DUURZAAM WONEN Bewust omgaan met water en energie MilieuAdviesWinkel voor Vrouwenpraatcafé.
-
Upload
eva-meijer -
Category
Documents
-
view
215 -
download
0
Transcript of DUURZAAM WONEN Bewust omgaan met water en energie MilieuAdviesWinkel voor Vrouwenpraatcafé.
DUURZAAM WONEN
Bewust omgaan met water en energie
MilieuAdviesWinkel voor Vrouwenpraatcafé
2
MilieuAdviesWinkel
Gratis infoloket voor vragen over duurzaam wonen en levenProject van het Gents MilieuFrontMilieuAdviesWinkelKoningin Maria Hendrikaplein 5-69000 Gent09 242 87 [email protected]
Inleiding >
3
Overzicht presentatie
Stijgende energieprijzenKlimaatproblematiekEnergie besparen
Isolatie en VentilatieVerwarmingWarm water HuishoudtoestellenVerlichting
Water besparen
Inleiding >
4
Stijgende kostprijs energie
• Gas 2003 – 2007 +50%
• Aardolie 2003 – 2007 + 85% • Elektriciteit 2003 - 2007 + 8%
• Water 2006 – 2007 +7%
5
Gemiddeld verbruik energie & waterGezin 3 personen in een huis
Mazout 2000 liter € 1300 Gas 2000 m³ € 1000Elektriciteit 3500 kwh € 550Water 135m³ € 300
6
Duurzaamheid?
“Duurzaamheid is voorzien in de behoefte van de huidige generatie zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun behoeften
te voorzien.”
VN conf. 1992 Rio de Janeiro Agenda 21
7
Opwarming van de aarde
8
Oorzaken
Meer CO² en andere broeikasgassen in de atmosfeer
Klimaatverandering >
9
OorzakenKlimaatverandering >
10
Uitstoot CO2 afkomstig vanKlimaatverandering > oorzaak
11
Klimaatverandering >
Klimaatverandering
Er is een consensus over klimaatveranderingDe gemiddelde temperatuur op aarde stijgt
12
13
Gevolgen veranderend weerpatroon
Klimaatverandering >
Door opwarming van de waterenSmelten van poolkappen stijging waterpeilMeer en hevigere orkanen
Minder smeltwater afkomstig uit bergenWaterstromen verkleinen, meren drogen uitDrinkwater problematiek
Meer extremen in het weerMeer droogtes, overstromingen, hitte, regenperiodes
Er zijn oneindig veel gevolgen… Klimaat en ecosystemen dreigen uit evenwicht te rakenVerdwijnen of migratie van diersoortenLandbouwschade
14
Veranderend weer patroon
Klimaatverandering > gevolgen
1928
2004
Smelten van gletsjers Upsala, Patagonië (Argentinië).
15
Veranderend weer patroon
Klimaatverandering > gevolgen
Smelten van gletsjers Valais (Zwitserland).
1859
2001
16
Klimaatverandering > gevolgen
Opschuiven van de kustlijn North Carolina (VS).
17
Oplossing
Broeikasgasemissies in Vlaanderen reduceren
Industrie kan op korte termijn tot 15% energiegebruik besparen50% CO2-emissies elektriciteitsector in Vlaanderen door steenkoolcentralesIn het wegvervoer kan tot 40% CO2-emissies worden gereduceerdBelgen verbruiken meer energie in hun huizen dan Scandinaven (figuur: energie verlies via muren van woningen in Europa)
Klimaatverandering >
18
- 50 MJ - 150 MJ - 250 MJ
- 100 MJ - 200 MJ + 250 MJ
Klimaatverandering > oplossing
Energy loss through walls in
Europe MJ/m2.a - 2001
19
Klimaatverandering > oplossing
20
Focus op energie en water
Stijgende aandacht door stijgende energie- en waterprijzen
PrincipesZo weinig mogelijk energie en water gebruiken
Energie en water verstandig gebruiken
21
Hoe energie en water besparen …
… met weinig of geen investering?
Dus:
22
Energie
Isolatie & ventilatieVerwarmingWarm waterHuishoudtoestellenVerlichting
23
Schematische voorstelling
± 75% gaat naar ‘verwarmen’ of ‘afkoelen’
Energie >
ISOLATIE
25
1/ Isolatie
Energieverlies zonder isolatie:33% door dak10% door vloer22% door ramen22% door muren13% door ongecontroleerde ventilatie (via kieren & open ramen)
Op minstens drie vlakken kan je als bewoner (zonder investering) er iets aan doen !
26
Dakisolatie (investering): 33% winst
Zeer efficiënt‘Eenvoudig’ zelf te plaatsenKostprijs doorgaans 25€/m² voor alle benodigd materiaal
isolatie, hout, dampscherm, klein materieel, plakband, tochtbanden, …premies
Energie > isoleren > buitenschil
27
Ramen (investering): 22% winstEnergie > isoleren > buitenschil
Soort glas Isolatiewaarden
Gem. jaarlijkse besparing per m² in de woonkamer
Gem. jaarlijkse besparing per m2
in de woonkamer
U-waarde m³ gas euro
Enkel glas 5,8 -
Dubbel glas 2,8 25 m³ gas 13,00 €HR-glas 2 30 m³ gas 17,00 €HR ++ <1,1 35 m³ gas 19,00 €
28
Radiatorfolie
Hang radiatorfolie achter de radiatoren op buitenmurenKostprijs: 3 à 4€ per rol van 2,5m op 0,5mWinst: 5 à 10 % per radiator per jaar of 5€ (gas) tot 15€ (elektrisch) per jaar per m² folieTerugverdientijd: minder dan 1 jaar
29
Buisisolatie
Plaats buisisolatie rond warmwaterleidingenKostprijs: 0,4 tot 2,6€ per lopende meterWinst: 2€ (gas) tot 5€ (elektrisch) per jaar per lopende meterTerugverdientijd: 1 à 2 jaar
30
Isolatie rolluikkast
Kostprijs: 5 à 10€ afhankelijk van de grootteWinst: groot
31
Hou de warmte binnenshuis
Hou de buiten- en binnendeuren gesloten
Voorzie de ramen van overgordijnen tegen koudestraling
Zorg dat de gordijnen niet over de radiatoren hangen
Sluit rolluiken en gordijnen ‘s avonds
Sluit een open trap af in de winter met een gordijn
Ligt er tapijt, hout of vinyl op de vloer?
Hou een dikke truiendag
VENTILATIE
33
2/ VentilatieOngecontroleerde ventilatie =energieverliesSchouweffect
• Kipramen of ramen op een kier• Spleten en kieren aan vensters en buitendeuren
34
Gecontroleerde ventilatie = energie besparen
Principe:
Toevoer van verse lucht in leefruimtesAfvoer van vervuilde luchtTochtwering: 13% winst
35
Toevoer van verse lucht
Ramen om de 3 uur, kortstondig (3 min.) alle ramen en binnendeuren volledig open zetten.Raam- of muurroosters
Energie >
36
Afvoer van vervuilde lucht
DampkapVentilatoren in vochtige ruimtesRamen kortstondig volledig openzetten
TOCHT WEREN
38
Tocht weren: tochtborstelEnergie > ventilatie
Plaats tochtborstels aan buitendeurenKostprijs: €5 tot €10 per borstel Terugverdientijd: minder dan 1 jaar
39
Tocht weren: tochtstrips
Ramen: tochtstrips, siliconen of papier-machéKostprijs: gemiddeld €5 per raamTerugverdientijd: minder dan 1 jaar
40
Tocht weren: brievenbus
Ingebouwde brievenbus: brievenbuskastje, tweede klep of borstel aan binnenzijde
41
Tocht weren: kieren en spleten in de muur dichten
Herstel metsel- en pleisterwerkBepleister muren in baksteenVoeg spleten tussen isolatieplaten op met plamuurDicht grote kieren desnoods af met behang of krantenpapier
VERWARMING
43
3/ Verwarming (systeem)
Type verwarmingCentrale verwarmingAfstelling/regeling voor CV en DV
Energie >
44
Type verwarming (hoofdverwarming)
Energie > verwarming
Elektriciteitsopwekking is heel inefficiënt Van de elektriciteit die wordt opgewekt gaat er minstens 66% van de primaire energiebron verloren, en komt er maar max. 33% rendement uit het stopcontactVandaar: 1 kWh warmte elektrisch: €0.15 (0,10-0,20)
gas: €0.05Kies voor verwarming gas (of stookolie): individuele kachels of CVKies steeds voor een hoogrendementsketel
45
Type verwarming (bijverwarming)
Energie > verwarming
Elektrische verwarming is duur. Gebruik zo weinig mogelijk elektrische vuurtjes.
Wanneer je één dag (8 uur) met een elektrisch vuur van 2000 Watt verwarmt, dan kost dit al snel meer dan 2,5 euro (per dag).
Tip: Vermijd het gebruik van elektrische bijverwarmings-toestel(len)
Besparing van meer dan 100 € bij gebruik van amper 2 uur per dag gedurende 6 maanden.
46
Centrale verwarming (CV)
Dek radiatoren nooit af. Zorg ook dat je geen kasten of zetels voor de radiatoren staan.
Isoleer warmwaterleidingen in ruimten die je niet verwarmt (buisisolatie).
Heeft de ketel een waakvlam, doof die dan bij lange afwezigheid of in de zomer (tenzij de ketel ook voor warm water zorgt). Indien mogelijk gebruik de zomerstand op de cv. Winst: 40 à 50€ per jaar.
47
Regeling (CV)
Als je de kamertemperatuur met 1°C verlaagt, bespaar je 7 % brandstof of 35 euro per jaar (gas) of 80 euro per jaar (elektriciteit).
Energie > verwarming
7% gas per °C= 14%
22°C21°C20°C
48
Regeling (CV)
Geen te grote temperatuurverschillen : overdag max. 20 °C (max. 22°C voor immobiele bewoners) en ‘s nachts max. 15 °C is een goede maatstaf. Zet de verwarming een half uur voor het slapengaan in nachtstand. Winst: 50 euro per jaar.
Energie > verwarming
49
Regeling (CV)
Je regelt de temperatuur het best met de thermostaat en niet door een venster open te zetten of te sluiten.Plaats thermostatische kranen.Geen thermostaat? Hang een thermometer in de (woon)kamer.
Energie > verwarming
50
Regeling (CV)
Ontlucht jaarlijks de leidingen en de radiatoren
Bij lange afwezigheid regel je de verwarming zodat de woning vorstvrij blijft (± 4 °C, niet hoger) om schimmels en vochtproblemen te voorkomen.
Energie > verwarming
51
Regeling (DV=afzonderlijke kachels)
Hou de kamertemperatuur in het oog (19 à 20°C, 22°C voor immobiele bewoners)
Tip: plaats een afzonderlijke kamerthermometerLaat de kachels niet aan staan ‘s nachtsZet de verwarming iets vroeger in nachtstand
Schakel waakvlammen uit na stookseizoen. Winst: tot 75 m³ gas of 40 à 50 Euro per gaskachelVerwarm enkel de ruimten die je gebruiktTrek warmere kleren aanGebruik een extra deken in de zetel
WARM WATER BESPAREN
53
4/ Sanitair Warm water
SystemenTips
Energie >
54
Systemen
Systemen:Boiler (opslagvat)
op gas stookolieelektriciteit
Doorstromer met klein vat (op gas)Pure doorstromer of geiser
op gaselektrisch
Energie > warm water
55
Beperk warmwaterverbruik (1)
Gebruik een timer bij elektrische keukenboilers:Winst: 8-20€ per jaar
Stel de temperatuur van een boiler niet hoger in dan 58°C. Dat is hoog genoeg om gevaarlijke bacteriën (legionella) te doden en laag genoeg om aanzienlijke kalkafzetting te voorkomen. Bovendien verleng je zo de levensduur van je toestel.Kies liever voor (aard)gas als bron van verwarming
1 kWh warmte elektrisch: €0.15 (€0,10-€0,20) gas: €0.05
56
Beperk warm watergebruik (2)
Isoleer de leidingen tussen boiler of geiser en het aftappunt.Plaats buisisolatie rond warmwaterleidingen
Energie > warm water
57
Beperk warmwatergebruik (2)Neem een douche i.p.v. een bad
Groot bad: 180 liter water = 18 volle emmers waterKlein bad: 120 liter water = 12 volle emmers water10 minuten douchen verbruikt 100 à 180 liter water = 10 à 18 volle emmers waterPlaats een douchestang wanneer er enkel bad isDraai de kraan dicht tijdens het inzepen (bespaar zo 5 liter water) en douche niet te lang (maximum 5 minuten)
Gebruik een spaardouchekop10 minuten douchen met een spaardouchekop verbruikt 50 à 80 liter water = 5 à 8 volle emmers waterEven comfortabelEen gemiddeld gezin bespaart met een spaardouchekop 10 m³ water of 37 euro per jaar + de energie om het water op te warmen: 45 m³ gas of 27 euro per jaar= een besparing tot 60 euro per jaarKleine investering: kostprijs 5 à 10 euro
Energie > warm water
58
Beperk warmwatergebruik (3)Energie > warm water
Plaats waterbesparende bruismondstukken (van 10 à 12 liter per minuut naar 6 à 8 liter per minuut)Vang (onnuttig) water op bij lange afstanden tussen kraan en verwarmingstoestel
ELEKTRICITEIT BESPAREN
60
5/ Elektriciteit De meeste toestellen in huis verbruiken elektriciteitElektriciteit = dure energie
66% gaat verloren tijdens productie en transport
Aankoop elektrische verwarmingstoestellen =vaak lage kost vooraankoop maar verbruikskost ligt hoogVaak sluimerverbruik door stand-by en transfo’s
Energie >
Sluimerverbruik kost een gezin gemiddeld 125€ per jaar
61
Mijd sluimerverbruik:
Toestellen volledig uitschakelen of loskoppelen na gebruik
TV, DVD, video, stereo, computer: besparing van 10-25 € per jaar Transfo van gsm, laptop, halogeenlamp, babyfoon, printer, …: besparing tot 25 € per jaar
Energie > huishoudtoestellen
62
Gemiddeld sluimerverbruik in cijfersToestel Gemiddeld
sluimerverbruik (in kWh per jaar)
TV 16
Video- of DVD speler 69
Babyfoon 6
Tuner, versterker en CD-speler
17
Computer, printer, modem, scanner
196
Koffiezetapparaat 26
Microgolfoven 26
Halogeenlamp 5
63
Schakel toestellen volledig uit
Uitschakelen met knop i.p.v. met afstandsbedieningGebruik een verdeelstekker met schakelaarTrek de stekker uit het stopcontactHaal de laders van transfo’s uit het stopcontact als ze geladen zijn
64
Elektriciteit besparenZet de TV uit als niemand kijkt: een TV die aan staat verbruikt evenveel als vier brandende gloeilampen van 40 WattZet je computer uit wanneer er langer dan één uur niet op wordt gewerktZet het scherm van je computer uit wanneer er langer dan een half uur niet op wordt gewerkt
Let op energievreters!
Plasma TV’s verbruiken 3 tot 5 maal meer dan andere typesKoelkast met G-label verbruikt tot 50€ per jaar meer dan een A-labelMijd droogkasten indien mogelijk en gebruik een wasdraad of droogrekMijd elektrische keukenboilers
65
Koelkast
vrijstaand zonder vriesvak <200L
Energie > huishoudtoestellen
A++ label
B label
Aankoopkosten 449 € 369 €
Verbruik na 1 jaar (kWh)
83 201
Verbruikskosten(aan 0,15 euro/kWh)
12,45 € 30,15 €
Winst per jaar 17,7 € 0
Terugverdientijd 4,5 jaarBron: www.topten.be
66
DiepvriezerEnergie > huishoudtoestellen
A ++ label C label
Aankoopkosten 699 € 549 €
Verbruik na 1 jaar (kWh) 204 438
Verbruikskosten(aan 0,15 euro/kWh)
30,5 € 65,7 €
Winst per jaar 35 € 0
Verschil aankoopbedrag terug gewonnen na:
4,2 jaar
67
Koelen en vriezen (1)
Horizontale diepvrieskisten verbruiken 15 % minder energie dan verticale diepvrieskasten Koop een diepvriezer op maat van je gezin (100l + 50l per ander gezinslid).Ontdooi je diepvriezer minstens één keer per jaar: een ijslaag van 2 mm zorgt voor 10 % meerverbruik = extra kost ±12 euro per jaar.
Energie > huishoudtoestellen
68
Koelen en vriezen (2)
Open het deksel of de deur van je koelkast en diepvriezer niet te lang.Verpak de voedingswaren luchtdicht. Kleef er een stickertje op met de naam van het product en de invriesdatum. Zo vind je alles snel terug.Plaats de koelkast en diepvriezer op een koele, vorstvrije en droge plaats. Indien toch te dicht bij een warmtebron: plaats radiatorfolie, voorzie spouw.
Energie > huishoudtoestellen
69
Koelen en vriezen (3)
De temperatuur van het vriesgedeelte wordt aangeduid met sterren. Hoe meer sterren, hoe lager de temperatuur en hoe langer de ingevroren producten goed blijven, maar hoe hoger het energieverbruik.Ga na of de toestellen goed sluiten. Een koelkast en diepvriezer die leeg zijn, verbruiken meer energie dan een gevulde! Tip: vul lege plaatsen op met dozen of zakjes water.
70
Koken (1)
Kies liever voor (aard)gas als alternatief voor elektrische kooksystemenMicrogolfovens zuiniger dan kookplaten of oven voor kleine hoeveelheden (kortere bereidingstijd)Groenten bereiden in een wok of stomen verbruikt minder energie dan koken.Snelkookpan verbruikt 50% minder energie & de voedingswaren behoudt meer smaak en vitamines.
Energie > huishoudtoestellen
71
Koken (2)
Stem de grootte van je kookpot af op de grootte van de kookplaat. Je verbruikt minder energie en vermijdt beschadiging van de plaat.Bij elektrische kookplaten gebruik de restwaarde door de kookplaat uit te zetten vóór het einde van de bereidingstijd. Ook bij ovens…Kook met weinig water. Dat is niet alleen zuinig, maar ook gezond. Zet groenten en aardappelen maar voor één derde onder water.
72
Koken (3)
Gebruik kookpannen van goede kwaliteit, met een dikke en vlakke bodem die de warmte goed geleidt.Kook zoveel mogelijk met deksel. Dat spaart tijd en energie. Koken zonder deksel verbruikt 10 % meer.
73
Wassen en afwassen (1)
Een vaatwas is zuiniger dan een handwas (water).
Spaar de vaat of de was op tot de machine vol is. Eén grote (af)was is minder milieubelastend dan meerdere kleine (af)wasjes.
Sommige machines hebben een eco-stand die water en energie bespaart, doordat op lagere temperatuur wordt gewassen.
Hoe hoger de watertemperatuur, hoe meer energie de vaatwasser verbruikt. Over het algemeen is de laagste temperatuur voldoende voor een niet al te vuile vaat.Een katoenwas op 60 °C verbruikt tweemaal zoveel stroom als een katoenwas op 40 °C. Een katoenwas op 90 °C viermaal meer stroom.
74
Wassen en afwassen (2)
Zwiersnelheden variëren van 400 tot 1800 toeren per minuut. Hoe hoger het toerental, hoe droger de was. Dat spaart energie als je nadien een linnendroger gebruikt. Zwier je het linnen op meer dan 1000 toeren/minuut voor het in de linnendroger te stoppen. Zo realiseer je een energiebesparing van 20- 25 % bij het drogen
Grotere hoeveelheden waspoeder leveren geen betere resultaten, ook niet bij zeer vuile was. Ze veroorzaken meer schuim, waardoor de wrijving vermindert en dus ook de wasresultaten. Te veel waspoeder doet bovendien het water en het energieverbruik stijgen.
75
Wassen en afwassen: hotfill principe
Tachtig procent en meer van de elektriciteit die een wasmachine/vaatwas verbruikt, gaat naar het verwarmen van het water. Met een Hotfill A-label kan je 50 tot 60% elektriciteit besparen.
Bestaat voor zowel was- als voor vaatwasmachines
energie > huishoudtoestellen > wassen
76
Droogkast
De waslijn is het meest milieuvriendelijk.Maar… binnen drogen kost in de winter extra energie: de verwarming moet harder werken en je moet meer ventileren.
De ‘beste’ gewone droogkasten hebben een C labelA label enkel voor gasverwarmde droogkasten en droogkasten met warmtepomp
duurder in aankoop, maar besparing op de energierekening
Energie > huishoudtoestellen > wassen
77
Strijken
Strijken met stoom sneller, vlotter = zuiniger.
Leg op de strijkplank een reflectieovertrek.
Toestel uit bij telefoon, …
78
Verlichting= spaarlampen (1)
Energie voor 1 gloeilamp = energie voor 5 spaarlampen.
• Gloeilamp: 6% licht – 94% warmte• Halogeen: 12% licht – 88% warmte• Spaarlamp: 88% licht – 12% warmte• TL-lamp: 94% licht – 6% warmte
Licht spaarlamp 11 Watt = licht traditionele gloeilamp 60 Watt
Energie >
79
Verlichting: spaarlampen (2)
Sommige spaarlampen kunnen ook gedimd worden.Voor elke ‘klassieke gloeilampfitting’ bestaat een vergelijkbare spaarlamp
Formaat van gewone gloeilampenFormaat van spotsFormaat van halogeenspots (GU10-230V)
Keuze uit verschillende warmte tinten (°K)Spaarlampen zijn dus niet per definitie lelijkGeen spaar- of TL-lampen in plaatsen waar je veel schakelt: het kan de levensduur verkorten en rendeert minder (minimaal 20 minuten branden)
Energie >
80
Verlichting: spaarlampen (3)
Per spaarlamp bespaar je ongeveer 7 € per jaar of tot 75 € op de gehele levensduur.
Gloeilamp 100 W: 0,15 Euro voor 10 uurBuishalogeen 300 W: 0,45 Euro voor 10 uurHalogeenspot 35 W: 0,05 Euro voor 10 uur - vaak
verschillende spots + transfo!Spaarlamp 15 W: 0,02 Euro voor 10 uur – spaarlamp 15 W = gloeilamp 100 W
81
Verlichting: tips (4)
Mijd halogeenspots: verbruiken veel energie, en door gerichte puntverlichting vaak verschillende spots nodig.Kostprijs voor 1 uur brandtijd per dag per jaar (3 à 4 spots): 8 à 11€.Mijd staanlampen met buishalogeen. Kostprijs voor 1 uur brandtijd per dag per jaar: 25€ (lamp 500W) of 16€ (lamp 300W)Dimmen verhoogt de weerstand (meer warmte), maar verbruik is niet lager!Laat lichten niet onnodig brandenGeef muren lichte tinten…
82
Water
Tips warm waterTips Koud water
KOUD WATER BESPAREN
84
Tips koud water
Herstel snel lekkende kranen tien druppels per minuut = 5 tot 6 liter per dag
Herstel snel lekkend toilet ¼ liter water per minuut = 360 liter per dag
Gebruik of installeer een spaartoets of stopknop voor het toilet
Verbruik slechts 6 tot 3 liter water per spoelbeurt i.p.v. 12 tot 9 literOf plaats een fles in toilet of pas de vlotter aan
Gebruik zoveel mogelijk regenwater (ev. regenwaterton)
Auto wassen, tuin, doorspoelen toiletten, …
Water >
85
Diversen
PremiesEnergiemeterGratis bouwadvies Contactgegevens MilieuAdviesWinkel
86
Premies
www.eandis.bewww.energiesparen.bewww.premiezoeker.be
Diversen >
87
Energiemeter
Wens je te weten hoeveel een bepaald toestel verbruikt?
Ontleen gratis bij de MilieuAdviesWinkel een energiemeter.
Diversen >
88
Gratis bouwadvies voor inwoners van…
GentDestelbergenMerelbekeOosterzeleDeinzeAalstZottegemOudenaardeEvergem
WachtebekeSint-Niklaas De PinteZelzateNazarethZelzateLovendegemBeveren
Diversen >
89
Contactgegevens MilieuAdviesWinkel
Koningin Maria-Hendrikaplein 5-69000 GENTRechtover ingang station Gent Sint-Pieters
[email protected]. 09 242 87 59
Diversen >
Bedankt voor je aandacht