Ecologie in de stad: bevindingen stadsmonitor

20
Instrumenten voor de praktijk Ecologie in de stad 17/03/20 15 Congres Stadsmonitor

Transcript of Ecologie in de stad: bevindingen stadsmonitor

Congres Stadsmonitor

Instrumenten voor de praktijk

Ecologie in de stad

17/03/2015

DOEL

Ecologische bekommernissen worden meer en meer een vaste waarde in de subtop van stedelijke beleidsprioriteiten in Vlaanderen. Welke instrumenten

worden er ontwikkeld om burgers, overheden en ondernemingen te ondersteunen? En welke projecten kunnen als voorbeeldfunctie voor andere

steden werken?

17 maart 2015

Congres Stadsmonitor

14h20 – 14h35 Ecologie in de Stadsmonitor– spreker: Annelies Jacques

14h35 – 14h50 Project omgevingskwaliteit – spreker: Axel Verachtert

14h50 – 15h05 Natuurwaardeverkenner stad – spreker: Steven Broekx

15h05 – 15h25 Reflectie en praktijkvoorbeelden – spreker: Paul Geerts

15h30 – 16h00 Vragen

Programma

Ecologie in de stadsmonitorAnnelies Jacques

5

Stadsmonitor 2004

Stadsmonitor 2006

Stadsmonitor 2008

Stadsmonitor 2011

Stadsmonitor 2014

6

Stadsmonitor 2004

Stadsmonitor 2006

Stadsmonitor 2008

Stadsmonitor 2011

Stadsmonitor 2014

Stadsmonitor

Visie

Indicatoren

Natuur en milieu

7

Stadsmonitor 2004

Stadsmonitor 2006

Stadsmonitor 2008

Stadsmonitor 2011

Stadsmonitor 2014

Stadsmonitor

Visie

Indicatoren

VISIE1. Milieugebruiksruimte (ecologische voetafdruk)2. Ecopolismodel (lobbenstad)

INDICATORENSurvey data: groenindruk van de eigen buurt, indruk van netheid in de stad en in de buurt

Geregistreerde data: oppervlakte waardevolle natuur, huishoudelijk afval, milieuzorg op school, oppervlaktewaterkwaliteit, niet-milieuvriendelijke voertuigen

GIS-indicator: bereikbaar openbaar buurtgroen

8

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe

concep

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

6 december 2011Milieugebruiksruimte Ecopolismodel

Beperken van milieugebruiksruimte

Zuinig en hernieuwbaar

gebruik grondstoffen

Kwantiteit en kwaliteit van groen en milieu

Aandacht voor leefbaarheid en beleefbaarheid

Milieuvriendelijkheid van het wagenpark

Huishoudelijk afval Bereikbaar openbaar buurtgroen

Indruk van de netheid in de buurt en de stad

Huishoudelijk afval Energieverbruik en energiepeil

Oppervlakte natuurgebieden met effectief natuurbeheer

Tevredenheid over het aanbod aan groen in de stad

Groendaken Waterzuivering Speelruimte in de wijk Groenindruk van de eigen buurt

… … … …

Wat met concepten als veerkracht en ecosysteemdiensten? Wat met realiteit van klimaatverandering?

9

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

Januari 2013

Leemtes

Andere focus

VeerkrachtVeerkracht slaat in essentie op de capaciteit van een systeem om met verstoringen of schokken (ook ingrijpende) om te gaan en zich te handhaven of indien nodig (ook fundamenteel) aan te passen.

EcosysteemdienstenEcosysteemdiensten zijn al de goederen en diensten die ecosystemen aan de maatschappij leveren. Deze zijn niet gratis, onkwetsbaar en onuitputtelijk.

10

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject:

ecologie in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

Juni – november 2013

1. Update visiematrixIntegratie veerkracht en ecosysteemdienstenBelangrijke nieuwe elementen: eigen verantwoordelijkheden inwoners (vb. milieubewust handelen en consumeren, delen), STOP-principe, klimaat

2. Evaluatie indicatorensetVoorstel tot aanpassing van 8 bestaande indicatoren en voorstel voor 20 nieuwe indicatoren

Na stedenstuurgroep: aanpassing 8 bestaande indicatoren en voor 13 nieuwe indicatoren

11

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

Juni-november 2014

OBSTAKELS

• Weinig bestaande indicatoren

• Relevantie indicatoren

• Ruimtelijke aspect

Kaarten te downloaden via www.stadsmonitor.be

12

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

Aangepaste indicatorenbuurtproblemen: lawaaihinder, buurtproblemen: milieuhinder, duurzaamheid van de woning, milieuvriendelijkheid van het wagenpark, vervoersmiddelenbezit

Nieuwe indicatorenmilieubewust gedrag (survey), tevredenheid over het aanbod fietsenstallingen in de buurt, tevredenheid over zicht op groen vanuit de woning, energieverbruik (elektriciteit en aardgas) van huishoudens, autodelen, bodembezetting naar functie

Aangepaste pisteslokale bijdrage tot mondiale klimaatverandering, oppervlakte groen per inwoner

Nieuwe pisteseco-effectiviteit van ondernemingen in de stad, hergebruik van materialen, hitte-eiland effect, volkstuinen

13

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

Waar zit de meerwaarde in de Stadsmonitor?

MeningenSurvey Gedrag

Representatief staal van de inwoners van de 13 centrumsteden ouder dan 16 jaar Netto respons: 19.350 eenheden Resultaten op wijkniveau in Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Leuven en Turnhout

Bron: survey Stadsmonitor 14

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

Antwerp

enGent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

Kortrijk

Leuve

n

Mech

elen

Oostende

Roeselare

Sint-N

iklaas

Turnhout

0102030405060708090

100Aankoop bioproducten – lokaal gekweekte groenten of fruit

Nooit

Uitzonderlijk

Maandelijks

Meermaals per maand

wekelijks

meermaals per week

dagelijks

MILIEUBEWUST HANDELEN

Bron: survey Stadsmonitor 15

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

MILIEUBEWUST HANDELEN

Antwerp

enGent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

Kortrijk

Leuve

n

Mech

elen

Oostende

Roeselare

Sint-N

iklaas

Turnhout

0102030405060708090

100Gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen

Dagelijks

Meermaals per week

Wekelijks

Meermaals per maand

Maandelijks

Uitzonderlijk

Nooit

Bron: survey Stadsmonitor 16

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

MILIEUBEWUST HANDELEN

Antwerp

enGent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

Kortrijk

Leuve

n

Mech

elen

Oostende

Roeselare

Sint-N

iklaas

Turnhout

0102030405060708090

100Fiets of te voet voor korte afstanden

Nooit

Uitzonderlijk

Maandelijks

Meermaals per maand

Wekelijks

Meermaals per week

Dagelijks

17

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

VERPLAATSINGSGEDRAG VRIJE TIJD

Antwerp

enGent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

Kortrijk

Leuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

01020304050607080

Te voet Auto bestuurder Fiets Auto passagierBus/tram Trein Motor

18

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

VERPLAATSINGSGEDRAG VRIJE TIJD

Vrije tijd Te voet Fiets Bus/tram Auto- bestuurder Auto- passagier

2011 2014 2011 2014 2011 2014 2011 2014 2011 2014Antwerpen 56,9 69,8 37,0 43,6 42,5 46,9 44,0 45,7 29,1 32,9Gent 43,8 59,7 40,6 49,2 29,6 34,2 51,0 53,1 31,1 30,5Aalst 40,8 50,7 30,9 36,7 12,5 14,0 58,8 64,2 35,4 41,0Brugge 42,1 55,3 54,0 61,0 19,7 23,5 54,7 58,2 30,2 36,9Genk 33,7 44,8 28,6 31,8 17,5 19,2 66,4 72,0 41,6 50,1Hasselt 38,6 50,4 42,4 48,6 20,1 17,4 62,7 70,4 35,3 40,9Kortrijk 42,2 47,9 37,4 40,8 10,9 12,8 58,0 66,8 36,0 42,6Leuven 51,3 66,6 43,3 54,4 25,7 28,7 49,1 48,0 26,0 29,9Mechelen 51,0 60,9 47,7 49,3 18,2 19,0 51,9 55,8 31,3 36,4Oostende 59,5 65,9 44,3 46,5 31,5 32,3 43,2 51,5 31,3 32,6Roeselare 36,8 45,8 44,3 44,9 9,4 12,4 63,1 68,3 36,5 49,3Sint-Niklaas 38,1 48,1 45,7 51,5 13,6 14,2 56,3 62,6 32,3 40,1Turnhout 49,8 60,8 52,2 62,7 14,6 15,2 52,7 58,4 32,4 37,3

Totaal 13 steden 48,0 60,2 40,8 47,1 27,6 30,6 51,4 54,9 31,5 35,8

Bron: survey Stadsmonitor 19

Stadsmonitor 2011

Ecologie in de stad: nieuwe concepten,

nieuwe inzichten?

Participatief traject: ecologie

in de stad

Zoektocht naar data

Stadsmonitor 2014

TEVREDENHEID OVER AANBOD MOBILITEIT

Antwerp

enGent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

Kortrijk

Leuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

13 steden

0

20

40

60

80

100

Aanbod haltes Aanbod bussen/trams

Tevredenheid aanbod haltes openbaar vervoerDaling: 13 steden, Antwerpen, Aalst, Hasselt, Mechelen, Sint-Niklaas en Turnhout

Tevredenheid aanbod bussen en tramsDaling: 13 steden, Antwerpen, Aalst, Genk, Hasselt, Mechelen, Roeselare en Turnhout

20

CONCLUSIES• Specifieke problematiek rond verzamelen

ecologische indicatoren• Meerwaarde stadsmonitor: meningen en gedrag van

inwoners via survey