Duurzaam gezondheidsbeleid op het werk: strategie voor de ... · Bron: Strategische verkenning -...
Transcript of Duurzaam gezondheidsbeleid op het werk: strategie voor de ... · Bron: Strategische verkenning -...
VIGeZ vzw, ©20161
Duurzaam gezondheidsbeleid op het werk: strategie voor de toekomst?
Vannyvel Joeri, Stafmedewerker Gezond werken
VIGeZ vzw, ©20152
Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw (VIGeZ)
• Expertisecentrum voor Gezondheidsbevordering & Ziektepreventie
(partnerorganisatie van Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid)
• Aanbod naar bedrijven:
– Ontwikkeling en coördinatie methodieken/projecten
– Beleidsondersteuning
– Informatie- en adviesverstrekking
– Vormingen op vraag/maat
– Sensibilisatie werknemers/personeel
over het integrale gezondheidsbeleid, beweging, sedentair gedrag, tabakspreventie, gezonde voeding en mentale gezondheid
• Uitgebreid netwerk van bedrijfsgerelateerde partners: Unizo, VDAB, Prebes, Voka, Co-Prev, Idewe, Mensura, Securex, ABVV, ACV, VVVB, VVIB, paritaire vormingsinstituten (IPV,…),…
www.vigez.be
www.gezondwerken.be
VIGeZ vzw, ©20153
Argumenten voor gezondheidsbevordering op het werk
VIGeZ vzw, ©20154
De bevolkingspiramide in België
Bron: WHO Regional Office forEurope (2004d) and United Nations (200)
VIGeZ vzw, ©20155
Vergrijzing van de beroepsbevolking
VIGeZ vzw, ©20156
Gevolg (I) : Iedereen langer aan de slag om beperkte instroom op de arbeidsmarkt op te vangen…
VIGeZ vzw, ©20157
Bron: Haalbaarheid om tot het pensioen door te werken. Stichting Innovatie en Arbeid, 2015
VIGeZ vzw, ©20158
Bron: Haalbaarheid om tot het pensioen door te werken. Stichting Innovatie en Arbeid, 2015
VIGeZ vzw, ©20159
Bron: Haalbaarheid om tot het pensioen door te werken. Stichting Innovatie en Arbeid, 2015
VIGeZ vzw, ©201510
Werknemers/personeel onvoldoende fit en gezond
VIGeZ vzw, ©201511
Werkbaarheidsmonitor 2013
Bron: SERV, 2013
VIGeZ vzw, ©201512
Werkbaar of niet werkbaar…
Bron: Kwaliteit van werk en werkgelegenheid in België, HIVA 2012
VIGeZ vzw, ©201513
Onder welke voorwaarden zou u oudere werknemers in dienst
houden tot ze 65 jaar zijn?
Bron: WES-enquête April 2011
Wat denken werkgevers?
VIGeZ vzw, ©201514
Verzuim hoogst in quartaire sector (o.a. openbare besturen)
VIGeZ vzw, ©201515
Kosten kortdurend verzuim
Bron: Ziekteverzuim in België, SD Worx (2013)
VIGeZ vzw, ©201516
Impact van gezondheid op verzuim
VIGeZ vzw, ©201517
Gevolgen overmatige stress en burn-out : absenteïsme
“Mannelijke werknemers met ernstige burn-out waren gemiddeld 93 dagen afwezig” (bron: Ahola K. et al. 2008)
VIGeZ vzw, ©201518
Gevolgen overmatige stress en burn-out : absenteïsme
VIGeZ vzw, ©201519
Impact van mentale gezondheid op verloop
VIGeZ vzw, ©201520
Gevolgen overmatige stress en burn-out : verloop
VIGeZ vzw, ©201521
Lagere productiviteit
Ineffectiviteit
Verminderde werktevredenheid
Verminderde inzet voor de job en/of de organisatie
Conflicten
Gevolgen overmatige stress en burn-out : presenteïsme
Bron: EU Health Programme 2008-2013
VIGeZ vzw, ©201522
Bron: Strategische verkenning - Versterken van mentaal kapitaal in de werksetting, Trimbos instituut 2012
Kosten mentale ongezondheid
VIGeZ vzw, ©201523
Bedrijven voeren weinig of geen kwaliteitsvol gezondheidsbeleid
Bron: VIGeZ Indicatorenmeting 2012
Drempels voor KMO’s?
•Gebrek aan overtuiging
•Kostprijs ligt te hoog
•Workload ligt te hoog
•Onvoldoende opgeleid
•Tijdsgebrek
VIGeZ vzw, ©201524
Gezondheidsbeleid nar sectoren
VIGeZ vzw, ©201625
Inzetten op werkbaar werk én werkvermogen van werknemers
VIGeZ vzw, ©201526
Gezondheid en werkvermogen
VIGeZ vzw, ©201527
Gezondheid en werkvermogen
Bron: Finnish Institute of Occupational Health, 2010
VIGeZ vzw, ©201528
Hoe knelpunten op ‘gezondheid’-verdieping herkennen?
VIGeZ vzw, ©201529
Hoe knelpunten op ‘gezondheid’-verdieping voorkomen/ herstellen?
VIGeZ vzw, ©201530
Zelf aan de slag met werkvermogen
VIGeZ vzw, ©201631
Duurzaam gezondheidsbeleid op het werk: aanpak en voordelen
VIGeZ vzw, ©201632
= mix van interventies om leefstijl/gedrag te kunnen beïnvloeden
Educatie: informeren en sensibiliseren van werknemers
Facilitatie: werkvoorzieningen creëren of wijzigen zodat gezonde keuzes makkelijker mogelijk zijn
Pleitbezorging: beleidskader tot stand brengen dat gunstig is voor gezondheid op het werk
Zorg en begeleiding: begeleiding van (risico)doelgroepen op het
werk
-> werkgever heeft hierbij een ondersteunende rol, eindverantwoordelijkheid gezonde leefstijl ligt nog altijd bij werknemers zelf
Duurzaam gezondheidsbeleid op het werk
VIGeZ vzw, ©201533
Bron: Ilmarinen, 2009
Voordelen voor werknemers en werkgevers
VIGeZ vzw, ©201534
Voordelen voor werknemers en werkgevers
Bron: ENHWP 2004, Making the case for workplace health promotion
VIGeZ vzw, ©201535
Impact goede gezondheid op bedrijfsuitkomsten
bron: Health Enhancement Research Organization (HERO), 2015
VIGeZ vzw, ©201536
Return on investment
Return on Investment (4-5jaar)= per geïnvesteerde 1€ is er 3 tot 5€ return door lager ziekteverzuim en betere productiviteit
Bron: Promoting active ageing in the workplace, Ilmarinen; European Agency for Safety and Health at Work, 2012
VIGeZ vzw, ©2015 37
Duurzaam gezondheidsbeleid in de praktijk
VIGeZ vzw, ©201638
Kadermethodiek Gezond Werken
= portaalsite, frame voor uitwerking en gebruik GBW= erkend door departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin= in lijn met Vlaamse beleidsmodel ‘Gezondheid en Werk’
beleidsinstrument: 7-stappen aanpak http://www.gezondwerken.be/gezondheidsbeleid/stappenplan/
materialen en instrumenten acties good practices informatie per gezondheidsthema
Link naar thematische methodieken: Jobfit, Jobfit kmo, nv gezond, 10.000 stappen, Bike to Work, Fit in je Hoofd
WWW.GEZONDWERKEN.BE
VIGeZ vzw, ©201639
VIGeZ vzw, ©201640
Belasting versus verwerkingsvermogen/ belastbaarheid en effect op gezondheid
Figuur: Het belasting-belastbaarheidsmodel (Van Dijk e.a., 1990)
► Mentale overbelasting vermijden: belastende factoren en
verwerkingsvermogen/belastbaarheid
Geestelijke gezondheidsbevordering op het werk
VIGeZ vzw, ©201641
Belastende factoren (= organisatorische maatregelen)
Reorganiseren van slechte werkprocessen vbn: taakverbreding, taakroulatie, flexibele werktijden,…
Medewerkers zeggenschap geven over de organisatie van het eigen werk
Werknemers betrekken in het nemen van beslissingen en het oplossen van problemen
Evenwicht bewaren tussen inzet en beloning
Verbeteren van communicatie en feedback (open communicatie, positieve feedback, schouderklopje)
Duidelijke rollen en verwachtingen
Aanmoedigen en versterken van sociale steun (vbn. vertrouwenspersoon, ontmoetingsruimte)
Training en kwalificatie van zowel leidinggevenden als werknemers (vbn. stress-, time-, en competentiemanagement, feedback geven, communicatievaardigheden)
VIGeZ vzw, ©201642
Belastbaarheid = belang van een gezonde leefstijl
Voldoende bewegen
Stoppen met roken
Evenwichtig eten
Matig met alcohol
Voldoende slapen
Fit in je hoofd
► Promoten gezonde leefstijl via gezondheidsbeleid op het werk
VIGeZ vzw, ©201643
Maatregelen op niveau van organisatie en beleid :
Stapsgewijs te werk gaan om een (geestelijk) gezonde werkplek te creëren
Maatregelen op niveau van werknemer:
Bevorderen individuele veerkracht = minder kwetsbaar voor burn-out
Geestelijke gezondheidsbevordering op het werk
=
Grootste garantie op effect op gedrag en gezondheidstoestand
VIGeZ vzw, ©201644
7-stappenplan voor HR-verantwoordelijken en preventieadviseurs
On-line instrumenten en tools voor het opzetten van een gezondheidsbeleid op het werk
Sensibiliseringscampagne ‘Lijftijd’ voor werknemers
Infofiches rond mentaal welbevinden voor werknemers
‘Jobfit’: Gezondheidsbeleid op het werk
VIGeZ vzw, ©201645
VIGeZ vzw, ©201646
‘Fit in je hoofd’: veerkracht versterken
Interactief coaching platform om veerkracht te versterken
10 stappen = beschermende factoren voor geestelijke gezondheid
Opdrachten, informatie en tips om individuele coping-vaardigheden te versterken
Mobiele app
Doorverwijzing naar gespecialiseerde hulpverlening indien nodig
Testfase website & app: voorjaar 2015
[email protected]@vigez.be
VIGeZ vzw, ©201647
‘Fit in je hoofd’: veerkracht versterken
VIGeZ vzw, ©201648
= mix van interventies om leefstijl/gedrag te kunnen beïnvloeden
Educatie: informeren en sensibiliseren van werknemers
Facilitatie: werkvoorzieningen creëren of wijzigen zodat gezonde keuzes makkelijker mogelijk zijn
Pleitbezorging: beleidskader tot stand brengen dat gunstig is voor gezondheid op het werk
Zorg en begeleiding: begeleiding van (risico)doelgroepen op het
werk
-> werkgever heeft hierbij een ondersteunende rol, eindverantwoordelijkheid gezonde leefstijl ligt nog altijd bij werknemers zelf
Duurzaam gezondheidsbeleid op het werk
VIGeZ vzw, ©2015 49
Gezonde Voeding Meer Beweging BevorderenGeestelijkegezondheid
Educatie
Facilitatie
Pleitbezorging
Zorg en begeleiding
Opdracht: Invulling geven aan het gezondheidsbeleid: de gezondheidsmatrix
VIGeZ vzw, ©201650
Efficiënt gezondheidsbeleid op het werk (cfr. WHO –
rapport “WHO Healthy Workplace framework and model – 2010)
Projectmatige aanpak met visie op lange termijn (3 à 5 jaar)
Betrokkenheid en participatie van zowel management als werknemers
Aandacht voor het ‘empoweren’ van werknemers, met respect voor individuele keuzevrijheid van de werknemer (cfr. individuele gedragsbeïnvloeding)
Mix van interventies/acties:
- educatie (voorlichting)
- facilitatie (voorziening)
- pleitbezorging (voorschriften)
Multidisciplinaire aanpak (voeding, beweging, tabak, mentaal welbevinden,…)
Koppeling aan het globale en strategische beleid van de organisatie
(vb. welzijn, duurzaamheid, personeel, diversiteit, mobiliteit,…)
VIGeZ vzw, ©2015 51
Meer info
Joeri Vannyvel Stafmedewerker gezond werken
02/422 49 37
@VIGeZine #gezondwerken
Groep gezond werken
www.gezondwerken.be, nieuwsbrief gezond werken, www.jobfit.be, www.nvgezond.be