Downloaden (PDF, 7.17MB)

Onafhankelijk vakblad voor lassen, lijmen en snijden Nummer 3 | maart 2016

Onderwijs en OpleidingenThemanummer

www.vakbladlastechniek.nlUitgaveISSN 0023-8694Lastechniek wordt uitgegeven in opdracht van het Nederlands Instituutvoor Lastechniek (NIL) in samenwerking met het Belgisch Instituutvoor Lastechniek (BIL).RedactieBert de Jong, Fleur Maas, Peter Meys, Rolf Mul, Leo Vermeulen,Bart Verstraeten, Margriet WennekesEindredactieMargriet Wennekes, Leo Vermeulen (techniek)UitgeverBert de JongAdvertentiesCon-Sell, Rolf MulT 06 12 50 90 58 - E [email protected] Barendse, Ruud van Bezooijen, Tim Blok, Leen Dezillie, Rob Helmich, Marcel Hermans, Michel van ‘t Hof, Piet van der Horst,Michael Jak, Pieter Keultjes, Marco Kraaijeveld, Maurice Mol, Ed Mulder, Frank Smit, Erik Steenkist, Gregor Tokarenko, Fred Vasquez, Adriaan Visser, Olaf van der Vliet

Adressen Nederlands Instituut voor LastechniekLouis Braillelaan 80 - 2719 EK ZoetermeerT 088 018 70 00 - www.nil.nl

Belgisch Instituut voor Lastechniek vzwTechnologiepark 935 - B-9052 Zwijnaarde, BelgiëT +32 9 292 14 05 - F +32 9 292 14 01, E [email protected] - www.bil-ibs.be

OPUS communicatie-ontwerpFruitweg 24 j - 2321 GK Leiden, T 071 589 56 44 - F 071 541 41 50E [email protected]

Abonnementen Voor particulieren in Nederland € 62,50 op privé-adres, voor bedrijvenin Nederland per abonnement. Voor studenten en senioren geldt in Nederland een speciaal tarief.

Voor abonnementen in België kunt u contact opnemen met [email protected] zijn excl. btw.

Lastechniek verschijnt tien keer per jaar en wordt toegezonden aandeelnemers van het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) en hetBelgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) en andere geïnteresseerdenen belanghebbenden in de verbindingstechniek. Voor vragen overabonnementen kunt u terecht bij het NIL of het BIL voor België. Het abonnement geldt voor een geheel jaar. Opzeggingen per aan-getekend schrijven vóór 1 oktober van het lopende jaar.

Verzendadres wijzigen? Stuur dan het etiket met verbeterd adres retour.Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de regels voorhet Advertentiewezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland.

Ontwerp en lay-out OPUS communicatie-ontwerp, Leiden.

Hoewel de informatie gepubliceerd in deze uitgave zorgvuldig is uitgezocht en waar mogelijk gecontroleerd, sluiten de uitgever en de redactie uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheden en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens.

©2016 - Overname van artikelen is slechts mogelijk na verkregen schriftelijke toestemming van de uitgever.

ColofonHerman Pruisken vierde in januari zijn vijftigjarig jubileum als

lasdocent. Wim de Groot vierde in dezelfde maand het twin-

tigjarig bestaan van zijn eigen lasschool, nadat hij vijf jaar

ervaring had opgedaan als docent. Dat is bij elkaar 75 jaar

aan ervaring. Welke aanbevelingen hebben deze ervaren

leermeesters voor de toekomst van het lasonderwijs? We

vroegen het hen tijdens een bezoek aan het Stanislascol-

lege in Delft, de school waar al duizenden jonge mensen zijn

begeleid naar een lasdiploma.

Aandacht en goede begeleiding, dat is waar het volgens

deze ervaren docenten in essentie om draait in het lason-

derwijs. En vooral tijd. Tijd om te leren en om ervaring op te

doen. Een gedegen vooropleiding zou, meer dan nu het

geval is, een voorwaarde moeten zijn voor het certificeren

van lassers.

Herman Pruisken begon als eerste in Nederland met het or-

ganiseren van bedrijfsstages, wat sindsdien overal navol-

ging heeft gevonden. Leermeesters zijn in de bedrijfspraktijk

onmisbaar om jonge lassers de fijne kneepjes van het vak bij

te brengen. Zo wordt Justin Balkaran op de werkvloer bij Co-

fely intensief begeleid door zijn leermeester Ben Wouden.

Daarnaast heeft hij een coach bij Goflex, het opleidingsbe-

drijf waar hij gedurende zijn BBL-traject in dienst is. In het

openingsartikel leest u alles over de filosofie achter Goflex

en haar partnerorganisatie Vakwijs Opleidingen.

Om de belangstelling voor het lassersvak te stimuleren, or-

ganiseert het NIL jaarlijks laswedstrijden voor vmbo-leerlin-

gen. Onze redacteur Jaap van Sandijk maakte een sfeer-

reportage van de voorronde in regio West, waar de wed-

strijden goed staan aangeschreven onder docenten.

De voorronde in regio Oost trok dit jaar zelfs de aandacht

van de landelijke media, en dat is natuurlijk de beste pro-

motie die “het vak” zich kan wensen.

Laswedstrijden zijn er ook op wereldwijd niveau. Richard

Roolvink en Leroy De Ryck vertellen over de tijd van hun

leven bij WorldSkills in Brazilië en geven ons een kijkje ach-

ter de (las)schermen op de wedstrijdvloer. Daar kunnen

nieuwe kandidaten hun voordeel weer mee doen.

We wensen u veel leesplezier met deze uitgave vol verha-

len van en over leerlingen en leermeesters.

De makers van Lastechniek

Leerlingen en leermeesters

LASTECHNIEK VOORWOORD - maar t 2016

De NILBIL Verbindingsgids is een uniek naslagwerk voor professionals in de verbindingstechniek. Technische informatietabellen en tekeningen vormen een belangrijk onderdeel van de gids.

Deze zorgvuldig geselecteerde informatie is bedoeld als een leidraad bij het interpreteren van normen, procedures en specificaties. Verder bevat de gids informatie over de belangrijkste overkoepelende organisaties,

een overzicht van erkende opleidingsinstellingen en het stroomschema van las- en laskaderopleidingen.

De NILBIL Verbindingsgids is een uitgave van vakblad Lastechniek, in samenwerking met het NIL en het BIL. De gids is uitgevoerd als een handzaam en robuust boekje, bedoeld voor intensief gebruik op de werkvloer.

Voor € 30, - excl. 6% btw en verzendkosten kunt u in het bezit komen van dit praktische naslagwerk.

Bestellen is eenvoudig. Ga naar www.vakbladlastechniek.nl en klik op de cover van de Verbindingsgids.

Inhoud #3 maart 2016

LASTECHNIEKwordt uitgegeven door OPUS communicatie-ontwerp in opdracht van het Nederlands Instituut voor Lastechniek enin samenwerking met het Belgisch Instituut voor Lastechniek

www.vakbladlastechniek.nl

04 Vanuit de verbindingswereld

08 TechniShow berichten

12 Opleidingsbedrijf in actie bij Cofely

18 Laswedstrijden voor vmbo-leerlingen

21 Erkende opleidingsinstellingen

22 Stroomschema las- en

laskaderopleidingen

25 Portret 1, geslaagd voor IWE

26 Groeiende behoefte aan opleidingen

NDO en inspectie

Over het niveau

zijn de examinatoren

tevreden.

“Er is in de juiste

posities gelast.

Maar we hebben

wel een tip voor

de aanwezige

opleiders: let op

de hoeklashoogtes!”

18

36

38

Coverfoto: Fotostudio Barendrecht bij Cofely Dordrecht

Foto: NGK

Foto: Steven BemelmanFoto: Anita Baars, EQIN

28 De Olympische Spelen voor lassers

32 Aan tafel met 75 jaar ervaring

in het lasonderwijs

35 Portret 2, geslaagd voor IWT

36 Vaktrots, de chillste lasleraar

38 Opleiding in de smederij

40 Portret 3, geslaagd voor IWT

41 Willem de Welder

42 Brancheregister

Lassen en lasinspectie zijn als vakgebieden nauw met elkaar verbonden. De behoefte aan gespecialiseerd perso-

neel voor het uitvoeren van niet-destructief onderzoek en inspecties neemt toe, zoals u ook in deze uitgave kunt

lezen. Veel lastechnici volgen een aanvullende opleiding op dit gebied, om hun vakkennis en inzetbaarheid te ver-

groten.

In Lastechniek willen we daarom structureel meer aandacht gaan besteden aan NDO en Inspectie. Dit was ook een

wens die geuit werd door de leden van onze redactieadviesraad, en waar we als makers graag iets mee willen doen.

In welke vorm we dit gaan gieten weten we nog niet, maar bij deze de oproep om uw vragen, suggesties, opmer-

kingen en tips aan ons kenbaar te maken: [email protected]

10

4

LASTECHNIEK BERICHTEN - maar t 2016

5

Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het IIW in Hel-sinki in 2015, werd door de IAB-A ledenvergaderingbesloten om de bestaande ‘Guideline 252’ die de basisvormt voor de inhoud van de lesstof voor de IIW-las-kaderopleidingen (IWP, IWS, IWT, IWE), drastisch tehervormen. In februari 2016 werden in Parijs de eersteideeën en tijdsplanningen gepresenteerd door de IAB-werkgroep WG A #2a.

TransparanterRoger van den Brekel, voorzitter van de werkgroep WGA #2a: “De reden voor het aanpakken van de huidigeGuideline heeft enerzijds te maken met de wens om debestaande IIW/IAB/EWF-opleidingen een plek te gevenbinnen het Europese kwalificatiesysteem voor opleidin-gen. Anderzijds willen we met een nieuwe Guidelinemeer duidelijkheid verschaffen over de inhoud van hetlesmateriaal en de vereiste diepgang voor elk oplei-dingsniveau. Nu zijn de verschillen tussen IWE en IWTqua lesstof vrij gering. Uiteindelijk wordt het niet alleenvoor de student, maar ook voor het opleidingsinstituuttransparanter aan welke eisen precies moet worden vol-daan.”

Verkleinen van verschillenOfficieel zouden er wereldwijd geen verschillen mogenbestaan in het kennisniveau dat behoort bij een bepaaldlaskaderdiploma, maar de vaagheid waarmee de ken-niseisen worden omschreven, in combinatie met het feitdat het minimale eisen betreft, hebben ertoe geleid dater wel degelijk aanzienlijke verschillen bestaan tussenbijvoorbeeld IWT’ers onderling, terwijl hun diploma’stoch voldoen aan alle eisen van de Guideline. Veel werk

IAB Guideline voor laskaderopleidingen

gaat op de schop

LASTECHNIEKmaar t 2016

aan de winkel dus voor dewerkgroep WG A #2a, dieverantwoordelijk is vooralle inhoud en nieuwe ont-wikkelingen binnen de252-Guideline.

Heldere, toetsbare leerresultaten“Concreet betekent dit alle 67 hoofdstukken van de Gui-deline herzien moeten worden en wel zodanig, dat dezepast binnen de moderne regels van het onderwijs: dui-delijke leerdoelstellingen en heldere, toetsbare leerre-sultaten. Dat is geen gemakkelijke opgave. Desondankshebben zich nu al twintig landen binnen de werkgroepWG A #2a bereid verklaard om een deel van de werk-zaamheden op zich te nemen”, laat Van den Brekelweten.

Voorlopige planningVanuit het EWF is een gesubsidieerd EU-project opge-zet. In dit project, MAKE-IT genaamd, zal een eersteopzet worden gemaakt voor de herziening van de Gui-deline. Vervolgens zal de werkgroep WG A #2a dezeeerste opzet beoordelen en aanpassen. Uiteindelijk zaltijdens de algemene ledenvergadering van de IAB moe-ten worden ingestemd met de definitieve uitgave van de252-Guideline. Een eerste voorlopige planning loopt totin juli 2017, maar het is de vraag of dit haalbaar is. “Vooralle betrokkenen is het wel zaak om de ontwikkelingenop de voet te blijven volgen, omdat de nieuwe Guide-line een nagenoeg ideale blauwdruk zal zijn voor allenieuwe lesstof voor laskaderopleidingen, zowel in printals online, via e-learning, virtual reality, enzovoort.”

Het ArcShield-513 systeem biedt met de ARC-513 las-bril een oplossing voor vele las- en slijpwerkzaamhe-den. De multifunctionele brillen kunnen ingezetworden bij slijpen, snijden en booglassen, vanaf kleur#5 tot en met kleur #13. De ArcShield-producten zijnverkrijgbaar via toeleverancier Macknights in Haarlem.

Ergonomisch ontwerpDe ARC-513 is de eerste automatische lasbril ontwor-pen door lassers voor lassers. De lichtgewicht lasbril isergonomisch vormgegeven en comfortabel. Naast dekorte reactietijd van 1/15.000 sec. biedt de lasbril eenaantal extra functies, zoals een schokabsorberende, hit-tebestendige siliconenafdichting en een ventilatiesys-teem tegen condensvorming. De vervangbarebeschermlens is voorzien van een harde coating voorextra duurzaamheid en bescherming tegen spatten, vuilen stof.

Vele toepassingenDe ARC-513 automatische lasbril is een alternatief voorde traditionele lashelm en kan voor veel toepassingenworden gebruikt:•

•

•

De ARC-513 wordt standaard geleverd met brilmontuur.Dit montuur vergroot de veelzijdigheid en het gemak vanhet systeem voor brildragende gebruikers, doordat len-zen op sterkte ingemeten kunnen worden door een op-ticien. Het montuur is voorzien van een vervangbaresiliconen rok, voor een goede pasvorm. Optioneel ver-

krijgbare accessoires zijn de SoftshieldTM brandvertra-gende laskappen en maskers en het nylon Clip-shieldTM. Het lichtgewicht ClipshieldTM wordt eenvou-dig en binnen enkele seconden op de lasbrilgemonteerd, waardoor een complete lashelm ontstaat.

Over MacknightsMacknights richt zich als toeleverancier in de lastech-niek op een uitgebreide range van lasaccessoires, waar-onder elektrodehouders, aardklemmen, kabelkop-pelingen, gutselektroden, lashelmen, laskappen en las-handschoenen. Een groot deel van de artikelen dieMacknights in het assortiment heeft, worden recht-streeks bij fabrikanten betrokken.

bij het werken in zeer beperkte ruimten, mobiel las-sen en inspectie;bij slijpen, snijden en booglassen (BMBE, MIG/MAGen TIG);in combinatie met veiligheidshelm, adembescher-ming en andere accessoires voor maximale be-scherming en flexibiliteit.

Automatische lasbril

ontworpen door en voor lassers

Volg de Vakkanjers op weg naar EuroSkills15-18 maart 2016 TechniShow, Jaarbeurs Utrecht - CAD-tekenen, CNC-draaien, CNC-frezen,

Industriële Automatisering, Machinebankwerken fijnmechanisch (bij ROC van FC Twente), Onderhoudsmontage, Plaatconstructie en Robotica.

6-8 april 2016 Klokgebouw, Eindhoven - Elektrotechniek gebouwen, Landbouwmechanisatie, Lassen BMBE/MIGMAG, Lassen TIG, Mechatronica, Metalen dakdekken en Sanitaire en verwarmingstechniek.

1-4 december 2016 EuroSkills 2016, Göteborg, Zweden

6


7


HU houdt pleidooivoor een leven lang leren

YASKAWA presenteertcomplete automatiserings-oplossingen

Waarom is het opleiden van lasprofessionals in toene-mende mate belangrijk? Deze vraag roept vaak clichésop zoals ‘De wereld verandert steeds sneller’ en ‘Ken-nis is macht’. Hoewel daarover geen discussie bestaat,houdt het Centrum voor Natuur & Techniek van Hoge-school Utrecht een pleidooi voor een leven lang leren.

Toenemende globaliseringBedrijven opereren steeds meer op internationaal ni-veau. Dit proces van toenemende globalisering wordtgestuurd door bedrijfseconomische principes, zoals dewens om arbeid daar plaats te laten vinden waar dat hetmeest rendabel is. Steeds vaker betekent dit dat mas-saproductie naar lagelonenlanden wordt verplaatst.Toch houden multinationals die hun productie eldershebben ondergebracht, hun hoofdvestiging vaak in Ne-derland. In onze Westerse samenleving is de focus langzamer-hand verschoven van (industriële) productie naar dienst-verlening, logistiek en onderzoek. Fabricage in lage-lonenlanden is voor specialistische producten veelalechter geen goede optie gebleken, waardoor de ver-vaardiging van hightech producten voor Nederlandsebedrijven een grote uitdaging blijft. De voor deze fabri-cage gebruikte technieken zijn aan snelle veranderin-gen onderhevig. Onderwijs op het gebied van materialen, lasprocessen,construeren en fabricage zorgt voor de integrale kennisdie daarvoor nodig is. Goede lastechnici zijn veelge-vraagd en schaars. Hun werk groeit in waarde en aan-zien, van het oplossen van problemen tot het vormenvan een sterke schakel in de waardeketen.

Optimale inzetbaarheidHet concept ‘een leven lang leren’ deed zijn intredebegin jaren negentig. Het idee is dat medewerkers zichhun leven lang moeten blijven ontwikkelen om optimaalinzetbaar te blijven binnen een bedrijf. Kennis veroudertsnel en daarom is continue ontwikkeling van personeelnoodzakelijk voor de kenniseconomie die Nederland wilzijn en blijven. Met het veranderende arbeidslandschapneemt de behoefte toe om de ontwikkeling van perso-nen weer te geven in de vorm van herkenbare en er-kende eindkwalificaties. Dat is zeker het geval in delaswereld, met de intrede van de EN 1090.

Aansluiten op kennisbehoefteVraagstukken worden complexer, en parate kennis ishard nodig. Het cursusaanbod van ROC Midden Ne-derland en Centrum voor Natuur & Techniek biedt voorwerkende lasprofessionals veel ontwikkelingsmogelijk-heden. Van de Schakelcursus International WeldingTechnologist (SIWT) tot en met de opleiding Internatio-nal Welding Engineer (IWE), eventueel in combinatiemet Inspectie- en Keuringstechnieken niveau 2 en ni-veau 3 (IKT2 en IKT3). Met het brede cursusaanbod slui-ten deze opleiders aan op de kennisbehoefte in deindustrie.

Yaskawa produceert en levert 'turnkey' robotsystemenvoor alle mogelijke toepassingen zoals lassen, snijden,handling, montage, ontbramen, polijsten, frezen enspuiten. ‘Total System Solutions’ in automatisering isde slogan waarmee het bedrijf zich ook tijdens deTechniShow profileert.

Lassen en handlingOp twee verschillende stands zullen verschillende las-robots en een aantal handlingrobots te zien zijn. Hier-mee laat Yaskawa zien op hoeveel manieren derobotsystemen kunnen worden ingezet voor het auto-matiseren van een breed scala aan industriële omge-vingen, zoals machinebouw, automotive, verpakking,houtbewerking, textiel en halfgeleiderindustrie.

In memoriam André Stroeks

Onlangs bereikte ons het bericht dat André Stroeksop 3 februari jl. is overleden. Hij heeft bijna 40 jaar bijDSM gewerkt als technisch consultant op het gebiedvan de toepassing en het verwerken van thermo-plastische kunststoffen. Zijn contacten met het NILdateren al vanaf de jaren zeventig toen hij betrokkenwas bij het opstellen van een aantal voorlichtingspu-blicaties over het lassen van thermoplastische kunst-stoffen. André is in 1988, na zijn pensionering bijDSM, als adviseur door het NIL aangetrokken vooractiviteiten op het gebied van kunststoffen.

Zijn betrokkenheid bij NIL voorlichtingsactiviteiten opkunststoflasgebied blijkt onder meer uit zijn grote bij-drage aan de publicaties over stuiklassen, extrusielas-sen, heetgaslassen, moflassen van thermoplastischekunststoffen en een praktijkaanbeveling. Hij onderhieldhiervoor een aantal internationale contacten op ge-

noemd werkgebied met onder andere DVS en IIW-Commissie XVI. André werd in alle stuurgroepen vande collectieve onderzoeksprojecten op kunststofge-bied erkend als een groot vakman en als een buiten-gewoon plezierig persoon. André was de eerstevertegenwoordiger uit de kunststofsector die in 2000de Professor Geerlingspenning heeft ontvangen, waar-bij zeker ook moet worden vermeld zijn bijdrage aande totstandkoming van Europese normen en regelge-ving op dit gebied.

We wensen zijn naaste familie veel sterkte met het ver-werken van dit verlies.

Bestuur, Raad van Advies en (oud)medewerkers vanhet Nederlands Instituut voor Lastechniek en het Pro-jectbureau voor onderzoek aan Materialen en Produc-tietechnieken (PMP).

ONLY THE BEST QUALITY

www.act-machinery.nlStand 07.B082Technishow

advertentie

Hal 11, A028 | Hal 10, H023

9


7-assige robotsVan 1982 tot 1988 waren 5-assige knikarm-lasrobots destandaard. Met de komst van de 6-assige lasrobots in1989 werd een rotatie-as toegevoegd aan de bovenarmvan de lasrobot, waardoor het programmeren van las-bewegingen sterk werd verbeterd. “Nu, 26 jaar later, in-troduceert OTC als eerste robotfabrikant een completelijn lasrobots in een 7-assige uitvoering. Per direct zijnalle robotarmen zowel met slangenpakket binnendoorals buitenom in standaard en verlengde uitvoering teverkrijgen in een 7-assige uitvoering.” De nieuwe typeskrijgen de extensie S mee (van ‘seven axes’) en de com-plete serie bestaat uit: FD-B4S, FD-B4LS, FD-V6S, FD-V6LS, V20S.

Op drie verschillende stands zal Rolan Robotics tij-dens de TechniShow laten zien dat het bedrijf zijnsteentje bijdraagt aan het verbeteren van productie-processen met robots. “Dit past in het kader van SmartIndustry. Wat te denken van het draadloos versturenvan data, vanaf één draadloze teachpendant naar ver-schillende OTC lasrobots? Of hoe de 7-assige robotsvan OTC net dat beetje meer hebben waardoor je erwel bij kunt? Hoe het gebruik van offline software bij-draagt aan het verkorten van programmeertijd of in-zicht biedt in cyclustijd en bereikbaarheid?”

Rolan Robotics richt zijn ontwikkelingen op Smart Industry

8


Om het hoekje lassenDe 7-assige robot is in staat om de extra elleboog-as teroteren en daardoor om obstakels heen te bewegen.Net als de 6-assige robot heeft de 7-assige robot eenbolvormig werkbereik, maar daarbinnen meer flexibili-teit. De 7-assige lasrobot kan op de sokkel blijven stil-staan en toch zijdelings bewegen. Hierdoor kan dezerobot "om het hoekje" lassen. Ook het werkbereik aande binnencirkel van de robot neemt toe. Dit biedt metname voordelen voor ruimtelijk gevormde producten,zoals meubels en producten waarbij zowel aan de bin-nen- als aan de buitenzijde gelast moet worden. Dank-zij de compacte footprint van de robot kunnen tweerobots dicht tegen elkaar staan zonder dat ze in elkaarsvaarwater komen. Dit is een voordeel voor grote seriesop een compact product, waarbij korte cyclustijden ge-wenst zijn.

Draadloos programmeerpaneelHet draadloze programmeerpaneel van OTC is geschiktvoor 5 robots tegelijkertijd. Elke robot wordt daarbijvoorzien zijn van een ontvangststation en een extra con-trolelamp. Het paneel weegt 1350 gram, waarbij de ver-houding tussen batterijduur en gewicht zo optimaalmogelijk gekozen is. De batterij heeft een capaciteit van5 uur non-stop. Het bedraad herladen van de batterij ismogelijk tijdens het programmeren. Het programmeer-panel wordt geleverd conform ISO 13849 Performancelevel D.

Hal 11, B028, F050, F060

Tijdens de TechniShow zal Koike dit jaar met tweestands aanwezig zijn om de laatste innovatieve snij-oplossingen te presenteren. De CNC machines zijn tezien in hal 7, stand C002. In hal 10, stand G010 pre-senteert Koike het uitgebreide programma portablemachines en de PNC-12 Extreme.

CNC machinesOp de stand voor CNC machines worden zowel de Del-tatex als de Monotec gedemonstreerd. “De Deltatex isgrensverleggend als het gaat om flexibiliteit en produc-tiviteit bij het snijden met plasma en/of autogeen. De op-tionele 3D snijkop maakt het mogelijk om nauwkeurigbevels aan te brengen op grote platen.”

Daarnaast zal de Europese primeur van de Monotec tezien zijn. “De Monotec is een robuuste CNC-bestuurdeplasmasnijmachine voor het snijden van staal, alumi-nium en roestvast staal met 100 A conventionele lucht-plasma van 0,5 tot 15 mm.”

Portable machinesKoike beschikt over een uitgebreid programma aandraagbare snij- en lasmachines (portables). Op de standvan de portable machines zullen diverse modellen aan-wezig zijn, zodat bezoekers zich beter kunnen oriënte-ren op alle mogelijkheden die er zijn. Zo worden denieuwe ‘Wel Handy Multi’ en de ‘Wel Handy Multi Ad-vance’-besturing gepresenteerd, een Europese primeur.“Elke machine levert dezelfde hoge kwaliteitsresultatenen productiebesparingen als de grotere machines.”

Tot slot vraagt Koike aandacht voor de PNC-12 Extremeportable CNC-snijmachine. Deze snelle machine, metuitgebreide mogelijkheden, is leverbaar in standaard au-togeen uitvoering of plasma-uitvoering. Beide uitvoerin-gen zullen op de stand te zien zijn.

Koike toont slimmesnijoplossingen

Hal 7, C002 | Hal 10, G010

Offline programmerenHet Delfoi systeem is een generiek pakket voor offlineprogrammeren en daarmee geschikt voor OTC, maarook voor andere robotmerken. Vanuit het offlinepakketwordt via een postprocessor het bewegingspro-gramma vertaald voor het specifieke robotmerk enmodel. “Het OTC-offlinepakket kenmerkt zich door eenzeer laagdrempelige manier van programmeren. Dank-zij het virtuele OTC-offlineprogrammeerpaneel is nau-welijks aanvullende training nodig om het pakket tekunnen gebruiken.”

11


Hal 7, B108

Hal 1, D075

Hoogwaardige roestvaststaalproductenGeton verwerkt steeds meer orders voor hoogwaardigeroestvaststaalproducten in enkelstuks en stelt daarvoorsteeds hogere eisen aan de flexibiliteit van zowel orga-nisatie als machinepark. Dat vraagt om een breed in-zetbaar machinepark. Zo beschikt Geton over een ruimaantal machines voor verspanen, buigen, ponsen ensnijden. Om bij een groeiende orderportefeuille de mo-gelijkheden voor flexibele productie te vergroten heeftGeton gekozen voor de nieuwe generatie plaatbewer-kingsmachines van Ermak, geschikt voor de verwerkingvan plaatafmetingen tot 4 m lengte. Directeur d’Jeff vander Ven: “De klant ziet een hoge kwaliteit tegenwoordigals vanzelfsprekend. Prijs en levertijd worden dan be-palend om een order binnen te halen. Maar je kunt jeook onderscheiden door vakmanschap, wanneer je en-kelstuks en kleine series in een hoge nauwkeurigheidkunt bewerken, waar een ander zich niet aan waagt.”

Intensieve praktijkproevenDe lasapparatuur wordt in Dodewaard ontwikkeld en ge-produceerd onder de merknaam Röwac. De nieuweRGA-450-SC lastoorts is een verbeterde versie van hetprototype waarmee Venvulas, onder andere bij diversegrote scheepsbouwers, intensieve praktijkproeven heeftuitgevoerd in combinatie met het Röwac afzuig/filter-systeem. “Alle opmerkingen en bevindingen van lassersdie met de toorts met geïntegreerde bronafzuiging heb-ben gewerkt, hebben geresulteerd in deze, op tal vanpunten verbeterde, nieuwe RGA-450-SC lastoorts, dieals primeur op de TechniShow wordt geïntroduceerd.”

Venvulas Lastechniek B.V. uit Vught presenteert tijdensde TechniShow een aantal noviteiten, waaronder eennieuwe, modulair opgebouwde lastoorts met inge-bouwde (regelbare) bronafzuiging en koeling. Deze isgekoppeld aan een eveneens nieuwe afzuig/filterunitwaarmee 99,99% van de schadelijke deeltjes uit de las-rook wordt verwijderd. “Praktijktests laten zien dat dedeeltjesmeter zonder afzuiging op 828 microgramstaat. Na inschakeling van de bronafzuiging in de las-toorts op slechts 34”, aldus een woordvoerder vanVenvulas.

10


Flexibeler produceren met investering in fiberlaser

Hal 10, F022

Nieuw systeem voor gezonden energiezuiniger lassen

VerbeteringenOpvallend is de gewichtsafname van 550 gram, die be-reikt is door aanpassing van de constructie en toepas-sing van nieuwe materialen, waaronder sterke licht-gewicht metaallegeringen. Een andere verbetering is dathet slangenpakket is aangesloten via een kogelge-wricht, waardoor de lasser meer bewegingsvrijheidheeft. De afzuigkracht is regelbaar door het verdraaienvan de kop, waarnaast de handgreep is uitgerust meteen schuif (net als op de stang van een stofzuiger) dieeven opengezet kan worden als (bijvoorbeeld in hoe-ken) ook het beschermgas dreigt te worden meegezo-gen. In overleg met de testlassers is de vormgeving vande lastoorts aangepast, waardoor deze nu ook in ergo-nomisch opzicht optimaal is. Alle onderdelen van de las-toorts zijn vervangbaar, waarbij voor bepaalde delen ver-schillende opties zijn. De lasser kan de toorts hiermeeoptimaal afstemmen op de eigen voorkeur en de las-technische omstandigheden ter plaatse.

Effectieve, energiebesparende afzuigingOok de nieuwe RGA 3.0 afzuig/filterunit is een verbe-terde versie van het vorig jaar geïntroduceerde Röwacafzuig/filtersysteem. Ten opzichte van dit prototype, dateveneens onderdeel vormde van de praktijktests incombinatie met de nieuwe toorts, is de unit voorzien vaneen nieuw ontwikkeld filtersysteem. De afzuigcapaciteitis ten opzichte van de vorige versie met 50% gestegen,terwijl het opgenomen elektrische vermogen van deaanzuigunit gelijk is gebleven. Tevens is de afzuig/filter-unit voorzien van een ingebouwd reinigingssysteemvoor het filter en een snelheidsregeling voor de motor.“Het nieuwe afzuig/filtersysteem kan worden ingebouwdbij elke Röwac lasmachine en is ook als standalone unitleverbaar voor gebruik met elk merk en type lasma-chine.”

FibermakDe Ermak Fibermak voor Geton heeft een plaatafmetingvan 4 x 2 m. De Fibermak SM 2000 4x2 is standaard uit-gerust met een interne camera die het snijproces op eenbeeldscherm boven de besturing laat zien. Op de ma-chine past ook een kleiner formaat plaat. De softwaremaakt het mogelijk CAD-files in te lezen en deze auto-matisch naar plaatuitslagen om te zetten, rekening hou-dend met buigverliezen voor de kantpers.

High mix, low volume, is de trend waar steeds meertoeleveranciers hun machinepark en manier van pro-duceren op aanpassen. Roestvaststaalindustrie Getonin Veldhoven is daar een goed voorbeeld van. Vorigjaar investeerde Geton in een 4 m Speedbend kant-pers van Ermak en volgende maand wordt een fiber-laser van diezelfde fabrikant bij het bedrijf in Veldhovengeïnstalleerd. De Ermak machines die in de Beneluxworden geleverd door Landré, vindt u op de Techni-Show; Geton heeft een stand op ESEF.

12

LASTECHNIEK OPLEIDINGSBEDRIJF IN ACTIE - maar t 2016

Goflex is een opleidings-

bedrijf dat gespecialiseerd

is in de techniek.

In samenwerking met het

ROC en de opdrachtgever

leidt Goflex leerlingen op

tot en met mbo-niveau 4.

Dit gebeurt in een

BBL-traject, een

effectieve combinatie van

werken en leren. Bij een

trainingscentrum van

Vakwijs Opleidingen

wordt zo nodig extra

ondersteuning en

aanvullende lesstof

geboden. Bij de

trainingscentra van Vakwijs

kunnen ook andere mede-

werkers terecht voor een

praktische (bij)scholing.

Goede begeleiding helpt jongeren aan een baan in de techniek


13

14

Vergroten van instroomPeter van Winssen richtte tien jaar geleden Goflex op.“Ik had de ambitie om het beste opleidingsbedrijf inde techniek te worden. Vanuit mijn praktijkervaring,eerst als werktuigbouwkundige bij Hoogovens enlater als directeur van een installatiebedrijf, wist ik dathet bedrijfsleven behoefte had aan de instroom vantechnisch goed geschoolde arbeidskrachten. Hetverloop onder jongeren was groot, vooral door ge-brek aan goede begeleiding. Daar wilde ik met Goflexverandering in brengen.” Zijn bedrijf liep zo goed, dater vanuit zijn opdrachtgevers al snel belangstellingkwam voor het bijscholen en trainen van hun eigentechnisch personeel. “Onder de naam Vakwijs Oplei-dingen hebben we inmiddels zeven trainingscentraopgericht door heel Nederland, waar zowel deBBL’ers vanuit Goflex als medewerkers van techni-sche bedrijven terechtkunnen voor praktische trai-ningen.”

Hoe werkt GoflexGedurende het opleidingstraject is de BBL-leerling indienst bij Goflex, van waaruit de leerling wordt gede-tacheerd bij een opdrachtgever. Een dag per weekvolgt de leerling lessen op het ROC; de andere dagenis hij of zij aan het werk bij de opdrachtgever, of volgtaanvullende trainingen bij Vakwijs Opleidingen. Zodrade opleiding is afgerond, komt de leerling bij die-zelfde opdrachtgever in dienst. Opdrachtgevers zijnbedrijven die actief zijn in de metaal-, elektro- en in-stallatietechniek, meet- en regeltechniek en in de pro-cestechniek/ maintenance. “We hanteren een strengeselectie aan de poort, zodat we zeker weten dat we temaken hebben met goed gemotiveerde leerlingen.”

Hoe werkt VakwijsVakwijs Opleidingen is een erkend technisch oplei-dingsinstituut met zeven trainingscentra, verspreiddoor Nederland. Cursisten - van schoolverlaters totervaren medewerkers - kunnen hier terecht voor di-verse vaktechnische trainingen en veiligheidsoplei-dingen. “Opleiden bij Vakwijs betekent praktischbezig zijn, leren door te doen. Door in het trainings-centrum aan de slag te gaan met realistische oefe-ningen en werkstukken wordt het een cursist al snelduidelijk waar verbetering te halen valt. Deskundigepraktijkopleiders helpen cursisten hun leerdoelen tebereiken. Menselijk falen is nooit volledig uit te slui-ten, maar door een goede opleiding kunnen veel fou-ten worden voorkomen. Vakwijs zorgt ervoor datcursisten hun kennis op de juiste manier toepassenen biedt zoveel mogelijk individueel maatwerk.”

door Jolanda de Greeffotografie Fotostudio Barendrecht

LASTECHNIEK OPLEIDINGSBEDRIJF IN ACTIE - maar t 2016 LASTECHNIEKmaar t 2016

ustin Balkaran (22) is een van de leerlingen die het

opleidingstraject tot Allround Lasser volgt. “In eer-

ste instantie deed ik beveiliging, en daarvoor de koks-

opleiding, maar dat ging niet zo goed. Ik zat thuis te

niksen, tot mijn stiefvader mij wees op het vak lassen. Ik

had er nog helemaal geen beeld bij, maar toen heb ik wat

gegoogeld en werd mijn interesse gewekt. Tijdens de test-

dag in het sollicitatietraject bij Goflex wist ik echt dat ik

dit wilde doen, en de kans om bij Cofely te starten in de

leerschool greep ik met beide handen aan.”

Ervaring opdoenJustin was 19 jaar toen hij leerling-lasser werd bij Goflex.

Eén dag in de week ging hij naar school op het Albeda

College, waar hij met name leerde over lastechnieken en

materialen. Vier dagen werkte hij in de leerschool en in de

shop van Cofely. In twee jaar tijd doorliep hij de leer-

school, en inmiddels heeft hij zijn mbo niveau 2 basislas-

sen behaald. “Het eerste diploma is binnen, maar nu

begint het pas echt. Nu gaat het erom ervaring op te doen

in de shop en daarbuiten, diverse projecten en situaties

J mee te maken om steeds beter te worden. Snelheid maken,

zekerder worden en alle certificaten halen.” Tijdens de op-

leiding heeft Justin de diploma’s TIG, MIG/MAG en elek-

trodelassen niveau 3 al behaald. Bij Cofely leert hij nu in

alle posities te lassen en krijgt hij voor elke mijlpaal een

certificaat uitgereikt. Het doel is om Justin in nog maxi-

maal twee jaar op te leiden tot Allround Lasser.

Leermeester bij CofelyLeermeester in de leerschool bij Cofely is Ben Wouden.

“Een rechtvaardige, strenge en vakkundige man”, volgens

Justin. “Ik leer ontzettend veel van hem en heb al veel aan

hem te danken.” De werkwijze van Ben spreekt Justin

aan. “Hij laat de leerlingen zelf het vak ondervinden; leren

door te doen. Ik hoef niet zoveel dagen naar school, maar

leren in de praktijk past beter bij mij.” Naast het leren van

de leermeester heeft de groep leerlingen ook veel aan el-

kaar. Er heerst een competitieve maar collegiale sfeer en de

jongens werken nauw samen. Justin: “Als ik zelf even niets

te doen heb, loop ik ook naar de leerschool om mijn hulp

aan te bieden.”

Coaching door GoflexNaast zijn leermeester bij Cofely heeft Justin ook een

coach bij Goflex. Coaching door Goflex houdt in dat Jus-

tin wordt bijgestaan in het opdoen van werknemersvaar-

digheden, maar ook dat hij gestimuleerd wordt in zijn

persoonlijke ontwikkeling. De coach komt regelmatig

langs op de werkplek in Dordrecht om de voortgang te

bespreken. “Mijn coach van Goflex begeleidt mij in het

opleidingstraject. Ik kan bij hem met al mijn vragen te-

recht, van persoonlijk tot werkinhoudelijk”, vertelt Jus-

tin. “Mijn coach houdt mij scherp en geeft mij regelmatig

lastige opdrachten om mezelf te verbeteren.”

Afwisseling“Het is elke dag volle bak lassen. De afwisseling zit in de

verschillende projecten. Ik wil mezelf steeds blijven ver-

beteren en mijn snelheid vergroten. Het moeilijkst vind ik

nu nog het lassen in positie HL-045 in MIG/MAG-lassen;

dan gaat alles automatisch en komt het aan op de juiste in-

stellingen.” Aankomend jaar heeft Justin zichzelf als doel

gesteld alle certificaten en diploma’s te behalen en in alle

lasposities te kunnen lassen. In de toekomst zou hij het

leuk vinden om ook ervaring in het buitenland op te doen.

“En misschien wil ik daarna wel leermeester worden.”

Justin Balkaran (links) werkt onder toeziend (goedkeurend) oog van Ben Wouden, zijn leermeester bij Cofely in Dordrecht

Cofely West Industrie in Dordrecht heeft voor

de instroom van jong talent de samenwer-

king gezocht met Goflex. Elk jaar starten er

gemiddeld tien tot twaalf nieuwe Goflex’ers

om de groep lassers en fitters van Cofely

aan te vullen. Ze starten in de zogenaamde

leerschool, een interne bedrijfsschool in de

shop van Cofely. Het is een continue car-

rousel die ervoor zorgt dat er voldoende

technici met grote toegevoegde waarde

voor het bedrijf worden opgeleid.

Justin Balkaranwordt via Goflexopgeleid tot allround lasser

‘Misschien wil ik later wel leermeester worden’

15

17


16

LASTECHNIEK OPLEIDINGSBEDRIJF IN ACTIE - maar t 2016

Aart van Hemert, lasdocent bij Vakwijs Opleidingen

art is dé lasdocent van Vakwijs. Hij werkt landelijk

op diverse vestigingen van Vakwijs maar ook bij

bedrijven zelf, waar hij de zogenaamde incom-

pany-cursussen verzorgt. “Het is heel leuk om op ver-

schillende locaties te werken met een diversiteit aan

cursisten.” Die cursisten zijn bijvoorbeeld medewerkers

van technische bedrijven die bijgeschoold worden of hun

niveau willen verhogen om zo beter of breder inzetbaar te

zijn. Maar ook particulieren: van starters en hobbyisten

tot ervaren lassers. “Ik heb introductiecursussen gegeven

aan een trauma-arts, een kaakchirurg en aan kunstenaars.

Op hoger niveau kom ik specialisten tegen waar ik zelf

weer veel van kan leren.”

Van beginners tot gevorderdenVakwijs heeft een breed aanbod aan lasopleidingen. Aart

geeft cursussen in alle lastechnieken: TIG, MIG/MAG,

BMBE en Autogeen. Van introductiecursussen voor be-

ginners tot handvaardigheidopleidingen op niveau 4. Las-

cursussen zijn hoofdzakelijk praktische lessen

gecombineerd met de nodige theorie maar altijd met de

focus op handvaardigheid. “Een cursus gaat altijd door.

Soms geef ik les aan een hele groep op verschillende ni-

veaus en met verschillende lastechnieken. Maar het komt

ook voor dat ik individueel les geef.”

De docent AartCursisten kunnen van Aart verwachten dat er een en-

thousiaste, gedreven docent staat met vakkennis en de no-

A

Aart van Hemert (55) werkt al ruim 25 jaar als

lasdocent. Daarvoor werkte hij als lasser. “Ik

volgde een cursus bij Centrum Vakopleiding

voor Volwassenen, toen de manager daar

mij als assistent-lasdocent vroeg. En dat

leek mij wel wat!” Vervolgens gaf hij jaren-

lang lascursussen bij Vakopleiding Techniek

Cuijk. Sinds 7,5 jaar werkt Aart bij Vakwijs,

waar hij via een open sollicitatie terecht is

gekomen. “Vakwijs was nog maar net in de

lucht, maar het concept sprak mij direct aan;

ik zag het als een uitdaging om bij een star-

tend bedrijf te gaan werken.”

door Jolanda de Greef, foto: Fotostudio Barendrecht

dige humor. Verder zorgt

hij er altijd voor dat er ge-

werkt kan worden in een

goede leeromgeving die

netjes, schoon en veilig is

en waar gebruik wordt ge-

maakt van goede appara-

tuur.

“Leren lassen betekent veel

ervaring opdoen. Het

vraagt discipline van de

cursist om tien keer een-

zelfde las goed te doen.

Kwaliteit staat bij mij hoog

in het vaandel. Ik probeer

elke cursist op de juiste ma-

nier te stimuleren.” Maar

Aart is ook duidelijk in zijn

verwachtingen van de cur-

sisten. “Van hen verwacht

ik de juiste motivatie en

inzet. Ik wil het onderste

uit de kan halen maar ben

ook eerlijk. Gaat het niet, dan vertel ik het ook.” Al

met al krijgt Aart veel energie van het vak. “Als je

mij hoort zingen, ben ik in mijn nopjes.”

VoldoeningBij elk examen van een cursist doet Aart ook een

beetje examen. “Ik ben altijd gespannen”, vertelt hij.

“Natuurlijk wil ik een intensieve cursus goed afslui-

ten. Het is ook voor mij weer een test.” Als een cur-

sist niet slaagt dan is dat uiteraard jammer, maar dan

evalueert Aart samen met de cursist en de examina-

tor het examenstuk en bekijken ze wat er beter kan,

om zo het herexamen wel te halen. “Uiteindelijk gaat

het om het resultaat, het behalen van een lasdiploma.

Dat, en de enthousiaste reacties van de cursisten, zor-

gen ervoor dat ik er plezier in heb en houd.”

‘Leren lassen betekentveel ervaring opdoen’

Aart van Hemert kijkt Justin op de TIG-toorts

18

LASWEDSTRIJDEN VOOR VMBO-LEERLINGEN - maar t 2016LASTECHNIEK

19


NIL-voorrondes te kunnen selecteren. Het IJsselcollege in

Schiedam bijvoorbeeld organiseerde onderlinge wedstrij-

den waarin vier leerlingen hun beste twee werkstukken

moesten laten zien. De beste twee mochten naar de regio-

nale voorronde. Lasdocent Gert-Jan Bras: “Wij doen al

zo’n acht jaar met veel plezier mee aan deze verkiezing. Ik

vind het belangrijk dat leerlingen met elkaar in competi-

tie zijn en onder druk moeten presteren. Daar leer je van

en dat is altijd goed.”

Ruiken, voelen, proevenDe belangstelling voor (las)techniek in het onderwijs

groeit, al is het mondjesmaat, zeggen de docenten. Maar

ja, ga er als docent maar aan staan om bij een veertienja-

rige een onbekend vak onder de aandacht te krijgen. “Ik

vind: het is ruiken, voelen, proeven”, zegt Kees Komen,

teamcoach en decaan van het Tabor College, locatie

d’Ampte, in Hoorn. “In het eerste jaar vragen we van de

leerlingen: wie ben je en wat kan je? We bieden vaardig-

heden aan die ze in zogeheten talentlijnen doorontwikke-

len. In het tweede jaar doen ze tien weken ervaring op in

bijvoorbeeld de bouw of de metaal.” Techniek is van

oudsher een van de sterke kanten van deze school, die

zeven jaar geleden een radicale keus maakte. Theorie- en

praktijkruimten zijn samengebracht op één techniekplein,

waar het een bedrijvigheid van jewelste is. “Je hoort de

lasboxen, je ruikt de motoren”, aldus Komen. “Daar is

het ook ruiken, voelen, proeven. Vanaf het tweede leer-

jaar kunnen onze vmbo’ers kennis maken met techniek.

We gaan ook op bedrijfsbezoek en nodigen ouders met

een technisch beroep uit als gastdocent. Zo krijg je ze

warm. Techniek is de laatste jaren sterk gegroeid bij ons,

vooral elektrotechniek. Metaal heeft wat meer tijd nodig,

maar inmiddels weten de leerlingen ook deze beroepstak

te vinden.”

et de trainingslocatie van EQIN Opleidingen,

middenin het haven- en industriegebied Botlek,

had het NIL een inspirerende plek voor de

krachtmeting tussen de jonge lassers uitgezocht. Omgeven

door petrochemische- en (tank)opslagbedrijven zetten de

vmbo’ers hun beste beentje voor om een plaats in de lan-

delijke finale te bereiken. Van zowel de MAG- als de

BMBE-lassers gaan de twee besten door naar de eindstrijd.

Tijdens de voorrondes leggen de deelnemers een praktijk-

examen NIL-niveau 1 af. Iedereen die hiervoor slaagt gaat

dus met het praktijkdiploma NIL 1 naar huis. En dat is

winst – ook als je je niet weet te plaatsen voor de eind-

strijd.

HoeklashoogteVoorafgaand aan het startsignaal vertellen NIL-examina-

toren Ed Groenendijk en Klaas van Spelden waar ze bij

de beoordeling goed op zullen letten. “We kijken heel

scherp naar de hoeklashoogte”, waarschuwt Van Spelden.

“Je las moet goed in de hoek liggen en schoon zijn.” Dan

begint de strijd. De jonge lassers gaan naar de cabines en

storten zich op hun werkstuk. Docenten mogen niet mee

en blijven achter in de nabijgelegen zaal. Het werkstuk

moeten de leerlingen volledig zelfstandig maken. Com-

municatie met de docent is uit den boze.

CompetitieTerwijl de jonge talenten zich buigen over hun examen-

opdracht raken in de nabijgelegen ruimte de docenten met

elkaar in gesprek. Daarbij vloeit de koffie rijkelijk. De ge-

sprekken gaan over de competitie van het NIL en het las-

onderwijs. De docenten vertellen dat ze de NIL-verkiezing

onder hun leerlingen flink stimuleren. Op verschillende

scholen is het zelfs noodzakelijk om een eigen voorronde

te organiseren om zo de kandidaten voor de regionale

door Jaap van Sandijk, fotografie Anita Baars, EQIN

De voorrondes van de verkiezing tot ‘Beste jonge lasser van Nederland’ zijn in volle gang.

Lastechniek volgde op 17 februari de voorronde in regio West. In Rozenburg namen

negentien vmbo-leerlingen het tegen elkaar op in de strijd om een finaleplaats.

M

‘Presterenonder druk is altijd goed’

Voorronde Beste jonge lasser van Nederland

LASWEDSTRIJDEN VOOR VMBO-LEERLINGEN - maar t 2016LASTECHNIEK

Theorie struikelblokTheorie is voor veel leerlingen een struikelblok, daarover

zijn de docenten het eens. “Leerlingen zijn snel afgeleid,

kunnen dingen moeilijk onthouden”, zegt Jacco van den

Berg. Hij geeft lascursussen op (onder meer) Praktijk-

school Het Segment in Gouda. Richard Evenwel, docent

(las)techniek aan het Life College in Schiedam, valt zijn

collega bij. “Vier van de tien zakken op de theorie. Taal-

gebruik – met name moeilijke woorden – zijn vaak een

probleem.” Moet de theorie dus maar makkelijker wor-

den gemaakt? “Nee, er moet meer tijd aan worden be-

steed”, vindt Evenwel. Van den Berg ziet vooral kansen in

technische hulpmiddelen. Die kunnen helpen theorie in-

zichtelijker te maken. “3D is heel belangrijk bij het visu-

aliseren van bijvoorbeeld tekeninglezen. En YouTube is

een zegen voor ons. Dat gebruiken we heel veel.” Hij

lacht: “Zo veel, dat de school hiervoor speciaal een

nieuwe server aanschaft!”

TevredenInmiddels is de ochtendlichting klaar met het werkstuk.

Bij docent Jacco van den Berg pingelt de smartphone.

“Ziet er goed uit”, reageert hij tevreden. Eén van zijn leer-

lingen heeft een foto van zijn werkstuk geappt. Ondanks

het verbod van de jury is er dus toch contact tussen leer-

lingen en docenten. Techniek en technologie maken veel

mogelijk.

De examinatoren komen met de uitslag. “We hebben

streng en onpartijdig gekeken”, spreekt Groenendijk.

Over het niveau zijn de examinatoren tevreden. “Er is in

de juiste posities gelast. Maar we hebben wel een tip

voor de aanwezige opleiders: let op de hoeklashoogtes!

Maak daar werk van en de cijfers vallen de volgende

keer nog hoger uit.”

Na de lunch stapt een tweede groep het strijdperk in.

Daarin het enige meisje van de voorronde, de vijftien-

jarige Malika Meijsen van het IJsselcollege. Net als veel

andere kandidaten geeft zij aan ‘gezonde spanning’ te

hebben. Maar dat is in haar geval niet erg. “Bij mij

werkt dat in mijn voordeel”, zegt ze zelfverzekerd. Ze

heeft op school voor lastechniek gekozen omdat ze er

rustig van wordt. “En je kunt jezelf makkelijk en snel

beoordelen.” Of ze later ook echt lasser wordt weet

ze nog niet. Het ontwerpen van schepen lijkt haar

ook wel wat. “Maar dat ik straks kan lassen is wel

prettig, daar heb je altijd wat aan.”

En daaraan is geen woord gelogen.

De belangstelling voor (las)techniek in het onderwijs groeit, al is het mondjesmaat,

zeggen de docenten. Maar ja, ga er als docent maar aan staan om bij een veertienjarige

een onbekend vak onder de aandacht te krijgen.

20 21

LASTECHNIEKmaar t 2016 ERKENDE OPLEIDINGEN NEDERLAND

Erkende opleidingsinstellingen per 18 februari 2016

EQIN Lasopleidingen, Rotterdam contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected] Utrecht, Utrecht contactpersoon: Mevr. L. Kok | [email protected]

International Welding Engineer (IWE)

DKD Lasopleidingen, Joure contactpersoon: Dhr. R. Dekker | [email protected] Dielemans Technische Opleidingen, Breda contactpersoon: Dhr. P. Dielemans | [email protected] LasopleidingenRotterdam, Velsen-Noord, Weert contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected] Utrecht, Utrecht contactpersoon: Mevr. L. Kok | [email protected] B.V., Assen contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] Oost, Hengelo contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected] Friese Poort, Drachten contactpersoon: Dhr. A. van der Lei | [email protected] Vakopleidingen, Emmen contactpersoon: Dhr. S. Rumahloine | [email protected]

International Welding Technologist (IWT)

De Groot Lasopleidingen, Breda contactpersoon: Mevr. A. Dirkzwager | [email protected] Lasopleidingen, Joure contactpersoon: Dhr. R. Dekker | [email protected] Lasopleidingen, Rotterdam contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected], Assen contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] Oost, Hengelo contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected] Friese Poort, Drachten contactpersoon: Dhr. A. van der Lei |[email protected] Rivor, Tiel contactpersoon: Dhr. J. Adams | [email protected] Techniek, Eindhoven, Bladel contactpersoon: Dhr. P. Manders | [email protected] Vakopleidingen, Emmen contactpersoon: Dhr. S. Rumahloine | [email protected] Techniek, Cuijk contactpersoon: Dhr. H. Schepers | [email protected]

Alleen IWP:EQIN Lasopleidingen, Velsen-Noord contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected]

International Welding Specialist (IWS) | International Welding Practitioner (IWP)

DTO Dielemans Technische Opleidingen, Breda contactpersoon Dhr. P. Dielemans | [email protected] Lasopleidingen, Rotterdam, Velsen-Noord, Weert contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected] Oost, Hengelo contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected]

International Welding Inspector (IWI)

Bedrijfstakschool Anton Tijdink, Terborg contactpersoon: Dhr. R. Smits | [email protected] Groot Lasopleidingen, Breda contactpersoon: Mevr. A. Dirkzwager | [email protected], Wateringen contactpersoon: Dhr. S. Achterberg | [email protected], Assen contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] Europa, Nieuwegein contactpersoon: Mevr. H. Kaspers | [email protected], Nieuwegein contactpersoon: Dhr. F. Vasquez | [email protected] 2 Connect, Gorinchem contactpersoon: Dhr. W. van de Graaf | [email protected] Summa College, Eindhoven, Bladel contactpersoon: Dhr. P. Manders | [email protected]

European Welding Coordinator Personnel (EWCP 1090-2), voorheen RWC

23


22

LASTECHNIEK STROOMSCHEMA LAS- EN LASKADEROPLEIDINGEN - maar t 2016©

2016 NIL - N

ederlands Instituut voor Lastechniek - OP

US

comm

unicatie-ontwerp

2524

LASTECHNIEK ERKENDE OPLEIDINGEN NEDERLAND EN BELGIË - maar t 2016

vervolg erkende opleidingsinstellingen

Lijmopleidingen (EAB, EAS, EAE)Hogeschool Rotterdam, Rotterdam contactpersoon: Dhr. M. Kolle | [email protected] (EAB en EAS), Gilze-Rijen contactpersoon: Dhr. A. Knottnerus

[email protected]

Raillasschool Nederland contactpersoon: Dhr. Werner Smakman(EAWRJ, EAWRR en EAW), Vianen [email protected]

Raillasopleidingen

Vereniging Thermisch Spuiten (VTS), Vlaardingen contactpersoon: Dhr. R. Vedder | [email protected] Thermal Sprayer (ETS)

Albeda College, Metaaltechniek Rotterdam contactpersoon: Dhr. A. Kruithof | [email protected] Anton Tijdink, Terborg contactpersoon: Dhr. R. Smits | [email protected] Lasopleidingen, Harderwijk contactpersoon: Dhr. T. Bronckhorst | [email protected] Groot Lasopleidingen, Breda contactpersoon: Mevr. A. Dirkzwager | [email protected] Lasopleidingen, Velsen-Noord contactpersoon: Dhr. R. Brand | [email protected] B.V., Assen contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] Europa, Nieuwegein contactpersoon: Mevr. H. Kaspers | [email protected] Oost, Hengelo contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected] Lasschool, Zaandam contactpersoon: Dhr. P. Muntjewerff | [email protected] De Leijgraaf, Veghel contactpersoon: Dhr. L. Oerlemans | [email protected] Rivor, Tiel contactpersoon: Dhr. J. Adams | [email protected] Sasbout Vosmeer, Delft contactpersoon: Dhr. H. Pruisken | [email protected] Bedrijfsopleidingen, Den Helder - Heerhugowaard contactpersoon: Dhr. D. Aris | [email protected]

Handvaardigheidopleidingen niveau 3 en 4 (HVO 3 en 4)

• Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL), Brussel: IWE, IWT, IWS, EWCP 1090-2, IWI-C• CPE-HN, Charleroi: IWT, IWS, IW (International Welder) en IWI-C• Iris Tech+, Brussel: IW• KU Leuven Campus De Nayer, Sint-Katelijne Waver: IWE• Lascentrum Arrondissement Mechelen, Sint-Katelijne-Waver: IW• Technifutur, Seraing: IWE, IWT, IW, EAS (European Adhesive Specialist) EWCP 1090-2• VCL (VervolmakingsCentrum voor Lassers), Brussel: IW, MMA-Diver Welder• VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding), Antwerpen, Beveren-

Roeselare, Brugge, Haasrode, Hasselt, Ieper, Peer, Sint-Katelijne-Waver, Vilvoorde, Wondelgem: IW

De contactgegevens van alle opleidingsinstellingen zijn op te vragen bij de Belgische Vereniging voor Lastechniek, Brussel, T 0032 (0)2 260 11 70.Daar kunt u ook terecht voor nadere informatie over alle erkende lasopleidingen.www.bvl-abs.be

Goedgekeurde IIW-EWF opleidingen in België per 01-01-2016

LASTECHNIEKGESLAAGD VOOR IWE, EEN PORTRET (1) - maar t 2016

het voorbereiden voor een pootreparatie van een boor-

eiland in Maleisië. “Naast uitvoerende laswerkzaamhe-

den ben ik betrokken bij het oplossen van lastechnische

problemen en het uitvoeren van reparaties: van werk-

voorbereiding tot en met uitvoering. Die combinatie van

werken met hoofd én handen bevalt mij uitstekend.”

DoorgroeienInhoudelijk vond Mark de IWE-opleiding behoorlijk pit-

tig. “Zeker als je vanuit de werkplaats komt, is het alle-

maal erg theoretisch. Wat mij betreft zou er binnen de

opleiding nog wat meer aandacht mogen zijn voor de be-

roepspraktijk van de laspraktijkingenieur. We hebben

wel een aantal cases behandeld, maar dat mogen er wat

meer zijn, vind ik.”

Onlangs is Mark begonnen met de opleiding IWI-C. “Ik

ben blij met mijn praktijkervaring, maar daarnaast wil ik

me graag blijven verdiepen in vakkennis. Van mijn werk-

gever krijg ik gelukkig de ruimte om mijzelf te blijven

ontwikkelen en door te groeien.”

De 27-jarige Mark Wille ontdekte zijn pas-

sie voor het lassen toen hij op zijn 17e in

zijn vrije tijd ging werken bij Willteco (te-

genwoordig Allrig) in Broek op Langedijk.

Na de volwassenen-havo koos hij voor de

Hogere Zeevaartschool, een praktische

hbo-opleiding, waar hij werd voorbereid op

het werken in een machinekamer. Twee

langdurige stages op zee maakten duide-

lijk dat dit toch niet was wat hij wilde. Mark

besloot fulltime voor Willteco te gaan wer-

ken en zich te specialiseren in de lastech-

niek. In december 2015 mocht hij zijn

IWE-diploma in ontvangst nemen.

Pure concentratie“Het lassen wordt een ‘bijzonder proces’ genoemd, en

dat is het ook”, vertelt Mark, als hij uitlegt waarom hij

zo gefascineerd is door het lassen. “Je maakt een com-

plete verbinding in het materiaal, het vergt pure concen-

tratie en is tegelijk heel rustgevend om te doen.” Mark

heeft, zo vertelt hij, vooral veel geleerd van oudere col-

lega’s met passie voor het vak. Maar naast de praktijk

van het lassen wilde hij tot in detail alles weten over de

theoretische achtergronden. “Wanneer en waarom moet

je voorwarmen? Wat is de invloed van materiaalsoort en

leveringscondities op het lassen? Om antwoord te krijgen

op dit soort vragen en om mijn kennis verder te verdie-

pen, ben ik begonnen met de IWE-opleiding.” Mark

deed er anderhalf jaar over om zijn opleiding te vol-

tooien.

Zijn werk bij Allrig, een servicebedrijf in de 24-uursin-

dustrie en offshore-industrie, is in de loop der jaren heel

veelzijdig geworden. Regelmatig reist hij de wereld over

voor reparaties. Zo was hij pas geleden nog een klus aan

‘De combinatie vanwerken met hoofd én handen bevalt mij uitstekend’

Foto: Robert Koelewijn

maar t 2016

26

LASTECHNIEK NDO EN INSPECTIE - maar t 2016

27

het onderzoek, alsmede voor de interpretatie van de meet-

resultaten.”

PersoonscertificaatVoor sommige inspectieproblemen of situaties vol-

staat een standaardprocedure of werkinstructie

niet. Ook voor het schrijven van specifieke proce-

dures en werkinstructie kan een onderzoeker op

niveau 3 worden ingezet. Helderop: ”De opleiding

NDO niveau 3 kan worden gevolgd bij de Hoge-

school Utrecht. Op basis van specialistische ex-

pertise wordt het opleidingsprogramma samen

met Applus RTD Training en Opleiding uitge-

voerd. Al enige jaren werken beide organisaties

nauw samen.” Uitgangspunt is volgens Helderop

het aanbieden van een kwalitatief zo hoogwaardig

mogelijke opleiding. “Hierin is deze opleiding

uniek te noemen in de NDO-wereld. Cursisten

krijgen naast de persoonscertificatie de mogelijk-

heid om een post-hbo-diploma te behalen. Met dit

diploma hebben zij een belangrijke toegevoegde

waarde in bijvoorbeeld de wereld van de lastech-

niek. De kandidaten kunnen zich daarnaast kwa-

lificeren door middel van een persoonscertificaat

via Stichting Hobéon SKO.”

Inspectie- en KeuringstechniekenNaast het NDO worden ook inspecties steeds belangrij-

ker bij de kwaliteitscontrole van zowel nieuwe producten

als bestaande assets. In de petrochemische industrie, de

staalbouw en de offshore wordt gebruikgemaakt van com-

plexe constructies en insluitsystemen, al dan niet onder

eten is weten. Kennis is troef als het gaat om het

beheersen van risico’s en het duurzaam opereren

als organisatie. Eigenaren van werktuigbouw-

kundige installaties moeten hun assets integer houden om

hun positie in het mondiale speelveld te kunnen behou-

den. Kennis van de staat waarin de assets verkeren is es-

sentieel om de integriteit te waarborgen. Mede daarom

worden niet-destructief onderzoek en inspectie alleen

maar belangrijker voor bedrijven in de olie- en gasindus-

trie, de (petro-)chemie en de energie-industrie, om maar

enkele grote industrietakken te noemen. Kostenefficiënt,

duurzaam en veilig werken zijn belangrijke speerpunten

voor alle industriële bedrijven.

Vakspecialist niveau 3Een van de manieren om kostenefficiënt en veilig te wer-

ken is het inzetten van slimme onderzoekmethoden die de

‘Total Cost of Ownership’ (TCO) kunnen verlagen, door

bijvoorbeeld de levensduur van objecten te verlengen. Of

door lasnaden efficiënter te onderzoeken met niet-des-

tructieve onderzoekmethoden. Om dit te bereiken zijn

vakexperts van groot belang. Daarom wordt de vraag

naar hoog opgeleide NDO-specialisten op niveau 3 steeds

groter.

De opleiding voor vakspecialist NDO niveau 3 is een op-

leiding op post-hbo-niveau. Ruud Helderop, Manager

Training en Opleiding bij Applus RTD: “Niet-destructief

onderzoekers op niveau 3 hebben, wanneer zij een per-

soonscertificatie hebben ontvangen volgens de ISO 9712

norm, de bevoegdheid de juiste methode voor een inspec-

tieprobleem te kiezen. Daarnaast heeft de NDO’er van ni-

veau 3 de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van

door Eva Voorrecht, Applus RTD, met dank aan Michel Grijpink, Hogeschool Utrecht

De las- en de NDO-wereld zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. NDO (niet-destructief

onderzoek) biedt inzicht in de kwaliteit van lasverbindingen en zegt iets over de opper-

vlaktegesteldheid van een object. Niet alleen tijdens de nieuwbouwfase, maar ook tijdens

gebruik. Om complexe inspectieproblemen op te kunnen lossen en de integriteit van

installaties te kunnen waarborgen, is er een steeds grotere behoefte aan gespecialiseerd

onderwijs en hoger gekwalificeerd personeel.

M

Groeiende behoefte aanhoger gekwalificeerd

NDO- en inspectiepersoneel

druk. Om deze objecten te vervaardigen en in stand te

houden, moet hun toestand (gedurende de gehele levens-

duur van de asset) voortdurend worden vastgelegd door

middel van inspecties en onderzoek. Om dit op verant-

woorde wijze uit te voeren zijn goed opgeleide deskundi-

gen nodig.

In Nederland kan men zich kwalificeren op IKT (Inspec-

tie- en Keuringstechnieken) niveau 2 en niveau 3. Inspec-

teurs op IKT niveau 3 zijn bevoegd om naast het uitvoeren

van inspecties ook inspectieplannen en procedures te

schrijven.

Combinatie IWT en IKT 2Naast de lastechnische kaderopleidingen IWE (Interna-

tional Welding Engineer) en IWT (International Welding

Technologist) biedt de Hogeschool Utrecht ook de oplei-

dingen IKT 2 en IKT 3 aan, waarbij de opleidingen IWT

en IKT 2 deels geïntegreerd worden aangeboden. Ruud

Helderop: ”Bij deze opleidingen worden ook specialisten

uit de praktijk ingezet; Applus RTD levert specialisten uit

haar eigen organisatie die vakken doceren bij deze oplei-

ding. Als Applus RTD zijn wij er trots op om met onze

expertise een bijdrage te leveren.”

Tot slotDe kwaliteit en integriteit van assets en lasverbindingen

moet gewaarborgd zijn. Om te bepalen in welke staat in-

stallaties verkeren, moeten deze met regelmaat worden on-

derzocht. Hiervoor is het vereist om goed gekwalificeerd

personeel in te zetten, zodat complexe vraagstukken kun-

nen worden ondervangen en de integriteit wordt gewaar-

borgd. Alleen hierdoor zal de Nederlandse industrie haar

concurrentiepositie kunnen behouden.

Krachtig, robuust en flexibel: ABIMIG® WT.

Hoog performantevloeistofgekoelde pistolen met snel wisselbare hals

McCorapproved

■ Slechts 3 types met capaciteit van 350 tot 600A

■ Onovertroffen verhouding capaciteit /grootte

■ Snel wisselbare en positioneerbare zwanenhals

■ Groot aantal zwanenhalzen met aangepaste geometrie

T E C H N O L O G Y F O R T H E W E L D E R ’ S W O R L D .

LASTECHNIEK

v o o r l a s s e r s

apparatuur getraind, maar toch was er een groot verschil

met het lassen in België. “De stroom was geregeld via ge-

neratoren en die konden het enorme verbruik gewoon niet

aan. De instellingen die we opgeschreven hadden klopten

niet meer, en die hebben we allemaal moeten aanpassen.

Dat zorgde wel voor een beetje paniek.”

15 elektrodenEen ander probleem was dat elke lasser niet meer dan 15

elektroden tegelijk mocht meenemen naar de lascabine.

“Er lag een tafel vol nieuwe elektroden, maar uit angst

voor verspilling mocht je er niet meer dan 15 meenemen

naar je cabine. Dat betekende heel vaak op en neer lopen,

en dan was je weer uit je concentratie.” Ook gebeurde het

dat een expert uit een concurrerend land ineens de cabine

binnenkwam om de lasafzuigkap een beetje ‘beter’ te han-

gen. “Als dat één keer gebeurt is dat tot daaraan toe, maar

als dat vaak gebeurt, ga je je daaraan ergeren en ook dat

brengt je natuurlijk uit je concentratie.” Europeanen kun-

nen zich volgens Leroy en Richard overigens wel het best

aanpassen op het moment dat er iets tegenzit of aangepast

moet worden. Richard: “De inrichting van de lascabine

bijvoorbeeld. Ik laat alles gewoon staan zoals het staat,

maar de deelnemers uit Brazilië, Korea en China ver-

plaatsen alles, zodat het precies staat zoals ze het gewend

zijn. Het eerste wat ze doen is de stoel eruit gooien en de

tafel laag zetten, zodat ze op de grond of op hun knieën

kunnen zitten lassen.”

Twee minuten overDe te maken werkstukken zijn van tevoren bekend, maar

elke deelnemer krijgt pas vlak voor de wedstrijd te horen

et voelde een beetje als de Olympische Spelen: de

saamhorigheid binnen de landenteams, de ge-

deelde passie voor een bepaalde tak van sport, de

indrukwekkende openingsceremonie, de medailles, …

Leroy De Ryck (22) uit Kruibeke en Richard Roolvink

(19) uit Hengelo kijken met veel plezier terug op hun deel-

name aan WorldSkills in Sao Pãulo, Brazilië, afgelopen

zomer. Ze hebben er de tijd van hun leven gehad, en

enorm veel geleerd. Beide jonge lassers hadden er graag

een vrije middag voor over om te komen praten over hun

ervaringen rondom het grootste internationale evenement

voor jonge vakmensen. We zijn voor ons interview te gast

bij Aa-Dee Staalbouw in Schijndel, waar we gastvrij ont-

vangen worden door operational manager Reyndert van

Aspert. Aan de vergadertafel, voorzien van koffie en fris-

drank, komen de tongen al snel los. “De ervaring om met

zoveel mensen van over de hele wereld dezelfde passie te

delen, dat is onvergetelijk. Ook al versta je de talen niet,

er hangt een sfeer van vakmensen onder elkaar, en dat voel

je.”

RobotsLeroy en Richard hebben in São Paulo een prestatie van

formaat geleverd, door van de 40 deelnemende landen als

19e respectievelijk 14e te eindigen op de wereldranglijst.

Ze hebben het moeten opnemen tegen Aziatische deelne-

mers die drie tot vier jaar lang, dag in dag uit getraind

hebben, met als enige doel om hier medailles te winnen.

“Het leken wel robots. Vooral de deelnemers uit China,

Chinees Taipei, Korea en Thailand staan onder grote

druk. Tijdens de wedstrijden werden er camera-opnamen

gemaakt van de best presterende landen, en die beelden

gebruiken ze voor hun toekomstige deelnemers om van te

leren.”

Voor Leroy in België zag het voorbereidingstraject voor


28

LASTECHNIEK WORLDSKILLS - maar t 2016

Meedoen aan de laswedstrijden van WorldSkills vergt meer dan een goede hand van las-

sen. De deelnemers moeten in staat zijn om onder grote druk te presteren en flexibel om

te gaan met allerlei onvoorziene problemen. Richard Roolvink en Leroy De Ryck vertellen

over dé laservaring van hun leven in São Paulo.

Hdoor Margriet Wennekes, met dank aan Aa-Dee Staalbouw Schijndel voor de gastvrije ontvangst

deelname aan WordSkills er heel anders uit. In slechts

negen weken werd hij klaargestoomd voor het leveren van

zijn topprestatie. “Het was een intensieve trainingsperi-

ode bij VCL, waarin ik acht uur per dag oefende, onder

permanente begeleiding van expert Raf Colle. Door tij-

dens de selectiedag als beste te eindigen, plaatste ik mij

rechtstreeks voor deelname aan WorldSkills. Gelukkig

verleende mijn werkgever, Stork, alle medewerking.”

Richard Roolvink doorliep een langer, maar minder in-

tensief voortraject van in totaal anderhalf jaar. Naast zijn

werk voor een plaatwerkbedrijf oefende hij in zijn vrije

tijd in de verschillende lasprocessen. “Ik heb mezelf veel

moeten aanleren, zoals elektrodelassen en het TIG-lassen

van rvs en aluminium. Ik kreeg wel training van Edwin

Mabelis, de expert die alle Nederlandse kandidaten bege-

leidde, maar die zag ik maar één keer per maand, vanwege

de lange reistijd. Hij woonde in Zeeland.” Het vele oefe-

nen wierp zijn vruchten af en Richard wist na de voor-

rondes door te dringen tot de Nederlandse finale van de

Vakkanjers, waar hij Nederlands kampioen werd. Daar-

mee verdiende hij zijn ticket voor deelname aan World-

Skills.

Problemen oplossenOndanks alle voorbereidingen en het vele oefenen bleken

de omstandigheden tijdens de wedstrijden toch anders,

wat veel vergde van het aanpassingsvermogen van de deel-

nemers. “Eigenlijk ben je de hele dag bezig met het oplos-

sen van problemen, want er gaat van alles fout”, vertelt

Richard, en hij geeft een voorbeeld. “De apparatuur waar-

mee ik geoefend had, bleek toch van een ander type dan

de apparatuur op de wedstrijdvloer. Dat betekende dat ik

mijn stroombron anders moest instellen dan ik gewend

was. Ik heb alles 2 volt hoger moeten lassen, wat voor

mijn gevoel heel gek was.” Leroy had wel met dezelfde

29

Olympische Spelen

Profiel

Naam: Richard RoolvinkLand: NederlandLeeftijd: 19 jaarWerk: lasser bij Apparatenbouw OotmarsumRichard behaalde voor Nederland de 14e plaats tijdensWorldSkills 2015 in São Paulo en verdiende met 519 punteneen Medaillon for Excellence

Profiel

Naam: Leroy De RyckLand: BelgiëLeeftijd: 22 jaarWerk: lasser bij Stork in AntwerpenLeroy behaalde voor België de 19e plaats tijdens WorldSkills 2015 in São Paulo en verdiende met 510 punteneen Medaillon for Excellence

LASTECHNIEK WORLDSKILLS - maar t 2016

30

welke lasnaad in welke positie met

welk proces gelast moet worden. “Je

hebt bijvoorbeeld vier opties voor het

lassen van een bepaalde V-naad van

16 mm”, vertelt Leroy. “Stapelend of

uit de zij, met elektrode of met MAG.

De experts beslissen op dat moment

pas wat je moet gaan doen. We heb-

ben daar wel op getraind, door alle

lasnaden in elk proces te oefenen.”

Richard vult aan: “De beslissing van

de experts heeft ook invloed op de volgorde van werken.

In ons werkstuk kwamen zeven lassen samen op een plek.

Dan moet je wel weten wat de beste volgorde is, afhanke-

lijk van de processen waar je mee moet werken.” De deel-

nemers staan behoorlijk onder tijdsdruk, wat inhoudt dat

ze in totaal 18 uur krijgen voor het maken van zeven

werkstukken. “Ik had serieus maar twee minuten over”,

vertelt Richard. De Hengelose lasser geeft nu zelf training

aan toekomstige deelnemers aan de Skills. “Ik mag zelf

niet meer meedoen, maar ik vind het leuk om mijn wed-

strijdervaring in te zetten om anderen verder te helpen.”

Leroy mag vanuit Skills Belgium nog wel meedoen, en hij

probeert een plek te bemachtigen voor de komende Euro-

Skills in Göteborg.

LasonderwijsZowel Leroy als Richard zouden in de toekomst wel als

lasdocent of lasinstructeur willen werken. Over het las-

onderwijs in hun eigen land zeggen ze dat er veel afhangt

van de leerkracht. Leroy: “Een enthousiaste docent die

vakbekwaam is, geeft over het algemeen goed lasonder-

wijs. Ik heb een vrij goede school gehad, GTI Beveren,

waar ze proberen jongeren te motiveren om een lasoplei-

ding te kiezen. Ook bij VCL heb ik veel geleerd. Het is

niet alleen maar werken, er wordt ook gelachen. Maar ze

nemen je echt serieus en zoeken naar het verbeteren van

minpunten.” Richard vertelt dat hij het meest heeft ge-

leerd in de werkplaats van zijn bedrijf. “In mijn regio is

een lasser vaak ook een fitter. Op school leer je dat vak

niet echt in 1 à 2 uurtjes lassen per week. Nu ik werk bij

een bedrijf waar alleen maar goede lassers zijn, leer ik pas

echt goed lassen.”

TeambuildingWelke wijze raad hebben Leroy en Richard tot besluit nog

voor jonge lassers die ook willen meedoen aan Skills?

Leroy: “Je moet er vooral zelf achterstaan, want er wordt

veel van je verwacht; het gaat niet enkel om lasvaardig-

heid. Als Belgische kandidaat ga je een paar keer op team-

building, ook om erachter te komen hoe je reageert als je

je minder prettig voelt.” Richard beaamt dat. “Je staat be-

hoorlijk onder druk en daar moet je mee om kunnen gaan.

In Nederland hebben we een assessment-dag waarbij je

mentaal wordt voorbereid. Deze dag telt voor 20% mee

bij de selectie. Stel doelen die realistisch zijn, zoals het be-

halen van een plek bij de eerste twintig. Je moet er reke-

ning mee houden dat je niet kunt winnen. Een teamgenoot

van mij had daar een hele mooie uitspraak over: ‘Rozen

zijn rood, viooltjes zijn blauw, er is altijd een Aziaat beter

dan jou.’”

www.plymovent.com

GENINBEDIE

NIEUWE GE

!NGE

TIEERAATN

10.C0174op stand e demonstrExclusiev

vymo.plwwww.

10.C0174atie e demonstr

ent.com

OM HET HOEKJE LASSEN?

T 0229 - 248484 I www.rolan-robotics.com

Met onze range 7-assige robots komt

u er WEL bij!

Bezoek ons op stand 11 B028

“Een enthousiaste docent die

vakbekwaam is, geeft over het

algemeen goed lasonderwijs.

Ik heb een vrij goede school gehad,

GTI Beveren, waar ze proberen

jongeren te motiveren om

een lasopleiding te kiezen.

Ook bij VCL heb ik veel geleerd.”

Leroy en Richard halen bij Aa-Dee Staalbouw in

Schijndel herinneringen op aan hun avontuur in São Paulo

32

LASMEESTERS - maar t 2016LASTECHNIEK

33


door Margriet Wennekes, foto Bert de Jong

erman Pruisken (“mijn leeftijd is niet belangrijk”)

vierde in januari zijn vijftigjarig jubileum als las-

docent. Onvermoeibaar, streng, maar met hart

voor zijn leerlingen. Het grootste deel van zijn carrière

was hij verbonden aan het Stanislascollege in Delft. Als

docent, maar ook dertig jaar lang als adjunct-directeur.

Daarnaast gaf hij in de avonduren les aan de deeltijd-le-

rarenopleiding voor vmbo- en mbo-docenten (lassen,

plaatwerk en constructie/bankwerken). Herman Pruisken

was een van de oprichters van de Stichting Bedrijfsgerichte

Cursussen Sasbout Vosmeer, waaraan hij nog steeds ver-

bonden is als coördinator. Ook geeft hij nog twee uur per

week les aan de Laurentius Praktijkschool.

Wim de Groot (56) zit vijfentwintig jaar in het lasonder-

wijs, waarvan de laatste twintig jaar als directeur van De

Groot Lasopleidingen. Hij is onderwijzer én ondernemer

in hart en nieren. Zijn bedrijf is inmiddels uitgegroeid tot

De Groot Lastechniek, een middelgrote onderneming in

Breda, die zich naast het verzorgen van lasopleidingen en

certificeringen bezighoudt met het uitzenden van technisch

personeel, en sinds kort ook het leveren van lasappara-

tuur en -toebehoren. Vanuit zijn betrokkenheid bij de

kwaliteit van het lasonderwijs vervult hij in zijn vrije tijd

al jaren de functie van voorzitter van de NIL Examen-

commissie voor Handvaardigheidopleidingen. Ook is hij

lid van de Raad van Advies van het NIL.

Hoe bent u lasdocent geworden?Herman Pruisken wist al vroeg dat hij het onderwijs in

wilde. “Naast mijn werk bij Machinefabriek Reineveld

begon ik op mijn zeventiende met een lerarenopleiding.

Dat gebeurde in de avonduren en op zaterdag. Zodra ik

mijn eerste onderwijsbevoegdheid had behaald, werd ik

aangenomen op het Stanislascollege, als leraar smeden,

vaktekenen, handvaardigheid en lassen. Ik vond het altijd

belangrijk om mijn onderwijsaktes te halen. Toen de mo-

derne lasprocessen hun intrede deden: MAG, TIG, enzo-

voort, ben ik dan ook meteen de diploma’s gaan halen om

ook die lascursussen te kunnen geven.” Herman Pruisken

onderhield altijd nauwe contacten met het bedrijfsleven.

“Ik was de eerste die bedrijfsstages organiseerde in Ne-

jaar75ervaring in het

lasonderwijs

Lastechniek ging in gesprek met twee docenten die terug kunnen kijken op een mooie

en lange carrière in de lastechniek. We vroegen hoe zij in het lasonderwijs terecht zijn

gekomen, wat ze het mooist vinden van hun vak, wat de belangrijkste veranderingen zijn

geweest en wat hun aanbevelingen zijn ten aanzien van de toekomst.

derland, en daar ben ik best een beetje trots op. Destijds

ontmoette ik veel weerstand, maar tegenwoordig zijn be-

drijfsstages de normaalste zaak van de wereld.”

Wim de Groot begon zijn loopbaan als loodgieter. “Ik had

plannen om mijn eigen bedrijf te beginnen, maar de ver-

diensten waren laag: ik verdiende minder dan mijn vrouw,

die werkte als tandartsassistente. Ik besloot te gaan wer-

ken als fitter bij Wescon, waar ik 400 gulden per maand

meer ging verdienen. Toen ik 23 was dreigde ik mijn baan

te verliezen door de economische recessie van begin jaren

80. Mijn baas bood aan om mij een lasopleiding te laten

volgen. Sindsdien ben ik gefascineerd geraakt door de las-

techniek en heb ik niets anders meer willen doen. Als las-

docent ben ik begonnen bij de bedrijfsschool van

Machinefabriek Breda, waar ik vijf jaar laslessen heb ge-

geven aan meisjes, in het kader van een project om de in-

stroom van vrouwen in de techniek te bevorderen. Toen

het bedrijf in 1995 in financiële problemen kwam, werd

de bedrijfsschool opgeheven. Dat was het moment om de

uitdaging aan te gaan en zelf een onderneming te begin-

nen. Op 29 januari 1996 zijn we begonnen.”

Wat vindt u het mooiste van lesgeven?“Het mooiste is als je iets terugziet van jezelf”, vindt Wim

de Groot. “Ik vind het wel een mooie gedachte dat elke

lasser zijn eigen, herkenbare ‘handtekening’ heeft. Men-

sen komen blanco binnen, maar als je het goed doet, gaan

ze weg met een handtekening. Ze hebben dan hun eigen-

heid als lasser ontwikkeld.” Herman Pruisken: “Je ziet dat

sommige leerlingen erbovenuit stijgen. Dat geeft natuur-

lijk een kick hè? Maar je hoopt vooral dat ze allemaal sla-

gen. Ik heb vandaag toevallig een leerling die herexamen

komt doen, maar 90% van de leerlingen slaagt bij ons in

één keer voor niveau 3 en 4. Het landelijk gemiddelde ligt

op 50%. Dat goede resultaat hebben we te danken aan

een keurkorps van lasdocenten uit het hele land. Zij or-

ganiseren extra avonden voor theorie en tekeninglezen.”

Wim vult aan: “Het geeft vooral voldoening als je bijna de

hoop hebt opgegeven dat een leerling ooit een diploma

gaat halen, maar dat het dan toch lukt. Als de extra ener-

gie die je erin stopt toch zijn vruchten afwerpt.”

H

Aan tafel met

34

LASMEESTERS - maar t 2016LASTECHNIEK

35

LASTECHNIEKGESLAAGD VOOR IWT, EEN PORTRET (2) - maar t 2016

Wat maakt iemand tot een goede lasdocent?Als lasdocent moet je vooral je vak verstaan, anders kom

je niet over. Daarover zijn beide docenten het eens. Wim

de Groot: “Zelf sta ik niet meer dagelijks voor de klas,

maar ik moet af en toe wel invallen. In principe beheers ik

elk proces nog.” Herman Pruisken: “Het is belangrijk dat

je het goed weet over te brengen. Een goede lasser is niet

per definitie een goede lasdocent. Een goede docent weet

het maximale uit een leerling te halen en helpt vooral de

zwakkeren.” Wim de Groot: “Je moet zien wat iemand

verkeerd doet en dat goed kunnen uitleggen, om daar ver-

betering in aan te brengen. Naast smeltbadbeheersing is

een goede lashouding belangrijk. Zo laat ik een rechts-

handige leerling ook met links lassen, omdat je daarvan

gemak hebt bij het lassen van moeilijke werkstukken.”

Pruisken houdt er als docent bovendien een strakke disci-

pline op na. Achter op de absentielijst heeft hij een aantal

taken opgeschreven, zoals elektroden opruimen, slijpkast

opruimen, prullenbak legen, boxen schoonvegen … “Elke

leerling krijgt een taak toegewezen en ik spreek ze erop

aan als die niet naar behoren is uitgevoerd. Zo weten mijn

leerlingen precies waar ze aan toe zijn.”

Wat zijn de belangrijkste veranderingen geweest in het lasonderwijs?“Een groot verschil met vroeger is de prijs van de lasop-

leidingen. Sinds het lasonderwijs is geprivatiseerd is het

bijna onbetaalbaar geworden”, begint Herman Pruisken.

Verder wordt volgens hem in de laswereld veel te veel het

accent gelegd op certificeren. “Ik snap die bedrijven wel;

zij kijken naar hun portemonnee, maar het gaat ten koste

van de kwaliteit. Lasopleidingen worden ook steeds kor-

ter.” Wim de Groot is het met zijn collega eens. “Als je

het mij vraagt moet je eerst een goede theoretische basis

meegeven en daarna pas certificeren. De theorie van het

voorwarmen bijvoorbeeld. Veel lassers snappen dat niet.

Maar ja, de klant bepaalt.” Herman Pruisken: “Er zijn na-

tuurlijk ook goede lassers die gecertificeerd worden. Dat

is geweldig, maar mijn zorg betreft het vooral het grote

aantal zzp’ers dat zich alleen maar zo snel mogelijk laat

certificeren.”

Ook de leerlingen zijn veranderd. Volgens Herman hebben

jongeren tegenwoordig veel meer aan hun hoofd. “Maar

ik ga niet zeggen dat ze vroeger harder werkten dan nu.”

Volgens Wim hebben leerlingen meer moeite gekregen met

de theorie. “Leerlingen van nu zijn visueel ingesteld. Ik

vergelijk het geven van theorie met een toneelspel: film-

pje, plaatje en zo weinig mogelijk tekst.”

Technische veranderingen zijn er ook: de machines zijn

verbeterd, compacter en gemakkelijker in te stellen.

“Maar”, zegt Wim, “ik laste twintig jaar geleden niet an-

ders dan nu.”

Hoe zou het lasonderwijs zich moeten ontwikkelen?Wim de Groot: “Als ik het voor het zeggen had, zou ik

elke lasser laten beginnen met niveau 1 en 2 elektrodelas-

sen. De smeltbadbeheersing in alle posities met dat pro-

ces vergt zoveel vaardigheid: de stappen naar MIG/MAG

en TIG zijn daarna veel gemakkelijker. Herman: “Ik zou

autogeen lassen daar ook bij willen vermelden, als voor-

bereiding op het TIG-lassen. Maar als er iemand komt

voor een opleiding MAG-lassen, dan leer je hem dat. Dat

proces is nou eenmaal sneller en je doet daar niks aan.

Maar belangrijker vind ik de uitspraak die Henk Bodt ook

een keer deed: ‘eerst opleiden, dan pas certificeren’. Daar

doet het NIL te weinig aan vind ik.” Beide docenten vin-

den dat de opleidingsduur niet ingekort zou mogen wor-

den. “Een goede lasopleiding vraagt de nodige tijd en

aandacht. Alleen dan kun je de kwaliteit van lassend Ne-

derland borgen.”

Herman Pruisken houdt er als docent

bovendien een strakke discipline op na.

Achter op de absentielijst heeft hij een

aantal taken opgeschreven, zoals

elektroden opruimen, slijpkast

opruimen, prullenbak legen,

boxen schoonvegen …

Volgende stapDe IWT-opleiding, die door haar detacheringsbureau

werd gefinancierd, kostte haar beduidend meer moeite

en tijd dan de schakelcursus. “Doordat ik al gewend was

met cijfers om te gaan, rolde ik heel gemakkelijk door

de schakelcursus.”

“De IWT-opleiding vond ik een stuk moeilijker. Een las-

toorts bijvoorbeeld, had ik nog nooit in mijn handen

gehad, en ik moest ook veel meer theoretische lesstof ver-

werken. Daarnaast werkte ik fulltime, dus voor de exa-

mens heb ik heel wat vrije uren moeten opofferen om te

leren. Daar kwam ook nog een verhuizing tussendoor,

waardoor ik twee examens over heb moeten doen.” Het

komende jaar wil Ellen even niets doen op het gebied van

opleidingen, maar ze heeft wel al zitten kijken naar de

IWI-opleidingen, als mogelijke volgende stap. Want dat

ze in dit vakgebied werkzaam wil blijven, is voor haar

wel duidelijk. “Ik zou niet meer terug willen in de bouw.

Ik vind het erg leuk wat ik nu doe en heb het goed naar

mijn zin. Ik ben Exxon dan ook dankbaar dat ik de kans

krijg om ervaring op te bouwen in een leuke werkomge-

ving.”

Ellen Eerland-Boer (43) behaalde in decem-

ber 2015 haar IWT-diploma. Ze was de enige

vrouwelijke kandidaat onder de tachtig ge-

slaagden, al heeft zij met dat feit desge-

vraagd niet veel. Ellen is fulltime werkzaam

als QA/QC-medewerker en inspecteur voor

ExxonMobil Refinery.

Het uitvoeren van lasinspecties, het contro-

leren van lasdocumenten en materiaalcerti-

ficaties op uiteenlopende locaties behoren

tot haar dagelijkse taken. Toch is de laswe-

reld relatief nieuw voor haar.

‘Ik weet van tevoren niethoe mijn dageruit zal zien’

Calculator“Ik heb jarenlang gewerkt als werkvoorbereider en cal-

culator in de bouw. Tijdens de crisis verloor ik mijn baan

en ben ik mij gaan oriënteren op andere vakgebieden. In

2013 kwam ik via een detacheringsbureau terecht bij

Shell. Omdat ik mij verder wilde bekwamen in lasin-

specties, ben ik in 2013 begonnen met de Schakelcursus

IWT, om daarna in te kunnen stromen in de IWT-oplei-

ding. Sinds januari 2015 ben ik gedetacheerd bij Exxon-

Mobil als fulltime inspecteur.”

Ellen is er wel aan gewend om als vrouw in een man-

nenwereld werkzaam te zijn, maar ze ziet voor zichzelf

geen rol weggelegd om meer vrouwen enthousiast te

maken voor haar vak. “Het gaat er in de eerste plaats

om dat je je werk leuk vindt. Het maakt niet uit of je

man of vrouw bent. Mijn dochter heeft toevallig als een

van de weinige meisjes gekozen voor procestechniek,

maar dat is vooral een kwestie van aanleg en interesse.”

Het aantrekkelijkste van haar huidige werk vindt Ellen

de grote afwisseling. “Ik weet van tevoren niet hoe mijn

dag eruit zal zien, ik kom op veel verschillende afdelin-

gen en moet snel kunnen inspelen op onverwachte pro-

blemen.”

Foto: Rob

ert Koelew

ijn


37

VAKTROTS - maar t 2016LASTECHNIEK

36

door Jaap van Sandijk, fotografie Steven Bemelman

lorent van Eldik en Diego

van der Geest zijn er

vroeg bij. De twee vijf-

tienjarigen hebben al een afge-

tekend beeld van hun toe-

komst. “Ik wil na mijn vmbo-

kaderopleiding een BBL-oplei-

ding doen bij scheepsbouwer

Van Lent”, zegt Diego zelfver-

zekerd. “En daarna wil ik bij

dat bedrijf een baan in de

werktuigbouw.” Florent, die

vmbo-basis doet, wil graag als

zzp’er aan de slag, als allround

constructiewerker. “Dat is bre-

der dan alleen lassen, al vind ik

het wel heel gaaf om te lassen.”

Florent en Diego zijn twee ta-

lentvolle leerlingen van Nick

van den Berg. De lasdocent legt

uit wat het tweetal zo goed

maakt. “Jullie zijn kritisch op

jezelf en vragen altijd door.

Willen weten hoe iets gelast is

en hoe alle processen werken.”

De jongens knikken. De docent

vervolgt: “En als iets niet lukt,

is dat goed te merken.” Een

korte stilte, gevolgd door een

harde lach. “Ja”, zegt Diego

tegen zijn lasdocent, “wat had

ik een rotweek hè, een tijdje

terug. Echt, ik was helemaal

klaar met dat lassen.” Hij ver-

duidelijkt: “Tsja, soms zit het

weleens tegen en dan word ik chagrijnig. Dan ga ik maar

in een rustig hoekje zitten.”

Op zo’n moment laat Van den Berg zien waarom hij een

goede docent is, zegt Diego. “U zegt dan niet: je moet

doorgaan met je werk, zoals de meeste andere docenten.”

Van den Berg: “Iedereen heeft wel eens een slechte dag.

Dus dan zeg ik: ga maar tekeninglezen. Als iemand mij

iets laat doen tegen mijn zin, werkt dat toch ook niet?

Voor leerlingen is dat precies hetzelfde.” Florent: “Hij is

echt de chillste leraar van onze school.”

Metaaldocent Nick van den Berg is de chillste leraar van het Teylingen College KTS in

Voorhout. Daarover zijn de twee 4-vmbo’ers die in deze Vaktrots een woordje meepraten

het roerend eens. Chill of niet, de docent vindt het vooral belangrijk dat zijn leerlingen hun

talenten ontdekken en dat ze zich goed kunnen ontwikkelen.

JongerenwerkerDe dertigjarige Van den Berg is van huis uit jongerenwer-

ker. Tot vier jaar geleden werkte hij in de onderbouw van

het middelbaar onderwijs als onderwijsassistent tech-

niek/beeldende vormgeving en docent science. Daarnaast

gaf hij een aantal uren techniek. Toen het vak techniek

verdween, stopte Van den Berg met zijn opleiding tech-

niekdocent tweede graad. Hij kreeg de kans om metaal-

docent te worden aan het Teylingen College KTS. Van den

Berg behaalde zijn NIL-diploma’s MIG/MAG, BMBE en

TIG en werd docent én leerlingbegeleider. Ondertussen be-

haalde hij ook zijn papieren op het gebied van elektro-

techniek – “maar dat vak geef ik sporadisch.”

De niet-klassikale manier van lesgeven is Van den Berg op

het lijf geschreven. “Ik sta samen met de leerlingen in een

werkplaats vol dynamiek. Ik speel met de ruimte en ge-

niet van de groepsprocessen. Waar het uiteindelijk om

gaat is dat leerlingen ontdekken waar ze goed in zijn en

dat ze zich goed kunnen ontwikkelen. Wat ik ook belang-

rijk vind is dat ze open leren staan voor kritiek en dat ook

in hun houding uitstralen. Een cruciaal onderdeel van het

onderwijs.”

Leukste plek van schoolMaar hoe zijn de twee jonge vmbo’ers eigenlijk tot hun

overtuigde keuze voor het lasvak gekomen? “In het eerste

vmbo-jaar wilde ik de opleiding koken doen, maar toen ik

de werkplaats van metaaltechniek zag vond ik dat meteen

de leukste plek van de school”, zegt Diego. En zo viel alles

op zijn plaats. “Al jarenlang kijk ik graag naar Discovery

Channel, vooral de programma’s over grote bouwwerken.

Ik wil graag weten hoe dingen gemaakt worden. En ik

vind lassen leuk omdat je je er steeds in kunt verbeteren.”

Florent, die in het vierde jaar onder meer praktisch boog-

lassen en domotica en automatisering als keuzevakken

heeft, koos voor het lasvak vanwege de veelzijdigheid. “Ik

vind het een leuk en interessant beroep. Je kunt er veel

mee, van onderwaterlassen tot het lassen op grote hoog-

tes.” Al in 3 vmbo maakte hij heel mooie werkstukken,

zegt zijn docent. “Je hebt echt aanleg.” Florent lacht.

“Complimenten voel ik als een stimulans. Die helpen mij

beter te worden. En ik wórd ook steeds beter.” Van den

Berg hoort het tevreden aan. Deze twee leerlingen hebben

hun talenten ontdekt en hebben daar grote plannen mee.

’Als lasser kun je jezelf

F

steeds verbeteren’

39


38

LASTECHNIEK OPLEIDING SMEDEN - maar t 2016

door Geri van Krieken, fotografie NGK

Back to basic, het spelen met de elementen vuur, wind en water, in combinatie met het

mooie materiaal staal. Dat is de uitdaging die smeden heet. Net zoals een lasser het

smeltbad leest, zo leest de smid zijn stuk materiaal in het vuur en op het aambeeld.

technische tekening. Voor restauratiewerk heeft de smid

als uitgangspunt vaak niet meer dan een oude foto of

schilderij, of een oud stuk verweerd smeedwerk. Dan moet

de tekening helemaal opnieuw opgebouwd worden, be-

ginnend met een tekening op schaal en eindigend met een

1-op-1-tekening op een krijtbord, om tijdens het smeden

de maatvoering goed in de gaten te kunnen houden.

OpleidingNet als lassen is smeden een vak waar een gedegen oplei-

ding voor nodig is. In Nederland is er voor het smidsvak

een opleidingsstructuur opgezet door het Nederlands

Gilde van Kunst-, Sier- en Restauratiesmeden (NGK).

Voor jongeren die smid willen worden, biedt het NGK de

opleiding Smeden. “De opleiding wordt gevolgd aan een

Over het NGKHet Nederlands Gilde van Kunst-, Sier- en Restaura-tiesmeden (NGK) is de branchevereniging voor profes-sionele, ambachtelijke smederijen in Nederland.Tijdens manifestaties en smeeddagen laat het NGK aanhet grote publiek zien hoe mooi het smidsvak kan zijn.Ook draagt het NGK zorg voor het erkennen van sme-derijen, zodat opdrachtgevers weten dat ze bij een‘NGK Erkende Smederij’ te maken hebben met een

vakbekwame smid. Het NGK organiseert cursussen enverzorgt opleidingen voor beginnende en gevorderdesmeden. Zo kan er een intensieve 8-daagse cursus Ba-sisvaardigheden Smeden worden gevolgd, maar ookeen meer specialistische cursus als Gereedschap sme-den, Hang- en sluitwerk smeden, Vuurlassen, Patine-ren, of Tekenen voor smeden. Alle cursussen wordenverzorgd door ervaren smeden die zijn aangesloten bijhet NGK.

ROC als specialisatie binnen de opleiding Metaalbewer-

ken. Een unieke kans voor jongeren die graag met hun

handen werken en oog hebben voor vormgeving. Die een

vak willen leren waarin oude én moderne technieken wor-

den toegepast”, aldus de informatie op de website.

De opleiding Smeden is te volgen op mbo-niveau 2 en 3.

“De leerlingen gaan direct aan het werk in de BBL-variant

of kiezen voor de theoretische opleiding in de BOL-vari-

ant. Tijdens de opleiding leren zij de basis van het sme-

den, waarna zij in een smederij aan de slag kunnen om

zich het vak verder meester te maken.”

Helder inzicht in integriteit

Applus RTD

Certification B.V.

Inspectie

Niet-destructief onderzoek

Certificatie (NoBo & AAKI)

Lasmethodekwalificatie

Lasserskwalificatie

Training en Opleiding

Stralingsbescherming

s en duurz’an risicoBij het beheersen v

alifwennis en goed gek zijn kopereren,

aardevoegde woegee takmensen onzv

sing op het e oplosjuistt mee over de denk

moment.

ett zen,Naast NDO en Inspectie dienst

an NDO specialistexpertise in voor het opleiden v

2 en 3.vel 1,op Le

aams en duurz

iceerdealif

TDApplus R.aarde

ejuistsing op het

ezen wij deett

enan NDO specialist

Inspectie

onNiet-destructieff

atie (NoBo & ictiferC

alifw Lasmethodek

icatiealifwsersk Las

oek onderz

AKI)Aatie (NoBo &

icatiealif

icatie

d.como.netherlands@applusrtinf

eonderdeel,icaitOns eigen certif Applus R

.ation B.VV.ictiferC , an dat uwvert u erek verz

t is voor veilig gebruik las geschikinstallatie off

TD.nl.ApplusRwww

TDApplus R

an dat uw

.t is voor veilig gebruik

raining en OpleidingT


raining en Opleiding


WorkshopsOp verschillende locaties in Nederland worden workshops

smeden aangeboden; een aanrader voor iedereen die met

staal werkt en de liefde voor het materiaal deelt. Het vol-

gen van een workshop biedt een unieke kans om zelf aan

het smidsvuur te staan en je wil op te leggen aan het staal.

Het blijft mooi om een ervaren smid aan het werk te zien.

Het ziet er allemaal bedrieglijk eenvoudig uit, maar het

zelf uitvoeren blijkt iets minder makkelijk. Smeden is en

blijft een ambacht, net als lassen. Wie even rondkijkt op

internet zal verrast worden door het aanbod van moge-

lijkheden om nader kennis te maken met dit ambacht.

advertentie

meden is een van de oudste metaalbewerkingsme-

thoden, een ambacht dat heden ten dage nog steeds

wordt uitgeoefend. Zowel het handsmeden, met

hamer en aambeeld, als het industrieel smeden voor het

maken van grote werkstukken (denk aan assen, ringen

voor grote tandkransen, hijshaken, enzovoort). In dit ar-

tikel wordt de aandacht gericht op het handen siersme-

den en de opleidingen die op dit gebied worden

aangeboden.

Rake klappenBij het smeden wordt het staal verhit tot in het austeniet-

gebied, waarbij het geelwit van kleur wordt. Op die tem-

peratuur is het materiaal gemakkelijk vervormbaar. Dan is

het zaak om in korte tijd zoveel mogelijk rake klappen te

geven, want bij elke vuurgang is er

1 tot 1,5% materiaalverlies.

Vooral bij smeedwerk dat aan

strenge maatvoeringseisen moet

voldoen is dit iets om terdege re-

kening mee te houden. Met de

juiste ervaring en technieken kan

men echter de mooiste werkstuk-

ken maken, waarbij de smid het

materiaal en de vorm helemaal

naar zijn hand kan zetten.

TekeningenNiet alleen industrieel smeedwerk,

ook het werk van een siersmid

moet vaak voldoen aan specifieke

afmetingen. Om dat te bereiken

maakt de siersmid gebruik van te-

keningen. Deze houden het mid-

den tussen een schets en een

S

Tijdens een kennismakingsdag komen leerlingen van alles te weten over smeden

De TechniShow is van 15 tot en met 18 maart en datkomt goed uit. ’s Morgens drink ik daar na aankomstmet de trein een kop koffie, maar na een dag rond-sjouwen op de beurs ben ik toe aan iets anders. Eenbekende leverancier van stroombronnen tapt een lek-ker pilsje en het is goed daar de beurs te beëindigen.De tijdsperiode van de TechniShow kan voor mij nietbeter gepland zijn. In navolging van de Engelse ‘Dry Ja-nuary’ is er een Nederlandse variant ontstaan van eenmaand geen alcohol drinken. Van 10 februari, gelukkigna carnaval, tot en met 20 maart, is het de bedoelingvolledig droog te staan. Dat 15 maart in die periode valtdoet er niet toe, want na een maand vasten maken eenpaar dagen niets uit, toch? De Nederlandse variant vanDry Januari is opgezet door de GGD, de verslavings-zorginstellingen, het Trimbos Instituut en de Hoge-school Windesheim in Zwolle. De actie heeft de naamgekregen IKpas en als deelnemer kun je een arm-bandje met de gelijknamige tekst aanschaffen. Dat arm-bandje heeft de toepasselijke kleur blauw, dat kon ookeigenlijk niet anders. Waarom Hogeschool Windesheimmeedoet is me niet helemaal duidelijk. Wellicht heeft ie-mand een ‘wetenschappelijke’ promotie in gedachtenop het volgen van de geheelonthouders voor eenmaand. Er zijn wel meer van dergelijke onzinnige on-derzoeken en promoties.

De Nederlander, en zeker de wat oudere staatsburger,is te dik en drinkt te veel. Je bent al een overmatigedrinker als je als man meer dan 21 glazen bier drinktper week. Voor de dames geldt een maximum van 14glazen. Dat is toch een flink verschil en het is me niethelemaal duidelijk waarom je als man meer dan 50%meer mag drinken dan als vrouw. Wat levert een maandvasten nu precies op? Een van de voordelen van hetniet-drinken is een gering gewichtsverlies, circa 1,5 kgper maand. Dat is dan mooi meegenomen voor diedikke 55+’ers. Verder slaap je beter als geheelonthou-der. Met een borreltje op val je als een blok in slaap,maar je slaapt wel veel onrustiger. Ook ben je veel aler-ter op je werk. Dat laatste betwijfel ik, want Barney darthet beste met een slokje op. Bij een lastige doorlassingzou een borrel vooraf wellicht helpen. Ik ga het in elkgeval niet uitproberen, want ik moet ’s avonds nog naarhuis met de auto. Op de beurs ga ik dus echt genietenvan mijn biertje. Genieten, want onderzoek heeft uitge-wezen dat de deelnemers aan Dry January bewustermet alcohol omgingen en minder gingen drinken.

Proost.

Een beursbiertje

41

LASTECHNIEKmaar t 2016 COLUMNLASTECHNIEK GESLAAGD VOOR IWT, EEN PORTRET (3) - maar t 2016

40

Putten uit eigen ervaringZijn praktische lasachtergrond heeft zeker meegeholpen

om dit mooie resultaat te bereiken, denkt hij. Patrick

begon zijn loopbaan namelijk als productielasser op de

scheepsbouw- en offshore-werf van Keppel Verolme. Na

verloop van tijd kwam hij terecht op de QC-afdeling en

werd hij ondergedompeld in de wereld van normen en re-

gelgeving. Om zich verder te bekwamen in inspectie- en

keuringswerkzaamheden begon hij avondcursussen te vol-

gen. Hij doorliep een heel opleidingstraject: van IWP, IWS,

Schakelcursus IKT, IKT-2, tot en met de IWT-opleiding,

die hij eind 2015 met hoge eindcijfers afrondde. “Mensen

zonder lasachtergrond hebben het een stuk lastiger met

het verwerken van de lesstof, omdat ze alles uit de boe-

ken moeten halen en zich moeilijker een voorstelling kun-

nen maken bij het proces. Met goed luisteren naar een

leraar, kom ik al een heel eind om het te snappen. Daarom

verbaast het me dat ik een intake nodig had om toegela-

ten te worden tot de opleiding met een Schakelcursus IKT

(in plaats van IWT) en IKT-2. Kandidaten zonder affini-

teit met lassen, met alleen een diploma werktuigbouw-

kunde, kunnen zo instromen. Als IWT’er in de laspraktijk

kun je problemen toch beter ondervangen als je kunt put-

ten uit eigen ervaring.”

PittigOndanks zijn voorkennis en ervaring vond Patrick de op-

leiding nog behoorlijk pittig. “Ik ben er van september

2014 tot juni 2015 mee bezig geweest en heb flink wat

overuren gemaakt. Voor mijn werk ben ik altijd veel op

pad en dan komt het er overdag niet van om nog even iets

na te kijken voor school. Daarnaast 1 of 2 keer per week

naar school tot tien uur ’s avonds valt aan het einde van

het schooljaar toch tegen.” Toch is hij nog niet uitgeleerd.

“Ik wil nu graag de opleiding IWI-C gaan doen, om mijn

kennis van inspectie vast te leggen via een diploma en

certificaat.” Inmiddels staat Patrick ook al voor de klas,

als docent bij de opleiding VT2 van Vinçotte. Hij geeft

lessen in materiaalkunde, lasprocessen en lasonvolko-

menheden. Hoewel hij het goed naar zijn zin heeft in zijn

huidige functie, zijn er ook wel dingen die Patrick mist

van het QC-werk. Het zelf sturing geven aan een project

en het bedenken van oplossingen voor lastechnische pro-

blemen vindt hij nog steeds het leukst.

Goede investering“Kennis is een goede investering voor een bedrijf”, zegt

hij. “De investering die een werkgever doet in het bij-

scholen van zijn medewerkers, verdient hij dubbel en

dwars terug door een hoger kosten- en kwaliteitsbe-

wustzijn en kennis van nieuwere technieken. Deze ken-

nis kan het bedrijf helpen naar een betere efficiëntie.”

’Kennis is een goede investering’Patrick de Boet (31) is in het dagelijks leven

inspecteur van drukapparatuur. Regelmatig

gaat hij voor zijn werkgever Vinçotte op pad

om visuele inspecties uit te voeren “Dat va-

rieert van een stoomketeltje in een wasse-

rette of grote drukvaten bij een fabriek tot het

kwalificeren van lassers en lasmethoden.”

Onlangs behaalde hij zijn IWT-diploma; cum

laude, wat betekent dat hij gemiddeld een 8

of hoger scoorde op alle onderdelen.

Lastechniek #6

Voor redactionele bijdragen en advertenties kunt u ons bellen071 589 56 44 of mailen naar [email protected]

verschijnt in juni en wordt een themanummer over mechanisering,

automatisering en robotisering

Lastechniek #4 en #5 verschijnen in april en mei

Foto: Robert Koelewijn

Lincoln Smitweld BVLincoln Electric Europa BVNieuwe Dukenburgseweg 206534 AD NijmegenPostbus 253 - 6500 AG NijmegenT 024 352 29 11 - F 024 352 22 02E [email protected]



Perk LastechniekVredeweg 14-161505 HH ZaandamPostbus 355 - 1500 EJ ZaandamT 075 653 37 49E [email protected]

ADVIES en CONSULTANCY AFZUIGINSTALLATIES ENLUCHTBEHANDELING

GEAUTOMATISEERD SNIJDEN

LASAPPARATUUR ENANDERE TOEBEHOREN

Air Liquide Welding Nederland BVRudonk 6b - 4824 AJ BredaPostbus 6902 - 4802 HX BredaT 076 541 00 80 - F 076 541 58 96E [email protected]

AIB-Vinçotte Nederland BVTakkebijsters 8 - 4817 BL BredaPostbus 6869 - 4802 HW BredaT 076 571 22 88 - F 076 587 47 60E [email protected]

AIB-Vinçotte Nederland BVTakkebijsters 8 - 4817 BL BredaPostbus 6869 - 4802 HW BredaT 076 571 22 88 - F 076 587 47 60E [email protected]




Zekeringstraat 331014 BV AmsterdamT +31 (0)20 556 35 55E [email protected]

Voorerf 18 - 4824 GN BredaT +31 (0)76 5424 300E [email protected]

Locaties Benelux: Amsterdam, Antwerpen, Beek,Breda, Hengelo, Rotterdam, Veendam.







Nederman Nederland BVWiekenweg 333815 KL AmersfoortPostbus 26463800 GD AmersfoortT 033 298 81 22 - F 033 201 12 10E [email protected]

KEURINGEN

HoofdkantoorDukdalf 11 - 9206 BE DrachtenPostbus 505 - 9200 AM DrachtenT 0512 52 40 08E [email protected]

Kwaliteitsmanagement |Lasconsultancy | Inspectie

Drachten | Zutphen | Rotterdam

HoofdkantoorDukdalf 11 - 9206 BE DrachtenPostbus 505 - 9200 AM DrachtenT 0512 52 40 08E [email protected]

Kwaliteitsmanagement |Lasconsultancy | Inspectie

Drachten | Zutphen | Rotterdam

LASTOEVOEGMATERIALEN MANIPULATOREN ENMECHANISATIE

MECHANISATIE EN AUTOMATISERING

Dumeta import / export BVMarconistraat 267575 AR OldenzaalT 0541 53 33 69 - F 0541 53 33 71E [email protected]

MACKNIGHTSMollerusweg 1062031 BZ HaarlemT +31 (0)6 34 55 22 22E [email protected]

Lorch Lastechniek BVPostbus 5 - 2200 AA NoordwijkT 071 362 56 27 - F 071 362 38 85E [email protected]

LASACCESSOIRES ENGEREEDSCHAPPEN

LASKWALIFICATIES/CERTIFICERING

42 43

Materiaal Metingen Testgroep BVMME GroupRietdekkerstraat 16 - RidderkerkPostbus 42222980 GE RidderkerkT 0180 48 28 28 - F 0180 46 22 40E [email protected]

NDO/DO ONDERZOEK ONDERHOUD EN NIEUWBOUWINSPECTIE

3P Project Services BVNijverheidsweg 4 - 4854 MT BavelT 0161 43 85 00 - F 0161 43 85 01E [email protected]

Totaalproject in inspectie, lastechnische ondersteuning en projectmanagement

De Groot LastechniekWeidehek 24 - 4824 AS BredaT 076 541 07 20 - F 076 542 72 95E [email protected]

Lastechnische opleidingen, advisering, certificering, uitzenden(las)technisch personeel en verkoop lasapparatuur, lastoevoeg-materiaal en lasbenodigdheden





LASTECHNIEK BRANCHEREGISTER - maar t 2016 LASTECHNIEKmaar t 2016

ROBOTS EN ROBOTISERINGOPLEIDINGEN EN CURSUSSEN

Hogeschool Utrecht, Centrum voor Natuur & Technieken ROC Midden NederlandNIL erkende opleidingen voor alle niveau’s en processen.

• International Welding Engineer (IWE/ LPI)• International Welding Technologist (IWT/ MLT) • Verkorte combinaties van IWT met Inspectie en

keuring mogelijk.• Lastechnisch construeren, Workshop lasnormen,

Lasopleidingen MIG/MAG, BMBE, TIG, Autogeen, Laskwalificalties/ certificeringen, SMLT

Ook cursussen op gebied van Materialen, Procestechnologie, Onderhoud & Inspectie, Engineering, Bedrijfskunde (hbo,post-hbo en masterniveau).

Meer informatie CvNT Lenneke KokT 088 481 88 88E [email protected]

Meer informatie ROC Joost ZijderveldT 030 754 69 03E [email protected]

Rolan Robotics BVDe Corantijn 6 - 1689 AP ZwaagPostbus 135 - 1620 AC HoornT 0229 24 84 84 - F 0229 27 27 07E [email protected]

WEERSTANDLASSEN

WORKWEAR

PUNTLASSEN

Laskar Puntlastechniek BVAvelingen West 264202 MS GorinchemPostbus 36044200 EB GorinchemT +31 (0)183 61 88 88F +31 (0)183 66 61 01E [email protected]

Puntlas- en ProjectielasmachinesRolnaadlas- en Stuiklasmachines

Puntlaselektroden | ComponentenStiftlasmachines en bouten

Automatisering en mechaniseringTraining, onderhoud en Verhuur





STIFTLASSEN

44

LASTECHNIEK BRANCHEREGISTER - maar t 2016

WARMTEBEHANDELING

Delta Heat Services BVScheelhoekweg 23251 LZ StellendamPostbus 52 - 3250 AB StellendamT 0187 49 69 40 - F 0187 49 68 40E [email protected]

• Elektrisch voorwarmenen gloeien

• Inductie verwarmen• Stationaire gloeiovens• Mobiele gloeiovens• Uitdrogen beton / coatings• Verhuur / verkoop• Advisering

Carharrt BV, EMEACruquiusweg 111 - N1019 AG AmsterdamT +31 20 715 02 10F +31 20 715 02 22E [email protected]

Perk LastechniekVredeweg 14-161505 HH ZaandamPostbus 355 - 1500 EJ ZaandamT 075 653 37 48E [email protected]

MACKNIGHTSMollerusweg 1062031 BZ HaarlemT +31 (0)6 34 55 22 22E [email protected]

PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN







3P Quality Services B.V. bemiddelt vanuit een projectma-tige aanpak en/of vanuit een vaste bemiddeling binnen devakgebieden Engineering, Construction management,Shutdown management en Project management.

3P Quality Services biedt kansen en mogelijkheden ookvoor 50 plussers en starters op de arbeidsmarkt. 3P Qua-lity Services is gecertificeerd volgens ISO 9001/VCA. Eenkwaliteitsgarantie gaat echter niet alleen om systemen enstandaarden, maar vooral om mensen. Daarom investerenwij voortdurend in onze professionals door middel van op-leidingen en coaching.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

LASTECHNIEK VERBINDT ONS.Lastechniek/Engineering• Laspraktijk Ingenieur (LPI) /

International Welding Engineer (IWE)- Bereidt voor op NIL-examen- Hoog slagingspercentage- Jarenlange ervaring- Face to face onderwijs

• Middelbare Lastechniek (MLT) / International Welding Technologist (IWT)*• Lastechnisch Construeren• Workshop Lasnormen• Procestechnologie

*Voor MLT’ers bestaat de mogelijkheid (met vrijstellingen) deel te nemen aan IKT2.

Materialen• Introductie Metaalkunde• Introductie Corrosiebeheersing• Corrosie en Corrosiebeheersing• Hogere Gieterijtechniek• Post-HBO Metaalkunde

Onderhoud & Inspectie• Post-MBO Onderhoudstechniek• Post-HBO Onderhoudstechnologie• Post-HBO Onderhoud en Management• Inspectie- en Keuringstechnieken

(IKT2 * en IKT3)• NDO Vakspecialist Level 3

Voor alle cursussen en opleidingen geldt: naast individuele deelname behoort maatwerk voor meerdere medewerkers tot de mogelijkheden.

Meer weten? Bel 088 481 88 88, of kijk op www.cvnt.nl

• U HEEFT EEN LPI- OF IKT3 DIPLOMA EN WILT EEN COMBINATIE VAN BEIDEN?• U HEEFT EEN MLT-DIPLOMA EN WILT IKT2 VOLGEN?

INFORMEER NAAR DE MOGELIJKE VRIJSTELLINGEN!

IWT EN IKT2 STARTEN5 SEPTEMBER 2016

Downloaden (PDF, 7.17MB)

Documents

Transcript of Downloaden (PDF, 7.17MB)