TECHNOLOGIETRENDS DIE ALLES WAT WE GEWEND WAREN VOOR ALTIJD VERANDEREN.

TRENDWATCHER & FUTURIST

R I C H A R D V A N H O O I J D O N K

Trendwatcher en internationaal topspreker Richard van Hooijdonk neemt je mee naar een inspirerende toekomst die leven, werken en ondernemen drastisch gaat veranderen. Nieuwe technologie zal impact hebben op alles wat we doen. Inmiddels zijn de spraakmakende inspiratiesessies door ruim 300.000 mensen bijgewoond en werkt hij samen met RTL en BNR. In 2013 werd zijn masterclass door RTL en Nyenrode verkozen tot RTL masterclass. Met zijn internationale researchteam onderzoekt hij ‘megatrends’ als robots, drones, Internet of Things, big data, biomimicry en de effecten van nieuwe technologie op vele sectoren.

Richard van Hooijdonk is onlangs verkozen tot meest gevraagde trendwatcher van Nederland.

T R E N D S 2 0 1 6

Zo’n beetje alles wordt slim: steden, sportkleding, mensen en zelfs koeien. Data en slimme algoritmen nemen beslissingen die voorheen door mensen werden genomen. De resultaten hiervan zijn niet alleen betrouwbare voorspellingen en een positieve impact op onze gezondheid, maar ook op de verkeersveiligheid en de efficiëntie van onze fabrieken – waar in 2020 overigens geen mensen meer achter de lopende band staan. In 2025 moeten we ook gaan vrezen voor het voortbestaan van deze fabrieken, want de 3D-printer kan straks 50% van alle producten op goedkope thuis- en industriële printers uitprinten. Zou dat ook het jaar zijn waarin China als ‘moeder van de maakindustrie’ volledig in paniek raakt en haar

schulden in het Westen gaat opeisen?

“Klanten boeken de inspiratiesessies van Richard omdat ze willen weten wat er staat te gebeuren. Zijn sessies zetten je aan het denken over hoe de toekomst van jouw sector eruit gaat zien; hij stimuleert een andere denkwijze die leidt tot innovatieve, bruikbare en winstgevende ideeën.”

In ieder geval leven we langer. Ik weet zeker dat mijn zoon, die nu drie is, minimaal 130 wordt. Tegen de tijd dat hij achttien jaar is, kijkt hij me lachend aan als hij hoort dat zijn vader nog een rijbewijs nodig had. Hij zal vrolijk wegrijden in een kleine zelfrijdende auto die hem naar zijn bestemming brengt om vervolgens daarna een

Trends! 2030 here we come

V O O R W O O R D

De razendsnelle ontwikkelingen in de technologie zijn je vast opgevallen - zelfrijdende auto’s, slimme drones en printers die organen kunnen printen.

T R E N D S 2 0 1 6

pakketje op te halen en ergens af te leveren. De disruptie van traditionele pakketservices als DHL is hierbij begonnen. Ruim 96% van de auto’s staat stil, dus een andere oplossing is welkom. Minder auto’s, minder wegen, geen files en ongevallen meer. De toekomst ziet er prachtig uit.

Tradities staan op het punt om te veranderen. Het concept van eigendom is in 2025 iets wat in het verleden thuishoort. We willen geen muziek als eigendom; we streamen liever muziek via Spotify voor 9,95 euro per maand. We wensen geen hotel; we verblijven liever in een prettige omgeving. Dus kiezen we voor Airbnb, die nog niet zo lang geleden ruim één miljoen boekingen op één dag wist te realiseren. Binnen vijf jaar is dit bedrijf groter dan de hele Hilton groep.

Het gaat steeds beter met onze gezondheid. In de zorgsector worden in de aankomende vijf jaar volop nieuwe medische apparaten geïntroduceerd waarmee we onze gezondheid in de gaten houden.

Zo kunnen we direct ingrijpen als er iets verkeerd gaat. Mijn slimme matras, fitBit en intelligente pil zijn verbonden met mijn slimme spiegel die mij precies vertelt of alles goed met mij gaat. In 2025 is de huisarts vervangen door slimme devices, die verbonden zijn met superdokter Watson van IBM. Daarnaast worden we op tijd gewaarschuwd voor eventuele gezondheidsproblemen.

Predictive health wordt een groeimarkt met fantastische gevolgen voor ons allemaal, vooral voor de miljarden mensen in ontwikkelingslanden. Organen printen we in 2025 steeds vaker uit met bioprinters. Dit betekent een kleiner wordende wachtlijst voor mensen die deze organen zo hard nodig hebben. De kosten van de gezondheidszorg stijgen jaarlijks met 5% en in 2050 zijn de meeste landen failliet, doordat ze de kosten van gezondheidszorg niet meer kunnen betalen. Het aantal artsen en ziekenhuizen loopt sterk terug en zelfs vele algemene ziekenhuizen verdwijnen. De huisarts

“RICHARD VAN HOOIJDONK IS DÉ TRENDWATCHER VAN DIT MOMENT. HIJ ONDERZOEKT DE INVLOED VAN DE NIEUWSTE TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN OP ONS LEVEN, IN ALLE FACETTEN. DAT LEVERT EEN SPANNEND EN SOMS OOK ONTHUTSEND BEELD OP VAN ONZE TOEKOMST. EN VERGIS JE NIET, DIE TOEKOMST KOMT MET DE SNELHEID VAN EEN KOMEET OP ONS AF. RICHARD IS EEN KIND VAN DE TOEKOMST. EN EEN FANTASTISCHE VERTELLER.”

ROELOF HEMMENPRESENTATOR RTL NIEUWS & BNR NIEUWSRADIO

T R E N D S 2 0 1 6

zal omscholing moeten overwegen. De snelheid waarmee technologie ons leven verandert, is zonder meer extreem te noemen. We hebben zoiets nog nooit eerder meegemaakt. In de komende tien jaar verandert er meer dan in de afgelopen honderd jaar. Bijna alles wat we gewend zijn moeten we afleren. Skills waar we vroeger ruim dertig jaar mee vooruit konden, zijn nu nog maar vijf jaar bruikbaar. Het fenomeen opleiding zal een hele andere invulling moeten krijgen; een leven lang leren wordt het motto. Van alles wat onze kinderen nu leren, kunnen ze over tien jaar nog maar 10% gebruiken. Veel banen waarvoor we nu worden opgeleid, bestaan straks simpelweg niet meer. Bedrijven, instellingen en overheden moeten op een andere manier naar organisaties kijken. Een nieuwe

vorm van management is nodig: ‘disruptive management’ - een nieuw type organisatie naast het huidige bedrijf, met een andere cultuur, andere netwerken en nieuwe werknemers die andere eisen stellen aan werk, macht en resultaat. Het bedrijf van de toekomst ziet er compleet anders uit.

Ik heb dit boekje samengesteld om je een kijkje te geven in de toekomst van de wereld. Allereerst tref je een inspirerend overzicht aan van de grote megatrends die de toekomst van de wereld gaan bepalen. Daarnaast heb ik baanbrekende trends op een rij gezet binnen verschillende sectoren, zoals gezondheidszorg, landbouw, transport, logistiek, retail, constructie en onderwijs - om jou te inspireren over een toekomst die zo mooi is, dat je het bijna niet gelooft.

Bijna alles wat we gewend zijn moeten we afleren. Skills waar we vroeger ruim dertig jaar mee vooruit konden, zijn nu nog maar vijf jaar bruikbaar.

T R E N D S 2 0 1 6

Mega Trends2016

13 Big Data01.

Robotica02.

Wearables05.

Drones03.

3DPrinting

04.

Sensoren06.

Virtual Reality

07.

T R E N D S 2 0 1 6

Media12.

Privacy &Hacking

13.

Nanotech10.

Energie11.

Internet of Things

08.

Biotech09.Mega Trends

2016

13

T R E N D S 2 0 1 6

Big Data01.

T R E N D S 2 0 1 6

Big data geeft ons een beter beeld van hoe we onze tijd effectiever kunnen gebruiken, hoe we onze gezondheid in de gaten kunnen houden en hoe we dingen, die niet goed voor ons zijn, kunnen vermijden. Big data voorspelt zelfs hoe een bepaalde beslissing ons leven gaat beïnvloeden. Het gaat alles veranderen. Tegen 2020 hebben we vijf keer zo veel data als nu. Deze informatie is afkomstig van technologie en we sturen er technologie mee aan. Daarmee kunnen we alles in gang zetten, voorspellen, voorkomen en besparen.

Tipp24 AG is een platform waar Europese loterijen mee wedden. Dit bedrijf gebruikt KXEN software om miljarden transacties en honderden klantattributen te analyseren. Hiermee ontwikkelt Tipp24 AG voorspellende modellen om klanten te benaderen middels

persoonlijke marketingberichten. Dit leidde tot een tijdbesparing van 90%.

Politiebureaus in Los Angeles en Santa Cruz hebben in samenwerking met een team van voorlichters en het bedrijf PredPol een algoritme om aardbevingen mee te voorspellen, zodanig aangepast dat het nu met behulp van misdaadstatistieken tot op 46m2 nauwkeurig misdaden kan voorspellen. Dankzij het gebruik van de software is het aantal inbraken in bepaalde gebieden in Los Angeles al met 33% gedaald en het aantal geweldsdelicten met 21%.

Big data wordt een steeds belangrijkere schakel in elke mogelijke sector die je maar kunt bedenken en steeds nuttiger in het dagelijks leven.

T R E N D S 2 0 1 6

Robotica02.

T R E N D S 2 0 1 6

Robots bieden eindeloos veel mogelijkheden en we komen ze in de toekomst overal tegen: in het leger, als arts, winkelbediende of productiekracht. Of als een persoonlijke robot die mensen thuis ondersteunt bij allerlei werkzaamheden of die zorg aanbiedt. Dagelijkse en herhalende taken kunnen we automatiseren en deze door robots en machines over laten nemen. Inmiddels zijn de robotstofzuiger en schoonmaakrobot al aan het werk binnen vele gezinnen.

Industriële robots ondersteunen nu al vele bedrijven wereldwijd. Denk aan lassen, schilderen, assemblage, ‘pick & place’ en productinspectie. Zelfs mijn Tesla is gemaakt in een fabriek waar geen mens aan te pas

komt. Industriële robots zijn duurzamer, preciezer, sneller en goedkoper dan de ‘ouderwetse’ menselijke productie. Omdat robots goedkoper zijn, komt het basisinkomen in zicht. We werken straks drie dagen en krijgen een basisinkomen voor de overige twee dagen. Dit betekent dus minder werken en meer vrije tijd.

Wanneer we het hebben over indrukwekkende robots mogen we ASIMO natuurlijk niet vergeten. Deze android sprak bij iedereen tot de verbeelding en was de eerste praktische, humanoïde robot die bij het publiek geïntroduceerd werd. ASIMO - Advanced Step in Innovative Mobility - is een 90 centimeter grote robot die eruitziet als een kruising tussen

Met de intrede van de robotica is er een nieuw wetenschappelijk tijdperk aangebroken waarin we eindeloos veel mogelijkheden hebben.

T R E N D S 2 0 1 6

een ruimtepak en een iPod. Qua hardware beschikt ASIMO over een aantal sensoren waarmee hij zelfstandig navigeert en met één keer opladen werkt hij een paar uur. De camera’s in zijn hoofd worden als visuele sensoren gebruikt om obstakels te ontdekken en in het onderste deel van zijn torso zitten grond-sensoren waarmee hij het grondoppervlak detecteert. ASIMO kan trappen op- en aflopen, en objecten oppakken en manipuleren. Hij was ook de eerste robot die kon rennen – zij het in een rustig, waggelend tempo van ongeveer zes kilometer per uur.

Baxter, een industriële robot gebouwd door Rethink Robotics, kan een breed scala aan taken uitvoeren. Hij kan laden en lossen, machines bedienen en verpakkings- en transportwerkzaamheden uitvoeren. Als je in je fabriek

rondkijkt, zie je dat Baxter gemakkelijk een groot aantal taken kan overnemen. Baxter is een slimme, ‘meegaande’ robot die kan worden ingezet voor monotone taken, zodat het geschoolde personeel zich kan bezighouden met moeilijkere werkzaamheden.

Vooralsnog voorzie ik een prachtige taak voor de robot als hulpje in huis of op kantoor. In 2025 halen ze onze kinderen van school, maken ze schoon en bereiden ze het avondmaal. Er zijn vele huishoudelijke taken en zorgtaken die vriendelijke robots voor ons kunnen uitvoeren. In veel restaurants is de serveerster reeds vervangen door een iPad. We gaan in hun plaats hulpvaardige robots zien.

Fotocredit: Baxter arm: Rethink Robotics T R E N D S 2 0 1 6

Nu de zakenman gewend is aan zijn Tesla, wat in feite een rijdende iPod is, wordt het tijd voor Pepper-achtige robots die kunnen fungeren als PA, managementassistent of gastvrouw. Robots worden steeds slimmer en lossen straks extreem complexe vraagstukken op, omdat ze contact kunnen maken met ontelbare bronnen. Dit opent de deuren voor relatiemanagers die voortdurend updates ontvangen van klanten en markten. Of wat dacht je van zorgrobots die op maat zorg verlenen aan duizenden ouderen? De ouderen hebben in 2025 allemaal een slimme pil die communiceert met IBM’s Watson, de slimste arts ter wereld. Over tien jaar kunnen we het verschil tussen een mens of robot niet eens meer zien. Tegen die tijd praten, ruiken en voelen ze aan als echte mensen.

Voorlopig ontbreken nog enkele elementen die nodig zijn om volledige relaties met robots aan te gaan. Denk aan liefde, empathie en humor. Daar zijn wij als mensen toch heel goed in. We hebben spiegelneuronen, waarmee we de intentie van de ander kunnen lezen. Kunstmatige intelligentie gaat ons helpen met het onderbrengen van unieke menselijke vaardigheden bij machines. Voorlopig moeten we het doen met Nexi, momenteel een van de meest geavanceerde sociale robots. Nexi is nu nog volop bezig met het uitvinden welke stukjes er in de puzzel passen. Daarnaast leert ze welke dieren gevaarlijk zijn en kan ze luisteren en woorden onthouden.

Over tien jaar kunnen we het verschil tussen een mens of robot niet eens meer zien. Tegen die tijd praten, ruiken en voelen ze aan als echte mensen.

T R E N D S 2 0 1 6

Drones03.

T R E N D S 2 0 1 6

Het zijn niet alleen maar vliegtuigen, helicopters, vliegers en vogels die het luchtruim delen. Slimme drones zijn uitgerust aan camera’s en sensoren en zijn gekoppeld met andere systemen. Zo zien we drones over het landbouwveld vliegen, die direct daarna een analyse en voorspelling van de oogst aan de boer overhandigen. Daarnaast zijn drones uitstekend geschikt voor politietaken, inspectie, bezorgtaken, fotografie en film. Drones die zijn gekoppeld aan de slimme stad, zijn in de toekomst in staat om

na een overval opnamen te maken van de omgeving. Politiealgoritmen kunnen deze daarna scannen op verdachte bewegingen en mensen. Toezichthouders hebben inmiddels hoofdpijn van de vele incidenten en komen met wet- en regelgeving die nieuwe levensgevaarlijke situaties moet voorkomen.

Onderzoekers van het Zwitserse Federale Instituut voor Technologie hebben onlangs drones ontworpen die in samenwerkingsverband een

touwbrug hebben gemaakt. Deze brug was sterk genoeg om het gewicht van een mens te dragen. De quadcopter drones zijn er zelf achter gekomen hoe ze de brug moesten bouwen, zonder dat er een mens aan te pas kwam. Het is daarom niet onwaarschijnlijk dat autonoom vliegende robots in de toekomst een grotere verscheidenheid aan taken uitvoeren, zonder hier mensen voor nodig te hebben.

Drones bieden een oplossing voor een groot aantal uitdagingen die we in het verleden niet konden oplossen.

T R E N D S 2 0 1 6

3DPrinting

04.

T R E N D S 2 0 1 6

Nog vóór 2020 lanceert Ikea een 3D-printer die goedkoper is dan honderd euro, waarmee je thuis meubels kunt printen. Daarnaast eten we eindelijk gezond vlees, omdat we ‘artificial meat’ kunnen printen. We hebben hiervoor geen koe meer nodig. Of heb je een nieuw oor nodig na een valpartij? De bioprinter lost dit probleem op. Slimme ondernemers hebben in de toekomst de hele wereld als klant.

Links en rechts schieten de 3D-printers als paddenstoelen uit de grond. Zelfs uit onverwachte hoek. Wat dacht je van een 3D-printer die je in staat stelt om de zomermode uit Milaan of het hipste jurkje uit New York op dit moment te printen? Op Fashion Week in New York werd onlangs een adrenalinejurk gepresenteerd, die jouw stressniveau meet en van kleur verandert. Er zijn 3D-printers in ziekenhuizen die in staat zijn om een hart, knieschijven of gewricht te printen en er zijn bioprinters die levende cellen printen. In de nabije toekomst printen we volledige organen, wat voor de vele mensen die nu op wachtlijsten staan voor een donororgaan, een uitkomst is. Als je zoekt naar een nieuwe fiets, kun je deze in alle kleuren printen. Daarnaast zal ieder gezin beschikken over een thuisprinter van maximaal honderd euro, waar we de meeste huishoudelijke zaken mee kunnen printen. Complexere printers die door de industrie worden gebruikt, kosten hoogstens 800 euro. Zo kan het mogelijk zijn dat een schip met grote 3D-printers grondstoffen laadt in Brazilië en producten produceert op weg naar de VS. Zodra het schip aanmeert in Boston, kan men direct de afgewerkte producten uitladen.

De belangrijkste patenten voor deze printers staan op het punt te verlopen, wat het tempo van de ontwikkelingen nog verder omhoog schroeft. De toekomstige printer is goedkoper en nog sneller, deze zien we in vrijwel alle sectoren: bouw, transport, overheid, food, gezondheidszorg, landbouw en onderwijs.

Er zijn 3D-printers in ziekenhuizen die in staat zijn om een hart, knieschijven of gewricht te printen en er zijn bioprinters die levende cellen printen.

Fotocredit: Peter de Jong T R E N D S 2 0 1 6

Nieuwe businessmodellen zullen verschijnen. Denk daarbij aan abonnementen of leaseconstructies om specifieke modellen te mogen printen of ‘pay-per-use’ modellen die we in een soort van iTunes-omgeving zullen ontvangen. Er verschijnen printers op de markt die grondstoffen leveren aan niches als de gezondheidszorg of landbouw. Zoals eerder aangegeven, zal het distributielandschap extreem worden vergroot. Fietsen, jurkjes, auto’s, motoren of vlees; we kunnen het werkelijk overal printen tegen extreem lage kosten.

In het centrum van Amsterdam wordt er door DUS Architects, in samenwerking met een internationaal team van partners en met behulp van een 3D-printer, een grachtenpand gebouwd. Tijdens het project worden wetenschap, design, bouwkunde en sociale gemeenschap verbonden. Het doel van dit project is laten zien dat 3D-printen wereldwijd de traditionele bouwsector kan ‘disrupten’ en op maat gemaakte woonoplossingen gaat bieden, omdat het efficiënter en minder vervuilend is. Ook kan deze technologie een belangrijke rol spelen in de snelle bouw van goedkope woningen in ontwikkelingslanden en rampgebieden. De bouw van het pand vindt plaats op een stuk grond in hartje Amsterdam – een open ‘expo-terrein’ dat inmiddels een populaire toeristische attractie is geworden. In het midden van de bouwplaats staat de KamerMaker, een uit de kluiten gewassen 3D-printer die met gesmolten bioplastic de bouwstenen print.

Fotocredit: Peter de Jong T R E N D S 2 0 1 6

Wearables05.

T R E N D S 2 0 1 6

Google Glass, FitBit,slimme horloges en tal van andere draagbare intelligentie zijn onderdelen van een nieuwe ontwikkelingsgolf waarin alles en iedereen al bewegend met elkaar verbonden wordt. Bedrijven zoals AiQ Clothing, Hexoskin en OMsignal lopen al voorop met hun biometrische kleding waarmee vitale lichaamsfuncties gemeten en gemonitord worden. Toekomstige wearables worden iets minder opzichtig door ze te verwerken in, bijvoorbeeld, je favoriete sieraden. Ze meten je biometrische gegevens, hoe

en hoeveel je beweegt en ze geven je zelfs een seintje als je te lang achter je computer hebt gezeten. De toekomst van de wearables staat voor de deur en ook het bedrijfsleven gaat hiervan profiteren. Hieronder volgt een aantal voorbeelden van de huidige en toekomstige toepassingen van wearable tech.

Google Glass mag dan in de Verenigde Arabische Emiraten nog niet beschikbaar zijn, het heeft de Dubai Police Force er niet van weerhouden apps voor de verkeershandhaving

te ontwikkelen. In de video hieronder zie je hoe de politie van Dubai Google Glass toepast. Ten eerste nemen de politieagenten er foto’s van verkeersovertreders mee, ten tweede fungeren de apps als analytical tools waarmee je databases kunt raadplegen voor informatie over auto-eigenaren.

De huidige ontwikkelingsfase van Google Glass richt zich op het bedrijfsleven. Virgin Atlantic Airlines heeft bijvoorbeeld al een zes weken durende proef gedaan waarbij passagiers

Wearables spelen een belangrijke rol in de veranderende wereld van technologie.

KLIK VOOR VIDEOT R E N D S 2 0 1 6

op de luchthaven van Heathrow via Google Glass extra klantenservice kregen waaronder vluchtinformatie. De opnamemogelijkheden en het feit dat de data direct naar de cloud geüpload kan worden, maakt Google Glass ook in de beveiligingsindustrie erg populair.

De Sacramento Kings was het eerste NBA-team dat hun fans door middel van ‘first person’ live streaming met Google Glass een close-up kijkje gaf van het basketball court. Zo konden de supporters, zowel die in de zaal als die thuis de wedstrijd keken, de wedstrijd niet alleen door de ogen van

Slamson zien, maar ook door die van verslaggevers en Kings-dansers.

Een FitBit is een wearable waarmee je je fysieke activiteit trackt om je te helpen gebalanceerd te eten, beter te slapen en meer te bewegen, waardoor je gezonder gaat leven. Je kunt de FitBit-polsband ook ’s nachts omdoen zodat je de kwaliteit van je slaap monitort. De FitBit weet wanneer je naar bed gaat, hoe vaak je ’s nachts wakker wordt, hoe lang je ligt te draaien of hoe lang je naar het plafond staart en je zorgen maakt over deadlines. Heb je om 4 uur ‘s middags nog een driedubbele

espresso gedronken en kun je daarom soms niet slapen? Zelfs dàt ontgaat FitBit niet. De komende jaren kunnen we meer FitBit-achtige wearables verwachten, die de jaren daarna mogelijk worden vervangen door onzichtbare en gevoelige slimme pleisters. Of wat dacht je van technologie onder je huid of in je lichaam? Met de ‘slimme pil’ van de toekomst brengen we de conditie van je lichaam volledig in kaart.

T R E N D S 2 0 1 6

Sensoren06.

“MOOI, INTERESSANT EN RELEVANT VERHAAL. IK HEB NOG NOOIT TWEE UUR LANG GEBOEID NAAR EEN PRESENTATIE KUNNEN LUISTEREN. WELL DONE!”

FLORIS LICHTHILTON HOTEL AND RESORTS

T R E N D S 2 0 1 6

Liftknopjes met gevoelige sensoren, lampen die je dimt door deze aan te raken – zo zijn er nog veel meer toepassingen met sensoren waar we ons niet eens van bewust zijn. Door de ontwikkelingen van micromachines en makkelijk te gebruiken microcontroller platforms worden sensoren op veel grotere schaal toegepast dan alleen voor traditioneel gebruik, zoals temperatuur-, druk- of stroommetingen. Analoge sensoren zoals potentiometers en krachtsensoren worden op grote schaal gebruikt in de productie-industrie, lucht- en ruimtevaart, auto’s, geneeskunde en robotica.

Sensoren vinden we overal: in hardloopschoenen en in jouw iPhone of iPad. Ook vinden we ze volop in auto’s. Zo heeft een Tesla talloze sensoren en biedt de slimme contactlens van Google een intelligente sensor die de glucoseniveaus van diabetespatiënten bijhoudt.

Vergeleken bij het ronde metalen design van de Nest Learning Thermostat zien alle andere thermostaten er meteen ouderwets uit. Drie jaar na het debuut van de Nest zien we eindelijk meer thermostaten die er qua stijl en functionaliteit op lijken – maar de derde generatie Nest is nog steeds koploper in zijn categorie, waarmee het hoger of lager zetten van je verwarming een fluitje van een cent is. Je doet dit namelijk via je telefoon of laptop. Om het lekker warm en gezellig te maken in huis hoef je dus niet meer van je comfortabele plekje op de bank af.

Sensoren vind je in bijna alle dagelijkse voorwerpen.

T R E N D S 2 0 1 6

Virtual Reality07.

T R E N D S 2 0 1 6

Deze eigenschap is door de jaren heen echter een steeds minder belangrijke rol gaan spelen en onze toekomst wordt nu steeds vaker gedefinieerd door intelligentie. Met Virtual Reality worden onze mentale vaardigheden aangescherpt en beweging en snelheid worden in veel grotere mate afhankelijk van onze intelligentie. In 2016 zien we dat Virtual Reality- en Augmented Reality-technologieën op andere manieren dan in gaming

nuttig worden. Denk aan voorbereidingen treffen voor noodsituaties, training van hulpdiensten, toepassingen in het onderwijs en zelfs op het sociale vlak, zoals nieuwe contacten maken door virtuele ervaringen die je deelt. Inmiddels spelen kinderen niet alleen Minecraft, ze leren ook rekenen en problemen oplossen. De technologie is er in ieder geval. Nu is het wachten op de apps.

Als je tijdens een ‘Holographic Academy’ session een Microsoft Virtual Reality HoloLens headset opzet, lijkt het alsof je een pc op je gezicht hebt. HoloLens is nog niet echt praktisch en er zijn nog geen games voor ontwikkeld. Als ontwikkelaar kun je inmiddels met Hololens aan de slag en er zijn applicaties waarmee je HoloLens functionaliteit kunt bouwen. Het is zeker interessant om de

Sinds het begin van de beschaving is fysieke kracht altijd een eigenschap geweest waarmee we onze overlevingskansen min of meer konden garanderen of in ieder geval vergroten.

T R E N D S 2 0 1 6

toekomstige ontwikkelingen van deze VR headset in de gaten te houden.

De nieuwste release in de wereld van het Virtual Reality gamen is Project Natal, een nieuw stukje technologie voor de Xbox. Project Natal biedt een nieuwe manier van interactie met spelletjes en met de computer. Hun demovideo toont een systeem waarbij je geen toetsenbord of controller nodig hebt. De speler gebruikt zijn lichaamsbewegingen en stem om te gamen.

De Oculus Rift lijkt een eenvoudig device, maar het is een geweldig apparaat met een hoog ‘cutting-edge’ tech gehalte. De veelbelovende Virtual Reality headset bevat een heleboel fantastische hardware, speciaal ontworpen om je in een driedimensionale wereld te laten wanen. Je vergeet dat je eigenlijk een vreemd uitziende bril draagt en in je woonkamer rare

bewegingen staat te maken. Je zintuigen worden zodanig voor de gek gehouden dat je zelfs met logisch redeneren de illusie niet van je af kunt schudden.

Virtual Reality headsets zijn uiteindelijk in staat om gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal te herkennen, waardoor de weg vrij wordt gemaakt voor de volgende generaties VR, waarbij ‘sociale’ ervaringen bijna niet van de werkelijkheid te onderscheiden zijn. Deze soorten radicale functionaliteit gaat het leven wereldwijd veranderen.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Het Internet of Things

08.

T R E N D S 2 0 1 6

Het begon met een idee dat van Nicola Tesla had kunnen zijn en is nu een steeds sneller evoluerende golf van technologie. Om het begrijpelijker te maken: het is een soort groot online netwerk waaraan je allerlei devices kunt koppelen, zoals je telefoon, tv, een snackautomaat, je auto of een airco. Er worden steeds meer technologieën binnen het Internet of Things geïntegreerd en het ontwikkelt zich tot een groeiend netwerk, waar fabrieksmachines,

windturbines en complete stedelijke energienetwerken aan gekoppeld zijn. Straks is het Internet of Things dusdanig in ons leven geïntegreerd dat scenario’s zoals hieronder beschreven zich dagelijks gaan afspelen.

Je bent op weg naar een vergadering met een klant. Jouw auto heeft toegang tot je agenda en weet al hoe je het snelst op de plek van bestemming komt. Als het druk is op de weg, stuurt de auto je klant automatisch

een bericht dat je in de file staat en wat later bent. Een interessanter scenario is de slimme koelkast die jouw koopgedrag automatisch bijhoudt. Als producten op zijn, worden deze automatisch besteld. Vlak voor de bestelling wordt jouw elektronische pil nog even geraadpleegd om te controleren of de bestelde producten gezond zijn voor je lichaam. Daarna wordt er een signaal doorgegeven aan je zelfrijdende auto, die jouw bestelling afhaalt bij

een pick-up point van de supermarkt.

Elk product krijgt een digitale laag, waarmee het met de cloud communiceert. Deze signalen worden geanalyseerd en ‘triggeren’ andere apparaten om actie te ondernemen. In de toekomst functioneren producten niet zonder elkaar, wat betekent dat ze nutteloos zijn zonder verbindingen. De eerder genoemde slimme koelkast houdt de houdbaarheidsdata van jouw voedsel in de gaten,

Het Internet of Things is een eindeloos netwerk; een koord waarmee alles in de wereld verbonden is.

T R E N D S 2 0 1 6

maar het apparaat moet wel via sensoren met jou en met de winkel verbonden zijn. Voordat de koelkast boodschappen bestelt, moet hij jou natuurlijk om toestemming vragen. Of slaan we ook deze stap over?

Beam Brush is de eerste ‘slimme’ tandenborstel en is speciaal ontworpen om jouw poetsgewoonten en technieken te verbeteren. Het houdt de mondhygiëne van de gebruiker in de gaten en stuurt de gegevens naar de smartphone

die op het Beam Brush-systeem aangesloten is. Voor een brandschoon gebit hoef je vervolgens nog maar drie dingen te doen: poetsen, syncen en: ‘smile’! Je ochtend- en avondpoetsrituelen worden begeleid door muziek, ingesteld op een timer, zodat je precies weet of je lang genoeg gepoetst hebt. De Beam Brush kan informatie van ongeveer 49 poetsbeurten opslaan. Zodra de informatie gesynct is, worden gedetailleerde grafieken naar je

smartphone verzonden. Oh, en als het tijd is om het borsteltje te vervangen, wordt er automatisch eentje naar je toegestuurd.

Nog een goed voorbeeld van de kracht en het nut van het Internet of Things is de slimme fabriek, waar ook alles met elkaar verbonden is. In de slimme fabriek houden machines zelf in de gaten wanneer het tijd is voor service en onderhoud. Robots voeren vervolgens de reparaties uit. De intelligente besturing analyseert de

gegevens en voorspelt de resultaten. Menselijke techneuten hoeven slechts te controleren of de werkzaamheden goed en veilig worden uitgevoerd. In slimme fabrieken is er sprake van volledige verticale integratie: van data die op het niveau van de machines wordt gemeten, helemaal tot in de cloud – die weer geïntegreerd is met de serviceprocessen in back-end systemen.

T R E N D S 2 0 1 6

Biotech& DNA Sequencing

09.

T R E N D S 2 0 1 6

Veel vooruitgangen komen voort uit de ontwikkelingen in de gepersonaliseerde geneeskunde, waarbij patiënten nieuwe behandelmethoden tot hun beschikking krijgen die aangepast zijn op hun specifieke omstandigheden, genetische factoren en andere medische kenmerken Biotechnologie wordt al toegepast op groenten en fruit om kleuren, smaken en andere kenmerken te veranderen.

Een Canadese onderneming, Okanagan Specialty fruit, heeft een genetisch gemanipuleerde appel op de markt gebracht die niet bruin wordt na het schillen of kneuzen. Het Amerikaanse ministerie van Landbouw heeft deze ‘Arctic Apple’ goedgekeurd, waardoor de vrucht zonder verder toezicht gekweekt en verkocht kan worden.

Biotechnologie is nog steeds een relatief nieuw gebied, maar het heeft fantastisch potentieel als het gaat om de stimulering van medische ontwikkelingen.

Fotocredit: Arctic Apples T R E N D S 2 0 1 6

T R E N D S 2 0 1 6

De technologie kan in verschillende gebieden worden toegepast, zoals in de chemie, biologie, natuurkunde, materiaalkunde en engineering. De toekomst van de nanotechnologie kan patiënten met ernstige ziekten of verwondingen diverse medische oplossingen bieden. Artsen kunnen ziekten als kanker met nanochirurgische ingrepen op celniveau aanpakken; kankercellen worden geïdentificeerd, verwijderd en vervangen door gezonde, chirurgisch geïmplanteerde cellen.

Met nanochirurgie kunnen we ziekten als diabetes en het verouderingsproces aanpakken. Gecombineerd met zowel de halfgeleiderindustrie als de biotechnologie kan nanotechnologie een eind maken aan de honger in de wereld. Daarnaast kan dit ontwikkelingsproces leiden tot experimentele moleculaire fabricage, zoals het creëren van levende wezens.

Nanowetenschappen en nanotechnologie zijn van de 21e eeuw en omvatten de studie en de toepassing van extreem kleine deeltjes.

T R E N D S 2 0 1 6

11. De toekomstvan de Energie

T R E N D S 2 0 1 6

We blijven zoeken naar nieuwe energiebronnen. Misschien zelfs in de ruimte. Er zijn nu verschillende manieren waarop we energie gebruiken en verkrijgen. Dit gaat veranderen, wat begint bij ‘smart grids’: slimme thermostaten en wegen die onze auto’s - draadloos - opladen.

SBSP (space-based solar power) genereert via een satalliet energie voor gebruik op aarde. Naar verwachting zijn zonnepanelen in de ruimte ongeveer tien keer efficiënter, omdat je ze 24 uur per dag op de zon kunt richten.

Een ‘smart grid’ is een energieleveringsysteem dat geëvolueerd is van een centraal beheersysteem zoals we dat vandaag de dag kennen, naar een intelligentiesysteem dat de levering van energie

voortdurend aanpast en verfijnt. Energieoverschotten worden vanuit verschillende gebruikerspunten (fabrieken, ziekenhuizen, woningen) gedistribueerd naar punten waar een tekort is of dreigt. Dit alles draait binnen een systeem waarin sensoren, big data en algoritmen verschillende energiebronnen en gebruikers aan elkaar koppelen. ‘Smart grid’ gaat ons in de toekomst miljarden aan besparingen opleveren.

Het onderhoud en de optimalisatie van de productiviteit van zonne-energiecentrales kan in plaats van onderhoudspersoneel ook door robots worden gedaan. Alion Energy, een startup gevestigd in Californië, heeft robots ontwikkeld die de installatie en het onderhoud van grootschalige zonne-energieparken

automatiseren. De robots, die je met je smartphone bestuurt, kunnen eenvoudige werkzaamheden verrichten, zoals het vervoeren van zware glazen panelen, het graven van sleuven in de grond en het aandraaien van bouten en moeren. Ze kunnen ook ingezet worden voor de volledige installatie van zonnepanelen.

De toekomst van energie biedt grote kansen. Denk daarbij aan zonne-energie, draadloze energie, elektriciteit en energie die we winnen uit de lucht.

T R E N D S 2 0 1 6

Media12.

T R E N D S 2 0 1 6

Stel je een ochtend in het leven van Jan Jansen voor. Via de iBeacon op Jan z’n telefoon registreert het op het internet aangesloten koffiezetapparaat dat Jan wakker wordt, dus wordt er alvast koffie gezet. Het koffiezetapparaat geeft ook nieuwsapplicaties een seintje dat het tijd is om het laatste, op maat gemaakte, real-time nieuws naar Jan te sturen. Misschien leest Jan zijn twitterfeed zelfs op zijn koffiemok. Zijn slimme koelkast maakt vervolgens een boodschappenlijstje waarop koffie uiteraard niet ontbreekt – en adviseert vervolgens middels een zeer gerichte reclameboodschap een bepaald soort koffieboon, te verkrijgen bij een lokaal koffiehuis. De eerstvolgende

keer dat Jan het lokale koffiehuis binnenloopt, krijgt hij als bedankje voor zijn eerdere bestelling een cadeaubon in zijn virtuele portemonnee.

Communicatie wordt de komende jaren compleet anders dan we gewend zijn. Zo krijgen we slimme keukens met VoIP en camera’s, zodat we contact kunnen maken met anderen en via onze koelkasten boodschappen kunnen bestellen. We zien straks overal digitale auto dashboards en onze slimme horloges worden de nieuwe smartphones!

Mediagebruik wordt al sterk door technologie beïnvloed en dit gebeurt in de toekomst op steeds grotere schaal. Het Internet of Things, gadgets, smartphones, virtual reality; het kan allemaal door de wereldwijde media gebruikt worden om nieuws, artikelen, video’s en allerlei andere informatie te delen.

T R E N D S 2 0 1 6

Privacy &Hacking

13.

T R E N D S 2 0 1 6

Iedere week komen er nieuwe feiten naar voren, waaruit blijkt dat we steeds minder vertrouwen hebben in hoe organisaties met onze persoonlijke gegevens omgaan. Naast het hacken van computers en telefoons krijgen hackers nu al toegang tot onbeveiligde devices die gebruikt worden in de thuiszorg, zoals apparaten die medische gegevens verzamelen en verzenden of machines die automatisch medicatie toedienen. Als criminelen deze systemen hacken, hebben ze toegang tot alle medische en persoonlijke informatie van de patiënt en kunnen ze het toedienen van medicatie staken of wijzigen.

Grote boerderijen maken gebruik van sensorinformatie om de hoeveelheden water- en meststoffen te bepalen die nodig zijn voor een maximale opbrengst. Stel je voor dat iemand deze informatie opzettelijk verandert, waardoor er te veel of te weinig gesproeid wordt – met alle gevolgen vandien, zoals een beschadigde oogst. Of wat dacht je van persoonlijke aanvallen? Stel je eens voor wat er kan gebeuren als er een zelfrijdende auto wordt gehackt.

Het Internet of Things (IoT) maakt het dagelijkse leven makkelijker en efficiënter maar ook zorgwekkender. Vliegtuigen zijn al verbonden met het IoT en hebben onder andere contact met satellieten. Een hacker heeft aangetoond dat hij de satellietdata van een vliegtuig kon veranderen en zo het vliegtuig de andere kant op kon sturen. Het device dat hij daarvoor nodig had, kostte nog geen duizend euro. Ook grote fabrieken, zoals energie- en kerncentrales, kunnen het doelwit worden. In 2010 werd een nucleaire fabriek stilgelegd door een cyberaanval. Een andere cyberaanval zorgde voor een explosie in een Duitse staalfabriek. In Japan hebben in 2014 bijna 1300 cyberaanvallen plaatsgevonden. Dit is een stijging van 200% ten opzichte van het jaar daarvoor. Producenten als Siemens en General Electric krabben zich achter hun oren hoe ze de vele verbonden systemen kunnen beveiligen. Een antwoord is er nog niet. In de wereld van 2020, waarin ruim vijftig miljoen apparaten met elkaar zijn verbonden, voelt de terrorist van de toekomst zich comfortabel. Een eenvoudige hack kan immers zorgen voor een catastrofe.

We maken ons steeds meer zorgen over de bedreiging van onze privacy, persoonlijke vrijheid en autonomie door bedrijven of overheden.

T R E N D S 2 0 1 6

Sector Trends2016

4101. Vee biometrie02. Laat je robot onkruid wieden03. Drones in je wijngaard04. Verticale boerderijen

05. 3D-Laserscanning06. 3D-printen wordt gemeengoed 07. Constructie in de ruimte08. Eetbaar Hotel

09. Augmented Reality geeft nieuwe dimensie10. Big data maakt onderwijs slimmer11. Neem je kind mee naar Mars

12. Algen – de brandstof van de toekomst13. Biomimicry en stedelijke ruimten verlichten14. Zonne-energie in de ruimte opwekken15. Smart Grid, digitale elektriciteit

16. Slimme fabrieken17. Robots met groeipotentieel18. 3D-printing in constructie19. Industrie 4.0

T R E N D S 2 0 1 6

20. Exoskeletons helpen patiënten 21. Robots en chirurgie22. Virtuele medische zorg23. Sensoren in de gezondheidszorg24. 3D-geprinte medische apparatuur25. De kunstmatig intelligente arts26. Cryopreservatie

27. Virtuele winkels28. Gadgets en apps29. Virtuele kledingkast30. Weg met de bezorger

31. De autonome auto32. Wegen als opladers voor trams en bussen33. Vliegende auto’s

34. Blockchain en de disruptie van de bank35. Voorspellende intelligentie en verzekeringen36. De Bank of Things

37. Het Internet of Things in de stad38. Slimme straatverlichting39. Bio-akoestische waarneming40. Bedien je smartphone met je gedachten41. Elektrovibratietechnologie

T R E N D S 2 0 1 6

Landbouw en

“HET WAS EEN LEUKE EN VOORAL INSPIRERENDE BIJEENKOMST. DE KLANT WORDT VOLLEDIG CENTRAAL GESTELD EN HET GAAT ZELFS VERDER: DE KLANT WORDT GEBRUIKT ALS INSPIRATIEBRON, NETWERKER EN AMBASSADEUR.”

GILBERT VAN DEN HEILIGENBERGAEGON

Veehouderij

T R E N D S 2 0 1 6

Vee biometrie – identificeer een weggelopen koe met een neusafdruk

01.

T R E N D S 2 0 1 6

Je kunt het dier bijvoorbeeld identificeren door middel van een elektronisch leesbare streepjescode in het oormerk of een microchip in het lichaam van het dier. Of allebei. Vervolgens is het mogelijk om de identiteit van het dier verder te verifiëren door het netvlies te scannen of een neusafdruk te nemen en die gegevens door middel van een database te controleren. Als je dan nog niet weet welk dier je voor je hebt, kun je alsnog een snelle DNA-test doen.

High-tech heeft nu ook zijn intrede gedaan bij veehouders op het platteland van Afrika. GPS-tracking wordt daar niet alleen gebruikt om dieren in wildparken te monitoren; de technologie wordt door een aantal kleine en grote veehouderijen

toegepast om de veestapel te beheren, met name in Kenia, Botswana en Zuid-Afrika.

Een dier kan op verschillende manieren gemonitord worden: met de bolustechniek waarbij een dier een tracking-tablet inslikt, door middel van een microchip-implantatie of met oormerken. Eenmaal voorzien van een device, kan de GPS-technologie de exacte locatie van een dier vaststellen en de veehouder op de hoogte stellen zodra het vee is vermist of gestolen. Bovendien wordt de technologie zo afgestemd dat de veehouders ziekten kunnen monitoren en voorkomen.

Als elk dier op je boerderij een eigen identificatienummer heeft, wordt identiteitsdiefstal bijna onmogelijk.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Laat je robot onkruid wieden, fruit plukken en schapen scheren

02.

Agribots zijn robots die ingezet worden voor agrarische doeleinden, met name in de oogstfase. Fruitplukkende robots, zelfrijdende tractoren, autonome sproeiers en schapenscherende robots zijn allemaal ontwikkeld om menselijke arbeid over te nemen, waardoor landbouwbedrijven efficiënter worden.

Onderzoekers in Australië hebben de Agbot ontwikkeld, een robot die sensoren gebruikt om onkruid te identificeren als dit nog klein is. Daardoor kunnen ze het gebruik van pesticiden verminderen, met als resultaat minder milieuvervuiling en lagere bedrijfskosten. De robot weegt relatief weinig, waardoor eventuele schade aan gewassen ook beperkt blijft.

T R E N D S 2 0 1 6

Niet zomaar een drone in je wijngaard

03.

Fotocredit: Steve Collender T R E N D S 2 0 1 6

Het woord ‘drone’ stond vroeger voor geavanceerde, kostbare, militaire hardware die voor spionagedoeleinden werd gebruikt. Nu worden drones steeds meer in ons dagelijks leven geïntegreerd. Landbouw is bijvoorbeeld zo’n sector waarin de voedselproductie al voor een groot deel is geautomatiseerd. Denk aan GPS-gestuurde tractoren en automatische melkmachines. Drones worden ook steeds meer gebruikt in de precisielandbouw.

Ryan Kunde is een wijnmaker wiens pittoresque familiewijngaard gelegen is in de Sonoma Vallei, ten noorden van San Francisco. Maar Kunde is geen gewone wijnboer. Hij is ook een

drone-operator en behoort tot een voorhoede van boeren die gebruikmaakt van wat eens militaire luchtvaarttechnologie was.

Voor Kunde bieden drones een goedkoop antennecamerasysteem bestaande uit miniatuurvliegtuigen met vaste vleugels of quadcopters. Ze worden automatisch bestuurd en zijn uitgerust met GPS en een standaard compact camera. De software op de grond combineert de luchtopnamen en kan er een high resolution mozaïekkaart van maken. Traditionele op afstand bestuurbare vliegtuigen worden vanaf de grond bestuurd, maar Kunde’s drone vliegt op

automatische piloot - van de start tot de landing. De software stippelt de route uit, zorgt voor maximale dekking van wijngaarden en regelt dat de camera de beelden optimaliseert voor latere analyse.

Maar Kunde is geen gewone wijnboer.Hij is ook een drone-operator.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Verticale boerderijen met grondloze teelt

04.

T R E N D S 2 0 1 6

Als we de meest conservatieve schattingen op de huidige demografische ontwikkelingen toepassen, neemt de bevolking in die tijd met ongeveer drie miljard mensen toe. Naar schatting is er dan 109 hectare nieuw land nodig (ongeveer 20% groter dan de oppervlakte van Brazilië) om voldoende voedsel te verbouwen voor al deze mensen. Nieuwe technologie helpt ons bij het oplossen van dit probleem.

In een raamloos magazijn net buiten Chicago, verbouwt Green Sense Farms het hele jaar bladgroenten en kruiden. Ze verkopen hun opbrengsten – die beschermd zijn tegen insecten, ziekten en strenge winters – aan kruideniers en lokale restaurants. Green Sense kweekt hun producten

in afgesloten groeitorens en gebruikt kokosnootschil in plaats van aarde. In de negen meter hoge kwekerij zijn de gewassen in verschillende lagen boven elkaar gestapeld – ook wel meerlagenteelt genoemd. De verlichting, omgevings- en worteltemperatuur, CO2, luchtbeweging, bemesting en bewatering worden nauwkeurig gereguleerd en exact op de wensen van de plant afgestemd. Op dezelfde manier zien we dat vertical farming zijn intrede doet in de woning van de toekomst. Dit zijn grote flatachtige gebouwen met alle faciliteiten om zelf groenten te verbouwen.

Tegen het jaar 2050 woont bijna 80% van de wereldbevolking in stedelijke centra.

T R E N D S 2 0 1 6

Bouw“HET SYMPOSIUM “PILOT VERSUS NERDS, AIRPOWER IN THE INFORMATION AGE” WAS EEN GROOT SUCCES. OOK IN DE REACTIES VAN DE DEELNEMERS ZIJN LOUTER POSITIEVE GELUIDEN TE HOREN. MEDE DOOR JOUW INZET EN OPTREDEN HEBBEN WE DIT RESULTAAT KUNNEN BEREIKEN.”

ALEXANDER SCHNITGERLUITENANT-GENERAAL LUCHTMACHT

T R E N D S 2 0 1 6

3D-Laserscanning – voor onderzoek op moeilijk toegankelijke plekken

05.

T R E N D S 2 0 1 6

Traditionele manieren die gebruikt worden voor 3D-metingen van gebouwen, bruggen, tunnels en terrein, worden in steeds sneller tempo vervangen door 3D- laserscanners. Tijdens een 3D-scan wordt door middel van een laser-afstandsmeter een dunne laserlijn op een fysiek object geprojecteerd. Dan wordt de afstand tot het object gemeten. Met het tijdsverschil tussen de projectie van de laserlijn en het opvangen van de reflectie wordt vervolgens de afstand berekend.

Een elektriciteitscentrale in Wyoming in de VS wilde aan hun bestaande centrale een nieuw aangrenzend systeem toevoegen. Voor de pre-planning, fabricage en clashdetectie was een 3D-onderzoek nodig naar de centrale en aangrenzende gebieden. Daarbij moest ook rekening gehouden worden met identificatie, inspectie en rapportage van storingen. Het verzamelen van deze informatie was met conventionele

landmeetkundige instrumenten bijna onmogelijk, omdat overal in de omgeving complexe staalstructuren stonden. Het team heeft dan ook besloten om een Leica 3D-laserscanner te gebruiken om dit probleem op te lossen.

Bekijk de onderstaande video om een beeld te krijgen van hoe 3D-laserscanning werkt.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

3D-printen wordt gemeengoed – binnen 24 uur heb je een huis

06.

T R E N D S 2 0 1 6

Stel je eens voor dat het bouwen van een huis in de toekomst net zo makkelijk is als het uitprinten van een A4-tje. Het steen voor steen bouwen van een huis behoort in de toekomst tot het verleden. In no-time printen we straks een huis, garage plus zwembad uit.

Eerder spraken we over het 3D-geprinte grachtenpand dat momenteel in Amsterdam wordt gebouwd. Een ander voorbeeld is het Chinese bedrijf Winsun Decoration Design Engineering Company, dat de mogelijkheden van 3D-printen nog eens verder heeft uitgebreid. Na vorig jaar in 24 uur tijd tien huizen gebouwd te hebben, bouwt men nu een flatgebouw van vijf verdiepingen en een 1100 m² herenhuis met

interne en externe decoratie. De twee gebouwen zijn tentoongesteld in het Suzhou Industrial Park in de provincie Jiangsu. Inmiddels is deze techiek beschikbaar voor mainstream bouwers.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Constructie in de ruimte – luchtkastelen bouwen

07.

T R E N D S 2 0 1 6Fotocredit: NASA

In de jaren 70, toen de ruimtevaarttechnologie nog in de kinderschoenen stond, voerden NASA en Stanford University al verscheidene onderzoeken uit naar hoe toekomstige ruimteverblijven ontworpen en gebouwd konden worden.

Researchers die ruimteonderzoek willen doen, kunnen dankzij de Japanse bouwgigant Obayashi Corporation in de toekomst in plaats van met een raket met een

lift omhoog. Twee jaar geleden kondigde het bedrijf namelijk aan dat zij in het jaar 2050 een ruimtelift hebben gebouwd. Volgens het constructiebedrijf zal de lift een hoogte van 96.000 km bereiken en kunnen goederen en zelfs mensen met robotauto’s via hogesnelheidsspoorlijnen naar een nieuw ruimtestation getransporteerd worden. De techniek die hiervoor wordt gebruikt, is carbon nanotechnologie.

Bouwen in de ruimte lijkt vreemd, maar is het niet. Wetenschappers en ingenieurs over de hele wereld zijn momenteel bezig met deze technologie.

T R E N D S 2 0 1 6Fotocredit: NASA

Moderne versie van Hans en Grietje: het ‘Eetbare Hotel’

08.

T R E N D S 2 0 1 6

Als je denkt aan eetbare gebouwen, denk je aan Hans en Grietje en het huisje van de heks dat gemaakt is van snoep en koek. Op de daken, balkons en muren van de moderne ‘eetbare’ gebouwen groeit voedsel.

Hotel design specialisten Dexter Moren Associates wonnen in 2014 de European Hotel Design Award voor het ontwerp van het ‘Edible Hotel’. Het combineert duurzame stedelijke landbouw met een hotel dat in zijn eigen voedsel voorziet. Het ‘Edible Hotel’ beschikt over een open ruimte waarin de receptie, de keuken, de bar en een ‘eetbare wand’ samenkomen

met in het midden een aquarium. De structuur van de ‘eetbare muur’ maakt gebruik van verticale landbouwtechnologieën, zoals hydrocultuur en aquaponics. Hiermee kan het hotel tweederde van de maaltijden zelf produceren.

T R E N D S 2 0 1 6Fotocredit: Dexter Moran Associates

Onderwijs

“IK WIL JE BEDANKEN VOOR JOUW UITSTEKENDE EN WERVELENDE BIJDRAGE AAN STUDIEDAG DOUANE, INTERNATIONALE ONTWIKKELINGEN IN HET VIZIER. JOUW BIJDRAGE IS ENORM GEWAARDEERD EN IK HOOP DAT WE HIERMEE NAAR EEN MOOIE COMBINATIE VAN WITTE EN BRUINE BEREN TOEGROEIEN!”

PIM BERKHUIZENNEDERLANDSE DOUANE

T R E N D S 2 0 1 6

T R E N D S 2 0 1 6

Augmented Reality geeft leren letterlijk een nieuwe dimensie

09.

Augmented Reality maakt het studenten mogelijk om informatie te raadplegen, te veranderen en te combineren in plaats van het alleen in een boek te lezen. Twee voorbeelden van apps die deze technologie gebruiken, zijn Google Sky Map – die sterren en sterrenbeelden die op een lens van de camera verschijnen automatisch herkent – en GeoGoogle waarmee de leerling met behulp van een 3D-kompas de hoogte en de afstand tussen twee punten kan berekent. De ontwikkelingen van Augmented Reality in het onderwijs zijn al in een stroomversnelling terechtgekomen. Het is nu nog wachten op applicaties die een brede leerbehoefte kunnen vervullen.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Big data maakt onderwijs slimmer

10.

Ook in de eLearning-industrie wordt big data gecreëerd – bijvoorbeeld

als leerlingen een eLearning-cursus volgen of trainingsmodule doorlopen.

De vorderingen van leerlingen, hun gedrag op social media en gebruik van leermiddelen leveren interessante data op, die we kunnen gebruiken voor verbeteringen van interactieve leerprogramma’s. Slimme algoritmen kunnen data en resultaten vergelijken en vervolgens nieuwe lesstof aanbieden of eindresultaten voorspellen. De leerling kan op deze manier geautomatiseerd en persoonlijk worden gecoached. Ook kan deze informatie worden gebruikt voor het beoordelen van docenten, alhoewel hier nog een aardige uitdaging ligt als we kijken naar de acceptie ervan bij de onderwijsdoelgroep.

T R E N D S 2 0 1 6

Neem je kind mee naar Mars - Virtual Reality zal schoolreisjes voor altijd veranderen

11.

Onderzoek toont aan dat interactiviteit en observationeel leren tot de belangrijkste factoren behoren in de opvoeding van kinderen.

Vooral tijdens excursies en schoolreisjes nemen kinderen informatie beter op en onthouden ze nieuwe kennis beter. Ook zorgt de context ervoor dat ze dingen beter begrijpen. Deze bevindingen sluiten direct aan bij de recente stijging in populariteit van Virtual Reality en met name van de Oculus Rift. Als je wilt dat je kind bijvoorbeeld iets over het zonnestelsel leert, kun je hem met behulp van Oculus Rift letterlijk laten voelen hoe zwaartekracht aanvoelt op Mars.

Energie

“RICHARD VAN HOOIJDONK IS ALS GEEN ANDER IN STAAT OM EEN WERVELENDE PRESENTATIE TE GEVEN OVER EEN GROOT AANTAL TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN EN HUN IMPACT OP DE SAMENLEVING EN DE ECONOMIE. GELOOFWAARDIG, OP HOGE SNELHEID EN TO THE POINT. ZET JE AAN TOT DENKEN EN DOEN.”

HENK GEVEKEMANAGING DIRECTOR TNO DEFENCE,SAFETY & SECURITY

T R E N D S 2 0 1 6

Algen - de slijmerige groene brandstof van de toekomst

12.

T R E N D S 2 0 1 6

Algen, de kleine waterorganismen die zonlicht omzetten in energie, behoren tot de meest veelbelovende brandstoffen van de toekomst. Ingenieurs en wetenschappers van het Amerikaanse ministerie van Energie en zijn nationale laboratoria investeren in onderzoek naar de meest geschikte algensoort en het ontwikkelen van de beste oogstmethoden.

Tegelijkertijd wordt er onderzoek gedaan naar kostenbesparingen waarmee de brandstofproductie commercieel rendabel rendabel wordt gemaakt. Aanzienlijke kostenbesparingen zijn mogelijk; zo kan een vliegtuig dat vliegt op Algofuel 120.000 dollar per jaar besparen.

T R E N D S 2 0 1 6

Biomimicry - gloeiende straten en kwallen die stedelijke ruimten verlichten

13.

Fotocredit: Studio Roosgaarde

T R E N D S 2 0 1 6

De Nederlandse ontwerper en kunstenaar Daan Roosegaarde is gefascineerd door levensvormen als kwallen en vuurvliegjes en door organismen die hun eigen licht genereren, zoals plankton. In opdracht van Melanie Schultz, minister van Infrastructuur

en Milieu doet Daan Roosegaarde onderzoek naar manieren waarop de luminescente eigenschappen van kwallen, algen en planten gebruikt kunnen worden om lichtgevende struiken en bomen te creëren waarmee we de Afsluitdijk kunnen verlichten.

Biomimicry of bionica gebruikt de natuur om complexe problemen op te lossen.

Fotocredit: Studio Roosgaarde T R E N D S 2 0 1 6

Kunnen we zonne-energie in de ruimte opwekken?

14.

T R E N D S 2 0 1 6

Onze vraag naar energie stijgt met extreme snelheid en het feit dat onze voorraad fossiele brandstoffen inmiddels sterk is teruggelopen, maakt innovatieve en krachtige interventie noodzakelijk.

Een high-tech voorstel dat al sinds de jaren 60 op tafel ligt zou het energievraagstuk kunnen oplossen: het opwekken van zonne-energie in de ruimte met behulp van satellieten. De technieken die gebruikt worden voor het genereren van de energie hebben een lange levensduur en een verbazingwekkend rendement.

De hoeveelheid beschikbare zonne-energie in de ruimte is miljarden malen groter dan wat we verbruiken. Zonne-energie uit de ruimte kan ons echt onafhankelijk maken en kan vrijwel overal naartoe worden geëxporteerd – ook naar afgelegen gebieden of ontwikkelingsgebieden als India en Afrika.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Smart Grid, digitale elektriciteit

15.

“IK WIL JE BEDANKEN VOOR DE INTERESSANTE SESSIE DIE JE MET VEEL INSPIRATIE, HUMOR EN VEEL KENNIS HEBT GEBRACHT. GRAAG HOUDEN WE CONTACT MET JOU.”

MAARTEN VAN RIJCKEVORSELKPN

T R E N D S 2 0 1 6

Energieoverschotten worden vanuit verschillende gebruikerspunten (zoals fabrieken, ziekenhuizen en woningen) gedistribueerd naar punten waar een tekort is of dreigt.

Dit alles draait binnen een systeem waarin sensoren, big data en algoritmen verschillende energiebronnen en gebruikers aan elkaar koppelen. ‘Smart grid’ gaat ons in de toekomst miljarden aan besparingen opleveren.

De positieve impact van smart grid-technologie is al bewezen.

Na orkaan Sandy kon men dankzij sensoren in bepaalde gebieden de stroomvoorziening sneller herstellen dan in andere gebieden. Met een conventioneel systeem kan het uren duren voordat de oorzaak van de kleine storingen gevonden is. Met smart grids kunnen elektriciteitsmedewerkers de sensoren in slimme meters en hoogspanningskabels ‘pingen’ en de kleinere storingen opsporen voordat ze het gebied verlaten.

T R E N D S 2 0 1 6

“RICHARD IS ZEER INTERESSANT EN EEN ECHTE VISIONAIR. HIJ BRENGT DE TOEKOMST ZO DICHTBIJ, DAT JE HEM BIJNA KUNT VOELEN. WE VONDEN HET INTERESSANT WAAR TECHNOLOGIE TOE ZAL LEIDEN EN HOE HET ONS BEDRIJF EN ONZE BUSINESSMODELLEN GAAT VERANDEREN.”

JAN VAN MEGENCOUNTRY MANAGERARJO HUNTLEIGH GLOBAL LOGISTICS

Logistiek

T R E N D S 2 0 1 6

Slimme fabrieken die zichzelf organiseren16.

T R E N D S 2 0 1 6

In een slimme fabriek zijn alle componenten met elkaar verbonden, waardoor een slim besturingssysteem gevormd wordt, gebaseerd op het Internet of Things - een toekomstig model met hoge precisie en kwaliteitsproductie. Naar verwachting gaat de slimme fabriek in 2020 van start en gaat het

productiviteitspercentage 30% hoger liggen dan in de huidige fabrieken. Bedrijven als Siemens, Bosch en Cisco doen al mee en een aantal Europese universiteiten heeft een ‘coalitie van slimme fabrieken’ gevormd, waarmee ze willen deelnemen aan research en ontwikkeling.

De ‘slimme fabriek’ is in de productietechnologie een veelgebruikt begrip. Het behoort tot de high-techstrategie van de Duitse regering en is onderdeel van het toekomstige Industrie 4.0 project. Het beschrijft de visie van een omgeving waarin productiefaciliteiten en logistieke systemen zichzelf organiseren met weinig of geen menselijke tussenkomst. Slimme fabrieken zijn voor de toekomst van de concurrerende maakindustrieën van fundamenteel belang.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Robots met groeipotentieel17.

T R E N D S 2 0 1 6

Hoewel ze aanvankelijk voor industriële doeleinden werden ingezet, gaan robots een steeds grotere ‘persoonlijke’ rol spelen. Robots worden steeds slimmer en lossen straks extreem complexe vraagstukken op, omdat ze contact kunnen maken met ontelbare bronnen. Dit opent de deuren voor relatiemanagers, die voortdurend updates ontvangen van klanten en markten. Of wat dacht je van zorgrobots die op maat zorg kunnen verlenen aan duizenden ouderen? De ouderen hebben in 2025 allemaal een slimme pil die communiceert met IBM’s Watson, de slimste arts van de wereld.

Robots zorgen voor een continu productieproces. De combinatie van robottechnologie en kunstmatige intelligentie levert niet alleen aan de productiesectoren, maar ook aan de ruimte, het leger en de transportindustrie een zeer positieve bijdrage.

T R E N D S 2 0 1 6

Wat 3D-printing kan betekenen voor fabrieksontwerp en constructie

18.

T R E N D S 2 0 1 6

Alles wat je dacht te weten over fabrieken en productieprocessen kun je rustig weer vergeten.

Stel je in plaats daarvan een wereld voor waarin jouw bedrijf niet naar het buitenland hoeft om daar een fabriek te kunnen bouwen. Tussenpersonen zijn niet meer nodig en je kunt alles in-house doen, zonder dat het je een fortuin kost of schadelijk is voor het milieu. Dit is allemaal mogelijk met 3D-printing - het creëren van driedimensionale objecten. In de fabrieken van de toekomst zien we productiesystemen waarin de klant een digitaal 3D-model van het ontwerp te zien krijgt, al dan niet

geanimeerd. Dat model wordt vervolgens aangepast binnen de door de ontwerper vastgestelde parameters. Zodra de klant heeft gekozen, wordt de bestelling geplaatst en worden de relevante digitale productiebestanden gegenereerd. Vervolgens wordt er met behulp van Rapid Prototyping-technieken, een uniek product van gemaakt. Dit wordt gedaan met stereo laser sintering op een geschikt materiaal of met tools of een patroon dat eenmalig wordt gebruikt.KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Industrie 4.0 – de paradigmaverschuiving

19.

T R E N D S 2 0 1 6

Fabrikanten die naar de toekomst kijken, onderzoeken op welke manieren geavanceerde informatie- en communicatietechnologieën waardecreatie kunnen stimuleren. In Duitsland heet deze ontwikkeling ‘Industrie 4.0’. Soortgelijke initiatieven zijn ook in andere Europese landen gelanceerd en in de VS en China. Het doel van Industrie 4.0 is om productietechnische voordelen te bereiken met behulp van een digitaal verbonden, flexibel en dynamisch

zelforganiserend productieproces, waarmee maatwerkproducten gemaakt worden. De gevolgen lijken misschien revolutionair, maar uiteindelijk zal het evolutieproces zich stapsgewijs voltrekken.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Gezondheidszorg

“RICHARD HEEFT ONS OP ZEER ENERGIEKE WIJZE GEÏNSPIREERD OVER DE VERBIJSTERENDE TOEKOMST VAN ‘VALUE BASED’ GEZONDHEIDSZORG OP DE ZWEEDSE AMBASSADE IN DEN HAAG. HEEL ERG BEDANKT DAARVOOR!”

ANDREAS RENTNERZWEEDSE MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN

T R E N D S 2 0 1 6

Exoskeletons helpen patiënten op weg naar een spoedig herstel

20.

Fotocredit: Vereshchagin Dmitry / Shutterstock.com

De exoskeletpakken werden inderdaad oorspronkelijk ontwikkeld om soldaten te helpen bij het dragen van hun zware bepakking. Deze pakken werden opnieuw ontworpen om patiënten met hersen- en ruggenmergletsel te helpen sneller te herstellen. Diverse revalidatieklinieken in de VS gebruiken deze pakken al om hun patiënten te helpen bij het opnieuw leren lopen. De benen van de patiënt worden met banden in het pak vastgemaakt en de patiënt krijgt een stevige beugel om zijn middel. Op het moment dat de patiënt aanstalten maakt, zorgen de sensoren in het bionische pak ervoor dat de volgende stap wordt genomen, zodra de patiënt zijn gewicht verplaatst.

Als je de woorden ‘bionisch exoskeletpak’ hoort, zie je waarschijnlijk futuristische, high-tech supersoldaten voor je.

T R E N D S 2 0 1 6

Robots die miniatuurinstrumenten vasthouden - de toekomst van de chirurgie is hier

21.

Robotoperaties maken het voor chirurgen mogelijk om operaties uit te voeren zonder grote incisies te maken. Met dit soort operaties wordt de hersteltijd van de patient aanzienlijk verminderd; van bijvoorbeeld twee maanden tot slechts een week. Tijdens een operatie zit de chirurg aan een console, waarmee hij de robotarmen de miniatuurinstrumenten laat vasthouden. Deze instrumenten worden via een paar kleine insnijdingen van een centimeter of minder in het lichaam van

de patiënt aangebracht. De handbewegingen van de handen van de chirurg worden vertaald naar kleine, nauwkeurige bewegingen van de instrumenten in de patiënt. Robotchirurgie maakt ook 360 graden instrument-rotatie mogelijk, iets wat met conventionele chirurgie niet kan. Het is in de toekomst denkbaar dat deze ingreep geen chirurg meer nodig heeft.

T R E N D S 2 0 1 6

Virtuele medische zorg: vertrouw jij een telediagnose?

22.

T R E N D S 2 0 1 6

Verschillende onderzoeken tonen aan dat zowel artsen als patiënten steeds meer vertrouwen krijgen in telegeneeskunde. Uit onderzoeksrapporten van Cisco blijkt dat 70% van de respondenten openstaat voor het idee. Daarnaast blijkt uit een rapport van Intel dat 50% van de ondervraagde patiënten nu al een diagnose vertrouwt die is gesteld middels een videoconferentie.

Sommige telegeneeskundige innovaties, zoals de iRobot – waarmee artsen hun patiënten via een elektronische avatar en een 15-inch scherm bezoeken – lijken wel science fiction. Het in San Francisco gevestigde bedrijf Scanadu ontwikkelt handheld instrumenten die wat weg hebben van de StarTrek Tricorder. Je kunt er je temperatuur mee opnemen, de zuurstof in je bloed controleren en je hartslag en andere vitale functies monitoren door het apparaat in de buurt van je lichaam te houden.

Het concept van telegeneeskunde of gezondheidszorg met apparaten die via het Internet of Things met elkaar verbonden zijn, heeft de afgelopen jaren behoorlijk wat ontwikkelingen doorgemaakt.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Sensoren in de gezondheidszorg –intelligente sokken kunnen teenamputatie voorkomen

23.

T R E N D S 2 0 1 6

Met SmartSox kunnen teenamputaties bij diabetespatiënten voorkomen worden wanneer ze het gevoel in hun voeten verloren hebben. De sokken bevatten glasvezels en sensoren die de temperatuur, druk en de stand van de gewrichten monitoren. Ze waarschuwen zo de gebruiker of verzorger wanneer er problemen ontstaan.

Baby’s worden voortdurend in de gaten gehouden en tegenwoordig niet alleen meer door de ouders. Wat dacht je van draagbare technologie zoals rompertjes die van kleur veranderen wanneer je kleintje koorts heeft? Met de Exmobaby biosensor pyjama’s, speciaal ontworpen voor pasgeborenen en zuigelingen, kun je dag en nacht een oogje in het zeil houden. Niet alleen om te checken of hij of zij slaapt. De sensoren in het rompertje verzamelen gegevens waaronder de hartslag, activiteit en emotionele toestand en verzenden deze informatie via wifi of Bluetooth naar je smartphone of pc.

De Apple Watch, Google Glas en FitBit zijn de populairste wearables van dit moment. Het is technologie die elektronische sensoren combineert met alledaagse accessoires of kleding. Maar de ontwikkelingen stoppen niet bij horloges en brillen. Shirts, sokken en andere kledingstukken of accessoires kunnen zodanig aangepast worden dat ze persoonlijke gegevens verzamelen en analyseren.

T R E N D S 2 0 1 6

3D-geprinte medische apparatuur, medicijnen en hartkleppen

24.

Fotocredit: Richard Hague, Director of Research

T R E N D S 2 0 1 6

Je kunt met 3D-printers medische apparatuur, protheses en zelfs medicijnen printen. In de toekomst gaan deze printers ook in de regeneratieve geneeskunde een rol spelen om weefsel als bloedvaten, bot, hartkleppen, oorkraakbeen, synthetische huid en zelfs organen te creëren. Omdat de technologie en de hardware steeds betaalbaarder worden, mede door open source engineering, worden er steeds meer applicaties voor 3D-printen ontwikkeld en met steeds grotere snelheid.

T R E N D S 2 0 1 6

De kunstmatig intelligente arts –big data wordt super data

25.

T R E N D S 2 0 1 6

Als verschillende computernetwerken samen aan een bepaald probleem werken, verandert big data in superdata. Healthcare is een uitstekende kandidaat om slim gebruik te maken van deze superdata. De onafgebroken stroom van nieuwe medische informatie en onderzoeksresultaten maakt het voor menselijke artsen onmogelijk om te allen tijde up-to-date te blijven van de laatste ontwikkelingen. Voor supercomputer Watson is dat geen probleem, die kan patiënten zelfs adviseren over medische beslissingen. Er zijn talloze redenen waarom de implementatie van kunstmatige

intelligentie in de medische wereld een positieve ontwikkeling is. Een daarvan is dat big data belangrijke inzichten genereert, waarmee betere medische resultaten geboekt kunnen worden tegen lagere kosten. Huisartsen moeten er rekening mee houden dat hun vak over tien jaar misschien niet meer bestaat. Zelfs het algemene ziekenhuis moet vrezen. De komende tien jaar maken we kennis met devices die gekoppeld worden aan slimme systemen. Ze zorgen ervoor dat we ons lichaam (en die van onze kinderen en medewerkers) kunnen monitoren.

Watson, de kamergrote IBM-supercomputer, won in de populaire Amerikaanse quiz Jeopardy’s door de beste spelers Ken Jennings en Brad Rutter te verslaan. En dat is nog maar het begin.

T R E N D S 2 0 1 6

Cryopreservatie – jezelf invriezen om de dood te vermijden

26.

T R E N D S 2 0 1 6

Door de snelle technologische ontwikkelingen in de gezondheidszorg kunnen mensen die vandaag sterven morgen worden genezen. Cryopreservatie kan de kloof tussen wat vandaag nog niet kan en wat in de toekomst mogelijk is, overbruggen. Een aantal mensen heeft al contracten getekend met bedrijven die deze ‘procedure’ aanbieden, in de hoop dat ze ontdooid worden en weer tot leven gebracht worden, zodra problemen als veroudering en ziekten zijn overwonnen. Schijndood, het op exogene of endogene manier vertragen

of stoppen van levensprocessen, zonder het leven daadwerkelijk te beëindigen, is met varkens al bereikt. Tijdens dit cryopreservatieproces blijven ademhaling, hartslag en andere onvrijwillige functies mogelijk. Deze levensverlengingsmethode zal echter nog een hele tijd omstreden blijven; in ieder geval zolang we nog worstelen met problemen zoals overbevolking en extreme armoede.

Als je vindt dat de toekomst er rooskleurig uitziet, waarom zorg je er dan niet voor dat je die toekomst daadwerkelijk meemaakt om zo te genieten van een productief en gezond leven?

T R E N D S 2 0 1 6

Detailhandel

T R E N D S 2 0 1 6

Virtuele winkels –geen irritante verkopers

27.

T R E N D S 2 0 1 6

Van mannequins die de klant via een speciale app productinformatie geven tot beeldschermen die door bewegingssensoren ingeschakeld worden voor interactieve spelletjes - de Ted Baker online virtuele conceptwinkel maakt gebruik van 360 graden panoramafotografie, waardoor shoppers vanuit hun luie stoel virtueel rondlopen en in kledingrekken kunnen snuffelen. Er lopen geen andere klanten in de weg, er zijn geen irritante verkopers (tenzij je er eentje nodig hebt), geen sluitingstijden

en geen gedoe met parkeerplaatsen zoeken. Je hoeft er niet eens je bed voor uit te komen. Met je smartphone, tablet of laptop navigeer je door de winkel en zoom je in op kledingrekken. Als je iets van dichtbij wilt zien, klik je erop en krijg je een pop-up beschrijving met een directe link naar de e-commercewinkel. De ervaring is geweldig en de navigatie is eenvoudig en intuïtief.

De Ted Baker online conceptwinkel maakt gebruik van 360 graden panoramafotografie. Hiermee kunnen shoppers vanuit hun luie stoel virtueel rondlopen en in kledingrekken snuffelen.

KLIK VOOR VIDEO

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Gadgets en apps die begrijpen wat je nodig hebt

28.

Fotocredit: CIMAGINE MEDIA LTD. T R E N D S 2 0 1 6

Die foto wordt vervolgens verzonden naar een systeem dat weet welke meubels er op voorraad zijn bij de woonwinkel waar je de bank wilt kopen. Zodra je in de winkel bent en de bank hebt gevonden, ga je met je telefoon langs een sensor en voilà: een foto van de bank wordt automatisch gemorpht met de foto van je huiskamer. Nu weet je precies hoe het eruitziet, nog vóórdat je je bank hebt gekocht. Meubels kopen was nog nooit zo makkelijk!

De retailer van de toekomst is volledig digitaal. Je loopt een (virtuele) winkel binnen en je krijgt automatisch spaarpunten die je later kunt gebruiken

om dingen te kopen. Ondertussen zoekt jouw personal shopping agent de nieuwste trends, recensies, buzz en specs en geeft advies over welke producten het meest geschikt voor je zijn. Daarbij worden jouw sociale voorkeuren meegenomen. Jouw assistent weet wat je vrienden leuk vinden en wat ze pas hebben gekocht; dat is vooral handig als je dezelfde schoenen wilt hebben. Ook houdt deze assistent bij van welke muziek je houdt, wat je leuk vindt om te doen, de merken die je ‘volgt’ en wat voor type persoon je eigenlijk bent.

Stel je wilt een bank kopen. Voordat je je huis uitgaat, op weg naar de winkel, maak je met je smartphone een foto van de plek in je woonkamer waar de bank moet komen te staan.

T R E N D S 2 0 1 6

Virtuele kledingkast – bijna net zo cool als een inloopkast

29.

T R E N D S 2 0 1 6

Er zijn verschillende soorten virtuele kledingkastsystemen. Sommige zijn volledig virtueel: zij tonen je kleding op het scherm en laten je alles passen. Andere zijn interactiever en maken het mogelijk

om kleding via een grote digitale spiegel op jouw eigen afbeelding te projecteren. Bij sommige varianten doorzoek je de menu’s op afstand met handbewegingen en kun je outfits virtueel passen.

Een virtuele kledingkast is een digitaal device waarmee je

kledingstukken probeert zonder ze daadwerkelijk aan te passen.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Weg met de bezorger – de drones met extreme precisie komen eraan

30.

Fotocredit: DHL Parcelcopter T R E N D S 2 0 1 6

Tot op heden was het moeilijk om ze op een veilige manier hekken, huisdieren en kleine kinderen te laten omzeilen, maar een paar Australiërs hebben daar een oplossing voor gevonden: een systeem waarmee drones jouw pakketjes door middel van LED’s met bijna perfecte nauwkeurigheid in een speciaal gemaakt net laten vallen. Boodschappen doen bij fysieke winkels of je aankopen laten afleveren door echte menselijke bezorgers behoort binnenkort tot het verleden.

Het Duitse logistieke bedrijf DHL kondigde onlangs de lancering aan van een nieuwe dronebezorgdienst waarmee ‘dringend noodzakelijke items’, zoals levensreddende medicijnen, bezorgd kunnen worden op bepaalde afgelegen locaties. Het bedrijf is van plan om kleine drones te gebruiken om pakketjes met medicijnen en hulpgoederen op het eiland Juist in de Duitse Noordzee te bezorgen. Dit omdat traditionele transportmogelijkheden als veerboten en treinen hier niet altijd beschikbaar zijn.

Met de snelle ontwikkelingen in de dronetechnologie zal het niet lang meer duren voordat drones onze pakketjes bezorgen.

T R E N D S 2 0 1 6

Transport

“WIJ WILLEN RICHARD BEDANKEN VOOR ZIJN WAARDEVOLLE BIJDRAGE AAN DE MIDDAG IN DE AMSTERDAM ARENA. DE INSPIRATIESESSIE TRENDZ! OP NAAR 2030 KAN VOLGENS DE AANWEZIGEN HET BEST OMSCHREVEN WORDEN ALS BOEIEND, REALISTISCH, BEVLOGEN EN AMUSANT.”

NICK ONCLINTHINKINGPHONES

T R E N D S 2 0 1 6

Met de autonome auto rijd je niemand van z’n sokken

31.

Fotocredit: Google T R E N D S 2 0 1 6

Je hoeft maar drie dingen te doen: instappen, je gordel omdoen en op de startknop drukken.

De Google-auto is volledig elektrisch, groot genoeg voor twee personen en heeft een topsnelheid van veertig km per uur. Autorijden was nog nooit eerder zo relaxed. Je hoeft maar drie dingen te doen: instappen, je gordel omdoen en op de startknop drukken. In de tussentijd check je op het grote scherm in het middenconsole de temperatuur of resterende reistijd of regel je allerlei andere dingen.

In de afgelopen maanden is de realiteit van zelfrijdende auto’s ineens vijf jaar dichterbij gekomen. Op de CES 2015, de internationale consumentenelektronica en -technologiebeurs die elk jaar in januari in Las Vegas plaatsvindt, hebben zes autofabrikanten aangekondigd dat

zij ergens tussen 2017 en 2020 een aantal zelfrijdende auto’s op de weg hebben. Om nog eens te onderstrepen hoe dichtbij deze werkelijkheid al is - Audi heeft één van haar autonome auto’s al 560 mijl laten rijden, van Silicon Valley naar Las Vegas. Daarnaast rijden de zelfrijdende Google auto’s al zo’n twee miljoen kilometer foutloos.

De zelfrijdende modus in mijn Tesla is vrijwel perfect. Omdat het de beta-versie is, houd ik mijn handen nog wel aan het stuur, maar dat is niet nodig. Ik wacht met smart op het moment dat ik mijn lezingen kan voorbereiden, terwijl mijn auto naar het congres rijdt.

Fotocredit: Google T R E N D S 2 0 1 6

Wegen als opladers voor trams en bussen

32.

Fotocredit: Scania T R E N D S 2 0 1 6

Elektrische voertuigen tijdens het rijden opladen? Dat lijkt vergezocht, maar in feite gebeurt dit al met trams en treinen. Draadloos opladen is toch wat anders. In een aantal Franse steden rijden volledig draadloze trams en in de afgelopen tien jaar, na twaalf miljoen kilometer te hebben afgelegd, zijn er nog geen ernstige problemen gerapporteerd. Maar het kan nog slimmer.

In januari 2014 is er in de Britse stad Milton Keynes een volledig draadloze busdienst geïntroduceerd op een 24-kilometer lange route met acht bussen. De route loopt van het stadscentrum naar Bletchley. Het systeem maakt gebruikt van inductieve lading; een proces waarbij stroom door draadspoelen in de metalen rijplaten loopt, waardoor er een magnetisch veld wordt gecreëerd. Daardoor ontstaat er spanning in de draadspoelen van de metalen busplaten waar vervolgens de batterijen van het voertuig mee opgeladen worden.

T R E N D S 2 0 1 6

Vast in het verkeer? Geen nood, hier is de vliegende auto

33.

Fotocredit: Aeromobil T R E N D S 2 0 1 6

Maar vorig jaar op het Pioneers Festival in Wenen onthulde het Slowaakse bedrijf de AeroMobil 3.0 - ‘s werelds eerste vliegende auto voor consumenten. Met uitgeklapte vleugels is het vliegende voertuig (of rijdende vliegtuig) ongeveer acht meter breed en zes meter lang. Met ingeklapte vleugels is het voertuig 2.2 meter breed zodat je er ook de snelweg mee op kunt. De cockpit heeft ruimte voor twee personen.

Stel je voor dat je nooit meer vastzit in het verkeer. Dat je files op de weg gewoon vermijdt door op een knopje te drukken, waarna je boven de andere auto’s uitstijgt en naar je werk vliegt. Velen hebben geprobeerd om dit concept te verwezenlijken, maar tot dusver is er nog niemand in geslaagd.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Financiële Sector

“WIJ WILLEN RICHARD VAN HOOIJDONK BEDANKEN VOOR DEZE TRAKTATIE VAN KENNIS, INZICHT EN INSPIRATIE. GASTEN EN VELE BEZOEKERS HEBBEN GENOTEN!.”

MANOLO MARQUEZABN-AMRO BANK

T R E N D S 2 0 1 6

Blockchain en de disruptie van de bank - simpel maar ingrijpend

34.

T R E N D S 2 0 1 6

KLIK VOOR VIDEO

Het concept van een elektronisch, ‘peer-to-peer’ (decentraal) cash-systeem zet veel van onze huidige aannames over geld en financiën op hun kop. Blockchaintechnologie staat vooral bekend als het platform achter Bitcoin, maar er zijn tal van andere industrieën die gaan profiteren van deze revolutionaire technologie.

Met de blockchaintechnologie registreren we gebeurtenissen in een database. De database zelf wordt blockchain genoemd. Zodra data aan de blockchain wordt toegevoegd, kan dit niet meer verwijderd of gewijzigd worden, op wat voor manier dan ook. De blockchain bevat daarom een verifieerbare registratie van de geschiedenis. De blockchain wordt ook wel een ‘digitaal dagboek’ genoemd, waarin digitale notarissen (‘miners’) iedere transactie controleren.

Een goede uitleg over hoe de blockchain werkt:

Cryptocurrencies en Bitcoin krijgen de laatste tijd veel aandacht. En die aandacht komt uit iedere hoek - regulering, bestuur, belastingen, technologie, productinnovatie – de lijst is eindeloos.

T R E N D S 2 0 1 6

Slimme contracten zijn in feite computerprogramma’s die de voorwaarden van een contract automatisch kunnen uitvoeren. In plaats van dat het geld gewoon van A naar B gaat, kun je er nu voor kiezen om geld alleen op basis van bepaalde criteria te verzenden. Zo zal een betaling niet op de blockchain geregistreerd worden, tenzij de ontvangende partij een contract heeft ondertekend of als er een

bepaalde datum is verstreken. Op dit moment kun je terugkerende en geplande betalingen instellen op het slimme contractplatform van BitShares. Het BitShares ecosysteem herbergt ook een aantal marktgekoppelde activa. Dit is revolutionair te noemen omdat veel cryptocurrencies aan prijsfluctuaties onderhevig zijn. BitShares zorgt voor stabiele cryptocurrencies waarvan de waarde aan andere activa

gekoppeld zijn. Enkele van de populairste activa waar de waarde van BitShares aan gekoppeld worden, zijn de Amerikaanse dollar, goud en de Chinese yuan. De waarde van deze prijsstabiele cryptocurrencies wordt altijd voor 100% door de BitShares kernvaluta ondersteund.

Op dit moment kun je terugkerende en geplande betalingen instellen op het slimme contractplatform van BitShares.

T R E N D S 2 0 1 6

Voorspellende intelligentie en verzekeringen – wij weten hoe je rijdt

35.

“JIJ HEBT MET JOUW PRESENTATIE “TRENDZ, OP NAAR 2030” DE DOUANEORGANISATIE WAKKER GESCHUD. AAN HET EIND VAN DE DAG BLEEK DAT JOUW PRESENTATIE DE MEESTE INDRUK HAD GEMAAKT. JIJ HEBT ER VOOR GEZORGD DAT DE ONDERWERPEN OP DE RADAR VAN HET STRATEGISCH MANAGEMENT ZIJN GEZET.”

ALEX DROSTNEDERLANDSE DOUANE

T R E N D S 2 0 1 6

Het maakt risicoanalyse mogelijk, je kunt er klant- en bedrijfspotentieel mee berekenen en klantgericht mee handelen. Het Internet of Things en de voertuigen en verkeerslichten die er via sensoren mee in verbinding staan, gaan het zakelijke perspectief en de modus operandi van verzekeraars volledig veranderen.

De belangrijkste maatstaf waarmee elke verzekeringsmaatschappij haar algemene financiële gezondheid meet, is de verliesratio. Hoe lager de verliesratio, hoe beter. Predictieve analyse kan een cruciale rol spelen in de aanpak van de stijgende aantallen frauduleuze claims. Met behulp van big data kunnen verzekeringsmaatschappijen enorme hoeveelheden gegevens analyseren om verzekerden met hoge fraudekans te identificeren. Wanneer

verzekeringsclaims in behandeling worden genomen, kunnen interne databronnen geraadpleegd worden om te bepalen of de claim legitiem is. Real-time monitoring via sociale media en andere digitale kanalen biedt nog meer inzicht in de cyclus van verzekeringsclaims.

Een voorbeeld van de mate van controle die een autoverzekeringsmaatschappij in de toekomst heeft over haar verzekeringnemers: Zodra je in je auto gaat zitten, stelt een voorspellend model (ontwikkeld door de verzekeraar) je identiteit vast op basis van verschillende biometrische lezingen, waardoor het vrijwel onmogelijk wordt dat iemand anders er met jouw auto vandoor gaat. Terwijl je deelneemt aan het verkeer, sturen sensoren informatie over je rijgedrag naar de

verzekeraar – je snelheid, de nabijheid van andere weggebruikers en rem- en ander rijgedrag. De verzekeraar kan deze gegevens koppelen aan een ander voorspellend model - natuurlijk ook ontwikkeld door de verzekeraar - dat je premie voortdurend aanpast aan hoe jij je in het verkeer gedraagt. Weet je nog dat je afgelopen woensdag te laat was voor een vergadering en dat je met hoge snelheid door de stad reed om toch nog op tijd te komen? In de toekomst zal dat soort rijgedrag, naast een snelheidsboete, dus ook nog andere gevolgen hebben. Een hoge factuur van je verzekeraar bijvoorbeeld! Echter, in een wereld waar zelfrijdende auto’s geen aanrijdingen meer veroorzaken, behoort de autoverzekering waarschijnlijk tot het verleden. En daarmee een fors deel van de omzet van verzekeraars.

Met het gebruik van big data gaan verzekerings-maatschappijen veranderen in supply chains.

T R E N D S 2 0 1 6

De Bank of Things – een ervaring op maat

36.

T R E N D S 2 0 1 6

Hierdoor kunnen deze financiële instellingen hun particuliere en zakelijke klanten ervaringen op maat bieden, die bij het dagelijkse leven van de klant passen en hem ondersteunen. Het Internet of Things is een van de belangrijkste factoren waarmee een bank volledig kan transformeren in een Bank of Things.

Het Internet of Things heeft al enorme vooruitgangen mogelijk gemaakt op het gebied van klantervaring en klantenservice. FinTech bedrijven wijzen er echter op dat banken nog meer kunnen

doen om klanten te bieden wat ze willen. Nu de technologie allerlei nieuwe diensten mogelijk maakt, verliezen financiële instellingen die hier niet van profiteren hun relevantie binnen de sector.

In algemene zin staat de relevantie van banken en verzekeraars op het spel. Nieuwe partijen als Google en Apple komen met betaalsystemen die veel efficiënter zijn. En wat dacht van PayPal, een betaalsysteem dat inmiddels volledig is geïntegreerd in de wereldwijde maatschappij.

Zelfrijdende systemen hebben geen of veel lagere verzekeringen nodig dan nu. Als een product kapot is, dan printen we dit gewoon opnieuw met een goedkope 3D-printer die thuis of op het werk staat. Nu hebben we de banken nog nodig om geld te lenen maar ook die functie wordt langzaam weggenomen door peer-to-peer leenstructuren.

Het Internet of Things gaat ook banken ongekende hoeveelheden gegevens en datagedreven klantinzichten leveren.

T R E N D S 2 0 1 6

Slimme Steden“DE BIJDRAGE VAN RICHARD VAN HOOIJDONK AAN HET CONGRES OPSPORING WAS BIJZONDER, DYNAMISCH EN INSPIREREND! HERKENNING, BEWUSTWORDING EN EEN WAKE-UPCALL VIEL HET PUBLIEK TEN DEEL EN DAARMEE WERD EEN AFTER LUNCH DIP GEHEEL TENIETGEDAAN. KORTOM, INHOUDELIJK EEN HELE GOEDE BIJDRAGE MIDDELS EEN ZEER PROFESSIONELE PERFORMING.”

JAN STRUIJSNEDERLANDSE POLITIE

T R E N D S 2 0 1 6

Het Internet of Things: verbindingen maken in de stad

37.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Cisco noemt haar eigen ‘versie’ van het Internet of Things - het ‘Internet of Everything’. Barcelona, de hoofdstad van de autonome regio Catalonië in Spanje, heeft in samenwerking met Cisco in de hele stad systemen en diensten geïmplementeerd die allemaal aan het Internet of Things gekoppeld zijn, om haar inwoners en bezoekers betere service te bieden. Het IoT fungeert als de ruggengraat van Barcelona, waaromheen technologische initiatieven worden ondernomen in plaats van projecten in silo’s

te starten. Tijdens periodieke onderhoudswerkzaamheden aan wegen en ondergrondse diensten wordt stapsgewijs een 500 km lang ondergronds glasvezelnetwerk geïnstalleerd.

De slimme bushaltes die op dit glasvezelnetwerk zijn aangesloten, maken het mogelijk om niet alleen bustijden in real-time weer te geven, maar ook toeristische informatie en digitale reclame. Ook zijn er USB-aansluitingen om mobiele apparaten als smartphones en

tablets op te laden en in grote delen van Barcelona worden wifi-hotspots gecreëerd, zodat je tijdens het wachten verbinding kunt maken met het internet. De slimme parkeerplaatsen in de stad zijn ook verbonden met het wifi-netwerk van Barcelona.

Tot nu toe werd het Internet of Things voornamelijk gebruikt als medium voor de uitwisseling van gegevens. Het wordt echter steeds meer geoptimaliseerd om grotere snelheid en betere toegankelijkheid mogelijk te maken.

T R E N D S 2 0 1 6

Slimme straat-verlichting die op jouw bewegingen reageert

38.

Fotocredit: GE

General Electric is bezig met de productie van een slimme straatlantaarn. Zij hopen dat steden en third-party ontwikkelaars na verloop van tijd profiteren van dit platform en slimme applicaties voor de stad gaan bouwen. Het licht zelf wordt geproduceerd door een superefficiënte LED die wel twintig jaar meegaat. Nog interessanter is dat de straatverlichting van GE naast videomogelijkheden ook licht- en weersensoren bevat.

De hoeveelheid licht die door intelligente straatverlichting wordt afgegeven, wordt bepaald door de aanwezigheid van voetgangers, fietsers en auto’s. Deze vorm van verlichting is anders dan de traditionele lantaarnpalen of zelfs de dimbare straatverlichting, die op vooraf bepaalde tijden al dan niet gedimd wordt.

T R E N D S 2 0 1 6

Wanneer deze technologie wordt aangevuld met een pico-projector, kan er een grafische gebruikersinterface op het lichaam geprojecteerd worden. Met Skinput kan het invoergedeelte losgekoppeld worden van elektronische devices. Hiermee kunnen de apparaten kleiner worden, zonder dat het invoergedeelte mee hoeft te krimpen. Zo wordt het mogelijk om overal informatie in te voeren: op je arm, je borst of op je achterhoofd. Een klein tikje is voldoende voor digitale actie.

Skinput is een input- technologie die gebruikmaakt van bio-akoestische waarneming om met het tappen van je vinger de huid te lokaliseren.

Bio-akoestische waarneming – je lichaam als interface

39.

Fotocredit: Microsoft Research Computational User Experiences Group T R E N D S 2 0 1 6

IBM heeft voorspeld dat de technologie waarmee je hersenimpulsen kunt lezen in 2017 in zo’n vergevorderd stadium is, dat dit gedachten naar je smartphone kan sturen. De ‘Project Black Mirror’ mindcontrol video uit 2011, waarin te zien is hoe een iPhone, gekoppeld aan een elektronische installatie, gedachten omzet in Siri-commando’s was achteraf een hoax, maar in de tussentijd werden wel stappen gezet om dit te verwezenlijken. Inmiddels

is het al mogelijk om een drone te besturen met je gedachten.

De meest praktische toepassing van deze technologie op dit moment is brain training, waarmee je leert hoe je je geestelijke prestaties en cognitieve functies kunt optimaliseren. Dit is vooral nuttig voor gebruikers met speciale leerbehoeften. De Mindwave Mobile headset is een gadget die kan aantonen wanneer je iets

spannend vindt, wanneer je boos of verdrietig bent en wanneer je slaapt. Die data kun je vervolgens terugvinden in grafieken op je mobiele telefoon of computer. Er zijn apps beschikbaar om beter mee te mediteren of die helpen met rekenen. Ook is er een game ontwikkeld waarbij je met een bal een muur kapotmaakt. De bal wordt groter naarmate je je harder concentreert. Als dát niet cool is?

Bedien je smartphone met je gedachten

40.

T R E N D S 2 0 1 6

Met elektrovibratietechnologie kunnen we voelen wat we zien

41.

Fotocredit: Disney Research T R E N D S 2 0 1 6

Het Disney Research team van de Carnegie Mellon universiteit in Pittsburg heeft daarvan nog niet zolang geleden een geavanceerde implementatie laten zien – de TeslaTouch. Je vingers voelen echt wat je op het scherm ziet. Wanneer je met je vinger een bestand over het scherm sleept, kun je voelen hoe groot en hoe zwaar het is. Disney noemt dit ‘de toekomst van het gevoel.’

Apple heeft inmiddels al een aantal octrooien aangevraagd die gerelateerd zijn aan elektrovibratietechnologie.

Elektrovibratietechnologie komen we al in 2016 tegen in allerlei touchscreen apparaten die via smartphone of tablet aan je vingers elektrostatische ladingen doorgeven, waardoor je hersenen je laten geloven dat je een textuur voelt.

KLIK VOOR VIDEO

T R E N D S 2 0 1 6

Ben je klaar voor een reis naar de toekomst van jouw sector? In onze inspiratiesessies zien we hoe de huidige technologische ontwikkelingen alles wat je dacht te weten over jouw (bedrijfs)leven veranderen. Boek een sessie en laten we de toekomst samen verkennen.

De inspiratiesessies van Richard van Hooijdonk

T R E N D S 2 0 1 6

Door nieuwe technieken staan we aan de vooravond van grote veranderingen. Robots, drones, het Internet of Things en big data veranderen de maatschappij, zorgen voor nieuwe businessmodellen en veroorzaken nog grotere disruptieve innovaties. Kies voor de sessie ‘Trendz! Op naar 2030’ en zorg voor een unieke en energieke ervaring voor uw klanten, relaties, personeel of bezoekers.

TRENDZ! OP NAAR 2030

T R E N D S 2 0 1 6

Het is niet toegestaan om de inhoud en werking van onze download te wijzigen. Ook mag u de inhoud van deze download niet op een andere manier verspreiden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Bezoek richardvanhooijdonk.com voor interessante content, video’s en boekingen.Dit e-Book is ook verkrijgbaar in het Engels op onze website.

Nederlands kantoor Barbara Strozzilaan 1011083 HN AmsterdamThe Netherlands

+ 31 85 3030792 + 31 6 41330000

UK kantoor Kemp House, 152 City RoadLondon EC1V 2NXUnited Kingdom

+ 31 85 3030792

© 2015 - 2016 Richard van Hooijdonk