Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees...

26
1 Duurzame financiering en duurzaamheid labels 30 oktober 2019 1. Presentatie van het Europees Actieplan _________________________________________ 3 2. Verhouding tussen de Europese teksten _________________________________________ 4 2.1. Convergentiepunten ______________________________________________________________ 4 2.1.1. Een identieke doelstelling _____________________________________________________ 4 2.1.2. Een identieke definitie van duurzaam beleggen ____________________________________ 5 2.1.3. Een identieke definitie van de begunstigden van de maatregelen _____________________ 5 2.1.4. Een identieke definitie van de financiële producten ________________________________ 6 2.2. Verschilpunten __________________________________________________________________ 6 2.2.1. Verschillen in het voorwerp ____________________________________________________ 6 2.2.2. Duurzaamheidsdimensies _____________________________________________________ 6 2.2.3. Inwerkingtreding van de verplichtingen __________________________________________ 7 3. Voorstel voor een verordening inzake Taxonomie _________________________________ 7 3.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Taxonomie _____________ 7 3.2. Bestemmelingen en omschrijving van de milieudoelstellingen ____________________________ 8 3.2.1. Bestemmelingen_____________________________________________________________ 8 3.2.2. Definitie van ecologisch duurzame activiteiten ____________________________________ 8 3.3. Besprekingen van de technische aspecten_____________________________________________ 9 3.4. Voordeel voor de belegger ________________________________________________________ 10 4. Voorstel voor een verordening inzake Disclosure _________________________________ 11 4.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Disclosure _____________ 11 4.2. Bestemmelingen en identificatie van risico's en te publiceren informatie ___________________ 11 4.2.1. Bestemmelingen____________________________________________________________ 11 4.2.2. Regelgevingsniveaus en definitie van financiële producten __________________________ 12 4.2.3. Te verstrekken informatie ____________________________________________________ 12 4.3. Toekomstige technische normen ___________________________________________________ 15 4.4. Voordeel voor de belegger ________________________________________________________ 15 5. Voorstel voor een verordening inzake Benchmarks _______________________________ 15 5.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Benchmarks ___________ 15 5.2. De twee nieuwe Europese indexstandaarden _________________________________________ 15 5.3. De integratie van ESG-dimensies in de benchmarks ____________________________________ 16 5.4. Voordeel voor de belegger ________________________________________________________ 17 6. Toepassing van de Europese ontwerpverordeningen op bestaande financiële producten en benchmarkbeheerders __________________________________________________________ 17 7. Betrokkenheid van de FSMA bij internationale en Europese projecten inzake duurzame financiering ___________________________________________________________________ 19 8. Duurzaamheidslabels _______________________________________________________ 20 8.1. Private labels ___________________________________________________________________ 20 8.1.1. Particuliere certificeringsinitiatieven ____________________________________________ 20 8.1.2. De rol van de FSMA met betrekking tot private labels ______________________________ 21

Transcript of Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees...

Page 1: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

1

Duurzame financiering en duurzaamheid labels

30 oktober 2019

1. Presentatie van het Europees Actieplan _________________________________________ 3

2. Verhouding tussen de Europese teksten _________________________________________ 4 2.1. Convergentiepunten ______________________________________________________________ 4

2.1.1. Een identieke doelstelling _____________________________________________________ 4 2.1.2. Een identieke definitie van duurzaam beleggen ____________________________________ 5 2.1.3. Een identieke definitie van de begunstigden van de maatregelen _____________________ 5 2.1.4. Een identieke definitie van de financiële producten ________________________________ 6

2.2. Verschilpunten __________________________________________________________________ 6 2.2.1. Verschillen in het voorwerp ____________________________________________________ 6 2.2.2. Duurzaamheidsdimensies _____________________________________________________ 6 2.2.3. Inwerkingtreding van de verplichtingen __________________________________________ 7

3. Voorstel voor een verordening inzake Taxonomie _________________________________ 7 3.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Taxonomie _____________ 7 3.2. Bestemmelingen en omschrijving van de milieudoelstellingen ____________________________ 8

3.2.1. Bestemmelingen _____________________________________________________________ 8 3.2.2. Definitie van ecologisch duurzame activiteiten ____________________________________ 8

3.3. Besprekingen van de technische aspecten_____________________________________________ 9 3.4. Voordeel voor de belegger ________________________________________________________ 10

4. Voorstel voor een verordening inzake Disclosure _________________________________ 11 4.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Disclosure _____________ 11 4.2. Bestemmelingen en identificatie van risico's en te publiceren informatie ___________________ 11

4.2.1. Bestemmelingen ____________________________________________________________ 11 4.2.2. Regelgevingsniveaus en definitie van financiële producten __________________________ 12 4.2.3. Te verstrekken informatie ____________________________________________________ 12

4.3. Toekomstige technische normen ___________________________________________________ 15 4.4. Voordeel voor de belegger ________________________________________________________ 15

5. Voorstel voor een verordening inzake Benchmarks _______________________________ 15 5.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Benchmarks ___________ 15 5.2. De twee nieuwe Europese indexstandaarden _________________________________________ 15 5.3. De integratie van ESG-dimensies in de benchmarks ____________________________________ 16 5.4. Voordeel voor de belegger ________________________________________________________ 17

6. Toepassing van de Europese ontwerpverordeningen op bestaande financiële producten en

benchmarkbeheerders __________________________________________________________ 17

7. Betrokkenheid van de FSMA bij internationale en Europese projecten inzake duurzame

financiering ___________________________________________________________________ 19

8. Duurzaamheidslabels _______________________________________________________ 20 8.1. Private labels ___________________________________________________________________ 20

8.1.1. Particuliere certificeringsinitiatieven ____________________________________________ 20 8.1.2. De rol van de FSMA met betrekking tot private labels ______________________________ 21

Page 2: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

2

8.2. Publieke labels __________________________________________________________________ 22 8.3. Bestaande labels en Europese initiatieven ____________________________________________ 22

9. Bijlage 1 – Vergelijking van de beoordeling van een fonds op basis van een privaat label en

op basis van de toekomstige definitie van ecologisch duurzame activiteiten door de Taxonomie

25

Page 3: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

3

1. Presentatie van het Europees Actieplan

In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie op 8 maart 2018 haar

actieplan voor duurzame financiering1. Duurzame financiering wordt gedefinieerd als “het proces van

naar behoren rekening houden met ecologische en sociale overwegingen bij besluitvorming over

investeringen, wat leidt tot meer investeringen in op de langere termijn gerichte en duurzame

activiteiten” 2. De Commissie verduidelijkt ook het volgende: “Ecologische overwegingen hebben met

name betrekking op de matiging van en de aanpassing aan de klimaatverandering, evenals op het

milieu in ruimere zin en de daarmee verbonden risico's (bijvoorbeeld natuurrampen). Sociale

overwegingen kunnen kwesties van ongelijkheid, inclusiviteit, arbeidsverhoudingen, investeringen in

menselijk kapitaal en gemeenschappen betreffen”3.

Het actieplan van de Commissie is er concreet op gericht om:

1. kapitaalstromen te heroriënteren in de richting van duurzame investeringen om duurzame en

inclusieve groei te bewerkstelligen;

2. de financiële risico's als gevolg van de klimaatverandering, de uitputting van hulpbronnen, de

aantasting van het milieu en de maatschappelijke vraagstukken te beheren; en

3. transparantie en langetermijndenken bij economische en financiële activiteiten te stimuleren.

Om deze doelstellingen te bevorderen, heeft de Commissie op 24 mei 2018 drie voorstellen voor

verordeningen gepubliceerd:

- de verordening betreffende de totstandbrenging van een raamwerk om duurzame

beleggingen te bevorderen ("Taxonomie")4;

- de verordening betreffende informatieverschaffing in verband met duurzame beleggingen en

duurzaamheidsrisico's en tot wijziging van Richtlijn (EU) 2016/2341 (“Disclosure”)5;

- de verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2016/1011 inzake koolstofarme

benchmarks en benchmarks met een positieve koolstofbalans (“Benchmarks”)6.

1 Europese Commissie, “Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de

Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: Actieplan: duurzame groei financieren”, COM(2018) 97 final van 8 maart 2018 (hierna “Actieplan voor duurzame financiering” genoemd).

2 Actieplan voor duurzame financiering, p. 2. 3 Actieplan voor duurzame financiering, p. 2. 4 Europese Commissie, Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de

totstandbrenging van een raamwerk om duurzame beleggingen te bevorderen, COM(2018) 353 final van 24 mei 2018, https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/ares-2017-5524115_en#pe-2018-3333 (hierna “voorstel voor een verordening inzake Taxonomie” of “Taxonomie” genoemd).

5 Europese Commissie, Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende informatieverschaffing in verband met duurzame beleggingen en duurzaamheidsrisico's en tot wijziging van Richtlijn (EU) 2016/2341, COM(2018) 354 final van 24 mei 2018, https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/ares-2017-5524115_en#pe-2018-3336 (hierna “voorstel voor een verordening inzake Disclosure” of “Disclosure” genoemd).

6 Europese Commissie, Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) 2016/1011 inzake koolstofarme benchmarks en benchmarks met een positieve koolstofbalans, COM(2018) 355 final van 24 mei 2018, https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/ares-2017-5524115_en#pe-2018-3335 (hierna “voorstel voor een verordening inzake Benchmarks” of “Benchmarks” genoemd).

Page 4: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

4

Deze drie wetgevende voorstellen gaan vergezeld van andere maatregelen, die er inzonderheid toe

strekken de bestaande reglementaire teksten en de uitvoeringsstandaarden aan te passen en de

nodige maatregelen te identificeren. In het kader van die initiatieven zijn wijzigingen aangebracht in

de richtsnoeren inzake de niet-financiële informatie ter omkadering van de klimaatgerelateerde

informatie7, en is een onderzoek uitgevoerd waarbij bij de betrokken partijen is gepeild naar de

invoering van duurzaamheidscriteria in het kader van de solvabiliteitsanalyse van banken en

verzekeringsondernemingen.

De verschillende teksten bevinden zich in verschillende stadia van de medebeslissingsprocedure: het

voorstel voor een verordening inzake Taxonomie wordt momenteel in de Raad besproken; de

publicatie van de voorstellen voor verordeningen inzake Disclosure en Benchmarks wordt vóór het

einde van het jaar verwacht.

Figuur 1: Stand van zaken met betrekking tot de voorstellen voor Europese verordeningen inzake Taxonomie,

Disclosure en Benchmarks

2. Verhouding tussen de Europese teksten

2.1. Convergentiepunten

2.1.1. Een identieke doelstelling

De doelstellingen van de drie teksten zijn identiek: het bevorderen van een duurzamere financiering,

het verbeteren van de informatieverstrekking aan de consument en het oriënteren van de ingezette

middelen naar projecten die aan sociale en milieucriteria voldoen. De Commissie omschrijft dit als een

overstap naar een groene financiële benadering, definieert die als ondersteuning van een groei die de

ecologische druk vermindert, de uitstoot van broeikasgassen en de vervuiling bestrijdt, afval tot een

minimum beperkt en de efficiëntie van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen verbetert. Aan de

doelstelling om de consument meer transparantie te bieden over de bestemming van de fondsen

7 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017XC0705(01)&from=EN

Voorstel - eerste lezing in het EP - eerste lezing ER - tweede lezing in het EP - tweede lezing ER - Publicatie - Inwerkingtreding

Taxonomie

Disclosure

Benchmarks

Page 5: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

5

waarin hij belegt, wordt voldaan door de duurzaamheid van de belegging te beoordelen en door van

de marktdeelnemer te eisen dat hij alle nodige informatie verstrekt zodat de belegger kan nagaan of

de ESG-kenmerken van het product overeenstemmen met de duurzaamheidseisen.

2.1.2. Een identieke definitie van duurzaam beleggen

Een cruciaal begrip op het vlak van duurzaamheid is ‘duurzame belegging’. De verordening definieert

een ‘duurzame belegging’ als ‘een belegging in een economische activiteit die bijdraagt tot een

milieudoelstelling, bijvoorbeeld gemeten aan de hand van sleutelindicatoren inzake efficiënt

hulpbronnengebruik bij het gebruik van energie, hernieuwbare energie, grondstoffen, water en land,

afvalproductie en broeikasgasemissies en/of inzake gevolgen voor de biodiversiteit en de

kringloopeconomie’ of ‘een belegging in een economische activiteit die bijdraagt tot een sociaal doel,

en in het bijzonder een belegging die bijdraagt tot de bestrijding van ongelijkheid, die sociale

samenhang, sociale integratie en arbeidsverhoudingen bevordert of een belegging in menselijk

kapitaal of in economisch of sociaal achtergestelde gemeenschappen’. Hoewel minder benadrukt in

de Europese teksten, moeten de gefinancierde ondernemingen volgens de definitie nog altijd de

beginselen van goed bestuur in acht nemen. Deze definitie wordt in de Taxonomie opgenomen in de

vorm van een verwijzing naar de Disclosure.

In de huidige stand van zaken wordt niet langer naar de Taxonomie verwezen om te bepalen welke

activiteiten met duurzame beleggingsproducten kunnen worden gefinancierd. Een minimumdrempel

voor beleggingen in duurzame activiteiten in de zin van Taxonomie had één van de kenmerken kunnen

zijn die duurzame beleggingen definiëren. Voorlopig heeft de Europese wetgever echter voor de

tegenovergestelde weg gekozen: het zijn de financiëlemarktdeelnemers die duurzame beleggingen

voorstellen, die zullen moeten publiceren welk deel van de door de belegging gefinancierde

activiteiten voldoet aan de duurzaamheidsvereisten van de Taxonomie, en niet het percentage van de

activiteiten dat voldoet aan de duurzaamheidsvereisten van de Taxonomie aan de hand waarvan een

door de beroepsbeoefenaar voorgestelde belegging als ‘duurzaam’ kan worden gekwalificeerd.

Volgens deze interpretatie is de definitie van ‘duurzame belegging’ ruimer dan die van ‘duurzame

activiteit’ in de zin van de Taxonomie. De financiëlemarktdeelnemers en de financiële adviseurs

moeten informatie publiceren over de ecologische dimensie, de sociale dimensie en de dimensie rond

goed bestuur van alle beleggingen die als duurzaam worden voorgesteld, maar slechts een deel van de

door hen gefinancierde activiteiten zal als ‘ecologisch duurzame activiteiten’ in de zin van de

Taxonomie kunnen worden gekwalificeerd.

2.1.3. Een identieke definitie van de begunstigden van de maatregelen

Gemeenschappelijk aan de voorstellen voor verordeningen inzake Taxonomie en Disclosure is ook de

definitie van ‘financiëlemarktdeelnemers’. De verordening inzake Taxonomie bevat een verwijzing

naar de bepaling van de verordening inzake Disclosure, die een gedetailleerde opsomming van de

beoogde entiteiten geeft, en die op haar beurt naar de definities van de gelijkluidende richtlijnen en

verordeningen verwijst. Zo zal bijvoorbeeld een verzekeringsonderneming in de zin van de PRIIPS-

richtlijn die verzekeringen met een beleggingscomponent aanbiedt, door de verordening inzake

Disclosure rechtstreeks als een financiëlemarktdeelnemer worden vermeld, terwijl dat in de

Taxonomie onrechtstreeks gebeurt via een verwijzing. Op te merken valt echter dat de Disclosure in

twee categorieën van begunstigden voorziet, nl. financiëlemarktdeelnemers en financiële adviseurs,

terwijl de Taxonomie alleen naar de eerste categorie verwijst.

Page 6: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

6

2.1.4. Een identieke definitie van de financiële producten

Op dezelfde manier als de verwijzing bij de definitie van ‘financiëlemarktdeelnemers’ worden de

‘financiële producten’ in de Taxonomie gedefinieerd aan de hand van een verwijzing naar de

Disclosure. Het gaat onder meer om de volgende producten: een beheerde portefeuille, een

verzekering met een beleggingscomponent, een icbe of een pensioenproduct.

2.2. Verschilpunten

2.2.1. Verschillen in het voorwerp

Aangezien de specifieke secties van elke verordening gedetailleerder worden weergegeven, is het

voorwerp van de voorstellen voor verordeningen sterk verschillend:

- de verordening inzake Taxonomie strekt ertoe een duidelijke afbakening van ecologisch

duurzame activiteiten vast te stellen;

- de verordening inzake Disclosure bepaalt welke informatie aan de belegger moet worden

verstrekt over het duurzaamheidsbeleid van de marktdeelnemer of van de financiële adviseur,

en over de ESG-kenmerken of de duurzame doelstelling die met het voorgestelde product

wordt nagestreefd;

- de verordening inzake Benchmarks vereist dat benchmarkbeheerders informatie publiceren

over de duurzaamheid ervan en creëert twee nieuwe Europese indexen, die als normen voor

de ‘klimaatindexen’ zullen dienen.

Dit netwerk van verplichtingen die aan de financiëlemarktprofessionals worden opgelegd, vult de

benadering van het actieplan aan. Doelstelling is ervoor te zorgen dat een ecologisch duurzame

activiteit door alle financiëlemarktdeelnemers en in alle EU-lidstaten op uniforme wijze wordt

gedefinieerd, dat de belegger over alle relevante informatie kan beschikken wanneer hij wordt

geadviseerd of kiest om te beleggen, dat hij verder geïnformeerd wordt zolang hij het product in zijn

bezit heeft, en tot slot dat de benchmarkindex die mogelijk wordt gebruikt om het product te

ontwerpen, rekening houdt met de sociale aspecten, de ecologische aspecten en de aspecten van goed

bestuur (of deze integendeel op verantwoorde wijze uitsluit), of zelfs in overeenstemming is met de

nieuwe Europese klimaatindices.

2.2.2. Duurzaamheidsdimensies

In de gebruikelijke aanpak wordt de duurzaamheid van een product beoordeeld vanuit drie

invalshoeken: de ecologische invalshoek, de sociale invalshoek en de invalshoek van het goed bestuur.

Via de combinatie van deze drie criteria kunnen de ESG-kenmerken van een voorgestelde belegging of

een financieel product worden beoordeeld.

De Europese voorstellen voor verordeningen houden echter geen rekening met alle drie de dimensies.

De Taxonomie beperkt zich tot het definiëren van wat een duurzame activiteit is vanuit ecologisch

oogpunt, zonder rekening te houden met de sociale gevolgen en het goed bestuur van de

gefinancierde ondernemingen. Het voorstel voor een verordening inzake Disclosure voegt de sociale

dimensie toe: financiëlemarktdeelnemers en financiële adviseurs moeten informatie verstrekken over

de sociale en ecologische kenmerken van de belegging die zij voorstellen. Ook sommige aspecten van

goed bestuur worden in aanmerking genomen, maar de hoeveelheid te publiceren informatie is

beperkter dan voor de twee andere dimensies. De verordening inzake Benchmarks is ongetwijfeld de

meest volledige verordening, in die zin dat beheerders verplicht zijn om, bij de ontwikkeling van

benchmarks, informatie te publiceren over de inachtneming van sociale aspecten, ecologische

aspecten en aspecten van goed bestuur. Bovendien koppelt zij de strijd tegen de klimaatverandering

Page 7: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

7

los van de algemene ecologische aspecten, door twee Europese indexen voor te stellen die verband

houden met de energietransitie en de strijd tegen de opwarming van de aarde.

2.2.3. Inwerkingtreding van de verplichtingen

De voorstellen voor een verordening leggen nieuwe verplichtingen op aan respectievelijk de

financiëlemarktdeelnemers, de financiële adviseurs en de beheerders van benchmarkindexen, waarbij

de financiëlemarktdeelnemers doorgaans het meest geviseerd worden in de teksten. De vooruitgang

in het Europese wetgevingsproces verschilt voor elk voorstel, zoals vermeld in de presentatie van het

actieplan van de Europese Commissie. Ook de datums waarop de verschillende verplichtingen van

kracht worden, verschillen, omdat zij rechtstreeks verband houden met in de inwerkingtreding van de

artikelen van de teksten en de goedkeuring van de gedelegeerde normen.

3. Voorstel voor een verordening inzake Taxonomie

3.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Taxonomie

Het voorstel voor een verordening inzake Taxonomie is ontstaan uit de nood aan een uniforme

definitie van ecologisch duurzame activiteiten op Europees niveau. In de huidige context is het voor

beleggers vaak moeilijk om, bij de aankoop van een duurzaam financieel product, precies te weten

welke economische activiteiten rechtstreeks of onrechtstreeks worden gefinancierd. In de meeste

gevallen worden middelen beschikbaar gesteld voor of blootgesteld aan bedrijven die een duurzaam

milieubeleid voeren, maar hun selectie blijft afhankelijk van een methodologie die per beheerder

verschilt. Bedoeling van de Taxonomie is de transparantie te verbeteren en te verduidelijken welk deel

van die middelen daadwerkelijk wordt geïnvesteerd in activiteiten - en niet langer in bedrijven - die de

toestand van het milieu positief beïnvloeden of de energietransitie tot doel hebben. Het niveau van

de duurzaamheidsbeoordeling verschuift dus van de onderneming of productportfolio, zoals thans

doorgaans het geval is, naar de activiteit. Elke financiëlemarktdeelnemer zal dus verplicht zijn over te

gaan tot de publicatie van het exacte percentage van de door de belegger ter beschikking gestelde

middelen dat daadwerkelijk duurzame milieuactiviteiten in de zin van de Taxonomie financiert.

Omgekeerd wordt in de Taxonomie geen minimumdrempel opgelegd voor activiteiten conform de

daarin vervatte definitie op grond waarvan een belegging als duurzaam zou kunnen worden

gekwalificeerd, noch wordt erin gedefinieerd wat een duurzaam financieel product of een duurzame

belegging vanuit ecologisch oogpunt is. Alleen het aandeel van de economische activiteiten die aan de

criteria voor opneming in de Taxonomie voldoen, in het totaal van de door het product gefinancierde

activiteiten moet worden gepubliceerd8.

Voor elke activiteit die in de Taxonomie als ecologisch duurzaam wordt aangemerkt, worden verdere

afbakeningscriteria vastgesteld, en wordt geëist dat andere milieudoelstellingen niet noemenswaardig

nadelig worden beïnvloed.

Om de minimale becijferde vereisten vast te stellen, werd in de marge van de bespreking van de

wetgevingsinitiatieven een groep van technische deskundigen opgericht, die in juni 2019 een eerste

verslag heeft gepubliceerd. Daarin worden de verplichtingen en drempels gedefinieerd die in acht

moeten worden genomen opdat 67 activiteitengroepen als duurzaam zouden kunnen worden

8 De laatste versie van het voorstel voor een verordening inzake Taxonomie bepaalt dat de

“Financiëlemarktdeelnemers specificeren hoe en in welke mate de beleggingen voldoen aan de criteria voor ecologisch duurzame economische activiteiten als bedoeld in de artikelen 3 en 5. Met deze informatie moeten beleggers het aandeel van de beleggingen die ecologisch duurzame economische activiteiten financieren, kunnen identificeren als percentage van alle beleggingen die voor het financiële product zijn geselecteerd.”

Page 8: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

8

aangemerkt9. De betrokken sectoren zijn landbouw, bosbouw, industriële productie, energie,

transport, water en afval, informatietechnologie en vastgoed.

Op dit moment is het juist de opname van bepaalde activiteiten in deze toekomstige lijst van duurzame

activiteiten (in het bijzonder de elektriciteitsproductie uit kernenergie) die de discussie op Europees

niveau lijkt aan te zwengelen en de goedkeuring van het voorstel lijkt te vertragen. Het Finse

voorzitterschap heeft echter zijn wil getoond om vóór eind 2019 een akkoord te bereiken.

3.2. Bestemmelingen en omschrijving van de milieudoelstellingen

3.2.1. Bestemmelingen

Twee categorieën van bestemmelingen zijn verplicht de Taxonomie te gebruiken:

- de lidstaten die eisen willen stellen aan financiëlemarktdeelnemers of producenten van

financiële producten en obligaties, moeten de definities van de Taxonomie gebruiken voor de

ontwikkeling van hun maatregelen;

- de financiëlemarktdeelnemers die financiële producten aanbieden die als ecologisch

duurzaam worden voorgesteld, moeten het percentage duurzame activiteiten in de zin van de

Taxonomie specificeren.

Zoals in de convergentiepunten van de teksten wordt aangegeven, worden de

financiëlemarktdeelnemers en de financiële producten gedefinieerd onder verwijzing naar de

verordening inzake Disclosure.

3.2.2. Definitie van ecologisch duurzame activiteiten

Om de economische activiteiten te definiëren die als ecologisch duurzaam worden beschouwd,

gebruikt de Taxonomie de volgende selectiemethode:

1. de activiteit moet substantieel bijdragen tot een milieudoelstelling (inclusieve benadering);

2. de activiteit mag geen belangrijke invloed hebben op een andere milieudoelstelling (exclusieve

benadering);

3. de activiteit moet worden uitgevoerd met inachtneming van minimumgaranties (exclusieve

benadering);

4. de activiteit moet worden beoordeeld volgens de methodologie en de technische criteria die

in de toekomstige technische normen zijn vastgelegd.

De Taxonomie voorziet in zes milieudoelstellingen, die zowel bij de inclusieve als bij de exclusieve

benadering moeten worden gebruikt:

- de mitigatie van klimaatverandering;

- de adaptatie aan klimaatverandering;

- het duurzame gebruik en de bescherming van water en mariene hulpbronnen;

- de transitie naar een circulaire economie, afvalpreventie en recycling;

- de preventie en beheersing van verontreiniging;

- de bescherming van gezonde ecosystemen.

Zo is het mogelijk dat een activiteit op het vlak van het opwekking van elektriciteit uit waterkracht,

ondanks haar bijdrage aan de energietransitie en dus aan de mitigatie van de klimaatverandering, door

9 EU Technical Expert Group on Sustainable Finance, “Taxonomy Technical Report”, 18 juni 2019,

https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/business_economy_euro/banking_and_finance/documents/190618-sustainable-finance-teg-report-taxonomy_en.pdf.

Page 9: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

9

de Taxonomie niet als duurzaam wordt beschouwd, omdat zij mogelijkerwijs gezonde ecosystemen

aantast.

Naast het feit dat zij geen enkele andere doelstelling in het gedrang mag brengen, moet de activiteit

nog steeds worden uitgevoerd in overeenstemming met de OESO-richtsnoeren voor multinationale

ondernemingen, de VN-richtsnoeren inzake bedrijfsleven en mensenrechten, de door de IAO

vastgestelde minimumgaranties inzake het arbeidsrecht10 en de Universele Verklaring van de Rechten

van de Mens.

De activiteit mag tot slot bepaalde drempels niet overschrijden en zij moet voldoen aan de voor haar

geldende specifieke technische en methodologische eisen11.

Voor zover een economische activiteit aan al deze verplichtingen voldoet, wordt zij als ecologisch

duurzaam beschouwd en wordt zij in aanmerking genomen voor het te publiceren percentage.

3.3. Besprekingen van de technische aspecten

Om te bepalen of activiteiten bijdragen tot één of meer milieudoelstellingen zonder daarbij andere

doelstellingen substantieel aan te tasten, moeten de technische normen van niveau 2 de te volgen

methodologie specificeren en drempelwaarden voor de beoordeling van elke activiteit vaststellen.

Deze normen worden momenteel nog geschreven en besproken. Toch geeft het verslag van de groep

van technische deskundigen van juni 2019 een getrouw overzicht van wat de te vervullen criteria

zouden kunnen zijn voor 67 activiteiten.

Om de algemene werking van de technische criteria te illustreren, wordt de economische activiteit van

de autoproductie hieronder geanalyseerd in het licht van de specifieke criteria voor deze sector. De

productie van individuele vervoermiddelen wordt, volgens het verslag van de groep van technische

deskundigen, alleen onder de volgende voorwaarden als een duurzame activiteit beschouwd:

- de activiteit voldoet aan een algemene doelstelling - Bijdrage aan de bestrijding van de

klimaatverandering: de productie van auto's die minder of geen CO2 uitstoten, is een middel

om de klimaatverandering te beperken;

- de activiteit doet geen wezenlijke afbreuk aan een andere doelstelling: in dit geval kunnen de

productie en het verkeer van auto’s leiden tot de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen

(in strijd met de doelstelling om vervuiling te voorkomen en te beheersen) en de productie van

afval (in strijd met de doelstelling van de overgang naar een circulaire economie);

- de activiteit respecteert de minimumgaranties inzake mensenrechten: werknemers die in de

autoassemblage werken, moeten hun rechten kunnen uitoefenen;

- de beoordeling ervan voldoet aan de technische criteria en de vastgestelde methodologie: in

dit geval mag het geproduceerde vervoermiddel niet meer dan 50 gr. CO2 per kilometer

uitstoten (tot 2025) of stoot het geen CO2 uit (voorwaarde vanaf 2026); het vervoermiddel

mag niet meer dan bepaalde drempelwaarden van direct verontreinigende stoffen uitstoten

(0,8 x de EURO 6-drempelwaarden), en het lawaai en het afval dat door de productie, de

10 Voorstel voor een verordening inzake Taxonomie, artikel 13. Het artikel verwijst naar de door de IAO

vastgestelde acht fundamentele arbeidswetgevingsverdragen, waaronder het recht om niet te worden onderworpen aan dwangarbeid, de vrijheid van vereniging, het recht van werknemers om zich te organiseren, het recht op collectieve onderhandelingen, gelijke beloning voor mannen en vrouwen voor werk van gelijke waarde, non-discriminatie op het gebied van kansen en behandeling, werkgelegenheid en beroep, en het recht van kinderen om niet te worden gedwongen tot kinderarbeid.

11 Zie volgend punt.

Page 10: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

10

verwijdering en het onderhoud ervan wordt gegenereerd, moet in overeenstemming met de

geldende Europese en nationale wetgeving worden behandeld.

De Europese wetgever lijkt er dus naar te streven weinig ruimte voor interpretatie te laten en strikte

en gemakkelijk meetbare drempels vast te stellen voor elke activiteit.

3.4. Voordeel voor de belegger

Zoals voorgesteld in het actieplan bestaat één van de doelstellingen van de Commissie erin om de

kapitaalstromen te heroriënteren naar activiteiten die bijdragen tot de verwezenlijking van de

milieudoelstellingen, maar ook om de belegger meer transparantie te bieden. In combinatie met de

door de Disclosure vastgestelde informatieverplichting kan de belegger, dankzij het referentiekader

voor ecologisch duurzame activiteiten en het daaruit voortvloeiende percentage activiteiten die aan

de eisen voldoen, precies weten welke activiteiten met zijn belegging worden gefinancierd, alsook wat

de daadwerkelijke impact van zijn belegging op de milieudoelstellingen is.

Onderstaande illustratie toont de berekeningsmethode van het percentage van activiteiten op

productniveau, nadat het aandeel van de duurzame activiteiten per onderneming is vastgesteld. De

belegger heeft dus de mogelijkheid om, bijvoorbeeld voor een fonds zoals in de illustratie, dankzij het

unieke percentage te weten te komen welke ecologisch duurzame activiteiten hij financiert.

Vanuit het oogpunt van de financiëlemarktdeelnemers kan - via de Taxonomie - een uniforme

Europese definitie van ecologische duurzaamheid voor economische activiteiten worden vastgesteld,

waardoor producten gemakkelijker kunnen worden vergeleken en een gezondere concurrentie

mogelijk wordt.

Momenteel wordt een identieke Taxonomie overwogen voor de definitie van activiteiten die bijdragen

tot sociale doelstellingen.

Page 11: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

11

4. Voorstel voor een verordening inzake Disclosure

4.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake Disclosure

Het voorstel voor een verordening inzake Disclosure strekt ertoe alle beroepsbeoefenaars van de

sector (financiëlemarktdeelnemers en financiële adviseurs) uniforme informatieverplichtingen inzake

duurzaamheid op te leggen, zowel voor traditionele financiële producten als voor producten met

ecologische of sociale kenmerken of met duurzaamheidsdoelstellingen.

Transparantie heeft vooral betrekking op de publicatie van twee soorten informatie:

- de integratie op entiteits- en productniveau van de duurzaamheidsrisico's (‘sustainability

risks’), die in de tekst worden gedefinieerd als ‘een gebeurtenis of situatie op het gebied van

milieu, maatschappij of bestuur die, indien deze zich voordoet, een belangrijke, werkelijke of

potentiële negatieve impact kan hebben op de waarde van de belegging’ (financieel risico);

- het in aanmerking nemen in de beleggingsbeslissingen en in het algemene beleid door de

beroepsbeoefenaars van de negatieve effecten op de duurzaamheidsfactoren (‘principal

adverse sustainability impacts’), gedefinieerd als het risico op middellange of lange termijn van

een belegging in een activiteit die een negatief effect heeft op het milieu, de maatschappij of

het goed bestuur (niet-financieel risico).

De tekst is op 18 april 2019 in eerste lezing in het Parlement goedgekeurd en wordt momenteel in de

Raad besproken. De verordening inzake Disclosure zou nog voor eind 2019 kunnen worden

gepubliceerd.

4.2. Bestemmelingen en identificatie van risico's en te publiceren informatie

4.2.1. Bestemmelingen

In de verordening inzake Disclosure wordt een onderscheid gemaakt tussen twee categorieën van

bestemmelingen:

1. de financiëlemarktdeelnemers, met inbegrip van - volgens de tekst -

verzekeringsondernemingen, instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening,

beleggingsondernemingen en kredietinstellingen die diensten van beleggingsadvies en

individueel vermogensbeheer verlenen, beheervennootschappen van icbe's en aicb’s,

beheerders van in aanmerking komend risicokapitaal, beheerders van

sociaalondernemerschapsfondsen en PEPP-leveranciers12.

2. de financiële adviseurs, met inbegrip van verzekeringstussenpersonen,

verzekeringsondernemingen, kredietinstellingen, beleggingsondernemingen, beheerders van

alternatieve beleggingsfondsen (BAB’s) en beheervennootschappen van icbe’s die

beleggingsadvies verstrekken.

De definitie van financiëlemarktdeelnemers wordt gedeeld met de Taxonomie.

12 Verzekeringstussenpersonen die verzekeringsadvies verstrekken over verzekeringen met een

beleggingscomponent en beleggingsondernemingen die beleggingsadvies verstrekken die ondernemingen zijn, ongeacht hun rechtsvorm, met inbegrip van natuurlijke personen of zelfstandigen, worden niet geviseerd indien zij minder dan drie personen in dienst hebben. De lidstaten kunnen van deze afwijking afzien.

Page 12: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

12

4.2.2. Regelgevingsniveaus en definitie van financiële producten

In de tekst komen nog drie andere regelgevingsniveaus aan bod: het niveau van de entiteit, het niveau

van de financiële producten in het algemeen en tot slot het niveau van de specifieke verplichtingen

voor ’duurzame’ financiële producten.

1. Entiteit: de definitie van ‘entiteit’ is identiek aan de definitie van ‘bestemmelingen’:

financiëlemarktdeelnemers en financiële adviseurs moeten in hun algemene beleid informatie

verstrekken over duurzaamheid;

2. Financiële producten: de financiële producten omvatten een individueel beheerde

portefeuille, een alternatief beleggingsfonds, een verzekering met een beleggingscomponent,

een pensioenproduct, een pensioenplan, een icbe of een PEPP;

3. ’Duurzame’ financiële producten: dit niveau richt zich op twee categorieën van financiële

producten:

a. de ‘financiële producten die, naast andere kenmerken, het promoten van ecologische

of sociale kenmerken beogen’, die worden gedefinieerd als producten die ecologische

of sociale kenmerken of een combinatie van deze kenmerken benadrukken, voor zover

de ondernemingen waarin wordt belegd, praktijken van goed bestuur toepassen;

b. de ’duurzame beleggingen’ worden gedefinieerd als beleggingen in een economische

activiteit die:

i. bijdraagt tot het bereiken van een milieudoelstelling, zoals gemeten aan de

hand van bijvoorbeeld belangrijke indicatoren inzake het gebruik van

hulpbronnen voor het gebruik van energie, hernieuwbare energie,

grondstoffen, water en land, voor de productie van afval en

broeikasgasemissies, of voor het effect op de biodiversiteit en de circulaire

economie; OF

ii. bijdraagt tot de verwezenlijking van een sociale doelstelling, met name een

belegging die bijdraagt tot de aanpak van ongelijkheid, een belegging die de

sociale samenhang, de sociale integratie en de arbeidsverhoudingen

bevordert, of een belegging in menselijk kapitaal of in economisch of sociaal

achtergestelde gemeenschappen; EN

voor zover die beleggingen geen ernstige afbreuk doen aan die doelstellingen, en

voor zover de ondernemingen waarin wordt belegd, praktijken van goed bestuur

volgen, met name op het vlak van goede managementstructuren, betrekkingen

met hun werknemers, beloning van het betrokken personeel en naleving van de

belastingverplichtingen.

De definitie van duurzame financiële producten sluit aan bij die in de Taxonomie, die in artikel 2

verwijst naar artikel 2, I), van de Disclosure.

4.2.3. Te verstrekken informatie

De onderstaande tabel geeft een schematisch overzicht van de te verstrekken informatie, de

financiëlemarktprofessionals die de informatieverplichtingen moeten naleven, en het beoogde

regelgevingsniveau.

Page 13: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

13

Artikel Inhoud van de informatie Verplichtinghouder Regelgevingsniveau Middel Toelichtingen RTS

3 Gedragslijnen voor het integreren van duurzaamheidsrisico's in beleggingsbeslissingen en beleggings- of verzekeringsadvies

AMF - CF Entiteit Website Mogelijkheid tot geen beleid, indien gerechtvaardigd.

Nee

4 Een due diligence-beleid met betrekking tot de negatieve gevolgen voor de duurzaamheidsfactoren

AMF – CF Entiteit Website Verplichting aangepast aan de omvang van de onderneming (alleen verplicht als er op geconsolideerde basis meer dan 500 werknemers zijn). Comply or explain: Mogelijkheid tot geen beleid, indien gerechtvaardigd.

Ja (2)

5 Vergoedingsbeleid aangepast aan de integratie van de duurzaamheidsrisico's

AMF – CF Entiteit Website Nee

6 Hoe duurzaamheidsrisico's in hun beleggingsbeslissingen of hun beleggingsadvies worden geïntegreerd Resultaat van de beoordeling van de waarschijnlijke impact van de duurzaamheidsrisico's op de productprestaties

AMF – CF Product Precontractuele informatie

Comply or explain: Mogelijkheid om duidelijk uit te leggen waarom duurzaamheidsrisico's (‘sustainability risks’) niet relevant zijn.

Nee

7 Duidelijke en gemotiveerde uitleg over hoe een product rekening houdt met de belangrijkste negatieve effecten op duurzaamheidsfactoren Informatie over de belangrijkste negatieve effecten die beschikbaar is in de periodieke verslagen

AMF Product Precontractuele informatie

Comply or explain: Mogelijkheid om, voor elk financieel product, een verklaring te hebben waaruit blijkt dat de deelnemer geen rekening houdt met de negatieve gevolgen van de belegging en waarin de redenen worden toegelicht waarom daarmee geen rekening wordt gehouden.

Nee

8 (4bis) Informatie over de wijze waarop aan de ESG-kenmerken is voldaan, en/of informatie over de vraag of en de manier waarop de gebruikte referentie-index aan deze kenmerken is aangepast

AMF Financiële producten die, naast andere kenmerken, ecologische of sociale kenmerken promoten

Precontractuele informatie

Ja

9 (5) Verklaring over de wijze waarop de duurzaamheidsdoelstelling is bereikt.

AMF Duurzame beleggingen

Precontractuele informatie

Specifieke verplichtingen voor financiële producten die gericht zijn op het verminderen van de koolstofuitstoot: link naar de Benchmark en de ‘EU climate transition’- en ‘EU Paris-Aligned’-indexen

Ja

Page 14: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

14

Indien een index is gebruikt, hoe de index op deze doelstelling is afgestemd en hoe de index van een brede marktindex afwijkt

10 Beschrijving – voor elk financieel product – van de ecologische of sociale kenmerken of de nagestreefde duurzame doelstelling De methode om de kenmerken of de doelstelling te evalueren en te controleren Reeds gepubliceerde precontractuele informatie en periodieke verslagen

AMF Financiële producten die, naast andere kenmerken, ecologische of sociale kenmerken promoten

Website De informatie moet duidelijk, beknopt en begrijpelijk zijn voor beleggers. Ze worden nauwkeurig, eerlijk, duidelijk, niet misleidend, eenvoudig en beknopt gepubliceerd op zichtbare en gemakkelijk toegankelijke pagina's van de website.

Ja

11 Periodieke verslagen met inbegrip van de mate waarin ESG-kenmerken worden nageleefd voor een product met ESG-kenmerken Periodieke verslagen waarin het totale effect van het financiële product op de duurzaamheid wordt voorgesteld en een vergelijking wordt gemaakt tussen de prestaties van de gekozen index en een andere brede marktindex aan de hand van indicatoren voor duurzame beleggingen

AMF Financiële producten die, naast andere kenmerken, ecologische of sociale kenmerken promoten

Periodieke verslagen

Publicatie ten minste op jaarbasis Ja

Page 15: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

15

4.3. Toekomstige technische normen

Voor de informatievereisten die in de tabel in vorig punt aan bod komen, worden technische normen

opgesteld waarin de inhoud en/of de methodologie van die vereisten worden gespecificeerd. In de

laatste kolom van de tabel kunnen de verplichtingen worden geïdentificeerd waarvoor verduidelijking

wordt verwacht.

4.4. Voordeel voor de belegger

De belegger heeft de mogelijkheid om veel informatie te ontvangen, waarvan de publicatie door de

verordening inzake Disclosure wordt opgelegd. Deze informatie betreft zowel het algemene beleid van

de entiteit die het product aanbiedt, als het product zelf. De publicatie van deze informatie is niet enkel

bedoeld om de kwaliteit van de door de financiëlemarktdeelnemers en de financiële adviseurs

aangeboden beheer- en adviesdiensten gemakkelijker te kunnen vergelijken, maar ook om de

duurzaamheidsprestaties van de overwogen of verworven producten te kunnen vergelijken.

Voor sommige entiteiten blijft de aanpak echter beperkt, omdat de tekst de

financiëlemarktprofessionals de mogelijkheid biedt om bepaalde verplichtingen niet na te leven, op

voorwaarde dat zij die hetzij in hun beleid, hetzij met betrekking tot het product dat zij aanbieden,

toelichten. Voor sommige deelnemers vormen de informatieverplichtingen van de Disclosure een

aanvulling op de informatie die in het kader van de richtsnoeren voor niet-financiële verslaglegging

moet worden gepubliceerd, waardoor dus een algemeen overzicht per product wordt gegeven van de

duurzaamheid van de voorgestelde beleggingen.

<link naar de tekst van het voorstel voor een Europese verordening (niet geactualiseerd met de

laatste ontwikkelingen - eur-lex.eu)>

5. Voorstel voor een verordening inzake Benchmarks

5.1. Algemene presentatie van het voorstel voor een verordening inzake

Benchmarks

Het voorstel voor een verordening inzake Benchmarks heeft dezelfde doelstellingen als de Taxonomie

of de Disclosure, nl. beleggers meer transparantie bieden over duurzaamheid en een referentiekader

bieden waarop beroepsbeoefenaars zicht kunnen afstemmen. Deze aanpak komt tot uiting in twee

initiatieven: het voorstellen van twee nieuwe duurzaamheidsindexen en het versterken van de

publicatie van ESG-informatie door de beheerders van benchmarkindexen, in lijn met een ‘comply or

explain’-logica. Deze wijzigingen zijn opgenomen in Verordening 2016/101113.

De tekst is op 26 maart 2019 in eerste lezing in het Parlement goedgekeurd en wordt momenteel in

de Raad besproken. De verordening inzake Benchmarks zou nog vóór eind 2019 kunnen worden

gepubliceerd.

5.2. De twee nieuwe Europese indexstandaarden

Met de ontwikkeling van twee nieuwe indexen wil de Commissie een duidelijk onderscheid maken

tussen de “koolstofarme benchmarks” en de “benchmarks met een positieve koolstofbalans”. Terwijl

13 Verordening 2016/1011 van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2016 betreffende indices die

worden gebruikt als benchmarks voor financiële instrumenten en financiële overeenkomsten of om de prestatie van beleggingsfondsen te meten en tot wijziging van Richtlijnen 2008/48/EG en 2014/17/EU en Verordening (EU) nr. 596/2014, PB, L171 van 29 juni 2016, p. 1.

Page 16: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

16

de onderliggende activa die in een koolstofarme benchmark zijn opgenomen, moeten worden gekozen

om de koolstofemissies van de indexportefeuille ten opzichte van de moederindex te verminderen,

mag een benchmark met een positieve koolstofbalans alleen componenten omvatten waarvan de

koolstofemissiereducties hoger liggen dan hun emissies14.

Er worden door de verordening inzake Benchmarks twee nieuwe indexen gecreëerd, nl. de “EU Climate

Transition Benchmark”, die de “koolstofarme benchmark” is, en de “EU Paris-Aligned Benchmark”, die

de “benchmark met positieve koolstofbalans” is.

De “EU Climate Transition Benchmark” is een index waarvan de onderliggende activa worden

geselecteerd, gewogen of uitgesloten met de bedoeling een portefeuille samen te stellen die een

ontkolingstraject volgt en voldoet aan de vereisten van toekomstige gedelegeerde verordeningen. De

indexaanbieders die conform de “EU Climate Transition Benchmark” zijn, moeten de activa selecteren,

wegen of uitsluiten van ondernemingen die activiteiten uitoefenen die de ESG-doelstellingen niet

noemenswaardig in het gedrang brengen en die ook uiterlijk op 31 december 2022 aan de volgende

voorwaarden moeten voldoen :

- meetbare en tijdgebonden doelstellingen vaststellen voor de vermindering van

koolstofemissies;

- een vermindering van de koolstofuitstoot vaststellen die is uitgesplitst tot op het niveau van

de betrokken operationele dochterondernemingen;

- jaarlijks informatie publiceren over de vooruitgang bij de verwezenlijking van deze

doelstellingen.

De “EU Paris-Aligned Benchmark” is een index waarvan de onderliggende activa worden geselecteerd

om een portefeuille samen te stellen waarvan de koolstofemissies in lijn zijn met de

langetermijndoelstelling voor de beperking van de opwarming van de aarde die in het Akkoord van

Parijs is vastgelegd. Meer in het bijzonder, om als gelijkwaardig aan “EU Paris-Aligned Benchmark” te

worden erkend, moet de index:

- activa zodanig selecteren, wegen of uitsluiten dat de emissies van de benchmarkportefeuille

die hieruit ontstaan, in lijn zijn met de doelstellingen van het Akkoord van Parijs;

- geen activiteiten opnemen die verband houden met onderliggende activa die andere

ecologische, sociale en bestuurlijke doelstellingen in belangrijke mate in gevaar brengen;

- opgericht zijn overeenkomstig de in de gedelegeerde handelingen vastgestelde

minimumnormen.

In een specifieke bijlage bij de twee indexen voorziet de tekst in verschillende methodologische eisen

waaraan de indexbeheerder moet voldoen.

5.3. De integratie van ESG-dimensies in de benchmarks

Het voorstel voor een verordening versterkt de transparantie- en informatieverplichtingen inzake ESG-

aspecten waarmee rekening werd gehouden bij de opstelling van de benchmarks. De bedoeling is om

de benchmarks nauwer te integreren in de nakoming van de klimaatverbintenissen van de Unie, en

om beleggers en ook productontwikkelaars de mogelijkheid te bieden om de ESG-kenmerken van de

benchmarks nauwkeuriger te meten.

In de in artikel 27 van Verordening 2016/1011 bedoelde benchmarkverklaring moet worden toegelicht

hoe in elke verstrekte en gepubliceerde benchmarkindex of benchmarkfamilie rekening wordt

14 Voorstel voor een verordening inzake Benchmarks, considerans 13.

Page 17: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

17

gehouden met ESG-factoren. Indien de benchmarks geen ESG-doelstellingen nastreven, moeten de

beheerders dit enkel vermelden zonder dit verder te moeten verantwoorden.

Indien een beheerder in zijn portefeuille geen index verstrekt die ESG-doelstellingen nastreeft of in

aanmerking neemt, moet deze informatie worden opgenomen in de indexverklaring van alle door de

bestuurder verstrekte benchmarks.

De tekst schrijft in ieder geval voor dat de beheerders van de belangrijkste benchmarks voor aandelen

en obligaties en van “EU Climate Transition”- of “EU Paris-Aligned-indexen in hun benchmarkverklaring

gedetailleerde informatie moeten publiceren over de mate waarin de algemene

koolstofreductiedoelstelling of de doelstellingen van het Akkoord van Parijs zijn nageleefd. Deze

informatie komt aan bod in de verordening inzake Disclosure en moet openbaar worden gemaakt.

Tot slot is artikel 13 aangevuld om de transparantie over de methodologie te vergroten. De beheerder

moet kunnen uitleggen hoe de belangrijkste elementen van de methodologie voor elke index of

indexfamilie rekening houden met ESG-factoren. De tekst voorziet echter in een uitzondering voor

wisselkoers- en rentebenchmarks. De Commissie zal de inhoud en het formaat van de te verstrekken

informatie in een gedelegeerde handeling specificeren. Deze informatie moet uiterlijk op 30 april 2020

door de beheerders worden verstrekt.

5.4. Voordeel voor de belegger

Na de inwerkingtreding van de wijzigingen in de verordening inzake Benchmarks zal de belegger over

meer relevante informatie beschikken over de ESG-aspecten van de benchmarks. Met deze informatie

kan hij de verschillende indices beter vergelijken en bepalen welke index het best aan zijn

duurzaamheidsoverwegingen beantwoordt. Het in aanmerking nemen van de ESG-dimensies bij de

ontwikkeling van een index maakt trouwens ook deel uit van de informatie die

financiëlemarktdeelnemers op grond van de verordening inzake Disclosure moeten publiceren.

De invoering van Europese indexen, waarbij minimumcriteria worden vastgesteld voor benchmarks

die een vermindering van of een positieve impact op de uitstoot van broeikasgassen bevorderen, in

aansluiting op het Akkoord van Parijs, maakt het mogelijk om een norm voor de energietransitie-

indexen vast te stellen. Deze indexen bieden de belegger ook een garantie voor efficiëntie en bezorgen

productfabrikanten relevante informatie over de prijzen van bedrijven die de energietransitie in hun

doelstellingen hebben geïntegreerd. Om ervoor te zorgen dat er op hun grondgebied ten minste één

“EU Climate Transition”-index aanwezig is, kunnen de nationale autoriteiten de beheerders van

indexen van aanzienlijk belang ertoe verplichten om minstens één benchmark te verstrekken die aan

de harmoniseringscriteria voldoet. Deze verplichte bijdrageplicht mag niet langer dan vijf jaar duren

en treedt uiterlijk op 1 januari 2022 in werking.

<link naar de tekst van het voorstel voor een Europese verordening (niet geactualiseerd met de

laatste ontwikkelingen - eur-lex.eu)>

6. Toepassing van de Europese ontwerpverordeningen op bestaande financiële

producten en benchmarkbeheerders

De verschillende ontwerpverordeningen bevatten geen overgangsperiode voor de bestaande

producten. De verplichting om zich te conformeren aan het regelgevingskader, als opgenomen in de

Page 18: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

18

drie verordeningen, geldt dus zonder onderscheid voor alle producten, naarmate de bepalingen van

de verordeningen in werking treden.

Ingevolge de Taxonomie moeten zowel de bestaande als de toekomstige producten die het label

“duurzaam” krijgen, voldoen aan de definitie van duurzaamheid. Wat die definitie precies inhoudt,

hangt af van de milieudoelstelling die wordt nagestreefd. Aangezien de bepalingen van de Taxonomie

per doelstelling op een andere datum in werking treden, moet nauwlettend worden opgevolgd

wanneer er gedelegeerde handelingen worden aangenomen waarin de drempelwaarden worden

aangegeven. De onderstaande tabel bevat de datum van inwerkingtreding van de verschillende

artikelen.

Artikel Inwerkingtreding (art. 18)

3 1 juli 2020

4 1 juli 2020

5 1 juli 2021

6 1 juli 2021

7 1 juli 2021

8 1 juli 2021

9 1 juli 2021

10 1 juli 2021

11 1 juli 2021

12 1 juli 2021

13 1 juli 2021

Volgens de transparantieverplichtingen die de Disclosure oplegt, moet in de te publiceren informatie

nader worden ingegaan op de volgende aspecten:

- voor ‘duurzame investeringen’: hoe de ecologische of sociale doelstelling zal worden bereikt

terwijl ongunstige effecten uitblijven; als het product verwijst naar een benchmark, hoe die is

geselecteerd en waarin die zich onderscheidt van de andere benchmarks om de doelstellingen

te bereiken;

- voor financiële producten die onder meer ecologische of sociale kenmerken promoten: op

welke manier een product aan die kenmerken voldoet en/of waarom de gekozen benchmark

relevant is voor die kenmerken.

Als distributeurs en financiële adviseurs ook beleggingsadvies verstrekken, verplicht Disclosure hen om

aan te geven met welke duurzaamheidselementen, op het vlak van risico's en ongunstige effecten, zij

rekening hebben gehouden in het advies aan hun cliënt (of waarom zij dat niet hebben gedaan), in het

beloningsbeleid en in het algemene ‘due diligence’-beleid van de onderneming.

De verplichtingen die de Disclosure invoert worden 15 maanden na de bekendmaking ervan in het

Publicatieblad van de Unie van kracht.

De Benchmarks verplicht alle benchmarkbeheerders om vanaf 2020 informatie te publiceren over de

duurzaamheid van hun benchmarks, en bepaalde beheerders om vanaf 2021 een index voor te stellen

met de kenmerken van de Europese norm ‘EU Climate Transition‘.

Page 19: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

19

7. Betrokkenheid van de FSMA bij internationale en Europese projecten inzake

duurzame financiering

De FSMA heeft ervoor geopteerd om zich proactief in te zetten voor de ontwikkeling van initiatieven

op Europees en internationaal niveau en bij te dragen tot de snelle implementatie van teksten over

duurzame financiering.

Op internationaal niveau is de FSMA betrokken bij het Sustainable Finance Network ("SFN") van IOSCO,

sinds de oprichting van dit netwerk in 2018. De doelstelling van het Sustainable Finance Network is de

uitwisseling van best practices tussen haar leden te stimuleren, te komen tot een beter begrip van de

duurzaamheidsproblematiek en structuur te brengen in discussies ter zake. Tot dusver hebben de

leden, naast andere werkzaamheden, onderzoek gedaan naar de relevantie van de informatie die

ontwikkelaars van financiële en beleggingsproducten verstrekken over investeringsbeslissingen en de

wijze waarop duurzame initiatieven door financiëlemarktdeelnemers in praktijk worden gebracht. Het

SFN maakt ook de discussie mogelijk over de opportuniteit van een ingrijpen door de toezichthouders,

de rol die zij eventueel zullen moeten spelen en de problemen waarmee zij geconfronteerd kunnen

worden. Daarnaast is het SFN voornemens een analyse te maken van het gestaag toenemende aantal

initiatieven dat op internationaal niveau wordt genomen om na te gaan welke rol de regelgevers op

dit gebied zouden kunnen vervullen. De FSMA zet zich ten volle in om actief deel te nemen aan de

werkzaamheden van het SFN en ondersteunt de ontwikkeling van kwalitatieve en concrete

uitwisselingen.

De FSMA is ook een van de twaalf leden van het Joint Committee van de Europese toezichthouders

(ESMA, EIOPA en EBA). Dit comité is belast met de coördinatie van de ontwikkeling van technische

verordeningen die de werkgroepen opstellen en keurt deze ontwerpen ook goed. Dit mandaat stelt

het comité in staat om de discussie over duurzame financiering te stimuleren en te zorgen voor een

snelle en doeltreffende implementatie van de voorstellen van verordening.

Eveneens op Europees niveau heeft de FSMA de oprichting ondersteund van het Coordination Network

on Sustainability (CNS) van ESMA. Zij neemt actief deel aan de vergaderingen van dit netwerk om de

werkzaamheden vooruit te helpen. Het netwerk bestaat uit een aantal nationale overheden die een

voortrekkersrol willen spelen in de regulering van duurzame financiering. Het doel van het netwerk is

een platform te bieden voor de uitwisseling van best practices, maar ook om de bespreking en de

voorbereiding van gedelegeerde handelingen van toekomstige Europese verordeningen mogelijk te

maken. Als voorbereiding op de inwerkingtreding van de verordening inzake Disclosure, heeft de FSMA

onlangs meegewerkt aan een onderzoek waarin de huidige bevoegdheden van de nationale

autoriteiten inzake controle op ESG-informatie met elkaar worden vergeleken.

In haar hoedanigheid van lid van het Euronext College of Regulators en van toezichthouder op de

informatieverstrekking door de beursgenoteerde vennootschappen, heeft de FSMA in maart 2018 de

aanbevelingen ondertekend van de Task Force on Climate-related Financial Disclosures. De Task Force

formuleert aanbevelingen over de wijze waarop informatie over de gevolgen van de

klimaatverandering moet worden gecommuniceerd, met de bedoeling beleggers te helpen een

geïnformeerde keuze te maken. De FSMA ondersteunt dit initiatief dat streeft naar meer transparantie

en een betere informatieverstrekking door de deelnemers aan de financiële markten naar het grote

publiek.

Page 20: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

20

8. Duurzaamheidslabels

In afwachting van de goedkeuring van de Europese verordeningen kunnen duurzaamheidslabels die

voortvloeien uit private of publieke initiatieven, een bron van aanvullende informatie vormen voor de

identificatie van een financieel product dat aan de milieuoverwegingen van de belegger beantwoordt.

Er bestaan tal van die labels in Europa, maar de gehanteerde criteria om tot die labels te komen,

verschillen sterk. In hoofdzaak kunnen twee categorieën van labels worden onderscheiden die in de

lidstaten voorhanden zijn: de private labels en de publieke labels.

8.1. Private labels

8.1.1. Particuliere certificeringsinitiatieven

Er zijn vele particuliere initiatieven, zowel Belgische als Europese, op het gebied van de certificering

van duurzame financiële producten. Deze labels worden vastgesteld door de actoren die losstaan van

de overheid, en komen uit de burgermaatschappij of de financiële sector zelf. Zij kunnen een beroep

doen op een extern comité dat de kandidaturen beoordeelt, met de steun van academische

deskundigen of ratingbureaus.

Op Belgisch niveau worden voornamelijk twee certificeringen gebruikt:

- Het “Towards Sustainability”-label15: de kwaliteitsnorm voor duurzaam en maatschappelijk

verantwoord beleggen is ontwikkeld door de vereniging die de Belgische banksector

vertegenwoordigt (Febelfin). Deze norm voorziet in de uitsluiting van activiteiten met

toepassing van sociale en milieucriteria voor de producenten van financiële producten en

andere derivaten. Het label “Towards Sustainability” wordt toegekend door een labelbureau

dat zowel vertegenwoordigers van de vereniging als onafhankelijke personen uit de

academische en verenigingsmiddens omvat.

- Het solidariteitslabel van Financité&FairFin: deze twee verenigingen hebben een

gemeenschappelijk certificeringsproces ontwikkeld om financiële producten het “solidaire

financiering”-label te kunnen toekennen. De benadering omvat de drie ESG-dimensies en

vereist ook dat het product ertoe strekt de solidariteit te bevorderen door de financiering van

de sociale economie. De naleving van de voorwaarden wordt geverifieerd door een

“Labelcomité”, bestaande uit specialisten op het vlak van coöperatief en maatschappelijk

beleggen, en specialisten uit de academische wereld16.

Ook op internationaal niveau zijn er heel wat initiatieven. De vaakst voorkomende labels in België op

dat vlak, zijn de drie “LuxFlag”-labels (Luxembourg – Environment, Climate finance en ESG)17, het label

van de Scandinavische landen “Nordic Swan Ecolabel” (Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen,

Zweden)18 of nog het label “FNG-Siegel” (Duitsland)19.

De eisen waaraan moet worden voldaan om die labels te verkrijgen, evenals de uitzonderingen die zijn

toegestaan, lopen sterk uiteen. Een zorgvuldige lectuur van de documentatie is daarom aanbevolen.

15 Voor meer informatie: https://www.towardssustainability.be/nl. 16 Voor meer informatie: https://www.financite.be/fr/article/label-de-finance-solidaire-financite-et-fairfin. 17 Voor meer informatie: https://www.luxflag.org/. 18 Voor meer informatie: http://www.nordic-ecolabel.org/. 19 Voor meer informatie: https://www.fng-siegel.org/.

Page 21: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

21

8.1.2. De rol van de FSMA met betrekking tot private labels

De FSMA is niet betrokken bij privé-initiatieven tot certificering van financiële producten. Aangezien

het om privé-initiatieven gaat, controleert de FSMA niet of de producten met een label effectief aan

de voorwaarden van de kwaliteitsnorm voldoen. De FSMA waakt er daarentegen wel over dat de

aandacht wordt gevestigd op het feit dat die controle niet wordt uitgevoerd. Dit gebeurt door middel

van een waarschuwing dat het label niet door de FSMA is goedgekeurd, en dat de private labels niet

noodzakelijkerwijs voldoen aan de verplichtingen die, krachtens de toekomstige Europese

verordeningen, op hen van toepassing zullen zijn. De FSMA ondersteunt momenteel proactief de

succesvolle voltooiing van de Europese werkzaamheden en de inwerkingtreding van een

geharmoniseerd kader dat de beleggers beter informeert over financiële producten, ongeacht of zij al

dan niet een label hebben gekregen.

In afwachting van de goedkeuring van de Europese verordeningen zal de belegger dus aandachtig

moeten letten:

- op de eisen die aan het product worden gesteld om in aanmerking te komen voor het label, in

het bijzonder als het om positieve verplichtingen (bv. beleggingen in projecten met een

positieve impact op het milieu of op de energietransitie) of om eenvoudige uitsluitingen van

bepaalde beleggingsdomeinen (bv. verbod op beleggingen in de wapen- of steenkoolsector)

gaat. Een inclusieve benadering is vaak moeilijker te realiseren, omdat de onderneming zich

actief moet opstellen om een doel te bereiken; een exclusieve benadering, hoewel

noodzakelijk, is gemakkelijker toe te passen (zo zijn er bv. maar weinig bedrijven actief in de

steenkoolwinning, waardoor een grote meerderheid van hen de facto aan de voorwaarde

voldoet);

- op de tolerantiemarges die in het kader van het toekenningsproces van het label zijn

toegestaan. Het Duitse label “FNG-Siegel” staat geen beleggingen in ondernemingen toe die

meer dan 5% van hun inkomsten halen uit de niet-conventionele olie- en gaswinning, terwijl

het label “Towards sustainability” ter zake in een drempel van 10% voorziet. Bij sommige labels

is de cumulatie van tolerantiemarges mogelijk, terwijl bij andere doorgaans de investeringen

die niet aan de uitsluitingscriteria voldoen, tot een bepaald maximum worden beperkt (zo

vereist het Nordic Swan-label bijvoorbeeld dat 90% van de investeringen aan alle vereisten

voldoet);

- op de rating die soms bij het label hoort. De duurzame labels geven, naast de controle op de

naleving van de criteria die specifiek zijn voor elke kwaliteitsnorm, soms ook een score aan het

financiële product, waardoor het ten opzichte van concurrerende producten kan worden

gepositioneerd. Het Duitse label “FNG-Siegel” beoordeelt financiële producten bijvoorbeeld

op drie niveaus, waarbij aan elk product één tot drie sterren worden toegekend. De drie

Luxemburgse labels “LuxFlag” zijn minder streng voor de klimaateffecten, waarbij het “Finance

Climate”-label het meest selectief is wat de naleving van klimaatgerelateerde criteria betreft;

- op de naleving van de criteria: product of onderneming. Indien het percentage van positieve

gefinancierde activiteiten of de toegestane tolerantiemarges voor investeringen in

controversiële domeinen op productniveau worden geschat, is het mogelijk om, bij de

gehouden activa of bij de activiteiten waarin de fondsen beleggen, ondernemingen te hebben

die geen enkel criterium van het label naleven; dat is niet het geval indien de selectiecriteria

worden toegepast op het niveau van de onderneming of op het niveau van de activiteiten van

de onderneming20;

20 Deze laatste optie wordt door de Taxonomie in aanmerking genomen.

Page 22: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

22

- op de frequentie van het onderzoek naar de handhaving van de toekenningsvoorwaarden.

Sommige labels worden voor een periode van één jaar toegekend, terwijl andere labels in een

frequentere of juist meer gespreide controle voorzien;

- op de mogelijkheid voor de beheerder van het product om van de labelvereisten af te wijken

tijdens de levensduur van het product, indien de wettelijke documentatie van het product niet

expliciet ingaat op de methodologie of op de selectiecriteria op het vlak van de duurzaamheid;

- op de toegepaste selectiviteit. Als het label wordt toegekend aan veel financiële producten,

inclusief producten waarvan het beleggingsbeleid geen duurzaamheidsbenadering en strenge

criteria voor de selectie van gefinancierde bedrijven of activiteiten bevat, is het waarschijnlijk

minder moeilijk om aan de voorwaarden te voldoen dan bij een label waarvan de

toekenningsprocedure veel veeleisender en langduriger is.

- op de te publiceren informatie. In afwachting van de inwerkingtreding van de verordening

inzake Disclosure blijven mededelingen over de duurzaamheid van beleggingen grotendeels

vrijwillig. Sommige labels vereisen dat de beheerder of de producent opvolgen of de

doelstellingen worden verwezenlijkt en of de periodieke publicaties met betrekking tot de

aangehouden activa, worden uitgevoerd.

8.2. Publieke labels

In bepaalde lidstaten heeft de overheid duurzaamheidslabels ingevoerd. In Frankrijk zijn twee labels

bij decreet ingevoerd: het SRI-label en het Greenfin-label. Het eerste is een label dat bepaalde

maatschappelijk verantwoorde beleggingsproducten selecteert21, het tweede is bedoeld voor

financiële producten die aan de energie- en ecologische transitie werken22. Het Oostenrijkse federale

ministerie van duurzaamheid en toerisme is ook verantwoordelijk voor de uitbreiding van het

Oostenrijkse ecolabel naar financiële producten23.

In België kunnen financiële producten met een label volgens Franse of Oostenrijkse kwaliteitsnormen

worden aangeboden, of het nu gaat om Belgische producten die het labelproces hebben doorlopen of

om buitenlandse financiële producten die ook in België worden verdeeld.

8.3. Bestaande labels en Europese initiatieven

De FSMA volgt de evolutie van de Europese werkzaamheden op de voet en is voornemens er een

concrete invulling aan te geven zodra ze zijn goedgekeurd.

Zoals de voorgestelde verordeningen aangeven, creëren de toekomstige Europese verordeningen

geen nieuwe labels. Op termijn is de Commissie van plan om het Europese ecolabel uit te breiden naar

financiële producten, maar de datum van deze uitbreiding en de voorwaarden voor het verkrijgen van

het Europese ecolabel voor financiële producten zijn nog niet bekend. Het bestaan van dit Europese

label belet niet dat andere nationale of private labels blijven bestaan, zolang in hun kwaliteitsnormen

en hun methodologie rekening wordt gehouden met de Europese verplichtingen.

In het voorstel voor een verordening inzake Taxonomie worden in de toelichting de eisen voor

duurzame activiteiten gedefinieerd in het licht van de labels die een bepaalde ecologische

duurzaamheid waarborgen:

21 Voor meer informatie: https://www.lelabelisr.fr/ en Decreet nr. 2016-10 van 8 januari 2016 over het label

“maatschappelijk verantwoord beleggen (vertaling), JORF, nr. 0008 van 10 januari 2016, p. 5. 22 Voor meer informatie: https://www.ecologique-solidaire.gouv.fr/label-greenfin en Decreet nr. 2015-1615

van 10 december 2015 op het label “Energie en ecologische transitie voor het klimaat (vertaling)”, JORF, nr. 0287 van 11 december 2015, p. 22822

23 Voor meer informatie: https://www.umweltzeichen.at/en/products/sustainable-finance.

Page 23: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

23

“Deze verordening is van toepassing op de lidstaten en de Unie in het kader van de vereisten voor

marktspelers om financiële producten of overheidsobligaties met milieudoelstellingen in de markt

te zetten, met name in het kader van de toekenning van labels.

Deze verordening stelt geen keurmerk voor duurzame financiële producten in. In plaats daarvan

voorziet zij in het raamwerk om de criteria te bepalen die in aanmerking moeten worden genomen

bij het opzetten van dit soort labels op nationaal niveau of op EU-niveau. Zodoende belet deze

verordening de lidstaten niet om regelingen voor de toekenning van labels in stand te houden of

verder te ontwikkelen - zolang deze voldoen aan de criteria die hier zijn vastgesteld voor ecologisch

duurzame economische activiteiten.

Indien in de toekomst een label voor financiële producten wordt ontwikkeld onder de

milieukeurverordening, kunnen reeds bestaande nationale regelingen voor de toekenning van

labels blijven bestaan naast die milieukeur, mits ze voldoen aan de voorwaarden van artikel 11 van

de milieukeurverordening.”24

In het verslag van de groep van technische deskundigen wordt explicieter aandacht besteed aan de

methode van cohabitatie tussen de bestaande labels en de definitie van ecologisch duurzame

activiteiten die in de Taxonomie wordt voorgesteld:

“A portfolio must invest a minimum percentage of total assets in green or climate-related activities

in order to obtain any of the existing green labels (e.g. French Label for the Energy and Ecological

Transition, the LuxFLAG Environment, Green Bond or the LuxFLAG Climate Finance) in Europe. It is

important to note that the Taxonomy regulation does not establish a standard or label, and hence

there are no minimum thresholds for the share of sustainable activities at company or at portfolio-

level under the proposed Taxonomy regulation. The future voluntary Ecolabel for financial products,

currently under development, is expected to establish thresholds at holding and/or portfolio

level.”25

Duurzame labels moeten dus, na een voorlopige lezing van de toekomstige verplichtingen:

- voldoen aan de definitie van ecologisch duurzame economische activiteiten zoals ontwikkeld

in de Taxonomie om de criteria vast te stellen;

- een minimumdrempel vaststellen voor ecologisch duurzame activiteiten, die vereist is voor

financiële producten die een milieuduurzaamheidslabel wensen te ontvangen - zonder het

vereiste percentage te specificeren. De verwijzing naar artikel 11 veronderstelt echter dat de

drempels van de labels moeten worden afgestemd op de drempels van het Europese label26.

24 Voorstel voor een verordening inzake Taxonomie, p.14. 25 TEG on sustainable finance, “Taxonomy Technical Report”, 18 juni 2019, p. 63., 26 Verordening 66/10 van 25 november 2009 tot vaststelling van het ecologische label van de EU, PB L 27 van

30 januari 2010, p. 1. In artikel 11 wordt het naast elkaar bestaan van de EU-milieukeurcriteria en andere keuren als volgt geregeld: “1. Wanneer de EU-milieukeurcriteria voor een bepaalde productgroep zijn gepubliceerd, kunnen andere officieel erkende ecologische EN ISO 14024-labelystemen van type I op nationaal of regionaal niveau die op het moment van publicatie die productgroep niet dekken, alleen worden uitgebreid tot die productgroep wanneer de in het kader van die systemen ontwikkelde criteria ten minste even streng zijn als de EU-milieukeurcriteria. 2. Om de criteria van de Europese milieukeursystemen (EN ISO 14024, type I) te harmoniseren, wordt in de EU-milieukeurcriteria ook rekening gehouden met bestaande criteria die in het kader van officieel erkende milieukeursystemen in de lidstaten zijn ontwikkeld.”

Page 24: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

24

Op grond van het voorstel voor een verordening inzake Disclosure moet de financiëlemarktdeelnemer

of de financiële adviseur die het product voorstelt, de informatie publiceren over de ecologische en

sociale duurzaamheid van het gelabelde financiële product, zoals voor elk ander financieel product, en

moet hij rechtvaardigen hoe de ESG-doelstellingen of -kenmerken worden bereikt als het product deze

gebruikt. Ook moet hij op basis van de Taxonomie meedelen welk percentage van de activiteiten voor

het gelabelde product als milieuvriendelijk wordt beschouwd.

Ten slotte moeten de beheerders van gelabelde benchmarks op grond van het voorstel voor een

verordening inzake Benchmarks uitleg geven over de wijze waarop de belangrijkste elementen van

hun methodologie rekening houden met ESG-factoren voor elke ontworpen en gepubliceerde

benchmark of benchmarkfamilie.

De nationale toezichthouder op de financiële sector moet normalerwijze verantwoordelijk zijn voor

het toezicht op het gebruik door financiëlemarktdeelnemers van het bij de verordeningen vastgestelde

kader.

Page 25: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

25

9. Bijlage 1 – Vergelijking van de beoordeling van een fonds op basis van een privaat

label en op basis van de toekomstige definitie van ecologisch duurzame

activiteiten door de Taxonomie

Het voorbeeld betreft een aandelenfonds waarvan de portefeuille is samengesteld uit aandelen van

drie vennootschappen:

- 30 % van vennootschap A

o die elektriciteit produceert uit gas met afvang en opslag van koolstof (95 % van haar

omzet - 200 gr eCO2/kWh27)

o die in oliewinning uit oliezand heeft geïnvesteerd (5 % van haar omzet)

- 30 % van vennootschap B

o die passagiersvervoer per spoor organiseert met elektrische locomotieven (80 % van

haar omzet)

o die vrachtvervoer per spoor organiseert met diesellocomotieven (20 % van haar omzet

– oud materieel – 40 gr eCO2/km)

- 40 % van vennootschap C, die een autoconstructeur is,

o waarvan de gemiddelde CO2–uitstoot per km van haar gamma 92 gr CO2/km bedraagt

(beste prestatie van de algemene autoconstructeurs – drie voertuigen tussen 50 en 90

gr CO2/km – drie elektrische voertuigen – de Europese drempel bedraagt gemiddeld

95 gr CO2/km28)

o waarvan de elektrische voertuigen 10 % van haar omzet vertegenwoordigen.

Het fonds heet GreenElectricTransportation – Shares en hanteert de volgende

duurzaamheidsstrategieën:

- uitsluiting van steenkool, aardolie, beleggingen in landen die de mensenrechten niet

respecteren (met een maximumtolerantie van 5 %);

- top tier inzake klimaatvoetafdruk voor hun respectieve sector;

- thematische belegging in de ontwikkeling van elektrisch vervoer en de productie van

elektriciteit die niet op steenkool en aardolie is gebaseerd;

- vennootschappen die een ISO 14001-milieu-audit hebben uitgevoerd en een

duurzaamheidsstrategie hebben uitgewerkt.

Het fonds gaat in 2020 zijn positie bepalen ten opzichte van zowel het privaat label als de activiteiten

die voldoen aan de Taxonomievereisten.

Privaat label Taxonomie

Vennootschap A (30%) voldoet 100 % (1) voldoet 0 % (2)

Vennootschap B (30 %) voldoet 100 % (3) voldoet 80 % (4)

Vennootschap C (40 %) voldoet 100 % (5) voldoet 10 % (6)

27 Cijfer afkomstig uit: UK House of Parliament, “Carbon Footprint of Electricity Generation », PostNote Update, Number 383, June 2001, p. 3. 28 EC, “Reducing CO2 emissions from passenger cars”, https://ec.europa.eu/clima/policies/transport/vehicles/cars_en.

Page 26: Duurzame financiering en duurzaamheid labels · 2020-01-09 · 1. Presentatie van het Europees Actieplan In aansluiting op het Akkoord van Parijs publiceerde de Europese Commissie

26

Duurzaamheidsgraad 95 % (100 % vanuit

compliance-oogpunt)

28 % (80 % x 30 % + 10 % x 40

%)

(1) De 5 % niet-conventionele oliewinning uit oliezand is toegestaan: zij vertegenwoordigt slechts

30 % x 5 % = 1,5 % van de onderliggende activa van het financieel product, i.e. minder dan de

door het privaat label toegestane 10 %.

(2) Ondanks de afvang en opslag van koolstof ligt de CO2–uitstoot per kWh te hoog om te

kwalificeren onder de Taxonomie die deze beperkt tot 100 gr CO2/kWh29.

(3) De openbare vervoersactiviteiten worden niet uitgesloten uit het privaat label.

(4) De activiteiten op het vlak van het passagiersvervoer per spoor zijn toegestaan volgens de

verordening Taxonomie, voor zover zij worden uitgevoerd met transportmiddelen die geen

enkele rechtstreekse uitstoot produceren30. Omgekeerd vallen de activiteiten op het vlak van

het vrachtvervoer per spoor met diesellocomotieven niet binnen de definitie van duurzame

activiteit in de zin van de verordening Taxonomie, omdat de gemiddelde uitstoot per t en per

km hoger ligt dan de drempel (50 % van de gemiddelde Europese limiet die geraamd wordt

tussen 18 en 40 gr CO2 per km)31. Verder gelden ook strikte akoestische normen inzake

geluidsemissie32.

(5) De ondernemingen die individuele transportmiddelen produceren, worden niet door de

kwaliteitsnorm uitgesloten en ter zake geldt geen enkele restrictie.

(6) Enkel de thermische voertuigen die minder dan 50 gr CO2 per km uitstoten, komen in

aanmerking (en dit slechts tot 2025), net als de voertuigen die geen rechtstreekse uitstoot

produceren (i.e. enkel de elektrische voertuigen dus). In dit geval wordt dus enkel de activiteit

op het vlak van de productie van elektrische voertuigen (10 %) in aanmerking genomen. Ook

andere normen in verband met luchtverontreinigende stoffen, recyclage en geluidshinder zijn

van toepassing, maar daarmee wordt in het voorbeeld geen rekening gehouden.

Als beide resultaten met elkaar worden vergeleken, moet worden vastgesteld dat een financieel

product dat tot maximaal 24 % in duurzame activiteiten in de zin van de Taxonomie zou beleggen, het

privaat label toegekend zou kunnen krijgen.

Dat verschil vloeit volgens ons voort uit de doelstelling van de twee documenten: de verordening

Taxonomie strekt ertoe een percentage aan duurzame activiteiten vast te stellen via een inclusieve

benadering, terwijl het privaat label probeert te meten of aan de toekenningsvoorwaarden is voldaan

door de uitsluiting van bepaalde activiteiten te controleren, maar zonder echt de milieu-impact van de

toegestane activiteiten te meten.

29 TEG on sustainable finance, “Taxonomy Technical Report”, 18 juni 2019, p. 63. 30 TEG on sustainable finance, “Taxonomy Technical Report”, 18 juni 2019, p. 365. 31 TEG on sustainable finance, “Taxonomy Technical Report”, 18 juni 2019, p. 368. 32 Ibidem, p. 369.