Economienrc handelsblad

Zate rdag10 maa rt

&Zonda g

11 maa rt 2007pagina 23

470

480

490

500

510

520

8 maart5 december

12000

12200

12400

12600

12800

7 maart30 november

490,35 +1,32

12.276,32 +15,62

1,3113 +0,0001

3,985 +0,028

118,23 +0,79

2.387,55 -0,18

6.245,20 +17,50

6.716,52 +3,29

AEX-index

Dow-Jonesindex

Euro in dollar

Tienjaarsrente in procenten

Dollar in yen

Nasdaq index

Londen FTSE-100 index

Frankfurt DAX 30 index

Koers over afgelopen 3 mndSlot vrijdag - verschil met slotkoers vorige dag

Handelstekort VSiets lager danverwacht in januariWashington, 10 maart. Hethandelstekort van de VerenigdeStaten is in januari uitgekomen op59 miljard dollar (45 miljard euro)en is daarmee iets lager dan ver-wacht. Een maand eerder bedroeghet, herziene, tekort 61,5 miljarddollar. Dat heeft het Amerikaanseministerie van Handel gisteren be-kendgemaakt. De totale waardevan de Amerikaanse export steegmet 1,1 procent tot een record van127 miljard dollar, terwijl de waar-de van de import met 0,5 procentafnam tot 186 miljard dollar. Hetpolitiek gevoelige handelstekortmet China liep op tot 21 miljarddollar, tegen 19 miljard dollar eenmaand eerder. (ANP)

Belangstelling voorChrysler GroupDetroit, 10 maart. De Canadesefabrikant van auto-onderdelenMagna International is geïnteres-seerd in de overname van de in fi-nanciële problemen verkerendeChrysler Group. Bestuursvoorzit-ter Frank Stronach van Magna In-ternational heeft dat gisteren be-vestigd. De Chrysler Group is doorzijn Duitse eigenaar Daimler-Chrysler, fabrikant van onder an-dere Mercedes, te koop gezet.Magna haalt een kwart van zijnomzet van DaimlerChrysler. DeChrysler Group heeft gisteren ove-rigens nog 500.000 exemplarenvan de types Dodge Durango enJeep Liberty teruggeroepen we-gens tientallen meldingen vanbranduitbraken. (AP)

General Motorsweer op winstDetroit, 10 maart. Autofabri-kant General Motors zal volgendeweek bekend maken dat het voorhet eerst in twee jaar winst heeftgeboekt. Dat liet het bedrijf giste-ren weten. Over het vierde kwar-taal verwacht het bedrijf een klei-ne winst. Volgens General Motorslijkt daarmee de ingrijpende reor-ganisatie, waarbij 34.000 banenzijn geschrapt, zijn vruchten af tewerpen. Over de eerste drie kwar-talen van vorig jaar leed het bedrijfnog een verlies van 3 miljard dol-lar. In 2005 bedroeg het verliesruim 10 miljard dollar. (AP)

Banengroei VS valtlicht tegenWashington, 10 maart. Hetaantal nieuwe banen op de Ameri-kaanse arbeidsmarkt, exclusief deagrarische sector, is in februarimet 97.000 toegenomen. Dat heefthet Amerikaanse ministerie vanArbeid gisteren bekendgemaakt.Het is de kleinste toename van hetaantal nieuwe banen in de Vere-nigde Staten in meer dan twee jaar.De banengroei valt iets lager uitdan verwacht. De werkloosheid alspercentage van de beroepsbevol-king kwam in februari uit op 4,5procent. Het gemiddelde uurloonsteeg vorige maand met 0,4 pro-cent tot 17,16 dollar. (ANP)

Top van Swissair hultzich in stilzwijgen

Niet Novib, maarmusici als goed doel

Uitgaven verborgenhouden voor je partner

● Achtergrond: pagina 25 ● Caritas: pagina 27 ● Vermogen: pagina 27

Adidas superschoenVersie 1.1

w w w. n r c . n l / h e b b e n

lux

Koopzieke Kopers in de RetailMisschien wel een miljard meerkrijgen dan je zelf als minimumhad gesteld. Kijk, dat is nog eenseen plezierige kennismakingmet private equity.

Verschillende grote privateequityfirma’s als KKR, Blacksto-ne en Thomas Lee zouden meerdan 6 miljard dollar willen bie-den voor Aholddochter US Food-service, meldde persbureau Reu-ters gisteren. Ahold zette die di-visie, die als groothandel voorrestaurants en cateraars nietgoed bij supermarkten past, innovember te koop. Dat was eenzoenoffer aan de activistischeaandeelhouders Centaurus enPaulson, die willen dat Aholdook alle Amerikaanse super-markten verkoopt.

In de VS koopt en verkooptprivate equity al lang met groteregelmaat supermarkten. Dezehebben een stabiele kasstroomwaar schuldenlasten makkelijkvan betaald kunnen worden. Zokocht Ahold in 1996 haar Ameri-kaanse keten Stop&Shop van

K K R.Nu is Europa aan de beurt. Pri-

vate equity kocht al kleinere ke-tens zoals de Spaanse dochtersvan Ahold. Maar het wordt tijdvoor grote vissen. Zoals Sainsbu-ry, de nummer 2 in Groot-Brit-tannië. Een consortium bereidteen bod voor. Mogelijke prijs: 15miljard euro. De partijen zijnCVC, Blackstone, Texas Pacific.Én KKR.

KKR zou ook interesse hebbengetoond voor het Franse Carre-four, na Wal-Mart het grootstedetailhandelsbedrijf van de we-reld. President-commissaris JeanLuc Vandevelde werd deze weekontslagen, omdat hij een ver-koop zou hebben voorbereid meteen investeringsmaatschappij.De familie Halley, de grootsteaandeelhouder, was daar niet blijmee. Pikant is dat wel. Juist voorde familie Halley beheerde Van-develde een paar jaar geleden eendeel van het vermogen met zijnChange Capital. Daarmee haaktehij op het laatste moment af bij

het winnende bod op VendexKBB. Van wie ook alweer? VanK K R.

Met de verkoop van vastgoedverdiende KKR en zijn bondge-noten het leeuwendeel van deaankoopsom terug. Dat willen deprivate equityfirma’s ook bijSainsbury doen. Net als tweenieuwe grootaandeelhouders,die zich deze week bleken te heb-ben ingekocht, dat van Carrefourvragen. Geschatte opbrengst: 15tot 20 miljard euro.

En laat verkoop van vastgoednou ook precies een van de eisenvan de twee hedgefondsen bijAhold zijn.

Door de Aholdtop te charme-ren met een lekkere deal voor USFoodservice , kan KKR na dechampagne nog eens vriendelijkinformeren of ook niet over desupermarkten kan worden ge-sproken. Want als je Carrefourkunt betalen, hoef je over Aholdniet lang te piekeren.

Daa n va n Le nt

CIA kijkt via achterdeur mee bij banken

Amerikaanse protesten tegen de Patriot Act. Met die wet brachten de VS wereldwijd banken onder hun gezag. ( Fo t o ’s Bloomberg en AFP)

Monetaire autoriteiten zwegen vier jaar lang tegenover Tweede KamerBanken, ook Nederlandse,werken mee met Amerikaansegeheime diensten. Overprivacyschending, boetes ende lange arm van de VS.„Montesquieu is overboordgegooid.”

Privacybeschermer haalt uit naar DNB

Resultaten 2006

Ondernemen in Vastgoed

dir. res. € 113,3 m ln • dir. res. p.a. € 5,14 • int r insiek/aandeel € 85,47 • por tefeui l le € 2.521,5 m ln

www.wereldhave.com

Ingezonden mededeling

Investeerder KKRaast op BootsDoor een onzer redacteurenRotterdam, 10 maart. HetAmerikaanse private equityfondsKohlberg Kravis Roberts heeft deBritse drogisterijketen AllianceBoots laten weten een bod op hetbedrijf te overwegen. Daarbij heeftbestuurslid Stefano Pessina vanAlliance Boots zich bij KKR aange-sloten.

Het bestuur van Alliance Bootsheeft gisteren bevestigd te zijn be-naderd door KKR. Maar van eendefinitief bod is nog geen sprake,zo liet het concern gisteren in eenpersbericht weten. Op de Londen-se beurs steeg de koers van het aan-deel Alliance Boots met 14 procentnaar 1,68 euro.

Alliance Boots is vorig jaar ont-staan na de fusie tussen drogiste-rijketen Boots en medicijnen-groothandel Unichem. Die fusiewas onder meer ingegeven doorproblemen bij Boots, als gevolgvan de toegenomen concurrentievan supermarktketens als Tesco enAsda.

Alliance Boots heeft een omzetvan circa 14 miljard Britse pond

(10 miljard euro). Het concern be-zit 3.000 drogisterijen in ondermeer Groot-Brittannië, Noorwe-gen en Nederland. Verder heeft heteen netwerk van 380 medicijnen-depots. In Nederland is het con-cern bekend van medicijnengroot-handel Interpharm en de Kring-apotheek.

KKR is de afgelopen jaren als in-vesteerder erg actief geworden inEuropa, en ook in Nederland. Hetbelegt in afvalverwerker AVR, de-tailhandelsconcern Vendex KBB,VNU en Philips Halfgeleiders.

Twee weken geleden kwamKKR nog in het nieuws toen het sa-men met investeerder Texas Paci-fic Group de overname aankondig-de van het Texaanse energiecon-cern TXU. Het overnamebod be-draagt 44 miljard dollar (34 mil-jard euro), tot op heden de groot-ste overname ooit gedaan door eenfinanciële partij.

Uit onderzoek blijkt dat KKR inEuropa het meeste kapitaal op-haalt bij institutionele beleggers.

·koopje : pagina 25

Joep DohmenDimitri Tokmetzis

Halverwege het gesprekmaakt Jacob Kohnstammeen vergelijking.

Zomaar even, om het probleemduidelijk op de kaart te zetten.

„Wat zou u ervan vinden alsPoetin of de Chinezen hier uw fi-nanciële gegevens zouden opvra-gen? Uw spaartegoeden, hypo-theek, bankafschriften. Zoudenwij dat accepteren?”

De voorzitter van het CollegeBescherming Persoonsgegevens(CBP), de privacywaakhond vanNederland, laat even een stilte val-len. Dan gaat hij door: „Precies dátgebeurt nu door de Amerikanen.En die toenemende greep vanuitde VS is niet aanvaardbaar. Hetleidt ertoe dat we de normen enwaarden van de VS hier opgelegdkrijgen. En dat terwijl er geensprake is van wederkerigheid. AlsEuropa gegevens zou opeisen vanAmerikaanse bedrijven, dan staande VS op hun kop. Dit rechtvaar-digt een sterk optreden.”

Het zit de Collegevoorzitterhoog: „In ons rechtstelsel hebbenwe checks and balances, die met deextraterritoriale werking van deAmerikaanse wetgeving tenietworden gedaan. Die bepalingenbrengen het Europese rechtstelseluit balans en overschaduwen het.”

De War on Terror, die na ‘9/11’losbarstte, wordt door de Ameri-kanen niet alleen uitgevochtenmet kruisraketten of bomtapijtenop Tora Bora. Sinds 2002 hebbenze hun greep op de wereldwijde in-formatiestromen verstevigd. Maarwaar de veiligheidsmaatregelenop luchthavens vaak nog zichtbaarzijn, is er ondertussen ook eensluipende, maar minstens zo in-grijpende ontwikkeling aan degang in de financiële wereld. Dui-zenden accountants en specialis-ten zijn op zoek naar de financiëlesporen van terroristen, in de VS,maar vooral ook daarbuiten. Endaarbij gaan de Amerikanen ver.

Een tipje van de sluier is vorigjaar juni opgelicht door The NewYork Times. De geheime dienst CIAbleek sinds de aanslagen dagelijksde beschikking te hebben overmiljoenen bankoverschrijvingenuit de hele wereld, óók van klantenvan Nederlandse en andere Euro-pese banken. Dat gebeurde methulp van de Belgische organisatieSWIFT, die voor 8.100 banken en fi-nanciële instellingen in de helewereld de internationale overboe-kingen verwerkt.

De onthulling schudde Europawakker. De Art. 29 Data ProtectionWorking Party, de verzameling vanEuropese privacytoezichthouders,veroordeelde de „heimelijke, sys-tematische en langdurige over-dracht van persoonsgegevens doorSWIFT aan het Amerikaanse mi-nisterie van Financiën”. Dat ge-beurde ook nog eens op „een ver-trouwelijke, niet-transparante ensystematische manier zonderrechtsgrondslag, en zonder de mo-

gelijkheid van onafhankelijkecontrole”. Het was een schendingvan „fundamentele Europeseprincipes van dataprotectie en eenovertreding van de Belgische enEuropese wetten”, zeggen de pri-va c y t o e z i ch t h o u d e r s.

De klanten van de banken, wiergegevens naar Amerika zijn door-

gespeeld, was nooit verteld wat ergebeurde. De toezichthouders vanSWIFT, zoals de Europese Centra-le Bank en de Nationale Bank vanBelgië wisten ervan, maar zwegen.De meeste centrale banken infor-meerden zelfs hun eigen overhe-den niet. Zo kreeg de Belgische re-gering pas aan de vooravond van

de publicatie in de The New YorkTimes te horen wat er aan de handwas. Premier Guy Verhofstadt vanBelgië veroordeelde de schendingvan de privacy.

Hoe zit het eigenlijk in Neder-land? Eén ding is zeker: waar inandere EU-landen en het EuropeesParlement veel beroering ont-

stond na de SWIFT-onthulling,ging de affaire in Nederland be-trekkelijk geruisloos voorbij. Ter-wijl ook hier dezelfde patronenzichtbaar waren.

De Nederlandsche Bank (DNB),toezichthouder op de Nederlandsebanken en daarnaast medetoe-zichthouder op de betrouwbaar-

heid en bedrijfszekerheid van desystemen van SWIFT, is ook in 2002door SWIFT op de hoogte gesteld.DNB lichtte vervolgens het minis-terie van Financiën in, meldde mi-nister Zalm (Financiën, VVD) na deonthulling in antwoord op vragenuit de Tweede Kamer. Vier jaar langhadden DNB en Financiën aan deKamer en privacywaakhond CBPniets verteld (zie: Privacybescher-mer haalt uit naar DNB).

Wie, negen maanden na de ont-hulling over SWIFT, denkt dat hetillegaal doorsluizen van bankgege-vens aan de Amerikanen is gestopt,heeft het mis. Zeker, de EuropeseCommissie en de VS onderhande-len momenteel over een verdrag:daardoor zou Europa voortaan opde hoogte zijn welke gegevens deAmerikanen precies ‘aftappen’.Maar ondertussen laat SWIFT deCIA nog steeds meekijken.

De vraag die opdoemt is ofde SWIFT-affaire op zich-zelf staat. Gebruiken de

Amerikanen misschien nog ande-re middelen om financiële infor-matie te vergaren? En wordt dieinformatie alleen voor terrorisme-bestrijding gebruikt of misschienook voor economische spionage?Kortom: hoever reikt de greep vande VS op Europese financiële in-stellingen?

Bij de officiële instanties blijkthet antwoord op deze vragen nietmakkelijk te vinden.

Directeur toezicht Arnold Schil-der van DNB verwijst naar de ant-woorden van de minister van Fi-nanciën aan de Tweede Kamer, enzegt dat hij zich „niet herkent inhet beeld dat Nederlandse bankenstelselmatig, buiten rechtshulp-verzoeken om, informatie ver-strekken aan de Amerikaanse au-toriteiten.”

Ook de Nederlandse Verenigingvan Banken (NVB) geeft geen uit-

sluitsel. De woordvoerder is kort:„Geen commentaar.”

Wat de bevoegdheden van Ame-rikaanse opsporingsdiensten zijn,is wettelijk vastgelegd en wordtook met enige regelmaat bespro-ken tijdens openbare hoorzittin-gen van het Congres. Startpunt isde Patriot Act die vlak na 11 septem-ber 2001 van kracht werd. Daar-mee brachten de Amerikanen metéén pennenstreek wereldwijd ban-ken onder hun gezag.

Artikel 319 stelt dat de minis-ters van Financiën en Justitie fi-nanciële informatie mogen opvra-gen bij alle banken in de VS, óókbij de bijkantoren van buitenland-se banken. Buitenlandse bankendie slechts een rekening hebbenbij een Amerikaanse bank zijn ookverplicht mee te werken. Iedere fi-nanciële instelling die internatio-nale overboekingen in dollarsdoet, valt hiermee onder deze wet.En dat zijn in de praktijk zo goedals alle banken in de wereld.

Al op 12 februari 2002, kort nade inwerkingtreding van de Patri-ot Act, werd duidelijk wat dit bete-kent. Plaatsvervangend ondermi-nister van Financiën Mary LeeWarren zei op een hoorzitting vanhet Congres: „Het geeft ons eenmechanisme om buitenlandsebankgegevens op te vragen metadministratieve dwangbevelen.”

Dat was geen loze kreet.Want in de eerste drie maanden

dat de wet van kracht was, warener meteen 90 buitenlandse bankre-keningen gecontroleerd. Inmid-dels zijn we jaren verder en kun-nen meer dan 150 Amerikaanseoverheidsdiensten, van CIA, FBI,OFAC tot de Amerikaanse post-dienst, de bestanden van finan-ciële instellingen laten doorzoe-ken. Dat gaat allemaal via hetAmerikaanse Financial Crimes En-forcement Network.

Jacob Kohnstamm, voorzitter vanhet College Bescherming Per-soonsgegevens (CBP), houdt zijnirritatie over collega-toezicht-houder De Nederlandsche Bank(DNB) niet binnensmonds. „DN Bis al sinds 2002 op de hoogte vande gegevensoverdracht doorSWIFT. DNB wist dat het politiekgevoelig lag. Anders had ze de mi-nister van financiën niet zelf in-gelicht. Als een toezichthouderweet of kan vermoeden dat de Ne-derlandse wet wordt overtreden,vind ik het merkwaardig en ver-wijtbaar dat ze haar collega-toe-zichthouder niet inlicht. Ik hebdaar wel aanstoot aan genomen”.DNB zegt dat het toezicht op deprivacy niet in haar takenpakketzit. Kohnstamm: „Formeel gezienklopt dat. Maar er staat DNB nietsin de weg om ons op de hoogte testellen. Waarom wel de ministerwaarschuwen en niet het CBP”?Het CBP stuurde begin januarieen brief naar alle banken metdaarin de opdracht hun klantenin te lichten dat de Amerikanenhun gegevens kunnen onder-scheppen. In reactie hierop werdKohnstamm half februari bij decentrale bank voor een gesprekgevraagd. Flip Klopper, directeurbetalingsverkeer, kondigde aanbinnenkort namens de bankenmet een antwoordbrief te komen.Een „m e r k wa a r d i g e ” opstelling ,zegt Kohnstamm. „De gang vanzaken verbaast me. Het CBPschrijft een brief aan de banken

en dringt aan op naleving van dewet. Als reactie daarop krijgen wijnu een brief van een collega-toe-zichthouder die zich in dit gevalkennelijk meer als belangenbe-hartiger opstelt dan als toezicht-houder”.Kohnstamm dreigt de bankenmet een last onder dwangsom inhet geval zij hun wettelijke plichtniet nakomen tot het verschaffenvan informatie over wat er met depersoonsgegevens van hun klan-ten via SWIFT gebeurt. „De ban-ken overtreden op dit punt zon-der twijfel de wet. Zij dienen hunklanten te informeren. Als toe-zichthouder kunnen we niet aan-vaarden dat de banken er meeweg komen”.De toezichthouder zegt ook teweinig bevoegdheden te hebben.Kohnstamm: „We kunnen paseen ‘boete’ opleggen nadat we eenbank hebben gewaarschuwd datzij het niet nog een keer moetdoen. Het zou wel zo effectief zijnals we stevige boetes zonderwaarschuwing vooraf kondenuitdelen”.DNB zegt dat zij zelf contact heeftgezocht met het CBP toen deze injanuari over de SWIFT-kwestieeen brief had gestuurd aan debanken. „Afgesproken is dat wijmet de banken overleggen hoe zemet informatie aan hun klantenhet CBP tegemoet kunnen ko-men, in afwachting van een op-lossing door de Europese en Ame-rikaanse politiek”, zegt DNB.

[•Vervolg Dataprivacy: pagina 24]