Drentse Onderwijsmonitor 2009 - Hanze€¦ · De regiegroep spreekt haar waardering uit voor de...

Drentse Onderwijsmonitor 2009

0-23 jaar

januari 2010

C

olofon

Titel: Drentse Onderwijsmonitor 2009 Datum: januari 2010 Opdrachtgever: Provincie Drenthe, Vereniging Drentse Gemeenten Auteurs: Jan Kruijer, Jeroen Kuiper, Annelies Kassenberg en Eddy de Tiège Adressen: Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Groningen Postbus 2266 9704 CG Groningen www.cmogroningen.nl Timpaan Onderwijs Advies en Consultancy Amerikaweg 84 9407 TM Assen www.timpaanonderwijs.nl © Copyright 2010, Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Groningen en Timpaan Onderwijs Advies en

Consultancy Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Groningen en Timpaan Onderwijs Advies en Consultancy. Voor zover het maken van kopieën is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1995, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze opgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich te wenden tot het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Groningen en Timpaan Onderwijs Advies en Consultancy.

http://www.cmogroningen.nl/

http://www.timpaanonderwijs.nl/

Voorwoord Hierbij presenteren we de vierde Drentse Onderwijsmonitor. In vergelijking met de voorgaande jaren is er wederom een stap vooruit gezet. De deelname van de basisscholen in Drenthe is gegroeid naar 65 % als het gaat om het aanleveren van de gegevens voor taal en rekenen uit het leerlingvolgsysteem. Door samenwerking met de hoofdinspectie van het basisonderwijs en met toestemming van 28 schoolbesturen kunnen we van ongeveer 90 % van de basisscholen de eindopbrengsten laten zien. In het rapport wordt voor het eerst aandacht besteed aan de rekenprestaties in het Drentse basisonderwijs en aan beter presterende basisscholen in relatie tot de schoolpopulatie. Ina Everts (CSG Beilen) en Dick Folkersma (Dr. Nassaucollege Assen) hebben de

ezet regiegroep geadviseerd met betrekking tot gegevens over het voortgonderwijs. Met de gemeente Hoogeveen is afgesproken om in het voorjaar een gemeentelijk rapport te presenteren waarin de wensen van de gemeente Hoogeveen zo veel mogelijk zullen worden verwerkt. Dit rapport zal als voorbeeld kunnen dienen voor andere gemeenten om de meerwaarde van de onderwijsmonitor als instrument voor gemeentelijk onderwijsbeleid te laten zien. De portefeuillehouders van de Drentse gemeenten hebben in december 2009 het uitvoeringsplan van de Drentse Onderwijsmonitor (“De afzet en de sprong”) voor de periode t/m 2012 goedgekeurd. Hiermee kunnen we vooruit en nog beter voldoen aan de beleidsvragen op de verschillende niveaus. In bedoeld stuk wordt gesproken over een expertgroep die adviezen gaat uitbrengen om de

iveau van de beschikbare gegevens om te zetten in beleidsinitiatieven op het nprovincie, de gemeenten en de schoolbesturen. Ook voor lopende projecten in Drenthe zoals “Duurzaam leren”, “Vanzelfsprekend” en het Masterplan Taal in de gemeente Emmen, is de Onderwijsmonitor van groot belang. De voortgang en de resultaten kunnen worden gevolgd met gegevens uit de Drentse Onderwijsmonitor. Als nieuwste ontwikkeling mag niet onvermeld blijven dat op 17 februari 2010, tegelijk met de presentatie van dit rapport, een kwaliteitsakkoord wordt gesloten tussen het rijk, de provincie, de gemeenten en de schoolbesturen om het aantal (zeer) zwakke basisscholen in Drenthe te verminderen en de kwaliteit van het Drentse basisonderwijs in het algemeen te verhogen. In dit proces zal de Drentse Onderwijsmonitor een belangrijke rol krijgen met betrekking tot het volgen van de leerprestaties en het opsporen van goed presterende basisscholen. Dit laatste maakt het mogelijk dat er vormen van amenwerking worden ingevoerd waarbij geprofiteerd kan worden van de swerkwijze van de beter presterende scholen. De regiegroep spreekt haar waardering uit voor de groeiende medewerking van lle partijen en de prettige samenwerking met het onderzoeksbureau CMO dat

ing van dit rapport. averantwoordelijk is voor de samenstell Peter Snijders (voorzitter regiegroep).

Drentse Onderwijsmonitor 2009 1

CMO Groningen en Timpaan Onderwijs 2

1 Inleiding........................................................................................................................................5

e v 2 D oor en vroegschoolse leeftijd.......................................................................................7

2.1 Aantal kinderen in de voor‐ en vroegschoolse leeftijd ........................................72.2 De voorschoolse (en vroegschoolse) leeftijd ...........................................................82.3 Samenvatting en aanbevelingen.................................................................................11

et 3 H primair onderwijs en het speciaal onderwijs........................................................ 13

3.1 Het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd.......................................................133.2 eerL lingen op de basisscholen in Drenthe .............................................................14

3.3 asi B sschoolleerlingen in de Drentse leerlingen‐administraties ...................15

3.3.1 Achtergrondkenmerken van de leerlingen in het basisonderwijs .................... 16

3.3.2 Leeftijden op het basisonderwijs ..................................................................................... 18.3.3.3.4 3 Doorstroom naar voortgezet onderwijs........................................................................ 193 Deelname aan het speciaal onderwijs ............................................................................ 20

3.4 Samenvatting en aanbevelingen.................................................................................22

4 Schoolprestaties in het Drentse basisonderwijs .......................................................... 23

4.1 Populatie en respons.......................................................................................................234.2 oetT sen en statistische maten.....................................................................................24

4.3 esu R ltaten............................................................................................................................26

4.3.1 Toetsresultaten kleuters ...................................................................................................... 26

4.3.2 Technisch lezen ........................................................................................................................ 27.3.3.3.4 4 Begrijpend lezen ...................................................................................................................... 32

4 Rekenen ....................................................................................................................................... 34

4.4 Cito eindtoets .....................................................................................................................40

4.5 Toezichtarrangementen ................................................................................................424.6 Beter presterende scholen............................................................................................444.7 Samenvatting en aanbevelingen.................................................................................46

et 5 H voortgezet (speciaal) onderwijs ................................................................................ 47

5.1 Aantal jongeren in de voortgezet onderwijs leeftijd..........................................47

5.2 Aantal jongeren ingeschreven in het voortgezet (speciaal) onderwijs......485.3 tniE sche achtergrond van de leerlingen in het voortgezet onderwijs........48

5.4 e s D choolloopbaan in het voortgezet onderwijs .................................................48

5.4.1 De onderwijssoort vanaf het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs.. 48.4.2.4.3 5 Achtergrondkenmerken per onderwijsniveau op het voortgezet onderwijs495 Slaagresultaten ......................................................................................................................... 51

5.5 Samenvatting en aanbevelingen.................................................................................52

ng 6 Jo eren op het middelbaar beroepsonderwijs........................................................... 53

6.1 Aantal jongeren per type beroepsonderwijs.........................................................536.2 Samenvatting en aanbevelingen.................................................................................54

7 Naar een sluitende leerlingenadministratie.................................................................. 55

7.1 Aantal jongeren van 0 tot 23 jaar in de provincie Drenthe .............................55

7.2 Jongeren die niet op een opleiding zijn ingeschreven.......................................567.3 Voortijdig schoolverlaten: gegevens van de RMC’s ............................................577.4 Samenvatting en aanbevelingen.................................................................................59

..................................... 61 Bijlage 1 Alle 0 tot 23jarigen in beeld: gemeenten vergeleken

............................................................................................ 66 Bijlage 2 Definities en afkortingen


1 Inleiding Dit rapport bevat het verslag van de vierde meting van de Drentse Onderwijsmonitor. De eerste rapportage verscheen in het schooljaar 2005‐2006, we zijn nu toe aan de gegevens van het schooljaar 2008‐2009. De Drentse onitor heeft als doel om de onderwijsloopbaan van alle Drentse jongeren m

onder de 23 jaar in beeld te brengen. De basis en belangrijkste bron voor de onderwijsmonitor is nog steeds de gemeentelijke leerplichtadministratie. De kwaliteit van de monitor staat of valt dan ook bij de kwaliteit van de door gemeenten aangeleverde gegevensbestanden. De laatste jaren is er veel verbeterd in de kwaliteit van de gemeentelijke gegevensverzameling. Een belangrijke ontwikkeling is de uitbreiding van leerplichtregistratie tot een leerlingenregistratie, dit betekent dat behalve onderwijsgegevens van leerplichtigen ook onderwijs‐ en kwalificatiegegevens van de andere kinderen en jongeren onder de 23 jaar worden bijgehouden. Net als vorig jaar wordt in het laatste hoofdstuk (‘naar een luitende leerplichtregistratie’) van dit rapport bekeken in hoeverre de 0‐ tot s23‐jarigen nu daadwerkelijk in beeld zijn. Het principe van ‘monitoren’ (het blijven volgen van de onderwijsgegevens over een langere periode) zal op termijn een unieke en uitgebreide gegevensverzameling opleveren. Vorig jaar is gestart met het verzamelen en beschrijven van toetsresultaten binnen het basisonderwijs. In het huidige apport wordt dit gecontinueerd en uitgebreid met toetsresultaten op het rgebied van rekenen. De informatiewaarde van de Drentse Onderwijsmonitor heeft een grote otentie om te groeien over de jaren. Hiervoor is een kritische inbreng van ensen uit het veld en beleidsmakers zeer waardevol.

pm Leeswijzer De huidige rapportage Drentse Onderwijsmonitor 2009 bevat de resultaten van de gegevensanalyse vanuit de gemeentelijke leerlingenadministraties van elf Drentse gemeenten. De gegevens worden waar mogelijk vergeleken met eerdere jaren en met andere gebieden. In de kantlijn bevat dit rapport evenals ndere jaren een overzicht van de belangrijkste kengetallen, die dienen als ergelijav

kingsmateriaal over de tijd.

• Hoofdstuk 2 gaat over kinderen in de voorschoolse leeftijd, de 0 tot en met 4 jarigen en de in de monitor voorkomende inschrijfgegevens op

• derwijs. voor en vroegschoolse voorzieningen. In hoofdstuk 3 gaat het over basisonderwijs en het speciaal on

• Hoofdstuk 4 gaat over taal‐ en rekenprestaties op het Drentse basisonderwijs.

• Hoofdstuk 5 beschrijft de informatie die bekend is over jongeren in het voortgezet onderwijs.

• Hoofdstuk 6 beschrijft wat er bekend is over jongeren in het middelbaar beroepsonderwijs.


• Het afsluitende hoofdstuk behandelt de vraag in hoeverre de groepDrentse 0‐ tot 23‐jarigen in de huidige monitor in beeld is.

• De hoofdstukken worden afgesloten met een samenvatting van de bevindingen. In de eerste bijlage staat een gemeentelijke uitwerking van de gegevens uit hoofdstuk 7.


2 De voor- en vroegschoolse leeftijd In dit hoofdstuk wordt bekeken in hoeverre de 0 tot en met 4 jarigen in de leerplicht‐ c.q. leerlingenadministraties van de Drentse gemeenten in beeld zijn. De deelname aan voor‐ en vroegschoolse educatie (VVE) in deze leeftijdsgroep heeft een grote invloed op de leerontwikkeling van een kind. Met voor‐ en vroegschoolse educatie en voorzieningen worden bedoeld: de peuterspeelzalen met eventuele ontwikkelingsprogramma’s, de kinderopvang en de extra (taal) ontwikkelingsprogramma’s in de eerste groepen van het basisonderwijs. Voor de monitor is het van belang om deelname aan VVE bij te houden. Dit geeft amelijk de mogelijkheid om in de toekomst onderwijsloopbanen van kinderen

hebben deelgenomen te vergelijken. ndie wel of niet aan VVE programma’s Vier Drentse gemeenten, namelijk Aa en Hunze, BorgerOdoorn, Coevorden en Emmen zijn overigens gestart met het project ‘Vanzelfsprekend’. Dit project heeft tot doel het opheffen en voorkomen van achterstanden in de taalontwikkeling van doelgroepkinderen in de peuterspeelzalen en kinderopvang. De kinderen kunnen daardoor een goede start maken in groep 1 van het basisonderwijs. Het project moet in eerste instantie een betere registratie van deelname aan VVE binnen de gemeenten opleveren. De komende jaren zullen dan ook meer gegevens beschikbaar zijn voor de Drentse onderwijsmonitor.

Aan ta l k inderen in de voor - en v roegschoo lse l ee f t i j d De CBS‐prognose voor het aantal 0 tot en met 4 jarigen is nog ongewijzigd ten opzichte van de vorige rapportage: voor de middellange termijn (ongeveer in 015) wordt een afname met ongeveer 8% verwacht, daarna een iets minder

2 .1

2sterke afname. Op 1 januari van het jaar 2009 woonden 26.437 0 tot en met 4‐jarigen in renthe. Het aantal is de afgelopen jaren ook al fors afgenomen: sinds 2005 met D

9%. De afname (in procenten) per gemeente is afgebeeld in de volgende figuur. Een hele sterke afname is te zien in de gemeente De Wolden: in 2005 woonden daar nog 1.485 0 tot en met 4 jarigen, in 2009 waren dat ruim 1.150, een afname van 22%! De afname is eveneens heel sterk in Coevorden, Aa en Hunze, Westerveld, oordenveld, Midden‐Drenthe, Borger Odoorn en Emmen. Alleen in Meppel was r een stijging van 1% te zien. Ne


Figuur 1: Ontwikkeling aantal kinderen 0 tot en met 4 jaar in de periode 2005-2009

B

ron: CBS, 2009

De voorschoo lse (en v roegschoo lse ) l ee f t i j d In de elf Drentse monitor gemeenten woonden op 1 januari 2009 24.723 inderen in de leeftijd van 0 tot en met 4 jaar (dit is exclusief Tynaarlo, deze

2 .2

kgemeente neemt niet deel aan de Drentse onderwijsmonitor). In de tabel hieronder staat per gemeente het aantal 0 tot en met 4 jarigen. Ook staat het aantal dat in de gemeentelijke leerlingenadministratie (GLA) is opgenomen. Met ‘opgenomen’ wordt bedoeld dat de basisgegevens van de kinderen vanuit de gemeentelijke basisadministratie zijn overgezet in het leerlingenadministratiesysteem. De basisgegevens zijn onder andere naam, adres, geslacht en geboortedatum. In drie van de elf gemeenten is het percentage in de GLA ‐en dus ook in het monitorbestand‐ voorkomende kinderen beduidend lager dan het daadwerkelijke in de gemeente wonende aantal. Voor deze gemeenten, te weten Assen, Borger‐Odoorn en Meppel, is het niet zinvol om op lokaal niveau de eventuele deelname aan vroeg‐ en voorschoolse educatie te beschrijven.


T

abel 1: Aantal 0 t/m 4 jarigen in de gemeentelijke leerplichtadministraties

1aantal 0 t/m 4 jaar volgens CBS op

aantal in de GLA van de gemeente

% 0-4 jarigen in de monitor

1-1-2009 1-4-2009 Aa en Hunze 1.230 1.204 98% Assen 4.103 2.707 66% Borger-Odoorn 1.248 773 62% Coevorden 1.856 1.858 100% De Wolden 1.154 1.075 93% Emmen 5.621 5.767 103% Hoogeveen 3.291 3.263 99% Meppel 2.023 426 21% Midden-Drenthe 1.730 1.689 98% Noordenveld 1.554 1.550 100% Westerveld 912 883 97% totaal elf Drentse monitorgemeenten 24.723 21.195 86%

Bron: GLA ‘s Drentse gemeenten, CBS, 2009 Zoals in voorgaande tabel is te zien, komen er bijna 22.000 0 tot en met 4 jarigen voor in de Drentse Onderwijsmonitor. Dit zijn er overigens ruim 2.000 meer dan vorig jaar. Om uitspraken te kunnen doen over de deelname aan voor‐ n vroegschoolse educatie, bekijken we nu welke inschrijfgegevens in het emonitorbestand staan. In de volgende tabel staat per leeftijd hoeveel kinderen zijn ingeschreven op een voorschoolse voorziening of basisschool (in geval van de 4‐jarigen). In totaal zijn er bij een derde deel van de kinderen tot en met 4 jaar inschrijfgegevens gevonden. Van de 4 jarigen zit het grootste deel op de basisschool. Bij de 2 en 3 jarigen is een kwart ingeschreven op een voorschoolse voorziening peuterspeelzaal of in een aantal gevallen kinderopvang). Bij de 0 en 1 jarigen ntbreken grotendeels inschrijfgegevens. (o Tabel 2: Inschrijfgegevens 0- tot en met 4-jarigen

leeftijd voorschoolse voorziening

bao/ geen inschrijving

percentage ingeschreven

totaal in monitor so-rec/

diversen

0 jaar 16 0 3.436 <1% 3.452 1 jaar 58 0 3.408 2% 3.466 2 en 3 jaar 2.335 7 6.680 26% 9.022 4 jaar 16 4.478 761 86% 5.255 totaal 2.425 4.485 14.072 33% 21.195 Bron: GLA‘s Drentse gemeenten, 2009. Bij de 2.335 kinderen van 2 en 3 jaar op een voorschoolse voorziening gaat het in de meeste gevallen (2.291) om een inschrijving op een peuterspeelzaal. Van de in totaal 9.022 2 en 3 jarigen is dus volgens de GLA’s een kwart (25%,

p een peuterspeelzaal ingeschreven. Bij ongeveer namelijk 2.291 van de 9.022) o

1 GLA= gemeentelijke leerlingenadministratie, de uitbreiding van de leerplichtadministratie


400 van deze kinderen is geregistreerd dat het om 3 dagdelen gaat en bij ongeveer 200 dat het VVE‐programma Piramide wordt gevolgd. Het is momenteel nog vrijwel onmogelijk om een volledig beeld te krijgen van peuterspeelzaaldeelname. In een aantal gemeenten gaat men dan ook van start om de deelname aan voorschoolse voorzieningen van inschrijving tot uitschrijving in de leerplichtadministratie te registreren, zodat op elk moment et juiste aantal inschrijvingen kan worden achterhaald (onder andere in het hproject ‘Vanzelfsprekend’, zie begin van dit hoofdstuk). Wat er per gemeente bekend is van de deelname aan VVE is te zien in de olgende tabel. Assen, Borger‐Odoorn en Meppel worden buiten beschouwing elaten. Deze gemeenten hebben te weinig gegevens in hun administratie. vg T

abel 3: Percentage inschrijfgegevens in de leerlingenregistratie, per gemeente

aantal 2 en 3 jarigen in monitor

percentage op peuterspeelzaal

percentage kinderopvang

percentage geen VVE/ onbekend

Aa en Hunze 492 - - 100% Assen te weinig - - - Borger-Odoorn te weinig - - - Coevorden 774 - - 100% De Wolden 428 59% - 41% Emmen 2.228 51% - 49% Hoogeveen 1.279 50% 3% 46% Meppel te weinig - - - Midden-Drenthe 697 37% - 63% Noordenveld 621 - - 100% Tynaarlo geen deelname - - - Westerveld 362 - - 100% Bron: GLA ‘s Drentse gemeenten, 2009


2 .3 Samenva t t ing en aanbeve l ingen Samenvatting • Het aantal 0- tot en met 4-jarigen zal volgens prognoses van het CBS

afnemen (in 2015 met ongeveer 8%). • Dit jaar zijn er in Drenthe ruim 26.400 kinderen onder de 5 jaar, een afname

sinds 2005 met 9% • Vooral in De Wolden is sinds 2005 het aantal kinderen onder de 5 jaar

afgenomen (met 22%). Ook in Coevorden, Aa en Hunze, Westerveld, Noordenveld, Midden-Drenthe, Borger Odoorn en Emmen was een sterke afname. Een kleine toename was er in Meppel.

• Assen, Borger Odoorn en Meppel hebben te weinig kinderen onder de 5 jaar

in de leerlingenadministraties. Voor deze gemeenten is geen inzicht van de deelname aan voor- en vroegschoolse educatie vast te stellen.

• In het Drentse monitor bestand is een kwart van de 2 en 3 jarigen op een

peuterspeelzaal ingeschreven. De meeste peuters gaan voor 3 dagdelen naar een peuterspeelzaal.

• De Wolden, Emmen, Hoogeveen en Midden Drenthe hebben van een groot

deel van de kinderen onder de 5 jaar de VVE deelname geregistreerd (respectievelijk 59%, 51%, 53% en 37% zijn ingeschreven op VVE).

Aanbevelingen • Om de deelname aan voor- en vroegschoolse educatie te kunnen monitoren

is het nodig om inschrijfgegevens van 0- tot en met 4-jarigen toe te voegen aan de leerplichtadministratie. Gemeenten kunnen afspraken maken met voorschoolse voorzieningen over het aanleveren van in- en uitschrijfgegevens. CMO Groningen kan hierover adviseren.


3 et primair onderwijs en het speciaal onderwijs H

Het aan ta l k inderen in de bas isschoo l l ee f t i j d Als kinderen vier jaar worden kunnen ze naar de basisschool. Vanaf vijf jaar zijn ij volledig leerplichtig. De meeste kinderen sluiten in hun 12

3 .1

z of 13 levensjaar e e

hun basisschoolperiode af. Op 1 januari 2009 woonden 61.250 kinderen van 4 tot en met 13 jaar (de basisschoolleeftijd) in Drenthe. Dit is ruim anderhalf procent meer dan 5 jaar eleden. Landelijk is overigens in de afgelopen 5 jaar het aantal kinderen in gdeze leeftijd enigszins afgenomen. In de volgende figuur is voor alle Drentse gemeenten de ontwikkeling van het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd in de periode 2005‐2009 weergegeven. Het aantal is het meeste afgenomen in Borger‐Odoorn, gevolgd door De Wolden, ynaarlo en Noordenveld. In de overige gemeenten is het aantal toegenomen, et meeste in Assen en Meppel. Th Figuur 2: Ontwikkeling aantal kinderen 4 tot en met 13 jaar in de periode 2005-2009

Bron: CBS, 2009 In de rapportage van vorig jaar staat de prognose dat in 2015 het aantal kinderen onder de 14 jaar zal zijn afgenomen (Primos, 2008 in CMO/Timpaan 2008). Hierbij verschillen de gemeenten onderling, voor de gemeenten Assen en Hoogeveen wordt een toename van het aantal verwacht, terwijl De Wolden, Borger‐Odoorn, Tynaarlo en Noordenveld te maken krijgen met een sterke daling.


3 .2 Leer l ingen op de bas isscho len in Dren the Aantal basisschoolleerlingen Op 1 oktober 2008 waren er volgens het Cfi 48.225 kinderen ingeschreven op een basisschool in de provincie Drenthe. Dit aantal is vrijwel gelijk aan vorig aar. Dit betekent dat ook net als vorig jaar de verandering van het aantal

Kengetal

jverandering

aantal

basisschool basisschoolleerlingen sinds 2000‐2001 5% bedraagt. In de onderstaande figuur is voor alle gemeenten weergegeven met welk percentage het aantal basisschoolleerlingen is toe‐ of afgenomen sinds een jaar geleden. Westerveld, Meppel, Hoogeveen, Coevorden en Assen hadden te maken met een toenemend aantal jongeren op de basisschool. In de overige gemeenten s het aantal afgenomen, relatief het meest in Borger‐Odoorn. Landelijk en rovinciaal is het aantal basisschoolleerlingen met een fractie toegenomen.

leerlingen sinds

2000-2001

2007-08:

ip

+5%

2008-09:

+5%

Figuur 3: Ontwikkeling aantal basisschoolleerlingen t.o.v. vorig jaar.

0,7%

0,3%

1,3%

2,8%

-1,3%

2,1%

-1,2%

0,1%

-0,6%

-0,3%

0,1%

-2,0%

-1,7%

0,0%

Aa en Hunze

Assen

Borger-Odoorn

Coevorden

Emmen

Hoogeveen

Meppel

Midden-Drenthe

Noordenveld

Tynaarlo

Westerveld

De Wolden

Nederland

Provincie Drenthe

-3,0% -2,0% -1,0% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% Vorig jaar is geconstateerd dat sinds het schooljaar 2000‐2001 vooral in Assen, Meppel, Westerveld, Coevorden en Emmen het aantal basisschoolleerlingen oenam. In de gemeenten Borger‐Odoorn, Noordenveld en Tynaarlo daalde het antal basisschoolleerlingen. ta Gewichtenleerlingen Vorig schooljaar (op 1 oktober 2007) was het percentage basisschoolleerlingen et een gewichtsfactor 14%. Op 1 oktober 2008 was dit percentage gedaald m

naar 12%. n de volgende figuur staan de percentages gewichtenleerlingen per gemeente Ivoor het huidige schooljaar 2008‐2009 en het vorige schooljaar. Voor alle gemeenten geldt dat het percentage gewichtenleerlingen is afgenomen. De sterkste afname is in Westerveld. De verdeling is nog vergelijkbaar met het vorige jaar: Emmen 22% (was 23%), Hoogeveen 20% (was 23%). Coevorden 13% (was 15%), Meppel 11% (was 12%). Borger‐


Odoorn en Assen hebben beide 9% (beide vorig jaar 10%), Midden Drenthe 7% was 9%), De Wolden 8% (evenals vorig jaar), Aa en Hunze 6% (was 7%), esterveld 3% (was 6%) en Tynaarlo 2% (was 3%).

(W Figuur 4: Ontwikkeling percentage gewichtenleerlingen

0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0%

Tynaarlo

Noordenveld

Westerveld

AaenHunze

DeWolden

Midden-Drenthe

Assen

Borger-Odoorn

Meppel

Coevorden

Hoogeveen

Emmen

provincie

2007-08

2008-09

Bron: Cfi, 2009.

3 . 3 Bas isschoo l l ee r l ingen in de Dren tse l ee r l ingen -admin is t ra t i es Er waren op de peildatum 1 april 2009 minder leerlingen ingeschreven in de leerplichtadministraties van de elf deelnemende Drentse gemeenten dan vorig aar, namelijk ruim 46.000 (vorig jaar ruim 47.000). Evenals vorig jaar gaat 2% jvan hen naar een basisschool buiten de woongemeente. Vorig jaar had Aa en Hunze het hoogste percentage kinderen dat buiten de eigen woongemeente naar school gaat. Dit jaar is dat Borger‐Odoorn (zie de volgende figuur). De overige percentages zijn vrijwel gelijk aan vorig schooljaar. Assen, mmen en Hoogeveen hebben de minste kinderen die buiten de gemeente naar chool gaan.

Kengetal

buiten

woongemeente

op basisschool

Es

2008-09: 2%

2007-08: 2%

2006-07: 4%


Figuur 5: Basisschoolleerlingen op een school buiten de woongemeente in %

1%

2%

3%

3%

4%

5%

6%

6%

7%

<1%

<1%

geen gegevens

0% 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8%

Tynaarlo

Hoogeveen

Assen

Emmen

Meppel

Noordenveld

Coevorden

Midden-Drenthe

Westerveld

AaenHunze

DeWolden

Borger-Odoorn

2Bron: GLA Drentse gemeenten, 2009

3.3.1 ngen in het basisonderwijs Achtergrondkenmerken van de leerli

Doelgroepleerlingen Het percentage gewichtenleerlingen, woonachtig in de provincie Drenthe, is 13% en verandert vrijwel niet de laatste jaren. We zagen eerder in dit hoofdstuk al dat het percentage gewichtenleerlingen op de basisscholen in Drenthe (dus niet alleen woonachtig in Drenthe) 12% is. Van 86% van de leerlingen die in de dministraties van de gemeenten voorkomen is de gewichtsfactor overigens

Kengetal

gewogen

leerlingen,

aafkomstig uit

Drenthe

opgenomen. Net als vorig jaar is een uitsplitsing van het aantal gewichtenleerlingen per emeente niet te maken, vanwege de onvolledigheid van de gegevens in de

g

2009: 13%

leerplichtadministraties van de Drentse gemeenten. e verdeling van de leerlinggewichten staat in de volgende figuur (zie ook de

2008: 12%

2007: 13%

D

2006: 12%

bijlage voor een uitleg over de gewichtenfactoren) Het totale percentage gewichtenleerlingen op de basisscholen is, zoals al eerder genoemd, iets lager dan vorig jaar (toen 14% nu 12%). De verdeling is ook iets anders dan vorig jaar. De gewichtsfactoren van de ‘oude gewichtenregeling’ zijn zoals te verwachten was afgenomen. Het percentage 0.25 en 0.90 leerlingen is gehalveerd (nu 3%, en 1% vorig jaar 6% en 2%). Het percentage 0.30 leerlingen is gestegen van 4% naar 6% en het percentage 1.20 leerlingen is gestegen van 1% naar 2% (zie figuur).

2 GLA = gemeentelijke leerplichtadministratie/leerlingenadministratie


Figuur 6: Verdeling leerlinggewichten provincie Drenthe

88%

3%6%

0%

1%2%

.00

.25

.30

.40/.70

.90

1.20

Bron: CBS/Cfi, 2009 Etnische achtergrond De etnische achtergrond van de leerlingen is vastgesteld op basis van de geboortelanden van de leerling en van beide ouders. Bij ongeveer een tiende van de leerlingen was dit jaar de etnische achtergrond niet vast te stellen vanwege het ontbreken van voldoende gegevens in de leerplichtadministratie. it is een sterke verbetering in vergelijking met het vorige schooljaar, toen

Kengetal

niet-Nederlandse

etniciteit

Dontbrak bij een vijfde deel van de leerlingen de benodigde informatie. Elf procent van de leerlingen heeft een niet‐Nederlandse etnische achtergrond, et gaat hierbij in de meeste gevallen om een niet‐westerse achtergrond (de

2009: 11%

2008: 11%

h

2007: 12 %

doelgroepen van minderhedenbeleid). In de volgende figuur is per gemeente het percentage basisschoolkinderen met een niet‐Nederlandse achtergrond weergegeven voor de schooljaren 2007‐2008 en 2008‐2009. De gegevens van Coevorden en Aa en Hunze ontbraken vorig aar. Borger‐Odoorn ontbreekt evenals vorig jaar, omdat de etniciteit niet vanuit e leerplichtadministratie is vast te stellen.

jd


Figuur 7: Niet-Nederlandse etnische achtergrond in het basisonderwijs, per gemeente in %

16%

11%

9%

10%

3%

6%

2%

5%

10%

17%

9%

13%

10%

13%

7%

4%

6%

6%

6%

11%

0% 5% 10% 15% 20%

Assen

Coevorden

Emmen

Hoogeveen

Meppel

AaenHunze

DeWolden

Noordenveld

Westerveld

Midden-Drenthe

provincie

2008-09

2007-08

Bron: GLA Drentse gemeenten, 2008/2009 Sinds augustus 2006 is het opleidingsniveau en niet meer de etnische achtergrond van de ouders bepalend voor de toegekende gewichtenfactor (zie ook de bijlage). In de volgende tabel is te zien dat het percentage ewichtenleerlingen zowel onder autochtone als onder de westerse en niet‐esterse allochtonen jaarlijks afneemt.

gw Tabel 4: Basisschoolleerlingen naar etnische achtergrond en gewichtsfactor

gewichtsfactor> 0,0

gewichtsfactor> 0,0

gewichtsfactor> 0,0

2007 2008 2009 Nederlands 18% 12% 11% Westerse achtergrond 15% 13% 12% Niet-westerse achtergrond 41% 34% 32%

B

ron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2007, 2008, 2009; Drentse Onderwijsmonitor 2007, 2008

Leeftijden op het basisonderwijs Het percentage 13‐ en 14‐jarigen in het basisonderwijs is een indicator voor onderwijsachterstanden

3.3.2

3. Zo kan bijvoorbeeld een latere instroom zorgen voor een leeftijdsachterstand. In Drenthe zijn er (relatief) minder kinderen van 13

ar. jaar of ouder op een basisschool ingeschreven dan landelijk, namelijk respectievelijk 0,4% en 0,7%. Het percentage is hiermee gelijk aan vorig jaEvenals vorig jaar zijn er nauwelijks verschillen tussen de gemeenten wat etreft het percentage 13 jaar en ouder op de basisschool. Assen, Borger‐doorn en Westerveld scoren iets boven het provinciale gemiddelde.

Kengetal

% 13 jr. e.o. op

basisonderwijs

bO

2008-09:

0,4%

2007-08:

0,4%

3 De leeftijden zijn op datum 31 december 2008, overeenkomstig de peildatum van de landelijke indicator leeftijdsachterstand.


Ongeveer 4.500 leerlingen zijn geregistreerd in groep 8 van het basisonderwijs. e besluiten deze subparagraaf met een leeftijdsvergelijking voor kinderen in W

groep 8 naar geslacht, etnische achtergrond en gewichtsfactor. De Nederlandse kinderen in groep 8 zijn gemiddeld 1 maand jonger dan de niet‐Nederlandse kinderen. Gewichtenleerlingen zijn bijna twee maanden ouder dan iet‐gewichtenleerlingen. Jongens zijn een kleine maand ouder dan meisjes. Er ijn nauwelijks verschillen tussen de gemeenten. nz Tabel 5: Gemiddelde leeftijd in maanden in groep 8 van het basisonderwijs, naar achtergrond

gemiddelde leeftijd in maanden

Nederlands 142,9 niet-Nederlands 144,1 gewichtenleerling 144,4 geen gewichtenleerling 142,6 jongens 143,4 meisjes 142,6 provincie 143,0 Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009 Doorstroom naar voortgezet onderwijs Vorig jaar was van ruim 4.100 leerlingen bekend welk schooltype in het oortgezet onderwijs na de basisschool werd gekozen. Nu zijn de gegevens

3.3.3

vbekend van bijna 5.200 leerlingen. Het percentage vmbo inclusief lwoo is vrijwel gelijk aan vorig jaar, namelijk

dan 49%. Het percentage dat naar havo, vwo of brugklas vwo/ havo gaat is lagervorig jaar (dit jaar 11%+ 11%+7% =29%, vorig jaar 34%). Het is dit jaar weer niet mogelijk om de gegevens op gemeentelijk niveau te erekenen. Bij een aantal gemeenten ontbreekt een uitsplitsing naar nderwijsniveau namelijk. bo


Figuur 8: De overgang primair onderwijs - voortgezet onderwijs, provincie Drenthe, schooljaar 2008-2009

Kengetal

1%

3%

7%

7%

11%

11%

12%

49%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

(V)SO/REC

Praktijkonderwijs

VWO/HAVO/VMBO

VWO

VWO/HAVO

HAVO

HAVO/VMBO

VMBO/LWOOovergang po-vo

2008-09:

vmbo/lwoo: 49%

vwo e.o. havo:

29%

2007-08:

vmbo/lwoo: 48%

vwo e.o. havo:

34%

2006-07:

vmbo/lwoo: 44%

vwo e.o. havo:

Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009; bewerking CMO Deelname aan het speciaal onderwijs Er zijn evenals het vorige schooljaar ongeveer 1.300 kinderen uit Drenthe op een school voor speciaal basisonderwijs ingeschreven. Iets meer kinderen (tot n met 11 jaar) dan vorig jaar, namelijk ruim zeshonderd zijn ingeschreven op

3.3.4

eeen regionaal expertisecentrum (so/rec). In de volgende figuur staan de deelnamepercentages aan het speciaal onderwijs (so/rec) en speciaal basisonderwijs vergeleken met de landelijke cijfers. De percentages zijn lager dan landelijk, 2,7% op het speciaal basisonderwijs (2,8% landelijk) en 1,3% op een regionaal expertisecentrum (1,8% landelijk). Figuur 9: Deelname percentages speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs, provincie Drenthe en landelijk, 2009

1,3%

2,8%

1,8%

2,7%

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

sbo so/rec

Drenthe

Nederland

Kengetal

% sbo/sorec

sbo:

2008-09: 2,7

2007-08: 2,7

2006-07: 2,8

so/rec:

2008-09: 1,3

2007-08: 1,2

2006-07: 1,2

Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009, bewerking CMO, CBS, 2009


De verhouding tussen aantal jongens en meisjes op het speciaal basisonderwijs sbo) is landelijk ongeveer 2:1, dit is in Drenthe vergelijkbaar. Van alle jongens (in het primair onderwijs zit 3,7% op sbo, bij de meisjes is het percentage 1,6%. Evenals vorig jaar geldt voor de gemeenten Assen, Hoogeveen en Meppel dat het ercentage kinderen dat naar het speciaal basisonderwijs gaat hoger is dan het rovinciale en landelijke gemiddelde. pp Tabel 6: Percentages leerlingen op het speciaal onderwijs, per gemeente

% sbo % so/rec Assen 3,8% 1,8% Coevorden 1,2% 1,6% Emmen 2,6% 1,1% Hoogeveen 3,6% 1,6% Meppel 3,3% 1,4% Aa en Hunze 1,5% 1,1% Borger-Odoorn 2,6% 0,9% De Wolden 2,5% 1,2% Noordenveld 2,2% 0,9% Tynaarlo onbekend onbekend Westerveld 1,4% 0,6% Midden-Drenthe 2,2% 1,1% provincie 2,7% 1,3% Nederland 2,8% 1,8% B

ron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009; bewerking CMO, CBS, 2009


3 .4 Samenva t t ing en aanbeve l ingen Samenvatting • Momenteel wonen er ongeveer 61.250 kinderen van 4 tot en met 13 jaar in

Drenthe (ruim anderhalf procent meer dan 5 jaar geleden). • De bevolkingsprognose is sinds vorig jaar ongewijzigd; een afname van het

aantal kinderen onder de 14 jaar in Noordenveld, Tynaarlo, Borger-Odoorn en De Wolden. Voor Assen en in mindere mate voor Hoogeveen wordt een toename van het aantal kinderen verwacht.

• Twaalf procent van de leerlingen op de basisscholen heeft een

leerlinggewicht (dit is minder dan gemiddeld in Nederland).Het percentage daalt jaarlijks.

• De meeste gewichtenleerlingen komen voor op de scholen in Hoogeveen en

Emmen. • In het schooljaar 2007-2008 zijn ruim 46.000 Drentse kinderen ingeschreven

op een basisschool (volgens de leerlingenadministraties van de elf Drentse monitorgemeenten).

• Net als vorig jaar heeft ongeveer 11% van de leerlingen een niet-

Nederlandse etnische achtergrond. • Het percentage kinderen van 13 jaar en ouder op de basisschool is gelijk

aan vorig jaar (0,4%) en lager dan het landelijke percentage (0,7%). • Ongeveer 48% van de basisschoolleerlingen gaat een vervolgopleiding doen

binnen het vmbo (inclusief lwoo). Ongeveer 29% gaat naar een brugklas havo/vwo of naar vwo of havo.

• Het deelnamepercentage op het speciaal basisonderwijs, is net als vorig jaar

2,7% (landelijk 2,8%). Ongeveer 1,3% is ingeschreven op een SO/REC (landelijk 1,8%).

Aanbevelingen • Het vo-advies van leerlingen in groep 8 van het basisonderwijs is nog niet in

de leerplichtadministraties van de Drentse gemeenten opgenomen. Het is aan te bevelen dit jaarlijks op te vragen. Deze informatie kan op termijn worden vergeleken met de latere onderwijsloopbaan.

• Voor het overzicht van de overgang basisonderwijs naar voortgezet

onderwijs moet het leerjaar en het onderwijstype volgens landelijke codering worden bijgehouden.


4 choolprestaties in het Drentse basisonderwijs S De rapportage over de schoolprestaties van basisschoolleerlingen in Drenthe bestaat dit jaar behalve uit de taalprestaties ook uit de resultaten op het gebied van rekenen en wiskunde. De resultaten van leerlingen op de toetsen uit het Cito leerlingvolgsysteem van het schooljaar 2008/2009 worden in dit hoofdstuk naast de resultaten van het jaar ervoor gelegd. Door afspraken die met de Onderwijsinspectie zijn gemaakt worden dit jaar ook de eindopbrengsten van e basisscholen (Cito‐eindtoets) weergegeven en wordt er een overzicht dgegeven van de zwakke en de zeer zwakke scholen in de provincie. Taal‐ en rekenonderwijs op de basisschool is van grote invloed op de leerprestaties van kinderen. Toch blijkt uit cijfers van de Onderwijsinspectie dat de kwaliteit van het taal‐ en rekenonderwijs sterk varieert4. Voor Drenthe is op basis van de toetsresultaten van het schooljaar 2008‐2009 een top 5 amengesteld basisscholen per schoolgroep, die beter presteren op het gebied an taal en rekenen. sv

Popu la t i e en respons In Drenthe zijn 36 schoolbesturen actief. Daaronder vallen 299 basisscholen met in totaal 306 vestigingen. Alle 36 schoolbesturen zijn aangeschreven met de vraag de taalprestaties van de leerlingen van hun scholen te laten verwerken in de onderwijsmonitor. 28 schoolbesturen hebben hierop positief gereageerd (vorig jaar waren dit er 23). Hieronder bevinden zich dit jaar meerdere kleine schoolbesturen van bijzondere scholen zoals reformatorische, gereformeerde en vrije scholen. Deze 28 schoolbesturen vertegenwoordigen in totaal 237 schoollocaties. Daarvan hebben uiteindelijk 198 scholen (151 vorig jaar) toetsgegevens aangeleverd. Tien scholen hebben wel gereageerd, maar zij konden om uiteenlopende redenen (geen digitaal LVS, afwijkend software programma) geen toetsgegevens aanleveren. Eén schoolbestuur heeft aangegeven dit jaar niet te kunnen leveren vanwege de overgang naar een igitaal leerlingvolgsysteem. Uitgaande van het totale aantal scholen (306) is de espons 65%, in vergelijking met 49% vorig jaar.

4 .1

dr

4 Bijna een kwart (23%) van de basisscholen in Nederland presteert onvoldoende wat betreft het rekenonderwijs, 27% is

rekensterk. Op 12% van de Nederlandse basisscholen zou het taalonderwijs verbeterd moeten worden, 18% is taalsterk.


I n de volgende tabel staat de respons per gemeente.

Tabel 7: Respons scholen per gemeente

Gemeente Aantal scholen Respons

1. Aa en Hunze 18 15

2. Assen 24 9

3. Borger-Odoorn 23 19

4. Coevorden 28 22

5. Emmen 67 55

6. Hoogeveen 31 21

7. Meppel 14 7

8. Midden-Drenthe 24 5

9. Noordenveld 20 17

10. Tynaarlo 22 1

11. Westerveld 14 12

12. De Wolden 21 15

Total 306 198

Uit de vele reacties van scholen blijkt dat zij het belang van de gegevensverzameling onderschrijven. De respons per gemeente is dan ook overwegend goed. Van de 12 gemeenten zijn er 9 waarvan minimaal de helft van de scholen gegevens heeft aangeleverd. Drie gemeenten hebben relatief einig toetsgegevens aangeleverd. Dat zijn de gemeenten Tynaarlo (1 school), w

Assen (9 scholen), en Midden‐Drenthe (5 scholen). De respons onder de deelnemende scholen vormt een goede afspiegeling van het Drentse scholenbestand. De scholen zijn evenredig verdeeld over belangrijke kenmerken als schoolgrootte, aandeel gewichtenleerlingen en enominatie. Alleen scholen uit de gemeenten Tynaarlo, Assen en Midden‐renthe zijn, zoals reeds vermeld, minder goed vertegenwoordigd.

dD

Toe tsen en s ta t i s t i sche maten Het prestatieniveau van de Drentse leerlingen op diverse toetsen wordt bepaald op grond van hun prestaties op taal‐ en rekentoetsen. Het gaat om toetsen uit het leerlingvolgsysteem van het Cito (LVS‐toetsen). De Onderwijsinspectie gebruikt de resultaten van specifieke toetsen om de kwaliteit van het onderwijs op een basisschool te bepalen. Voor de Drentse Onderwijsmonitor zijn dezelfde toetsen als uitgangspunt genomen. In

4 .2

Tabel 8 zijn de voorgenoemde toetsen eergegeven, inclusief het aantal scholen dat toetsresultaten heeft aangeleverd n het aantal kinderen waarvan de toetsscore bekend is. we


Tabel 8: Aantal scholen en leerlingen per toets 2008-2009

Toets Afname-

moment Aantal

scholen

Aantal leerlingen

Kleutertoetsen

Taal voor kleuters Eind groep 2 150 2233

Ordenen voor kleuters Eind groep 2 148 2104

Technisch lezen

Drie-minuten-toets Eind Groep 3 153 3154

Drie-minuten-toets Eind Groep 4 153 2971

Drie-minuten-toets Medio groep 5 177 3306

LOVS Drie-minuten-toets* Eind groep 3 13 742

LOVS Drie-minuten-toets Eind groep 4 12 702

LOVS Drie-minuten-toets Eind groep 5 9 265

Begrijpend lezen

Toets Begrijpend Lezen Medio groep 6 139 2788

Toets Begrijpend Lezen Medio groep 8 132 2113

LOVS Begrijpend Lezen Medio groep 6 61 1292

Rekenen

Rekenen & Wiskunde Eind groep 3 35 562

Rekenen & Wiskunde Eind groep 4 39 630

Rekenen & Wiskunde (getallen & bewerkingen) Eind groep 6 49 605

Rekenen & Wiskunde (getallen & bewerkingen) Medio groep 8 93 1388

Rekenen & Wiskunde (meten, tijd & geld) Eind groep 6 50 599

Rekenen & Wiskunde (meten, tijd & geld) Medio groep 8 93 1385

LOVS Rekenen & Wiskunde Eind groep 3 159 3376



*LOVS staat voor Leerling- en Onderwijsvolgsysteem

Normering en niveaus De toetsscore is het aantal goede antwoorden dat een leerling geeft bij een toets. Deze toetsscore wordt omgezet in een schaalscore die het mogelijk maakt om scores tussen jaren te vergelijken. Naast deze schaalscore, hanteert het Cito een niveauverdeling. Deze wordt weergegeven door middel van een letter (A t/m E). A staat voor het hoogste niveau en E voor het laagste niveau. Deze iveauverdeling is gebaseerd op een landelijke steekproef. Landelijk is de erdeling van leerlingen over de vijf niveaus als volgt: nv

Ni Betekenis entageveau Perc A Goed tot zeer goed (25%)

nde B Ruim voldoende tot goed (25%) C Matig tot ruimvoldoe (25%) Zwak tot matig (15%) Zeer zwak tot zwak (10%)

DE


Leerlingen die D of een E hebben gescoord op een toets hebben moeite met de lesstof. Zij worden over het algemeen als ´zorgleerlingen´ gezien. De schaalscores zijn dit jaar omgezet in gestandaardiseerde t‐scores, waarbij het landelijk gemiddelde 50 en de standaarddeviatie (spreiding) 10 is. Voordeel van gestandaardiseerde t‐toetsen ten opzichte van schaalscores is dat de prestatie van de leerlingen exacter wordt weergegeven. Hierdoor is een vergelijking in de tijd en tussen de verschillende toetsen mogelijk. In het algemeen scoort tweederde van de leerlingen tussen de 40 en 60 punten. Een score onder de 40 is bijzonder laag, een score boven de 60 is bijzonder hoog. Bij nalyses van grote groepen, zoals hier voor de provincie Drenthe, wordt een erschil van twee of meer punten als betekenisvol gezien. av

Resu l ta ten De verzamelde toetsresultaten van schooljaar 2008‐2009 geven inzicht in het restatieniveau van de leerlingen in Drenthe. De resultaten van de verschillende oetsen worden in deze paragraaf besproken.

4 .3

pt Toetsresultaten kleuters Op de toets Ordenen (voorbereidend rekenen) wordt door kleuters gemiddeld iets beter gepresteerd in vergelijking met afgelopen jaar. Bijna driekwart van de

4.3.1

leerlingen scoort in het A‐B gebied. De groep zorgleerlingen blijft dit jaar met 7% ver onder de landelijke norm van 25%. et taalniveau van de kleuters in Drenthe is gemiddeld uitstekend. Meer dan de H

helft van de kleuters presteert goed tot zeer goed (gebied A). Vergeleken met vorig schooljaar is met name de groep leerlingen die goed tot zeer goed presteert toegenomen (Taal 2 punten, Ordenen 5 punten), Dientengevolge is het percentage lager of zwak presterende leerlingen vanzelfsprekend lager.

Figuur 10: Taal en ordenen voor kleuters percentages, niveaus 2008 en 2009 (groep 2)

55 57

21 21

16 14

6 71 1

0%

25%

50%

75%

100%

Taal 2008 Taal 2009

42 47

2626

2320

7 62 1

0%

25%

50%

75%

100%

Ordenen 2008 Ordenen 2009

25

25

25

15

10

0%

25%

50%

75%

100%

Landelijkenorm

E

D

C

B

A


In Tabel 9 staan de standaardscores per gemeente voor de kleutertoetsen5. Het aantal leerlingen staat steeds tussen haakjes6. De landelijke norm voor deze standaardscore is 50. Ook deze tabel laat zien dat leerlingen uit alle Drentse gemeenten gemiddeld ver boven het landelijk gemiddelde van 50 scoren. Ordenen is dit jaar met een gemiddelde provinciale standaardscore van 58, beter gemaakt dan vorig jaar (56). De gemeente Meppel scoort dit jaar itzonderlijk hoog op zowel taal als ordenen met een standaardscore van meer an 60 punten. ud Tabel 9: Standaardscores Taal en Ordenen voor Kleuters per gemeente, 2008 en 2009

Taal N Ordenen N Taal N Ordenen N 2009 2009 2008 2008

Landelijke norm 50 - 50 - 50 - 50 - Totaal Drenthe 58 (1939) 58 (2233) 58 (2104) 56 (1613) Aa en Hunze 56 (39) 57 (36) 57 (43) 49 (25) Assen 51 (47) 56 (144) 58 (111) 51 (39) Borger-Odoorn 59 (187) 60 (181) 58 (159) 57 (173) Coevorden 57 (226) 58 (310) 57 (304) 56 (229) Emmen 58 (722) 58 (923) 58 (783) 56 (587) Hoogeveen 54 (113) 56 (96) 56 (160) 53 (137) Meppel 60 (249) 62 (123) 62 (119) 56 (146) Midden-Drenthe 57 (67) 60 (14) 57 (18) 57 (23) Noordenveld 58 (100) 57 (206 57 (226) 55 (101) Tynaarlo - - - - - - - - Westerveld 55 (97) 58 (91) 58 (69) 54 (25) De Wolden 56 (81) 55 (97) (88) 56 (55 100)

De kleuters met een leerlinggewicht presteren op de taaltoets gemiddeld lager (54) dan de leerlingen zonder gewicht (58). Voor ordenen is hetzelfde beeld zichtbaar, de kleuters met leerlinggewicht hebben een gemiddelde standaardscore van 54 en zonder leerlinggewicht 58. e kinderen met leerlinggewicht scoren daarentegen wel boven de landelijke orm. Dn Technisch lezen Het technisch lezen van de basisschoolleerlingen wordt onder meer getoetst door middel van de Drie‐Minuten‐Toets. De Drentse leerlingen presteren hierop gemiddeld (zeer) goed. In groep 3, 4 en 5 behoort minimaal de helft van de leerlingen in gebied A of B en daarmee voldoen de Drentse kinderen (ruimschoots) aan de landelijke norm. Het percentage zorgleerlingen (D en E‐niveau) blijft eveneens beneden de norm van 25%. Technisch lezen in groep 3 verloopt zeer voorspoedig, maar in groep 4 en 5 is het aantal ‘A‐leerlingen’

4.3.2

relatief afgenomen. Overigens wordt in groep 4 en 5 nog altijd ver boven denorm gescoord. Vorig jaar waren de prestaties in groep 4 nog onder de landelijke norm. Dit

evonden en wordt er boven de landelijke norm schooljaar heeft herstel plaatsg

5 De gegevens van de gemeente Tynaarlo worden niet grafisch weergegeven het hierbij gaat om slechts één school. 6 De optelsom van alle leerlingen van de gemeenten samen valt vaak lager uit dan het aantal leerlingen voor Drenthe totaal,

omdat in de provinciale standaardscore (Drenthe totaal) ook de school uit de gemeente Tynaarlo is meegrekend.


gi

escoord. De 50% A‐ en B‐scores is behaald en de groep zorgleerlingen (D en E) s zelfs iets kleiner dan de landelijke normgroep (22%).

Figuur 11: Technisch lezen percentages en niveaus 2008 en 2009 (groep 3, 4 en 5)

47 51

1415

2826

8 63 2

0%

25%

50%

75%

100%

DMT gr3 2008 DMT gr3 2009

22 26

2224

2828

1713

12 9

0%

25%

50%

75%

100%


28 28

28 30

20 20

12 12

12 10

0%

25%

50%

75%

100%


25

25

25

15

10

0%

25%

50%

75%

100%

Landelijke norm

E

D

C

B

A


Een uitsplitsing per gemeente maakt duidelijk dat niet elke gemeente conform het landelijk gemiddelde scoort (Tabel 10). In groep 3 presteren alle gemeenten ruim boven de landelijke norm. In groep 4 wordt de norm niet meer door alle gemeenten gehaald (Assen, Coevorden, De Wolden), hoewel zij vergeleken met vorig jaar erop vooruit zijn gegaan (m.u.v. De Wolden). De overige gemeenten scoren met 50 punten op het landelijk niveau of een punt hoger. In groep 5 ligt het niveau iets hoger, waardoor alle gemeenten volgens de landelijke norm resteren (behalve de gemeente Assen) en er in een aantal gevallen iets beter epresteerd wordt dan vorig jaar. pg Tabel 10: Standaardscores Technisch lezen per gemeente, 2008 en 2009 (groep 3, 4 en 5)

DMT N DMT gr4

N DMT gr5

N DMT N DMT DMT N N gr3 gr3 gr5 gr4

2009 2009 2009 2008 2008 2008

Landelijke norm 50 - 50 - 50 - 50 - 50 - 50 -

Totaal Drenthe 57 (2.759) 49 (2.797) 58 (3.154) 50 (2.971) 51 (3.306) 51 (2.791)

Aa en Hunze 57 (112) 49 (222) 55 (108) 50 (128) 51 (160) 52 (243)

Assen 58 (154) 45 (62) 59 (154) 49 (109) 49 (142) 49 (54)

Borger-Odoorn 58 (211) 50 (190) 59 (196) 51 (218) 51 (207) 50 (229)

Coevorden 58 (250) 48 (204) 57 (318) 49 (285) 51 (290) 50 (195)

Emmen 57 (739) 48 (805) 59 (840) 51 (735) 51 (935) 50 (876)

Hoogeveen 56 (420) 50 (415) 57 (471) 51 (448) 52 (528) 52 (365)

Meppel 56 (199) 50 (160) 58 (174) 50 (194) 52 (176) 52 (180)

Midden-Drenthe 57 (109) 49 (122) 58 (65) 50 (88) 52 (81) 51 (117)

Noordenveld 56 (127) 50 (145) 58 (301) 51 (275) 52 (298) 50 (194)

Tynaarlo - - - - - - - - - - - -

Westerveld 55 (274) 51 (259) 57 (210) 51 (199) 52 (184) 51 (131)

De Wolden 53 (164) 50 (198) 58 (304) 49 (275) 51 (305) 51 (194)


Voor een groot aantal kerngebieden is het Cito stapsgewijs toetsen aan het vernieuwen. Deze toetsen gaan op termijn de oude toetsen vervangen. Nu gebruiken sommige scholen oude toetsen, terwijl andere scholen weer de nieuwe toetsen hanteren. Een aantal scholen neemt zowel de oude als de nieuwe versie af. De nieuwe toetsen hebben een andere normering en kunnen niet vergeleken worden met de oude. Voor technisch lezen is er ook een nieuwe toets. Figuur 12 geeft een indruk van de niveauverdeling van de nieuwe toets Technisch Lezen voor groep 3, 4 en 5 van dit schooljaar7. Omdat de toetsen nog iet op grote schaal worden afgenomen is het echter niet verantwoord op basis nvan deze cijfers conclusies te trekken. De verdelingen wekken de indruk dat het technisch leesniveau van Drentse leerlingen onder de landelijke norm ligt. In de hogere groepen nemen de prestaties verder af. Ook het percentage zorgleerlingen is hoog. In alle groepen presteert meer dan 30% van de leerlingen op D‐ of E‐niveau (landelijk 25%). Echter, omdat het geringe aantal leerlingen dat de toetsen heeft gemaakt geen goede afspiegeling is van de Drentse populatie en leerlingen uit de gemeente mmen (een gemeente met relatief meer gewichtenleerlingen) bij deze toetsen terk oververtegenwoordigd zijn, zijn deze uitkomsten niet generaliseerbaar. Es Figuur 12: Technisch lezen (LOVS) percentages en niveaus, 2009 (groep 3, 4 en 5)

7 De scores op deze toets van vorig jaar (toen alleen nog voor groep 3 en 4 beschikbaar) zijn niet in het bestand van vorig jaar

opgenomen.

27

20

21

13

18

0%

25%

50%

75%

100%

LDM gr3 2009

26

19

21

17

17

0%

25%

50%

75%

100%

LDM gr4 2009

24

16

28

17

15

0%

25%

50%

75%

100%

LDM gr5 2009

E

D

C

B

A


Uit Tabel 11 blijkt dat niet alle gemeenten de nieuwe toetsen voor Technisch lezen afnemen. Vooral de gemeenten Assen, Emmen en Meppel nemen de toetsen af. De gemeente Meppel scoort daarbij in alle groepen onder de andelijke norm, Emmen scoort rond de norm en de gemeente Assen scoort er verwegend boven. lo Tabel 11: Standaardscores Technisch lezen (LOVS) per gemeente, 2009 (groep 3, 4 en 5)*

LDM gr3 N LDM gr 4 N LDM gr5 N 2009 2009 2009

50 - 50 - 50 - Landelijke norm 50 (742) 49 (702) 49 (265) Totaal Drenthe 60 (9) 59 (4) 66 (7) Aa en Hunze 52 (89) 55 (81) 46 (20) Assen 53 (20) - - - - Borger-Odoorn - - - - - - Coevorden

50 (605) 49 (554) 50 (181) Emmen - - - - - - Hoogeveen

49 (19) 43 (63) 48 (35) Meppel - - - - - - Midden-Drenthe - - - - - - Noordenveld - - - - - - Tynaarlo - - - - - - Westerveld - - - - - - De Wolden

* LOVS staat voor Leerling- en Onderwijsvolgsysteem.


Begrijpend lezen In Drenthe is begrijpend lezen een zorgpunt, met name in de hogere groepen van het basisonderwijs. De uitkomsten van de Toets Begrijpend Lezen zijn in

4.3.3

Figuur 13 voor groep 6 en 8 weergegeven. Hieruit blijkt dat begrijpend lezen in groep 6 nog weinig problematisch is. Ruim 60% scoort in het A‐B gebied, tegenover 50% landelijk en ook de groep zorgleerlingen (categorie D en E) is kleiner (10%) dan de landelijk (25%). De scores zijn stabiel vergeleken met vorig schooljaar. In groep 8, echter, ligt de 50%‐grens in het C‐gebied en ook de roep zorgleerlingen is groter (27%) dan landelijk. Ten opzichte van het vorig gschooljaar is er een licht herstel. Op de nieuwe toets begrijpend lezen (LBL) wordt ook in groep 6 niet hoog gescoord. Met 36% van de leerlingen in gebied C, bevinden zich meer leerlingen in het risicogebied dan in de landelijke groep. De categorie zorgleerlingen is elatief lager dan de landelijke norm (23%). De toetsgegevens van vorig chooljaar zijn niet bekend. rs Figuur 13: Begrijpend lezen percentages en niveaus 2008 en 2009 (groep 6 en 8)

31 30

31 31

28 28

8 82 2

0%

25%

50%

75%

100%

TBL gr 6 2008 TBL gr 6 2009

15 17

29 30

26 26

25 22

5 5

0%

25%

50%

75%

100%

TBL gr 8 2008 TBL gr 8 2009

22

20

36

14

9

0%

25%

50%

75%

100%

LBL gr 6 2009

25

25

25

15

10

0%

25%

50%

75%

100%

Landelijke norm

E

D

C

B

A


Tabel 12: Standaardscores Begrijpend lezen (oud en LOVS) per gemeente,2008 en 2009 (groep 6 en 8)

TBL gr6 N TBL gr8 N LBL gr6

N TBL gr6 N TBL gr8 N 2009 2009 2008 2008

2009

In groep 6 wordt in alle gemeenten boven de landelijke norm gepresteerd bij

begrijpend lezen (oude toets TBL). In groep 8 scoren vier gemeenten onder delandelijk norm (Borger‐Odoorn, Coevorden, Emmen en Hoogeveen). ij de opvolger van de TBL‐toets, de LBL‐toets, zijn er ook vier gemeenten die Bonder de norm scoren (Assen, Borger‐Odoorn, Westerveld, De Wolden). In Tabel 13 is weergegeven hoe de doelgroepleerlingen scoren op de toets begrijpend lezen ten opzichte van de niet‐doelgroepleerlingen. Van 2 à 3 procent van de leerlingen is het leerling‐gewicht onbekend. Leerlingen met een gewicht presteren minder goed bij het begrijpend lezen dan de leerlingen zonder gewicht. Deze verschillen zijn voor alle groepen significant. Waar de leerlingen met gewicht op de oude toets groep 6 nog conform de norm presteren, presteert men in groep 8 ruim onder de norm. Zowel de kinderen et als zonder gewicht presteren op de nieuwe toets in groep 6 minder dan op e oude toets. md

Tabel 13: Standaardscores Begrijpend lezen per leerling-gewicht

Groep 6 oud

N Groep 6 nieuw

N Groep 8 N

Geen gewicht 54 (2.488) 50 (1.186) 50 (1.867) Wel gewicht 50 (240) 47 (96) 44 (175) Onbekend 54 (60) - (10) 50 (71)

Landelijke norm 50 - 50 - 50 - 50 - 50 -

Totaal Drenthe 53 (3.276) 48 (2.194) 53 (2.788) 49 (2.113) 50 (1.292)

Aa en Hunze 54 (302) 49 (92) 53 (139) 50 (109) 52 (161)

Assen 55 (191) 51 (197) 54 (179) 50 (118) 47 (33)

Borger-Odoorn 54 (208) 49 (90) 53 (237) 48 (139) 49 (19)

Coevorden 53 (217) 48 (178) 52 (340) 47 (274) 50 (50)

Emmen 52 (975) 47 (512) 53 (758) 47 (296) 50 (497)

Hoogeveen 53 (471) 47 (361) 54 (424) 49 (362) 50 (99)

Meppel 55 (253) 50 (266) 53 (47) 50 (158) 50 (127)

Midden-Drenthe 54 (80) 48 (126) 53 (49) 51 (87) 56 (34)

Noordenveld 54 (222) 50 (115) 56 (268) 50 (241) 50 (135)

Tynaarlo - - - - - - - - - -

Westerveld 54 (159) 48 (119) 53 (126) 50 (144) 49 (37)

De Wolden 54 (185) 49 (133) 53 (204) 50 (185) 49 (100)


Rekenen Dit jaar worden ook de prestaties op het gebied van rekenen en wiskunde gerapporteerd. In

4.3.4

Figuur 14 staan de resultaten voor groep 3 en 4. In deze groepen wordt ruimschoots boven de landelijke norm gescoord (78% A‐B in roep 3, 73% A‐B in groep 4). Ook het percentage zorgleerlingen blijft beperkt. n het afgelopen schooljaar zijn de prestaties enigszins hoger dan vorig jaar. gI Figuur 14: Rekenen en wiskunde percentages en niveaus 2008 en 2009 (groep 3 en 4)

In Tabel 14 is te zien (d.m.v. het lage aantal waarnemingen (N)) dat veel scholen e oude toetsen rekenen en wiskunde niet meer gebruiken. De gemeenten die eze toetsen nog afnemen scoren ruim boven de landelijke norm. dd Tabel 14: Standaardscores Rekenen en Wiskunde per gemeente, 2008 en 2009 (groep 3 en 4)

RW gr3 2008

N RW gr4 2008

N RW gr3 2009

N RW gr 4 2009

N

Landelijke norm 50 - 50 - 50 - 50 - Totaal Drenthe 56 (672) 54 (890) 57 (562) 55 (630) Aa en Hunze 62 (6) 53 (6) 53 (18) 62 (11) Assen - - 56 (64) 58 (30) 54 (23) Borger-Odoorn 58 (96) 55 (95) 58 (34) 53 (59) Coevorden 57 (68) 55 (85) 56 (60) 54 (88) Emmen 57 (167) 53 (248) 57 (257) 56 (267) Hoogeveen 55 (147) 52 (174) 58 (44) 52 (39) Meppel 54 (25) 53 (27) 54 (30) 54 (26) Midden-Drenthe 55 (4) 61 (3) - - - - Noordenveld - - - - - - - - Tynaarlo - - - - - - - - Westerveld 56 (104) 55 (125) 59 (61) 58 (88) De Wolden 57 (55) 55 (62) 56 (28) 59 (29)

3743

3030

2221

763 0

0%

25%

50%

75%

100%

W gr4 2008 W gr4 2009R R

51 52

26 26

17 16

5 41 2

0%

25%

50%

75%

100%

W gr3 2008 W gr3 2009R R

25

25

25

15

10

0%

25%

50%

75%

100%

andelijke norm

E

D

C

B

A

L


Uit Figuur 17 valt op te maken dat de leerlingen zonder gewicht in zowel groep 3 als 4, op de oude toetsen rekenen en wiskunde, beter presteren dan de leerlingen met gewicht. ezien het geringe aantal kinderen waarvan het leerlinggewicht onbekend is, ordt hiervoor geen standaardscore weergegeven.

Gw Tabel 15: Standaardscores Rekenen en Wiskunde per leerling-gewicht

groep3 N groep 4 N

Geen gewicht 57 (505) 55 (566) Wel gewicht 54 (56) 54 (62) Onbekend - (1) - (2)

Hoewel op de nieuwe rekentoetsen van het Cito wat lager wordt gescoord (zie Figuur 15) wordt de landelijke norm nog steeds ruimschoots gehaald. Naarmate leerlingen verder komen in hun schoolloopbaan dalen de prestaties iets. In groep 6 wordt de groep leerlingen in het risicogebied (C‐gebied) groter ten oste van de leerlingen in het A‐B‐gebied. Ten opzichte van vorig schooljaar is r geen duidelijk verandering te zien. ke

Figuur 15: Rekenen (LOVS) percentages en niveaus, 2009 (groep 3, 4 en 6)

46 46

26 27

18 16

7 74 4

0%

25%

50%

75%

100%

LRA gr3 2008 LRA gr3 2009

33 36

27 28

26 23

9 84 4

0%

25%

50%

75%

100%


30 32

33 29

25 26

10 92 3

0%

25%

50%

75%

100%


25

25

25

15

10

0%

25%

50%

75%

100%

Landelijke norm

E

D

C

B

A


Uit Tabel 16 blijkt dat de meeste scholen dit jaar zijn overgestapt op de nieuwe rekentoetsen. Alle gemeenten presteren ruim boven de landelijke norm. Leerlingen uit de gemeente Noordenveld presteren bijzonder goed in groep 3 op rekenen. In de gemeente Coevorden wordt in groep 4 het beste gerekend ergeleken met de andere gemeenten.

abel 16: Standaardscores Rekenen (LOVS) per gemeente, 2008 en 2009 (groep 3, 4 en 6)

v T

N LRA gr3 N LRA N LRAgr6 N LRA gr3 N LRA gr4 N LRAgr6 2009 gr4

2009 2009 2008 2008 2008

Landelijke norm

50 - 50 - - 50 - 50 - 50 - 50

Totaal Drenthe 55 (2.353) 53 (2.225) (909) (3.295) (2.544) 55 (3.376) 54 53 53

Aa en Hunze 56 (264) 57 (255) 55 (258) 55 (265) 55 (209) 55 (115)

Assen 56 (219) 51 (124) 55 (224) 54 (238) 54 (106) 52 (92)

Borger-Odoorn 54 (118) 53 (100) 56 (182) 54 (177) 52 (121) 52 (19)

Coevorden 56 (194) 54 (179) 54 (340) 56 (325) 52 (139) 52 (38)

Emmen 54 (711) 52 (684) 55 (941) 54 (927) 53 (745) 52 (327)

Hoogeveen 55 (200) 53 (219) 55 (446) 53 (421) 53 (330) 50 (62)

Meppel 57 (168) 54 (137) 56 (198) 52 (194) 53 (156) 57 (62)

Midden-Drenthe

55 (112) 53 (121) 53 (69) 52 (88) 55 (77) - -

Noordenveld 55 (206) 54 (222) (118) (358) 54 (347) (356) 57 55 55

Tynaarlo - - - - - - - - - - - -

Westerveld 55 (32) 57 (26) (20) (128) 54 (94) 55 (61) 56 56

De Wolden 56 (121) 55 (146) 52 (56) 56 (219) 54 (203) 53 (226)

Tabel 17 laat zien hoe leerlingen met en zonder leerlinggewicht presteren op de nieuwe toets rekenen. De leerlingen met een leerlinggewicht scoren gemiddeld lager dan de leerlingen die niet tot de doelgroep behoren. De kinderen die tot de oelgroep behoren scoren in groep 3, 4 en 6 conform de landelijke norm.

Tabel 17: Standaardscores Rekenen (LOVS) per leerling-gewicht

ep 6 N

d

groep 3 N groep 4 N gro

geen gewicht (2 ) (2 ) (2.308) 56 .903 54 .896 54

wel gewicht 50 (337 50 (298) 50 (202)

onbekend 55 (136) 55 (101) 57 (34)


In groep 6 tot en met 8 worden de oude rekentoetsen in twee delen afgenomen en gescoord. Hierdoor zijn er voor twee onderdelen ‘Getallen & Bewerkingen’ (RWG) en ‘Meten & Tijd (geld)’ (RWM) ook twee normen en dus twee figuren beschikbaar. In Figuur 16 is te zien dat in de verschillende schooljaren in groep 6 en 8 op de twee onderdelen ruim voldoende wordt gepresteerd. Het ercentage zorgleerlingen (D‐E gebied) is behoorlijk lager dan binnen landelijke roep. pg Figuur 16: Rekenen en Wiskunde percentages en niveaus, 2009 (groep 6 en 8)

18 19

2835

3232

1810

4 4

0%

25%

50%

75%

100%

RWG gr6 2008 RWG gr6 2009

28 29

36 38

28 25

7 61 2

0%

25%

50%

75%

100%

RWG gr8 2008 RWG gr8 2009

25

25

25

15

10

0%

25%

50%

75%

100%

Landelijke norm

E

D

C

B

A

26 30

3231

28 27

12 113 1

0%

25%

50%

75%

100%

RWM gr6 2008 RWM gr6 2009

35 40

2829

28 23

7 72 1

0%

25%

50%

75%

100%

RWM gr8 2008 RWM gr8 2009

25

25

25

15

10

0%

25%

50%

75%

100%

Landelijke norm

E

D

C

B

A



Uit Tabel 18 en Tabel 19 blijkt dat vrijwel alle gemeenten goed scoren op de rekentoetsen in groep 6 en 8. Alleen in de gemeenten Meppel en Noordenveld presteren leerlingen in groep 6 bij Getallen & Bewerkingen gemiddeld onder de norm (respectievelijk 48 en 43). Voor de gemeente Noordenveld gaat het echter om slechts 3 leerlingen. In de gemeenten Assen en Hoogeveen presteren eerlingen gemiddeld vrij hoog op deze toets in groep 8. En ook de gemeenten lAa en Hunze en De Wolden scoren erg goed. e toets Meten, Tijd & Geld wordt in elke gemeente goed gemaakt. Positieve itschieters zijn de gemeenten Hoogeveen en Westerveld. Du Tabel 18: Standaardscores Getallen & Bewerkingen per gemeente, 2008 en 2009 (groep 6 en 8)

RWG gr6 2008

N RWG gr8 2008

N RWG gr6 2009

N RWG gr8 2009

N

Landelijke norm 50 - 50 - 50 - 50 - Totaal Drenthe 50 (1.234) 53 (1.413) 51 (605) 53 (1.388)Aa en Hunze 53 (141) 54 (104) 52 (30) 54 (72) Assen 46 (19) 55 (119) 51 (17) 56 (75) Borger-Odoorn 51 (139) 53 (56) 51 (95) 53 (116) Coevorden 51 (66) 53 (105) 51 (156) 52 (182) Emmen 48 (383) 53 (362) 50 (130) 52 (173) Hoogeveen 49 (146) 54 (154) 55 (51) 54 (173) Meppel 50 (53) 53 (158) 48 (30) 52 (144) Midden-Drenthe 53 (41) 50 (59) 51 (5) 53 (38) Noordenveld 50 (89) 53 (99) 43 (3) 54 (181) Tynaarlo - - - - - - - - Westerveld 51 (79) 52 (76) 52 (53) 53 (73) De Wolden 50 (78) 52 (116) 53 (35) 53 (156)

Tabel 19: Standaardscores Meten, Tijd & Geld per gemeente, 2008 en 2009 (groep 6 en 8)

RWM gr6 2008

N RWM gr8 2008

N RWM gr6 2009

N RWM gr8 2009

N

Landelijke norm 50 - 50 - 50 - 50 - Totaal Drenthe 52 (1.215) 54 (1.409) 53 (599) 55 (1.385)Aa en Hunze 54 (141) 55 (103) 54 (30) 56 (71) Assen 49 (19) 55 (119) 51 (17) 58 (75) Borger-Odoorn 52 (140) 54 (56) 52 (95) 54 (116) Coevorden 54 (66) 53 (105) 54 (154) 53 (180) Emmen 51 (378) 53 (358) 51 (128) 53 (173) Hoogeveen 52 (147) 55 (155) 57 (50) 56 (175) Meppel 53 (52) 52 (158) 52 (30) 53 (144) Midden-Drenthe 56 (41) 52 (59) 53 (5) 55 (38) Noordenveld 52 (84) 54 (99) 50 (3) 55 (181) Tynaarlo - - - - - - - - Westerveld 56 (70) 53 (76) 56 (52) 56 (73) De Wol en d 54 (77) 53 (116) 54 (35) 55 (154)

De gemiddelde resultaten van kinderen met en zonder gewicht op de toets Getallen en Bewerkingen verschillen, zo blijkt uit onderstaande tabel. De kinderen met gewicht scoren in groep 6 onder de landelijke norm en de prestaties van de kinderen zonder gewicht liggen hier net boven. In groep 8 resteren beide groepen kinderen beter ten opzicht van groep 6. De kinderen et leerlinggewicht scoren in groep 8 overeenkomstig de norm.

pm

Tabel 20: Standaardscores Getallen & Bewerkingen per leerlinggewicht

groep 6 N groep 8 N

Geen

gewicht 51 (545) 54 (1.250)

Wel gewicht 48 (56) 50 (114)

Onbekend - (4) 54 (24)

Bovenstaande en onderstaande tabel kennen grote gelijkenis. Ook bij de toetsen Meten, Tijd & Getallen scoren de kinderen met gewicht in groep 6 onder de andelijke norm. De prestaties van de kinderen zonder gewicht liggen ver boven e norm. In groep 8 presteren de kinderen met leerlinggewicht boven de norm. ld

Tabel 21: Standaardscores Meten, Tijd & Geld per leerlinggewicht

Groep 6 N groep 8 N

Geen

gewicht 54 (540) 55 (1.246)

Wel gewicht 49 (55) 51 (115)

Onbekend - (4) 55 (24)


Ci to e ind toe ts Aan het eind van het basisonderwijs maken de leerlingen meestal een toets om een indicatie te krijgen van het juiste vervolgonderwijs. Meestal is dat de Cito eindtoets. De opgaven in de eindtoets hebben betrekking op de onderdelen taal, rekenen‐wiskunde en studievaardigheden. Daarnaast maken leerlingen pgaven rond wereldoriëntatie, dit onderdeel telt echter niet mee in de Cito

iding.

4 .4

ostandaardscore die het uitgangspunt is bij de keuze voor een vervolgople In 2009 is landelijk door een kleine 140.000 leerlingen de Cito‐eindtoets gemaakt. De gemiddelde standaardscore was 535,5 . Voor de gemiddelde 8

Nederlandse leerling met deze score komt een school met een gemengde/theoretische leerweg het meest in aanmerking; het brugklastype 'gemengde/theoretische leerweg en havo' lijkt hiervoor meest geschikt. Zo’n 10% van de leerlingen uit groep 8 maakt de Cito‐eindtoets niet mdat deze voor hen te moeilijk is. Zij kunnen in dat geval een andere toets aken (de niveautoets).

om De eindtoetsscores zitten niet standaard in het exportbestand dat de scholen gestuurd hebben. Dit jaar heeft de Drentse Onderwijsmonitor daarom de eindopbrengsten (per school), met toestemming van de schoolbesturen, via de Onderwijsinspectie opgevraagd. Sommige scholen nemen de Cito‐eindtoets niet af. Om zich te verantwoorden naar de Onderwijsinspectie kunnen zij ook de uitkomsten van een andere toets aanleveren (b.v. tussenopbrengsten Cito‐toetsen, Drempeltoets, Kapenga‐toets). Omwille van de vergelijkbaarheid worden de uitkomsten van deze andere toetsen hier niet weergegeven. In

Standaardsco Keuze schooltype

er O

res 545 – 550 Gymnasium

/HAVBOt

543 en hog Atheneum536 – 542 HAVO/VM

– 5 5 – 5 7

528 3 VMBO/tk 521 2 VMBO/kb 521 LWOO‐grens

abel 22To

is te zien met welke toetsen de Drentse scholen zich verantwoorden ver de eindresultaten naar de Onderwijsinspectie.

Tabel 22: Gebruikte eindtoetsen in Drenthe

Toets Aantal scholen %

Cito-eindtoets 209 69%

Cito-LVS toetsen 39 13%

GPC-toets 16 5%

Cito-drempeltoets 3 1%

Eduforce 4 1%

Cito-entreetoets 3 1%

Onbekend 32 10%

Totaal 306 100%

8 Terugblik en resultaten 2009. Eindtoets basisonderwijs groep 8. Cito, 2009.


Tabel 23 geeft de gemiddelde standaardscore en het percentage vragen dat goed is beantwoord op taal en rekenen‐wiskunde weer. Drentse leerlingen hebben gemiddeld een lagere standaardscore dan het landelijke gemiddelde; ook op de onderdelen taal en rekenen‐wiskunde wordt lager gescoord. Met onderstaande tabel is inzichtelijk gemaakt dat de Cito‐eindtoets niet in alle gemeenten de standaard is. Naast het aantal scholen dat deelneemt aan de Cito‐eindtoets, staat het percentage van het totale aantal scholen binnen de emeente dat de eindtoets afneemt. De scholen in de gemeenten Meppel, gHoogeveen en Westerveld gebruiken veelal een andere toets. Terwijl leerlingen uit de meeste gemeenten gemiddeld onder het landelijke gemiddelde presteren, zijn er enkele gemeenten die er positief uitspringen. De gemeente Assen, Noordenveld (behalve op rekenen‐wiskunde) en de gemeente Westerveld scoren boven het landelijk gemiddelde. De gemeente Hoogeveen scoort opvallend laag. Zowel voor de gemeente Hoogeveen als voor Westerveld eldt echter dat de Cito‐eindtoets door minder dan de helft van de basisscholen ordt afgenomen.

gw Tabel 23: Standaardscores Cito-eindtoets en percentage goed Taal en Rekenen-Wiskunde 2009, per gemeente (groep 8)

Aantal scholen Aantal leerlingen

Standaard-score

Taal Rekenen-Wiskunde Gemeente (% v. Totaal) % goed % goed

535,5 75,23 71,40 Landelijk 5838 138579 534,7 74,63 69,27 Totaal Drenthe 209 (68%) 3514

Aa en Hunze 534,6 74,50 67,37 16 (89%) 237 Assen 535,6 76,06 70,43 15 (63%) 499 Borger-Odoorn 534,8 74,92 69,37 23 (100%) 283 Coevorden 533,3 73,74 67,37 15 (54%) 187 Emmen 534,2 74,07 68,73 52 (78%) 923 Hoogeveen 531,4 69,11 66,78 11 (35%) 140 Meppel 534,7 75,00 67,47 2 (14%) 29 Midden-Drenthe 534,1 73,07 69,63 18 (75%) 299 Noordenveld 535,9 76,27 70,76 18 (90%) 326 Tynaarlo 535,4 75,53 70,13 22 (100%) 396 Westerveld 537,1 78,07 71,50 6 (43%) 91 De Wolden 11 (52%) 104 534,4 73,91 68,82


Toez ich ta r range menten Uit onderzoek van de Onderwijsinspectie blijkt dat het niveau van de kinderen op het basisonderwijs in de drie noordelijke provincies achter blijft bij de rest van Nederland. De afstand tot het landelijk gemiddelde is in Drenthe en Frieslannoorden

4 .5

d groter dan in Groningen (De kwaliteit van het onderwijs in het van Nederland, Onderwijsinspectie, 2009). De conclusies zijn:

• Van de noordelijke basisscholen is 17 procent zeer zwak of zwak (landelijk 10 procent) en staat onder toezicht van de inspectie.

• Op 11 procent van de scholen presteren leerlingen onvoldoende aan het eind van het basisonderwijs (landelijk 4 procent). Tussentijdse prestaties zijn onvoldoende op 18 procent van de scholen (landelijk 8 procent).

• De noordelijke basisscholen, vooral de zeer zwakke en zwakke, blijven achter op de kwaliteit van de uitleg door leraren en de kwaliteit van zorg en begeleiding.

Wat is een (zeer) zwakke basisschool?

Een school die onvoldoende onderwijsresultaat (eindopbrengsten) realiseert en die daarnaast op cruciale onderdelen van het onderwijsleerproces onvoldoende kwaliteit laat zien' (Toezichtkader, Onderwijsinspectie).

In de regel krijgt een school maximaal 2 jaar de tijd de kwaliteit weer op een aanvaardbaar niveau te brengen. In de verbeterfase voert de inspectie geïntensiveerd toezicht uit. Na dit traject van geïntensiveerd toezicht beoordeelt de inspectie de resultaten van de kwaliteitsverbetering bij het afsluitende Onderzoek naar de Kwaliteitsverbetering (OKV). De tussenopbrengsten zijn vooral van belang voor het detecteren van (zwakke) scholen waarbij de vinger aan de pols moet worden gehouden. Onvoldoende tussenopbrengsten voorspellen doorgaans onvoldoende eindopbrengsten op termijn.


In

n onderstaande tabel staan scholen naar soort toezichtarrangement in het oorden voor de periode 2003‐2007.

Tabel 24: Toezichtarrangementen Noord-Nederland 2003-2007 (in percentages)

Landelijk Noorden Drenthe Friesland Groningen Zeer zwak 1 4 4 6 3 Zwak 9 13 15 14 10 Voldoende 90 83 81 80 87 Totaal 100 100 100 100 100

Uit de meest recente cijfers die de Drentse Onderwijsmonitor in december 2009 van de Onderwijsinspectie kreeg blijken er op dit moment 17 zeer zwakke cholen en 21 zwakke scholen te zijn. De meeste (zeer) zwakke scholen (15 in otaal) staan in de gemeente Emmen. st

Tabel 25: Toezichtarrangementen Drenthe per gemeente, situatie 1 december 2009

Aantal zeer zwakke Aantal zwakke Totaal Gemeente

scholen scholen

Totaal Drenthe 17 21 38

Aa en Hunze - 1 1

Assen 1 2 3

Borger-Odoorn 1 - 1

Coevorden 3 1 4

Emmen 9 6 15

Hoogeveen - 2 2

Meppel - 1 1

Midden-Drenthe 2 3 5

Noordenveld 1 1 2

Tynaarlo - 1 1

Westerveld - - -

De Wolden - 3 3


Bete r p res te rende scho len In deze paragraaf staan juist de goede basisscholen centraal. Volgens de definitie van de Onderwijsinspectie zijn dit scholen met bovengemiddelde opbrengsten. Van alle basisscholen in Nederland heeft 7 procent bov op t ee

4 .6

engemiddelde eindopbrengsten. De onderwijsinspectie classificeert scholenw manieren: 1. Sterke basisscholen: scholen waarvan de inspectie de eindopbrengsten

als bovengemiddeld heeft beoordeeld. Dit is het geval als een school tenminste drie opeenvolgende jaren bovengemiddelde leerprestaties heeft. Sterke scholen onderscheiden zich vooral door betere leerlingenzorg, betere kwaliteitszorg en hogere scores bij het didactisch handelen van leraren. De inspectie beoordeelt deze onderdelen veel vaker positief dan bij andere scholen. In Drenthe heeft de Onderwijsinspectie geen scholen kunnen vaststellen met bovengemiddelde opbrengsten (De sterke basisschool, 2009)

2. Taal‐ en rekensterke basisscholen: scholen waarvan het percentage goed voor taal tenminste twee van de drie jaar meer dan een halve standaarddeviatie boven het gemiddelde van de schoolgroep ligt. De provincie Drenthe telt relatief zeer weinig taalsterke en rekensterke basisscholen (Basisvaardigheden taal en rekenen‐wiskunde in het basisonderwijs, 2008).

In de wetenschap dat de provincie Drenthe niet of nauwelijks sterke basisscholen telt volgens definitie van de inspectie maakt het moeilijk goede basisscholen aan te wijzen. Ook de toetsgegevens van de Drentse nderwijsmonitor lenen zich niet voor een operationalisatie van een sterke O

school conform die van de Onderwijsinspectie. Om toch na te gaan welke scholen relatief beter presteren op het gebied van taal en/of rekenen wordt op basis van de beschikbare LVS‐toetsgegevens van de scholen die deelnemen aan de Drentse Onderwijsmonitor nagegaan welke scholen eruit springen. Voorwaarde is dat de scholen scores moeten hebben op een groot aantal van de taal‐ en rekentoetsen uit het leerlingvolgsysteem en daar voldoende op scoren. De goede scholen zijn bepaald binnen de schoolgroep waartoe de school behoort. Een schoolgroep omvat scholen die gelet op de sociaal‐culturele achtergrond van de leerlingen met elkaar vergelijkbaar zijn.

Tabel 26: Indeling in schoolgroepen

Schoolgroep % Schoolgroep 7 76-100% Leerlingen met leerlinggewicht 1.90 Schoolgroep 6 51-75% “ “ Schoolgroep 5 26-50% “ “ Schoolgroep 4 0-50% Leerlingen met leerlinggewicht 1.00 Schoolgroep 3 51-75% “ “ Schoolgroep 2 76-99% “ “ Schoolgroep 1 100% “ “


In de volgende tabel staan de scholen die op basis van het gemiddelde van de taal‐ en rekentoetsen als hoogst scorende naar voren zijn gekomen. De gemiddelden zijn voor rekenen en taal apart berekend en per schoolgroep gerangordend. In de tweede kolom staat het aantal scholen dat in Drenthe tot de desbetreffende schoolgroep behoort. Tabel 27: Beter presterende scholen in Drenthe

Schoolgroep Aantal scholen

Gem. st.score schoolgroep

Beter presenterend in taal Gem. st.score school

Gemeente

1 74 53,0 c.b. De Zwaluw, Zandpol 59,4 Emmen 2 50 53,0 o.b.s. ‘t Eenspan, Emmen 59,2 Emmen 3 31 52,9 r.k.b.s. St. Gerardus, Emmen 56,5 Emmen 4 14 52,6 o.b.s. School 24, Nieuw Buinen 56,5 Borger-Odoorn 5 3 - Onbekend 26 Beter presterend in rekenen 1 74 54,8 c.b. De Zwaluw, Zandpol 61,1 Emmen 2 50 54,2 r.k.b.s. St. Theresia, Barger-

Compascuum 60,0 Emmen

3 31 54,7 o.b.s. De Bascule, Nieuw-Amsterdam

58,8 Emmen

4 14 53,4 o.b.s. De Mondenhoek, 1e Exloermond

56,5 Borger-Odoorn

5 3 - - onbekend 26

Opvallend is dat de scholen waar relatief beter wordt gescoord op het gebied van taal en rekenen vooral in de gemeente Emmen liggen, waar in veel gevallen ook veel zwakke scholen staan.


4 .7 Samenva t t ing en aanbeve l ingen

Samenvatting • 65% van de Drentse basisscholen heeft toetsprestaties aangeleverd voor de

monitor. Deze scholen vormen een goede afspiegeling van het totale aantal scholen.

• De kleuters presteren zeer goed op taalgebied. Het gemiddelde niveau ligt ver boven de landelijke norm.

• De Drentse leerlingen presteren goed op het gebied van technisch lezen. • In groep 3 zijn de prestaties op de ´oude´ toets opvallend hoger dan in groep 4 en

5. In de gemeente Assen wordt in groep 4 en 5 onder de landelijke norm gepresteerd. In vergelijking met vorig jaar zijn de resultaten over de gehele linie op het gebied van technisch lezen verbeterd. De nieuwe toets technisch lezen wordt niet in alle gemeenten afgenomen.

• Begrijpend lezen is een zorgpunt in de bovenbouw van de Drentse basisscholen. In groep 8 wordt provinciaal onder de landelijke norm gepresteerd. In groep 8 is ook het percentage zorgleerlingen met 27% aan de hoge kant. In vergelijking met vorig jaar is het percentage zorgleerlingen wel afgenomen. Vorig jaar was dit nog 30%

• In groep 6 presteren alle gemeenten gemiddeld boven de landelijke norm met begrijpend lezen. In groep 7 en 8 zijn het vooral de gemeenten Borger-Odoorn, Coevorden, Emmen en Hoogeveen die onder de landelijke norm presteren.

• Leerlingen met een leerlinggewicht presteren op alle toetsen vrijwel altijd lager dan leerlingen zonder gewicht.

• In 2008 maar vooral in 2009 wordt op alle rekentoetsen in alle gemeenten goed gepresteerd. In alle groepen van de basisschool blijven de prestaties ruimschoots boven de landelijke norm.

• De meeste gemeenten presteren onder het landelijk gemiddelde op de Cito-eindtoets. De gemeenten Assen, Noordenveld (behalve rekenen-wiskunde) en de gemeente Westerveld scoren boven het landelijk gemiddelde.

• Drenthe telt volgens de Onderwijsinspectie vrijwel geen sterke basisscholen. Daarentegen is relatief een groot aantal scholen (zeer) zwak. Op dit moment zijn er volgens de Onderwijsinspectie 17 zeer zwakke en 21 zwakke scholen in de provincie Drenthe.

anbevelingen A

• De taal- en rekenprestaties zijn verzameld van de schooljaren 2007-2008 en

2008-2009. Op basis van deze twee jaren is het nog te vroeg om een trend te kunnen signaleren. De hogere toetsprestaties dit jaar kunnen dan ook nog niet worden geïnterpreteerd als een positieve trend ten opzichte van vorig jaar. De taal- en rekenprestaties van de leerlingen leveren meer (beleids)informatie wanneer ze over langere termijn worden verzameld.

• De respons van scholen is ten opzichte van vorig jaar met 16% gestegen. Dit is een positieve ontwikkeling. Een hogere respons volgend jaar levert een nog beter gemeentelijk en provinciaal beeld.

• De collectieve aanlevering van toetsgegevens en de stimulans vanuit de schoolbesturen kan de respons volgend jaar verder verhogen.


5 et voortgezet (speciaal) onderwijs H

Aanta l jongeren in de voor tgeze t onderw i js l ee f t i j d ongeren op het voortgezet onderwijs zijn grotendeels tussen de 12 en de 17 J

5 .1

jaar oud. Op 1 januari 2009 woonden rond de 36.200 12 tot en met 17 jarigen (de oortgezet onderwijs leeftijd) in Drenthe (een toename van 0,8% sinds 2005). vLandelijk is overigens de afgelopen 5 jaar het aantal met 0,7% afgenomen. In de volgende figuur is voor alle Drentse gemeenten de ontwikkeling van het aantal kinderen in de voortgezet onderwijsleeftijd in de periode 2005‐2009 weergegeven. Het aantal is het meeste toegenomen in Assen, Aa en Hunze, idden Drenthe en Meppel. In Tynaarlo, De Wolden, Westerveld, Emmen, oevorden en Hoogeveen nam het aantal af. MC Figuur 17: Ontwikkeling aantal kinderen 12 tot en met 17 jaar in de periode 2005-2009

Bron: CBS, 2009 Het CBS verwacht overigens een afname van het aantal 10‐ tot 20‐jarigen9 in het jaar 2015 (met ongeveer 1%). De prognoses verschillen overigens behoorlijk tussen de gemeenten en zijn niet altijd in lijn met de trend van de afgelopen vijf jaar. De voorspelling van vorig jaar is nog actueel: een daling van het aantal jongeren in alle gemeenten behalve Assen, Emmen, Hoogeveen en Meppel.

9 N.B. Er zijn geen prognoses beschikbaar voor de exacte leeftijdsgroep 12- tot 17-jarigen.


5 .2 Aan ta l jongeren ingeschreven in he t voor tgeze t ( spec iaa l ) onderw i js Het aantal jongeren dat volgens de leerplichtadministraties van 11 Drentse monitor gemeenten is ingeschreven in het voortgezet onderwijs is bijna 1.000 ager dan vorig jaar (2009: 27.458, 2008: 28.348). Ruim 850 zijn op een v)so/rec ingeschreven. l( Tabel 28: Aantal jongeren ingeschreven in het voortgezet (speciaal) onderwijs, in de provincie Drenthe

leeftijd aantal jongeren in de GLA’ s ingeschreven op het VO

aantal jongeren in de GLA’ s ingeschreven VSO REC

11 39 012 2.046 12013 4.943 9714 5.333 14815 5.426 14216 4.554 13517 2.728 10018 1.386 6419 493 3020 510 16

totaal 27.458 852B

ron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009; bewerking CMO

5 .3 E tn ische ach te rgrond van de l ee r l ingen in he t voor tgeze t onderw i js Wanneer in de leerplichtregistraties de geboortelanden van de leerlingen en de ouders zijn opgenomen dan is het mogelijk de etnische achtergrond vast te stellen. Dit kan bij ongeveer tweederde deel van de leerlingen binnen het voortgezet onderwijs. Het blijkt dat elf procent van de leerlingen uit Drenthe op het voortgezet onderwijs een niet‐Nederlandse etnische achtergrond heeft. In e meeste gevallen gaat het om een niet‐westerse etnische achtergrond, dus om

Kengetal

etniciteit op het

vo

ddoelgroepen van het minderhedenbeleid. Vorig jaar was de etnische achtergrond niet vast te stellen bij jongeren uit

en

2008-09:

11% niet-Ned

Coevorden, Aa en Hunze en Borger‐Odoorn. Dit jaar gedeeltelijk bij Coevord

ar.

2007-08:

en Aa en Hunze, maar niet bij Emmen en Borger Odoorn. In de overige gemeenten zijn de gegevens vergelijkbaar met het vorige jaongeren met een niet‐Nederlandse achtergrond wonen vooral in Assen, oogeveen en Meppel.

12% niet-Ned

2006-07:

JH

13% niet-Ned

5 .4 De schoo l loopbaan in he t voor tgeze t onderw i js

De onderwijssoort vanaf het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs In eerdere jaren van de Drentse onderwijsmonitor werd in deze paragraaf de

.

5.4.1

onderwijssoort in het 3e leerjaar gepresenteerd. Dit vanwege landelijkevergelijkingscijfers voor gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid (GOA)Om een beter beeld te krijgen is hiervan afgestapt en worden de cijfers gepresenteerd voor de leerjaren vanaf het derde (dus vwo 3‐6, havo 3‐5 en vmbo/lwoo3 en 4). Het gevolg is een completer beeld van het onderwijstype


binnen het voortgezet onderwijs. De cijfers voor eerdere jaren in het kengetallen blokje zijn overigens aangepast. Drentse jongeren zitten minder vaak op het vwo en vaker op het vmbo dan landelijk. Het percentage op het havo is ongeveer gelijk aan het landelijk. Ongeveer 3% van alle leerlingen op het voortgezet onderwijs is ingeschreven op et praktijkonderwijs (landelijk is dit 5%).

kengetal

vo-type naar

leerjaar 3

h

vwo

2009: 23%

2008: 20%

havo

Figuur 18: Opleiding in het voortgezet onderwijs vanaf het derde leerjaar, provincie Drenthe en Nederland 2009: 27%

2008: 27%

23%

27%

46%

3%

30%26%

40%

5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

VWO HAVO VMBO/LWOO Praktijkonderw ijs

DrentheNederland

vmbo/lwoo

2009: 46%

2008: 49%

PRO

2009: 3%

2008: 4%

Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009 bewerking CMO, 2009, CBS, 2009 Achtergrondkenmerken per onderwijsniveau op het voortgezet onderwijs Recentelijk bleek uit CBS cijfers dat veel jongens struikelen in de brugklas en minder vaak een vwo of havo diploma halen dan meisjes. In de vwo brugklassen ijn jongens nog in de meerderheid (53% jongens vs. 47% meisjes). In de weede klas is nog 48% jongen en in de derde klas minder dan 46%.

5.4.2

zt

‘Overstap naar brugklas nekt veel jongens, achterstand wordt niet ingehaald’ (Trouw 24-10-2009)

In de volgende tabel staat per leerjaar het percentage Drentse jongens en meisjes binnen het vwo. In Drenthe is het niet zo dat jongens in de brugklas van het vwo zijn oververtegenwoordigd. De verdeling is 49% jongens en 51% meisjes, een redelijk evenredige verdeling. In de leerjaren 2 en 3 neemt het aandeel jongens echter af, net als het landelijke beeld. Opvallend is echter dat in de hogere klassen de verdeling weer meer evenredig wordt. Een reden hiervoor ou kunnen zijn, dat relatief meer jongens dan meisjes vanaf het havo pstromen naar vwo. zo


Tabel 29 Verdeling jongens en meisjes in het vwo per leerjaar, provincie Drenthe

leerjaar % jongens % meisjes 1 49% 51% 2 48% 52% 3 44% 56% 4 44% 56% 5 49% 51% 6

47% 53%

Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009; bewerking CMO Vorig jaar was het niet mogelijk om voor alle gemeenten de opleidingsgegevens binnen het voortgezet onderwijs weer te geven vanwege het ontbreken van voldoende betrouwbare gegevens in de leerplichtadministratie. Dit jaar zijn de egevens voldoende betrouwbaar om van de elf monitorgemeenten een goverzicht te maken. Jongeren uit Westerveld gaan het minst vaak naar vwo. Assen en Aa en Hunze n Noordenveld scoren het hoogst op aandeel vwo leerlingen. Meppel heeft het oogste aandeel havo leerlingen. eh Figuur 19 Soort opleiding in het voortgezet onderwijs, per gemeente

23%

20%

20%

17%

20%

25%

17%

19%

24%

12%

19%

28%

25%

20%

24%

35%

30%

22%

31%

17%

19%

19%

49%

54%

60%

59%

46%

45%

61%

50%

58%

69%

62%

9%

7%

8%

13%

7%

5%

8%

5%

7%

8%

8%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Assen

Coevorden

Emmen

Hoogeveen

Meppel

AaenHunze

Borger-Odoorn

DeWolden

Noordenveld

Westerveld

Midden-Drenthe

vwo

havo

vmbo/lwoo

vso/pro

B

ron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2008


5.4.3 Slaagresultaten De meest recente slaagresultaten van het CBS zijn voor het schooljaar 2006‐2007. De cijfers verschillen nauwelijks van de in het vorige rapport gepresenteerde cijfers over 2005‐2006. Landelijk behaalt van alle geslaagden in het voortgezet onderwijs 18% een vwo‐diploma, 23% een havo‐diploma en 59% een vmbo‐diploma. In Drenthe is het aandeel vwo‐geslaagden kleiner 14%), het aandeel havo‐geslaagden is iets groter (24%) evenals het aandeel (vmbo‐geslaagden (63%). Bij de gemeenten scoren Aa en Hunze en Tynaarlo het hoogst voor wat betreft andeel vwo‐geslaagden. Het laagst scoren Midden Drenthe, Emmen, Coevorden n Borger‐Odoorn. ae Figuur 20: Geslaagden in het vo per onderwijstype, als percentage van het totale aantal vo-geslaagden, per gemeente, provincie, Nederland, in 2006-2007

19%17%

13%12%11%12%14%12%

16%20%

15%16%

14%18%

23%22%

28%28%

22%23%

26%19%

26%28%

25%20%24%

23%

27%27%

33%30%

26%29%

35%34%

26%25%

32%28%29%

28%

30%34%

26%30%

41%37%

25%35%32%

27%28%

36%34%31%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Aa en HunzeAssen

Borger-OdoornCoevorden

EmmenHoogeveen

MeppelMidden-Drenthe

NoordenveldTynaarlo

WesterveldDe Wolden

Drenthe (PV)Nederland

vwo

havo

vmbo tl/gl

vmbo bbl/kbl

Bron: CBS, 2009 Eindexamenkandidaten op het havo slagen minder vaak dan op vwo en vmbo. Vijfennegentig procent van de vmbo eindexamenkandidaten haalt het examen n 92% van de vwo‐examenkadidaten. In onderstaande tabel is te zien dat rentse examenkandidaten iets beter scoren dan landelijk.

eD Tabel 30 Slaagpercentages van eindexamenkandidaten per provincie 2007-2008

vwo havo vmbo Nederland 92 89 95 Groningen 91 85 95 Friesland 90 89 96 Drenthe 94 90 96 Overijssel 93 90 96 Flevoland 89 89 96 Gelderland 93 90 95 Utrecht 93 88 94 Noord-Holland 92 89 94 Zuid-Holland 91 88 94 Zeeland 95 93 97 Noord-Brabant 94 90 96 Limburg 94 93 97 Bron: CBS, 2009


5 .5 Samenva t t ing en aanbeve l ingen Samenvatting • Het aantal jongeren in de voortgezet onderwijs leeftijd zal volgens het CBS

de komende jaren met ongeveer met 1% afnemen. Sinds 2005 is het aantal overigens met bijna 1% toegenomen. De grootste toename was in Assen, Aa en Hunze, Midden Drenthe en Meppel.

• Het aantal jongeren dat in de leerplichtadministraties van 11 Drentse

monitorgemeenten in het voortgezet onderwijs staat ingeschreven is in 2009 27.458 (Bijna 1.000 minder dan vorig jaar). Ruim 850 zijn op speciaal onderwijs ingeschreven.

• Twaalf procent van de Drentse jongeren in het voortgezet onderwijs heeft

een niet-Nederlandse etnische achtergrond (de meesten een niet-westerse). De jongeren met een niet-westerse achtergrond wonen vooral in Assen, Meppel, Emmen en Hoogeveen.

• Jongeren uit Drenthe zitten vaker op het vmbo en minder vaak op het vwo

dan landelijk. Het havo heeft ongeveer hetzelfde deelnamepercentage als landelijk. Drie procent van de leerlingen op het voortgezet onderwijs gaat naar het praktijkonderwijs.

• In de brugklas van het vwo is het aandeel jongens en meisjes ongeveer

gelijk. In het tweede en derde leerjaar neemt het aandeel jongens af. In hogere klassen is de verdeling weer meer gelijk.

• In Drenthe zijn er relatief minder vwo-geslaagden en meer havo en vmbo

geslaagden. Aanbevelingen • Het leerjaar op het voortgezet onderwijs wordt nog niet in alle gemeenten

goed bijgehouden. Het (jaarlijks) bijhouden van het leerjaar is onder andere nodig om inzicht te krijgen in opstroom en afstroom en doubleren.


6 Jongeren op het middelbaar beroepsonderwijs

6 .1 s Aan ta l j ongeren per t ype b eroepsonderw i jDit schooljaar zijn meer jongeren volgens de gemeentelijke leerplichtregistraties van elf Drentse gemeenten ingeschreven op een iddelbare beroepsopleiding dan vorig jaar (respectievelijk ruim 11.200 en m

9.800). De registratie van het type opleiding (leerweg en niveau) is niet volledig. Bij ongeveer de helft van de mbo leerlingen is leerweg en niveau in de leerplichtregistratie opgenomen. De percentuele verdeling staat in de onderstaande tabel. Te zien is dat de percentages goed overeenkomen met erdere jaren. Het percentage BOL4 leerlingen is het hoogst, net als in eerdere aren. Op de tweede plaats staat de BOL2‐opleiding.

Kengetal

meest gevolgde

opleiding BVE

2008-09

BOL4: 44%

2007-08

BOL4: 42%

ej

2006-07

BOL4: 45%

Tabel 31: Jongeren uit Drenthe in het beroepsonderwijs per leerweg en niveau

% 2008-2009 % 2007-2008 % 2006-2007

BOL 1 2% 2% 3% BOL 2 24% 21% 19% BOL 3 14% 19% 18% BOL 4 44% 42% 45% BBL 1 1% 1% 1% BBL 2 10% 10% 10% BBL 3 4% 4% 4% BBL 4 1% 1% 1%

Totaal 100% 100% 100% Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009 n onderstaande tabel is te zien waar de mbo‐leerlingen naar school gaan. Van ngeveer 2% van de leerlingen is dit niet te achterhalen (vorig jaar 3%). Io Tabel 32: Gemeente waar leerlingen uit de Drentse gemeenten mbo-onderwijs volgen

woongemeente leerling gemeente waar meer dan 20% mbo- onderwijs volgt

Assen Groningen, Assen Coevorden Emmen, Groningen Emmen Emmen Hoogeveen Hoogeveen Meppel Zwolle, Meppel Aa en Hunze Groningen, Emmen Borger-Odoorn Emmen, Stadskanaal De Wolden Hoogeveen, Zwolle Noordenveld Groningen Tynaarlo geen gegevens Westerveld Meppel, Zwolle Midden-Drenthe Groningen, Emmen Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009


6 .2 Samenva t t ing en aanbeve l ingen Samenvatting • Ruim 11.200 jongeren zijn volgens de leerlingenadministraties van de

Drentse monitorgemeenten op het middelbaar beroepsonderwijs ingeschreven.

• De meeste jongeren volgen een beroepsopleidende leerweg op niveau 4 (BOL 4).

Aanbevelingen • Om een goed beeld te krijgen van jongeren die een beroepsopleiding

volgen, is het aan te bevelen om een volledige codering te gebruiken (BRIN-code) van de onderwijsinstelling. Daarnaast moet worden bijgehouden welke leerweg en niveau gevolgd worden.


7 aar een sluitende leerlingenadministratie N Evenals vorig jaar gaat dit afsluitende hoofdstuk over de volledigheid en betrouwbaarheid van de leerplicht c.q. leerlingenadministraties van de elf rentse monitorgemeenten. Hiervoor wordt onderzocht in hoeverre alle 0 tot 3 jarigen in beeld zijn. D2

7 .1 Aan ta l jongeren van 0 to t 23 j aa r in de p rov inc ie Dren the Niet alle jongeren onder de 23 jaar die in de provincie wonen komen voor in de gemeentelijke leerplichtadministraties. Dit geldt vooral voor kinderen onder de 5 jaar (die nog niet leerplichtig zijn) en jongeren die ouder zijn dan 18 jaar. Op 1 januari 2009 woonden 130.530 jongeren onder de 23 jaar in de provincie Drenthe. Exclusief de gemeente Tynaarlo zijn dit 122.083. In de gezamenlijke leerplichtadministraties van de elf monitorgemeenten staan 115.937 jongeren. Dit is 95% van het totale aantal. Het verschil wordt voor een groot deel eroorzaakt doordat een aantal gemeenten (nog) geen jongeren onder de 4 jaar

Kengetal

percentage

0-23 jaar in

de GLA

2008-09:

v95,0%

in de leerplichtadministratie opnemen. In de onderstaande figuur is per leeftijd het percentage in de leerplichtadministraties voorkomende jongeren ten opzichte van het totaal aantal in Drenthe wonende jongeren afgezet. Zo kan men onder andere zien dat van zowel het aantal 0‐ als het aantal 1 jarigen ongeveer drie kwart in de eerplichtadministraties voorkomt (al dan niet met verdere inschrijfgegevens, oals peuterspeelzaalbezoek).

2007-08:

95,5%

lz Figuur 21: Aantal in de provincie Drenthe wonende jongeren 0-23 jaar ten opzichte van de in de leerplichtadministraties voorkomende jongeren (exclusief Tynaarlo).

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

leeftijd in jaren

Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, CBS, 2009


7 .2 n Jongeren d ie n ie t op een op le id ing z i jn ingeschreveVan alle in de leerlingenadministratie ingeschreven jongeren zijn 67.231 volledig leerplichtig, ruim 7.390 hebben een kwalificatieplicht en ruim 20.110 ijn 18 jaar en ouderz . In deze paragraaf wordt gekeken naar iedereen die 5 10

jaar of ouder is, dus alle leerplichtigen. Bij 1,7% van de leerplichtigen ontbreken inschrijfgegevens op een opleiding (ze worden dus wel vermeld in de leerlingenadministratie, maar het is onbekend of en op welke school ze zitten). Bij de kwalificatieplichtigen is het percentage ntbrekende inschrijfgegevens 4% en bij de jongeren van 18 jaar en ouder is het ercentage ontbrekende inschrijfgegevens 39% (zie de tabel). op Tabel 33: Leerplichtstatus en inschrijfgegevens jongeren in de leerlingenadministraties van de elf Drentse gemeenten

volledig leerplichtig kwalificatieplicht 18 jaar en ouder opleiding bo/sbo 43.349 - - (v)so/rec 1.195 139 141 vo 21.120 3.959 3.245 bve 334 2.946 8.041 hoger onderwijs/diversen 88 16 784 onbekend 1.145 (1,7%) 334 (4,5%) 7.906 (39,3%) 67.231 7.394 20.117 Bron: GLA’ s Drentse gemeenten, 2009 Wanneer leerplichtige jongeren niet op een opleiding zijn ingeschreven spreekt men van absoluut verzuim. Wanneer jongeren onder de 23 jaar daarbij geen startkwalificatie hebben spreekt men van voortijdig schoolverlaten. Bij de ongeren die niet meer volledig leerplichtig zijn, is het dus van belang om te jweten of een startkwalificatie behaald is. In de volgende figuur is per leerplichtstatus weergegeven of een jongere ingeschreven is op een opleiding en/of in bezit is van een startkwalificatie. Het in het vorige deel genoemde percentage van 39% missende inschrijfgegevens bij jongeren van 18 jaar en ouder wordt nu genuanceerd door ook het behalen an de startkwalificatie te betrekken. Van 19% van de jongeren is niet bekend of ver sprake van een inschrijving of startkwalificatie. Of het hier daadwerkelijk om absoluut verzuim en voortijdig schoolverlaten gaat is niet gezegd, mogelijk gaat het voor een deel om een administratieve achterstand. Wel duidelijk is dat de kwaliteit van de leerlingenadministratie terk verbeterd is de laatste jaren. Vorig jaar was het percentage ‘onbekend’ nder de jongeren van 18 jaar en ouder veel hoger, namelijk 33%. so

10 in de bijlage staat de definitie van de leerplichtstatus


Figuur 22: Percentages inschrijvingen/startkwalificatie bekend of onbekend, per leerplichtstatus, Drentse gemeenten (excl. Tynaarlo)

98% 97%

81%

19%

3%2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

volledig leerplichtig kw alif icatieplichtig 18 jr eo

onbekend

ingeschreven e.o. SK

Bron: GLA’ s Drentse gemeenten 2009 ijlage 1 vermeldt cijfers over de volledigheid van de inschrijfgegevens per fzonderlijke gemeente. Ba

Voor t i jd ig schoo lve r la ten : gegevens van de RMC’s In de vorige paragraaf was te zien dat nog niet alle jongeren in beeld zijn in de leerplichtadministratie in de leeftijdsgroep van de voortijdig schoolverlaters. Jongeren die de school verlaten zonder startkwalificatie, moeten worden gemeld aan het RMC (Regionale Meld‐ en Coördinatiepunt). De onderstaande figuur laat hiervan gegevens zien. De percentages betreffen ‘nieuwe voortijdig choolverlaters’, dat wil zeggen de schoolverlaters die in het betreffende jaar an school zijn gegaan en niet zijn herplaatst.

7 .3

sv Figuur 23: Perc. nieuwe voortijdig schoolverlaters, per schooljaar en RMC, regio + landelijk 2005-2007

4,0%

3,0%

3,0%

4,4%

3,6%

3,0%

3,0%

4,2%

3,4%

2,9%

3,0%

3,9%

0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0%

Z O Drenthe

Z W Drenthe

Nrd en MiddDrenthe

Nederland

2007/2008

2006/2007

2005/2006

Bron: min. OCSW website, 2009


Het percentage voortijdig schoolverlaters is bijna overal lager dan in eerdere aren (in Noord en Midden Drenthe blijft het gelijk). De Drentse regio’s scoren in jbeter dan landelijk. In de onderstaande tabel is te zien dat het in schooljaar 2007‐2008 voor de totale provincie ging om 1.258 voortijdig schoolverlaters. Dat zijn ruim vijftig minder dan een jaar eerder. In de meeste gevallen gaat het om voortijdig schoolverlaters die het mbo verlaten. In de tabel zijn de gegevens ook per RMC regio weergegeven. In Noord en Midden Drenthe was het aantal voortijdig schoolverlaters in het voortgezet onderwijs in schooljaar 2007‐2008 hoger dan een jaar eerder. Het omgekeerde geldt voor de voortijdig schoolverlaters binnen het mbo. Tabel 34 Aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters, per schooljaar en onderwijstype, RMC regio’s Drenthe

mbo vo totaal Zuid Oost Drenthe 2005-06 432 126 558 2006-07 384 120 504 2007-08 369 107 476 Zuid West Drenthe 2005-06 247 71 318 2006-07 248 77 325 2007-08 239 67 306 Noord en Midden Drenthe 2005-06 367 101 468 2006-07 379 104 483 2007-08 360 116 476 Provincie Drenthe 2005-06 1.046 298 1.344 2006-07 1.011 301 1.312 2007-08 968 290 1.258 Bron: min. OCSW website, 2009


7 .4 Samenva t t ing en aanbeve l ingen Samenvatting • Vijf procent van de in de elf Drentse monitorgemeenten wonende jongeren

onder de 23 jaar komt niet voor in de leerlingenadministraties van deze gemeenten. Vorig jaar was dit iets lager, namelijk 4,5%

• Bij 1,7% van de volledig leerplichtige jongeren ontbreken inschrijfgegevens

(op een opleiding) in de leerlingenadministraties. • Bij 3% van de kwalificatieplichtigen is niet bekend of er sprake is van een

startkwalificatie of dat een opleiding gevolgd wordt. • Bij 19% van de jongeren van 18 jaar en ouder is niet bekend of er sprake is

van een startkwalificatie of dat een opleiding gevolgd wordt. • Het percentage voortijdig schoolverlaters in de Drentse RMC regio’s daalt

jaarlijks een fractie (in 2007-08 2,9% in Zuid West Drenthe, 3,0% in Noord en Midden Drenthe en 3,4% in Zuid Oost Drenthe). In Drenthe zijn relatief minder voortijdig schoolverlaters dan landelijk.

Aanbevelingen • Het verdient de aanbeveling om de gegevens van jongeren die niet meer

leerplichtig zijn en een starkwalificatie hebben in het actuele leerlingenbestand te laten tot het moment dat de jongere 23 jaar is, zodat de onderwijspositie van alle jongeren tot 23 jaar kan worden gevolgd.


Bijlage 1 Alle 0- tot 23-jarigen in beeld: emeenten vergeleken g

Evenals vorig jaar wordt de volledigheid van inschrijfgegevens per gemeente ergeleken. Hiervoor wordt gekeken naar de totale groep 0‐ tot 23‐jarigen. Deze roep wordt ingedeeld in: vg De 0- tot 4-jarigen: het inschrijfpercentage betreft het deel dat ingeschreven is op een voor- of vroegschoolse voorziening. Provinciaal ontbreken bij 90% van deze kinderen inschrijfgegevens (vorig jaar 93%); De 4-jarigen: het aantal dat naar het basisonderwijs gaat. Provinciaal ontbreken bij 14% van deze kinderen inschrijfgegevens (vorig jaar 11%); De volledig leerplichtigen plus de jongeren met kwalificatieplicht: het deel van de jongeren met leerplicht of kwalificatieplicht dat ingeschreven is op een opleiding (inclusief degenen die een startkwalificatie hebben). Provinciaal ontbreken bij 2% van deze jongeren inschrijfgegevens (vorig jaar 3%); De jongeren van 18 jaar en ouder: het deel van deze jongeren dat ingeschreven is op een opleiding en/of een startkwalificatie heeft. Provinciaal ontbreken bij 19% van deze jongeren inschrijfgegevens (vorig jaar 33%); In het hiernavolgende wordt per gemeente het uiteindelijke ‘percentage onbekend’, dus binnen de onderscheiden groep het deel van de kinderen/jongeren van wie geen inschrijf‐ en of startkwalificatie gegevens bekend zijn, vergeleken met het provinciale gemiddelde. In de tabellen is een cel rood gekleurd wanneer de gemeente procentueel slechter dan de provincie scoort. Ook staan de percentages van het vorige schooljaar in de tabellen. De cellen zijn eveneens rood wanneer het gemeentelijke percentage van vorig jaar oger was dan het provinciale percentage van vorig jaar. Een afname van rood etekent dus een verbetering. hb g emeente Assen

totale aantal

ingeschr. op opleid. e/o startkwal.

onbekend percentage onbekend

percentage percentage onbekend onbekend gemeente provincie gemeente 2008-2009 2007-2008

0 tot 4 jaar 1.830 83 1.747 99% 95% 90% 4-jarigen (op bao) 877 741 136 16% 16% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 11.693 11.385 308 4% 3% 2% 18 jaar en ouder 2.344 2.004 340 38% 15% 19%

totaal 16.744 14.213 2.531 27% 15% 18%


gemeente Coevorden totale

aantal ingeschr. op opleid. e/o startkwal.




totaal 9.339 7.175 2.164 31% 23% 18%

emeente Emmen (aparte registratie van vve aangeleverd, buiten de eerlingenadministratie) gl totale




0 tot 4 jaar 4587 82 4505 - 98% 90% 4-jarigen (op bao) 1180 955 225 4% 19% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 15203 15066 137 2% 1% 2% 18 jaar en ouder 6100 4102 1998 36% 33% 19%

totaal - - - - 24% 18%

g emeente Hoogeveen

totale aantal




0 tot 4 jaar 2.606 755 1.851 87% 71% 90% 4-jarigen (op bao) 657 590 67 8% 10% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 8.724 8.691 33 1% <1% 2% 18 jaar en ouder 2.913 2.837 76 20% 3% 19%

totaal 14.900 12.873 2.027 20% 14% 18%


ga

emeente Meppel (er is geen volledige registratie van 04 jarigen angeleverd)

totale aantal




0 tot 4 jaar - - - 100% - 90% 4-jarigen (op bao) 403 403 0 4% 0% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 5.104 5.103 1 1% <1% 2% 18 jaar en ouder 821 650 171 27% 21% 19%

totaal - - - 24% - 18%

g emeente Aa en Hunze

totale aantal




0 tot 4 jaar 938 11 927 100% 99% 90% 4-jarigen (op bao) 266 225 41 18% 15% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 4.187 4.127 60 2% 1% 2% 18 jaar en ouder 1.062 890 172 20% 16% 19%

totaal 6.453 5.253 1.200 20% 19% 18%

ge

emeente BorgerOdoorn (er is geen volledige registratie van 04 jarigen n ouder dan 18 jaar aangeleverd)

totale aantal




0 tot 4 jaar - - - 100% - 90% 4-jarigen (op bao) 271 195 76 12% 28% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 4.245 4.138 107 2% 3% 2% 18 jaar en ouder - - - 59% - 19%

totaal - - - - - 18%


gemeente De Wolden totale




0 tot 4 jaar 816 275 541 99% 66% 90% 4-jarigen (op bao) 259 238 21 9% 8% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 4.033 4.020 13 1% <1% 2% 18 jaar en ouder 1.100 991 109 25% 10% 19%

totaal 6.208 5.524 684 19% 11% 18%

g emeente Noordenveld

totale aantal





totaal 8.117 6.432 1.685 27% 21% 18%

g emeente Tynaarlo

totale aantal




0 tot 4 jaar onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 90% 4-jarigen (op bao) onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 14% voll. leerpl. + kwal. pl. onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 2% 18 jaar en ouder onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 19% onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend

totaal onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 18%


gemeente Westerveld totale




0 tot 4 jaar 677 3 674 - 100% 90% 4-jarigen (op bao) 206 146 60 0% 29% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 2997 2763 234 2% 8% 2% 18 jaar en ouder 894 713 181 24% 20% 19%

totaal 4774 3625 1149 - 24% 18%

g emeente MiddenDrenthe

totale aantal




0 tot 4 jaar 1.300 261 1.039 75% 80% 90% 4-jarigen (op bao) 389 384 5 3% 1% 14% voll. leerpl. + kwal. pl. 5.651 5.644 7 <1% <1% 2% 18 jaar en ouder 1.549 1.387 162 15% 10% 19%

totaal 8.889 7.676 1.213 14% 14% 18%


Bijlage 2 Definities en afkortingen bsoluut verzuim:A Van absoluut verzuim is sprake wanneer een leerplichtig kind niet is ngeschrevi en op een school en er geen grond voor vrijstelling aanwezig is. Etniciteit: Op basis van het geboorteland van leerlingen en hun ouders wordt de etniciteit vastgesteld. Iemand als allochtoon wordt aangemerkt als de persoon zelf of ten minste één van de ouders in het buitenland geboren is. in deze rapportage is gebruik gemaakt van een standaardindeling van allochtonen, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen westerse en nietwesterse allochtonen. Tot de westerse herkomstlanden worden gerekend alle landen in Europa (maar zonder Turkije), Noord‐Amerika, Oceanië, Japan en Indonesië (met inbegrip van het voormalig Nederlands‐Indië). De iet‐westerse herkomstlanden zijn Turkije en alle landen in Afrika, Latijns‐Amerika en zië (met uitzondering van Japan en I

nA ndonesië). Gewichtenregeling basisonderwijs: De nieuwe gewichtenregeling geldt vanaf 1 augustus 2006 en wordt in stappen ingevoerd, gespreid over vier jaar. Elk jaar wordt naast de nieuwe instroom ook een nieuwe leeftijdsgroep van de zittende leerlingen volgens de nieuwe systematiek geteld. Tot de leerlingentelling van 2009 bestaan de oude en de nieuwe gewichtenregeling daardoor naast elkaar. Voor het bepalen van het gewicht verzorgers/voogden van belang. E

van de leerling is het opleidingsniveau van de ouders/

• r worden drie categorieën onderscheiden: Categorie 1 ‐ Maximaal basisonderwijs of (v)so‐zmlk

• f vmbo basis‐ of Categorie 2 ‐ Maximaal lbo/vbo, praktijkonderwijs okaderberoepsgerichte leerweg

• Categorie 3 ‐ Overig voortgezet onderwijs en hoger De nieuwe regeling kent twee gewichten: 0,3 en 1,2. De gewichten zijn gekoppeld aan de eerder genoemde opleidingscategorieën 1 en 2.

Nieuwe leerlinggewichten

0,3: toegekend aan leerlingen van wie beide ouders of de ouder die belast is met de dagelijkse rging een opleiding uit categorie 2 heeft gehad. verzo

1,2: toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders een opleiding heeft gehad uit categorie 1 en

n opleiding uit categorie 1 óf 2. de ander ee 0: toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders of beide ouders een opleiding heeft gehad uit categorie 3.

De oude gewichtenregeling voor het basisonderwijs gaat uit van etnische komaf, al dan niet gecombineerd met opleidingsniveau van de ouder(s). Leerplicht en kwalificatieplicht: De volledige leerplicht duurt tot en met het schooljaar waarin de jongere zestien jaar wordt (een schooljaar loopt van 1 augustus tot en met 31 juli). Daarna geldt de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht geldt voor jongeren die nog een 18 jaar zijn en nog geen startkwalificatie, een diploma van een havo‐, vwo‐ of bo2‐opleiding, hebben behaald.

gm


Startkwalificatie: De leerling heeft een startkwalificatie als hij/zijn een havo diploma, en vwo diploma of een diploma op minimaal niveau twee van de Wet Educatie en eroepsonderwijs (MBO) heeB eft behaald. Voortijdige schoolverlater: Iedere jongere tot 23 jaar die de school verlaat zonder een startkwalificatie wordt beschouwd als een voortijdig schoolverlater. Regionale expertisecentra: REC’s (vsorec en sorec): Vanaf 1 augustus 2003 zijn kinderen op speciale scholen onderverdeeld in vier clusters:

) Cluster 1 omvat scholen voor visueel gehandicapte kinderen (blinden en slechtziendenen kinderen die daarnaast nog een andere handicap hebben; Cluster 2 omvat scholen voor dove en slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden en kinderen die daarnaast nog een andere handicap hebben; Cluster 3 omvat scholen voor lichamelijk gehandicapte kinderen, zeer moeilijk lerende

kinderen, langdurig zieke kinderen met een lichamelijke handicap en kinderen diedaarnaast nog een andere handicap hebben; Cluster 4 omvat scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, langdurig zieke kinderen anders dan met een lichamelijke handicap en onderwijs aan kinderen in cholen die verbonden zijn aan pedologische instituten, dat wil zeggen instituten die nderzoek doen naar en behandelingen verzorgen voor psychisch gestoorde kinderen. so


Afko

)

rtingen

BBL beroepsbegeleidende leerweg (bveBOL beroepsopleidende leerweg (bve) BVE beroeps‐ en volwasseneneducatie

CBP College Bescherming Persoonsgegevens

ngen CBS Centraal Bureau voor de StatistiekCfi agentschap Centrale Financiën Instelli

GBA gemeentelijke basisadministratie HAVO hoger algemeen voortgezet onderwijs HBO hoger beroepsonderwijs LPA gemeentelijke leerplichtadministratie

atie

LOVS leerling‐ en onderwijsvolgsysteem ingenadministrOO d onderwijs

GLA gemeentelijke leerlLW leerwegondersteunenPO primair onderwijs VO voortgezet onderwijs

ducatie VVE voor‐ en vroegschoolse eVWO voorbereidend wetenschappelijk onderwijs

wijs elbaar beroepsonderwijs

SBO speciaal basisonderVMBO voorbereidend middVMBO‐GL gemengde leerweg VMBO‐TL theoretisch leerweg

O‐BBL weg O‐KBL g

VMB basisberoepsgerichte leerVMB kaderberoepsgerichte leerweSV voortijdig schoolverlaten O wetenschappelijk onderwijs

VW


Drentse Onderwijsmonitor 2009 - Hanze€¦ · De regiegroep spreekt haar waardering uit voor de...

Documents

Transcript of Drentse Onderwijsmonitor 2009 - Hanze€¦ · De regiegroep spreekt haar waardering uit voor de...