ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie) ...

21
ECONOMIE Marktvormen

Transcript of ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie) ...

Page 1: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

ECONOMIE

Marktvormen

Page 2: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Soorten marktvormen

Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)

Monopolie

Oligopolie

Monopolistische concurrentie

Page 3: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Volledig vrije mededinging

Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie);

Veel vragers

Veel aanbieder

Homogeen product

Transparante markt

Vrije toe- en

uittreding

Page 4: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Prijsbepaling

De prijs wordt bepaald op de markt; Doordat het aanbod van een bepaalde aanbieder in

het niet valt bij de totale markt, kan een individuele aanbieder de prijs niet veranderen.

Pri

js in

eu

ro’s

Hoeveelheid in stuks

Collectievevraaglijn

Totale markt

Op

bre

ng

st in

eu

ro’s

Hoeveelheid in stuks

Prijs = Gemiddelde opbrengst

Individuele aanbieder

Collectieveaanbodlijn

Page 5: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Kosten

Constante kosten (vaste kosten); Kosten die afhankelijk zijn van de productiecapaciteit

Variabele kosten; Kosten die afhankelijk zijn van de productie

Totale kosten = totale variabele kosten + totale constante kosten

Anders geschreven:

TK = TVK + TCK

Page 6: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Kosten

Voorbeeld:Hieronder vind je de formule van de totale kosten. Bereken de gemiddelde

totale (GTK), variabel (GVK) en constante (GCK) kosten en geef deze grafisch weer.

TK = 500q + 1.000

TK = Totale kostenq = Hoeveelheid in stuks

Variabele kosten

Constante kosten

Hoeveelheid: GVK: GCK: GTK:1 500 1.0001.5002 500 5001.0003 500 333 8334 500 250 7505 500 200 700

ko

ste

n i

n e

uro

’s

Hoeveelheid in stuks

Page 7: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Proportioneel, progressief en degressiefkoste

n in

eu

ro’s

Hoeveelheid in stuks

TVK

koste

n in

eu

ro’s

Hoeveelheid in stuks

TVK

Proportioneel variabele kosten

Bijvoorbeeld: 50q

Degressief variabele kosten

Bijvoorbeeld: 50q – 0,8q2

Progressieve variabele kosten

Bijvoorbeeld: 1,2q2

Page 8: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Marginaal

Marginale kosten (MK) of opbrengsten (MO); De extra kosten of opbrengsten bij de uitbreiding van

de productie met een eenheid. In de wiskunde noemen we dit ook wel het

differentiaalquotiënt of de eerste afgeleide.

Proportioneel variabele kosten

Bijvoorbeeld: 50q

Degressief variabele kosten

Bijvoorbeeld: 50q – 0,8q2

Progressief variabele kosten

Bijvoorbeeld: 1,2q2

50 50 – 1,6q 2,4q

Degressief en progressief

variabele kostenBijvoorbeeld:

q3 – 6q2 + 16q + 8

3q2 - 12q + 16

Page 9: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Maximale winst bij proportioneel variabele kosten

Totale winst (TW); Het verschil tussen de totale opbrengsten en de totale kosten.

Ko

sten

/ o

pb

ren

gst

en i

n e

uro

’s

Hoeveelheid in stuks

Prijs = GO = MO

GVK = MK

GTK

Hoeveelheid in stuks

Prijs = GO = MO

GVK = MK

GTK

Ko

sten

/ o

pb

ren

gst

en i

n e

uro

’s

Prijs = GO = MO

= Verlies = Winst

Om de winst te maximaliseren moet er zoveel mogelijk geproduceerd worden. De winst is dus maximaal wanneer de

productie maximaal is.

Doordat deze markt winstgevend is, zullen er aanbieders toetreden, waardoor de prijs gaat

dalen.Wanneer de markt verliesgevend is, zullen er aanbieders uittreden, waardoor de prijs weer

gaat stijgen.

Page 10: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Maximale winst bij niet-proportioneel variabele kosten

q:

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

p:

13

13

13

13

13

13

13

13

13

13

TO:

0

13

26

39

52

65

75

91

104

117

MO:

13

13

13

13

13

13

13

13

13

TK:

10

28

38

44

48

52

58

68

85

118

MK:

18

10

6

4

4

6

10

17

33

GTK:

-

28

19

14,7

12

10,4

9,7

9,7

10,6

13,1

GVK:

-

18

14

11,3

9,5

8,4

8

8,3

9,4

12Hoeveelheid in stuks

Op

bre

ng

st /

kost

en in

eu

ro’s

2 4

8

4

12

6 8 10 12

16

20

= p = GO = MO= MK= GTK= GVK

Zolang de marginale opbrengsten groter zijn dan de marginale kosten, zal de winst toenemen. Wanneer de marginale kosten de marginale opbrengsten overtreffen, zal de winst dalen. Om

de totale winst te maximaliseren kiest men de productie die tot stand komt bij MO =MK.

Page 11: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Maximale winst bij niet-proportioneel variabele kosten

= p = GO = MO= MK

= GTK

= GVK

MO = MK

= Totale opbrengst= Totale kosten

= Maximale winst

Totale opbrengst: 7 x 13 = € 91,-

Totale kosten: 7 x 9,7 = € 67,90

Totale winst: 7 x (13 - 9,7) = € 161,70

Page 12: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Maximale winst bij niet-proportioneel variabele kosten

Opmerkingen:-De afstand tussen de GTK en de GVK wordt voordurend kleiner. Het verschil wordt namelijk steeds minder, omdat de constante kosten over een grotere hoeveelheid worden uitgesmeerd.

- De curven van GVK en GTK worden in hun minima gesneden. Links van de genoemde snijpunten zijn de marginale kosten lager dan de gemiddelde. Daardoor worden de gemiddelde kosten omlaag getrokken. Rechts van de snijpunten is het net andersom. De MK-curve moet dus wel de GTK- en de GVK curve in het minimum snijden.= p = GO =

MO= MK

= GTK

= GVK

Page 13: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Monopolie

Monopolie

Veel vragers

Een aanbieder

Homogeen product

Lage transparantie

Geen vrije toetreding

Page 14: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

PrijszetterP

rijs

in e

uro

’s

Hoeveelheid in stuks

Vraagcurve

To

tale

om

zet

in e

uro

’s Omzetcurve

Hoeveelheid in stuks

De vraagcurve geeft de hoeveelheid vraag weer bij een bepaalde prijs. Oftewel de

afzet die bij een bepaalde prijs hoort. We noemen deze vraagcurve dan ook wel de

prijs-afzetlijn.

De omzetcurve geeft de totale opbrengst weer, die tot stand komt door de prijs te vermenigvuldigen met de hoeveelheid,

oftewel p x q.

Wanneer we de gemiddelde opbrengst willen berekenen, delen we de totale

opbrengst door de hoeveelheid, oftewel TO / q.

De gemiddelde opbrengst is dus hetzelfde als de vraagcurve (prijs-afzetlijn).

= prijsafzet-lijn = GO

Page 15: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Marginale opbrengstT

ota

le o

mze

t in

eu

ro’s

TO

Hoeveelheid in stuks

Op

bre

ng

sten

in

eu

ro’s

Hoeveelheid in stuks

Prijs-afzetlijn = GOMO

Zo lang de totale opbrengst blijft stijgen bij het produceren van een extra eenheid, zal

de marginale opbrengst positief zijn.

Wanneer de totale opbrengst gaat dalen bij het produceren van een extra eenheid, zal

de marginale opbrengst negatief zijn.

Het verband tussen de GO lijn en de MO lijn is, dat de MO lijn altijd tweemaal zo

steil loopt als de GO lijn.

In het midden van de vraaglijn is de prijselasticiteit van de vraag exact -1. Links

van het midden is deze kleiner dan -1 (elastische vraag), rechts van het midden is

deze weer groter dan -1 (inelastische vraag).

Page 16: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Marginale kosten

De marginale kosten zijn de eerst afgeleide van de totale kosten. Deze totale kosten kunnen proportioneel, progressief of degressief variabele kosten bevatten.

Pri

js i

n e

uro

’s

Hoeveelheid in stuks

Marginale kosten bij proportioneel variabele kosten.

Marginale kosten bij progressief variabele kosten.Marginale kosten bij degressief variabele kosten.Marginale kosten bij degressief en progressief variabel kosten.

Page 17: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Maximale winst bij proportioneel variabele kosten

Maximale winst; De hoeveelheid waarbij het verschil tussen de totale kosten en totale opbrengst het grootst is.

Pri

js in

eu

ro’s

Hoeveelheid in stuks

Prijs-afzetlijn = GOMO

MK = GVK

Zolang de marginale opbrengsten groter zijn dan de marginale kosten, zal de winst toenemen. Wanneer de

marginale kosten de marginale opbrengsten overtreffen, zal de winst dalen. Om de winst te maximaliseren kiest men de productie die tot stand

komt bij MO =MK.GTK

= Maximale winst

= Totale kosten

Page 18: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Oligopolie

Oligopolie

Veel vragers

Weinig aanbieders

Homo- en

heterogeen product

Lage transparantie

Moeilijke toetreding

Page 19: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Geknikte vraagcurveP

rijs

in e

uro

’s

Hoeveelheid in stuks

Vraagcurve

p*

q*

p* = Tot stand gekomen prijsq* = Tot stand gekomen hoeveelheid

De geknikte vraagcurve heeft twee redenen:- Als de producent zijn prijs verlaagt zullen concurrenten dat waarschijnlijk ook doen, zodat de afzet weinig zal toenemen.

- Als de producent zijn prijs verhoogt zullen concurrenten dat wellicht niet doen, zodat de afzet sterk zal afnemen.

GEVOLG?

Page 20: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Monopolistische concurrentie

Monopolistische concurrentie

Veel vragers

Veel aanbieders

Heterogeen product

Lage transparantie

Vrije toe- en

uittreding

Page 21: ECONOMIE Marktvormen. Soorten marktvormen  Volledig vrije mededinging (volkomen concurrentie)  Monopolie  Oligopolie  Monopolistische concurrentie.

Monopolistische concurrentieP

rijs

in

eu

ro’s

Hoeveelheid in stuks

Pri

js i

n e

uro

’s

Hoeveelheid in stuks

GOMO

GTK

MK

p

q q

p

MKGTK

GOMO GO’MO’

De producent de maximale winst wilt behalen, stelt hij zijn prijs en productie vast op MO = MK.

Doordat er winst valt te behalen op de markt zullen er meer aanbieders toetreden, waardoor de prijs-afzetlijn (GO) veranderd. = Maximale

winst= Totale kosten

Wanneer er geen winst meer valt te halen op de markt, zullen er weer aanbieders uittreden.