N A T U U R

2 2

N A T U U R

2 2

COLOFON

Copyright © 2015 Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film of op welke

andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie behoudt zich recht voor ingezonden materiaal,

zonder kennisgeving vooraf, niet of in gewijzigde vorm te publiceren.

BEZET magazineEditie 3, 201521 januari

In opdracht van:Hogeschool UtrechtProject Magazine

Gepubliceerd door:Redactie LOODrukkerij EPS, Amsterdam

Met dank aan:100% ECO, Bert Groen, Elke Walstra, Luca de kat, Kevin, HKU, Ambi pur, Witte Reus, WC Eend, Kim Kamphuis, Dick Swart, Antoine Hegeman.

HoofdredacteurClaire Zandvliet

TekstRick Odijk

Lorenzo AngeloneSam Rees

BeeldLauren Dijkshoorn

Maartje Walstra

VormgevingNinah Baatenbrurg de Jong

DigitaalDevan Jaspers

N A T U U R

N A T U U R

2 2

2 2

Hoogstwaarschijnlijk hangt de tweede editie bij veel trouwe lezers nu al een tijdje aan de muur. Alle artikelen zijn al minstens één keer gelezen. Iedereen weet hoe de riolering in zijn werk gaat, lezers zijn een stuk duurzamer dankzij het interview met Bert Groen en de schijtlijst is al honderd keer beluisterd op de BEZET app.

Gelukkig is het nu dan eindelijk zo ver. Een nieuw seizoen is aangebroken en dat betekend dat de nieuwste editie van BEZET verkrijgbaar is. We gaan alweer richting de zomer en dat houdt in dat vele Nederlanders er op uit trekken. Wij kunnen dan natuurlijk niet achter blijven en nemen ook een kijkje in het buitenland.

Een grote inspiratie bron tot het ontwikkelen van deze editie, is voor mij de journalist Stef Biemans geweest. Met programma’s als Metropolis reist hij de wereld over en stelt hij allerlei, op het eerste oog ongewone, maar eigenlijk hele alledaagse kwesties aan de kaak. Direct en totaal ongegeneerd stelt Stef de vragen waar iedereen het antwoord op wil weten, maar niemand het daadwerkelijk durft te vragen. Met een flinke dosis ironie en een brede lach redt hij zich uit de meest ongemakkelijke situaties. Afgelopen seizoen maakt hij met zijn collega’s van Metropolis een taboedoorbrekende aflevering over poep. Deze uitzending in het speciaal heeft grote invloed gehad op de editie die nu voor u hangt. Stef reist overal naar toe, net als vele Nederlanders dat in de zomer doen. En doet u dat niet? Niet getreurd. BEZET Magazine neemt u mee en laat u kennis maken met toiletten over de hele wereld. En misschien wilt u daarna eigenlijk wel liever thuis blijven!

Veel leesplezier namens de gehele redactie,

Claire Zandvliet, hoofdredacteur

H O O F D R E D A C T E U R A A N H E T W O O R D

C L A I R E Z A N D V L I E TH O O F D R E D A C T E U R

“Met een flinke dosis ironie en een brede lach redt hij zich uit de meest ongemakkelijke situaties.”

N A T U U R

2 2

N A T U U R

I N H O U D

17. Poepdure koffie21. Wildpoepers29. DIY shampoo

13. Plee hard 7. Hurken op het strand9. WC’s over de wereld15. Teksten in de stad27. Gluren bij de HKU

11. Timekiller 18. Kleine boodschap23. Go or no go25. Leven met een stoma

3. Colofon4. Voorwoord30. Dankwoord

W E T E N S C H A P C U L T U U R

L I F E S T Y L E O V E R I G

U I T G A V E 3

7

C U L T U U R

Poepen. Wij doen het gewoon op de wc en zijn niet anders gewend. Je checkt je mail, bekijkt je laatste Twitter of Facebook berichten en veegt vervolgens rustig af. Klaar is kees. Maar hoe gaat dit op plekken waar ze geen wc, toiletpapier of riolering hebben? Zo een plek is de sloppenwijk van Sagar Kutir, gelegen in de Miljoenenstad Mumbai, India. Waar doen zij hun behoeftes en wat gebeurd er daarna mee?

HETG R O O T S T ETOILET

W E R E L DTER

Een riolering zoals wij die in Nederland hebben, kennen ze in de sloppenwijken van Mumbai niet. De meeste bewoners maken gebruik van het grootste toilet ter wereld, het strand naast de sloppenwijk van Sagar Kutir. Zij doen hun behoeftes op de hurken, lekker in de buitenlucht. Misschien klinkt dit voor sommige mensen niet onaangenaam maar de bewoners doen het zeker niet voor hun plezier. Elke dag poepen de inwoners van Mumbai gezamenlijk zo’n 3.000 kilo bij elkaar. Een groot gedeelte van de bevolking, dat woonachtig is in de sloppenwijken, heeft geen poepdoos. Er zijn toiletgebouwen waar men gebruik van kan maken, maar dit zijn er veel te weinig. Op een inwonersaantal van 25.000 mensen zijn er maar 4 toiletgebouwen met 6 toiletten, dus een totaal aantal van 24 toiletten. Dit betekent dat iedere inwoner een toilet deelt met ruim 1000 andere personen, die ook elke dag hun behoeftes moeten doen!

De stank is bijna ondragelijk en de hygiëne laat flink te wensen over. Daarnaast zijn de wachtrijen enorm. Je krijgt niet de tijd om even een momentje voor jezelf te nemen. Als het namelijk te lang duurt zijn de wachtenden boos, er ontstaan hierdoor vaak opstootjes.Het is dus al met al zeker geen ideale situatie en dit alles zorgt ervoor dat veel bewoners het strand verkiezen boven het toilet. Als de bewoners hun behoefte doen op het strand, doen ze dat meestal zo ver mogelijk van de sloppenwijken vandaan. Te dichtbij vinden ze ‘not done’. Dit heeft onder andere te maken met de stank en de hygiëne, men is bewust van het gevaar van ziektes die de ontlasting met zich mee brengen. Door een rustig plekje buiten de wijk op te zoeken proberen de bewoners ook een rust momentje te creëren en even lekker uit te waaien. Ze zoeken een momentje voor zichzelf om even het hoofd leeg te maken en zeg nou eerlijk; dat willen we toch eigenlijk allemaal tijdens het doen van onze behoefte.

E V E N E E N F R I S S E N E U S H A L E N

N A T U U R

2 2

9

C U L T U U R

-Een vies toilet is voor veel mensen een grote nachtmerrie. Het liefst doet men zijn of haar behoeftes op de eigen pot. Helaas kunnen wij onze behoeftes niet inplannen en dat geldt zeker

voor als we op reis zijn. Hier een beschrijving van een aantal toiletten van over de wereld.-

HET TOILET OVER DE WERELD

Hier in Nederland hebben wij sinds kort opmerkelijke wc’s. In de grote steden staan er tegenwoordig uitschuifbare toiletten, ook wel toilet liften genoemd. Deze toiletten schuiven in de nacht naar boven en dienen voor de dronken mannelijke feestgangers. In Frankrijk zijn er toiletten, waar je zelfs als je nuchter bent moeite mee zal hebben. Het Franse toilet is een zogenaamd hurktoilet. Een porseleinen bak met een gat en twee plateaus waar men in theorie zijn of haar voeten op neer kan zetten. In praktijk is minstens een van deze plateaus al bezet door de uitwerpselen van de voorgangers. De bedoeling is te hurken en zo de behoefte in het gat te deponeren. Waar de broekspijpen zich moeten bevinden tijdens deze bezigheid is geheel onbekend. Ook hier hebben ze het leukste voor het laatst bewaard: het doortrekken. Het water komt met zo een kracht uit de leiding spuiten, dat het enige wat je kan doen is opspringen en een sprintje naar de deur trekken. Toch zouden deze Franse toiletten hygiënischer zijn dan de normale pot.

Ook in Thailand hebben ze hun eigen hurktoilet.De kleine porseleinen bak, met twee plateaus er naast om de voetjes op te zetten, wordt het Thaise toilet genoemd. Voor de wat grotere, niet zo lenige mensen is dit toilet wellicht te veel gevraagd. Een leuke bijkomstigheid is dat ze in Thailand vaak geen toiletpapier gebruiken, maar een grote bak met water. Hoe de mensen in Thailand hun kleren droog houden na een wasbeurt, is voor ons Westerlingen een raadsel.

In Japan maken ze ook gebruik van een hurktoilet. De Japanse versie verschilt met de Franse en de Thaise in het opzicht dat je bij de Japanse met je gezicht naar de spoelbak toe zit. Deze bak is smaller, waardoor men zijn of haar voeten rustig naast de bak neer kan zetten. Japan heeft daarnaast ook een van de meest geavanceerde toiletten op de wereld, de TOTO Neorest 600. Dit toilet beschikt naast verschillende reinigingsfuncties ook over elektrische bril en pot verwarming die men na wensen kan instellen. Daarnaast gaat de deksel automatisch open en dicht, trekt het toilet automatisch door en beschikt het over energie- en waterbesparende functies. De pot is aan te schaffen voor ongeveer 5000 dollar.

FRANKRIJK THAILAND

JAPAN

FRANS HURKTOILET THAIS HURKTOILET JAPANS HURKTOILET

Privacy is in het Westen een belangrijk element tijdens het toiletgebruik. In Oosterse landen is dit iets minder vanzelfsprekend. In China zijn er openbare toiletten die bestaan uit lange goten waar men hun behoeftes in doen. Je moet dan ook niet raar opkijken als er uitwerpselen van de buurman langs komen drijven: het gat zit meestal pas aan het einde van de lange goot.

Je kan over de wereld veel verschillende toiletten tegenkomen. Hoewel op reis de behoeftes misschien niet altijd even gemakkelijk gaan, staat gelukkig thuis onze eigen troon te wachten. Hoe het potje thuis zit, zit het nergens.

CHINA

“Gelukkig staat thuis onze eigen troon te wachten.”

CHINEES HURKTOILET

N A T U U R

2 2

1 1

L I F E S T Y L E

De Sudoku toiletrol spreekt voor zich. Het is een rol toiletpapier, maar dan is er op elk velletje toiletpapier een spel Sudoku afgebeeld. Het enige wat je zelf nodig hebt is een pen. De Sudoku toiletrol staat garant voor uren puzzelplezier, want geen een van de puzzels op deze rol is hetzelfde! Daarbij is het een goede training voor de hersenen.

Sudoku is een puzzel bestaande uit vakjes waar je de ontbrekende cijfertjes moet invullen. De puzzel bestaat uit negen bij negen vakjes, gegroepeerd als negen blokken van drie bij drie vakjes. Men moet de ontbrekende cijfers invullen zodat in elke horizontale- en verticale lijn de cijfers van 1 tot en met 9 een keer voor mogen komen. In de 9 blokken van 3 bij 3 vakjes moeten de de cijfers 1 tot en met 9 ook voor komen.

T I M E K I L L E RT O I L E T S U D O K U

Dit klinkt allemaal heel ingewikkeld, maar gelukkig komen de Sudoku puzzeltjes in verschillende moeilijkheidsgraden voor. Iedereen kan een Sudoku oplossen, je hoeft hier geen wiskundig meesterbrein voor te zijn. Mocht je er toch niet uit komen of vind je het een ‘schijtspel’, dan kan je het velletje altijd gebruiken om je achterwerk mee af te vegen!

De Sudoku toiletrol is momenteel niet aan te schaffen in een winkel, maar online op het internet zijn er verschillende websites die de toiletrol aanbieden. De rol is aan te schaffen voor ongeveer €2,75, maar dan moet je nog wel rekenen op verzendkosten. Uiteindelijk ben je voor een Sudoku toiletrol €7,- kwijt.

Als je op het toilet zit grijp je als snel naar je mobiele telefoon of tablet. Soms ben je in een situatie waarbij deze niet binnen handbereik is, dan ga je denken over het leven of gewoon stomweg voor je uit staren terwijl je alles vredig laat lopen. Om nieuwe inzichten te geven over het tijdverdrijf op het toilet gaan wij in deze editie aan de slag met: De Sudoku toiletrol.

G E B R U I K

P R I J S E N V E R K O O P P U N T E NH E T S P E L

N I V E A U

N A T U U R

2 2

1 3

W E T E N S C H A P

-Toiletpapier is een onmisbaar product in huis. We kopen het om het vervolgens vies te maken en ondankbaar door te trekken. Nieuw papier wordt gemaakt van bomen, gelukkig gebruiken we meestal oud papier om onze billen mee schoon te maken en hoeft de natuur

daar niet onder te lijden.-

Het transformeren van oud papier naar het papier dat wij gebruiken op het toilet is een heel proces. Het gebeurt in een grote fabriek met enorme machines in een aantal verschillende fases.

Als eerst wordt het oud papier in een grote draaiende bak met heet water gegooid. In deze bak draait het papier ongeveer tien minuten rond. Door het hete water komen de papiervezels los van elkaar, waarna er een pap ontstaat. Deze pap wordt papierpulp genoemd.

Door middel van zeeftechnieken worden stukjes plastic, ijzer en ander vuil uit de pulp gehaald. De aanwezige inkt wordt verwijderd door een proces dat flotatie heet. Inkt mengt niet met water, maar wel met zeep. De inkt wordt door middel van zeepluchtbelletjes naar de oppervlakte gebracht, waarna het verwijderd kan worden.

De pulp is nu schoon, maar nog wel kletsnat. Het water wordt er met grote cilinders uitgewalst. Veel toiletpapier wordt na deze stap gebleekt, maar bij ecologisch wc-papier gebeurt dit niet.

Na het drogen wordt het papier in dunne lagen gesneden, en vervolgens om een grote rol gewikkeld. Dit papier is echter nog niet klaar voor gebruik, het is nog veel te dun en zwak.De grote rollen papier worden vervoerd naar een grote metalen cilinder, waarop een patroon staat gedrukt.

H O E WORDT WCPAPIER G E M A A K T

De rol met papier wordt weer uitgerold en via twee kanten (boven en onder) naar de metalen cilinder geleid. De twee lagen komen samen bij de cilinder, waarna het patroon er op wordt gedrukt. Hierdoor krijg je niet alleen uniek wc-papier, maar het versterkt het papier omdat de twee lagen op elkaar worden gedrukt. Het papier kan nu ook meer vocht absorberen.

De laatste stappen bestaan uit het maken van de scheurrandjes door een mes met tandjes, in een ritme over het papier te laten walsen, de lange vellen worden daarna op grote kartonnen kokers gewikkeld en vastgelijmd waarna het papier op kartonnen kokers worden gewikkeld. Met een beetje lijm wordt het laatste velletje vast gelijmd. Het snijden in de wel bekende wc-rollen is de laatste stap en daarna worden ze verpakt en zijn ze klaar om vies gemaakt te worden!

“Hierdoor krijg je niet alleen uniek wc-papier, maar het versterkt ook het papier.”

N A T U U R

2 2

C U L T U U R

1 5

We bekijken de wc-teksten van onze hoofdstad en

wereldstad. Amsterdam

N A T U U R

2 2

De exclusieve smaaksensatie van deze koffiebonen ontstaat in het verteringsstelsel van de kat. Door het maagzuur, de werking van bacteriën en enzymen, wordt het fermentatieproces in werking gezet.Hierdoor krijgt de koffieboon zijn exclusieve en zeer bijzondere smaak. De pit is minder bitter dan de ‘normale’ koffieboon. De smaak is een combinatie van fris en zoet, met zelfs een licht aroma van chocolade.

1 7

N A T U U R

Het lijkt raar, maar de fijnproevers onder ons weten waar ze het over hebben. Kopi Loewak: het duurste kopje koffie dat gemaakt wordt.

N I E T V O O R D E P O E S !

‘Kopi’ is het Indonesische woord voor ‘koffie’ en ‘Loewak’ is de naam van een katachtige dier dat, rauwe, rode koffiebessen eet. De Loewak bevindt zich voornamelijk in tropische regenwouden, vaak nabij een landbouwgebied. Ze eten naast planten ook andere dieren en vallen onder de categorie omnivoren. De voorkeur van dit dier gaat uit naar fruit, waaronder dus de koffiebessen van een koffieplant.

In Zuid-Oost Azië zijn er koffieboeren die zich richten op het behouden en verzorgen van de Loewak, de zogeheten ‘Loewakboeren’. Dit doen ze enkel en alleen voor de uitwerpselen. De boeren beheren plantages waarop ze koffiebessen verbouwen. De koffiebes wordt gegeten door het dier en wanneer het dier poept begint er een bijzonder proces. Het vruchtvlees wordt verteerd en de pitten worden teruggevonden in de ontlasting van de kat. De boeren wassen deze pitten en om de intense smaak te behouden worden de pitten na het wassen licht geroosterd, om de aroma zo natuurlijk mogelijk te houden.

P O E P D U R E K O F F I E

“ D e s m a a k i s e e n c o m b i n a t i e v a n f r i s

e n z o e t , m e t z e l f s e e n l i c h t a r o m a v a n

c h o c o l a d e . ”

Helaas hangt er wel een flink prijskaartje aan deze bijzondere boon. Het verkrijgen van de speciale koffiebonen is vele malen arbeidsintensiever dan bij normale koffiebonen. De boeren zijn niet alleen bezig met het zoeken naar de uitgepoepte bessen, wat al een kunst op zich is. De Loewak zelf heeft ook uitgebreide verzorging nodig. Al met al zorgt dit proces ervoor dat je, schrik niet, €50,00 per 250gram betaald. Het is dus echt een exclusief kopje voor de echte koffieliefhebber. Wil je liever iets minder geld uitgeven? Dat kan, er is een goedkoper alternatief gevonden. In Florida is er een laboratorium die een manier heeft bedacht om het verteringsproces van de kat na te bootsen. Het is dan niet op een natuurlijke wijze tot stand gekomen, maar qua smaak moet het redelijk gelijk zijn. Het grote verschil zit hem in de prijs, € 50,00 voor 600gram!

N A T U U R

2 2

K L E I N E B O O D S C H A P

Overal op de wereld zijn er fonteintjes met heilig water, waarvan 86% vol zit met ontlasting. Elke millimeter bevat 68 miljoen bacteriën, die allemaal even dodelijk kunnen zijn.

Wist je dat we per dag in Nederland ongeveer 20 miljoen keer naar de wc gaan?

Neil Armstrong heeft het voor elkaar weten te krijgen een drol te produceren op de maan, zo groot dat deze er nog steeds ligt.

Een deel van de Tweede wereldoorlog werd bevochten in Noord-Afrika. Daar was het een gewoonte om door kamelenvlaai te crossen met hun tanks. Dit zou geluk brengen.

Er zijn 3 miljard mensen op deze planeet, die nog steeds koken met mest als brandstof. Dit gebeurt veel in landen als Ethiopië en Kenia.

Naar schatting zijn er 2,6 miljard mensen wereldwijd, die geen toegang hebben tot goede sanitaire voorzieningen. Met name op het platteland van China en India.

N A T U U R

2 2

2 1

N A T U U R

-Dat dieren net als ons poepen, spreekt voor zich en is niet meer dan normaal. Toch is er een groot verschil.

Het verschil zit het hem in hoe wij de grote boodschap doen, maar ook wat er daarna mee gebeurt. Het is geen groot geheim dat wij poep gebruiken voor verschillende doeleinden, zoals mest. Maar bij dieren is dat een heel ander verhaal en gebeurt er toch wat anders met het

drukwerk. -

“ W A T W I J Z I E N A L S R A R E G E W O O N T E S , I S V O O R D I E R E NH E E L N O R M A A L . ”

Veel mensen lezen graag een blad of krant op het toilet en hebben bepaalde gewoontes tijdens het breien van een bruine trui. Bij dieren is dat niet heel anders. Ook zij hebben een aantal bizarre rituelen. Een paar voorbeelden van gewoontes van dieren zijn dat, honden tijdens het poepen hun lichaam het liefst langs de noord-zuid-as van het magnetisch veld draaien. Katachtigen laten hun poep liggen om hun territorium te markeren en pinguïns schijten letterlijk van zich af. Ze poepen liever niet op hun eigen ei of jong, dus spuiten ze het richting de buren of op soortgenoten. Luiaarden poepen door hun zeer trage spijsvertering maar één keer per week. Hiervoor komen zij de bomen uit, want dit wordt alleen maar op de grond gedaan. Zeeanemonen en kwallen ontlasten door hun mond omdat zij maar één lichaamsopening hebben.

Als je klaar bent op het toilet, spoel je het toilet door. Bij dieren gaat dit natuurlijk anders. Poep van soortgenoten of hun eigen hoopje zijn voor veel dieren een lekkernij. Honden, gorilla’s en veel knaagdieren eten hun eigen poep of die van een ander op. Dit wordt coprofagie genoemd. De poep bevat veel vitaminen de er in de eerste verteringsronde niet uit gehaald konden worden. Toch zit er een gevaarlijke kant aan dit verhaal, want het kan zijn dat de uitwerpselen dodelijke parasieten kunnen bevatten.

Waarom dieren poep eten kan verschillende redenen hebben. Bij wilde dieren komt het vooral voor als zij niet in staat zijn om eten te zoeken. Ze blijven dan de hele dag op het nest en stillen de honger met hun eigen ontlasting. In gevangenschap komt coprofagie veel vaker voor. Soms ruikt de poep nog naar het eten van de dag ervoor, waardoor het al snel wordt benuttigd als een lekker tussendoortje.

Bij honden ligt het meestal anders. Één van de redenen waarom honden poep eten is dat zij het nest schoon willen houden. Een teefje zal de ontlasting van haar pups oplikken. Ook zijn dieren er niet vies van om het hoopje van een ander dier te eten. Een kip plast en poept tegelijk uit één gaatje. Hierdoor ontstaat een mengsel dat erg geliefd is bij de varkens, die dit maar al te graag op willen peuzelen. Dit is niet erg, want het bevat veel vitaminen en mineralen. Kippen eten daarentegen niet hun eigen poep, maar dat van paarden. Daar zitten vaak nog de resten in van graankorrels.

Wat wij zien als rare gewoontes, zal in de dierenwereld worden bestempeld als heel normaal. Maar menig beest zal ook raar opkijken, wanneer ze een mens op een porseleinen pot zien zitten.

GEWOONTES ETEN VAN POEP

W I L D P O E P E R S

DIEREN

POEP

ENHUN

N A T U U R

2 2

L I F E S T Y L E

2 3

H Y G I Ë N E

D U U R

G E B R U I K

M I L E U

G E U R

P R I J S € 2.99

Er zijn drie geuren waaruit je kunt kiezen: Ocean Fresh, Blue Sky en Lavendel

Het zorgt voor totale hygiëne, ook tussen de spoelbeurten in. Dit komt door het reinigende schuim in samenwerking met de enzymtechnologie. En daarnaast voorkomt het kalkaanslag.

WC Eend biedt een maand lang reiniging en daarbij een frisse geur.

WC Eend bevat stoffen die schadelijk zijn. Zo staat er op de verpakking dat er gevaar is voor ernstig oogletsel en irritatie van de huid. Buiten bereik van kinderen houden wordt tevens vermeld. Deze anionogene oppvervlakte stoffen zijn schadelijk voor het milieu. Dit toiletblok is voor minsten 30% gevuld met deze stoffen.

Deze editie gaat het om de beste optie voor een toiletblok. Welk toiletblok zorgt voor het schoonste toilet. Welke heeft de lekkerste geur? De kandidaten zijn: WC Eend Energy, Ambi Pur en Witte Reus

Krachtig-Actief. Deze relatief nieuwe toiletblokken hebben allemaal hun eigen kenmerken, laten we kijken welke het beste uit de strijd komt!

WC EEND ENERGY

Zoals we zien komen de toiletblokken veel overeen. Ze werken allemaal minstens een maand lang, het Ambi Pur toiletblok houdt het zelfs een week langer vol. Wat geur betreft is er keus genoeg en de werking is bij allen hetzelfde: een schoon en fris toilet. In deze moderne tijd ligt de kwaliteit van de producten dicht bij elkaar dus

kijken wij ook naar andere aspecten. Hoewel alle merken schadelijke stoffen bevatten, is het Ambi Pur toiletblok het minst schadelijk voor het milieu. Met het feit dat dit toiletblok ook het goedkoopst is kunnen wij

concluderen dat deze als winnaar uit de strijd komt.

Wilt u helemaal geen milieuonvriendelijke stoffen door de plee spoelen? Houdt het toilet goed schoon en als u na een beurt onaangename geurtjes wilt verbergen: zet dan een raampje open of even steek een lucifertje aan,

dat werkt ook!

WITTE REUS AMBI PUR

Het systeem is makkelijk te installeren. Aan de achterkant bevat het een haakje, die je aan de wc-pot rand kan klikken. Dit blijft goed hangen.

€ 2,09

Dit toiletblok is leverbaar in veel verschillende geuren, zoals lavendel, eucalyptus, grapefruit, mint en green fields.

Naast dat dit toiletblok onprettige geurtjes neutraliseert, geeft het de toiletpot ook haar glans terug. Daarbij voorkomt het kalkaanslag en zorgt het voor een schone pot.

Ambi Pur zorgt voor een vijf weken lang frisse en schone toilet.

Bij het Ambi Pur toiletblok zijn ook de schadelijke anionogene oppvervlakte stoffen aanwezig. Hier is het een percentage van 5 tot 15.

Ook dit toiletblok is makkelijk op te hangen met hetzelfde systeem dat ook door de andere fabrikanten word gebruikt.

€ 2,75

Witte Reus Krachtig-Actief is er in de geuren Hygiëne, Citrus en Dennen.

Het reinigende schuim zorgt voor een schone pot na ieder bezoek. Daarnaast voorkomt de anti-kalk formule kalkaanslag en de vuilbeschermer zorgt ook tussen de schoonmaakbeurten voor een schoon toilet.

Dit toiletblok gaat vier weken lang mee.

Ook hier is het toiletblok gevuld met anionogene oppvervlakte stoffen die schadelijk zijn voor het mileu. Er is een percentage van minsten 30 procent aanwezig. Bij aanraking kan huidirritatie het gevolg zijn en het wordt dus aangeraden het toiletblok buiten het bereik van kinderen te houden.

Net als bij de andere toiletblokken is het systeem makkelijk aan de pot te bevestigen. De clip is net als bij de andere geschikt voor alle toiletten.

GO OR NO GO

N A T U U R

2 2

2 5

L I F E S T Y L E

-Kevin (25) heeft vanaf zijn 21ste een stoma. Op zijn 19e werd Coluitis Ulcerosa geconstateerd, een ontstekingsziekte van de dikke darm die met zweervorming gepaard gaat.

Ten gevolge van de ziekte kreeg hij uiteindelijk een stoma.-

L E V E N M E T E E N S T O M A

Kevin Leopold, stomapatiënt

“

“

Ik had eigenlijk al mijn hele leven last van buikpijn, maar dat was slechts af en toe en niet héél erg. Op mijn 18e ging het fout. De buikpijn werd heftiger en hield steeds langer aan. Op een gegeven moment ging ik naar de wc en zag dat er bloed bij mijn ontlasting zat, toen besefte ik dat het niet goed zat. De huisarts stuurde me door naar het UMC en daar werden verschillende onderzoeken gedaan. Na ongeveer drie maanden werd Colitis Ulcerosa geconstateerd, een ontstekingsziekte van de dikke darm. Door de klachten ging ik niet meer mee stappen met vrienden, filmavondjes en andere uitstapjes liet ik aan mij voorbij gaan. Tijdens mijn ziekte kreeg ik veel verschillende medicijnen die vaak maar voor kortere duur werkten. Prednison was toen der tijd mijn beste vriend, maar dat mag je niet onbeperkt krijgen. Uiteindelijk werd ik doorgestuurd naar een ander ziekenhuis, waar ik opnieuw werd onderzocht. Ik kreeg weer nieuwe medicijnen, maar niets leek te helpen. Na verschillende opnames en eigenlijk alles te hebben geprobeerd, is besloten om mijn dikke darm operatief te verwijderen. Nu leef ik met een kunstmatige opening; een stoma.

Mijn grootste angst waren verschillende complicaties, nare geurtjes, lekkages en hoe meisje hierop reageren. Ik wist niet precies wat het was en had het nog nooit bij iemand gezien. Ik had veel vragen waar ik geen antwoord op had, maar gelukkig gaf de verpleegkundige mij de nodige informatie.

Achteraf ben ik er heel blij mee en is het een hele goede oplossing geweest. Ik leef nu een pijnloos leven en dat is een cadeau. Ik kan nu goed met mijn stoma omgaan en ik kan alles weer doen en eten. Mijn stoma geeft mij vrijheid, letterlijk en figuurlijk. Ik heb mijn leven weer terug. Ik krijg er ook geen rare reacties op. Tegen mijn vrienden, studiegenoten én vriendin heb ik het meteen verteld en daar werd goed op gereageerd. De eerste paar keer dat mijn vriendin kwam slapen, leegde ik het zakje s ‘nachts. Dan wist ik zeker dat ik geen vol zakje op mijn buik had liggen. Dat is nu verleden tijd, ze accepteert me zoals ik ben, met of zonder zakje.

Zelfs het sporten kan ik weer lekker oppakken. Tijdens het sporten draag ik een speciale steunband en moet ik natuurlijk wel ‘voorzichtig doen’. Zwaar tillen mag ik niet, dus dat vermijd ik dan ook. Ik woon in een studentenhuis waarvan wij het oud papier in een kartonnen doos sorteren. Iedereen heeft de taak dit eens in de zoveel tijd te legen, behalve ik, veel te zwaar! Ik heb door mijn ziekte veel dingen moeten laten die ik nu gelukkig weer kan doen. Door het onstabiele jaar dat ik achter de rug heb, loop ik een jaar studievertraging op. Dat heb ik echter veel liever dan een leven waarin ik alleen maar pijn heb. Over een paar jaar wordt, als alles goed is, mijn stoma opgeheven. Dan wordt mijn dunne darm weer aangesloten aan mijn endeldarm. Dat gebeurt alleen als echt alles weer rustig is. Tot die tijd leef ik nog even met een zakje. Het zal altijd anders blijven dan bij een ‘normaal’ persoon. Maar ach, je kan er prima mee leven.

In Nederland zijn er ongeveer 32.000 stomadragers. Jaarlijks worden er 7000 tot 9000 mensen

geconfronteerd met de aanleg van een (tijdelijk) stoma op de darm of urinewegen. 10 procent van de

stomadragers is jonger dan 40 jaar.

N A T U U R

2 2

2 7

C U L T U U R

G L U R E NBIJ DE HKU

In de eerste editie hebben we de kunstwerken van Deck Two kunnen bewonderen, waarin de vraag was of dit gezien werd als vandalisme. Zijn werk konden we niet in levende lijven bewonderen, want dit was in Parijs. We hier in Nederland opzoek gegaan naar een plek, waar ook aan dit soort uitingen gewaardeerd worden. En dit was de HKU, die zijn gehele gebouw

ziet als kunstwerk en dan vooral de toiletten.

Er wordt door de leerlingen gespeeld met verf, graffiti, markers en stiften. Ze gebruiken stickers en mallen om logos te verspreiden. Stuk voor stuk unieke tekeningen, in spetterende kleuren. Ze laten hun fantasie volledig los, maar respecteren de tekeningen

van de andere.

N A T U U R

2 2

L I F E S T Y L E

2 9

Een goede shampoo kan behoorlijk wat kosten en daarnaast zitten er ook nog eens allemaal chemicaliën in die een schadelijk effect kunnen hebben op onze gezondheid. Dat de shampoos uit de supermarkten een schadelijk zijn voor onze gezondheid, is een feit. Het heeft een negatief effect op ons zenuwstelsel en kan

obesitas veroorzaken. Dit zijn belangrijke redenen om je shampoo zo natuurlijk mogelijk te houden. Daarom gaan wij in deze editie zelf shampoo maken! Het is erg gemakkelijk om te maken en het is stukken

beter voor je haar. Tevens maken wij de wereld om ons heen ook nog eens een beetje groener.

D o e h e t z e l f S h a m p o o

Benodigdheden:Castille zeep of een zeep op basis van olijfolie- Kwart liter gekookt water- Rasp de zeep in vlokken en voeg hiervan 8 gram toe aan een halve liter gekookt water. Roer het tot dat de vlokken zijn opgelost. Laat het afkoelen en doe het daarna in een fles.

DAGSHAMPOO

Neem 1 eetlepel zuiveringszout en 2 eetlepels water. Roer het vervolgens door tot het een pasta wordt. Masseer hier je haar mee en laat het circa 5 minuten intrekken, waarna je het goed uit moet spoelen. Was vervolgens je haar met de dagshampoo die je zelf gemaakt hebt. Een kind kan de was doen!

GLANSSHAMPOO

Benodigdheden:- Poedersuiker- Maismeel- AmandelenPak een eetlepel maismeel, een eetlepel poedersuiker en een eetlepel fijngemalen amandelen. Mix dit door elkaar en wrijf het mengsel op de hoofdhuid. Borstel het hierna er weer goed uit!

DROOGSHAMPOO

Arganolie is zeer effectief voor het behandelen van droge en gevoelige hoofdhuid en helpt het beschadigd haar te herstellen. Wat moet je doen? Masseer de olie in vochtig haar en laat het een half uur intrekken. Spoel het daarna uit en je bent klaar!

ARGANOLIE

Je hebt nu genoeg opties om je eigen shampoo te maken dat geschikt is voor jouw haar. Let er wel op, dat de shampoo niet zal gaan schuimen zo als je dat gewend bent. Daarnaast zal de shampoo een stuk vloeibaarder

zijn dan de shampoo die je in de winkel koopt.

Wil je nog meer weten over het maken van je eigen shampoo? Bekijk dan onze applicatie voor een video item waarin wij de shampoo stap voor stap maken.

Als ik terug blader, kan ik niets anders zeggen dan dat ik trots ben op deze prachtige editie. Naar de zomer kijk ik ieder jaar weer uit om er vervolgens, als ze eenmaal voorbij is, er weer hevig naar terug te verlangen. Ik heb er de mooiste herinneringen aan over gehouden. Voor mij overtreft de zomer ieder seizoen en eigenlijk geldt dat ook voor deze editie. Met grote dank aan en bewondering voor mijn redactie kijk ik terug op afgelopen periode. Want wat kunnen deze mensen veel. Maartje Walstra, Ninah Baatenburg de Jong, Sam Rees, Lorenzo Angelone, Lauren Dijkshoorn, Devan Jaspers en Rick Odijk, zijn de toppers die dit magazine tot stand hebben gebracht. Ik wil hen graag bedanken voor de mooie foto’s, bijzondere artikelen en de strakke vormgeving van zowel print als digitaal en natuurlijk voor hun creativiteit en maximale inzet.

Daarnaast wil ik nog een moment nemen om ook 100%eco, met in het special Bert Groen, te bedanken voor de aandacht en tijd die ook hij in dit project gestoken heeft. Tevens gaat mijn dank uit naar Kim Kamphuis, Dick Swart en Antoine Hegeman. Stuk voor stuk experts in hun vakgebied, waar we allemaal nog veel van kunnen leren. Gezamenlijk hebben we ook deze editie weer tot een goed einde weten te brengen en het resultaat mag er zijn. Ik hoop dat u er ook zo van genoten heeft. Ik ga er nog even voor zitten en door het magazine bladeren.

Groetjes, Claire Zandvliet, Hoofdredacteur

D A N K W O O R D

Klaar met lezen? Vergeet dit magazine dan niet bij het oud papier te gooien en wie weet veeg jij je de volgende keer je kont er mee af!