DRAAGBARE TECHNOLOGIE...•quantified self –beweging ... OOK VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEID 21...

dr. Tom Van Daele

DRAAGBARE TECHNOLOGIE

VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEID

Carewear1

CHANGE OF PLANS

2Carewear

ONZE LEEFWERELD ANNO 2016

3Carewear

ONZE LEEFWERELD ANNO 2016

4Carewear

OVERZICHT

5Carewear

• mHealth & wearables

• ook voor geestelijke gezondheid

• beperkingen & uitdagingen

• toekomstscenario’s

• conclusie

MHEALTH

6Carewear

• “een specifieke vorm van eHealth waarbij men gebruik maakt van mobiele computers, medische sensoren en communicatietechnologie voor de gezondheidszorg”

Istepanian, Jovanov, & Ehang (2004)

MHEALTH

7Carewear

MHEALTH

8Carewear

MHEALTH

9Carewear

WEARABLES

10Carewear

• geheel van sensoren en apparaten die door een gebruiker op het lichaam kunnen worden gedragen

• met als doel om op een weinig invasieve, betrouwbare manier continu (fysiologische) data te verzamelen

WEARABLES

11Carewear

WEARABLES

12Carewear

fysiologisch …

• elektrocardiogram

• elektro-encefalogram

• hartritmevariabiliteit

• ademhalingsfrequentie

• huidgeleiding

maar ook ruimer

• beweging

• temperatuur

• omgevingsbeelden

WEARABLES

13Carewear

• quantified self – beweging

• “data gebruiken om dagelijks leven te monitoren en te verbeteren”

• narrative clip als voorbeeld van niet fysiologische wearable

Swan (2013)

WEARABLES

14Carewear

OOK VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEID

15Carewear

• wearables spelen binnen wetenschappelijk psychologisch onderzoek al ruim een decennium een rol

• voorbeelden van dergelijk onderzoek zijn indicatief voor wat – mits de nodige translatie - in de praktijk ook mogelijk is


16Carewear

• accelerometer

− National Health & Nutrition Examination Study

− fysieke activiteit van 4000 volwassenen

− effect op depressieve klachten

− minstens 3 dagen per week 30 minuten gematigd intensief fysiek actief, 28% minder kans op ontwikkelen depressieve klachten

Song, Lee, Baek, & Miller (2012)


17Carewear

• hartritmevariabiliteit

− stressreductie met gebruik van smartphone

− studenten hoger onderwijs

− in stressvolle contexten CGT-technieken aangereikt

− aangevuld met visualisatie van ademhaling

− effect echter onvoldoende geëvalueerd

Morris & Guilak (2009)


18Carewear

• huidgeleiding

− niet-interventionele benadering

− onderscheid tussen al dan niet stresserend situaties en taken

− ontspannen vs. wiskunde vs. snel ademen vs. snellezen

Villarejo, Zapirain, & Zorrilla (2012)


19Carewear

• onderzoek Kristof Van Laerhoven


20Carewear


− verschillende psychische problematieken hebben fysieke activiteit of fysieke gedragingen als inclusiecritierium bij classificiatie

− ADHD, schizofrenie, majeure depressie, bipolaire stoornis


21Carewear


− monitoren op lange termijn is een veel meer valide dan op 1 vast moment

− white coat hypertension: 10% patiënten hebben hogebloeddruk bij huisarts, maar niet in alledaagse leven & ontvangen daardoor onnodig medicatie.

− wanneer ze worden geobserveerd in labsettings, poetsenmensen hun tanden gemiddeld gedurende 2 minuten. Thuisslechts de helft.


22Carewear

• state-of-the art

− capaciteit (ontwikkelen) om betrouwbaar en valide te meten

− beperkt interveniëren

− voor eerder academische of niet praktijkgevalideerdetoepassingen

BEPERKINGEN EN UITDAGINGEN

23Carewear

• technologie

1. kwaliteit data verschilt sterk naargelang wearables

• sterke vooruitgang laatste jaren, bv. bij inschatten energieverbruik

2. big data

• overzicht behouden

• intra- en interindividuele verschillen


24Carewear

• technologie

3. nood aan software-ontwikkeling

• zowel voor dataweergave en -analyse

• als voor feedback naar eindgebruiker

4. toegevoegde waarde vertalen naar klinische praktijk

• momenteel nog niet bruikbaar voor hulpverleners


25Carewear

• tool voor psychiaters (Van Laerhoven, 2015)


26Carewear

• tool voor psychiaters (Van Laerhoven, 2015)


27Carewear

• afstemming met werkveldprofessionals nog onvoldoende vertrouwd

1. technisch

• hoe valide en betrouwbaar wearables gebruiken

• flexibel omspringen met hardware & software

2. inhoudelijk

• neuropsychologische & fysiologische kennis

• praktisch omgaan met en interpreteren van data

TOEKOMSTSCENARIO’S

28Carewear


29Carewear

• preventief screenen & aanpakken burn-out

− werknemers op zoek naar inzicht in stressgerelateerdeklachten

− ruimer dan enkel zelfrapportage → wearable


30Carewear

• preventief screenen & aanpakken burn-out

− begeleidende professional maakt inschatting, indien nodig

1. verder opnemen tijdens groepsessies of individueel

2. gepersonaliseerde oefeningen

− wearable optioneel in vervolgtraject voor

1. monitoring

2. gerichte feedback


31Carewear


32Carewear

• monitoren van cliënten met een depressie

− uitdaging = cliënt actief houden buiten sessies

− realtime

• wearable met bijhorende mobiele applicatie

• gerichte feedback naar cliënten over HRV

• inzicht in bewegingspatronen

Helbig & Fehm (2004)


33Carewear

• monitoren van cliënten met een depressie

− uitgesteld

• huiswerkopdrachten & eigen ervaringen in wekelijks overleg

• aangevuld met data


34Carewear


35Carewear

• behandelen van paniekstoornissen

− voorafgaand aan ‘onverwachte’ paniekaanval subtiele veranderingen in hartritmevariabiliteit en ademhalingsfrequentie

− vaak tot uur op voorhand vast te stellen

Meuret et al. (2011)


36Carewear

• behandelen van paniekstoornissen

− wearable detecteert en signaleert veranderingen aan cliënt

− cliënt grijpt terug op aangeleerde strategieën

− om tot rust te komen of om bewust in te gaan op ervaring

− data aangevuld met ervaring na afloop als basis voor sessie


37Carewear


38Carewear

• behandelen van cliënten met een eetbuistoornis

− stressniveau doorslaggevende ‘trigger’ voor eetbuien

− vermijdende coping predictief voor toekomstig pathologisch eetgedrag

Freeman & Gil, 2004


39Carewear

• behandelen van cliënten met een eetbuistoornis

− wearable detecteert hartritmevariabiliteit

− signaleert via app een risicovolle periode & reikt concrete probleemoplossingsgerichte copingstrategieën aan

− volgende sessie grondige bespreking, inclusief redenen voor succes of falen van strategieën voor verdere optimalisatie


40Carewear


41Carewear

• simplificaties

− tonen echter potentieel, in context van eerder aangehaalde uitdagingen

− evolutie naar steeds minder invasieve en multimodale toetellen

− past binnen een betere, meer effectieve dienst- en hulpverlening

− kan helpen om grote uitdagingen voor werkvloer en geestelijke gezondheidszorg mee te tackelen

CONCLUSIE

42Carewear

• evolutie naar steeds minder invasieve en multimodale toestellen

• past binnen een betere, meer effectieve dienst- en hulpverlening

• kan helpen om grote uitdagingen voor werkvloer en geestelijke gezondheidszorg mee te tackelen

REFERENTIES

43Carewear

• Freeman, L. M. Y., & Gil, K. M. (2004). Daily stress, coping, and dietary restraint in binge eating. International Journal of Eating Disorders, 36, 204-212.

• Istepanian, R. S., Jovanov, E., & Zhang, Y. T. (2004). Guest editorial introduction to the special section on m-health: Beyond seamless mobility and global wireless health-care connectivity. IEEE Transactions on Information Technology in Biomedicine, 8, 405-414.

• Meuret, A. E., Rosenfield, D., Wilhelm, F. H., Zhou, E., Conrad, A., Ritz, T., & Roth, W. T. (2011). Do unexpected panic attacks occur spontaneously? Biological psychiatry, 70, 985-991.

• Morris, M., & Guilak, F. (2009). Mobile Heart Health: Project Highlight. IEEE Pervasive Computing, 8(2), 57-61. doi:10.1109/MPRV.2009.31

• Song, M. R., Lee, Y.-S., Baek, J.-D., & Miller, M. (2012). Physical Activity Status in Adults with Depression in the National Health and Nutrition Examination Survey, 2005–2006. Public Health Nursing, 29, 208–217. doi: 10.1111/j.1525-1446.2011.00986.x

• Villarejo, M. V., Zapirain, B. G., & Zorrilla, A. M. (2012). A stress sensor based on Galvanic Skin Response (GSR) controlled by ZigBee. Sensors, 12, 6075-6101.

CAREWEAR

PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEKVOOR ONDERNEMINGEN & SOCIAL PROFIT

Carewear44

POTENTIEEL VAN WEARABLES

45Carewear

CAREWEAR – DOEL

46Carewear

wearables als nuttige tools in praktijk

binnen EAPs in klinische context

CAREWEAR - VOORBEREIDINGSTRAJECT

47Carewear

selectie wearables

potentiële impact bepalen

gebruikersgroep samenstellen

aanzet uitbouw software

vervolg binnen TETRA-project

2016-2018

CAREWEAR – TEAM

48Carewear

CAREWEAR – PARTNERS

49Carewear

CAREWEAR – STUDIEDAG

50Carewear

brugfunctie

onderzoek praktijk

DRAAGBARE TECHNOLOGIE...•quantified self –beweging ... OOK VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEID 21...

Documents

Transcript of DRAAGBARE TECHNOLOGIE...•quantified self –beweging ... OOK VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEID 21...