Duurzame mobiliteit vandaag

Kristof Corthout, Product Manager Sustainable Mobility, Electrabel

Groene mobiliteit: een complementair

verhaal

Ambitieuze doelstellingen

in Europa

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

CO2

emis

sion

s fr

om tr

ansp

ort

in

the

EU27

(M

tonn

es)

emissions 1990-2009

White Paper objectives

-20%

-60%

-70%

Druk op automerken

Complementariteit !

Aantal km 0 0 0 2 0

Complementariteit !

0 0 1 5 0 Aantal km

Complementariteit !

0 0 4 0 0 Aantal km

Complementariteit !

0 + 5 0 0 Aantal km

Energie(k) tanken bij

Electrabel

Welke types bestaan er ?

Volledig elektrische wagens

Elektromotor aangedreven door

hoogspanningsbatterij

Autonomie gemiddeld 150 km

(25 kWh)

Uitzondering Tesla: 450 km

(85kWh)

Laadtijd:

9 uur in stopcontact, 4,5 uur via

slow charge systeem, 0,5 uur bij

snelle lading (80 %)

Vb : Mercedes B, VW e-up,

VW Golf, BMWi3, Nissan Leaf,

Tesla,…

Plug in hybride wagens

Aandrijving door elektromotor

én/of verbrandingsmotor

Rijdt elektrisch en/óf op

benzine/diesel

Autonomie: > 600 km

(20 à 50 km op batterijen – 8 kWh)

Laadtijd: 4 uur in stopcontact, 2

uur via slow charge

Vb : Mercedes C, Mercedes S,

Mercedes GLE (soon), Audi A3 E-

tron, VW Golf GTE, Audi Q7 e-tron,

Mitshubishi Outlander, BMWi8,…

Elektrische wagen met

‘range extender’

Elektromotor aangedreven door

hoogspanningsbatterij

Generator aangedreven door

benzine wekt elektriciteit op die

batterij kan voeden (extra range)

Autonomie: 250 km

(batterij 150 km – 25 kWh)

9 uur in stopcontact, 4,5 uur via

slow charge systeem, 0,5 uur bij

snelle lading (80 %)

laad oplossingen

Elektrisch rijden is een ander model

Elektrische voertuigen breken uit het model van benzine stations.

Uit internationaal onderzoek blijkt dat 80-90% van de laadbeurten gebeurt thuis en op het werk. Uw auto staat 95% van de tijd stil. 80% van de verplaatsingen in België zijn minder dan 50 km.

Uitzonderlijke verplaatsingen kunnen best opgevangen worden door snellaadinfrastructuur.

15 Internal - Title of the presentation

PETROL

MODEL

ELECTRIC

AGE

16

Publiek laden telt voor 10%... En is ook al beschikbaar!

Goede apps:

Plugshare.com

Chargemap.com

Oplaadpalen.nl

17

Special case: Tesla Superchargers (vandaag)

18 Internal - Title of the presentation

Tesla Superchargers - 2016

19 Internal - Title of the presentation

De laadsnelheid wordt bepaald door de zwakste schakel tussen volgende elementen:

• De interne omvormer van de wagen

– Afhankelijk van wagen tot wagen, soms in optie

• De laadoplossing en zijn vermogen

– Gewone stekker/wallbox of laadpaal/snellader

• De laadkabel

– Verbinding tussen voertuig en laadoplossing

Snelheid van laden

21

Laadmogelijkheden

Gewone stekker Geen info over consumptie

Standaard optie bi meeste wagens

60% sneller Wallbox en laadkabel

Communicatie tussen wagen en wallbox

‘Smart’ toepassingen: tracking van consumptie & beheer van vermogen

Driefasig laden Vergt nodige vermogen en dat wagen het

toelaat

Direct laden op de batterij (DC) Tankstation systeem: laadkabel aan de

lader Optie bij de meeste constructeurs

10km/h 16km/h

Tot 100

km/h 300 km/h

Bron: De Tijd

• Thuis laden en op het werk laden zijn belangrijk naar comfort

• Elektrische vermogen is belangrijke factor (zowel thuis als op het werk) en kan ook een belangrijke kostenpost zijn: load management en/of integratie in building management kan oplossing bieden.

• In het kader van een bedrijfswagen is zicht op de laadkosten een must om uw werknemer te kunnen vergoeden voor laadkosten thuis -> smart laadoplossing

• De beschikbaarheid van het laadstation is zeer belangrijk -> service is key

Aandachtpunten

Wat is CNG ?

CNG = Compressed Natural Gas

Aardgas wordt samengedrukt tot minder dan 1% van z’n originele volume

Milieuvriendelijker dan diesel, benzine of LPG. Bijv.: fijn stof uitstoot -95%

Ombouw voertuig is niet nodig. Auto-constructeurs leveren ook CNG-wagens

Voertuigen zijn bi-fuel: naast CNG tank ook benzine tank aanwezig

Hoe tank je aardgas?

Rijbereik met aardgaswagens?

• 27 locaties open in België, ook eerste stations in Wallonië

• Ook in buitenland voldoende dekking

• Prijs aan de pomp tot 25% goedkoper

• Voertuig 10% duurder in aankoop

Waar tanken?

Meer informatie?

Blijf op de hoogte van de situatie over duurzame mobiliteit

Blijf op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen:

- Consulteer de Electrabel webpagina

- Blijf op de hoogte en neem deel aan de energie informatiesessies in samenwerking met de regionale Kamers van Koophandel

Wie contacteren bij Electrabel?

- Uw Electrabel Account Manager

- Uw Electrabel contactpersoon bij Voka: Inge Mommaerts

De impact van groene mobiliteit op uw HR-beleid Mobiliteit bij Electrabel GDF SUEZ

17-6-2015 31 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

Algemeen Kader

32 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

“ De files in Brussel en Antwerpen zijn erger dan in London, New York en Parijs”

“België is koploper file rijden”

“Lange trajecten zijn schadelijk voor de gezondheid” “ We brengen 78 uren per jaar in de file door.”

“Brussel wil de auto’s op brandstof drastisch verminderen” “Eigen auto dubbel zo duur als alternatief vervoer”

“30 % van de verplaatsingen zijn functionele : werken, zaken en schoolverkeer”

33

34 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

Invulling van Electrabel

35 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

Visie rond mobiliteit : 3 geintegreerde stappen

De nood rond mobiliteit verminderen

Stimuleer het gebruik van Openbaar Vervoer en zachte mobiliteit

Maak de verplaatsingen groener

• Gebruik van Webex, tele- en video conferenties

• Mogelijk om in Open Offices te werken, thuiswerken vlgs bep. regels in sommige entiteiten

• Gebouwen in nabijheid van het Openbaar Vervoer

• Voor korte afstanden stappen en fietsen aanmoedigen

• Carpooling organiseren

• EV poolwagens

• Lagere CO2 uitstoot voor auto’s in Car Policy • Gebruik van Electric cars 100% or Plug-in hybrid

17-6-2015 36 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

GDF SUEZ

Tower Let’s Choose Green car policy +

EV pool cars

Vertaling naar HR policy

37

Algemeen kader: mobiliteitspakket/ Car Policy & Bike policy (voor kaderleden).

Keuze van voertuig en/of andere transportmodi)

Specifieke context Brussel:

Een tijdelijk plan: Let’s Choose

1. Algemeen kader: Mobiliteitspakket voor kaderlid

Volgens zijn Hay level krijgt kaderlid een budget toegewezen

Naast de bedrijfswagen kan er een keuze gemaakt worden uit volgende transportmiddelen:

- een jaarabonnement voor openbaar vervoer (trein, bus, tram, metro) in eerste of tweede klasse

- een fiets, elektrische fiets of elektrische scooter

- AVIS-cheques

- een stadfietsenenabonnement : villo, velo, LiBia

- een abonnement op Cambio

- een abonnement op Zencar

- een abonnement voor een parkeerplaats bij een station dichtbij je woonplaats

- een Railease.

38

1. Algemeen kader: cafetariaplan: auto

Bij voertuigkeuze: minder CO2 = meer budget

Specifieke regeling voor elektrische voertuigen (zero emission) door laadmogelijkheid te voorzien voor mensen thuis (met terugbetaling thuisverbruik) en voorrangsplaatsen op werk om bij te laden.

Resultaat

39

2. Specifiek kader voor Brussel: Let’s Choose

Let’s Choose geeft de werknemer de mogelijkheid om met het Openbaar Vervoer naar de ENGIE Toren te komen om zo :

1. Het parkingprobleem in Brussel en in/rond de ENGIE Toren aan te pakken

2. Duurzame mobiliteit te stimuleren, en

3. De CO2 uitstoot te verminderen

Let’s Choose wenst een gedragsverandering bij het personeel te realiseren in het streven naar duurzame mobiliteit

40

2010

41

2010 • 6 sites in Bussels

• 30/70 % openbaar vervoer vs wagen

• Gewoonte & gedrag = auto + parking

Gereden km per jaar

• Gemiddeld > 31.000 km/jaar

Objectief: hergroepeer diensten in Brussel en gebruik momentum om mobiliteit te herbekijken, rekening houdend met comfort voor de mensen en objectieven in CO2 reductie.

ENGIE TOWER Brussel Noord

42 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

Challenge: aantal parkeerplaatsen

43

GST : 3300 Werkposten

GST: 380 Parkeerplaatsen

11,5%

44

Basisprincipes Let’s Choose

45 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

Wat is Let’s Choose ?

1. Een lokaal mobiliteitsactieplan van één volledig kalenderjaar,

2. waarbij de werknemer een engagement neemt voor zijn woon – werk verplaatsing:

1. hetzij met de auto,

2. hetzij met het Openbaar Vervoer of

3. een andere zachte vorm van mobiliteit

46

De spelregels van Let’s Choose

47 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

De spelregels

1. Je kiest voor

een parking in Brussel (North of City), of

voor parking aan een eindstation metro of een treinstation of geen parking (Out of Brussels/No Parking)

2. Afhankelijk van je keuze krijg je een budget + een eventuele bonus

48

2. Afhankelijk van je keuze ontvang je een budget + eventueel een

bonus

Parking

Parking

GEEN ANDERE VOORDELEN

Parking + Bonus €

Parking +

+ ANDERE VOORDELEN

Parking + Bonus

+ Car Policy

Resterend bedrag + resterende extra legale kaderdagen

Geen parking of Parking tegen kostprijs

+ resterende extra legale kaderdagen

+ ANDERE VOORDELEN

Budget IN

Budget OUT

Totaal

North City Out Of Brussels/No Parking

De voordelen van Let’s Choose 2015

50 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

Budget OUT: een waaier van keuzes

Openbaar Vervoer

Out

Parkeer

Plaats

Extralegale verlofdagen

Parking Tickets

Electronisch Materiaal

Extra legaal

kinderbijslag

Fiets

Railease

10 ritten

kaart JUMP

ZenCar

CAmbio

VAB fiets

bijstand

Sick Child Assistance

Fiets

Abonne

ment

SOS kinder

dorpen

AVIS

De Let’s Choose Applicatie: hoe je keuze maken?

52 Let's Choose 2015 infosessie Kaders

Scherm 1 : Keuze Parking North, City of Out of Brussels/No Parking

53

3 types met verschillend budget

De Communicatie rond Let’s Choose

Een Gebruikersgids met uitleg rond het mobiliteitsactieplan, de werking van het Plan, de mobiliteitsoplossingen, de producten, en wat dit allemaal voor persoon kan betekenen bij het maken van de verplaatsing van thuis tot aan het werk.

De Praktische Modaliteiten: geven meer inzicht wat het best wordt gedaan eenmaal je iets besteld hebt in Let’s Choose. Alle info, summier en duidelijk weergegeven.

De Frequentely Asked Questions (FAQ) Gids+ Online: met alle meest voorkomende vragen van de vorige jaren, netjes geordend in verschillende rubrieken.

Infosessie: jaarlijks met herhaling en de nieuwigheden.

54

Resultaat

55

2010 • 6 sites in Bussels

• 30/70 % openbaar vervoer vs wagen

• Gewoonte & gedrag = auto + parking

Gereden km per jaar

• Gemiddeld > 31.000 km/jaar

2015 • 2 sites (waarvan één nabij

treinstation)

• 75/25 % openbaar vervoer vs wagen

• Multimodaal mobiliteitspakket dat is

aanvaard

Afstand met wagen

• Gemiddelde = 28.500 km/jaar

Reductie in CO2 footprint

• 14% CO2 bespaard (tov 2010)

Keuzes die worden gemaakt zijn over de jaren heen vrij stabiel, want

aanduidt dat mensen algemeen tevreden zijn.

Key success factors • Momentum & plaats (dichtbij Noord Station)

• Lanceringsproces is essentieel : na het eerste gebruik of keuze zien we weinig wijzigingen.

• Communicatie en lichte administratie zijn sleutelfactoren

Elektrische taxi’s te Brussel

Wie ben ik?

Elie Umukunzi

Zaakvoerder van Z.E. Taxi bvba

Taxibedrijf met 3 elektrische voertuigen, Nissan Leaf wagens

1. Brussels elektrische taxi’s

December 2013: toekenning van 50 nieuwe licenties voor elektrische taxi’s aan 19 taxiuitbaters;

Toekenningscriteria:

- De in te zetten voertuigen moeten 100% elektrisch zijn;

- Autonomie van de wagens;

- Evaluatie van business plan en de haalbaarheid ervan;

- Tewerkstellingsengagementen;

- Geplande installatie van eigen laadinfrastructuur;

- Performantie van laadinfrastructuur.

1. Brussels elektrische taxi’s

Waarom kiezen voor een elektrische taxi?

- Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een numerus clausus voor het aantal licenties (nl.1300);

- Voor de elektrische taxi’s werden er 50 nieuwe licenties toegekend;

- Op termijn zullen deze taxi’s economisch minstens even interessant zijn als taxi’s met verbrandingsmotoren;

- Ecologisch interessant mogelijkheid tot bediening van een nichemarkt;

- Beperkte actieradius maar toch voldoende voor meer dan 95% van de ritten.

2. De wagens

Volgende 3 wagens bleken voor ons interessant:

- Renault Zoë (2)

- Nissan Leaf (13)

- BYD E6 (35)

2. De wagens

Laadtijden Autonomie

BYD E6 (aan 43kw) 1u30 220km

Renault Zoë (aan

43kw) 30-40min 120km

Nissan Leaf (aan 50kw) 30-40min 120km

Een taxichauffeur legt dagelijks gemiddeld 150 à 200km af. Tijdens één shift van 7,6 uren.

Per wagen worden dagelijks 2 shiften gepresteerd 300 à 400km per dag.

Laadinfrastructuur: belangrijkste voor ons zijn de snelladers time is money.

Deze laadtijden zijn bij temperaturen rond 16-18°C. Bij lagere

temperaturen kunnen de laadtijden tot 20% hoger liggen.

De dagelijks afgelegde kilometers geven nood aan 2 laadbeurten per

shift 2x 30min (nooit tot 0 rijden)

3. Laadinfrastructuur

Total-tankstations: Schneider-toestellen: snelladen via CHAdeMO interessant voor Nissan Leaf maar zelden operationeel

€4 per 10min laden volladen van Leaf: €12-€20

Snelladers bij Nissan-concessiehouders:

DBT-toestellen interessant voor Nissan Leaf

over het algemeen gratis voor Leaf-wagens

DC-snelladen aanwezig in Aalst, Gosselies, Sint-Stevens-Woluwe, Sint-Pieters-Leeuw, Machelen/Vilvoorde allemaal buiten Brussel!

3. Laadinfrastructuur

Snellader van ENGIE aan het Brussel-Noordstation: ABB-toestel: voor alle types elektrische wagens Voorlopig gratis

Snellader van de Vrije Universiteit Brussel te Etterbeek: Snelladen via CHAdeMO. DBT-toestel interessant voor Nissan Leaf

Voorlopig gratis

Er zijn andere snelladers maar die zijn meestal niet toegankelijk voor het grote publiek (bijvoorbeeld bij Elia in Schaarbeek).

4. Z.E. Taxi

Activiteit begonnen in september 2014

3 licenties toegewezen voor uitbating van elektrische taxi’s te Brussel;

Eigen laadinfrastructuur, met snelladers, essentieel;

Één ABB Terra 100.2 (2x 50kw CHAdeMO);

Één semi-snellader van EV-Point (2X 22kw Mennekes);

4. Z.E. Taxi

Waarom Nissan Leaf?

Heeft de kortste laadtijd;

Nissan heeft de meeste ervaring wat betreft elektrische voertuigen betrouwbaarheid en kwaliteit van de voertuigen zijn belangrijk.

Mogelijkheid om batterij, met behoud van waarborg, aan te kopen en niet enkel te huren bij intensiever gebruik is aankopen interessanter.

De wagens zijn zeer betrouwbaar en relatief goedkoop qua onderhoud gebleken.

4. Z.E. Taxi

Is de hoge investering in eigen laadinfrastructuur economisch verantwoord?

Ja, op lange termijn, zeker wanneer alle andere laadpunten betalend worden.

Vertrekkend van een prijs van €0,40/kWh, betekent dit dagelijks 30*0,40*2= €24. Maandelijks zou elke wagen voor ongeveer €600 opladen.

Met een eigen laadinfrastructuur kan deze kost gehalveerd worden tot ongeveer €300 per maand per wagen. Ter vergelijking: een dieselwagen die in Brussel ingezet wordt als taxi, verbruikt maandelijks gemiddeld rond €1200!!

Met drie wagens in vloot is zo’n investering zeker verantwoord.

Zijn de laadtijden geen te grote nadeel?

Nee.

Aangezien meer dan 60% van de ritten via Taxis Verts gebeuren. Dit is een telefooncentrale die werkt met “virtuele” staanplaatsen. Dit gebeurt via smartphones. De gemiddelde wachttijd op een ritje is rond 40min.

4. Z.E. Taxi

Charger 1 (ENGIE Brussel-Noordstation) Charger 2 (VUB-campus Etterbeek)

Aantal laadsessies Gemiddelde laadtijd (min) Aantal laadsessies

Gemiddelde laadtijd (min)

T069 84 40 36 55

T186 67 50 79 47

T187 95 32 81 39

Totalen 246 41 196 47 Data van februari 2015. Voor mei 2015 zien wij een vermindering van gemiddelde laadtijden met ongeveer

5. Elektrisch rijden in Brussel

Grootste struikelpunt blijft de ontwikkeling van de laadinfrastructuur;

Voor taxi’s gaat dit voornamelijk over snelladers;

De taxi-exploitanten zijn meer dan bereid om een redelijk prijs te betalen voor het gebruik van de snelladers;

Een netwerk, zoals dat van Total, zou al een grote stap in de goede richting zijn.

5. Elektrisch rijden in Brussel

Welke “coverage” is noodzakelijk?

6. Toekomst

Belang aan een voortrekker in installatie en/of beheer van laadinfrastructuur in Brussel:

- Total?

- ENGIE?

- Andere?

Anders blijft het voor de eindgebruikers een te chaotisch markt.

Belangrijk dat de prijzen democratisch blijven;

Het ontwikkelen van een marketingstrategie voor de bediening van een nichemarkt voor bezoldigd elektrisch vervoer. Gericht naar bedrijven en privépersonen die zich milieubewust wensen te verplaatsen.

Bedankt voor jullie aandacht.

Contact: elie.umukunzi@gmail.com

Meer informatie?

Blijf op de hoogte van de situatie over de energiemarkt en de impact op

uw organisatie.

Blijf op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen:

- Consulteer de Electrabel webpagina Electrabel en ontdek wat er gebeurd op de energiemarkt van vandaag

- Blijf op de hoogte en neem deel aan de energie informatiesessies in samenwerking met de regionale Kamers van Koophandel Electrabel infosessies

Wie contacteren bij Electrabel?

- Uw Electrabel Account Manager

- Uw Electrabel contactpersonen bij Voka KvK Halle-Vilvoorde en Voka Metropolitan

Inge Mommaerts

Email: inge.mommaerts@electrabel.com

Ingrid Geudens

Email: yves.kenis@electrabel.com