1

Schooljaar 2011-2012

Martens Bart

7 KAG

Kantooradministratie en gegevensbeheer

Draaiboek

Citytrip Berlijn

1

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE .......................................................................................................................... 1

1 Berlijn .......................................................................................................................................................... 2 1.1 Algemeen ..................................................................................................................................................... 2 1.2 Geschiedenis ................................................................................................................................................ 2 1.2.1 Stichting en ontwikkeling in de middeleeuwen .............................................................................................................. 2 1.2.2 Vroegmoderne tijd .......................................................................................................................................................... 2 1.2.3 Weimarrepubliek en Tweede Wereldoorlog ................................................................................................................... 3 1.2.4 Opdeling en hereniging ................................................................................................................................................... 3 1.3 Vervoer naar en in Berlijn ............................................................................................................................ 4 1.3.1 Vervoer van de luchthaven ............................................................................................................................................. 4

2 Dagplanning ................................................................................................................................................ 5 2.1 Dag 1 ............................................................................................................................................................ 5 2.1.1 Stadswandelroute Berlijnse Muur: hoogtepunten. .......................................................................................................... 5 2.1.2 De route .......................................................................................................................................................................... 5 2.1.3 Belangrijke bezienswaardigheden tijdens deze wandeling ............................................................................................. 6 2.1.3.1 Alexanderplatz ............................................................................................................................................. 6 2.1.3.2 Nikolaiviertel................................................................................................................................................ 6 2.1.3.3 DDR-Museum .............................................................................................................................................. 6 2.1.3.4 Berliner Dom ................................................................................................................................................ 6 2.1.3.5 Museuminsel ................................................................................................................................................ 6 2.1.3.6 Unter den Linden .......................................................................................................................................... 7 2.1.3.7 Gendarmenmarkt .......................................................................................................................................... 7 2.1.3.8 Checkpoint Charlie ....................................................................................................................................... 7 2.1.3.9 Topographie des Terrors .............................................................................................................................. 7 2.1.3.10 Potsdamer Platz en Sony Center .................................................................................................................. 7 2.1.3.11 Kulturforum.................................................................................................................................................. 8 2.1.3.12 Herdenkingsmonument geopend voor de vermoorde Europese Joden ......................................................... 8 2.1.4 De route .......................................................................................................................................................................... 8 2.2 Dag 2 ............................................................................................................................................................ 9 2.2.1 Brandenburger Tor ......................................................................................................................................................... 9 2.2.2 Functie van de poort: ...................................................................................................................................................... 9 2.2.3 Geschiedenis: ................................................................................................................................................................ 10 2.2.3.1 Tweede Wereldoorlog: ............................................................................................................................. 10 2.2.3.2 Val van de Berlijnse Muur: ..................................................................................................................... 10 2.2.4 Uiterlijk ........................................................................................................................................................................ 11 2.2.5 Symbool van de Duitse eenwording ............................................................................................................................. 11

3 Berekening van kosten reis ...................................................................................................................... 13

4 Bijlagen ..................................................................................................................................................... 14 4.1 Affiche ....................................................................................................................................................... 14 4.2 Folder uitstap .............................................................................................................................................. 15 4.2.1 Voorzijde ...................................................................................................................................................................... 15 4.2.2 Achterzijde ................................................................................................................................................................... 16

Draaiboek 2

1 Berlijn

1.1 Algemeen

Berlijn is de hoofdstad van Duitsland en als stadstaat een deelstaat

van dat land. Met 3.479.740 inwoners is Berlijn tevens de grootste

stad van het land en de op één na grootste stad in de Europese

Unie. De stad ligt in het noordoosten van Duitsland, aan de rivier

de Spree en wordt omsloten door de deelstaat Brandenburg,

waarvan ze sinds 1920 geen deel meer uitmaakt.

Berlijn is een metropool en geldt in Europa als één van de grootste culturele, politieke en

wetenschappelijke centra. De stad is ook bekend vanwege het hoogontwikkelde culturele leven

(festivals, nachtleven, musea, kunsttentoonstellingen enz.) en de liberale levensstijl, moderne

Zeitgeist en de lage kosten. Bovendien is Berlijn één van de groenste steden van Europa: 22% van

Berlijn bestaat uit natuur en parken en 6% uit meren, rivieren en kanalen.

1.2 Geschiedenis

1.2.1 Stichting en ontwikkeling in de middeleeuwen

Oorspronkelijk bestond Berlijn uit twee steden: Berlijn en Cölln. De naam Berlijn is mogelijk

afkomstig van het Slavische woord 'berl', dat moeras betekent. Cölln is afgeleid van Colonia.

Hiermee kan een kolonie van Berlijn bedoeld zijn, maar het zou ook een herinnering van de eerste

bewoners aan hun stad van herkomst kunnen zijn, namelijk Keulen.

Rond 1230 hebben de graven Johan I en Otto III de stad Berlijn-Cölln gesticht. Helaas zijn de aktes

van de stichting niet bewaard gebleven. De eerste keer dat ze genoemd worden is 1251 voor Berlijn

en 1261 voor Cölln. In 1307 besloten de twee gemeenschappen samen te gaan en in 1400 hadden de

plaatsen in totaal ongeveer 8000 inwoners.

Al vóór de stadsstichting moet er echter bewoning zijn geweest. Op de Petriplatz werden in 2008

resten van een houten balk gevonden, afkomstig van een eik die in 1192 moet zijn gekapt.

1.2.2 Vroegmoderne tijd

De beroemdste straat in Berlijn werd reeds in 1647 ontworpen. Om een betere verbinding met de

Tiergarten te bewerkstelligen werd vanaf de Hundebrücke een laan aangelegd met zes rijen linde-

en notenbomen, Unter den Linden. Echter door de aanleg van de vestingwerken werd de laan in

1673 naar zijn huidige vorm verlegd.

Door de kroning van keurvorst Frederik III tot koning Frederik I van Pruisen in 1701 kreeg Berlijn

de status van hoofdstad van Pruisen.

Aan het einde van de negentiende eeuw zorgde de snelle economische groei (dankzij Duitslands

industrialisatie) voor een toename van de stedelijke bevolking. Tussen 1819 en 1840 groeide het

inwonertal van 201.000 naar 328.000 en nieuwe huisvesting was derhalve nodig. De enkele

onbebouwde stukken binnen de oude stadsmuren werden in hoog tempo volgebouwd. De

aanwezige weides in het noordoosten en zuidwesten werden eveneens voor bebouwing aangewend.

Draaiboek 3

Het plan voor de wijk Köpenicker Feld ontstond reeds in 1825, maar werd vanwege beperkte

middelen ten behoeve van schadeloosstelling van de landbouwers pas in 1840 verwezenlijkt. De

oude wegenstructuur bleef behouden en nieuwe straten werden dusdanig aangelegd dat vierkante

stukken bouwgrond ontstonden, diagonaal doorsneden door de oude straten.

Op 18 januari 1871 stichtte Otto von Bismarck het Duitse Rijk met Berlijn als Rijkshoofdstad.

1.2.3 Weimarrepubliek en Tweede Wereldoorlog

Het Berliner Stadtschloss en het Kaiser-Wilhelm-Nationaldenkmal rond 1900

Na het einde van de Eerste Wereldoorlog werd in 1918 in Berlijn de republiek uitgeroepen. In 1920

werden meerdere steden en gebieden rond Berlijn geannexeerd conform de Groß-Berlin-Gesetz. Het

nieuwe Groot-Berlijn telde toen bijna 4 miljoen inwoners. De stad was een bruisende metropool in

deze periode, met een gevarieerd uitgaansleven waar plaats was voor uitbundig theater en

experimentele cinematografie. Zo maakte Fritz Lang in 1927 in de filmstudio's van Babelsberg in

Potsdam de duurste film van zijn tijd, Metropolis.

Na de machtsgreep van de nationaalsocialisten in 1933 werd Berlijn de hoofdstad van het Derde

Rijk. De nazi's gebruikten in 1936 de Olympische Zomerspelen in Berlijn voor

propagandadoeleinden. Er waren ook plannen om Berlijn tot de Welthauptstadt van het Germaanse

Rijk om te bouwen. Dit ging niet door als gevolg van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.

In april 1945 vielen de troepen van de Sovjet-Unie Berlijn binnen. Straat voor straat moest de stad

veroverd worden. Tienduizenden soldaten en burgers kwamen hierbij om het leven. Adolf Hitler

pleegde op 30 april 1945 zelfmoord in een bunker onder Berlijn. Een paar dagen daarop

capituleerde Duitsland.

De verwoestingen in de Slag om Berlijn aan het eind van de Tweede Wereldoorlog waren enorm.

Door deze schade en de sloop van de stadsmuren en grachten in de 19e en 20e eeuw was de

grandeur van de stad Berlijn verdwenen.

1.2.4 Opdeling en hereniging

Aan deze situatie kwam een einde toen in 1989 de ontevredenheid in de DDR zo groot werd, dat het

regime er geen grip meer op kon krijgen. Op 9 november 1989 werd de muur door demonstranten

langzaam afgebroken. Hiermee werd de grens tussen Oost- en West-Berlijn na jaren van scheiding

geopend. Op 3 oktober 1990 werd Duitsland officieel herenigd. Hierbij traden de oudere deelstaten

van de DDR tot de Bondsrepubliek toe als 'nieuwe deelstaten', werden West-Berlijn en Oost-Berlijn

samengevoegd tot één deelstaat en werd Berlijn ook weer de hoofdstad van Duitsland. In 1991 werd

de beslissing genomen de regering naar Berlijn te verhuizen, wat in 1999 daadwerkelijk gebeurde.

Berlijn heeft tegenwoordig dus de titel Bondshoofdstad van Duitsland.

Draaiboek 4

1.3 Vervoer naar en in Berlijn

1.3.1 Vervoer van de luchthaven

Ik heb het goedkoopste vervoersmiddel gekozen en dan kom ik uit

bij het vliegtuigmaatschappij Jet air.

In volgende tabel vindt u de tijdstippen van vertrek tot aankomst

Vertrek Aankomst

Maandag 16 April om 04.00 u. in Bree Maandag 16 April om 05.30 u. in Brussel

Maandag 16 April om 08.00 u. vertrek vliegtuig Maandag 16 April om 09.15 u. in Berlijn

Vanuit de luchthaven van Berlijn brengt een taxi ons naar het Leonardo Royal hotel.

Dit duurt ongeveer een 10-tal minuten.

Belangrijk om weten: Uw auto blijft 3 dagen aan de luchthaven van Brussel en dit kost € 48.00.

In Berlijn kopen we ook een busabonnement voor een week omdat dit goedkoper uitkwam dan

dagpassen. De kostprijs hiervan is € 20.00 p.p.

De taxi brengt ons naar het hotel en dit kost € 59.00 per nacht

Draaiboek 5

2 Dagplanning

2.1 Dag 1

2.1.1 Stadswandelroute Berlijnse Muur: hoogtepunten.

Met deze wandelroute door Berlijn laten we je de diverse

aspecten zien van deze stad. Je start in het hart van het

voormalige Oost-Berlijn en kruist de Spree aan het belangrijke

Museuminsel (museumeiland). We wandelen naar de bekende

Gendarmenmarkt en komen langs Checkpoint Charlie.

Uiteraard mag het nieuwe Potsdamer Platz niet ontbreken om

dan via het Kulturforum met talrijke musea naar het

herdenkingsmonument voor de vermoorde Europese Joden te

stappen. We eindigen aan de Brandenburger Tor met de

Reichstag en Unter den Linden. Toch hebben we nog niet alles gezien van Berlijn, op de wandeling

geven we je nog een paar uitbreidingsmogelijkheden mee.

2.1.2 De route

1. We starten onze wandeling aan het metrostation Alexanderplatz. Daarna gaan we aan de Neptunbronnen

en net voor het stadhuis de Jüdenstrasse in en kuisen de drukke Grünerstrasse en komen zo aan het oude

stadhuis.

2. Aan het oude stadhuis ga je rechtsaf en wandel je door de Spandauer Strasse. Je zal aan je linkerkant de

Nikolaikirche zien staan. Voor bij het Marx-Engels Forum neem je links de Karl-Liebknechtstrasse. Zo

kom je aan het DDR-Museum.

3. Net na de Berliner Dom ga je rechtsaf en stap je het Museuminsel binnen. Aan de linkerkant ligt het

Altes Museum en voor je het Neues Museum. We nemen aan de Bodestrasse links en blijven deze weg

volgen tot we op de brede boulevard komen: Unter den Linden tot aan de 3de brug.

4. We wandelen het standbeeld van Frederik de Grote voorbij en slaan linksaf net na de Deutsche

Staatsoper: de Hedwigskirchstrasse. Om dan onmiddellijk rechtsaf en terug linksaf te slaan. Zo komen

we op het mooiste plein van Berlijn: de Gendarmenmarkt.

5. Voorbij de Deutscher Dom ga je rechtsaf in de Mohrenstrasse om in de Friedrichstrasse terug linksaf te

slaan. Nu wandelen we rechtdoor tot aan Checkpoint Charlie.

6. Met Checkpoint Charlie achter je en het museum voor je stap je rechts de Kochstrasse in om dan de

eerste rechts te nemen en direct de eerste links: de Niederkichnerstrasse.

7. Op het einde van die straat ga je rechts de Stresenmannstrasse in tot op de Potsdamer Platz. Daar stap je

links de Potsdamer Strasse in en zie je aan je rechterzijde het Sony Center. Een drukke straat kruisen tot

waar je rechts in de Sharonstrasse kan.

8. Je stapt in de Sharonstrasse en meteen ben je in het Kulturforum met aan je rechterhand het

Musikinstrumentenmuseum en aan je linkerhand het Kunstgewerbemuseum. In de Tiergartenstrasse sla

je rechtaf tot je terug komt aan de Ebertstrasse.

Draaiboek 6

9. Aan de Ebertstrasse ga je linksaf en zie je al meteen het herdenkingsmonument voor de vermoorde

Europese Joden opduiken. Je gaat dan verder rechtdoor en kom je langs de Brandenburger Tor. Nog wat

verder zal je links de Reichstag zien.

10. Aan de rivier ga je naar rechts de Reichstagufer in en stap je zo verder tot aan de Friedrichstrasse waar

ook een treinstation is gelegen (regionale treinen, U-Bahn en S-Bahn).

11. Einde wandeling aan de U-Bahn van de Friedrichstrasse

2.1.3 Belangrijke bezienswaardigheden tijdens deze wandeling

2.1.3.1 Alexanderplatz

Dit plein is een groot verkeersknooppunt en gedomineerd door de 365 meter hoge televisietoren. Boven is er

een restaurant dat om zijn as heen draait en je zo de volledige stad laat zien. Het plein laat niet direct een

vrolijke blik zien. Het is na de oorlog opnieuw opgebouwd in het communistisch tijdperk. Op het plein staat

ook nog de Marienkirche. Meer opvallend is het Rote Rathaus uit de 19de eeuw, ook met een toren van bijna

100 meter

2.1.3.2 Nikolaiviertel

We maken even dit ommetje om je langs het oude stadhuis te brengen. Als je dan rechtsaf geslagen ben dan

kom je in het Nikolaiviertel terecht. Daar zal vooral de Nikolaikirche je opvallen. Afhankelijk van het aantal

kerken dat je op deze wandelroute wilt bezoeken is deze toch de moeite waard om even binnen te stappen. Er

zijn talrijke grafmonumenten te zien.

2.1.3.3 DDR-Museum

In het DDR-Museum kom je alles te weten over het wonen en werken in de voormalige DDR. Het is een vrij

nieuw en interactief museum. Dit is meteen je eerste belangrijke museum op je wandelroute. Er volgen nog

een 10-tal andere die zeker de moeite lonen.

2.1.3.4 Berliner Dom

In de nabijheid van Unter den Linden ligt de Berlijnse Dom. Voor

velen de mooiste kerk van Berlijn en na de éénmaking opnieuw in

ere hersteld. Het is een protestantse kerk waarvan het orgel de

belangrijkste bezienswaardigheid is van het interieur. Het is een zeer

monumentaal gebouw dat een beetje de concurrentie wou aangaan

met de St.-Pietersbasiliek in Rome.

2.1.3.5 Museuminsel

Hier zijn vooral musea gevestigd die Griekse, Romeinse en Byzantijnse kunst tentoonstellen. Doordat deze

gebouwen in het oosten van de stad staan moesten ze dringend worden gerestaureerd, werken die nog bezig

zijn. Het Bode-Museum is wellicht het mooiste gebouw en reeds gerestaureerd. Het Pergamonmuseum is

wereldberoemde en belangrijkste museum ter wereld over de Oudheid. Naar aanleiding van de vondsten in

het Nabije Oosten werd dit museum gebouwd begin de 20ste eeuw. Paleizen, tempels en stadspoorten die

Draaiboek 7

2.1.3.6 Unter den Linden

Unter den Linden was in het voormalige Oost-Duitsland de belangrijkste straat. Historische gebouwen zijn er

bij de vleet. Het Deutsches Historische Museum is het eerste wat je ziet en meteen het grootste museum over

de Duitse geschiedenis, gehuisvest in het meest imposante gebouw. Aan de andere zijde heb je de Neue

Wache, een gedenkplaats voor de slachtoffers van oorlogen. Wat verder staat het standbeeld van Frederik de

Grote. Het mooiste operagebouw van Duitsland is de Staatsoper Unter den Linden. Daar verlaten we de

straat Unter den Linden om ons naar een prachtig plein te begeven.

2.1.3.7 Gendarmenmarkt

Op de Gendarmenmarkt, ten zuiden van Unter den Linden, zijn er

twee kerken. De Französischer Dom is nu een museum over de

Hugenoten (Franse protestanten). De Deutscher Dom is ook een

museum geworden met de parlementaire geschiedenis van

Duitsland als thema.

2.1.3.8 Checkpoint Charlie

Nu blijft er niet veel meer over van deze grenspost tussen Oost- en West-Berlijn. Het bord met de

waarschuwing heeft nog de grootste symboolwaarde. Bezoek zeker het museum 'Haus am Checkpoint

Charlie', ook wel het Mauermuseum genoemd. Het is een museum die je toont wat de invloed was van de

Berlijnse Muur, hoe het er vroeger allemaal uitzag en op welke manieren men probeerde te vluchten naar het

Westen.

2.1.3.9 Topographie des Terrors

Dit zijn de herinneringen aan de terreurdaden van het Derde Duitse Rijk. Het is een tentoonstelling die nu

nog is ondergebracht in een tijdelijk gebouw: Dokumentationszentrum NS-Zwangarbeit”

(Niederkirchnerstrasse 8). Op deze locatie werden de gevangenen door de SS-ers ondervraagd en gemarteld.

De Gestapo had hier zijn hoofdkwartier. De bouwwerken voor het nieuwe museum zijn nog steeds bezig. In

deze straat is er ook een groot stuk van de Muur bewaard gebleven.

2.1.3.10 Potsdamer Platz en Sony Center

De Potsdamer Platz stond voor de Tweede Wereldoorlog synoniem voor moderne technologie. Doordat het een druk kruispunt was stonden hier de eerste verkeerlichten. Na de oorlog bleef er echter niets meer over van deze glorie. Bovendien lag het in een neutrale zone en bleef dan ook tot de éénmaking braak liggen. Na de val van de Berlijnse Muur moest dit opnieuw het

uitgaanscentrum van de stad worden. Nieuwbouw verrees uit de

grond waarvan het Sony Center het meest beroemde is. Onder de

enorme koepel bevindt er zich een groot cinemacomplex en

talrijke horecazaken. Waar de Muur vroeger stond liggen nu een dubbele rij kasseistenen in het wegdek.

Draaiboek 8

2.1.3.11 Kulturforum

Tussen Tiergarten en de Potsdamer Platz ligt het beroemde Kulturforum. Dit is een verzameling van

moderne gebouwen die veel musea huisvesten. Alleen al de architectuur is een wandeling waard. Als

belangrijkste museum is er de Gemäldegalerie. Ze bevat een enorme collectie schilderijen (ca. 25.000) van

de 13de tot de 18de eeuw. De moderne kunst kan je dan vinden in de Neue Nationalgalerie. Verder vind je er

ook nog het onderkomen voor de Berliner Philharmoniker (orkest), de Staatsbibliotheek, het

Muziekinstrumentenmuseum en nog andere.

2.1.3.12 Herdenkingsmonument geopend voor de vermoorde Europese Joden

In mei 2005 is het herdenkingsmonument geopend voor de vermoorde Europese Joden. Het is centraal

gelegen in de stad nabij de Brandenburger Tor. Het bestaat uit 2751 blokken van verschillend formaat

verdeeld over een oppervlakte van 19.000 m². De bedoeling is dat je bij een wandeling doorheen de blokken

een gevoel krijgt van desoriëntatie. Aan dit memorial is ook een ondergronds informatiecentrum verbonden.

2.1.4 De route

Draaiboek 9

2.2 Dag 2

2.2.1 Brandenburger Tor

Brandenburger Tor bij mooi weer.

De Brandenburger Tor, hét hedendaagse symbool van Berlijn en tevens één van de belangrijkste

bezienswaardigheden en stukjes historie van de stad. De Brandenburger Tor is de enige stadspoort in Berlijn

die nog overeind staat en stond vlak aan de Berlijnse muur. De Brandenburger Tor wordt dagelijks bezocht

door vele toeristen, schrik dus niet als je omver wordt gelopen door Amerikanen en andere Nederlanders. In

andere talen wordt de Brandenburger Tor ook wel aangeduid als “Brandenburger Gate” (Engels) of als

“Brandenburger Poort” (Nederlands).

Je kunt de Brandenburger Tor vinden aan het einde van de straat “Unter den Linden”. De poort werd

gebouwd in 1788 en is hét monument van deling en hereniging van Duitsland. In 1961 namelijk werd er bij

de Brandenburger Tor begonnen met de bouw van de Muur. Later, in 1989, was het ook de plek waar de

Muur voor het eerst viel.

2.2.2 Functie van de poort:

De Brandenburger Tor deed in zijn beginjaren dienst als één van de velen stadspoorten die de stad rijk was.

De poorten stonden allen aan de grenzen van het stadscentrum, wie naar binnen wilde werd geacht om een

bedrag tol te betalen.

Draaiboek 10

2.2.3 Geschiedenis:

Brandenburger Tor in 1989.

2.2.3.1 Tweede Wereldoorlog:

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de Brandenburger Tor ernstig verwoest. Alleen een hoofd van

één van de paarden bleef behouden, momenteel is het origineel te bewonderen in het Märkische

Museum. Op 21 september 1956 werd besloten om de poort weer op te bouwen. De Brandenburger

Tor stond in het niemandsland, het hoorde niet bij west Berlijn, noch bij oost Berlijn. De opbouw

was heel bijzonder, want zowel de Wessies en de Ossies aan mee hebben gewerkt. Op 14 december

1957 werd de renovatie afgerond.

Op 13 augustus 1961 werd de Berlijnse muur neergezet en kon men van zowel de oost-, als de

westkant niet meer door de poort. Op uitzondering van de DDR soldaten die wel vrije toegang

hadden, speciale plateau´s stonden tot hun beschikken zodat ze naar de andere kant van de muur

konden kijken.

2.2.3.2 Val van de Berlijnse Muur:

Op 22 december 1989 werd onder luid gejuich van 100.000 mensen de poort weer geopend, een

belangrijk moment in de Duitse historie. Het Quadriga (de paarden en victoria bovenop) bovenop

bleek zo verroest te zijn door gebrek aan onderhoud, dat men dit met spoed moest verwijderen.

Draaiboek 11

2.2.4 Uiterlijk

Replica van de originele Griekse Victoria.

De Brandenburger Tor bestaat uit een zuilengalerij van 26 meter hoog en 66 meter breed. Op de

zuilengalerij staat een strijdwagen met 2 wielen en 4 paarden, ook wel de Quadriga genoemd. In de

wagen zit een vrouw, Victoria om precies te zijn. Victoria is de Griekse Godin van de overwinning,

ja, dezelfde godin die ook zetelt op de Siegessäule. Dit koperen beeld is ontworpen door de

beeldhouwer Johann Gottfried Schadow in 1793. De oorspronkelijke Quadriga van is verloren

gegaan tijdens de Tweede Wereldoorlog, het beeld wat nu op de Brandenburger Tors staat is een

replica die is gemaakt met een tijdens de Tweede Wereldoorlog gemaakte gipsafdruk.

2.2.5 Symbool van de Duitse eenwording

De Brandenburger Tor wordt ook wel gezien als symbool van de Deutsche Einheit. Het symbool

wordt vaak gebruikt in communicatie, zo was de poort te vinden op postzegels, en kan het zijn dat

hij elke dag door je handen glipt als muntstuk (euromunten van 10, 20 en 50 cent). Ook was de

Brandenburger Tor te bewonderen op de biljetten van 5 DM (Deutsche Mark).

Door de vrijheidsstatus die de poort heeft is het ook niet raar dat vele Duitse feestdagen worden

gevierd bij de Brandenburger Tor. Één van de belangrijkste feestdagen van Duitsland, de Tag der

Deutschen Einheit, wordt jaarlijks op 3 oktober gevierd. Zoals de naam al doet vermoeden vieren

onze buurmannen dat het land weer een einheid is geworden. Op deze dag is de hele staat voor de

Brandenburger Tor afgezet, de Straße des 17. Juni. Deze dag is één van de weinige dagen in het jaar

dat de Duitsers trots zijn op hun land, duidelijk is te merken dat de geschiedenis nog een gevoelig

plekje is bij de meeste (oudere) bewoners van Berlijn. Op deze dag is daar weinig van te merken, er

wordt gefeest, gedronken, gezongen en gegeten. Duitse vlaggetjes zijn ook in overvloed aanwezig.

Draaiboek 12

Brandenburger Tor tijdens de dag van de Duitse eenwording

Draaiboek 13

3 Berekening van kosten reis

Omschrijving Prijs per persoon

Hotel € 59.00

Parking luchthaven € 48.00

Taxi Gratis

Busvervoer € 20.00

Fitnissen Gratis

Benzine € 8.00

Vliegtuig € 62.00

Enkele bestedingen € 95.00

Draaiboek 14

4 Bijlagen

4.1 Affiche

Draaiboek 15

4.2 Folder uitstap

4.2.1 Voorzijde

Draaiboek 16

4.2.2 Achterzijde