Duurzaamheid in logistiek: ‘Het belang van samenwerking in ... › wp-content › uploads › 2016...

1

Nationale Duurzaamheidsonderzoek Logistiek

Met een uitgebreide analyse van logistiek dienstverleners versus verladers.Waar staat uw bedrijf?

Duurzaamheid in logistiek: ‘Het belang van samenwerking in de keten krijgt er definitief een extra dimensie bij’

2


Inhoud

Voorwoord 3

Inleiding Nationaal Duurzaamheidsonderzoek Logistiek 4

Resultaten en analyse 5• Algemene resultaten 5• Analyse logistiek dienstverleners versus verladers 6

Conclusie 13Bijlage – artikel rondetafel discussie - Logistiek Magazine december 2015 14

3


VoorwoordDuurzaam denken is nog geen duurzaam handelen

Duurzaamheid is een thema dat door de maatschappij steeds meer wordt omarmd. Op alle niveaus (publiek, privaat en ieder individu) wordt ingezet op een bijdrage aan een schoner leefklimaat en een betere wereld. Dit bewustwordingsproces wordt door velen gezien als één van de succesfactoren achter het bereikte recente klimaatakkoord in Parijs. De footprint van logistieke processen bij verladers en logistieke bedrijven is enorm. Het verminderen van de CO2 en NOx heeft de afgelopen jaren terecht veel aandacht gekregen. Zuinigere motoren heb-ben hieraan bijgedragen. De alternatieve brandstoffen zijn in opmars. Hybride en ook volledig elektrisch vervoer heeft zijn intrede gedaan. Daarnaast is LNG aan een opmars bezig. Zowel binnen wegvervoer als in de kust- en binnenvaart.

Creatief mogen en durven denkenMaar met technologie alleen redden we het niet. Er is meer nodig. Duurzaam denken in de logistiek is een belangrijke eerste stap. Hier is een mindshift voor nodig. Binnen bedrijven moet er ruimte zijn om anders (creatief) te mogen en durven denken. Iedere medewerker heeft hierin een verantwoorde-lijkheid. Het management kan zijn motivatie stimule-ren door medewerkers te helpen en een duurzame bedrijfscultuur uit te dragen.Een tweede stap is duurzaam handelen. Dat bete-kent investeren in bijvoorbeeld energiebesparende assets. Maar het kan ook zijn om medewerkers te ondersteunen via gerichte opleidingen. Samenwer-ken met ketenpartners mag niet ontbreken. Vertrou-wen, transparantie, en zicht op rendementsverbete-ring zijn thema’s die daarbij aandacht verdienen. Het realiseren van nieuwe duurzame logistieke oplossin-gen wordt mogelijk door samen op lange termijn te investeren.

Nieuwe fase breekt aanDuurzaamheid binnen logistiek heeft verschillende fases gekend. In de eerste fase werd duurzaamheid gezien als een marketing instrument (profilering). Daarna is het gegroeid naar een license to operate, denk aan Lean and Green. Bedrijven moeten aan bepaalde duurzaamheidseisen voldoen om nog te kunnen blijven opereren. Een volgende fase breekt aan. Inmiddels weten we dat de meest duurzame be-drijven ook tot de beste bedrijven behoren. De reden is dat deze bedrijven hoog scoren op het gebied van innovatie. En dat is juist voor logistieke bedrijven inte-ressant waar onderscheidend vermogen steeds meer

bepalend wordt voor succes. Technologisch is er veel mogelijk. De vraag is of hier al voldoende gebruik van wordt gemaakt. Hoe staat het met het ambitieniveau van logistieke bedrijven op het gebied van duurzaamheid? Deze vraag is de belangrijkste reden om samen met Logistiek.nl het Nationaal Duurzaamheidsonderzoek Logistiek te houden. Deze whitepaper voorziet in het antwoord en biedt een aantal diepgaande analyses waarbij inzicht wordt gegeven in de resultaten van logistiek dienstverleners versus verladers.

Bart BanningSector Banker Transport & Logistiek – ABN AMRO

4

Nationale Duurzaamheidsenquête Logistiek

Inleiding Nationaal Duurzaamheidsonderzoek Logistiek

Functie Branche

Logistiek.nl heeft in samenwerking met ABN AMRO in november 2015 voor de eerste keer het Nationaal Duurzaamheidsonderzoek Logistiek uitgevoerd. In totaal namen 244 professionals deel aan de online enquête. De respondenten zijn veelal werkzaam op senior of directieniveau bij logistiek dienstverleners of verladers. In deze whitepaper wordt inzicht gegeven in de analyse van de resultaten van de gehouden enquê-te. Door analisten van ABN AMRO is op een aantal punten een cross analyse gemaakt van de onder-zoeksresultaten van logistiek dienstverleners versus verladers. Dit is gedaan om inzicht te krijgen in de mogelijke overeenkomsten en verschillen tussen beiden groepen.

Waarom dit onderzoek?Waar staat duurzaamheid op dit moment in de logistieke sector? Dat is de hoofdvraag waarop het

Nationaal Duurzaamheidsonderzoek een antwoord geeft. Er is gepeild wat bedrijven beweegt om met duurzaamheid bezig te zijn en in hoeverre zij dit doorvoeren in hun strategie. Het is de eerste keer dat verladers en logistiek dienstverleners bevraagd zijn over het belang van een duurzaamheidsstrategie, duurzaamheidsdoelen en of ketenpartijen klaar zijn om samen te werken aan duurzame logistieke oplos-singen en bereid zijn daarvoor te betalen.

Wie heeft deelgenomen aan de enquête?Bijna de helft van de respondenten is werkzaam bij een logistiek dienstverlener of transportbedrijf. Vaak als eindverantwoordelijke functionaris, zoals eige-naar/partner of algemeen directeur of logistiek mana-ger. De respondenten vervullen allen sleutelposities binnen hun organisatie.

Wat is uw functie binnen uw organisatie?(kies het best passende antwoord)

Algemeen directeur/ceo

Eigenaar/partner

Logistiek manager

Operations manager

Supply chain manager

Diverse functiesprojectleider/adviseur

14%

23%

16%

25%

11%

11%

In welke branche bent u werkzaam?

Groothandel/distributie food

Groothandel/distributie non-food

Industrie food

Industrie non-food

Logistiek dienstverlener/transport

Retail

Anders

3%

9%

5% 14%

14%

49%

7%

5


Algemene resultatenDuurzaamheidsstrategie1. Klanttevredenheid is het belangrijkste

onderwerp op de strategische management-agenda.

2. Ruim tweederde van de logistiek managers heeft, of is bezig met het ontwikkelen van een duur-zaamheidsstrategie.

3. Het reduceren van emissies en grondstof- en

energieverbruik staat bovenaan in de duurzaam-heidsstrategie, gevolgd door samenwerking in de keten.

4. Bijna de helft van de respondenten meet duurzaamheid door middel van KPI’s. De reductie van CO2/NOX uitstoot is de meest genoemde KPI.

Resultaten en analyse

Ja, wij hebben een strategie

Ja, zijn bezig met ontwikkeling

Nee, er is geenduurzaamheidsstrategie

5%

37%

37%

22%

Wat zijn de belangrijkste onderwerpen op uw strategische management agenda?(GEEF IN TOTAAL MAXIMAAL 9 PUNTEN)

Klanttevredenheid

Kosten besparen

Duurzaamheid

Omzet verhogen

Innovatie en productontwikkeling

2,8

2,1

1,6

1,4

1,1

Reduceren van emissies en grondstof- en energieverbruik

Partnerschap of samenwerking met leveranciers of opdrachtgevers

Ontwikkelen kennis/vaardigheden medewerkers en bedrijfscultuur

Flexibele organisatie, het snel kunnen meeveren met veranderingen

Verhogen van het innovatief vermogen van het bedrijf

84%

71%

66%

63%

55%

1. Wat zijn de belangrijkste onderwerpen op uw strategische management agenda?

2. Heeft uw bedrijf een duurzaamheids strategie of bent u bezig een duurzaamheidsstrategie te ontwikkelen?

3. Welke onderwerpen horen volgens u opgenomen te worden in een duurzaamheidsstrategie?

4. Wordt in uw bedrijf duurzaamheid gemeten door middel van KPI’s?

Wordt in uw bedrijf duurzaamheid gemeten door middel van KPI's?

Ja

Nee

54%

46%


6

Analyse logistiek dienstverleners versus verladersUit het totaalresultaat zijn de antwoorden van de respondenten werkzaam bij logistiek dienstverleners en ver-laders gefilterd met als doel om te bekijken hoe ver iedere groep afzonderlijk is op het gebied van duurzaam-heid. De groep logistiek dienstverleners bestaat uit 118 respondenten, de groep verladers uit 122 respon-denten. De analyse is verdeeld over vier hoofdthema’s. Daar waar LDV staat, wordt logistiek dienstverleners bedoeld.

Duurzaamheid Kosten besparen Omzet verhogen Klanttevredenheid Innovatie &productontwikkeling

118

13% 18%

47%

21%

12% 10%

21%

37%

23% 21%

31%

28% 19%

39%

22%

39%

34%46%

7% 6%

31% 36%

36%

20%

29%

34%

30%

7%3%

5% 7%

14% 18%

29%

44%

13% 20%

44%

22%

8%

122 118 122 118

118

122 118 122100%100%100%100%100%

122

Logistiek Verladersdienstverleners





9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

1. Wat staat op uw strategische agenda?

Wat zijn de belangrijkste onderwerpen op uw strategische management agenda? (9 punten verdelen)

Klanttevredenheid staat het hoogste op de strategische management agenda van zowel verladers als logistiek dienstverleners. Daarna komen kosten besparen en omzet verhogen. Duurzaamheid en innovatie & productontwikkeling staan bij beide groepen lager op de agenda.

• 139 respondenten zetten klanttevredenheid als belangrijkste onderwerp op de strategische management agenda (73 van de 188 logistiek dienstverleners en 66 van de 122 verladers).

• 85 respondenten zetten omzet verhogen als belangrijkste onderwerp op de strategische management agenda (47 van de logistiek dienstverleners en 38 van de 122 verladers).

• 84 respondenten zetten kosten besparen als belangrijkste onderwerp op de strategische management agenda (44 van de 118 logistiek dienstverleners en 40 van de 122 verladers).

• Relatief meer logistiek dienstverleners zetten duurzaamheid op 1. 50 respondenten zetten duurzaamheid als belangrijkste onderwerp op de strategische management agenda (29 van de 118 logistiek dienstverleners, 21 van de 101 de verladers).

• 40 respondenten zetten innovatie & productontwikkeling als belangrijkste onderwerp op de strategische management agenda (21 van de 118 van de logistiek dienstverleners, 19 van de 118 verladers).


7

Is er een duurzaamheidsstrategie?

1182%

8%

19%

32%

47%

26%

41%

25%

122100%


Niet Bekend

Nee, er is geen duurzaamheidsstrategie

Ja, zijn bezig met ontwikkeling

Ja, wij hebben een strategie

Logistiek dienstverleners lopen voorop ten opzichte van verladers in het hebben van een duurzaamheidsstrategie.• De grote meerderheid van de logistiek dienst-

verleners (79%) en verladers (67%) geven aan dat ze of een duurzaamheidsstrategie hebben of dat ze bezig met de ontwikkeling van een duurzaamheidsstrategie.

• Een grotere groep logistiek dienstverleners (47%) beschikt over een duurzaamheidsstrate-gie in vergelijking met verladers (26%)

• Bij verladers is het grootste deel van de respon-denten (41%) bezig met het ontwikkelen van

een duurzaamheidsstrategie. • Bedrijven die duurzaamheid hoger op de agenda

hebben staan, hebben vaker een strategie op het gebied van duurzaamheid.

• De meeste bedrijven hebben een duurzaam-heidsstrategie of er is een duurzaamheidsstrate-gie in ontwikkeling.

• Bedrijven die duurzaamheid hoog op de agenda hebben staan, hebben vaker de verwachting dat duurzaamheid hoger op de agenda komt.

Is er een duurzaamheidsstrategie?


8

Partnerschap ofsamenwerking metleveranciers ofopdrachtgevers

Ontwikkelen vankennis/vaardighedenmedewerkers enbedrijfscultuur

Flexibele organisatie,het snel kunnenmeeveren metveranderingen

Verhogen innovatiefvermogen van hetbedrijf

Reduceren vanemissies engrondstofgebruik

118 122 118 122 118 122 118 122 118 122

JaJa Ja Ja Ja

NeeNee Nee Nee Nee

84% 79%

16% 21%42% 33% 32%30% 34%39% 46%

68%54%

51%

58% 49%67% 70% 66%61%

LDV

Verl

ader

s

LDV

V erl

ader

s

LDV

V erl

ader

s

LDV

V erl

ader

s

LDV

V erl

ader

s

Het antwoord Reduceren van emissies en grondstofverbruik is zowel door logistiek dienstverleners (84%) als verladers (79%) het meest genoemde onderwerp voor in een duurzaamheidsstrategie.

• Voor logistiek dienstverleners zijn de volgen-de drie onderwerpen het vaakst genoemd als onderdeel van de duurzaamheidsstrategie:• Reduceren van emissies en grondstofge-

bruik (84%)• Flexibele organisatie, het snel kunnen

meeveren met veranderingen (68%)• Partnerschap of samenwerking met leve-

ranciers of opdrachtgevers (67%)

• Voor verladers zijn de volgende drie onder-werpen het vaakst genoemd als onderdeel van de duurzaamheidsstrategie:• Reduceren van emissies en grondstofge-

bruik (79%)• Partnerschap of samenwerking met leve-

ranciers of opdrachtgevers (70%)• Ontwikkelen van kennis/vaardigheden

medewerkers en bedrijfscultuur (66%)

Partnerschap ofsamenwerking metleveranciers ofopdrachtgevers

Ontwikkelen vankennis/vaardighedenmedewerkers enbedrijfscultuur

Flexibele organisatie,het snel kunnenmeeveren metveranderingen

Verhogen innovatiefvermogen van hetbedrijf

Reduceren van emissies engrondstofgebruik

118 122118 122 118 122 118 122 118 122

JaHoogste

Niet Hoogste Nee

Ja

Nee68%

38%66% 56%66%66%66% 63%62%62%

34% 34% 44%32%62%

37%38%38% 34%34%

LDV

Verl

ader

s

LDV

Verl

ader

s

LDV

Verl

ader

s

LDV

Verl

ader

s

LDV

Verl

ader

s

Flexibele organisaties, het snel kunnen meeveren met veranderingen wordt door de respondenten aangewezen als belangrijkste onderwerp voor hun bedrijf. Bij logistiek dienstverleners ligt dit percen-tage (62%) nog een stuk hoger dan bij verladers (44%).

• De andere aandachtsgebieden scoren nagenoeg allen even hoog (ruim 30%)

Welke onderwerpen horen in een duurzaamheidsstrategie?

Belangrijkheid onderwerpen voor uw bedrijf (hoe vaak scoort de deelvraag het hoogste)


9

2. Wordt duurzaamheid in uw bedrijf gemeten?

Bij gemiddeld de helft van de deelnemende bedrijven wordt duurzaamheid gemeten in KPI’s. • Respondenten van logistieke dienstverleners (58%) geven vaker aan dat er door middel van KPI’s

duurzaamheid gemeten wordt dan bij Verladers (50%)

Reductie CO2/Nox emissie met x%

Innovaties in bv. aantal of time-to-market

Reductie energieverbruik met x%

Medewerkerstevredenheid

Reductie grondstofgebruik (zoalswater) met x%

Meten klanttevredenheid door bv. NPS

63

78%

22%42%

58%

24% 25%

75%76%

66% 60%

34% 40%

63%

33%

67%

36%

60%

40%

68%

32%

64%

75%

25%37%

Ja

Nee

LDV Verladers

LDV Verladers LDV Verladers

LDV Verladers LDV Verladers LDV Verladers

100%

Ja

Nee

100%

100% 100% 100%63

62 55100%

65 58

64 57 59 58 66 57

Wordt in uw bedrijf duurzaamheid gemeten door middel van KPI’s?

Zo ja, op welke onderwerpen en wat voor KPI’s?

Wordt in uw bedrijf duurzaamheid gemeten door middel van KPI’s?

121117

50%

50%

58%

42%

Ja

Nee

LDV

Verla

ders


10

Belangrijkste gemeten duurzaamheids-KPI’s • voor logistiek dienstverleners

• Reductie CO2/Nox (78%) • Reductie energieverbruik (75%)• Meten klanttevredenheid (68%)

• voor verladers • Reductie energieverbruik (63%)• Meten klanttevredenheid (60%) • Meten medewerkerstevredenheid (60%)

• Innovatie wordt het minst vaak gemeten, zowel bij logistiek dienstverleners als bij ver-laders. Ook de reductie van grondstofgebruik wordt nog weinig gemeten.

3.Wat zijn kansrijke duurzame oplossingen

Hoe belangrijk is een duurzame logistieke oplossing voor uw bedrijf?

118

Niet Belangrijk

Best Belangrijk

Heel erg belangrijk

Niet zo belangrijk

121100%

12%20%

3% 3%

49%

36%27%

50%

19%


Duurzame logistieke oplossingen worden als belangrijk beoordeeld door zowel logistiek dienstverle-ners als verladers

• 85% van de logistiek dienstverleners geeft aan dat duurzame logistieke oplossingen heel erg of best belangrijk zijn voor het bedrijf. Bij verladers ligt dat percentage op 77%.

• Minder dan een kwart van de respondenten geeft aan dat duurzame logistieke oplossin-gen niet of niet zo belangrijk zijn.

Bent u of is uw klant bereid meer te betalen voor duurzamelogistieke oplossingen?

35%

52%

14% 11%

63%

25%

63%

122100%

118

Logistiek Verladers

Nee

Ja

Alleen als de opbrengt bekend is

dienstverleners

Hoe belangrijk is een duurzame logistieke oplossing voor uw bedrijf?

Bent u of is uw klant bereid meer te betalen voor duurzame logistieke oplossingen?


11

De bereidheid om te betalen voor duurzame logistieke oplossingen is geen issue voor de meeste res-pondenten, zolang er een duidelijke opbrengst tegenover staat

• Het grootste deel van de respondenten geeft aan de bereidheid om meer te betalen er is, maar alleen als de opbrengst bekend is (lo-gistiek dienstverleners 52%, verladers 63%)

• Een kleine groep van de respondenten geeft aan dat zij zelf /of de klant bereid zijn om meer te betalen voor duurzame logistieke

oplossingen (logistiek dienstverleners 14%, verladers 11%)

• Een derde van de respondenten geeft aan dat er geen bereidheid is om meer te beta-len (logistiek dienstverleners 35%, verladers 25%)

Wat is volgens u de meest kansrijke route naar duurzame logistieke oplossingen?

7,5

5,55,0

6,0

4,5

3,54,0

3,02,52,01,51,00,50,0

Samenwerking Inzet IT ensystemen/data

Inzet technologie Ontwikkelingkennis/vaardigheden

Innovatie stimuleren

7,06,5

Logistiek dienstverleners

Verladers

Ø 7

Inzet technologie en samenwerking vormen de meest kansrijke route naar duurzame logistieke oplos-singen

• Inzet IT en systemen/data scoren het laagst bij zowel logistiek dienstverleners als verla-ders

• Innovatie stimuleren scoort relatief hoog on-der de logistiek dienstverleners in vergelijking met verladers

4. Duurzaamheid in de toekomstSamenwerking is een belangrijk thema, maar wat belemmert volgens u de samenwerking binnen de keten?

5,55,0

6,0

4,5

3,54,0

3,02,52,01,51,00,50,0

Onderlingvertrouwen

om informatieuit te wisselen

Geen inzichtelkaars strategie

Onvoldoende zichtop wat

samenwerking kanopleveren

Weinig tijdom

samen-werking te

starten

Geen afsprakenlange termijn

kunnen makenvanwege korte

contracten

7,06,5 Logistiek dienstverleners

Verladers

• Onderling vertrouwen en onvoldoende zicht op opbrengsten worden door zowel logistiek dienstverleners als verladers genoemd als be-langrijkste belemmering voor samenwerking

• Opvallend is dat ook het ontbreken van lange termijn afspraken door logistiek dienst-verlener wordt genoemd als belemmeren-de factor

Wat is volgens u de meest kansrijke route naar duurzame logistieke oplossingen?

Samenwerking is een belangrijk thema, maar wat belemmert volgens u de samenwerking binnen de keten?


12

Waardoor wordt het zetten van stappen in duurzaamheid binnen uw bedrijf belemmerd?

Er is geen commitment

van hoger mngt

Niet belangrijk voor klanten

DZH strategie ontbreekt

DZH draagt te weinig bij aan

rendement

Klant niet bereid om te betalen

voor duurzame logistieke

oplossingen

Logistiek dienstverlenersVerlader

6,56,05,55,0

4,04,5

2,52,01,51,00,50,0

3,03,5

Het feit dat de klant niet bereid is om te betalen wordt door zowel verladers als logistiek dienstver-leners aangegeven als belangrijkste reden waarom er geen stappen op gebied van duurzaamheid worden gezet.

• Duurzaamheid draagt te weinig bij aan rende-ment staat op 2e plaats als belemmerende factor

• Er is commitment van hoger management.

Het ontbreken van commitment van hoger management wordt met name door logistiek dienstverleners als minst belemmerende factor gezien

Lager Gelijk Hoger Lager Gelijk Hoger

Verladers

1184% 2%

46%43%

56%50%

122100%

941%

45%

54%

39%

61%

82100%

24

17%

50%

33%45%

50%

5%40

100%

Logistiekdienstverleners

VerladersLogistiekdienstverleners

VerladerLogistiekdienstverlener/

transport

Met duurzaamheidsstrategie of strategie in ontwikkeling

Zonder duurzaamheidsstrategie of onbekend

Een meerderheid verwacht dat duurzaam-heid het komend jaar hoger op de agenda komt te staan (logistiek dienstverleners 50%. verladers 56%)

Forse verschillen tussen bedrijven met een duurzaam-heidsstrategie en bedrijven zonder een duurzaamheids-strategie

• Meerderheid van de bedrijven met een duurzaam-heldsstrategie (logistiek dienstverleners 54%, verladers 61%) denken dat duurzaamheid het komend jaar hoger op de agenda komt te staan

• Terwijl slechts een minderheid van de bedrijven zonder een strategie (logistiek dienstverleners 33%, verladers 45%) denken dat duurzaamheid het komend jaar hoger op de agenda komt te staan

Waardoor wordt het zetten van stappen in duurzaamheid binnen uw bedrijf belemmerd?

Verwacht u dat duurzaamheid het komend jaar hoger op de agenda komt te staan?


13

ConclusieDuurzaamheid is een belangrijk thema in de logistiek en zal in de toekomst hoger op de management-agenda komen te staan. Maar tegelijkertijd blijkt ook dat verduurzaming van de keten geen eenvoudige klus is. De focus op kostenbesparingen en efficiency blijven het uitgangspunt. Uit de enquête komt een aantal interessante conclusies naar voren:

Duurzaamheid in logistiek:

Samenwerking in de keten krijgt er een extra dimensie bij.

We mogen stellen dat Duurzaamheid een belangrijk thema is bij zowel verladers als LDV’ers. Bedrijven met een duurzaamheidsstrategie hebben een substantieel hogere verwachting dat dit thema steeds belangrijker wordt dan bedrijven zonder een duurzaamheidsstrategie. Meer inzicht in de opbrengsten van duurzame logistieke oplossingen maakt deze initiatieven veel kansrijker. Samenwerking is hierbij een belangrijke sleutel tot succes, waarbij vertrouwen een eerste belangrijke stap vormt.

1. Klanttevredenheid en kostenbesparing staan bovenaan de managementagenda Klanttevredenheid en Kostenbesparing staan hoger op de strategische agenda dan Duurzaamheid. Dat past in het beeld van een dienstverlenende sector dat gericht is op een efficiënte keten. Ook gaat speciale aan-dacht uit naar de flexibiliteit van de organisatie

2. Duurzaamheidsstrategie wint terrein Een groot deel (37%) van de deelnemers geeft aan dat zij beschikken over een Duurzaamheidsstrategie, terwijl een even groot deel aangeeft er mee bezig te zijn. Dat biedt een prima uitgangspositie om dit thema binnen het bedrijf aandacht te geven. De logistiek dienstverleners scoren hier over het algemeen hoger dan de verladers.

3. Duurzaamheidsdoelen worden ondersteund en gemeten door middel van KPI’sDit geldt in 58% van de gevallen voor de logistiek dienstverleners; verladers scoren hierop iets lager met 50%. De belangrijkste KPI’s zijn reductie van Co2/Nox-emissië (LDV 78%, verladers 58%) en reductie energieverbruik (LDV 75%, verladers 63%)

4. Bereidheid om ‘up front’ te betalen voor duurzame logistieke oplossingen is beperkt

Pas als de opbrengst vooraf bekend is, zien we de bereidheid toenemen om meer te betalen voor duur-zame logistieke oplossingen (LDV 52%, verlader 63%).

5. Technologie en samenwerking vormen de meest kansrijke route naar logistieke verduurzaming.

Onderling vertrouwen en onvoldoende zicht op opbrengsten belemmeren samenwerking. Door logistiek dienstverleners wordt ook het ontbreken van langdurige contracten genoemd.


14

Bijlage

20

LOG

ISTIE

K D

EC

EM

BER

20

15

|

BELONING VOOR DUURZAME LOGISTIEK BLIJFT VAAK UITHet belang van duurzaamheid staat in de logistiek niet meer ter discussie. De afgelopen jaren zijn veel initiatieven ontstaan om de sector groener en energiezuiniger te maken. De vraag is wat de vol-gende stappen zullen zijn. Vooralsnog lijken de partners in de keten vooral naar elkaar te kijken. Wie komt als eerste over de brug?

Rondetafelsessie - Hoe kan de logistieke sector energie krijgen van duurzaamheid?

Bijna driekwart van de logistiek managers heeft een duurzaam-heidsstrategie of is bezig deze te ontwikkelen. Dit blijkt uit het Nationaal Duurzaamheidsonder-zoek, dat Logistiek Magazine sa-men met ABN Amro afgelopen november deed. Eén op de vijf be-drijven heeft geen strategie, zo maakt het onderzoek duidelijk.In een kantoor van ABN Amro in Zeist komt een viertal logistieke ondernemers bij elkaar voor een rondetafelgesprek. Drie van hen zitten aan de vervoerderskant (Peter de Rooy, Peter Tjalma en Marten Schotanus), de ander richt zich op consultancy en nieuwe concepten (Edward Heijnen). Ook Bart Banning van ABN Amro schuift aan tijdens de discussie. Wat alle gesprekspart-

ners gemeen hebben, is hun enor-me betrokkenheid bij het thema duurzaamheid en logistiek.

Ommekeer“Voor mij persoonlijk kwam de omkeer toen ik weer terugver-huisde naar onze oude geboorte-plaats en tevens de huidige vesti-gingsplaats van ons bedrijf ”, trapt Peter de Rooy af. Samen met zijn broer Ad is hij eigenaar van De Rooy Transport. “We groeiden op in de landelijke om-geving van ‘t Goy, bij Houten. Daar was ons met de paplepel in-gegoten rekening te houden met de buren, de buurt en de omge-ving. Toen we ons naderhand op-nieuw vestigden in ‘t Goy kwam de klimaat� lm van Al Gore uit. Die maakte diepe indruk op mij.

Samen met ABN Amro deed Logistiek Megazine medio novem-ber 2015 onderzoek om te peilen wat bedrijven beweegt om met duurzaamheid bezig te zijn en in hoeverre zij dit doorvoe-ren in hun strategie. In totaal namen 244 professionals, veelal eindverantwoordelijke managers/eigenaren die werkzaam in de logistiek, deel aan de online enquête. De resultaten geven een goed beeld van de stand van zaken rond duurzaamheid in de logistieke sector. Het idee is om het onderzoek periodiek te herhalen, waarbij deze eerste uitkomsten als zogenaamde ‘nul-meting’ gebruikt gaan worden.In januari 2016 verschijnt een online whitepaper met daarin een analyse van de belangrijkste onderzoeksresultaten.

Duurzaamheidsonderzoek Logistiek

ACHTERGROND door Rutger Vahl

Kort daarop ontmoette ik ie-mand die bezig was met kosten-besparing door middel van het Green Driver programma. Zo kwamen diverse dingen bij el-kaar. We zijn nu een jaar of zes verder en inmiddels is duurzaam-heid een automatisme geworden in ons bedrijf. Dit betekent bij-voorbeeld dat we op ons nieuwe pand vanzelfsprekend zonnepa-nelen leggen. Al onze chau� eurs doen mee in het Green Driver programma, we investeren in een CNG-tankstation, CNG- en LNG-trucks en elektrische voertuigen.”

Verplicht in tendersUit het Nationale Duurzaam-heidsonderzoek blijkt dat duur-zaamheid weliswaar bij het gros van de verladers en logistieke be-drijven op de agenda staat, maar dat het onderwerp minder priori-teit heeft dan klanttevredenheid en kostenbesparing. Een belang-rijke uitkomst is ook dat duur-zaamheid niets extra’s mag kos-ten. Anderzijds: duurzame initiatieven met heldere opbreng-sten zijn welkom.“Deze uitkomsten zijn goed ver-klaarbaar”, vindt Peter Tjalma van TransMission, een samen-werkingsverband van zeventien zelfstandige transport- en distri-butiebedrijven. “Een tevreden klant is het belangrijkste doel van elke onderneming. En de kos-tengedrevenheid die uit het on-derzoek spreekt, is een erfenis van de crisisjaren, toen de logis-tieke sector alleen door focus op kosten kon overleven.” Heeft de logistieke sector daarmee onvol-doende oog voor duurzaamheid? Misschien wel, stelt Tjalma, maar daar is de klant mede debet aan. “Die is vaak niet bereid extra te

betalen voor duurzaamheid. Ster-ker nog, soms is de klant er nau-welijks in geïnteresseerd. Ze vra-gen er vooral naar omdat het verplicht is, bijvoorbeeld in ten-ders.”

Inkoop let op centenTjalma krijgt bijval van Marten Schotanus, manager bedrijfsvoe-ring bij Veenstra | Fritom, de lo-gistiek dienstverlener uit Heeg. “Voor MKB-klanten biedt het in de regel geen meerwaarde als je je als logistieke speler onder-scheidt in duurzaamheid. Bij multinationals is dat anders. Zij stellen bijvoorbeeld eisen op het gebied van maatschappelijk ver-antwoord ondernemen in aanbe-stedingsprocedures, maar bij hen zie je dat de afdeling inkoop machtig is. Daar let men op cen-ten en word je als logistiek onder-nemer niet erg beloond voor ex-tra inspanningen op het gebied van verduurzaming.”Voor een � nancier is het belang-rijk om de discussie over dit the-ma actief mee te voeren, zegt Banning van ABN Amro: “Duur-zaamheid is een belangrijk onder-werp in de gesprekken die we voe-ren met klanten over de toekomst van hun bedrijf. Ik wil graag een groen geluid laten horen in de contacten die ik met het bedrijfs-leven heb.”

Groepsbrede aanpakDe trend richting vergroening en verduurzaming moet vooral uit de logistieke sector zelf komen. In het duurzaamheidsonderzoek blijkt een top drie van prioritei-ten. 84 procent van de geënquê-teerden noemt het reduceren van emissies en grondstof- en ener-gieverbruik als belangrijkste on-

020-023_LOG10_INT1.indd 20 10-12-15 13:38


15

21

LOG

ISTIE

K D

EC

EM

BER

20

15

|

THEMA / DUURZAAMHEID

V.l.n.r.: Edward Heijnen, Peter Tjalma, Peter de Rooy, Marten Schotanus en Bart Banning

FOTO

’S:

STU

DIO

KAS

TER

MAN

S

020-023_LOG10_INT1.indd 21 10-12-15 13:38


16

22LO

GIS

TIEK

DEC

EM

BER

20

15

|

derdeel van de duurzaamheids-strategie. Ook belangrijk zijn partnerships/samenwerking met leveranciers of opdrachtgevers (71 procent) en het ontwikkelen van kennis/vaardigheden van medewerkers en de bedrijfscul-tuur (66 procent).Iedereen heeft voorbeelden uit de eigen praktijk. “Op holdingniveau is er een apart beleidsteam dat zich met duurzaamheid bezig-houdt”, vertelt Schotanus. “Het betekent dat alle onderliggende BV’s kunnen profiteren van ken-nis en ervaringen met verduurza-ming die elders in het bedrijf zijn opgedaan.” Als meest in het oog springende voorbeelden van wat dit oplevert, noemt hij het over-schakelen op ledverlichting en het digitaliseren van vrachtbrie-ven. “Hierdoor wordt niet alleen de papierstroom ingedamd maar door efficiënter werken neemt ook het energiegebruik af.”

Niet alleen om het geldAls ‘nuchtere Fries’, zoals Schota-nus zichzelf adresseert, vindt hij dat verduurzaming ook gewoon gezond ondernemen is en hand in hand moet gaan met kostenre-ductie. Tjalma stelt dat het altijd goed is als verduurzaming tot kostenreducties leidt. Maar ook als dat niet direct het geval is, heeft de sector een verantwoor-delijkheid. “Met onze onderne-ming Cargohopper zero-emissie zijn we in Amsterdam nu ander-half jaar bezig met het bevoorra-den van de binnenstad met elek-trische voertuigen. Het is een groot succes, maar brengt ons qua kostenreductie niet veel. We doen het om de leefbaarheid in de stad te verbeteren.” Tjalma voegt daaraan toe dat duurzame activi-teiten nooit (duurzaam) verliesla-tend mogen zijn. “Als iets niet le-vensvatbaar is, heeft het geen zin ermee door te gaan. In Utrecht bijvoorbeeld staat de uitrol van Cargohopper on hold. Utrecht heeft een prachtig historisch cen-trum, maar de verschillende par-tijen komen niet voldoende bij elkaar om de volumes te halen die we nodig hebben.”

SpeeddockingEdward Heijnen is (tot 1 januari)supply chain director bij Caroz, een dienstverlener uit Venlo die bedrijven helpt bij het beter in-richten van hun logistiek. Hij voorziet dat de komende jaren veel duurzaamheidswinst is te behalen. “Omdat het slimmer in-richten van de logistieke keten tot grote kostenbesparingen kan lei-den, is het aantrekkelijk erin te investeren”, zegt hij. Om dat te illustreren, somt Heijnen data op uit het Speeddoc-king-project, bedoeld om het la-den en lossen bij klanten te bekor-ten. “Het afleveren van een 26-tal pallets bij een retailer kost gemid-deld 75 minuten, dat is van het moment van aanrijden tot het mo-ment van vertrek. Via Speeddoc-king verzamelen we met boord-computers informatie over deze logistieke stromen. Volgend jaar creëren we een platform om retai-

lers en fabrikant bij elkaar om de tafel te zetten, en samen vooruit te kijken. Met als doel kosten te besparen, maar ook de keten duurzamer in te richten.”

Interessante lessenDe Rooy zegt, als een van de wei-nigen aan tafel, echt concurrentie-voordeel te hebben van het duur-zame imago van zijn bedrijf. “Wij winnen tenders omdat wij ons op het thema duurzaamheid profile-ren. Klanten zeggen wel eens: “Al-lemaal leuk en aardig wat jij doet, maar wat heb ik aan duurzaam-heid?” Ik antwoord dan: “Als jij bij jouw klant vertelt dat wij 30 pro-cent minder uitstoot hebt dan de concurrent, weet ik zeker dat dit een voordeel geeft”. We moeten veel meer als keten gaan denken, zodat vervoerders, verladers hier beide voordeel aan hebben.”Er is nog een andere les. De logis-

tieke sector aarzelt om te investe-ren in groener vervoer en energie-zuinigere werkprocessen, omdat het de vraag is of die investerin-gen worden terugverdiend. De Rooy: “Heineken wil graag vervoer met elektrische auto’s. Maar die kosten veel geld. De brouwer heeft daarom tegen hun vervoerder ge-zegd dat ze na afloop van het con-tract die auto’s tegen de boek-waarde zal terugkopen. Een prachtig voorbeeld hoe het ook kan!”

Toegevoegde waardeBanning beaamt dat de keten door samenwerking financiële drempels kan slechten. “Een bank houdt niet van financiële onzeker-heid. Anderzijds heeft innovatie nu eenmaal geen trackrecord en zijn er altijd ‘open eindjes’. Als dus duidelijker is wat er na afloop van het contract met die elektrische auto’s gebeurt, dan staat de ver-

voerder sterker op het moment dat hij aanklopt bij de bank voor financiering. Mijn advies: zoek als logistiek bedrijf naar dergelijke partnerships en ga voor langere tijd een commitment aan.” Maar Banning erkent dat ook van-uit de financieringskant een ande-re manier van denken nodig is. Van oudsher keken bankiers voor-al naar de gezondheid van bedrij-ven. Tegenwoordig wordt meer gekeken naar de waarde die de assets bieden voor een bedrijf en praat je eerder over een asset based financiering. “De waarde van innovaties is lastiger te bepa-len. Dan praat je juist over de im-pact op toekomstige kasstromen op basis van nieuwe diensten. Ik denk dat ook banken een uitda-ging hebben zich flexibeler op te stellen en moeten nadenken over alternatieve financieringsbron-nen.”

Lange termijnBij duurzaamheid gaat het al snel over de ‘lange termijn’. Deze term doet het vuur van de discussie oplaaien. Volgens Schotanus heeft de jongste generatie die bij klanten nu de dienst uitmaakt, geen boodschap aan lange rela-ties. “Doet een concurrent het een paar cent goedkoper, dan stapt men gewoon over.” Banning brengt daar tegenin dat uit on-derzoek blijkt dat bij tenders de opdracht in tachtig procent van de gevallen naar de huidige leve-rancier gaat. “Dan is er toch spra-ke van continuïteit?” Heijnen: “Ja-wel, maar in versoberde vorm! Er is geen tender waar de leveran-cier hogere prijzen kan bedingen, het gaat altijd omlaag. Dus ja, ook in tenders zie ik de tendens richting het kortetermijndenken, dat kostengedreven is. Dit is een barrière voor verduurzaming. Als je echt wilt vergroenen, zul je lan-gere relaties moeten aangaan, zodat er zekerheid is over op-brengsten, en dat investeringen ook kunnen worden terugver-diend.”

Onvoorspelbaar bestuurOp het gebied van stadsdistribu-tie gaat de beschuldigende vinger ook in de richting van de over-heid. Vrijwel alle tafeldeelnemers vinden dat de overheid een gelijk speelveld moet creëren. “Maar het openbaar bestuur is vaak on-voorspelbaar”, zegt De Rooy. “Na de verkiezingen kunnen de kaar-ten ineens anders liggen.” Hij geeft als voorbeeld de provincie Utrecht, die aanvankelijk gas als brandstof stimuleerde, maar nu volledig achter hybride technolo-gie is gaan staan. De anderen vallen bij. Elke stad voert zijn eigen beleid. Daarbij loopt regelgeving per definitie achter op ontwikkelingen in de techniek en in de maatschappij. De Rooy vertelt dat hij oude accu’s wilde inzetten voor de opslag van elektriciteit, die overdag wordt opgewekt met zonnepanelen en ‘s nachts kan worden gebruikt om elektrische voertuigen op te la-den. “Maar dat mag zomaar niet.

“Kortetermijndenken is de tendens in tenders en daarmee een

barrière voor verduurzaming”

020-023_LOG10_INT1.indd 22 10-12-15 13:38


17

23

LOG

ISTIE

K D

EC

EM

BER

20

15

|

THEMA / DUURZAAMHEID

Bart BanningSector Banker ABN Amro“Alternatieve fi nancieringsbronnen”

Lege accu’s worden gezien als chemisch afval. Dat mag je niet zomaar hergebruiken...”Tegelijk is iedereen het erover eens dat de overheid aanjager van verduurzaming kan en moet zijn. Schotanus: “Omdat de intrinsieke motivatie van de sector nog niet groot genoeg is om echt grote stappen vooruit te zetten in duurzaamheid, zou de overheid middels regelgeving die verduur-zaming kunnen afdwingen.”Dat het bedrijfsleven per de� nitie tegen meer overheidsregels zijn, klopt dus niet. Wetten helpen bij het verduurzamen van de logis-tieke sector, maar dan alleen als wetten nationaal gelden en wor-den gehandhaafd. “Zolang bijna elke stad zelf het zero-emissie-wiel wil uitvinden zonder een na-tionaal kader, blijft het lastig”, zegt Tjalma.

Hoog op de agendaDe discussie maakt duidelijk dat duurzaamheid een thema is dat de hele logistieke keten aangaat en al-leen samen met ketenpartners van de grond kan komen. Maar dan

kan het nog lang duren voor er iets gebeurt. Daarom klinkt tot slot de vraag: wat kun je zelf doen om de verduurzaming vorm te geven? Hoe komt het onderwerp hoger op de agenda? Tjalma opent door te stellen dat de logistieke sector moet durven kiezen. “Waarom gaat iedereen maar door met verlieslatende product-marktcombinaties? Als een klant eind dit jaar opbelt met de mededeling dat het volgend jaar opnieuw 3 of 5 procent goed-koper moet, dan zul je ergens een streep moeten trekken: tot hier en niet verder. Zelf heb ik dit jaar tegen een potentiële klant gezegd dat ik geen betaaltermijn van 90 dagen accepteer.” Schotanus is het daarmee eens, maar vraagt zich af of het ooit zover zal ko-men: “Uiteindelijk wil niemand omzet kwijtraken.”

Heilige huisjesHeijnen vindt dat de sector ook eigen heilige huisjes moet durven slopen. Hij noemt als voorbeeld dat concurrerende producten niet bij elkaar in de vrachtwagen

mogen worden vervoerd. “Maar waarom eigenlijk niet? Want we rijden nog steeds met half lege trucks door Nederland. Mijn ide-aal is dat er over een paar jaar alleen witte opleggers door Ne-derland rijden. Hierin zie ik een rol voor de overheid: zodra ge-meentes zeggen dat je vanaf mor-gen alleen met gecombineerd ver-voer de stad in mag, is het overmorgen geregeld. De sector moet duidelijkheid krijgen over de eisen die gesteld worden.”

Overlast berekenenDe Rooy adviseert vervoerders op zoek te gaan naar klanten die de duurzame strategie van de logis-tieke partner onderschrijven. Schotanus gelooft dat investerin-gen in duurzaamheid rendement moeten opleveren, omdat zij an-ders geen blijvende impact heb-ben. “Het probleem is dat niet alle aspecten van duurzaamheid in cijfers zijn uit te drukken. Minder overlast voor de plaatselijke be-volking door stillere maar duur-dere trucks, hoe bereken je dat?”Banning van ABN Amro stelt dat

logistieke dienstverlening een up-grade verdient als volwaardig on-derdeel van de keten; niet vanuit een kostenpost. Voor een dubbel-tje op de eerste rang zitten, staat haaks op de duurzaamheidsge-dachte. “Dit zal de ketensamen-werking vergroten en leiden tot snelle logistieke vernieuwing.”

Energie krijgenDe slotconclusie luidt dat de lo-gistieke sector de afgelopen jaren geïnvesteerd heeft in duurzaam-heid en dat er goede voorbeelden zijn van vergroening die tot meer e� ciency en lagere kosten leidt. Die voorbeelden moeten beter worden uitgedragen, zodat het groene imago van de logistiek verder verbetert. Het zal nodig zijn om weg te komen uit de ‘kos-tenhoek’, waarbij geldt dat euro’s voor duurzaamheid komen. Het onderwerp moet naar een hoger niveau worden getild (zoals is gebeurd met bijvoorbeeld Lean and Green). Uiteindelijk moet ie-dereen in de keten inzien dat je meer energie krijgt van verduur-zaming dan dat het energie kost.

Edward HeijnenDirector supply chain development Caroz“Langetermijnrela-ties aangaan”

Peter TjalmaDirecteur TransMission“Geen lange betaaltermijnen meer”

Marten Schotanus Manager bedrijfsvoering Veenstra | Fritom “Gewoon gezond ondernemen”

Peter de RooyDirecteur De Rooy Transport“Tenders winnen op duurzaamheid”

020-023_LOG10_INT1.indd 23 10-12-15 13:38

Duurzaamheid in logistiek: ‘Het belang van samenwerking in ... › wp-content › uploads › 2016...

Documents

Transcript of Duurzaamheid in logistiek: ‘Het belang van samenwerking in ... › wp-content › uploads › 2016...