Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de...

56
Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 Eindhoven

Transcript of Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de...

Page 1: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

Dutch Design Week 201721-29 OktoberWoonbedrijfWal 2 Eindhoven

Page 2: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

01

In opdracht van WoonbedrijfCommissioned by Woonbedrijf

Cindy van den BremenConcept, curator & uitvoeringConcept, curator & execution

In samenwerking metIn collaboration withWoonbedrijf afdeling Communicatie

WapenfeitGrafisch ontwerp expoGraphic design expo

Vita BroekenOpmaak persmapLayout press folder

Buurtcultuurfonds Woonbedrijf

CKE

Prins Bernhard cultuurfonds

01

Colofon Partners

Page 3: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

Aurora Ontmoetingsruimte in internationale studentenflat Meeting in international student flat

Aireywijk Duurzaamheid niet als doel maar als middel inzetten Using sustainability as a means, not an end

Extra info Uit de Buurtfabriek, Agents of change Uit de Buurtfabriek, Agents of change

Info Openingstijden, speciale tours, contact Opening hours, special tours, contact

Way to Go-design Introductie expositie Introduction exhibition

Space S Klantgestuurd bouwen op unieke schaal Customer-led builing on a unique scale Gerretsonhof Zelfstandig oud worden in je eigen wijk Growing old indepently in your own neighbourhood

Coevering Versterken imago en identiteit door inzet Buurtcultuurfonds Strengthening image and identity with the Buurtcultuurfonds

02

Index

03

06

16

24

32

38

49

53

Page 4: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

03

“Wat kunnen wij van ontwerpers leren? Dat vind ik interessant. Ik denk dat we designers veel vaker kunnen inzetten waardoor het proces speelser en leuker wordt.” Moniek Hendriks, manager Vastgoed woonbedrijf

“Ontwerpers hebben een meerwaarde als onafhankelijke externe. Het afpellen en inzoomen op de behoefte en wensen en de inzet van tools zijn uniek. Dat zou ik vaker willen inzetten.” Koen van der Heijden, senior projectleider nieuwbouw en renovatie woonbedrijf

Page 5: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

Housing association Woonbedrijf in Eindhoven works towards creating neighbourhoods that are pleasant to live in. Our work is driven by our clients’ wishes. Our biggest social achievement lies in maintaining excellent supply and availability of affordable rental homes. We believe that everyone is entitled to good housing, in a quality home and in a neighbourhood with pleasant living conditions.

But what does ‘pleasant living’ look like? And what does it mean for the community, the neighbourhood and for homes? No one can answer this question better than the residents themselves.

Co-designThe residents shape their neighbourhoods together with us. That’s why co-design has been part of our work approach and our neighbourhoods for many years now. When residents are involved in the design process, customer satisfaction, quality of life and status of the neighbourhood all improve. To us, co-design is the ‘way to GO-design’! Better neighbourhoodsTogether with residents, social designers and architects, we are constantly discovering new ways in which design can make for better neighbourhoods. We’d like to share this process with you. Come and visit a selection of neighbourhood projects during DDW17 and see for yourself how co-design opens doors. You are most welcome at Woonbedrijf, Wal 2 in Eindhoven.

04

Woningcorporatie Woonbedrijf uit Eindhoven werkt aan buurten waar het prettig wonen is. De wensen van onze klanten zijn sturend voor ons werk. Onze grootste maatschappelijke prestatie ligt in het beschikbaar hebben en houden van een grote voorraad betaalbare huurwoningen. Wij vinden dat iedereen goed moet kunnen wonen, in een woning met kwaliteit, in een leefbare buurt.

Maar wat is prettig wonen? En wat betekent dat voor het samen leven, voor de buurt, voor de woningen? Dat weet niemand beter dan de bewoners zelf.

Mee-ontwerpenDe bewoners geven samen met ons vorm aan hun buurt. Co-design maakt daarom al jaren deel uit van ons werk en van onze buurten. Als bewoners zelf mee-ontwerpen en mee beslissen, verhoogt dit de klantwaardering, de leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurtenSamen met bewoners, social designers en architecten ontdekken we steeds nieuwe manieren waarop design buurten beter maakt. We nemen je graag mee in dit proces. Bezoek tijdens de DDW17 een selectie van buurtprojecten en ervaar zelf hoe co-design nieuwe deuren opent. Je bent welkom bij Woonbedrijf op Wal 2 in Eindhoven.

Intro

Page 6: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

05

Page 7: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

06

Page 8: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

07

de buurt er dan uit moeten zien?” Daarom was er al een plan voor de buitenruimte voordat de gebouwen ontworpen waren. SPACE-S was al een buurt met een sterke community voordat er überhaupt iemand woonde!

Mooie combinatieSPACE-S bestaat uit 7 heel verschillende gebouwen, die toch een eenheid vormen. Tussen de gebouwen en op de daken vind je verschillende hofjes en tuinen. Een mooie combinatie van stedelijk en groen. Ook zijn er veel gezamenlijke voorzieningen voor bewoners, zoals hofjes, daktuinen, een buurthuis en wasmachines. Het is een prettige woon- en leefruimte voor diverse doelgroepen: gezinnen, studenten, alleenstaanden en stellen, voor mensen die begeleiding krijgen bij het wonen en voor (startende) ondernemers.

SPACE-S is een nieuwe buurt met 402 woningen op Strijp-S. Een bijzondere buurt, omdat bewoners mede-opdrachtgever geweest zijn. Ruim 1.000 mensen bepaalden samen het DNA, de structuur en inrichting van de buitenruimte en woningen, het ontwerp van de gebouwen én de manier van samenleven. Online en offline, tijdens bijeenkomsten, inspiratiesessies, via Facebook en op eigen initiatief inspireerden bewoners elkaar en gaven richting aan het definitieve ontwerp. Dat heeft geleid tot een bijzondere eigen wijk, die nu écht van en voor de bewoners is.

Klantgestuurd betekent omdraaienNormaal starten we als woningcorporatie zelf met ontwikkeling en ontwerp van het woongebouw en daarna betrekken we de bewoners erbij. Bij SPACE-S is juist gestart met de vraag: “Als je hier zou willen gaan wonen, hoe zou je dan samen willen wonen en hoe zou

Page 9: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

08

here, how would you like to live together and what should the neighbourhood look like?” For that reason, the plan for the outdoor space was already in place before the buildings were designed. SPACE-S was already a neighbourhood with a strong community before anyone had ever lived there!

Nice combinationSPACE-S is composed of 7 very different buildings, that nevertheless still form one unit. There are a variety of courtyards and gardens between the buildings and on the rooftops. A nice combination of urban and green. There are also many shared facilities for residents such as courtyards, roof gardens, a neighbourhood centre and washing machines. It is a pleasant living space for a variety of target groups: families, students, singles, couples, those in need of assisted living and (new) entrepreneurs.

SPACE-S is a new neighbourhood containing 402 residences at Strijp-S. This is a special neighbourhood as residents have become co-clients in the project. More than 1,000 people worked together in determining the DNA, structure and refurbishment of the outside area, the design of the buildings and the way in which they wanted to live as a community. Residents inspired each other and gave direction to the final design online and offline through meetings, inspirational sessions, on Facebook and through their own initiatives. This resulted in the creation of a special neighbourhood, that is as much a part of the residents as for them.

Customer-driven means turning it all aroundAs a housing association, we generally begin with the development and design of a residential building before involving the residents in the process. But with SPACE-S, we started with the question: “If you lived

Page 10: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

09

Tools

“Je kunt natuurlijk niet alles krijgen, je moet concessies doen en niet alles is haalbaar binnen het budget.” johan, Bewoner

MatspuntenWoonbedrijf

Bij SPACE-S gaat het niet om inschrijftijd, maar om betrokkenheid. Daarom konden geïnteresseerden Mats-punten verdienen door een bijdrage te leveren bij de activiteiten die te maken hadden met het project. De bewoners die de grootste betrokkenheid tonen, verdienen ook de meeste punten. De bewoner met de meeste Mats-punten mocht als eerste zijn woning uitkiezen! Dat was Joep, met 62 Mats-punten! Leuk weetje: de Mats-lijst en de Mats-punten zijn vernoemd naar de 500ste SPACE-S Facebook vriend ‘Mats’.

Community pointsWoonbedrijf

At SPACE-S, it isn’t about registration times, but about commitment. Those interested could earn Community points with any activity related to the project. The residents who do the most, demonstrating the most commitment, win the most points. The resident with the highest number of Community points got to pick out their home first!

Page 11: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

10

“Dit is het resultaat als we onze huurders aan het stuur zetten en niet alles ‘zelf met de professionals’ bedenken en maken.” Angelique Bellemakers, Districtsmanager Strijp Woonbedrijf

Architectuur & buitenruimtesLAB

Hoe gaat SPACE-S er van de buitenkant uit zien? Hoe zien de hofjes eruit? En wat is de uitstraling, de look & feel? Daarover wisselden bewoners inspiratie, ideeën, oplossingen en wensen met elkaar uit. Via Facebook kon iedereen beeld en foto’s aanleveren

dat hen inspireerde. Tijdens de werksessie werden deze referentiebeelden gebruikt om een moodboard mee te maken op de plattegronden. Het resultaat? Eén beeld over de kwaliteit van de buitenruimte waarin iedereen zijn eigen inbreng terug kan zien. Nu zijn er verschillende hofjes, met eigen inrichting en identiteit.

Architecture & outdoor spacesLAB

What will SPACE-S look like from the outside? What do the courtyards look like? And what about the image, look & feel? This was a topic of discussion for residents, who shared inspiration, ideas, solutions and wishes with one another. People could upload images and

photos that inspired them to Facebook. During the workshop, this reference material was used to create a moodboard on the maps. The outcome? One vision for the outdoor space that reflected everyone’s input. There are now a number of different courtyards, each with their own design and identity.

Page 12: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

11

Tools

PlattegrondenLAB

Tijdens het co-creatieproces van SPACE-S kwamen verschillende woonwensen naar boven, zo ook de wens voor variatie in type en omvang van de woningen. De vraag bij dit LAB: ‘Hoe groot moeten we de woningen maken?’. Met grote piepschuimmuren en attributen van karton konden bewoners zelf schuiven, passen en meten. Zo ontstond er een gevoel voor de ruimte, werden ideeën gedeeld en ondervonden bewoners welk type woning bij hun leefstijl past.

“Als aannemer leren we veel met en door de samenwerking met bewoners; er komt toch een beter resultaat uit.” Rick, Stam en de Koning

FloorplansLAB

During the co-creation process of SPACE-S, a number of living preferences were brought to light, including a desire for variety in the type and size of the properties. The question for this LAB: ‘How big should we make the properties?’ With large polystyrene walls and cardboard props, residents were able to move, try out and measure. This developed a sense of the space, as ideas were shared and residents pondered the type of home that would suit their lifestyle.

Page 13: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

12

Grande FinaleCollected

De Grande Finale was de presentatie van het totaalontwerp. Hiervoor heeft bewoner Tim van der Grinten het ontwerpmodel van de architect in een game-software gezet. Op een groot scherm in filmhuis Natlab was werd een 3D tour op een groot scherm afgespeeld. Tussendoor lichtte een bewoner toe waarom voor deze woning gekozen was en wat daarbij de afwegingen zijn geweest. Zo was het ontwerp niet alleen een mooie ‘artist impression’, maar ook een interactieve totaalbeleving! De avond werd afgesloten met de vraag of dit ontwerp voldeed aan de vraag van de bewoners. Daarop was het antwoordwoord volmondig ‘JA’.

Grande FinaleCollected

The Grande Finale was the presentation of the complete design. Resident, Tim van der Grinten input translated the architect’s design model into gaming software especially for the occasion. A 3-D tour was projected onto a large screen at film theatre, Natlab. The screening was accompanied by commentary from residents, explaining why they chose that property and what the associated pros and cons were. This meant that the design not only was a stunning artist’s impression, but also an interactive experience! The evening closed with the question of whether or not the design satisfied the residents’ needs. The answer was a resounding ‘YES!’.

Page 14: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

13

StadscampingBewonersinitiatief

Een camping, op de creatiefste plek van de stad. Het leek de toekomstige bewoners van SPACE-S leuk om een keer te gaan ‘proefwonen’. En om elkaars beweegredenen te ontdekken om te willen wonen op SPACE-S. Op het bouwveld van SPACE-S ontstond een ‘stadscamping voor een dag’. De toekomstige bewoners ontmoetten elkaar ervan en het initiatief haalde verschillende media. In de jaren erna werd de camping herhaald en een traditie was geboren.

Tools

“De stadscamping was het meest intieme moment in het proces.” Joep, bewoner space-s

Urban campingResidents initiative

A campsite in the city’s most creative spot. The SPACE-S residents thought it was a nice way to get to know one another, as well as their respective motivations for living at SPACE-S. The SPACE-S construction site became an ‘urban campsite for a day’. The future residents enjoyed themselves. The adventure was repeated in the years that followed, and so the camping tradition was born.

Page 15: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

14

“Er is een spannende energie, met in mijn ogen veel jongeren. Het is een super plek.” Truus, Bewoner Space-s

Page 16: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

15

Page 17: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

16

Page 18: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

17

van gedachten te wisselen over de indeling van de huizen en de hofjes. Social designer Philémonne Jaasma begeleidde het proces en besprak aan de hand van tegelspreuken hoe het is om als buren samen te leven. Dankzij het project leerden de bewoners elkaar al kennen voordat ze buren werden. Het ‘Groener Gras Spel’, ontworpen door Studio 1:1 hielp de bewoners om het groen en biodiversiteit vorm te geven. En het leverde bijzondere gevelbeplanting in de vorm van dieren op!

HergebruikBij de sloop en nieuwbouw werkten we volgens de aanpak van The Natural Step (TNS). Dat is een duurzame manier van werken. Zo sloopten we de oude woningen op een duurzame manier. En veel materialen uit de oude woningen hebben we hergebruikt: planten zijn teruggeplaatst in de hofjes, oude ketels en armaturen zijn in andere gebouwen van Woonbedrijf terechtgekomen en de oude betonnen fundering werd de basis voor de nieuwe. De woningen zijn voorzien van zonnepanelen, de kozijnen zijn van aluminium en er is een keuken geplaatst die is gemaakt van duurzaam materiaal. Gerretsonhof staat als een huis.

De oude duplexwoningen aan de Gerretsonlaan in de wijk Prinsejagt waren toe aan vervanging. Woonbedrijf wilde samen met de nieuwe bewoners invulling geven aan de nieuwe woningen. Een oproep van Woonbedrijf om mee te doen met een klankbordgroep zorgde voor veel interesse en een geslaagde vorm van co-design.

WoonwensenUit de klankbordgroep kwam naar voren dat de buurt behoefte had aan woningen in een hofje. Met name voor senioren die langer zelfstandig in hun eigen wijk willen blijven wonen. Het stedenbouwkundig ontwerp, de inrichting van de woningen en het ontwerp van de hofjes (de tuinen) werden samen met de bewoners gerealiseerd.

Invulling van bewonersGerretsonhof bestaat uit 3 hofjes, met elk 12 woningen en een gedeelde tuin. Bewoners zijn in werksessies aan de slag gegaan. Architect Paul Bouw van De Loods gebruikte plattegronden en blokjes om met de bewoners

Page 19: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

18

Jaasma guided the process and discussed what it means to live together as neighbours using tiles with proverbs. Thanks to this project, the residents got to know each other before they even became neighbours. The ‘Greener Grass Game’ designed by Studio 1:1, helped residents design green areas and create biodiversity. And the result was a special green façade in the shape of animals!

Re-useThe demolition and new-build were approached using The Natural Step (TNS), a sustainable working method. That means that the old properties were demolished in a sustainable manner. We reused a lot of the material from the old buildings: plants were replanted in the courtyards, old boilers and fittings found a place in other Woonbedrijf buildings, and the old concrete foundation was used as the base for the new one. The residences are equipped with solar panels, the frames are made of aluminium and the kitchens have been created from sustainable materials. Gerretsonhof is built on a solid foundation.

The old duplex buildings on the Gerretsonlaan within the Prinsejagt neighbourhood were ripe for replacement. Woonbedrijf wanted to give shape to the new buildings together with the new residents. An appeal by Woonbedrijf for members for a focus group aroused great interest and represented a successful form of co-design.

Housing preferencesFrom the focus group, it transpired that the neighbourhood had a need for homes around a courtyard. Particularly for senior citizens wanting to continue living independently in their own neighbourhood. The urban development design, home interiors and courtyard design were all completed together with the residents.

Resident opinionsGerretsonhof is composed of 3 courtyards, each housing 12 residences and a shared garden. Residents began by participating in workshops. Architect Paul Bouw from De Loods used floor plans and blocks to exchange ideas with residents on the layout of the buildings and courtyards. Social designer Philémonne

Page 20: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

19

Tools

BlokkenPaul Bouw, De Loods

In drie werksessies werkte architect Paul Bouw van De Loods samen met een klankbordgroep van 55-plussers aan de grootte, de indeling en de situering van de seniorenwoningen aan de Gerretsonlaan. Hij maakte daarbij gebruik van plattegronden en een blokkenspel. De klankbordgroep ging aan de slag en legde de basis voor het stedenbouwkundig plan en de verschillende opties voor de indeling. Zo is het idee van de hofjes ontstaan.

“Bij de 3e werksessie kwamen we eigenlijk al op de vorm zoals hij nu is. Dat is snel gegaan. We hebben het zelfs helemaal niet over architectuur gehad.” Paul Bouw, architect De Loods

BlocksPaul Bouw, De Loods

Over three workshops, architect Paul Bouw of De Loods worked with a focus group consisting of residents aged 55+ on the size, layout and positioning of the senior citizens’ homes on the Gerretsonlaan. To achieve this, he used maps and a block-stacking game. The focus group set to work, laying the foundations for the urban development plan and the various options for the layout. And thus, the courtyard idea was born.

Page 21: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

20

“Bewonersparticipatie levert resultaat op. Bij de betrokkenen en de bewoners.” Koen van der Heijden, senior projectleider nieuwbouw en renovatie woonbedrijf

Tile proverbsPhilémonne Jaasma, TU/e ID

A novel application of an old tradition! What does it take for a pleasant living community? What makes a ‘good neighbour’? And what personal contribution can you make to that? Social designer, Philémonne Jaasma creatively applied the Dutch tradition of displaying well-known sayings or proverbs on kitchen tiles to discuss the social aspects of being neighbourly with the future Gerretsonhof residents. Each resident came up with their own proverb, and wrote it on a tile.

TegelspreukenPhilémonne Jaasma, TU/e ID

Van oud-Hollandse tegelspreuken naar je eigen woonspreuken! Wat is belangrijk voor prettig samenleven in een buurt? Wat maakt een ‘goeie buur’? En hoe kun je daar persoonlijk aan bijdragen? Social designer Philémonne Jaasma zette tegelspreuken in om de sociale aspecten van het buren-zijn met toekomstige bewoners van de Gerretsonhof te bespreken. Elke bewoner bedacht zijn eigen spreuk en zette die op een tegeltje.

Page 22: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

21

Tools

Groener gras spelLucas Zoutendijk & Eveline Visser, Studio 1:1

Studio 1:1 ontwierp het Groener Gras Spel om met de toekomstige bewoners hun gezamenlijke groene buitenruimte vorm te geven en daarbij de biodiversiteit te vergroten. Bewoners van de Gerretsonhof konden zelf de indeling en inhoud van hun hofjes bepalen met een aantal punten, wat gelijk stond aan het te besteden budget. Er moest dus stevig ‘onderhandeld’ worden. Het eindresultaat zijn drie verschillende biodiverse hofjes en bewoners die elkaar hebben leren kennen.

“Uit de gesprekken met bewoners bleek dat er een enorme behoefte aan gelijkvloerse woningen voor senioren was in de wijk.” Wendy Hesse, Senior Klantbeheerder Woonbedrijf

Greener grass gameLucas Zoutendijk & Eveline Visser, Studio 1:1

Studio 1:1 devised the Greener Grass Game to help the future residents design their communal, green outdoor areas and to increase biodiversity. Gerretsonhof residents were able to decide what went in their courtyards and how they were laid-out using a points system, which was equivalent to allocating a budget. The negotiations were tough! But the result is three different biodiverse courtyards and a group of residents who have got to know one another.

Page 23: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

22

“Wat ik in mijn omgeving merk is dat ze versteld staan van de inbreng van de bewoners. Ik denk dat de samenwerking zeer uniek is.” Josje, bewoner Gerretsonhof

Page 24: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

23

Page 25: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

24

Page 26: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

25

verdwaalden er vaak. Samen met bewoners koos Woonbedrijf een thema voor de nieuwe bewegwijzering: dieren uit het bos. Het rad van fortuin bepaalde welke flat welk dier kreeg. De flats werden omgedoopt tot ‘Konijnenflat, Egelflat, Buizerdflat’. Een eigen identiteit, makkelijk herkenbaar.

Daarna zijn graffitikunstenaars Sven Sanders en Pim Bens van Mad Skills aan de slag gegaan. Ze vroegen aan bewoners wat ze op de muur mochten schilderen. De dieren uit het bos natuurlijk.

Spelen en ontmoetenBewoners misten ook een speelplek voor jonge kinderen. Ontwerper Almar Sinte Maartensdijk bedacht dat ‘natuurspeeltuintjes’ een goede bijdrage kunnen leveren als ontmoetingsplek in de wijk. Bewoners hielpen mee en brandden met gloeiendhete bouten namen en tekeningen in het hout. Die speeltuinen zijn nu ontmoetingsplekken voor ouders en kinderen.

Zeven flats, pal aan de rand van het bos in de Geldropse wijk de Coevering. Flats met veel verschillende bewoners: jong, oud en met diverse culturele achtergronden. Woonbedrijf wilde weten hoe het is om in deze flats te wonen. Wat is er goed, wat kan beter? Wat missen de bewoners en wat zijn hun wensen?

Vraag ophalenBij de flats richtten ontwerpers Almar Sinte Maartensdijk en Marlies van Weelden een keukentje in. Daar gingen ze koekjes bakken. Dat rook onweerstaanbaar lekker. Iedereen kon aanschuiven bij de keukentafel voor een goed gesprek en een koekje. Tijdens de gesprekken gaven de bewoners aan dat ze trots zijn op het bos. Het wonen is er best oké, maar de uitstraling kan beter.

DierenflatsEén van de wensen was een betere bewegwijzering voor de flats. Bezoekers

Page 27: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

26

Animal flatsOne request was for better signposting for the flats. Visitors would often get lost there. Along with residents, Woonbedrijf chose a theme for the new signs: animals from the forest. The flats were allocated by a wheel of fortune, and christened ‘Rabbit flat’, ‘Hedgehog flat’ and ‘Buzzard flat’. Each with their own identity and easily identifiable. Afterwards, graffiti artists Sven Sanders and Pim Bens from Mad Skills began their work. They asked residents what they wanted to see painted on the walls. The animals of the forest, of course.

Playtime and get-togethersResidents also lacked a playground for young children. Designer Almar Sinte Maartensdijk thought that ‘natural playgrounds’ could be a great addition to the neighbourhood as meeting points. Residents assisted by using hot pins to burn names and drawings into the wood. The playgrounds are now a meeting place for parents and children.

Seven flats, right at the edge of the forest in the Geldrop neighbourhood of Coevering. Flats with a diverse group of residents: both young and old, and from a variety of cultural backgrounds. Woonbedrijf wanted to know what it was like to live in these flats. What’s good about it? What could be better? What are the residents missing and what are their preferences?

A good conversationDesigners Almar Sinte Maartensdijk and Marlies van Weelden designed a kitchenette for the flats. And decided to bake some cookies. The smell was irresistible. Everyone was welcome to pull up a chair at the kitchen table and share some good conversation over a cookie. During the discussion, residents mentioned that they were proud of the nearby forest. They enjoyed living there, but the look of the flats could be improved.

Page 28: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

27

Tools

KoffiekarWilitha Theuws & Tsjalke Bouma

Bewoonster Wilitha woont in een van de flats in de Coevering aan de rand van het bos. In de flats kom je je buren amper tegen daarom wilde ze mensen samenbrengen. In 2014 klopte ze aan bij het BuurtCultuur Fonds van Woonbedrijf en ontwierp ze samen met ontwerper Tsjalke Bouma de koffiekar ‘Get together’. Van het voor- tot het najaar staat ze met de kar aan de rand van het bos en schenkt samen met medebewoners koffie voor haar buren.

Coffee stallWilitha Theuws & Tsjalke Bouma

Resident Wilitha lives in one of the flats in the Coevering, on the edge of the forest. It’s seldom that you bump into a neighbour at the flats, so Wilitha wanted to bring people together. In 2014, she came knocking on the Woonbedrijf BuurtCultuur Fonds door. Together with designer, Tsjalke Bouma, Wilitha devised the ‘Coffee Stall Get-together’. From spring to autumn, Wilitha and fellow residents can be found on the edge of the forest, serving coffee to their neighbours.

Page 29: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

28

Rad van FortuinAlmar Sinte Maartensdijk

Een van de bewonerswensen was een betere bewegwijzering voor de flats in de Coevering. Bezoekers verdwaalden er vaak. Samen met bewoners kozen de bewoners als thema voor de nieuwe bewegwijzering: dieren uit het bos. Het rad van fortuin bepaalde welke flat welk dier kreeg. De flats werden omgedoopt tot ‘Konijnenflat, Egelflat, Buizerdflat’. Een eigen identiteit, makkelijk herkenbaar.

“Toen ik hier kwam wonen waren de flats zo lelijk en nu zijn ze zo mooi. Alsof ze het voor mij geschilderd hebben!” Bewoner Coevering

The wheel of FortuneAlmar Sinte Maartensdijk

The residents wanted better signage for the flats; visitors would often get lost there. The residents and Woonbedrijf chose a theme for the new signage: forest animals. The flats were allocated by the wheel of fortune, and christened ‘Rabbit flat’, ‘Hedgehog flat’, ‘Buzzard flat’. Each with their own identity and easily identifiable.

Page 30: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

29

Tools

Koekjes bakkenAlmar Sinte Maartensdijk & Marlies van Weelden

Hoe is het om in de flats van de Coevering te wonen? Wat is er fijn, wat kan beter, wat missen de bewoners en wat zijn hun wensen? Dat wilde Woonbedrijf graag weten. Bij de flats richtten ontwerpers Almar Sinte Maartensdijk en Marlies van Weelden samen met Wikke Peters van het CKE een keukentje in. Daar gingen ze koekjes bakken. Iedereen kon aanschuiven bij de keukentafel voor een goed gesprek en een koekje. Tijdens de gesprekken gaven de bewoners aan dat ze trots zijn op het bos. Het wonen is er best oké, maar de

“De koekjes zijn met veel enthousiasme ontvangen en er is ons uitgebreid verteld over het leven in de flats.” Almar Sinte Maartensdijk, ontwerper

Baking cookiesAlmar Sinte Maartensdijk & Marlies van Weelden

At the flats, designers Almar Sinte Maartensdijk and Marlies van Weelden baked cookies for the residents. The smell was irresistible. One and all were welcome to pull up a chair at the kitchen table and share some good conversation over a cookie. The residents are proud of the forest and live quite well there. But the image left much to be desired.

uitstraling kan beter.

Page 31: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

30

“We geven bewoners een podium om hun woonbuurt mooier en fijner te maken en positief onder de aandacht te brengen.” Marie-Jose Backx-Verhoeven, districtsmanager regio Woonbedrijf

Page 32: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

31

Page 33: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

32

Page 34: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

33

Internationale studenten aan de TU/e zijn jong en vaak helemaal alleen vanuit het buitenland naar Eindhoven gekomen. Ze lijken soms weinig aansluiting te zoeken of te vinden in de stad en brengen veel tijd door op de campus. Binnenshuis. Om ontmoeten, sociaal contact en deelname aan het studentenleven in Eindhoven aan te moedigen, ging Vestide (de studentenhuisvester van Woonbedrijf) in gesprek met de TU/e-studenten. Want voordat we startten met de bouw van Aurora, met maar liefst 303 woonruimtes op het campusterrein, wilden we eerst inventariseren wat de behoeften en wensen van de toekomstige bewoners waren.

Take Away At HomeOp het terrein van de TU/e stonden voorheen 186 ‘Spaceboxen’: kleine prefab woningen van Vestide. Om de bewoners van die studentenwoningen succesvol te bereiken, kwam er een plan: Ping. Ontwerper Almar Sinte Maartensdijk bouwde een installatie van werkende magnetrons. Mooi verlicht, op een koude winteravond, serveerde hij met Ping ‘Take Away At Home’. Studenten die thuiskwamen van hun studiedag, konden meteen aanschuiven

voor een warme maaltijd en een gesprek over hoe het is om op het campusterrein te wonen.

Hoge responsIn een paar avonden spraken Almar en zijn collega Auke van de Kerkhof (creatief therapeut) bijna alle bewoners. Er kwamen heel heldere behoeftes naar voren, waarvan er één echt uitsprong: ontmoeting. En het liefst dicht bij huis. De laagdrempelige benadering van de Spaceboxbewoners gaf een onverwacht hoge respons. Daardoor is een goed beeld ontstaan en zijn er veel aanknopingspunten gevonden om op door te gaan. Zo bleek er behoefte te zijn aan gemeenschappelijke ruimtes, zowel binnen als buiten, aan samen spelletjes doen, sportwedstrijden en films kijken, culturele uitwisseling en samen koken.

Samen ontwerpenOp de begane grond van het nieuwe Aurora is circa 90 m2 beschikbaar gemaakt om een open ontmoetingsplek te realiseren. Almar werkte in een aantal workshops samen met de bewoners aan een concreet basisontwerp. Daarin is verwerkt dat bewoners door de ontmoetingsruimte lopen voordat ze bij de liften aankomen. De bewoners deelden samen de ruimte in, creëerden gametafels en een lichtinstallatie. Aurora heeft nu een eigen plek waar studenten elkaar kunnen ontmoeten en waar ze zelf hun stempel op hebben kunnen drukken. Way to GO-design!

Page 35: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

34

International students at TU/e are young and have often made their way to Eindhoven from abroad completely alone. Some seek or find little connection in the city, and will spend much of their time on-campus. Indoors. With a view to encouraging social interaction, contact and participation in Eindhoven’s student life, Vestide (Woonbedrijf’s student accommodation provider) entered into conversation with the TU/e students. Before we started building Aurora, with no less than 303 accommodations on campus, we first wanted to create an inventory of the needs and preferences of the future residents.

Take Away At Home186 ‘Spaceboxes’ had previously been located in the TU/e area: small prefab residences from Vestide. A plan was developed to successfully reach out to the residents of those student accommodations: Ping. Designer Almar Sinte Maartensdijk created an installation of working microwaves. Beautifully illuminated on a cold winter evening, he served ‘Take Away At Home’ with Ping. When students came home after a day of studying, they could immediately enjoy a hot meal and discuss life on campus.

where students can meet and leave their own mark. Way to GO-design!

High response rateIn just a few evenings, Almar and his colleague, Auke van de Kerkhof (creative therapist), spoke to virtually all of the residents. Some very clear needs emerged, one of which really stood out: meeting people. And preferably close to home. The relaxed approach to the Spacebox residents resulted in an unexpectedly high response rate. This provided a great overall picture of the situation and revealed a number of insights for future planning. There seemed to be a need for common spaces, both indoors and outdoors, areas for playing games together, watching sports and movies, for cultural exchanges and cooking together.

Collaborative designOn the ground floor of the new Aurora, approximately 90 m2 have been set aside to create an open meeting space. In a number of workshops, Almar worked together with the residents on a concrete basic design. The idea that residents would first have to walk through the meeting space before arriving at the lifts was incorporated. The residents divided the space up together, created game tables and a light installation. Aurora now has its own space

Page 36: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

35

Tools

“We willen de studenten een plaats geven waar ze zich thuis voelen. Dit hebben we samen met en voor bewoners gedaan!” Karin van den Putte, senior klantbeheer Vestide

Meeting AuroraAlmar Sinte Maartensdijk

Aurora has an open meeting space spanning approximately 90m2 on the ground floor. Almar and the residents produced a basic design for it. The residents divided the space up together, created game tables and a light installation.

Meeting AuroraAlmar Sinte Maartensdijk

Op de begane grond van de nieuwe Aurora woontoren was circa 90 m2 beschikbaar om een open ontmoetingsplek te realiseren. Almar werkte in een aantal workshops samen met de bewoners aan een concreet basisontwerp: inventarisatie van concrete wensen, de indeling van de ruimte met gametafels en een lichtinstallatie. De studenten hebben nu een eigen plek waar ze elkaar ongedwongen kunnen ontmoeten en waar ze zelf letterlijk hun stempel op hebben kunnen drukken.

Page 37: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

36

PingAlmar Sinte Maartensdijk & Auke van de Kerkhof

Voordat Aurora werd gebouwd, stonden op de campus van de TU/e 186 ‘Spaceboxen’: kleine prefab woningen voor buitenlandse studenten en medewerkers. Vestide wilde graag van de Spaceboxbewoners weten hoe het is om te wonen en te leven op de campus. Om de deze bewoners succesvol te bereiken, kwam er een plan: Ping. Ontwerper Almar Sinte Maartensdijk bouwde een installatie van werkende magnetrons. Mooi verlicht, op een koude winteravond, serveerde hij met Ping ‘Take Away At Home’. Studenten die thuiskwamen van hun studiedag, konden meteen aanschuiven voor een warme maaltijd en een gesprek over hoe het is om op het campusterrein te wonen.

“A common space would be nice, where you can play games. Where you can meet people.” Bewoner Spaceboxes TU/e

PingAlmar Sinte Maartensdijk & Auke van de Kerkhof

Aurora is replacing Vestide’s 186 ‘Spaceboxes’ - small prefab homes located on the TU/e campus. To ensure the involvement of the residents of the student homes, a plan was devised: Ping. With Ping, designer Almar Sinte Maartensdijk served ‘Take Away At Home’ microwave meals. Students arriving home after a day’s study could get a warm meal and a conversation about life on the university campus.

Page 38: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

37

Page 39: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

38

Page 40: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

39

De woningen in de Aireywijk (Gestel), vernoemd naar bedenker Sir Edwin Airey, markeren de Eindhovense naoorlogse woningbouw. Ze zijn beeldbepalend. Maar inmiddels toe aan een opknapbeurt. Een mooie kans om er de duurzaamste wijk van Eindhoven van te maken, vond Woonbedrijf. Maar duurzaamheid was niet het allereerste waar de bewoners zelf aan dachten. Tijdens ‘keukentafelgesprekken’ ontdekte DuneWorks in opdracht van Woonbedrijf dat comfort, veiligheid en betaalbaarheid de belangrijkste wensen en behoeften waren.

KeuzepakkettenBesloten werd om de Aireywijk grotendeels te renoveren, zonder huurverhoging voor de bewoners. Er zijn ook 54 kleine etagewoningen gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Bewoners van de bestaande woningen kregen naast de renovatie ook keuzepakketten met duurzame en wooncomfort-verbeterende voorzieningen aangeboden (tegen huurverhoging), zodat ze zelf konden kiezen wat het beste bij hun situatie en wensen paste.

Daarbij werd duurzaamheid een middel en geen doel op zich. Streven was om 20% van de huurders mee te krijgen, uiteindelijk deed door deze nieuwe aanpak ruim 60% mee. De overige bewoners kunnen binnen 6 jaar alsnog kiezen voor de aanpassingen aan hun woning. De tevredenheid over de renovatie is beoordeeld met een 8!

Bewoners centraalBij de bouw van nieuwe woningen werden niet alleen duurzame producten en technieken toegepast. Ook leefwensen stonden centraal. Een initiatiefgroep van ‘groene huurders’ is vanaf het begin betrokken geweest bij de ontwikkeling van de nieuwbouw. De woningen zijn verhuurd aan mensen die het belangrijk vinden om duurzaam samen te leven. Ze hebben de Stichting Aireywijk Samen Groen opgericht, onderhouden zelf de gemeenschappelijke tuin en daktuinen en organiseren activiteiten voor de bewoners. Samen met DuneWorks en andere professionals wordt nu gekeken hoe we de wijk nog duurzamer kunnen maken met inbreng en inzet van de bewoners. Want de Aireywijk als duurzaamste wijk in Eindhoven: het moet kunnen.

Page 41: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

40

The residences in Aireywijk (Gestel), named after designer Sir Edwin Airey, are characteristic of post-war housing in Eindhoven. They are iconic. But are also in need of refurbishment. What a great opportunity to make the district the most sustainable in Eindhoven, thought Woonbedrijf. But sustainability wasn’t the first concern for residents. During the ‘kitchen table conversations’ DuneWorks, commissioned by Woonbedrijf, discovered that comfort, safety and affordability were the most important wishes and needs.

Package optionsThe decision was made to renovate most of Aireywijk without raising the rent for residents. 54 small flats were demolished and replaced by a new construction. In addition to the renovation work, residents of existing flats were offered optional packages for sustainable amenities and improved residential comfort (with rent increases) so that they could choose what best suited their situation and preferences. In addition, sustainability became a means rather than an end in itself. The aim was to get 20% of the residents on board.

In the end, this novel approach resulted in a sign-on rate of more than 60%. The remaining residents can still choose to add the adjustments to their home within a period of 6 years. The renovations received an excellent satisfaction score of 8!

Residents at centre stageThe new-build not only involved the use of sustainable products and techniques; housing requirements were also central concerns. An initiative group of ‘green tenants’ was involved in developing the new-build from the outset. The residences are rented to people who find it important to live together sustainably. They founded the Aireywijk Samen Groen Foundation, maintain the common garden and roof gardens themselves and organise activities for the residents. Together with DuneWorks and other professionals, we are now looking at how we can make the neighbourhood even more sustainable with the input and efforts of residents. There is surely a way to make Aireywijk Eindhoven’s most sustainable neighbourhood.

Page 42: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

41

Tools

“Voordat ik ja zeg tegen zonnepanelen, wil ik zeker weten dat ik er niet op achteruit ga.” annys, Bewoner aireywijk

WensboomFanny Griveau, Uit de Buurtfabriek

Woonbedrijf wilde graag weten welke wensen de bewoners van de Aireywijk hadden op het gebied van duurzaamheid. Daarom ontwierp Fanny Griveau van Uit de Buurtfabriek een houten wensboom met daaraan groene kaartjes. Bewoners konden er hun wensen aanhangen en vragen beantwoorden als ‘Hoe ziet een duurzame wijk eruit?’, ‘Welk beeld heb jij erbij?’, ‘Wat wil je er zelf aan bijdragen?’ In ruil voor hun wens kregen bewoners een duurzaam ledlampje. En uiteindelijk de misschien wel meest duurzame wijk van Eindhoven!

Wishing treeFanny Griveau, Uit de Buurtfabriek

Woonbedrijf was keen to hear what ideas the Aireywijk residents had around sustainability. So, Fanny Griveau from Uit de Buurtfabriek designed a wooden wishing tree with green tags on it. Residents could hang their wishes on the tree, and answer questions such as ‘What is a sustainable neighbourhood?’, ‘What would it look like to you?’ and ‘How would you like to contribute to it?’. In exchange for their wish, residents received a sustainable LED light.

Page 43: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

42

KeukentafelgesprekkenKAW architecten & DuneWorks

Woonbedrijf wilde de renovatie van de Aireywijk inzetten om er de duurzaamste wijk van Eindhoven van te maken. Al snel bleek dat duurzaamheid niet hoog op de agenda stond van de bewoners. Om erachter te komen wat er

speelde bij de bewoners werden persoonlijke gesprekken gevoerd. Hieruit bleek dat comfort, veiligheid en betaalbaarheid de belangrijkste wensen en behoeften waren. Duurzaamheid werd daarbij een middel en geen doel op zich bij de in te zetten renovatie en nieuwbouw in de wijk.

“De gesprekken met bewoners zijn echt het kantelpunt geweest: mensen zijn bezig met overleven, niet met duurzaamheid!” Laura van mierlo -van Geel, districtsmanager gestel woonbedrijf

KeukentafelgesprekkenKAW architecten & DuneWorks

Woonbedrijf wanted to take advantage of the Aireywijk renovation to make it the most sustainable neighbourhood in Eindhoven. However, it soon became clear that sustainability was not high on the agenda for

the residents. To find out what the residents really thought, face-to-face discussions were held . From these, it transpired that comfort, safety and affordability were the most important wants and needs. Sustainability thus became the means, not the end in itself of the neighbourhood’s renovation and new build project.

Page 44: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

43

Tools

ComfortpakkettenWoonbedrijf

In 2016 heeft Woonbedrijf 226 woningen in de Aireywijk duurzaam gerenoveerd. Bij bewoners is eerst opgehaald wat hun wensen waren. Aan de buitenkant van de woningen zijn de gevels zijn gereinigd en de dakbedekking is vervangen. Er is tegelijkertijd dakisolatie aangebracht. Vanuit de wensen van bewoners zijn ook keuzepakketten samengesteld Comfort, Veiligheid of Overige, die zijn konden laten aanbrengen tegen een (geringe) huurverhoging. Bewoners kunnen dus zelf kiezen wat het beste bij hun situatie en wensen paste. Streven was om 20% van de huurders mee te krijgen, uiteindelijk ging door deze

“Puin van de oude Aireyflats die er voorheen stonden, is hergebruikt in de nieuwe bakstenen.” Heijmans, aannemer

Comfort packagesWoonbedrijf

It was decided that the Aireywijk would be partially renovated, without any increase in rent for the residents. Residents of the existing homes were offered a choice of packages alongside the renovation, with sustainable and comfort-enhancing facilities (offered at an additional rental fee) so that they could choose for themselves what best suited their situation and requirements.

aanpak ruim 60% mee. En de renovatie werd door de bewoners zelfs beoordeeld met een 8!

Page 45: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

44

WoonConnect en ProefwoningWoonbedrijf

Om bewoners te helpen bij het maken van hun persoonlijke keuzes bij de aangeboden pakketten werd het computerprogramma Woonconnect ingezet. Een eenvoudig computerprogramma liet op een simpele manier zien wat de aangebrachte duurzame maatregelen opleveren aan energiebesparing. In één oogopslag wist de bewoner of de huurverhoging terug te verdienen was. In een proefwoning kon je ervaren wat voor ingrepen bij welke keuzepakketten hoorde: verspreid over het pand hingen briefjes in de kleuren van de keuzepakketten. Zo kon je precies zien welk pakket invloed had op welke aspecten van de woning.

WoonConnect en ProefwoningWoonbedrijf

Woonconnect, a computer program, was introduced to help residents make their choice of the package options available to them. A simple computer program made it easy for residents to see what impact the sustainable measures that had been introduced had on energy saving. It enabled residents to see at a glance whether they would get the increase in rent, back. A sample residence made it possible to experience what each package option offered: notes - in the colour corresponding to a specific package - were dotted around the house. This illustrated which package affected which aspect of the house.

Page 46: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

45

Tools Operatie Steenbreek & Proeftuintjesi.s.m. Gemeente Eindhoven

Tijdens de keukentafel gesprekken kwamen er ook vragen over een groenere wijk en ergernis over verwilderde of betegelde voortuinen. Operatie Steenbreek wil niet alleen een gezellige voortuin, ze wil mensen enthousiast maken voor een groenere tuin. Niet alleen omdat het mooier is, maar ook goed voor dieren en afvoer van regenwater. Om een start te maken met ‘Tegel eruit, plant erin’ heeft Woonbedrijf drie voorbeeldtuintjes gemaakt, die vriendelijk zijn in onderhoud én prijs. Om een start te maken met de ‘vergroening’ kregen bewoners een plantje aangeboden.

Operation Paveless & Sample gardensi.s.m. Gemeente Eindhoven

During the kitchen table conversations, questions were raised about a greener neighbourhood and annoyance was voiced around the over-grown or paved front gardens. Operation Paveless isn’t just about pretty front gardens; it’s about getting people excited about a greener garden. Not only because it’s nicer to look at, but also better for wildlife and rainwater drainage. To start the ‘Paving out, planting in’ campaign, Woonbedrijf created three sample gardens that were both cost- and maintenance-friendly. Residents were gifted a plant to help start the ‘greener’ gardens off.

Page 47: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

46

“Op basis van de inzichten uit de Aireywijk hebben we De Stemgever ontwikkeld. Die bepaalt waar een aanpak aan moet voldoen om bewoners echt een stem te geven.” Luc van Summeren, onderzoeker/adviseur DuneWorks

De StemgeverLuc van Summeren, DuneWorks

DuneWorks voerde in opdracht van Woonbedrijf keukentafelgesprekken in de Aireywijk om de wensen en behoeften van de bewoners te leren kennen. Op basis van het onderzoek werd ‘De Stemgever’ ontwikkeld: bouwstenen voor een aanpak om samen met bewoners een buurt (of plek) te verduurzamen. Deze tool helpt aan de hand van vragen om bewoners een stem te geven bij de invulling van de verdere verduurzaming van de Aireywijk.

The VoicerLuc van Summeren, DuneWorks

DuneWorks was commissioned by Woonbedrijf to conduct kitchen table conversations at the Aireywijk with a view to uncovering the residents’ wants and needs. On the back of the research, ‘The Voice’ initiative was devised: building blocks for an approach to create a more sustainable neighbourhood or area, together with the residents. This tool uses questions to help give residents a voice when it comes to making the Aireywijk more sustainable.

Page 48: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

47

Page 49: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

48

Page 50: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

49

Stichting Uit de Buurtfabriek

De tentoonstelling van Woonbedrijf in de Dutch Design Week 2017 is ontworpen in samenwerking met curator Cindy van den Bremen en grafisch ontwerpbureau Wapenfeit en gebouwd door het team van Stichting Uit de Buurtfabriek.

Uit de Buurtfabriek is een werkplaats waar ontwerpers, makers en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt samenwerken om mooie maatmeubels te maken voor bedrijven en particulieren in Eindhoven.

We faciliteren de co-creatie van unieke kwaliteitsmeubels in Eindhoven binnen een sociale werkomgeving. Uit de Buurtfabriek

begeleidt haar teamleden in de ontwikkeling van hun productie- en sociale vaardigheden, biedt klanten de kans om sociale waarde te genereren door meubels door ons te laten produceren en helpt startende designers om hun producten op de markt te krijgen.

Uit de Buurtfabriek is een organisatie die vrijwilligers de kans geeft vaardigheden te leren en zichzelf te ontwikkelen. In opdracht worden meubels gemaakt, vormgegeven door startende ontwerpers. De opbrengst wordt gebruikt voor sociale doeleinden.

[email protected]/uitdebuurtfabriek

“Just another day at the office.... HAH! NOT! Geen dag hetzelfde bij ons!”- Uit de buurtabriek

Realisation

Page 51: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

50

Foundation Uit de Buurtfabriek

The exposition by Woonbedrijf during the Dutch Design Week 2017, is designed in collaboration with curator Cindy van den Bremen and grafic design agency Wapenfeit and built by the team of Foundation Uit de Buurtfabriek.

Uit de Buurtfabriek is a workplace where designers, creators and people with barriers to employment work together to create beautiful custom furniture for organisations and individuals in Eindhoven.

We facilitate the co-creation of unique quality furniture within a safe and inspiring work environment. Uit de Buurtfabriek guides its team members in developing their

production and social skills, offers customers the opportunity to generate social value by commissioning us to produce furniture and helps starting designers to get their products on the market.

Uit de Buurtfabriek is an organisation that gives volunteers the opportunity to learn skills and develop themselves. The team works on real-life assignments, designed by starting designers. The proceeds are used for social purposes.

[email protected]/uitdebuurtfabriek

“Uit de Buurtfabriek creates social and economic value while empowering people through the act of making.” -Uit de buurtfabriek

Page 52: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

51

Agents of Change

Agents of Change is een project van The Umbrella in samenwerking met het Van Abbemuseum, gefocust op het tonen en verbinden van social design-, kunst- en communityprojecten in Eindhoven. Door het verbinden van interactieve tours, workshops en verschillende activiteiten wordt een social map van de stad gecreëerd. We doen onderzoek naar actief burgerschap en maken verbindingen met lokale initiatieven en actieve gemeenschappen met een kritische en analytische positie in de maatschappij, reflecterend op verschillende vormen van collectieve actie als sociale respons op relevante vraagstukken. Wij geloven dat verandering altijd mogelijk is en dat echte sociale veranderingen op kleine schaal beginnen.

Deze dynamische gemeenschappen, artiesten, social designer en actieve burgers werken parallel in verschillende buurten, terwijl ze soortgelijke problemen tegenkomen. Wij nodigen ze uit hun kennis, uitdagingen en

ervaringen te delen. Ook willen wij hen leren hoe ze het museum en diens middelen op nieuwe manieren kunnen gebruiken: als een platform om te reflecteren en als een bemiddelaar voor actie.

DDW 2017 Social Design fietsroutesVoor DDW 2017 heeft Agents of Change een speciale serie van vier fietsroutes georganiseerd. Het doel is om jou kennis te laten maken met een aantal van de meest actieve, praktische, alternatieve en creatieve initiatieven en gemeenschapsprojecten in Eindhoven.

Ga met ons mee om deze makers te ontmoeten die hun (en jouw!) buurt aan het veranderen zijn, terwijl ze laten zien dat social design en creatief denken echt invloed heeft. Elke tour bezoekt vier verschillende social design projecten en heeft een lunch op locatie. Ga met ons mee en ontmoet de echte Agents of Change van deze stad!

Tours

Page 53: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

52

Agents of Change

Agents of Change is a project by The Umbrella Network in collaboration with the Van Abbemuseum focusing on giving center stage to social design, useful art and community projects in Eindhoven by organising interactive tours, workshops and various activities to create a social map of the city. It means researching “the commons” and connecting local initiatives, individuals and active communities with a critical and analytical position within society. We believe that change is always possible and that real social transformation begins on a small scale.

These dynamic communities, artists, social designers and hands-on citizens are working parallely in different neighbourhoods, they are facing similar challenges and local problems. We invite them to exchange their knowledge, challenges and experiences and learn how to

use the museum and its resources in new ways: as a platform to reflect their position, as an agency for action.

DDW 2017 Social Design bicycle toursFor DDW 2017 Agents of Change has prepared a special series of four curated bicycle tours to introduce you to some of the most active, hands-on, alternative and creative local initiatives and community projects in Eindhoven.

Join us to meet these unique makers who are transforming their (and your!) neighbourhoods, demonstrating that social design and creative thinking can make a real change. Each tour visits four different social design projects, including a special lunch at the fourth location. Join us to meet genuine Agents of Change in the city!

Page 54: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

We bieden u de volgende mogelijkheden:

Rondleiding voor groepen Ontvangst met koffie/thee en/of lunch Speciale workshop ruimtes voor eigen programma zijn beschikbaar in overleg

U kunt hiervoor contact opnemen met:

Cindy van den BremenCvdBremen Empathic design – Cultural [email protected] – 23 33 21 87

53

We offer the following options:

Tour for groups Welcome with coffee/tea and/or lunch. Special workshop spaces for own program are available in consulation.

Please contact:

Cindy van den BremenCvdBremen Empathic design – Cultural [email protected]+316 23332187

Openingstijden expositie

Ma - Vr 9.00 - 17.00Za - Zo 11.00 - 17.00

Agents of Change ToursStartpunt (reserveren op www.theumbrella.nl)

Woe - Za 11.00

Info

Opening hours exhbition

Mo - Fr 9.00 - 17.00Sa - Su 11.00 - 17.00

Agents of Change ToursStarting point (reserve at www.theumbrella.nl)

Wed - Sa 11.00

Heeft u interesse in een programma op maat?

Are you interested in a customised program?

Page 55: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten

54

De projecten, ontwerpers, expo en programmaThe projects, designers, expo and programCindy van den BremenCvdBremen Empathic design – Cultural [email protected] 23332187

WoonbedrijfHannie de [email protected] 51703123

Prins Bernhard CultuurfondsPrins Bernhard Culture FundOlga [email protected] 47412828

Centrum voor de kunsten Eindhoven (CKE)Centre of arts Eindhoven (CKE)Frits [email protected] 22173002

BuurtcultuurfondsNeighbourhood culture fundHedwig [email protected] 51621175

Vragen over / questions about

Page 56: Dutch Design Week 2017 21-29 Oktober Woonbedrijf Wal 2 · 2017-10-17 · leefbaarheid en de potentie van de buurt. Co-design is voor ons de ‘way to GO-design’! Betere buurten