01-0208-11 NOVEMBER

OASE IN DE STAD

‘ALLES TE VOET OF MET DE FIETS’

GUNTER PAULI

‘DUURZAAM HOEFT NIET

DUUR TE ZIJN’ECOBOUWERS BEURS

HOUT & GROEN WONEN

SPONSORS MEDIAPARTNERS MET DE STEUN VAN

winCELLENBETONBLOKKEN VAN CELLUMAT TWV € 20.000

BEZOEK GRATIS MEER DAN 300 DUURZAME HUIZEN

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

De beursCo-funded by the Intelligent Energy Europe

Programme of the European Union

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

algemeen 210x297 A4 verticaal druk.pdf 1 30/06/2014 10:30:04

3

08OASE IN DE STADMartine verhuisde van

een plattelandshoeve naar

een lage-energiehuisje in

Mechelen. Tijdens Ecobouwers

Opendeur heet ze je welkom.

43

16BIO-ECOLOGISCH BOUWENBio-ecologische bouwma-

terialen komen niet alleen

het milieu ten goede, maar

zorgen ook voor een gezond

binnenklimaat in je woning.

24SAMEN STERKBetaalbaar, ruim én duur-

zaam wonen in de stad: het

kan! Op bezoek bij Brutopia,

een inspirerend cohousing-

project in Vorst.

20GUNTERPAULI“Een passief huis op de buiten

is niet het summum van

duurzaam wonen. We moeten

ons leven en ons consumptie-

gedrag veranderen.”

31 ECOBOUWERS OPENDEURBEZOEK GRATIS MEER DAN 300 DUURZAME HUIZEN

05 WELKOM06 GOED OM WETEN 18 HOUT EN GROEN WONEN 26 DEBAT 29 ENERGIEJACHT 44 ECOBOUWERS TOURS46 PRAKTISCH

Werkten mee Benjamin Clarysse, Sarah Vandenbroucke, Stef D’Hauwers, Jurgen Naets, Marjan Van de Maele, Bart De Vliegher, Marlies Nachtergaele, Thijs Demeulemeester, Isabel Haentjens Fotografi e Sven Everaert, Tim Van de Velde, de openstellers Illustratie Peter Willems Reclameregie Sarah Vandenbroucke, sarah.vandenbroucke@bblv.be, 02 282 17 27 Projectcoördinatie Benjamin Clarysse, benjamin.clarysse@bblv.be, 02 282 17 44 Concept & realisatie Stapel Magazinemakers www.stapel.be v.u. Danny Jacobs, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel

Bond Beter Leefmilieu is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en de publireporta-ges in dit magazine. De organisatie is tevens niet aansprakelijk voor ongevallen op weg naar/van de te bezoeken woningen of tijdens het bezoek aan de woningen in kwestie. De enige verantwoordelijkheid voor dit magazine ligt bij de auteurs. Het refl ecteert niet de mening van de Europese Unie. EASME noch de Europese Commissie zijn verantwoordelijk voor het gebruik van informatie in deze publicatie.COLOFON

In dit magazine

43win

EEN WEEKENDIN EEN PASSIEFHUIS

VAN BOSTOEN

01-02 08-11 NOVEMBER

01-02 08-11 NOVEMBER

WINP. 43

EEN WEEKEND INEEN PASSIEFHUISAAN ZEE

WEST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN

ANTWERPEN

LIMBURG

BRUSSELVLAAMS-BRABANT

WAALS-BRABANT

LUXEMBURG

LUIK

NAMEN

HENEGOUWEN

25 61

28

13

00

00

00

00

23

23

21

BEZOEK GRATIS MEER DAN 300 DUURZAME HUIZEN

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

BEZOEK MEER DAN 100 WONINGEN IN WALLONIË EN BRUSSEL TIJDENS PORTES OUVERTES ECOBÂTISSEURS. SCHRIJF JE IN OP WWW.ECOBATISSEURS.BE

HET VERSCHIL TUSSEN EEN NIEUWE BAKSTEEN EN EEN TWEEDEHANDSE?Het antwoord is simpel: er is er geen. Behalve dan voor je portefeuille en het milieu. Want tweedehands bouwmaterialen kopen is kiezen voor duurzaam zonder dat het duur is. Heb je toevallig bouwmateriaal in overschot? Maak iemand anders gelukkig door het te verkopen op 2dehands.be. Ook goed voor het milieu en je portefeuille. Wacht niet langer, zoek nu op 2dehands.be

023_2DE_001_Ad Eco_285x210_NL.indd 1 10/09/14 13:22Process CyanProcess MagentaProcess YellowProcess Black

4 ECOBOUWERS

Alleen door onze woningen grondig onder handen te

nemen, kunnen we de klimaatverandering beheersbaar houden

UW PARTNERwww.beterbouwenenverbouwen.be

ME

I 20

14

- €

4D

e n

umm

er 1

in B

elgi

ë - 3

3ste

jaar

gang

- n

r. 29

9

Het bad in de hoofdrol Alle trends en prijzen

Meer ruimte in een kleine badkamer3 professionele ontwerpen met budget

DossierBADKAMERS

Win je warmte terug Ventilatie zonder verlies van energie

Recht van opstal: Koop een huis, niet de grond!

5 UNIEKE RIJWONINGEN Op zoek naar licht en ruimte

Kwartaaltijdschrift van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

Wonen Natuur

met de

WmdN 70 * zomer 2014

DOSSIER NATUURLIJK ISOLERENTERUGKOMDAG POSTGRADUAAT BIO-ECOLOGISCH BOUWEN

GRATISBIJLAGE

48 p.

JUN

I 20

14

- €

4D

e n

umm

er 1

in B

elgi

ë - 3

3ste

jaar

gang

- n

r. 30

0

> Verlengstuk van je keuken > Breng schaduw met planten

Zomers TERRAS

50 pagina’s WOONREPORTAGES

Laat je inspireren!

nr. 300

SPECIAAL VERJAARDAGS-

NUMMER

Buitendeuren Het visitekaartje van je woning

Natuurlijk bouwmateriaal Hennep

3 creatieve oplossingenSalon en slaapkamer geswitcht

JULI

-AU

GU

STU

S 20

14 -

€ 4

De

num

mer

1 in

Bel

gïe

- 3

3ste

jaar

gan

g -

nr.

301

Je dak renoverenDe juiste analyse voor de juiste werken

De beste RAMEN-voor jouw woning-

SCHILDEREN-Het belang van een-

goede-voorbereiding-

EEN TERRAS AANLEGGEN-De top 5 van terrasvloeren-

WIN EEN VERBLIJF

in de Ardennen,Knokke, Damme,

Tongeren, de Condroz,…

WIN EN VERBLIJF n de Ardennen,nokke, Damme,

Tongeren,de Condroz,… 7

ExtraDe richtprijzen

voor de woningbouw

VAKANTIEWONINGENboordevol ideeën

X BINNENKIJKEN4 Kwartaaltijdschrift van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

Wonen Natuur

met de

WmdN 71 * herfst 2014

DOSSIER ECOLOGISCH BOUWEN 2.0DE OKELAAR: BIO-ECOLOGISCH COHOUSEN

SEP

TEM

BE

R 2

014

- €4

De

num

mer

1 in

Bel

gïe

- 3

3ste

jaar

gan

g

nr.3

02 -

P20

7166

- M

aand

bla

d

KEUKEN> Kies het juiste werkblad> Inrichting van een leefruimte en keuken

4 plannen met budget

X BINNENKIJKEN4 n het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

EXTRA alle bouw- en energie-

premies

NIEUW De beste

rentevoeten van het momentISOLATIE

in de praktijk> Het belang van

een goede geluidsisolatie> Renoveren & isoleren:

hoe verhelp je koudebruggen?

FOTOVOLTAISCHE PANELENInteressant, ook zonder premies

Gratis bijlage48 p.

¨

OB60422_Maga.indd 1 05/09/14 13:35

certified PDF

5

Energie-effi ciëntie is een topprioriteit. Dat

lezen we in het nieuwe Vlaamse regeer-

akkoord. De Vlaamse regering wil inzet-

ten op een grondige renovatie van onze

gebouwen en kondigde aan extra stimuli in te voe-

ren voor totaalrenovaties. En dat is goed nieuws.

Alleen door onze woningen grondig onder handen

te nemen, kunnen we de klimaatverandering be-

heersbaar houden. Bovendien garandeert een ener-

giezuinige woning een betaalbare energiefactuur.

In het licht van de klimaatverandering zullen

we tussen nu en 2050 al onze woningen moeten

aanpakken. 2050 lijkt dan

wel ver weg, in het leven van

een huis is dat al morgen.

Tijd om de handen uit de

mouwen te steken dus. Niet

alleen ons dak, onze ketel of

onze ramen moeten energie-

zuiniger, ook de muren en de

vloer worden graag van een

extra laagje isolatie voorzien.

Daarbij is het belangrijk om

de samenhang tussen de

verschillende maatregelen

goed te bewaken en te kie-

zen voor een totaalaanpak,

al dan niet in fases.

De Ecobouwers tonen aan

dat energiezuinig bouwen

welkom

Bond Beter Leefmilieu dankt alle enthousiaste vrijwilligers die hun woning openstellen. Zonder jullie geen Ecobouwers Opendeur! Speciale dank gaat uit naar Martine om onze campagne een gezicht te geven. Dankjewel beste mediapartners Ik ga bouwen en renoveren, beter bouwen & verbouwen, Habitos en Radio 2. Hartelijk dank sponsors Bostoen, Wienerberger, VEA, Techcomlight, Knauf, Leefmilieu Brussel, Eurabo en Cellumat om Ecobouwers 2014 mogelijk te maken. Dank ook aan onze partners, VIBE, Passiefhuis-Platform, écoconso en Hout en Groen Wonen, 2dehands.be, ABBLO, Dialoog en de Steunpunten Duurzaam Bouwen.

Met dank aan iedereen die ons hielp woningen te vinden: Hota, Bouwunie, Bart Bogaert, BAST, Bea vzw, Bostoen, EA+, Eandis, e-architecten, Henk Van Aelst, Hoogstraten, IOK, Ken Dupont – Dam Architecten, lab15, Leefmilieu Brussel, Linea Trovata, Martijn De Coster, MVC-architecten, Merelbeke, Mortsel, Pittem, Herenthout, Kinrooi, Diest, Roeselare, Asse, Tessenderlo, Zonhoven, Gent, Antwerpen, Grobbendonk, Igean woonbeleid, Brecht, Houthalen-Helchteren, Avelgem, Begijnendijk, Leuven, Anzegem, Heusden-Zolder.

garant staat voor een warme en comfortabele

woning. Zo toverde Martine een oud en bouw-

vallig stukje Mechelen om tot een eiland van

groen en rust. Ze ruilde haar plattelandshoeve

voor een idyllisch plekje in de stad en heeft

daar nog geen minuut spijt van gehad. Door

in het centrum van de stad te gaan wonen,

spaart ze ook nog heel wat autokilometers.

Martine bouwde bovendien met bio-ecolo-

gische materialen. Een mooi voorbeeld van

hoe energiezuinigheid, wonen in de stad en

verantwoord materiaalgebruik hand in hand

kunnen gaan.

Zin om je eigen woning

van een warmer jasje te

voorzien? Met de winter

voor de deur kan je een

kijkje gaan nemen in meer

dan 300 warme en energie-

zuinige woningen in heel

België. De Ecobouwers

openen hun deuren voor je

in het weekend van 1 en 2

en van 8 tot 11 november.

Spring binnen en laat je

inspireren.

SARA VAN DYCKBELEIDSMEDEWERKER ENERGIE BOND BETER LEEFMILIEU

BEDANKT!

Alleen door onze woningen grondig onder handen te

nemen, kunnen we de klimaatverandering beheersbaar houden

UW PARTNERwww.beterbouwenenverbouwen.be

ME

I 20

14

- €

4D

e n

umm

er 1

in B

elgi

ë - 3

3ste

jaar

gang

- n

r. 29

9

Het bad in de hoofdrol Alle trends en prijzen

Meer ruimte in een kleine badkamer3 professionele ontwerpen met budget

DossierBADKAMERS

Win je warmte terug Ventilatie zonder verlies van energie

Recht van opstal: Koop een huis, niet de grond!

5 UNIEKE RIJWONINGEN Op zoek naar licht en ruimte

Kwartaaltijdschrift van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

Wonen Natuur

met de

WmdN 70 * zomer 2014

DOSSIER NATUURLIJK ISOLERENTERUGKOMDAG POSTGRADUAAT BIO-ECOLOGISCH BOUWEN

GRATISBIJLAGE

48 p.

JUN

I 20

14

- €

4D

e n

umm

er 1

in B

elgi

ë - 3

3ste

jaar

gang

- n

r. 30

0

> Verlengstuk van je keuken > Breng schaduw met planten

Zomers TERRAS

50 pagina’s WOONREPORTAGES

Laat je inspireren!

nr. 300

SPECIAAL VERJAARDAGS-

NUMMER

Buitendeuren Het visitekaartje van je woning

Natuurlijk bouwmateriaal Hennep

3 creatieve oplossingenSalon en slaapkamer geswitcht

JULI

-AU

GU

STU

S 20

14 -

€ 4

De

num

mer

1 in

Bel

gïe

- 3

3ste

jaar

gan

g -

nr.

301

Je dak renoverenDe juiste analyse voor de juiste werken

De beste RAMEN-voor jouw woning-

SCHILDEREN-Het belang van een-

goede-voorbereiding-

EEN TERRAS AANLEGGEN-De top 5 van terrasvloeren-

WIN EEN VERBLIJF

in de Ardennen,Knokke, Damme,

Tongeren, de Condroz,…

WIN EN VERBLIJF n de Ardennen,nokke, Damme,

Tongeren,de Condroz,… 7

ExtraDe richtprijzen

voor de woningbouw

VAKANTIEWONINGENboordevol ideeën

X BINNENKIJKEN4 Kwartaaltijdschrift van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

Wonen Natuur

met de

WmdN 71 * herfst 2014

DOSSIER ECOLOGISCH BOUWEN 2.0DE OKELAAR: BIO-ECOLOGISCH COHOUSEN

SEP

TEM

BE

R 2

014

- €4

De

num

mer

1 in

Bel

gïe

- 3

3ste

jaar

gan

g

nr.3

02 -

P20

7166

- M

aand

bla

d

KEUKEN> Kies het juiste werkblad> Inrichting van een leefruimte en keuken

4 plannen met budget

X BINNENKIJKEN4 n het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

EXTRA alle bouw- en energie-

premies

NIEUW De beste

rentevoeten van het momentISOLATIE

in de praktijk> Het belang van

een goede geluidsisolatie> Renoveren & isoleren:

hoe verhelp je koudebruggen?

FOTOVOLTAISCHE PANELENInteressant, ook zonder premies

Gratis bijlage48 p.

¨

OB60422_Maga.indd 1 05/09/14 13:35

certified PDF

goed om weten

Duurzaam bouwen MET ADVIES OP MAAT

Elke provincie heeft een steun-

punt waar je terecht kunt voor

duurzaam bouwadvies. Specialisten

bekijken er je (ver)bouwproject in

detail. Zij zeggen wat de aandachts-

punten zijn en wat er beter kan.

Ook zonder plannen ben je meer

dan welkom. Het is zelfs beter om

zo vroeg mogelijk in het (ver)bouw-

proces een afspraak te maken. Want

hoe vlugger je kiest voor duurzaam

bouwen, hoe beter het eindresultaat.

Ook VIBE en het Passiefhuisplatform

verlenen je graag gespecialiseerd

advies. Woon je in de stad Antwer-

pen? Dan fi ets je best even langs het

Ecohuis. En uiteraard kan je met je

vraag ook altijd op het forum van

Ecobouwers terecht…

WWW.ECOBOUWERS.BE/DUURZAAM-BOUWADVIES

ECOBOUWERS zonder grenzen

Al 17 jaar zet Bond Beter Leefmi-

lieu met Ecobouwers duurzame

en energiezuinige bouwprojecten

in de kijker. Vorig jaar werd de

succesformule ook gelanceerd in

negen andere landen onder de naam

Nearly Zero Energy Buildings Open

Doors Days. Doel is om tegen eind

dit jaar zo’n 1.000 bijna-energie-

neutrale gebouwen in heel Europa

aan het grote publiek te tonen. Een

noodzakelijke stap, want vanaf 2021

moet alle nieuwbouw bijna-ener-

gieneutraal zijn. Dat wil zeggen

dat een woning nog nauwelijks

energie mag verbruiken. De weinige

energie die nodig is, wordt gehaald

uit hernieuwbare bronnen, zoals

warmtepompen, zonnepanelen en

windenergie. Tijdens Ecobouwers

Opendeur kan je in Vlaanderen,

Brussel en Wallonië alleen al zo’n

300 woningen bezoeken.

WWW.NZEBOPENDOORSDAYS.EU

Natuur als buur

Bostoen staat al jaren bekend

als voorloper in energievriende-

lijk bouwen en verbouwen. Met de

introductie van de Natuurbuurt zet

de bouwpromotor een bijkomende

stap in het streven naar meer

energievriendelijke en duurzame

woonvormen. De Natuurbuurt

onderscheidt zich van een klassieke

woonwijk door een aanzienlijk lage-

re milieu-impact. Alle woningen zijn

zongericht en voorzien grotendeels

in de eigen (lage) energiebehoefte.

De slimme indeling van de buurt

zorgt ervoor dat je aangenaam en

rustig kan wonen te midden van het

groen. Kinderen kunnen zorgeloos

spelen, doordat autoverkeer ver-

meden wordt in de verkeersluwe

dreven. Er is zelfs de mogelijkheid

om een deel van je tuin of andere

ruimte te delen met je buren. Zoek

je een aangename buurt om te

wonen, dan is de Natuurbuurt zeker

een interessante keuze.

WWW.BOSTOEN.BE/NATUURBUURT

ECOBOUWERS zonder grenzen

en energiezuinige bouwprojecten

GRATIS BOUWADVIES TIJDENS ECOBOUWERS

OPENDEURLEES MEER

OP P. 44

— PUBLIREPORTAGE —

7

Leve de loods!

De vzw Natuurpunt is de groot-

ste natuurvereniging van Vlaan-

deren en is verantwoordelijk voor

meer dan 18.000 hectare natuurge-

bied. De organisatie heeft in Gent een

nieuwe lage-energieloods geplaatst

als uitvalsbasis voor haar terrein-

ploegen en beheerteams. De loods

in de Gentbrugse Meersen is een

schoolvoorbeeld van energiezuinige

en milieubewuste industriebouw.

Ze is opgebouwd uit massiefhouten

prefabelementen van bio-ecologische

materialen, met een luchtdichte

poort als unicum. Er wordt gebruik

gemaakt van zo veel mogelijk her-

nieuwbare energie en de verwarming

gebeurt via een pelletkachel. Met de

loods wil Natuurpunt bewijzen dat

ook in de industriebouw nog vele

mogelijkheden liggen.

BEZOEK DE LOODS VAN NATUURPUNT

TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR

OP 8 & 9 NOVEMBER VAN 10U TOT 18U.

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

Cellumat-blokken T.W.V. € 20.000Heb je bouw- of verbouwplannen?

Word dan een energiebewuste

bouwheer dankzij de Cellumat-

blokken van de merken PASSIFBLOC

of ENERGIEBLOC+ (winkelwaarde

€ 20.000) die wij mogen wegschen-

ken! Door de hoge isolatiewaarde

van deze cellenbetonblokken heeft

je bouwproject geen bijkomende

isolatiematerialen nodig om te vol-

doen aan de lage-energie- en zelfs

de passiefstandaard.

DOE MEE AAN DEZE WEDSTRIJD VIA

WWW.ECOBOUWERS.BE/VOORDELEN

INTERNATIONALE passief-huisdagen

De Internationale Passiefhuis-

dagen vinden doorheen Europa

plaats van 7 tot 9 november. Ze

bieden kandidaat-bouwers de kans

om binnen te kijken in passieve

gebouwen. Bewoners van passieve

woningen genieten van een goede

luchtkwaliteit, aangename tempera-

turen en minimale verwarmings-

kosten. De uitstekende isolatie en

kierdichting, aangevuld met een

ventilatiesysteem dat de warmte in

huis houdt, zorgen voor aangename

temperaturen in alle kamers van de

woning. De Internationale Passief-

huisdagen zijn een initiatief van de

International Passive House Associ-

ation (iPHA). In België zijn Passief-

huis-Platform vzw en Plate-forme

Maison Passive de vertegenwoor-

digers. Ze werken samen met BBL

en écoconso om zo veel mogelijk

passiefhuizen open te stellen tijdens

Ecobouwers Opendeur / Portes

Ouvertes Ecobâtisseurs.

WWW.PASSIVEHOUSE-INTERNATIONAL.ORG

WWW.PASSIEFHUISPLATFORM.BE

7

WIN!

LUC ROYMANS

8 ECOBOUWERS8 ECOBOUWERS

binnenkijken

‘Welkom in mijn oase’BEZOEK HET

HUIS VAN MARTINE TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR

9

Interieurontwerper Martine Ceymeulen verhuisde van een plattelandshoeve naar een prachtig lage-energiehuisje in hartje Mechelen. Tijdens Ecobouwers Opendeur heet ze je welkom in haar rustige stadsoase, verscholen achter de huizenrij.

‘Welkom in mijn oase’

DUURZAME COCON IN HET HART VAN DE STAD

10 ECOBOUWERS

en onopvallend poortje

in een Mechels straatje.

Niets doet vermoeden

dat achter het hek een

idyllische rustplek schuilt. “Wel-

kom op mijn eiland in het hart

van de stad”, lacht bewoonster

Martine Ceymeulen als ze de

poort opendoet. “Iedereen loopt

hier zomaar voorbij, maar dit is

mijn paradijs. Ik woon hier onge-

lofelijk graag.” We wandelen door

een steegje naar haar prachtige

binnentuin. Haar zonnige achter-

huis ligt goed verscholen achter

een doodgewone rij woningen.

“Ik hoor hier niets van de stads-

geluiden. Behalve de beiaard

misschien. Het is hier rustig tus-

sen het groen. Soms is het hier

zelfs stiller dan toen ik op het

platteland woonde. Hoewel dit

maar een rijhuisje van nog geen

50 m² grondoppervlak is, voelt

het toch ruim aan. Door het licht

dat langs alle ramen binnenvalt,

lijkt het wel een vrijstaande

woning. Ook al is het maar vier

meter breed”, zegt ze. “Dat komt

doordat de oorspronkelijke drie

krotwoningen op het perceel

ook zo smal waren. Ik moest

die breedte aanhouden van de

Dienst Stedenbouw.”

TWEEDELIJNSPLEK Het mag een wonder heten dat

Martine überhaupt op deze onge-

wone ‘tweedelijnsplek’ woont. En

dat dankzij een vriend met een

neus voor oude panden. “Hij had

dit perceel ontdekt in een lokale

krant. Een van de drie krotten

stond te koop voor zeer weinig

geld, dus kocht hij het puur voor

de locatie. Een jaar duurde het

om uit te zoeken wie de eigenaars

van de andere krotten waren. Uit-

eindelijk kon hij de panden ko-

pen en de percelen samenvoegen.

Omdat hij het minst bouwvallige

huisje van de drie wou renoveren

E

11

tot een studentenhuurwoning,

was er een bouwaanvraag nodig.

Maar nog voor al het papierwerk

in orde was, moest hij het pand

om familiale redenen verkopen.

Mijn dochter en ik waren meteen

wild van de plek, vooral door de

unieke ligging. Dus besloten we

het te kopen en te verbouwen

voor haar. Tot zij haar man leerde

kennen, een nogal struise kerel.

Hij zag het niet zitten om in dit

kleine huisje te komen wonen,

dus trokken zij naar een andere

plek, buiten Mechelen. Ik vond

het stekje te mooi om zomaar te

verkopen en besloot hier mijn

intrek te nemen. Vroeger woonde

ik samen met mijn moeder en

dochter in een kangoeroewoning

in Overijse, midden in het groen.

Toen mijn mama stierf, was het

tijd voor een nieuw verhaal. Dit

plekje in het hart van de stad was

ideaal. Ik heb er nog geen seconde

spijt van gehad.”

binnenkijken

OVERTUIGINGSKRACHTMartine Ceymeulen is zelf-

standig interieurontwerper.

Enige architecturale verbeelding

kwam bij de verbouwing van het

verkrotte perceel goed van pas.

“Ik wist wel dat ik iets kon doen

met dit lapje grond. Maar dat het

zoiets leuks zou worden, durfde

ik niet te dromen. De eerste

keer op de werf zakte de moed

me in de schoenen. Waar ben ik

Het is hier rustig tussen het groen. Soms is het hier zelfs stiller dan toen ik op het platteland woonde

nu weer aan begonnen, dacht

ik. Een brousse was het, meer

niet. Overal lagen afvalresten.

Matrassen, potten en pannen,

tandenborstels, oude schoenen:

de binnenplek was jarenlang

misbruikt als stort. Het was

één grote woestenij met wilde

planten en instortende krotten.”

Het stadsbestuur weigerde

haar bouwaanvraag, omdat die

normaal geen tweedelijnswo-

12 ECOBOUWERS

Voor wie ?De portaalsite Duurzaam Bouwen is een gecentraliseerde informatieve ruimte voor alle beroepslui uit de bouwsector, zoals :• ontwerpers• aannemers• studiebureaus• handelaars in bouwmaterialen, …

Wat ?Een eenvoudige, snelle en intuïtieve tool, met daarin• praktische informatie• technische details• informatie over normen, beschikbare fi nanciële ondersteuning en

opleidingen• ontwerpondersteunende tools…

Hoe ?Er wordt alles aan gedaan om de informatie gemakkelijker toegankelijk te maken. Naargelang uw noden zijn er verschillende opzoekingsmo-gelijkheden :• per activiteitensector• per bijzonder thema (water, …)• per type van specifi eke informatie zoals normen of technische fi ches.

In tegenstelling tot een opzoeking langs een klassieke motor gaart de portaalsite niet zomaar alles bijeen, maar is er evaluatie en sortering, zodat de informatie gericht en relevant is. De voorgestelde inhoud werd geselecteerd door een panel van vertegenwoordigers uit de sector die samenzitten binnen een redactioneel comité.

Het hoort ook een participatieve en groeiende tool te zijn, die met de inbreng van alle sectorvertegenwoordigers dynamisch wordt opgebouwd. Aarzel dus niet om u in te schrijven en op uw beurt artikels aan te reiken !

Deze portaalsite wordt u aangeboden door Leefmilieu Brussel en het departement Développement durable van de SPW, in het raam van hun respectieve Werkgelegenheid-Leefmilieu-allianties, in partnerschap met het WTCB en de Confederatie Bouw.

www.portaalduurzaambouwen.be

Houd uw ogen en oren open, er beweegt wat in uw sector! Om u van deze evoluties op de hoogte te houden hebben Leefmilieu Brussel en de SPW (Service Public de Wallonie) hun krachten gebundeld en samen een nieuwe portaalsite online gezet. Bedoeling? Ervoor zorgen dat informatie over duurzaam bouwen gemakkelijker toegankelijk wordt, voor alle professionelen.

Een nieuwe onlinetool om op de hoogte te blijven van de evoluties binnen uw sector !

> LEEFMILIEU BRUSSEL – BIM

Gulledelle 100

1200 Brussel

Tel. +32 (0)2 775 75 75www.leefmilieubrussel.be

IBGE-EcoBouwers285Hx210L_NL-FR.indd 1 13/08/14 14:11

— PUBLIREPORTAGE —

13

ningen toelaten. Maar bij de

Provincie haalde Martine haar

slag thuis. “Willen jullie echt dat

deze prachtige plek, in het hart

van de stad, zo’n puinhoop blijft?

Dan moet je mijn bouwaanvraag

afkeuren”, overtuigde ze de jury

daar.

ROLLS-ROYCEUiteraard tekende Martine zelf

het plan voor haar vernieuw-

bouw uit. Ze koos voor een

energiebewuste woning met

bio-ecologische bouwmaterialen.

In concreto: een houtskeletbouw,

volledig luchtdicht geïsoleerd

met papiervlokken. “Oké, hout-

skeletbouw is duurder dan een

traditionele bouw in baksteen.

Maar het bespaart je wel veel

slijpwerk voor alle leidingen. En

het is makkelijk te isoleren. De

muren, het dak en de tussenvloer

waren op één dag gevuld met pa-

piervlokken. De douchewanden

en de vloeren werkte ik zelf af

met Mortex: een pleister op basis

1

2

De oriëntatie van het huis is perfect. De hele dag door is er zon: ’s morgens in de leefruimte, ’s avonds in de keuken

binnenkijken

van kalk. Ideaal in combinatie

met vloerverwarming. En lekker

om op je sokken of blote voeten

over te wandelen. Bovendien

moet ik het, dankzij de oneffen

look, niet dagelijks schoonma-

ken.” Het schrijnwerk is in hout

en aluminium uitgevoerd. “De

ramen waren prijzig, maar prach-

tig afgewerkt met driedubbel

isolerend glas. Ik noem ze mijn

14 ECOBOUWERS

Rolls-Royce”, lacht Martine. “De

oriëntatie van het huis is perfect.

De hele dag door is er zon: ’s mor-

gens in de leefruimte, ’s avonds

in de keuken. In de zomer warmt

het huis daardoor nogal snel op.

Voor ingebouwde zonwering was

er geen budget meer. Maar met

een overschotje parket timmerde

ik aan de zuidkant een terras-

overkapping. Die houdt de zon

grotendeels tegen. En katoenen

gordijnen doen de rest.”

MINDER BRANDSTOFMartine koos bewust niet voor

een passiefhuis maar wel voor

een lage-energiewoning. Qua

verbruik presteert die ook erg

goed. “Ik betaal jaarlijks 360 euro

voor gas en 300 euro voor elek-

triciteit. Dat is verwaarloosbaar,

zeker in vergelijking met mijn

centrum van Mechelen kan ik

alles te voet of met de fiets doen.

Zalig is dat. Ik verbruik nu twee

derde minder benzine dan vroe-

ger. Ik begrijp dat gezinnen met

kinderen graag op de buiten wo-

nen, puur voor het ruimtegevoel.

Maar een ecologische keuze is

dat niet. Kijk naar mijn woning:

het is best mogelijk om comfor-

tabel én aangenaam te wonen

middenin de stad. Vandaar mijn

pleidooi: woon compacter en

maak steden wat kindvriendelij-

ker. Zorg voor meer woonstraten,

meer speelpleinen en meer

openbaar groen. En investeer in

cohousingprojecten met gedeel-

de tuinen. Het is de efficiëntste

manier van samenwonen in de

stad van de toekomst.”

WWW.ARCHI-MADE.BE

binnenkijken

vorige woning, een oude hoeve

middenin de velden. Hoewel een

deel werd vernieuwd en extra

geïsoleerd, was die toch veel te

groot. Bovendien had ik voor alle

verplaatsingen de auto nodig.

Dat is niet bepaald een duur-

zaam vervoermiddel. Hier in het

BEZOEK HET HUIS VAN MARTINE TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR

OP 1 EN 2 NOVEMBER

OM 10 U. SCHRIJF JE IN

VOOR EEN BEZOEK VIA

WWW.ECOBOUWERS.BE

CODE: AN2800/02

Hier in het centrum van Mechelen doe ik

alles te voet of met de fiets. Ik verbruik nu

twee derde minder benzine dan vroeger

15

Alle voordelen op een rij:• Onbeklede, opgerolde en halfharde

platen van duurzame kwaliteit• Laterale wrijving en verhoogde

elasticiteit voor een vlotte plaatsing• Handige snijmarkering om

de 10 cm voor isolatie op maat• Geen koudestroming dankzij

optimale aansluiting met dakspant• Milieuvriendelijk product met

gepatenteerde ECOSE® Technology

MULTIFIT 032 - 035

Luchtdicht afwerken met onze accessoires verlaagt het E-peil van de woning.

DUURZAME GLASWOL VOOR HELLENDE DAKEN

MAN_AD ecobouwers 210x142,5 NL.indd 1 14/08/14 16:43

• natuurlijke isolatiematerialen

(FSC®, Steico, Isofl oc, Isovlas)

• lucht- en winddichting (Pro Clima)

• isolerende onderdakplaten

(FSC®, Steico, Celit)

• constructiehout en platen

(FSC®, Smartply)

• I-liggers en LVL-balken (FSC®, Steico)

• gipsvezelplaten (Fermacell)

• plankenvloeren en parketten

(FSC®, Berg&Berg)

• houten gevelbekleding (FSC®, Plato)

• energiezuinige dakvlakramen

(FSC®, Fakro)

Een totaaloplossing voor uw renovatie- of houtskeletbouwprojectmet plaatsingsadvies voor bouwprofessionals en zelfbouwers:

***bio-ecologische bouwpartner2012

GENT - RONSEwww.eurabo.be info@eurabo.be

tel +32 (0)55 23 51 40

BIO-ECOLOGISCHE BOUWMATERIALEN

levering in gans Vlaanderen

16 ECOBOUWERS

2

3

4

Huisje van papier

BIO-ECOLOGISCHE BOUWMATERIALEN

trends

16 ECOBOUWERS

17

Papiervlokkenisolatie Papiervlokkenisolatie wordt gebruikt

voor de isolatie van zoldervloeren,

muren en daken. Het wordt gewonnen

uit gerecycleerd krantenpapier en

heeft goede thermische en akoestische

eigenschappen. De vlokken worden in-

geblazen tussen kepers en roosteringen.

Dat maakt een snelle plaatsing en een

perfecte dichting mogelijk. Tijdens het

productieproces worden papiervlokken

bestand gemaakt tegen brand, schim-

mels en parasieten.

Houtvezel-isolatieplaten Om een houtvezelplaat te maken, worden

de vezels van afvalhout uit zagerijen

onder hoge druk samengeperst. De harsen

in het hout vormen een natuurlijk bind-

middel. Bij de productie komen dus geen

synthetische lijmen te pas. Houtvezel-

platen worden gebruikt voor de thermi-

sche en akoestische isolatie van daken en

vloeren. Ze zijn winddicht, vochtbestendig

en dampopen, en daardoor uitermate

geschikt als onderdak.

Bio-ecologische bouw-materialen komen niet alleen het milieu ten goede, ze zorgen ook voor een gezond binnenklimaat in je woning. De vijf populairste toepassingen op een rijtje.

Gipsvezelplaten Gipsvezelplaten bestaan uit gips en

papiervezels, die via een ecologisch

verantwoord proces uit gerecycleerde

afvalmaterialen worden gewonnen.

Een homogeen mengsel van die twee

natuurlijke grondstoffen wordt onder

hoge druk tot stabiele en geurneutrale

platen geperst, die tegelijk brand- en

vochtwerend zijn. Gipsvezelplaten zijn

robuuster dan klassieke gipskarton-

platen: ze kunnen een groter gewicht

dragen en zijn sterker.

Kalkverf Kalkverf wordt geproduceerd uit water

en kalk, waardoor ze zeer milieuvrien-

delijk en bovendien volledig recycleer-

baar is. Het bindmiddel is gebluste kalk,

die de muur vrij laat ademen. Vocht

in de muur kan dus verdampen en

blijft niet gevangen zitten, zoals dat bij

synthetische muren wel het geval is.

In een nieuwbouw kan je met kalkverf

daardoor meteen aan de slag. Kalkverf

is mos- en schimmelwerend en werkt

brandvertragend.

1

1

2 3

4 5

5

17

MEER INFO

MEER WETEN OVER BIO-ECOLOGISCH BOUWEN?

WWW.VIBE.BE

BEZOEK HOUT ENGROEN WONEN 2014

MEER INFO OP P. 18

Hout met FSC-label Hout is een natuurlijk materiaal dat

relatief weinig energie vergt om te

verwerken. Het FSC-label garandeert

dat het afkomstig is uit een bos dat

wordt beheerd met respect voor milieu,

sociale rechten en lokale economie.

Bij houtskeletbouw vormt een houten

frame, gevuld met isolatie, het skelet

van het huis. Het optrekken van het

houtskelet, dat vooraf in een atelier

op maat wordt gemaakt, duurt slechts

enkele dagen.

18 ECOBOUWERS

WANNEER?Zaterdag 8 en zondag 9 november10u – 18u

WAAR?Beurshallen De WaagnatieHangar 26, Rijnkaai 150 2000 Antwerpen

Hout en Groen Wonen 2014Wil je meer weten over duurzaam bouwen? Dan is Hout en Groen Wonen de place to be! Meer dan 70 exposanten vertellen je alles over ecologisch bouwen, houtbouw, lage-energiewoningen, passiefbouw en gezond wonen. Tal van experts staan je met plezier te woord. Tussendoor kan je genieten van een ruim aanbod aan lezingen en workshops.

BEZOEK DE ECOBOUWERS BEURS

GRATIS TOEGANGVOOR BEZOEKERS VAN ECOBOUWERS

OPENDEUR

WWW.HOUTENGROENWONEN.BE

trends

De beurs

19

Hout en Groen Wonen 2014

Met ‘De Duurzame Wijk’ wordt een opvallend pioniers-project gelanceerd: een wijk die volledig vanuit eenduurzame invalshoek wordt aangepakt, en dit zowel opecologisch, economisch als sociaal vlak.

Concreet: ecologische materialen en oplossingen, energie-zuinig wonen, betaalbaarheid en een goed nabuurschap vormen een harmonieus geheel. En dit gesteund op een toekomstgerichte visie én met respect voor de Belgische bouwtraditie.

www.deduurzamewijk.be

Een project van Wienerberger in samen-werking met Eribo // Fris in het Landschap Wielfaert Architecten // 3E

Een opvallendpioniersproject zet de standaard voor duurzaam wonen.

Low-impactmaterialen

Energiezuinigbouwen

ENERGYENERENERE GYGYENERENERNERGYGYG

Duurzaamleefcomfort

Doordachteinplanting

Duurzamemobiliteit

Aandachtvoor biodiversiteit

Verantwoord omgaan met water

Kostenoptimaliseren

De Duurzame Wijk isgebaseerd op 8 pijlers:

DDW AD 210X285 Ecobouwers NL.indd 1 11/08/14 16:13

— PUBLIREPORTAGE —

20 ECOBOUWERS

Als er iemand visionaire ideeën heeft over ecologie, dan wel Gunter Pauli. De Belgische activist, econoom en auteur van Blauwe Economie inspireert ook ecobouwers wereldwijd. Een interview over bamboe, glasschuim en piëzo-elektriciteit.

interview

GWonen is de voorbije

decennia een individuele luxe geworden.

We moeten weer plaats maken voor

meerdere generaties in

één woning

2000 een lans voor bamboe als

bouwmateriaal van de toekomst.

Zijn bamboepaviljoen voor de we-

reldtentoonstelling van Hannover

in 2000 was een mijlpaal op het

vlak van duurzame architectuur.

Intussen zijn we bijna vijftien jaar verder. Wat zijn anno 2014 de grote uitdagingen voor duurzaam bouwen?“De bouwsector is nog steeds

heel conservatief. Puur omdat

die enkel in functie van beton-

en staalconstructies denkt. Die

verknochtheid houdt alle vernieu-

wing tegen. Innovatie sijpelt zeer

traag binnen in de sector. Probeer

maar eens een bouwvergunning

te krijgen voor een huis in bam-

boe. Te weinig bouwprofessionals

kennen de voordelen van dat

materiaal. Terwijl bamboe in

draagstructuren duurzamer is dan

unter Pauli (58) kent

u misschien niet.

Maar Ecover wellicht

wel, het bedrijf voor

bioafbreekbare wasmiddelen dat

hij overnam en herlanceerde. De

Antwerpse ondernemer bouwde

er in 1992 zelfs de eerste ecolo-

gische fabriek ter wereld voor.

Sindsdien schreef de activist nog

meer eco-geschiedenis. Met zijn

bestseller Blauwe Economie bijvoor-

beeld, een inspirerend boek over

duurzaam produceren en consu-

meren. Of met de 200 projecten

die hij wereldwijd opstartte rond

duurzame productiemethodes

zonder afval. Pauli reist continu

de wereld rond als een missiona-

ris voor duurzame business-

modellen met nulemissie. Een van

zijn stokpaardjes is de ecologische

bouwsector. Zo breekt hij al sinds

Alles is recycleerbaar

21

In uw boek Blauwe Economie haalt u inspira-tie uit effi ciënte ecosystemen in de natuur. Wat kan de bouwsector daaruit leren? “De Laggarberg School bij

Sundsvall heeft de gezondste

leerlingen van Zweden, omdat

het gebouw niet ‘zo goedkoop

mogelijk’ maar ‘zo gezond mo-

gelijk’ werd gebouwd. Inspiratie

haalden de architecten zomaar

uit de natuur. Meer bepaald bij de

termieten: zij graven complexe

gangenstructuren, die voor een

constante temperatuur én verse

lucht in hun berg zorgen. Die

structuren stonden model voor

een ventilatiesysteem dat meer

lucht ververst én goedkoper is

qua energieverbruik.”

Veel gebouwen zijn maar gemaakt om vijf-tig jaar mee te gaan. Is dat niet het grootste duurzaamheidsprobleem in de bouwsector?“Kathedralen werden gebouwd

om eeuwig te blijven staan. De

bouw alleen al nam soms meer

dan honderd jaar in beslag! En

na vijfhonderd jaar staan ze nog

altijd recht. De industrialisatie

zorgt ervoor dat veel producten

een korte levensduur hebben. Dat

geldt zeker voor bouwmateria-

len. Momenteel werk ik aan een

project voor hotelketen Meliá in

Mallorca: ik wil een hotel bouwen

dat vijfhonderd jaar kan blijven

staal. (Bamboe absorbeert meer CO2

dan hout, het groeit sneller en het kan

na vijf jaar geoogst worden als bouw-

materiaal, n.v.d.r.) Stilaan beginnen

vooruitziende architecten ermee

te werken. En stilaan worden er

bouwvergunningen voor grote

projecten goedgekeurd. In Bogota,

de hoofdstad van Colombia, heb-

ben we zopas een akkoord gete-

kend om 12.000 sociale woningen

te bouwen met bamboe. Dankzij

cursussen in Zuid-Amerika

hebben we al 7.000 specialisten in

bamboebouw opgeleid.’

Zijn er, behalve bamboe, nog andere bouw-materialen van de toekomst. “Ik geloof enorm in glasschuim.

Dat is gesmolten gerecycleerd

glas waar CO2 wordt doorge-

pompt, zodat de glasmassa

opschuimt. Het wordt gebruikt

als vochtdicht isolatiemateriaal.

Met andere woorden: het houdt

zure regen, paddenstoelen en ter-

mieten tegen. Tegelijk is het een

structureel bouwmateriaal, dat

perfect dienst kan doen in funde-

ringen. Onder meer in het Gug-

genheim Museum in Bilbao en in

de Sint-Pietersbasiliek in Rome is

al glasschuim gebruikt. Vandaar

mijn stelling: geen glasscherf zou

nog op het stort mogen belanden.

Alles is recycleerbaar.”

staan. We gebruiken daarvoor

volwaardige steen, die door lokale

steenkappers uit de rotsen wordt

gehouwen. Het hotelontwerp is

goedgekeurd, nu nog de bouw-

vergunning. Fiscaal duiken al

meteen problemen op: hoe kan je

een gebouw afschrijven op vijf-

honderd jaar? Een doorsnee hotel

wordt nu afgeschreven op dertig

à veertig jaar. De fi scaliteit zorgt

er dus mee voor dat er niet duur-

zaam genoeg wordt gebouwd.”

Moeten we in de toekomst anders of elders huizen bouwen? Ligt de toekomst nog wel in de stad?“Nog verder bestaande landbouw-

grond verkavelen tot woningen, is

bijna crimineel. We moeten onze

akkers bewaren: ze zijn onze toe-

komst. Steden moeten meer indik-

ken. Een groot vrijstaand huis met

een tuin is niet langer houdbaar

als we binnenkort met acht miljard

op aarde zijn. We moeten dichter

bij elkaar leven. En liefst in gecon-

centreerde woonkernen. Laat het

platteland en de vrije natuur met

rust. Bouw er geen villa’s of nieuw-

bouw meer. Wonen is de voorbije

decennia een individuele luxe

geworden, maar we moeten weer

plaats maken voor meerdere gene-

raties in één woning. Zo creëer je

meer interactie en openheid.”

GUNTER PAULI SCHETST DE CONTOUREN VAN EEN NIEUWE WERELD

Wie is Gunter Pauli?Gunter Pauli (58) is een Antwerpse econoom, auteur, activist en lid van de Club van Rome. In 1992 nam hij Ecover over: ’s werelds eerste fabriek voor bioafbreekbare schoonmaakmiddelen. In 1994 startte hij ZERI (Zero Emissions Research and Initiatives): een netwerk van denkers die pleiten voor duurzame en afvalloze productiemethodes. Met Blauwe Economie schreef hij een inspirerend boek met 100 ecologisch verantwoorde innovaties, geïnspireerd op de natuur. Pauli spreekt wereldwijd over duurzame economie, innovatie en nieuwe zaken-modellen. Hij publiceerde al 19 boeken en 190 fabels.

Alles is recycleerbaar

22 ECOBOUWERS

Is bouwen niet gewoon te duur voor veel mensen, waardoor duurzame oplossingen budgettair niet haalbaar zijn? “Duurzaam bouwen hoeft niet

per se duurder te zijn. Het pro-

bleem is: iedereen wil altijd alles

zo goedkoop mogelijk. We zijn

daardoor geobsedeerd. Maar dat

uitgangspunt is fundamenteel

fout. Want hoe goedkoper we

goederen produceren, hoe meer

rommel we op de markt gooien

die niet lang meegaat. Op lange

termijn kost dat ons meer geld.

Trouwens: die goedkope spullen

worden meestal niet lokaal

gemaakt, dus de lokale economie

wordt er sowieso niet beter van.”

Hoe moeten we in de toekomst omgaan met water? “Steden doen hun uiterste best

om drinkbaar water in alle huizen

te leveren. En vervolgens gebrui-

ken we dertig tot veertig procent

van dat drinkwater om toiletten

mee door te spoelen. Dat is toch

een ongelofelijke verspilling?

Wie heeft dat systeem ooit ge-

standaardiseerd? Droge toiletten

moeten de standaard worden,

zoals in mijn privéwoning. Ook

luxedouches en ligbaden zijn wa-

terverslinders, goed voor respec-

tievelijk 200 tot 700 liter per beurt.

De essentie van een wasbeurt

is: over je hele lichaam een nat

gevoel hebben. Wel, er bestaan

douchesystemen die een dikke

mist genereren. Je voelt je even

nat als onder een douche, maar

je verbruikt maar een fractie van

het water. Hetzelfde verhaal geldt

voor wasmachines. Wassen is niks

anders dan textiel onderdompelen

en laten circuleren in zeepwater.

We moeten dringend evolueren

naar droge wassystemen met

biochemicaliën, zoals in de droog-

kuis. We wassen onze kleren trou-

wens veel te vaak en veel te snel.

Hang ze even in de zon: UV-licht

werkt beter dan welke zeep ook.”

Laat ons dan even inzoomen op de woning van de toekomst. Hoe zullen we ons huis duurzaam verwarmen? “De onderliggende vraag is: hoe

gaan we om met ons energie-

verbruik? De energiebron van de

Een passief huis op de buiten is niet het summum van

duurzaam wonen. We moeten ons

leven en ons consumptiegedrag

ingrijpendveranderen

interview

toekomst is voor mij piëzo-elek-

triciteit: dat zijn stroompunten,

ingebouwd in drukelementen in

funderingen. Zij zetten het ge-

wicht en de fysische bewegingen

van een gebouw om in stroom.

Het voordeel: je bent onafhanke-

lijk van een energieleverancier.

Het grootste nadeel: je kan moei-

lijk piëzo-elementen integreren

in bestaande funderingen. Dus

die energiebron geldt enkel voor

nieuwbouw. Een andere inte-

ressante innovatie is vloerver-

warming met koolstofvezels op

gelijkstroom. In Azië wordt dat

al vaak gebruikt. In Europa kiest

men nog steeds voor vloerver-

warming met warmwaterbui-

zen: een systeem dat totaal niet

energie-effi ciënt is.”

Hebt u uw eigen privéwoning volgens al die ecologische principes kunnen bouwen?“Wij wonen in een bioklimatisch

bamboehuis – eigenlijk een

koffi eboerderij – in een tropische

regio. We leven er zeer lowtech

en zijn volledig onafhankelijk

van water en elektriciteit. Ons

energieverbruik is zelfs met tach-

tig procent teruggeschroefd. We

moeten leren om zelfbedruipend

te zijn. Dat vergt een mentali-

teitswijziging. Daarom schrijf

ik ook kinderboeken. Als ik hen

uitleg dat een zebra een perfect

aircosysteem heeft met zijn wit-

te en zwarte streepjes, dan teke-

nen kinderen alleen nog huisjes

met witte en zwarte strepen. Als

we onze manier van leven willen

herdenken, dan moeten we bij

onze kinderen beginnen.”

BLAUWE ECONOMIE: 10 JAAR, 100 INNOVATIES,

100 MILJOEN BANEN IS UITGEGEVEN

BIJ NIEUW AMSTERDAM, WWW.ZERI.ORG

te leveren. En vervolgens gebrui-

ken we dertig tot veertig procent

van dat drinkwater om toiletten

mee door te spoelen. Dat is toch

een ongelofelijke verspilling?

Wie heeft dat systeem ooit ge-

standaardiseerd? Droge toiletten

moeten de standaard worden,

zoals in mijn privéwoning. Ook

luxedouches en ligbaden zijn wa-

terverslinders, goed voor respec-

tievelijk 200 tot 700 liter per beurt.

De essentie van een wasbeurt

is: over je hele lichaam een nat

gevoel hebben. Wel, er bestaan

douchesystemen die een dikke

mist genereren. Je voelt je even

nat als onder een douche, maar

je verbruikt maar een fractie van

het water. Hetzelfde verhaal geldt

voor wasmachines. Wassen is niks

anders dan textiel onderdompelen

en laten circuleren in zeepwater.

23

Radio 2

aan detoekomst

bouwt mee

24 ECOBOUWERS

BRUTOPIA

Betaalbaar, ruim én duurzaam wonen in de stad: het kan! Op bezoek bij Brutopia, een inspirerend cohousingproject in Vorst.

“Ik moet hier maar twee keer per jaar het vuilnis buitenzetten.”

n de ondergrondse parking:

een grote fi etsenstalling

en gedeelde auto’s. Op het

gelijkvloers: een gemeen-

schappelijke tuin plus een gedeel-

de wasruimte met professionele

wasmachine én droogkast. “Eén

euro kost een wasbeurt. Na drie

maanden hadden we de machine

zo goed als terugverdiend. Een

megasucces is het.” Naast de tuin:

een polyvalente ruimte voor feest-

jes of vergaderingen. “Niemand

van ons keek voetbal op zijn

appartement tijdens de Wereld-

beker. Iedereen kwam naar hier

om de matchen te volgen. En één

keer per maand organiseren we

een burenbrunch. Alle bewoners

zijn welkom, niets is verplicht.

Het is hier geen commune, hé.”

BETAALBAARSerge Fraas, architect én bewoner

van Brutopia, is enthousiast.

prijs drukken”, zegt Serge. “An-

ders betaal je sowieso meer voor

een vergelijkbaar appartement in

een nieuwbouwblok. Wij brach-

ten een groep mensen samen en

zochten zelf naar een terrein om

dit project te realiseren.”

FOUNDING FATHERSOm het project in goede banen

te leiden, werd in 2008 een vzw

met verschillende werkgroepen

opgericht. De initiatiefnemer was

een zekere Marc. Zijn zwangere

nichtje zocht al geruime tijd naar

een betaalbare gezinswoning in

Brussel. Ze vond niks en deed

haar beklag bij haar oom. Waarop

die spontaan voorstelde om een

cohousingproject op te starten.

Hij stuurde een mail naar al zijn

contacten, onder wie ook Serge

Fraas, de architect van Marcs

privéwoning. “Ook ik had geen zin

om 25 jaar lang een eigen huis af

te betalen”, vertelt hij. “Ik woonde

toen in een huurappartement,

maar droomde stilletjes van een

duurzaam en betaalbaar cohou-

singproject.” Op de startvergade-

ring kwamen vijftien Founding

Fathers opdagen. De eerste taak

was een geschikt terrein vinden.

Uit een twintigtal beschikbare

percelen selecteerden ze een han-

garcomplex in Vorst. “Vlakbij het

station Brussel-Zuid en schuin

tegenover kunstencentrum Wiels.

Op het terrein stonden maga-

zijnen die ooit dienst deden als

herstelcentrale voor bussen en

iEn de tachtig andere inwoners

ook, zo blijkt. “De mensen die

hier een appartement kochten,

wilden per se in Brussel blijven

wonen. Liefst in een mooi, duur-

zaam én betaalbaar gebouw met

hedendaags comfort. Dat leek

onmogelijk. Maar met Brutopia

zijn we in dat opzet geslaagd.”

Het cohousingproject haalde er

de Blue House Prize én de Prijs

Voorbeeldgebouw 2009 mee bin-

nen, goed voor een premie van

500.000 euro. “Doordat we zonder

traditionele projectontwikke-

laars werkten, konden we de

TACHTIG STADSBEWONERS ZETTEN SCHOUDERS ONDER DUURZAME COHOUSING

Samen sterk

25

vrachtwagens. De gebouwen wa-

ren in slechte staat en de grond

moest gesaneerd worden. Afbraak

was de enige optie. Gelukkig was

de eigenaar – een arts op rust –

meteen enthousiast. We konden

het terrein kopen aan zeer goeie

voorwaarden.”

BABYSIT INCLUSIEFSerge Fraas en zijn vennoot

François Stekke werden aan-

gesteld als architecten. Ze

tekenden twee woonblokken,

met elkaar verbonden door

een gemeenschappelijke tuin.

“Beneden zitten enkele kantoren

en een dienstencentrum voor

de ouderen uit de wijk. De

doorzonappartementen op de

verdiepingen variëren tussen de

70 en 150 m². Ze werden casco

opgeleverd, zodat iedereen zelf

de afwerking kon bepalen, zij het

wel met ecologische materialen.

Een epoxyvloer gieten is echt not

done.” In Brutopia wonen mensen

van alle rang en stand. Die socia-

le mix was ook de bedoeling van

de initiatiefnemers. “Afkomst,

beroep, inkomen en leeftijd

lopen sterk uiteen”, zegt Serge.

“We hebben late twintigers, maar

ook gepensioneerde zakenlui.

En de groep verjongt spontaan.

Toen we in 2008 met het project

van start gingen, waren er nog

maar vier kinderen. Nu al 24. Bij

goed weer spelen ze samen in

de gemeenschappelijke tuin. En

als het regent, trekken ze naar

de polyvalente ruimte beneden.

Veel bewoners babysitten ook

regelmatig op elkaars kinderen.

Zulke synergiën gebeuren nu

eenmaal gemakkelijker in een

cohousingproject.”

BEURTROLHet gebouw moest energiezuinig

én duurzaam zijn: 27 van de

29 units voldoen aan de pas-

siefnorm. De penthouses zijn

lage-energie-appartementen.

Het schrijnwerk werd uitgevoerd

met FSC-gekeurd hout en de ge-

velbekleding met recycleerbaar

aluminium. Een regenwaterput

levert water voor alle toiletten,

de tuin en de schoonmaak. En op

de daken liggen zonnepanelen.

“Maar minstens even belangrijk

is een duurzame samenhorig-

heid”, zegt Serge Fraas. “Hoe zor-

gen we voor de juiste sfeer? Hoe

betrekken we iedereen bij het

project? Welke gemeenschappe-

lijke voorzieningen zijn daarvoor

nodig? Hoeveel privacy wil je in

een cohousingproject? Daarover

maakten we vooraf duidelijke af-

spraken. Zo mochten de balkons

geen schaduw werpen op die van

de onderburen. Voor het onder-

houd van de trappen, de poly-

valente zaal en de tuin spraken

we een beurtrol af. En aangezien

we hier met 29 gezinnen wonen,

moet ik maar twee keer per jaar

de vuilniszakken buiten zetten.

Dat is vijftig keer minder dan in

mijn vorige woning.”

TACHTIG STADSBEWONERS ZETTEN SCHOUDERS ONDER DUURZAME COHOUSING

Samen sterkBEZOEK BRUTOPIA TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR

OP 2/11 OM 14 U EN 8/11 EN 9/11 OM 10U. SCHRIJF JE IN VOOR EEN BEZOEK VIA WWW.ECOBOUWERS.BECODE: BX1190/01

26 ECOBOUWERS

Wie vandaag Bijna-Energieneutraal (ver)bouwt, doet een slimme zet. Tegen 2021 is de BEN-norm verplicht in alle Europese lidstaten. Meer nog: in 2050 moet de CO2-uitstoot in de EU met negentig procent naar beneden. Tegen dan moeten ook alle bestaande én nieuwe gebouwen Bijna-Energieneutraal zijn. Niet alleen het klimaat, maar ook je portemonnee wordt er beter van.

ALLEMAAL BIJNA-ENERGIE-NEUTRAAL

DeBAT

WIE ENERGIE-WIE ENERGIE-ZUINIG BOUWT, ZUINIG BOUWT, KAN BIJ ONS KAN BIJ ONS MEER LENENMEER LENEN

bouwen promoten. Daarom

verlenen wij hypothecair

krediet in functie van de

energieprestaties van een

gebouw. Hoe beter het

energieniveau van een

project, hoe voordeliger de

rentevoet die we aanbieden.

De redenering is logisch:

als de energiefactuur daalt,

blijft er maandelijks meer geld

over. Die som kan je gebruiken

om je woning af te betalen. Wie

energiekosten bespaart, kan meer

afl ossen. Dus wie een energiezuinig

huis bouwt of verbouwt, kan bij

ons meer lenen dan voor een klas-

sieke woning.”

“Een passiefhuis of energie-

neutrale woning bouwen,

betekent voor veel mensen

een stevige investering.

Maar die win je snel terug.

En op lange termijn is

het sowieso de slimste

keuze. De winst is dubbel:

je bespaart dagelijks op je

energiefactuur én de waarde

van je vastgoed stijgt. Hoe ener-

giezuiniger je nu bouwt, hoe meer

je huis later waard zal zijn. Meer

nog, in de toekomst gaan de ener-

gieprijzen sowieso de lucht in. Dus

hoe minder energie je consumeert,

hoe meer je maandelijks bespaart.

Triodos Bank wil energiezuinig

ISABELLE STEVENS, MANAGER WOONKREDIETEN TRIODOS BANK

DeBAT

ECONOMIEECONOMIE

27

ALLEMAAL BIJNA-ENERGIE-NEUTRAAL

OUDE GEBOUWEN DRINGEND AANPAKKEN

“Wie wil bouwen of verbouwen, moet priori-

teiten stellen. Dat geldt ook voor energieneu-

traal bouwen. De manier waarop we vandaag

bouwen, zal decennia lang gevolgen hebben

voor het klimaat. Eigenlijk volstaat het om

een eenvoudige logica te volgen: wat het

langst meegaat, krijgt de meeste aandacht.

De buitenmuren van een gebouw blijven

doorgaans het langst bestaan. Die verdienen

voorrang, zowel wat isolatie als ventilatie

betreft. Daarna volgt de keuze van de juiste

systemen (ventilatie met warmte-

recuperatie, verwarming met

hoog rendement, enzovoort),

en ten slotte ook de pro-

ductie van hernieuwbare

energie. De bouwsector be-

gint stilaan te beseffen dat

duurzaam bouwen (passief

of energieneutraal) de enige

juiste toekomstpiste is. Bou-

wen volgens de regels van

de kunst is slechts één aspect

van duurzaamheid. De grootte van

het huis, de oriëntatie of de bereikbaarheid

zijn minstens even belangrijk, net als de

keuze van de juiste materialen. Bij het bere-

kenen van de milieu-impact van materialen

houden we daarom ook rekening met de

ontginning, het transport, de productie, de

levensduur en de afvalverwerking.”

gieverbruik van gebouwen in

ons land moeten dalen en de

broeikasgasuitstoot naar 0

gaan tegen 2050. Maar er wor-

den te weinig gebouwen ener-

getisch gerenoveerd om die

klimaatdoelstellingen te ha-

len. Het renovatietempo moet

minstens verdubbelen. Dat is

niet alleen goed voor het klimaat,

maar ook voor de werkgelegenheid.

Maar zoals iedere verbouwer weet,

kosten grote werken handenvol geld.

De overheid zal alle middelen die ze

inzet in het woonbeleid – zoals de

woonbonus – ook moeten koppelen

aan de renovatiedoelstellingen. An-

ders komen we er niet.”

“Wetenschappers zijn het

erover eens dat de klimaat-

verandering zich steeds meer

laat voelen. Om de opwar-

ming en zeespiegelstijging af

te remmen, moet de uitstoot

van broeikasgassen sneller

dalen. Maar liefst één vierde

van de broeikasgasuitstoot in

Europa wordt veroorzaakt door

het energieverbruik van woningen.

Dat is erg veel. Terugdringen kan

alleen met ingrijpende maatregelen

die gedurende een lange periode

volgehouden worden. Het bestaande

gebouwenpark wordt zo de werf van

de eeuw. Door grondige renovaties,

sloop en heropbouw zou het ener-

MATHIAS BIENSTMAN, KLIMAATEXPERT BOND BETER LEEFMILIEU

EEN KWESTIE EEN KWESTIE VAN KEUZES VAN KEUZES MAKENMAKENBENOIT QUEVRIN, ENERGIE-EXPERT BENOIT QUEVRIN, ENERGIE-EXPERT PLATE-FORME MAISON PASSIVE PLATE-FORME MAISON PASSIVE

ENERGIE

© J

ASPE

R JA

COBS

’

KLIMAATKLIMAAT ENERGIE

Op zoek naar inspirerende woningen? Wil je de geheimen van een

energiezuinige woning doorgronden?

Kijk dan eens op Habitos.be.

De website biedt een schat aan waardevolle inspiratie & informatie.

alles over wonen

DUURZAAM DAGLICHT MET SOLATUBE®

Mensen floreren beter, kleuren zijn natuurlijker... het hele binnenklimaat fleurt op

dankzij Solatube®. Solatube® is hét lichtbuizen-systeem dat daglicht geleidt naar

vrijwel elke ruimte.

Nieuwbouw, renovatie, woning- en utiliteitsbouw: er is altijd een eenvoudig te

installeren Solatube® voor uw situatie. In platte en schuine daken, door een gevel

of door de grond vindt het daglicht zijn weg. De ECO-variant is met isolatiewaardes

tot wel 0,5 W/m2K zeer geschikt voor de passiefbouw.

Tijdens de Ecobouwers Opendeur zijn ingebouwde Solatubes te bezichtigen in

het renovatiehuis De Verbouwing. Dit project gelegen in Zandhoven aan de Pater

Damiaanlaan 3 is tot stand gekomen met Bouw & Wonen.

Kijk voor meer informatie op www.solatube.be

KIES CORRECT

WWW.TOPTEN.BE

Bij de aankoop van nieuwe producten is het niet altijd eenvoudig om in te schatten wat de meest energiezuinige optie is. De website topten.be houdt voor jou de vinger aan de pols en vergelijkt de meest gangbare merken en modellen binnen tal van productcategorieën. Van huishoud-toestellen tot auto’s. De kortste weg naar een weloverwogen keuze…

29

Op zoek naar inspirerende woningen? Wil je de geheimen van een

energiezuinige woning doorgronden?

Kijk dan eens op Habitos.be.

De website biedt een schat aan waardevolle inspiratie & informatie.

alles over wonen

DUURZAAM DAGLICHT MET SOLATUBE®

Mensen floreren beter, kleuren zijn natuurlijker... het hele binnenklimaat fleurt op

dankzij Solatube®. Solatube® is hét lichtbuizen-systeem dat daglicht geleidt naar

vrijwel elke ruimte.

Nieuwbouw, renovatie, woning- en utiliteitsbouw: er is altijd een eenvoudig te

installeren Solatube® voor uw situatie. In platte en schuine daken, door een gevel

of door de grond vindt het daglicht zijn weg. De ECO-variant is met isolatiewaardes

tot wel 0,5 W/m2K zeer geschikt voor de passiefbouw.

Tijdens de Ecobouwers Opendeur zijn ingebouwde Solatubes te bezichtigen in

het renovatiehuis De Verbouwing. Dit project gelegen in Zandhoven aan de Pater

Damiaanlaan 3 is tot stand gekomen met Bouw & Wonen.

Kijk voor meer informatie op www.solatube.be

REKEN AF MET ENERGIE-VRETERS

Slechts een vijfde van de Vlaamse gezinnen weet hoe hoog hun verbruik is. De helft heeft zelfs geen enkel idee. Toch blijft inzicht krijgen in je energieverbruik de eerste stap om energie te besparen. De Energiejacht biedt een goed zicht op je verbruik én haalt je energiefactuur omlaag.

e Energiejacht is een campagne van Bond

Beter Leefmilieu die gezinnen helpt om

minder te verbruiken. Tijdens de vorige

editie bespaarden de energiejagers gemiddeld

11,54%, goed voor zo’n € 150. Deelnemen is

gratis en kan via de website www.energiejacht.be.

Je kunt de energietest invullen om een beeld te

krijgen van je energieprofi el. Of jouw energievraag

stellen aan een panel van experts. Vanaf december

krijg je wekelijks energietips via de nieuwsbrief en kan

je je verbruik van gas, elektriciteit en water opvolgen via

een unieke online rekentool. Die berekent automatisch je

besparing in kWh én in euro. Bovendien zie je in één oog-

opslag hoeveel je verbruikt in vergelijking met gezinnen

met een gelijkaardig energieprofi el. Op de Energiejacht-

website kan je binnenkort ook een Powershare-avond

boeken bij je thuis. Een Powershare-avond is een energie-

sessie van ongeveer twee uur met tips, getuigenissen en

praktijkvoorbeelden rond energie(besparing).

energiejacht

1Vul de energietest in op www.energie-jacht.be

2Stel jouw energie-vraag aan een panel van experts

3Boek een Powershare-energieavond

4Volg je meterstanden van gas, elektriciteit en water op via de online rekentool

D

BESPAAR

€150 OP JE ENERGIE-

FACTUUR

WWW.ENERGIEJACHT.BEWAT KAN JE DOEN?

editie bespaarden de energiejagers gemiddeld D

30 ECOBOUWERS

HET VERSCHIL TUSSEN EEN NIEUWE BAKSTEEN EN EEN TWEEDEHANDSE?Het antwoord is simpel: er is er geen. Behalve dan voor je portefeuille en het milieu. Want tweedehands bouwmaterialen kopen is kiezen voor duurzaam zonder dat het duur is. Heb je toevallig bouwmateriaal in overschot? Maak iemand anders gelukkig door het te verkopen op 2dehands.be. Ook goed voor het milieu en je portefeuille. Wacht niet langer, zoek nu op 2dehands.be

023_2DE_001_Ad Eco_285x210_NL.indd 1 10/09/14 13:22Process CyanProcess MagentaProcess YellowProcess Black

01-02 08-11 NOVEMBER

01-02 08-11 NOVEMBER

WINP. 43

EEN WEEKEND INEEN PASSIEFHUISAAN ZEE

WEST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN

ANTWERPEN

LIMBURG

BRUSSELVLAAMS-BRABANT

WAALS-BRABANT

LUXEMBURG

LUIK

NAMEN

HENEGOUWEN

25 61

28

13

4

24

28

18

23

16

40

BEZOEK GRATIS MEER DAN 300 DUURZAME HUIZEN

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

BEZOEK MEER DAN 100 WONINGEN IN WALLONIË EN BRUSSEL TIJDENS PORTES OUVERTES ECOBÂTISSEURS SCHRIJF JE IN OP WWW.ECOBATISSEURS.BE

HET VERSCHIL TUSSEN EEN NIEUWE BAKSTEEN EN EEN TWEEDEHANDSE?Het antwoord is simpel: er is er geen. Behalve dan voor je portefeuille en het milieu. Want tweedehands bouwmaterialen kopen is kiezen voor duurzaam zonder dat het duur is. Heb je toevallig bouwmateriaal in overschot? Maak iemand anders gelukkig door het te verkopen op 2dehands.be. Ook goed voor het milieu en je portefeuille. Wacht niet langer, zoek nu op 2dehands.be

023_2DE_001_Ad Eco_285x210_NL.indd 1 10/09/14 13:22Process CyanProcess MagentaProcess YellowProcess Black

32 ECOBOUWERS

en nog…

case

ANTWERPENprovincie

ANTWERPEN 2BALEN 2BERLAAR BRECHT 2DUFFEL 2GEEL HEIST-OP-DEN-BERG

HOVE KALMTHOUT LIER MECHELEN 4MOL MORTSEL 3

OLEN PUTTE SCHILDE TURNHOUT WESTERLO ZWIJNDRECHT

Budgetvriendelijk en ambitieus

Origineel passiefhuis

BRECHT AN2960/01

BEZOEK OP 8/11 EN 9/11 OM 14 U

Dat een rijwoning niet

saai hoeft te zijn, bewijst

de familie Herygers met deze

opmerkelijke woonst in de

dorpskern van Hove. Bijzonder

aan de woning is niet alleen de

hedendaagse vormgeving, maar

zeker ook het prijskaartje. Voor

een bescheiden bedrag van € 1.000

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIAWWW.ECOBOUWERS.BE

DUFFEL

HEIST-OP-DEN-BERG

BALEN

MOL

GEELOLEN

WESTERLO

PUTTEMECHELEN

TURNHOUT

KALMTHOUT

BRECHT

MORTSEL

SCHILDE

ZWIJNDRECHT

HOVELIER

ANTWERPEN

BERLAAR

EPRO

JECT

EN

33

en nog…

HOVENIEUWBOUWE-PEIL: -2K-WAARDE: 13ENERGIEREKENING: € 0

case

Budgetvriendelijk en ambitieus

Strobalenwoning OLEN AN2250/02

BEZOEK OP 1/11 EN 2/11 OM 10U EN 14U

Bio-ecologische woning LIER AN2500/02

BEZOEK OP 8/11 EN 9/11 OM 10U EN 14U

Karaktervolle renovatie

MECHELEN AN2800/07

BEZOEK OP 2/11 OM 10U EN 14U

per m² slaagden de bewoners erin

om een nulenergiewoning neer te

zetten met heel wat troeven. Zo

hebben ze geen kosten voor ver-

warming en koeling en heerst er

het hele jaar door een aangenaam

binnenklimaat. De woning heeft

weinig binnenmuren. Dat maakt

het gebouw zeer fl exibel wat de

inrichting betreft: optimaal voor

een gezin van vier. Hoewel het

om een rijwoning gaat, oogt het

interieur zeer open, licht en ruim.

Bovendien zijn rijwoningen niet

alleen goedkoper dan vrijstaande

woningen, maar ook energiezuini-

ger. Ze hebben minder vrije gevels

die blootgesteld worden aan weer

en wind, waardoor ze relatief

gezien minder energie verbruiken

en de verwarmingskosten binnen

de perken blijven: niets dan voor-

delen dus voor bouwlustigen met

een beperkt budget.

HOVE AN2540/01 BEZOEK OP 2/11 EN 9/11 OM

10U EN 14U EN OP 11/11 OM 14U

PROFIEL Wonen

in de rij

JESS

IKA

DE L

ANNO

Y

ARCH

ITEC

T: B

ARCH

I | O

NTW

ERP:

LIE

N LI

EKEN

S

ARCH

I.GEN

LOW

ETTE

& P

ARTN

ERS

34 ECOBOUWERS

en nog…

case

LIMBURGprovincie

duurzaam Doe-het-zelven

Industrieel passiefhuis MAASMECHELEN LI3631/01

BEZOEK OP 10/11 OM 10U EN 14U

Luc en Rina kozen bewust

voor houtskeletbouw: “Die

bouwtechniek is ideaal voor een

passieve woning. Bovendien

zie je snel resultaat. Een week

na de levering van de muur- en

dakelementen lagen de pannen

al op het dak.” Het huis staat op

palen om geen betondekking met

niet-ecologisch isolatiemateriaal

BERINGEN

MAASMECHELEN

HASSELT

WELLEN

DIEPENBEEK

GENK

ZUTENDAAL

BILZEN

HECHTEL-EKSEL

LUMMEN

BERINGEN BILZEN DIEPENBEEK GENK HASSELT

HECHTEL-EKSEL 2 LUMMEN 2MAASMECHELEN 2WELLEN ZUTENDAAL

LIES

BETH

CAY

MAX

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIAWWW.ECOBOUWERS.BE

35

en nog…

HECHTEL-EKSELNIEUWBOUWE-PEIL: -1K-WAARDE: 16ENERGIEREKENING: € 0

case

duurzaam Doe-het-zelven

Lage-energiewoning ZUTENDAAL LI3690/01

BEZOEK OP 2/11, OP 9/11 EN OP 11/11 OM 10U EN 14U

Bio-ecologische passiefhuis

WELLEN LI3830/02 BEZOEK OP 2/11 EN 9/11 OM 14U

Lage-energiehoeve GENK LI3600/01

BEZOEK OP 2/11 EN 9/11 OM 10U EN 14U

te moeten gebruiken. Het dak en

de vloer werden geïsoleerd met

40 cm papiervlokken. Dankzij twee

grote glaspartijen helpt de zon het

huis te verwarmen in de winter. ’s

Zomers wordt de zon geweerd met

automatische rolluiken. Door een

grondbuis en een balansventilatie

met warmtewisselaar blijft de

temperatuur heel het jaar door

optimaal. De muren en het plafond

zijn afgewerkt met leem. Dat

beperkt temperatuurschommelin-

gen en houdt het vochtgehalte op

peil, met een aangenaam binnen-

klimaat tot gevolg. Het interieur

ontwierpen Luc en Rina zelf. Met

gerecycleerde planken maakten ze

keuken- en badkamerkasten. Oude

planken toverden ze om tot bin-

nendeuren, gesprokkeld zeehout

tot deurklinken. Zelfs de brieven-

bus is van eigen makelij. “Als je

veel zelf doet, blijft bio-ecologisch

bouwen betaalbaar”, zegt Luc. “Met

het geld dat we zo uitspaarden,

kochten we PV-panelen. Wij zijn

trots op onze plusenergiewoning.

Met het overschot aan energie voe-

den we onze elektrische auto.”

PROFIEL Bio-

ecologisch bouwen

LIES

BETH

LIE

FSOO

NS

HECHTEL-EKSEL LI3940/01

BEZOEK OP 1/11, OP 8/11 EN

OP 11/11 OM 10U EN 14U

MAU

D BO

MBL

ED

MAT

HY E

NGEL

EN

TEQU

IERO

.COO

P

36 ECOBOUWERS

en nog…

case

OOST-VLAANDEREN

provincie

AALTER BEVEREN-WAAS 2DEINZE DENDERLEEUW DENDERMONDE DE PINTE 2DESTELBERGEN EVERGEM GENT 17GERAARDSBERGEN 2HAALTERT HAMME KAPRIJKE KLUISBERGEN

KRUIBEKE LOCHRISTI 2LOVENDEGEM MAARKEDAL MERELBEKE 4NAZARETH OOSTERZELE SINT-GILLIS-WAAS 2SINT-NIKLAAS 4

STEKENE TEMSE WACHTEBEKE WICHELEN WORTEGEM-PETEGEM 2ZINGEM ZOTTEGEM ZULTE ZWALM

Samenhuizen in het groen

Nul-energie kangoeroewoning

WICHELEN OV9260/02 BEZOEK OP 1/11 OM 10U EN 15U

Eef en Gust woonden

jarenlang in een van de

arbeidershuisjes van de Gentse

‘Rode cité’ en waren op zoek

naar een nieuwe stek. Al gauw

raakten ze gecharmeerd door een

cohousingproject in Vinderhoute,

op een steenworp van Gent.

Vandaag bezitten ze samen met

hun kleine spruit Ralf en zestien

DENC

! STU

DIO

en nog…

VLAANDEREN

AALTER

WORTEGEM-PETEGEM

LOVENDEGEM

GENT

ZINGEM

MERELBEKE

SINT-GILLIS-WAAS

SINT-NIKLAAS

DENDERLEEUW

HAMME

EVERGEM

KAPRIJKE

DENDERMONDE

OOSTERZELE

KLUISBERGEN

BEVEREN-WAAS

DEINZE DE PINTE

DESTELBERGEN

GERAARDSBERGEN

HAALTERT

KRUIBEKE

LOCHRISTI

MAARKEDAL

NAZARETH

STEKENE

TEMSE

WACHTEBEKE

WICHELEN

ZOTTEGEM

ZULTE

ZWALM

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIAWWW.ECOBOUWERS.BE

37

en nog…

case

Samenhuizen in het groen

Ecologisch zelfbouw-project GERAARDSBERGEN OV9506/01

BEZOEK OP 1/11 OM 10U EN 14U

Gerenoveerde rijwoning DESTELBERGEN OV9070/03

BEZOEK OP 11/11 OM 10U EN 14U

Eigenzinnig passiefhuis GENT OV9050/06

BEZOEK OP 8/11 OM 10U

andere gezinnen een uitgestrekt

domein van 11.000 vierkante

meter in het groen. Hun passief-

huis is eerder klein en compact,

maar nooit hebben ze het gevoel

dat ze ruimte tekortkomen. “We

beschikken immers over een

gemeenschappelijk paviljoen in

het verlengde van ons huis”, zegt

Eef. “Bovendien is het fi jn om

af en toe op je buren te kunnen

rekenen.” In Vinderhoute zijn

de verschillende woningen elk

met hun specifi eke eigenheid

ecologisch en energievriendelijk

gebouwd. Dat was belangrijk voor

Eef en Gust, ondanks de meer-

prijs. “Ons huis heeft wat meer

gekost, maar als onze energiefac-

tuur van nul euro in de bus valt,

ben ik telkens weer blij dat we die

keuze gemaakt hebben. Het klinkt

misschien verwend, maar ik zou

niet meer zonder de luxe van een

passiefwoning kunnen. Altijd

lekker warm, zelfs in de gang of

’s nachts in de badkamer. Heerlijk!”

LOVENDEGEM OV9921/02

BEZOEK OP 8/11 OM 10U EN 14U

LOVENDEGEMNIEUWBOUWENERGIEREKENING: € 0

STRA

MIE

N

LOVENDEGEM

OOK INTERESSE IN COHOUSING? STAP IN EEN VAN DE VIJF VLAAMSE PILOOTPROJECTEN WWW.ECOBOUWERS.BE/COHOUSING

PROFIEL gemeen-

schappelijk wonen

FABR

Y

MAR

TENS

VAN

CAI

MER

E AR

CHIT

ECTE

N

PETE

R GE

LDOF

38 ECOBOUWERS

en nog…

case

VLAAMS-BRABANT

provincie

HERENT 3LEUVEN 4LINTER 2LUBBEEK

MEISE 3TERNAT VILVOORDE ZEMST

Passieve meegroeiwoning

Energieneutrale driekantshoeve

LENNIK VL1750/02 BEZOEK OP 8/11 OM 10U EN 14U EN 9/11 OM 14U

Jan en Toncica wilden een

huis bouwen dat tegelijk

tijdloos was en toch een beetje

mocht opvallen. Jans droom over

een energievriendelijke woning

begon al in de jaren zeventig. In

zijn studentenjaren werd hij ge-

confronteerd met de oliecrisis en

het rapport ‘Grenzen van de groei’

van de Club van Rome. Tijdens

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIAWWW.ECOBOUWERS.BE

LUT

VAND

EN B

ROEC

KASSE 2AARSCHOT BEERSEL BOUTERSEM DIEST

Passieve meegroeiwoningtijdloos was en toch een beetje

mocht opvallen. Jans droom over

een energievriendelijke woning

begon al in de jaren zeventig. In

zijn studentenjaren werd hij ge-

confronteerd met de oliecrisis en

het rapport ‘Grenzen van de groei’

van de Club van Rome. Tijdens

ASSEHERENT

ZEMST

LEUVENLUBBEEK

BOUTERSEM

AARSCHOT

BEERSEL

DIEST

LINTER

MEISE

TERNAT

VILVOORDE

39

JAN

BLOM

ME

MEISENIEUWBOUWE-PEIL: -1K-WAARDE: 20ENERGIEREKENING: € 0

case

Passieve meegroeiwoning

Bio-ecologische verbouwing

ZEMST VL1982/01 BEZOEK OP 8/11 EN 11/11 OM 14U

Designpassiefhuis

BEERSEL VL1650/01

BEZOEK OP 2/11 OM 14U

Ecologische art-deco-woning VILVOORDE VL1800/01

BEZOEK OP 8/11 OM 14U EN 9/11 OM 10U EN 14U

een werkervaring in Duitsland

raakte hij helemaal overtuigd

van passiefbouw. “Het begon te

kriebelen om zelf passief te bou-

wen. Ons vorige huis telde vier

verdiepingen en vertoonde heel

wat mankementen. Het was niet

aangepast aan de toekomstige

noden van een bejaard koppel.

Toen ik met pensioen ging,

kwam alles samen. We wilden

een passieve nieuwbouw met

oog voor comfort. Zijn huis werd

ontworpen als een nulenergie-

woning die kon ‘meegroeien’.

De woning combineert een hoge

isolatiegraad met hernieuwbare

energiebronnen, zoals een

PV-installatie, zonneboiler en

warmtepomp. “Mijn ecologische

voetafdruk was al behoorlijk

klein, maar nu is die zeker tot een

minimum beperkt. Iedereen met

een groen hart moet zeker pas-

siefbouw overwegen. De lagere

energierekening krijg je er gratis

bij! Bovendien is een passiefhuis

de beste garantie dat je eigendom

ook in de toekomst een interes-

sante investering blijft.”

PROFIEL Nulenergie-

woning

MEISE VL1860/03

BEZOEK OP 1/11 OM 10U EN 14U EN 10/11 OM 10U

YVES

VAN

NEC

K

GERA

RD B

EDOR

ET

SEPT

-A

40 ECOBOUWERS

en nog…

case

provincie

AVELGEM 2BEERNEM BLANKENBERGE BRUGGE 5DE HAAN IZEGEM

KORTRIJK KORTEMARK KOKSIJDE OOSTENDE OOSTKAMP

POPERINGE 3ROESELARE TORHOUT 2ZEDELGEM ZWEVEGEM 2

Energievriendelijk proefstation

Inspirerende vernieuwbouw

BRUGGE WV8310/01 BEZOEK OP 11/11 OM 10U EN 14U

Een stadswoning uit 1875

wordt grondig gerenoveerd

tot lage-energiewoning met veel

aandacht voor isolatie en lucht-

dichting. Aan het werk is isola-

tiedeskundige en bouwheer An-

thony Maréchal: “De woning is

niet alleen een comfortabel on-

derkomen voor mijn gezin, maar

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIAWWW.ECOBOUWERS.BE

WEST-VLAANDEREN

BRUGGE

KOKSIJDE

BEERNEM

KORTRIJK

OOSTKAMP

DE HAAN

POPERINGE

ZEDELGEM

ZWEVEGEM

EA+

AVELGEM

BLANKENBERGE

IZEGEM

KORTEMARK

OOSTENDE

ROESELARE

TORHOUT

41

BAST

ARC

HITE

CTS

en nog…

BRUGGERENOVATIERIJWONING

case

Energievriendelijk proefstation

Nulenergiewoning TORHOUT WV8820/03

BEZOEK OP 1/11 OM 10U

Verbouwing oude hoeve DE HAAN WV8420/01

BEZOEK OP 1/11 OM 14U

Hedendaags passiefhuis KORTEMARK WV8610/02

BEZOEK OP 11/11 OM 10U

ook mijn eigen proefstation. Alle

ervaring die ik tijdens mijn loop-

baan heb opgedaan, probeer ik

toe te passen in het huis, samen

met de meest recente ontwik-

kelingen in mijn vakgebied.” Zo

voldoet de achterbouw aan de

passiefhuisstandaard en wordt

de renovatie bijna uitsluitend

met ecologische materialen

verwezenlijkt. Het dak is bedekt

met PV-panelen en op het

platte dak werd een groendak

aangelegd. Regenwater wordt

gerecupereerd voor toilet en

wasmachine. Alle waterkranen

hebben een begrensd debiet,

maar ook een spaardouchekop,

zodat het waterverbruik beperkt

blijft. De vaatwasmachine werd

aangesloten op de zonneboiler,

waardoor het toestel ’s zomers

draait op gratis warm water.

BRUGGE WV8000/03

BEZOEK OP 1/11 OM 10U EN 14U

PROFIEL Energie-zuinige

renovatie

DENC

! STU

DIO

EVEL

INE

PATT

YN

DENC

STU

DIO

42 ECOBOUWERS

case

EWOU

D SA

EY

KARE

N SA

S

en nog…

Renovatie rijwoning SCHAARBEEK BR1030/05

BEZOEK OP 9/11 OM 10U EN 14U

Kantoor wordt penthouse SCHAARBEEK BR1030/09

BEZOEK OP 9/11 OM 10U EN 14U EN 11/11 OM 14U

lage-energiewoning OUDERGEM BX1160/02

BEZOEK OP 1/11 OM 10U EN 14U (FR)

Renovatie van een geklasseerde woning

Sophie en Thierry renoveer-den een eengezinswoning

van de hand van Paul Hankar uit 1895. De prachtige art-nouveau-gevel werd geklasseerd in 2001, zodat er geen enkele wijziging mocht gebeuren aan de bestaan-de raamkaders. Sophie vertelt: “De grootste uitdaging van onze verbouwing was dus: hoe kan je toch tot een lage-energiewoning

komen, zonder te raken aan de voorgevel?” De Brusselaars ko-zen ervoor om te isoleren langs de binnenzijde en extra ramen te plaatsen achter de bestaande kaders. De achtergevel werd wel gewoon langs de buitenzijde met houtwol geïsoleerd. Alle ramen, inclusief die van de veranda, kregen driedubbele be-glazing. Het dak werd geïsoleerd

PROFIEL Voorbeeld-renovatie

ANDERLECHT BRUSSEL STAD ELSENE ETTERBEEKEVERE JETTE KOEKELBERG OUDERGEM SCHAARBEEK 2SINT-AGATHA-BERCHEM SINT-GILLIS

SINT-JANS-MOLENBEEK SINT-JOOST-TEN-NODE SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE SINT-PIETERS-WOLUWE UKKEL VORST WATERMAAL BOSVOORDE

hoofdstedelijkgewest

BRUSSELS

Renovatie van een geklasseerde woning

ANDERLECHTBRUSSEL STADELSENE

gewest

SCHAARBEEK

ANDERLECHT

SINT-JANS-MOLENBEEK

BRUSSEL STAD SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE

SINT-PIETERS-WOLUWE

WATERMAAL-BOSVOORDE

OUDERGEMSINT-GILLIS

UKKEL

ELSENE

SINT-AGATHA-BERCHEM

EVERE

VORST

JETTE

KOEKELBERG

SINT-JOOST-TEN-NODE

IN EEN PASSIEF-HUIS AAN ZEE

een weekend

PIER

RE B

LOND

EL

Passieve duplex UKKEL BR1180/03

BEZOEK OP 1/11 EN 2/11 OM 10U (FR)

met cellulose en thermische zonnepanelen zorgen voor gratis sanitair warm water. Een balansventilatie filtert de binnenkomende lucht en verze-kert een constante aangename temperatuur in huis. Sophie benadrukt dat de verbouwing niet enkel energiezuinig is, maar ook rekening houdt met alle as-pecten van duurzaamheid: “We

hergebruiken regenwater voor de tuin, toiletten en onze was-machine. En we kozen zoveel mogelijk voor hernieuwbare materialen.” Hun inspanningen werden in 2009 terecht beloond met de prijs van de Brusselse Voorbeeldgebouwen.

SINT-GILLIS BR1060/02

BEZOEK OP 8/11 OM 10U EN 14U (FR)

MAR

CEL

VAN

DER

STRI

CHT

SINT-GILLIS RENOVATIEJAARLIJKSE WARMTEVRAAG:

44 KWH/M2 jaar

WIN

43

Overnacht in ons passiefhuis te Bredene en ont-

dek zelf alle voordelen van energievriendelijk en

passief wonen. In dit passiefhuis maak je kennis

met onder meer balansventilatie en drievoudige

beglazing. Daarbovenop geniet je van een zeer

hoog wooncomfort en een aangenaam binnen-

klimaat. Deze woning ligt slechts op anderhalve

kilometer van de zee. Een strandwandeling is dus

nooit veraf en je kan lekker gaan eten op de dijk.

BELEEF HET COMFORT VAN ENERGIEZUINIG WONEN Schrijf je in voor Ecobouwers Opendeur

en laat ons weten wat je ervan vond. Vul na

je bezoek het online evaluatieformulier in en

beantwoord de schiftingsvraag. 

INFO EN VOORWAARDEN: WWW.ECOBOUWERS.BE/VOORDELEN

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIAWWW.ECOBOUWERS.BE

44 ECOBOUWERS

1Duurzaam wonen IN DE STADFiets samen met Dialoog langs

drie duurzame woningen in

Halle: één net afgewerkt pas-

siefhuis en twee gerenoveerde

driegevelwoningen. Eén

renovatieproject is volledig

klaar, bij het andere is de

eerste fase van een duurzame

verbouwing achter de rug. In

de projecten is er niet alleen

aandacht besteed aan energie,

maar ook aan water, ruimte en

duurzaam materiaalgebruik.

De architect en/of de bouw-

heer geven uitleg. ‘s Middags

wordt voor een gratis brood-

jeslunch gezorgd.

ZATERDAG 8/11 VAN 9U15 TOT 15UAFSPRAAK: HOOFDINGANG STATION HALLEPRIJS: GRATIS | MAX. 20 DEELNEMERSVERPLAATSING: FIETS | WWW.DIALOOG.BE

ecobouwers tours

Tijdens Ecobouwers Opendeur nemen tal van organisaties je mee op tocht langs duurzame en energiezuinige bouw- en renovatieprojecten. Dit jaar kan je zelfs genieten van gratis bouwadvies of deelnemen aan een rondetafelgesprek over cohousing.

op stap

3 Gratis bouwadvies IN WEST-VLAANDERENEen bungalow uit de jaren ’70

kreeg een energetische face-

lift. Het dak kreeg een extra

laag isolatie, de buitenmuur

werd gestript en ingepakt in

een jasje cellulose, de ramen

vervangen en de rolluikkas-

ten verwijderd. Het huis werd

volledig bekleed in hout.

ZATERDAG 1/11 OM 10U EN 14UAFSPRAAK: BRUGGE, LOCATIE WORDT MEEGEDEELD BIJ INSCHRIJVING

VRAGEN OVER ISOLATIE, VENTILATIE, VERWARMING, ZONNE-ENERGIE OF KEUZE VAN MATERIALEN? LEG JE PLANNEN OF IDEEËN VOOR AAN EEN DESKUNDIGE EN KRIJG ONAFHANKELIJK BOUWADVIES OP MAAT VAN JE PROJECT. SCHRIJF JE APART IN VIA INFO@BASBOUWEN.BE

WWW.BASBOUWEN.BE

2 Duurzame plekjes IN SINT-NIKLAASFiets mee met Abllo vzw

doorheen Sint-Niklaas en leer

de duurzame zijde kennen

van deze inspirerende stad.

We bezoeken een duurzaam

gerenoveerde rijwoning en

krijgen een woordje uitleg van

cohousing Waasland rond hun

cohousingproject. In het kader

van het project ‘klimopjegevel’

rijden we langs verschillende

mooie, gerealiseerde muur-

gevelbegroeiingen. Ontdek zo

wat duurzame stedelijke ont-

wikkeling vandaag betekent.

ZATERDAG 1/11 EN 8/11 OM 13U30AFSPRAAK: VERTREK MET DE FIETS AAN HET STATIONSPLEIN PRIJS: GRATIS | MAX. 10 DEELNEMERSCONTACT: JENNY.DELAET@UGENT.BEWWW.ABLLO.BE

7x

45

7 Passief IN ANTWERPEN

Bezoek in en rond Antwerpen drie zeer energiezuinige woningen. We zetten

een energiezuinige bio-ecologische renovatie, een passieve houtskeletbouw

in de stad en een vrijstaande passiefwoning in de kijker. Dit alles onder de

deskundige begeleiding van Passiefhuis-Platform vzw. Ook de bouwheren

zullen je graag te woord staan over de uitdagingen, pluspunten en energie-

besparende resultaten van de eigen woning.

ZATERDAG 8/11 VAN 10U TOT 16U | AFSPRAAK: HOEK MEETINGSTRAAT EN LANGE BEELDEKENSSTRAAT, ANTWERPENPRIJS: € 5 | VERPLAATSING: AUTODELEND | WWW.PASSIEFHUISPLATFORM.BE

4Cohousing, MEER DAN SAMEN WONEN

Ontdek samen met Bostoen en de

toekomstige bewoners van Cohousing

Oostakker wat cohousing precies

inhoudt. Ervaringen worden gedeeld

via een tafelgesprek en een rondleiding

in een passiefwoning. Cohousing zet de

traditionele projectontwikkeling op zijn

kop. Er is nog geen bouwvergunning,

alleen een conceptueel plan. Eerst wor-

den de bewoners gezocht. Die krijgen

de kans om hun eigen buurt te dromen,

uit te denken, te plannen en te bouwen.

De bouwaanvraag zal samen met de

potentiële cohousers en na inspraak

van de buurt worden ingediend. In

Oostakker is er plaats voor vijftien

laagenergie- en passiefwoningen.

Benieuwd naar de ervaringen van de

eerste cohousers? Schrijf je dan in.

DINSDAG 11/11 OM 10U EN 14U | AFSPRAAK: BEELBROEKHOF 104, SINT-AMANDSBERG | PRIJS: GRATIS MAX. 10 DEELNEMERS | WWW.BOSTOEN.BE

5Bio-ecologisch bouwen IN DE WESTHOEKBezoek samen met ZonneWinDT vzw rabarberhoeve ‘het Warandehof’.

Dit actief tuinbouwbedrijf werd recentelijk grondig gerenoveerd en

uitgebreid. Het gebruik van natuurlijke en duurzame materialen en de

hoge graad van afwerking waren de belangrijkste uitgangspunten. Zo

werd de oude hoeve aan de binnenzijde geïsoleerd met kalkhennep en

afgewerkt met leempleister. Het dak werd geïsoleerd met vlasdekens.

Aansluitend kan je op het woonerf de mobiele tentoonstelling bezoeken

van Grow2Build, een Europees project waarbij verschillende partners

samenwerken om het gebruik van vlas en hennep als bouwmaterialen te

promoten. De Belgische partner, ZonneWindt vzw, leidt je rond op deze

tentoonstelling. Hapje en drankje worden voorzien.

ZATERDAG 1/11 OM 13U | AFSPRAAK: DE RABARBERHOEVE, ELZENDAMMESTRAAT 11, GIJVERINKHOVE (ALVERINGEM) | PRIJS: GRATIS | MAX. 15 DEELNEMERS | INSCHRIJVEN: INFO@ZONNEWINDT.BE

6Inspirerende gebouwen IN BRUSSEL

Bond Beter Leefmilieu neemt je mee op sleeptouw langs verschillende

opmerkelijke gebouwen in Brussel. We bezoeken onder meer een

voorbeeldverbouwing van een stadswoning tot een zeer lage-energie-

woning met veel bio-ecologische materialen. Ontdek de rest van

het parcours op www.ecobouwers.be.

ZATERDAG 8/11 OM 14U | PRIJS: GRATIS | MAX. 20 DEELNEMERSVERPLAATSING: TE VOET EN OPENBAAR VERVOER | WWW.ECOBOUWERS.BE

46 ECOBOUWERS

praktisch

BEZOEK GRATIS

MEER DAN 300

DUURZAME HUIZEN

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

Ecobouwers Opendeur is een initiatief van Bond Beter Leefmi-lieu, de onafhankelijke federatie die natuur- en milieuvereni-gingen in Vlaanderen verenigt, versterkt en vertegenwoordigt.

Samen met hen en andere mili-eubewuste koplopers reiken wij burgers, bedrijven en overheden concrete, haalbare en inno-vatieve oplossingen aan voor milieubelastende activiteiten. Zo initiëren, stimuleren en ver-snellen we de transitie naar een duurzame samenleving. Want we willen de dag realiseren waarop iedereen in Vlaanderen woont, werkt, consumeert en zich verplaatst zonder nog te wegen op het milieu, de natuur en onze gezondheid. We laten de stem van actieve burgers en groeperingen luider klinken. Consumenten inspireren en activeren we met informatie en campagnes. Bedrijven onder-

steunen we in het vinden van milieuvriendelijke oplossingen en het creëren van een markt hiervoor. Door overleg, onafhankelijk advies en opinievorming geven we richting aan het beleid van overheden.

STEUN ONS!Vind jij energiezuinig wo-nen ook een thema waarop moet worden ingezet? Wil je ons helpen om onafhan-kelijk te blijven werken voor natuur, landschap en een gezondewoonomgeving? Dat kan op een eenvoudige manier! Stort vandaag nog een bijdrage op BE27-523-0801218-73 op naam van Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw. Voor giftenvanaf 40 euro ontvang je een fi scaal attest.

VOLG ONS! WWW.BONDBETERLEEFMILIEU.BE

WWW.FACEBOOK.COM/BONDBETERLEEFMILIEU

WWW.TWITTER.COM/BONDBETERLEEFMILIEU

Tijdens Ecobouwers Opendeur kom je

alles te weten over (ver)bouwen met

aandacht voor energiezuinigheid en

duurzame materialen. De focus ligt op de

bouwheer: waarom kiezen voor energie-

zuinig of duurzaam bouwen? Hoe begin

je eraan? En waarop moet je letten?

ECHTE ERVARINGENVan 1 tot 2 en van 8 tot 11 november

kijk je gratis binnen in meer dan 300

lage-energiewoningen, passiefhuizen en

bio-ecologische woningen. De eigenaars

verzorgen – soms samen met hun archi-

tect of aannemer – de rondleiding. Ze

tonen de bezoekers welke technieken tot

energiebesparing leiden, hoe ze die zelf

hebben toegepast en vanuit welke fi loso-

fi e. Geen verkoopspraatjes, maar echte

ervaringen over duurzaam en energie-

zuinig (ver)bouwen in de praktijk!

HOE NEEM JE DEEL? Er is altijd een interessant bouwproject

in je buurt. Bekijk het aanbod op

www.ecobouwers.be, maak je keuze en

schrijf je in via het online formulier.

Ook in Wallonië kun je meer dan 100 woningen bezoeken tijdens Portes Ouvertes Ecobâtisseurs. Schrijf je in op www.ecobatisseurs.be.

46 ECOBOUWERS

VOLG ECOBOUWERS VIA FACEBOOK

WWW.FACEBOOK.COM/ECOBOUWERSBBL

ruwbouwblokken van Cellumat t.w.v. 20.000 euro

WINruwruwCe

Word ook een energiebewuste bouwheer dankzij de Cellumat-blokken van de merken PASSIFBLOC of ENERGIEBLOC+

Overtuig ons van uw duurzaam bouw- of verbouwingsproject en win voor 20.000 euro* aan cellenbetonblokken van Cellumat van het merk PASSIFBLOC of ENERGIEBLOC+. Dit zijn ruwbouwblokken met de hoogste isolatiewaarde op de markt ( = 0,07 W/mK). Ze maken het mogelijk om een lage-energiewoning en zelfs een passiefhuis te bouwen zonder gebruik te maken van isolatiematerialen.

Voor meer informatie, surf vanaf 30 oktober naar beterbouwenenverbouwen.been raadpleeg de voorwaarden in de rubriek wedstrijden.

Nog inspiratie nodig? Bezoek gratis meer dan 300 duurzame huizen tijdens Ecobouwers Opendeur tussen 1 en 11 november. Schrijf je in via www.ecobouwers.be

OB

6057

2

*max. 120 m³ ruwbouwblokken t.w.v. 18.000 euro + planstudie en technisch advies

OB60572_Cellumat_1_1.indd 1 23/09/14 11:17

certified PDF

47

ruwbouwblokken van Cellumat t.w.v. 20.000 euro

WINruwruwCe

Word ook een energiebewuste bouwheer dankzij de Cellumat-blokken van de merken PASSIFBLOC of ENERGIEBLOC+

Overtuig ons van uw duurzaam bouw- of verbouwingsproject en win voor 20.000 euro* aan cellenbetonblokken van Cellumat van het merk PASSIFBLOC of ENERGIEBLOC+. Dit zijn ruwbouwblokken met de hoogste isolatiewaarde op de markt ( = 0,07 W/mK). Ze maken het mogelijk om een lage-energiewoning en zelfs een passiefhuis te bouwen zonder gebruik te maken van isolatiematerialen.

Voor meer informatie, surf vanaf 30 oktober naar beterbouwenenverbouwen.been raadpleeg de voorwaarden in de rubriek wedstrijden.

Nog inspiratie nodig? Bezoek gratis meer dan 300 duurzame huizen tijdens Ecobouwers Opendeur tussen 1 en 11 november. Schrijf je in via www.ecobouwers.be

OB

6057

2

*max. 120 m³ ruwbouwblokken t.w.v. 18.000 euro + planstudie en technisch advies

OB60572_Cellumat_1_1.indd 1 23/09/14 11:17

certified PDF

Wie 500+ passiefhuizen bouwt, is ook 100% thuis in

09 216 16 16 // projecten@bostoen.be // www.bostoen.be

U droomt van een energiezuinige woning? Een BEN-woning? Of straffer nog: een passiefhuis? Met meer dan 40 jaar ervaring in energie-ef� ciënt én betaalbaar wonen hebben wij alle expertise in huis om uw bouwplannen te realiseren. Neem gerust contact op en vertel ons over uw droom.

BST_04962_Advertentie 285x210.indd 1 22/08/14 09:46