviel zo goed dat ik werken in dit vakgebied wel zag zitten. Na mijn studie kon ik bij dit bedrijf direct aan de slag. Ik ben toen in de offshore-afdeling geplaatst. Naar mijn idee is dit een van de betere plekken in het bedrijf om operationele ervaring op te doen.”

“Er zijn nog veel olie- en gasreserves, maar over het algemeen in accumulaties die – om zeer verschillende redenen- moeilijker win-baar zijn. Ik denk dat die variëteit leidt tot zowel verdieping als verbreding van de ver-eiste knowhow omtrent geologie en tech-nologie. Daarnaast is er veel aandacht voor kostenbesparing en efficiëntie. Om deze za-ken te verenigen moeten we slim en crea-tief nadenken over nieuwe technische én duurzame oplossingen, maar ook over onze ontwikkelingsstrategieën en de samenwer-king met overheid, partners en service pro-viders.”

“Als klein kind kwam ik al in aanraking met zeeschepen, mijn vader werkte in de zee-scheepvaart. Ik vond dit toen al erg boeiend. Na mijn stu-die ‘aandrijftechniek’ heb ik bij heel andere bedrijven gesol-liciteerd, niet gericht op offshore. Kort voordat ik bij een andere werk-gever zou gaan werken, werd ik gebeld door mijn huidige werkgever. Dat was in 1991. Of ik niet geïnteresseerd was in een gesprek. Met uitzondering van een jaar heb ik altijd in de offshore gewerkt. Tussen 2007 en 2008 heb ik iets anders geprobeerd, maar dat was het niet voor mij. Ik blijf in de offshore.”

“Er is ontzettend veel veranderd de laat-ste jaren. Het bedrijf waar ik werk is gegroeid van zestig man personeel naar bijna 1800 nu. Door de jaren heen zijn we ons steeds bre-der gaan oriënteren. Op dit moment bedie-nen wij de markt met onder andere boor- en pijpleg equipment die steeds geavanceerder wordt. Ondanks wat er in de Golf van Mexico is gebeurd zal het boren op zee, in het bijzon-der op grote waterdieptes, steeds belangrij-ker worden. Dit alles neemt allerlei nieuwe uitdagingen met zich mee.”

“Sinds 2008 ben ik gepensioneerd, maar ik ben nog wel als adviseur verbonden aan

een Nederlandse rederij. Oorspronkelijk kom ik uit de koopvaardij. Daar heb ik tien jaar gewerkt, maar op een gegeven moment werden de reizen mij te lang.

Vervolgens ben ik de automatisering in-gegaan. Dat was interessant, maar voor mij te saai. Vanaf 1975 werk ik in de offshore. Nu ik met pensioen ben, mis ik het leven in de offshore. Maar er zijn nu belangrijkere din-gen. Ik heb bijvoorbeeld meer tijd voor mijn familie. Hopelijk gaat het gemis nog weg.”

“Ik denk dat het alleen maar beter gaat in de off-shore. Als je kijkt naar het verleden, dan is er op het ge-bied van engineering, maar voor-al op het gebied van veiligheid ontzettend veel verbeterd. Tegenwoordig gebruiken we oor-, hand- en oogbescherming. Vroeger de-den we alles gewoon zonder ergens bij na te denken. Bescherming kenden we niet. Nu is er meer aandacht voor dingen die mis kun-nen gaan en wordt alles onder de loep geno-men. Alles wordt beter doorgesproken. Daar-in zijn hele grote sprongen gemaakt.”

“In de olie- en gaswin-ning komen veel elementen

bijeen die je in het oog moet houden. Dat maakt het werk veelzijdig. De veiligheid van mens en omgeving staat altijd voor-op, en naast technische uitdagingen heb je ook te maken met behoorlijke economische en maatschappelijke belangen. Als vrouw maak ik deel uit van een minderheid in de offshore, maar echt bijzonder is dat niet. Ook qua bijvoorbeeld nationaliteit, geaard-heid en religie is er enorme diversiteit. Met die diversiteit wordt met name op de plat-forms op een open en soms ook humoristi-sche manier omgegaan, maar gelukkig wel altijd met respect.”

“De hele dynamiek die er achter zit, maakt het werken in de offshore zo leuk. Het bedrijf waar ik werk is een innovatief be-drijf. We maken vernieuwende producten voor deze sector. Daar ligt altijd een uitda-ging. De hele offshore met al z’n ‘ins en outs’ is trouwens een uitdaging op zich. Het gaat vaak om grote en complexe projecten. De offshore stelt hele specifieke eisen die speci-ale aandacht verdienen. Dat maakt werken in deze sector voor mij zo aantrekkelijk.”

“Ik kwam uit een theoretische omgeving. De techniek waar ik bij offshore ineens mee te maken kreeg, vond ik ontzettend interes-sant. Wanneer je in de offshore werkt is geen enkele dag hetzelfde. Zelfs niet als je bezig bent met één project. Er komt zoveel bij kij-ken, waardoor je altijd weer iets anders te doen hebt. Daarnaast is de band met je col-lega’s ook goed. Er is niemand in de offshore die zonder de ander kan. Je hebt elkaar no-dig en vertrouwt elkaar blindelings. Het is een manier van leven.”

Vraag 1:Hoe bent u in de offshore terecht gekomen?

Vraag 2:Wat maakt het zo interessant om in de offshore te werken?

Vraag 3:Hoe ziet u de toekomst voor de offshore tegemoet?

Fleur RijkersStartcareer offshore professional

Johan PonsenMidcareer offshore professional

Jos BroekhuisenEndcareer offshoreprofessional

doen.

““““I““In dnning ko

n ff-et

t ge-aar voor-

“Erg veelzijdig”

“Het is nu veel veiliger”

“Sindiki be

eeenkkottiit emm

VVervggegaate saai

k al in en, e-n

u-k ol-hore. re werk-

“Ik blijf in de offshore”

There’s more to Expro than you think. We provide tailor-made solutions across the lifecycle of a well. From exploration and appraisal through to abandonment, we can offer you the complete package.

One of Expro’s main strengths in Den Helder is our Production manpower services.

We can provide qualifi ed manpower to guarantee the process fl ow of our clients high value oil and gas wells.

Well Testing & Commissioning

Wireline Intervention

Connectors & Measurements

Deepwater Intervention

DECEMBER 2010 · 13

INSPIRATIE

Een groep off shore-studenten van de Technische Univer-siteit Delft, zorgt ervoor dat de off shore-student vertrouwd raakt met de off shore-industrie. Ze hebben verschillende doelstellingen. De vereniging houdt de off shore-studenten op de hoogte van de huidige activiteiten en ontwikkelingen in de industrie. De leden onderhouden contacten met het be-drijfsleven, organiseren excursies, bedrijvendagen, sympo-sia en studiereizen. Dit allemaal om studenten en bedrijven te stimuleren met elkaar in contact te komen.

OPLEIDING

De toekomst

Mariteam Personnel Services B.V. is een

bureau dat gespecialiseerd is in het leveren

van vakkundig personeel aan bedrijven in de

maritieme sector.

Uitzenden en detacherenMariteam levert uitsluitend gekwalificeerd

personeel dat zorgvuldig geselecteerd wordt.

Werknemers met “geldige papieren” die weten

wat van hen verwacht wordt. Door een modern

personeelsbeleid en door hen goed te belonen,

trachten wij de motivatie van onze werknemers

op peil te houden en, indien mogelijk, te

verhogen. Indien een werknemer van ons u

bevalt en u wilt deze aannemen, is dat altijd

bespreekbaar.

Werving en selectieOnze consultants hebben veel ervaring in werving

en selectie van maritiem personeel. Indien u

vacatures hebt, maar geen tijd om deze in te

vullen, schakelt u gerust Mariteam in om voor u

het gehele werving- en selectietraject te verzorgen

of gedeelten daarvan (plaatsing advertentie,

voorselectie, afhandeling reacties etc.). Wij zijn

altijd bereid om in ons bestand te kijken naar

geschikte kandidaten. Ook voor “walbanen”.

VacaturesWij krijgen van onze opdrachtgevers doorlopend

aanvragen voor tijdelijk en/of vast personeel.

Geïnteresseerden nodigen wij uit eens een kijkje te

nemen op onze website.

Mariteam Personnel Services B.V.

De Linie 5G

2905 AX Capelle aan den IJssel

T +31(0)102581133

F +31(0)102581134

info@mariteam.nl

www.mariteam.nl

Mariteam Personnel Services B.V.(het bureau met “the personnel touch”)

FAIRSTAR HEAVY TRANSPORT

A MODERN FLEETPROUDLY FLYING THE DUTCH FLAG

Fairstar is investing in the future of Off shore Marine Heavy Transport. The safe and reliable delivery of high value

cargoes requires modern vessels operated by an experienced and dedicated professional team. The Fairstar Team

owns and operates two of the most modern ships in the global Heavy Transport Fleet. FJORD and FJELL will soon

be joined by two new 50.000 DWT semi-submersible vessels: FORTE and FINESSE. Fairstar is determined to

provide our clients with a compelling alternative for their Marine Heavy Transport needs. Leadership in our

business is no longer a matter of size.

Fairstar represents the future of Dutch expertise in the challenging world of Marine Heavy Transport.

To learn more about what makes Fairstar diff erent visit us at: www.fairstar.com

FJORD FJELL FORTE FINESSEFairstar Heavy Transport NV P.O. Box 2225 3000 CE Rotterdam The Netherlands t: +31 (0)10-403 5333 f: +31 (0)10-403 5344 e: sales@fairstar.com i: www.fairstar.com

DECEMBER 2010 · 15

DESKUNDIG ADVIES

Dringend specialisten nodig

De offshore-sector is een aantrekkelijke branche om in te werken. Vooral de nieuwe technologische uitdagingen zorgen voor een vraag naar bekwaam personeel in de toekomst, zegt Gerrit Tol, curriculumleider van de afdeling offshore engineering aan de TU Delft. “Zo werkt het hier wel. Als de klik er is, dan heb je zo een job.”

Het grote publiek mag dan het beeld heb-ben dat de olie- en gasindustrie vanwe-ge oprakende olie- en gasvoorraden een ongewisse toekomst

tegemoet gaat, maar het tegendeel is waar. In heel veel bestaande reser-voirs is pas 35 tot 45 procent gewon-nen. Er is dus heel veel ruimte voor verbeterde en nieuwe technologie-en om meer uit deze reservoirs te halen. Het is een kwestie van prijs-kaartjes: gaat de marktprijs om-hoog, dan is het aantrekkelijk om naar deze nog achtergebleven re-serves te kijken. Een geheel andere tendens in de offshore-technologie is de verschuiving van het ondiepe naar het diepere en zelfs superdiepe water. Drie kilometer waterdiepte is niet ver meer van ons verwijderd en we kijken voorzichtig al verder. En wat te denken van de verschuiving naar de pool gebieden? Daar ver-wacht men enorm veel van voor de toekomst.

GasAl deze ontwikkelingen vragen weer geheel nieuwe strategieën en dus oplossingen. En tenslotte de enorme verschuiving naar het pro-duceren van gas. Werd gas ‘in de ou-de tijd’ nog afgefakkeld, vandaag de dag is dat niet economisch en zeker niet acceptabel meer. Het probleem echter was dat er A, vaak geen infra-

structuur bestond en B, geen directe afzet markt was voor het vele gas dat bij de productie van olie vrijkwam. De laatste technologieën maken het echter nu mogelijk om al dat gas, waar het dan ook gevonden wordt, te brengen naar die plekken waar wel de markt is. Dit doet men door het gas af te koelen naar -163 graden Celsius. Het gas wordt dan vloeibaar en het volume wordt daardoor met een factor van 650 gereduceerd. Dit heet NLG oftewel Liquified Natural Gas.

Is er, met al deze ontwikkelingen in overweging, een tekort aan per-soneel voor de toekomst? Er zit wel degelijk een positieve beweging in. Het is een groeiende markt, vooral internationaal gezien, en zeker nog voor diverse generaties in de toe-komst. En wat betreft heel veel za-ken ligt Nederland erg goed op de kaart. We hebben veel en hele mooie bedrijven met innovatieve technie-ken, zeker een aantal wereldspe-lers. Maar niet alleen dat, we zijn ook zeer breed. Vooral specialisten zijn nodig in verband met de nieu-we technologieën, maar zeker ook toekomstige managers. Projecten worden steeds groter, en vaak zijn het combinaties van bedrijven die samenwerken gezien de grote in-vesteringen en risico’s. De interface van onze opleiding met de industrie is van groot belang en grote waarde. Het werkt twee kanten op, we heb-ben elkaar echt nodig. Niet alleen de

opleidingen op academisch niveau, maar ook de HBO-opleidingen.

Dredging en renewablesOffshore engineering gaat overi-gens verder dan alleen het ontwerp, de constructie en aanleg van olie- en gasinstallaties. Ook de baggerpro-jecten (‘dredging’) die Nederlandse bedrijven grootschalig voor bijvoor-beeld de kust van Dubai uitvoeren vallen onder offshore engineering. Baggeren bestaat niet alleen uit zand wegzuigen. Het is ook het optimali-seren van het baggerproces, het ont-werpen van havens, vele landaan-winningen, het beschermen van de pijpleidingen op de zeebodem en het voorkomen van ontgrondingen om de offshore boorinstallaties. En ten-slotte, een geheel nieuwe ontwik-keling op dit gebied is het ‘deepsea mining’, het winnen van mineralen vanuit de diepere wateren. Kortom, er zit veel muziek in de dredging-we-reld als het om offshore gaat. Ook de zogenaamde ‘renewables’, windener-gie en het opwekken van energie uit zeestromingen, getijden- en golfbe-wegingen vallen binnen het werkge-bied van offshore. Offshore is dus veel breder dan maar alleen het winnen van fossiele brandstoffen. Het is alles dat buitengaats gebeurt: op, in en on-der water. Welke mensen zijn nodig in de offshore-sector van morgen? Welk beestje je ook bent, techneut, onderzoeker, uitvinder of manager, deze sector is ontzettend veelzijdig.

“Techneut, onderzoeker, uitvinder of manager? Deze sector is ontzettend veelzijdig”

Gerrit TolCurriculumleider afdeling offshore engineering aan de TU Delft

MasterZo’n vijftig tot zestig studenten per jaar stromen in bij de stu-

dierichting offshore engineering aan de TU Delft. Studenten zijn vooral af-komstig van bachelorstudies als werktuigbouw, civiele techniek en maritieme techniek, maar ook vanaf studies als natuurkunde en lucht-vaart- en ruimtevaarttechniek is de overstap te maken.

HBOOok op HBO-niveau is het mo-gelijk om een op offshore ge-

richte opleiding te volgen. Een voor-beeld is de Avans Hogeschool in Den Bosch, dat een halfjaarprogramma aanbiedt.

RichtingEr zijn verschillende richtingen te volgen in de offshore-indus-

trie. Voorbeelden zijn vaste platfor-men of drijvende constructies en dredging (baggeren). Hierbinnen zijn weer mogelijkheden zoals arctic of subsea engineering en de ontwikke-ling van wind- en getijdeninstalla-ties.

BuitenlandWerken in het buitenland is in de offshore-industrie goed mo-

gelijk. Veel bedrijven hebben kanto-ren in omringende landen als Groot-Brittannië en Noorwegen. Hou je van avontuur, dan kan dat ook. Nederland-se bedrijven zijn overal ter wereld ac-tief en in principe op alle continenten breed vertegenwoordigd.

ToekomstDoor grote projecten en nieuwe innovaties zijn er de komende

jaren veel specialisten nodig maar ook zijn er veel functies binnen het al-gemeen management, door het groot-schalige karakter van de projecten. De toekomst is voor de hedendaagse stu-dent, zij zijn onze toekomst.

CARRIÈRE OPTIES

– production oil and gas– life time extensions– shallow gas

– clean decommissioning– offshore wind (M&O and knowledge)

– biomass

gebiedsontwikkelinghaven@denhelder.nlwww.denhelder.nl (havenontwikkelingen)

Den Helder Centre of the North Seafor offshore and logistic services

MEET • DELIVER • SUCCEED

www.vroonoffshore.com

ABERDEEN • DEN HELDER • GENOVA • SINGAPORE

VROON provides a diverse range of services and solutions for key

offshore-support needs, including platform supply, emergency response

and rescue, anchor handling and subsea support.

VROON has a versatile fleet of more than 100 vessels in service and

approximately 25 new build vessels on order.

VROON has the fleet to meet your needs, the people to deliver and the

determination to succeed.

Vroon Offshore Services: For more than 40 years we have been striving to meet

the demands of our customers, deliver our services in a professional manner and

succeed in excelling in our areas of expertise.

When Vroon started offering offshore-support services in the1960’s there were

few reference pointers. At that time, the entire offshore industry was in its infancy.

During the following years, Vroon learned, adapted and shaped its services to

meet the growing needs of its customers and a continually more demanding

industry, that of offshore oil and gas.

Today Vroon Offshore Services (VOS) offers its customers a diverse fleet of

offshore-support vessels, with an extensive newbuilding programme geared to

expanding the fleet and replacing older tonnage. The company has offices in

strategic offshore hubs around the world: Aberdeen, Den Helder, Genova and

Singapore and is, consequently, able to provide a global service with detailed

regional knowledge.

Back in the 1960’s, Vroon’s initial area of expertise was the provision of

platform-supply vessels on the Dutch shelf. In 1994 Vroon acquired Telco Marine

Services in Den Helder and the offshore services were expanded to include more

general support services, such as standby, guard and chase, survey and seismic

support. At that time Vroon Offshore was operated jointly from Breskens and Den

Helder. In 2004 Vroon acquired Seaworx and the companies were amalgamated

under a new name: Vroon Offshore Services, located in Den Helder. A further

move saw full consolidation of all offshore services in the Vroon Group under

Vroon Offshore Services.

In 2005 Vroon entered the high-quality-driven subsea market with a

dynamic-positioned vessel (VOS Sympathy). Further developments followed in

2007, with the acquisition of a number of companies in Aberdeen, Singapore and

Italy, thereby establishing the network that is today Vroon Offshore Services.

The focus of VOS remains unchanged: high-quality services provided by

offshore-support vessels for platform-supply, anchor-handling, emergency-response

and subsea and topside support to both the oil and gas sector, as well as the

renewable sector.

With a current newbuilding programme of approximately 35 vessels, due for

delivery between now and early 2012, and additional plans for 2012 on, VOS will

continue to deliver the consistently high-quality service to which its customers

have become accustomed.

VROON OFFSHORE SERVICES

MEET – DELIVER – SUCCEED