Ontdek Fair Tradein je buurt!

Gids voor eerlijke en duurzame handel in de provincie Antwerpen

www.antwerpen.be/fairtradegemeente 03 338 65 13

PUERTO DEL MUNDOAntwerpen viert 5 jaar FairTradeGemeente

met Axl Peleman, Ketnetband, Laura Omloop, workshops voor kinderen, poppentheater, havenrondvaart …

VU:

Tom

Mee

uw

s | G

rote

Mar

kt 1

| 20

00 A

ntw

erpe

n

Puerto del Mundo is een toegankelijk evenement.

Hanzestedenplaats zo 3 juni 2012 12 tot 20 uur(het Eilandje)

Hebt u zin in een fairtrademenu, fairtradekoffi e, fairtradewijn of

fairtradeijs? Verschillende horecazaken op het Eilandje serveren op

zondag 3 juni fairtradeproducten. U vindt hun aanbod en adressen op

www.antwerpen.be/fairtradegemeente en www.gva.be/fairtrade.

9289693-advertentie1-v1.indd 1 4/18/12 2:47 PM

Colofon:

Tekst & foto’s: Ilse Prinsen Coördinatie: Sabrina Van Camp Grafische vormgeving: An Stevens

Verantwoordelijke uitgever: Mieke Berendsen, Katwilgweg 2, 2050 Antwerpen

Inhoud

FairTradeProvincie 4

FairTradeGemeenten 6

Oxfam Wereldwinkels 8

Mode 10

Supermarkten 12

Dranken 13

Horeca 14

Voeding 16

Bedrijven 18

Cultuur 20

Bloemen 22

Decoratie 23

www.antwerpen.be/fairtradegemeente 03 338 65 13

PUERTO DEL MUNDOAntwerpen viert 5 jaar FairTradeGemeente

met Axl Peleman, Ketnetband, Laura Omloop, workshops voor kinderen, poppentheater, havenrondvaart …

VU:

Tom

Mee

uw

s | G

rote

Mar

kt 1

| 20

00 A

ntw

erpe

n

Puerto del Mundo is een toegankelijk evenement.

Hanzestedenplaats zo 3 juni 2012 12 tot 20 uur(het Eilandje)

Hebt u zin in een fairtrademenu, fairtradekoffi e, fairtradewijn of

fairtradeijs? Verschillende horecazaken op het Eilandje serveren op

zondag 3 juni fairtradeproducten. U vindt hun aanbod en adressen op

www.antwerpen.be/fairtradegemeente en www.gva.be/fairtrade.

9289693-advertentie1-v1.indd 1 4/18/12 2:47 PM

3

DOORBREEK DE MYTHES ROND FAIR TRADEMeer dan een miljard mensen in de wereld lijden honger. Driekwart van hen zijn boeren en land- arbeiders in Latijns-Amerika, Afrika en Azië. Het uit-gangspunt van eerlijke handel is duidelijk: ‘handel, geen liefdadigheid’.

Het keurmerk Fairtrade Max Havelaar staat borg voor meer rechtvaardige verkoopsvoorwaarden.Boerenorganisaties geraken zo gemakkelijker aan de nodige financies om coöperaties op te richten. In ruil moeten zij die efficiënt en democratisch beheren.

Het logo garandeert dat een product voldoet aan de strenge Fairtradecriteria. Producten van wel 140 verschillende landen dragen die stempel.

In België zijn er nu meer dan duizend producten, van koffie, fruit en rijst, over wijn en katoen, tot en met chocolade, rozen en nog veel meer.

Max Havelaar waakt over de prijs voor de boeren in het Zuiden. De prijs aan de kassa bepalen de mer-ken en de winkels zelf.

Uiteraard in de 220 Oxfam Wereldwinkels en in bio- en fairtradespeciaalzaken, maar ook in elke supermarkt, op Aldi na. Verrassend ook in apothe-ken, bioscopen, cafés en op sommige werkvloeren.

Zij krijgen enkel een correcte prijs voor een sociaal en ecologische verantwoord product. Dat geeft hen de kans om zelf mee hun toekomst te bepalen.

MAX HAVELAAR =

geen merk maar een keurmerk

meer dan enkel koffie

niet altijd duurder, soms ook goedkoper

niet moeilijk te vinden

geen ‘sinterklaas’ voor de Zuiderse boeren

DE BOER DIE OOIT AAN DE BONEN ROOK

Geeft ‘t steeds richting en verbindt ‘t ons zoals de damp doet denken aan de boer die ooit aan de bonen rook?

Hij die in de pluk van de vrucht volhardt, zelfredzaam in zijn werk, leeft bij gratie van de grond, zijn verhaal.

Zo ontstaat het opgewekte zwart, gebrand, gewogen, gemaald amalgaam, gaat elke geur, flard en likeur

met een fleurige marketingnaam à la carte. Boven kop vol melkschuimfolie komt het vlugge ontwaken,

verleiden we weer dat meisje met espresso, latte,een americano of drie, danken zijn voorzienigheid

om wat de caffeïne in gang had gebracht, ons richting geeft en verbindt zoals de damp doet vragen:

is in ons bestaan de boer die ooit aan de bonen rook al een begrip, of kiezen we voor een onvastere grip?

Maarten Inghels

www.fairtradegemeenten.be

Antwerpen, 7 oktober 2011

Ter gelegenheid van titeluitreiking

DE BOER DIE OOIT AAN DE BONEN ROOK

Geeft ‘t steeds richting en verbindt ‘t ons zoals de damp doet denken aan de boer die ooit aan de bonen rook?

Hij die in de pluk van de vrucht volhardt, zelfredzaam in zijn werk, leeft bij gratie van de grond, zijn verhaal.

Zo ontstaat het opgewekte zwart, gebrand, gewogen, gemaald amalgaam, gaat elke geur, flard en likeur

met een fleurige marketingnaam à la carte. Boven kop vol melkschuimfolie komt het vlugge ontwaken,

verleiden we weer dat meisje met espresso, latte,een americano of drie, danken zijn voorzienigheid

om wat de caffeïne in gang had gebracht, ons richting geeft en verbindt zoals de damp doet vragen:

is in ons bestaan de boer die ooit aan de bonen rook al een begrip, of kiezen we voor een onvastere grip?

Maarten Inghels

www.fairtradegemeenten.be

Antwerpen, 7 oktober 2011

Ter gelegenheid van titeluitreiking

LEEF FAIR, DENK DUURZAAM.Op 12 mei is het internationale dag van de Fair Trade. Eerlijke handel brengt wereldwijd mensen in beweging. Sinds oktober 2011 mag de provincie Antwerpen zich Fair Trade Provincie noemen. Een titel waar we fier op zijn maar die ook een blijvende opdracht in-houdt. We kiezen er voor om zelf producten van eerlijke handel te kopen én om fair trade te promoten bij gemeenten, bedrijven en de bevolking. Fair Trade zorgt er voor dat boeren in het Noorden en in het Zuiden een eerlijke prijs krijgen voor hun werk. Het is een vreed-zaam wapen in de strijd tegen armoede. Via Fair Trade investeert jouw provincie in een duurzame toekomst voor een betere wereld.

Inga Verhaert ,

Gedeputeerde Noord-Zuidbeleid

4

Sinds oktober 2011 mag Antwerpen zich als eerste van de tien provincies FairTradeProvin-cie noemen. Die titel is het resultaat van hard werken en vooral goed samenwerken met de gemeentebesturen en met organisaties als 11.11.11, Max Havelaar, Vredeseilanden en Oxfam-Wereldwinkels. Er moesten zes criteria gehaald worden. Zo moest o.a. de helft van de provinciale instellingen minstens twee fairtrade-producten gebruiken, zoals koffie, thee, fruitsap of wijn. 65% van de gemeenten in onze provin-cie moest deelnemen aan de actie FairTrade-Gemeente en 70% daarvan diende die titel ook echt te behalen. Concreet betekende dat 31 gemeenten en momenteel zijn het er reeds 39.

De titel houdt veel meer in dan een bordje naast de deur van het provinciehuis. Het is een blij-vend engagement om producten van eerlijke handel te kopen en Fair Trade ook actief te pro-moten bij de gemeentebesturen, de bedrijven en de bevolking. Door combinatie van ecologie, sociale rechten en economie geeft het pro-vinciebestuur de boeren in het Zuiden nieuwe ontwikkelingskansen.

Op fairtradeproducten alleen kan je niet overle-ven. Waar vind je ‘eerlijk’ witloof, vlees, eieren, kaas? Dat zijn producten van bij ons en als die op een duurzame manier geproduceerd en ver-bruikt worden, vormen ze een prachtige aanvul-ling op de 1000 beschikbare fairtradeproduc-

ten. FairTradeProvincie wil immers ook lokale duurzame producten een plaats geven en zo een brug slaan tussen Noord en Zuid.

Wat geldt voor een provincie, geldt ook voor een gemeente. Een gemeente wordt pas FairTradeGemeente als ze aan zes criteria voldoet. Zo kiest het ge-meentebestuur voor fair trade en verbruikt het minstens twee fairtradeproducten, waaronder koffie. Een aantal winkels en horecazaken in de gemeente verkoopt minstens twee producten van fair trade. Ook de scholen, bedrijven en or-ganisaties verbruiken fairtradeproducten, maar de focus ligt evenzeer op eigen lokale en duur-zame voedingsproducten. De gemeente voert actief promotie en een trekkersgroep coördi-neert dit alles.

In Vlaanderen zijn er momenteel 118 Fair Trade Gemeenten en in heel België zijn dat er 121.

Meer hierover op www.provant.be/fairtrade ww.fairtradegemeenten.bewww.fairtradetowns.org

FAIRTRADEPROVINCIE EN FAIRTRADEGEMEENTE,TWEE HANDEN OP ÉÉN EERLIJKE WERELDBUIK.

Sinds oktober 2011 mag Antwerpen zich alseerste van de tien provincies Fair Trade Provincie noemen.

5

Fair trade leeft in steeds meer gemeenten. In ons land zijn er al 121 FairTrade-Gemeenten en meer dan 200 gemeenten werken volop aan de campagne. Wij brengen op deze pagina’s enkele voortrekkers uit gemeenten in de provincie Antwerpen in beeld, die met glans de zes criteria hebben behaald.

“ONZE GEMEENTEN ZIJN AL FAIR TRADE!”

HERENTALS

MECHELEN

MALLE

Jan Peeters (sp.a), burgemeester van Herentals

In 2008 behaalde de stad Herentals het label van FairTradeGemeente

Ali Salmi, schepen van o.a. ontwikkelingssamenwerking, welzijn en diversiteit van Mechelen

In 2007 behaalde de stad Mechelen het label van FairTradeGemeente

Harry Hendrickx (DBM), burgemeester van Malle

In 2006 behaalde de gemeente Malle het label van FairTradeGemeente

6

Antwerpen

StabroekKapellen

Kalmthout

Essen

Wuustwezel

Brecht

Brasschaat

SchotenSchilde

Zoersel

Malle

Rijkevorsel

Hoogstraten

Merksplas

Turnhout

VosselaarBeerse

Lille

Vorselaar

Grobbendonk

ZandhovenRanst

NijlenHerenthout

BerlaarLier

Putte

Bonheiden

Sint-Katelijne-Waver

Mechelen

WillebroekPuurs

Sint-Amands

Bornem

Kontich

Boechout

Lint

Hove

Mortsel

Edegem

Aartselaar

Rumst

Hemiksem

SchelleNielBoom

BorsbeekWommelgem

Wijnegem

Herentals

Kasterlee

GeelOlen

Westerlo

Oud-Turnhout

Retie

Dessel

Mol

Balen

Meerhout

Laakdal

HerseltHulshout

Heist-op-de-Berg

Ravels

Arendonk

Zwijndrecht

Baarle-Hertog

meer info op www.fairtradegemeenten.be

ZOERSEL

MORTSEL

Katrien Schryvers (CD&V), burgemeester van Zoersel

In 2007 behaalde de gemeente Zoersel het label van FairTradeGemeente

Steve D’Hulster (sp.a), schepen voor o.a. milieu, lokale en sociale economie en internationale samenwerking van Mortsel

In 2011 behaalde de stad Mortsel het label van FairTradeGemeente

Legende

FairTradeGemeenten

Kandidaat-FairTradeGemeenten

7

De spits van deze gids wordt afgebeten door de baanbrekers van de eerlijke handel in ons land. De Oxfam Wereldwinkels introduceerden hier ruim veertig jaar geleden fairtradeproducten en blijven trouw aan hun missie.

“Je kunt Oxfam terecht de pionier van de fair trade noemen”, vertelt Wouter Stips, coördina-tor van vijf wereldwinkels in de regio Antwerpen. “De wereldwinkel op de Antwerpse Sint-Jacobs-markt was de eerste, die in april 1971 werd op-gericht. “Oxfam ontstond na WO II in Engeland als caritatieve organisatie. Vrij snel werd Oxfam België een zelfstandige entiteit, opgedeeld in de Oxfam Wereldwinkels en Oxfam Solidariteit.”

In de wereldwinkels - intussen een tweehon-derdtal - worden zowel voedingswaren als arti-sanale producten van eerlijke handel verkocht. “Wij werken met partners uit meer dan veertig landen. Mensen kopen hier met het gevoel een bijdrage te hebben geleverd aan een rechtvaar-diger wereldmodel. Zij geven niet zomaar aan goed doel, dat ver van hun bed ligt, maar nemen een tastbaar product mee naar huis. De einde-jaarscadeautjes, die hier in groten getale worden gekocht, krijgen daardoor een mooie surplus.”Maar de Oxfam Wereldwinkels hebben ook een omvangrijk educatief luik. “Zo werd een uitge-breide scholenwerking uitgewerkt, met o.a. een

actie fairtrade@school”, zegt Heleen Voeten, verantwoordelijke educatie voor Antwerpen. “Kinderen ontdekken daardoor al op jonge leef-tijd wat eerlijke handel is. Wij geven ook tal van vormingen rond fair trade.”

“Wereldwinkels zijn de pioniers van de fair trade”

Oxfam Wereldwinkel AntwerpenSint-Jacobsmarkt 82, 2000 Antwerpen

Steeds meer bedrijven en organisaties nemen de pro-ducten van Oxfam af. Het huismerk Oxfam Fair Trade heeft als toppers koffie, wijnen, rum en fruitsappen, zoals de bekende Worldshake. Maar Oxfam verkoopt ook o.a. thee, honing, noten, chocolade, rijst, suiker en muesli. Het assortiment is sterk uitgebreid in de loop der jaren, met keukengerei, juwelen, cosmetica, zeer veel decoratiespullen, wenskaarten etc. De wereldwin-kel op de Sint-Jacobsmarkt heeft ook een aanbod aan relevante boeken, zoals kunst- en kookboeken en cd’s met wereldmuziek. Zo draagt elke wereldwinkel - die trouwens allemaal in hoofdzaak met vrijwillig personeel werken - zijn eigen stempel.

Fruitsap en veel meer

WERELDWINKEL ANTWERPEN

OXFAM WERELDWINKELS

Heleen Voeten en Wouter Stips in de Oxfam Wereldwinkel van Antwerpen

8

Je vindt alle Oxfam Wereldwinkels op de website:www.oww.be

OXFAM WERELDWINKELS

Sinds 2010 hebben de Oxfam Wereldwinkel van Mechelen en de Ivoriaanse cacaocoöperatie Kavokiva een partnerband. Alles begon met een bezoek van Kavokiva aan Oxfam Wereldwinkel België in 2009 waarbij haar vertegenwoordiger te gast was in Mechelen.

De coöperatie Kavokiva ligt in het belangrijkste productiegebied van koffie en cacao in Ivoor-kust. Kavokiva telt 5817 leden en legt zich toe op de productie en commercialisering van kof-fie en cacao. Kavokiva is een coöperatie die rechtstreeks uitvoert, dus minder afhankelijk is van tussenhandelaars of ‘pisteurs’ en zo betere prijzen kan bedingen. Dankzij de fairtradepre-mie die aangevuld wordt met eigen middelen, kunnen zij hun leden belangrijke economische en sociale diensten aanbieden, bijvoorbeeld de introductie van duurzame productietechnieken, een gratis gezondheidsverzekering, alfabetise-ring van volwassenen…

De strijd tegen illegale kinderarbeid is één van de prioriteiten van de organisatie. Zij stelden een charter op tegen kinderarbeid. De Mechelse

Wereldwinkel stapt mee in dit verhaal. Kavokiva en de Wereldwinkel zullen samen jaarlijks acties voeren om te sensibiliseren rond het thema kin-derarbeid.

De partnerband versterkt de kennis over de im-pact van eerlijke handel in noord en zuid. Door de rechtstreekse contacten tijdens bezoeken van Kavokiva in Mechelen, heeft het belang van eerlijke handel een gezicht gekregen. Voor de wereldwinkel is dit een kans om meer Meche-laars en andere organisaties bij het verhaal van Kavokiva te betrekken en het draagvlak voor eerlijke handel te vergroten.

Oxfam Wereldwinkel Mechelen en Kavokiva: eerlijke handel krijgt een gezicht

Oxfam Wereldwinkel MechelenHoogstraat 59, 2800 Mechelen

WERELDWINKEL MECHELENEen vertegenwoordiger van Kavokiva legt mee

de eerste steen van de nieuwe Wereldwinkel

9

MODE

“Hippe kleding zonder oppervlakkig te zijn”

“Handdoeken uit eerlijke handel”

Elke dag is een goede dag om eerlijke handel te ondersteunen. Candice Nuyttens voegde de daad bij het woord en richtte in 2008 de trendy eco- en fairtradeboetiek Today is a good day! op.

“Ik was altijd al sterk bezig met gezonde voeding en ben ook sociaal geëngageerd. Daarom zocht ik steeds naar ecologische en ethisch verant-woorde producten”, vertelt Candice. “Mijn winkel is dus vanuit een persoonlijke vraag gegroeid. Het was aanvankelijk een zaak voor schoenen en herenmode, maar ik heb het assortiment uitgebreid. Alles in mijn boetiek is ecologisch. Ik heb zelfs voor de inrichting bijna uitsluitend tweedehandsspullen gebruikt.”

Verwacht je zeker niet aan oubollige kleding of schoenen. Integendeel: veel leuke jeans bij-voorbeeld. Vorig jaar verhuisde Today is a good day! naar de Nationalestraat, het hart van de Antwerpse mode, waar de hippe winkel zeker niet uit de toon valt. “Veel mensen stappen hier binnen omdat ze het leuke kleding vinden”, zegt Candice. “Denk vooral niet dat biokatoen minder modebewust is. Veel klanten ontdekken zo meer

‘en passant’ het ecologische en fairtradeaspect. Dat vind ik prettig, want de hardcore ecologisten en voorvechters van eerlijke handel zijn al over-tuigd. Ik wil net de anderen bereiken.”

Candice verkoopt zowel zeer kleine labels als grotere merken, die een Max Havelaarlabel dra-gen. “Merken zijn o.a. People Tree, Mandala of Armed Angels. Ik zoek alles heel zorgvuldig uit. Bij voorkeur werk ik met eenmanszaken, men-sen die zelf een handel uit de grond hebben gestampt. Dan is het contact ook heel direct en weet ik perfect wat ik inkoop.”

TODAY IS A GOOD DAY!

LEDEGEN TEXTIEL

Ledegen TextielJodenstraat 30, 2270 Herenthout

Today Is A Good Day!Nationalestraat 73, 2000 Antwerpen

www.todayisagoodday.be

Machteld Ledegen in haar textielwinkel.

Machteld Ledegen zoekt in haar textielzaak in Herenthout con-stant naar producten, die via eerlijke handel bij ons terechtkomen en verkoopt ook bed- en badtextiel uit biokatoen.

“Deze familiezaak in textiel bestaat al meer dan vijftig jaar en sinds ik deze overnam, probeer ik zoveel mogelijk natuurproducten aan te bieden”, vertelt Machteld. “Ik zoek ook fair trade, maar het aan-bod is nog heel beperkt en bijzonder moeilijk te vinden. Er zijn veel meer leveranciers, die met biokatoen werken dan met fairtra-deproducten. Zij verklaren dat het nog teveel op de prijs weegt. Jammer, want ik vind eerlijke handel zeer belangrijk. Ik ben ook schepen van o.a. ontwikkelingssamenwerking en ben sterk ge-engageerd in fair trade. Zo geef ik mijn kinderen zoveel mogelijk producten uit eerlijke handel. Alle beetjes helpen, vind ik. Voor mijn winkel heb ik net een reeks handdoeken in een tiental kleu-ren ontdekt en besteld, die volledig bio én fair trade zijn. Ze zijn bovendien goed van kwaliteit en schappelijk van prijs.”

Candice Nuyttens in haar boetiek Today is a good day!

10

MODE

LazuliRik Woutersstraat 40

2800 Mechelenwww.lazulikleding.be (ook webshop)

“Verliefd op de mooie kleuren van de fairtradewol”

“Juwelen, die je met trots kan dragen”

Vormgeefster Catherine Janssens uit Mechelen startte een online wolwinkeltje op, waar ook fairtradewol van Manos del Uruguay te koop is.

“Voor mijn collectie interieuraccessoires gebruik ik steeds na-tuurlijke materialen”, vertelt Catherine. “Ik ben ervan overtuigd dat hedendaagse vormgeving en ambacht perfect samengaan. Ik ga ook steeds op zoek naar wol, die zowel op een milieuvrien-delijke als een maatschappelijk verantwoorde wijze werd gepro-duceerd. Zo werd ik meteen verliefd op de mooie kleuren van de wol van Manos del Uruguay. Het feit dat deze dan ook nog ambachtelijk in een coöperatieve volgens de principes van de fair trade werd vervaardigd, maakte voor mij de cirkel rond.”

Deze Manos coöperaties werden door vijf vrouwen opgericht in 1968. Doel was economische kansen te ontwikkelen voor vrou-wen in Uruguay, een land waar er toen, en nog steeds, weinig mogelijkheden zijn om te werken.

Ze begonnen bescheiden, met de verkoop van handwerk bij lo-kale winkels. Nu zijn er zeventien Manos coöperaties, die 350 mensen tewerkstellen. Manos del Uruguay is een volwaardig lid van de WFTO of Word Fair Trade Organization.

Hilde Sannen is een pionier inzake fairtradewol en juwelen. Zij verkoopt in haar ecologische kle-dingwinkel Lazuli al jarenlang naast breigaren ook een collectie juwelen van eerlijke handel.

“Al bij de opstart van deze zaak in 2005 werken wij onder de noemer van natuurlijk en gezond”, legt Hilde uit. “Maar gezondheid is een ruim be-grip. Wij verstaan daar ook een gezonde houding tegenover de medemensen onder. Daarom vind ik het belangrijk om de oorsprong van mijn pro-ducten te kennen, zodat ik er zeker van ben dat de fabrikanten een eerlijke prijs krijgen en in op-timale omstandigheden werken.”

Bij Lazuli vind je naast de garens van Manos del Uruguay - waarvan boven sprake - ook wol van

Mirasol. “Dat project werd opgestart in 2006 in Peru”, vertelt Hilde. “Mirasol was een klein meisje, dat hielp bij het hoeden van zo’n 350 Alpacaschapen in het Andesgebied en stond als voorbeeld voor heel het project. Intussen kun-nen alle kinderen uit de buurt dagelijks les vol-gen in het schooltje van de ranch, waar deze wol wordt vervaardigd.”

Hilde verkoopt ook een mooie collectie juwelen, die afkomstig is van eerlijke handel. “Dat zijn ju-welen met een ziel, die je met trots kan dragen”, vindt Hilde. “De handgemaakte juwelen van het label Culture Mix zijn niet alleen uit natuurlijke materialen vervaardigd, zij kwamen ook onder correcte werkomstandigheden tot stand.”

WEBWINKEL CATHERINE JANSSENS

LAZULI KLEDING

http://shop.catherinejanssens.be

11

De afdeling bio en fair trade springt meteen in het oog in deze winkel. “Ik heb die bewust vlak-bij de ingang geplaatst, toen ik eind vorig jaar de zaak heb heringericht”, vertelt zaakvoerder Hans De Jong. “Vroeger stond een deel van deze producten wat verspreid over de winkel, maar door dit aanbod te groeperen, wordt het een echte eyecatcher. De afdeling telt dan ook onge-veer honderd vierkante meter.”

“Wat begon met de populaire bananen van Max Havelaar is uitgegroeid tot een eigen Carrefour-merk, genaamd Solidair, met het label van Max

Havelaar”, zegt Hans. “Ik wou verder gaan dan de basisproducten, dus heb ook andere fairtrade-merken in huis gehaald, zoals het Franse Alter Ego. Dat richt met een deel van de opbrengsten scholen in het Zuiden op.” Het meest opvallende is het bulkassortiment van Alter Ego. “Hier vind je o.a. koffiebonen, rietsuiker, gemalen kokos, noten, thee, rijst, quinoa, dat sterk aan het op-komen is. De klanten reageren positief, want ze kunnen zelf de hoeveelheden kiezen.”

Hans De Jong bij het bulkassortiment van fairtradeproducten in zijn Carrefour Market

Carrefour MarketKorte Gasthuisstraat 38, 2300 Turnhout

www.carrefour.eu

Op www.fairtradegemeenten.be vind je een overzicht van alle winkels in de provincie Antwerpen, die fairtradeproducten verkopen.

“De afdeling bio en fair trade is een echte eyecatcher”

CARREFOUR MARKET VAN TURNHOUT

De Carrefour Market in de Turnhoutse Korte Gasthuisstraat heeft een gigantisch aanbod aan fairtrade- en bioproducten.

SUPERMARKTEN

Bij Delhaize vind je een zeer groot gamma aan fair-tradeproducten, dat sterk is uitgebreid sinds de supermarktketen meer dan twintig jaar geleden in de eerlijke handel stapte. Delhaize verkoopt, naast tal van voedingswaren, dranken en cosmeticapro-ducten, nu ook een textielgamma van 73 producten, op basis van fairtradebiokatoen onder het Delhaize Care merk. Zo zijn er body’s, T-shirts, onderhemd-jes, polo’s in wit en zwart te koop. Alle jobstudenten,

die vorige zomer bij Delhaize werkten, kregen als uniform een T-shirt, gemaakt uit eerlijk biokatoen. Een goede manier om iedereen te tonen dat eerlijke handel niet stopt bij voedingswaren. Vertegenwoor-digers van Delhaize hebben trouwens zelf ter plekke het belang van de eerlijke handel kunnen ontdekken, tijdens bezoeken met Max Havelaar aan de produ-centen in het zuiden.

Delhaize: van koffie tot fairtradekatoen

www.delhaize.be

12

DRANKEN

Op www.fairtradegemeenten.be vind je een overzicht van alle winkels in de provincie Antwerpen, die fairtradeproducten verkopen.

“Wij kopen stukken van het regenwoud, om het

te beschermen”

Met het merk Puro heeft Miko een fairtradekoffie van het zuiverste soort uitgebracht. Het hele bedrijf ademt duurzaam ondernemerschap uit. Het won niet voor niets in 2009 de award van beste nieuw fairtrademerk.

“Puro Fairtrade Coffee werd gelanceerd in 2006”, ver-telt Frans Van Tilborg, CEO van Miko, dat al sinds 1801 in koffie handelt. “Puro maakt nu twintig procent van de verkochte koffie bij Miko uit en wordt verdeeld in meer dan twintig landen.”

“Duurzaam ondernemen draait niet enkel om profit, maar ook om people en planet”, weet Frans. “Het luik people vind je in het Max Havelaarkeurmerk van onze koffie, waarmee aan de koffieboeren een minimum-prijs voor hun koffie wordt gegarandeerd, die hoger ligt dan de marktprijs. Wij steunen ook een streek in Congo, waar we investeren in de bouw van een koffie-productiecentrum.”

Voor het deel planet werkt Puro nauw samen met de natuurbeschermingsorganisatie World Land Trust, van de bekende Sir David Attenborough. “Via deze organi-satie kopen wij een bedreigd deel van het regenwoud van Ecuador op, om het te beschermen. Intussen is het ruim 4000 voetbalvelden groot. Er is zelfs een zeldzame orchidee ontdekt, die naar Puro is genoemd. Ook steunen wij het project ‘trees for schools’ in Zuid-Afrika.”

PURO KOFFIE

MikoSteenweg op Mol 177, 2300 Turnhout

www.purocoffee.com

Maar ook in het bedrijf zelf worden in-spanningen voor het milieu geleverd. “Wij recupereren de warmte van de perslucht”, legt Frans uit. “Ook worden de rookgassen, die tijdens het branden van de koffiebonen vrijkomen, gezui-verd en gebruiken landbouwers de kof-fievliesjes voor organische bemesting.”

Het vierde luik, dat Puro toevoegde, is niet te versmaden: pleasure. “Het schept plezier om een steentje - of boontje - bij te dragen aan een beter leven voor mensen in het Zuiden. Maar het plezier zit ook in simpelweg een heerlijke koffie. Wij hebben namelijk zeer veel tijd gestoken in het selecteren van de juiste producten.”

Hans Van Tilborg, CEO van Miko, bracht met Puro een fairtradekoffie op de markt.

13

HORECA

Jeugdherberg Pulcinella in Antwerpen heeft vorige maand haar aanbod in de bar uitgebreid met producten uit de eerlijke handel. In Jeugdherberg De Zandpoort in Mechelen staat fair trade al jaren op de kaart.

“Hier komen zeer veel mensen over de vloer: gemiddeld drieduizend per maand. Wij willen weerspiegelen wat er leeft”, legt Caroline Decoster van Pulcinella uit. “Er is veel interesse in fair trade en daarom hebben wij nu wijn, fruit-sap en snacks van Oxfam in de bar te koop. In de zomer gaan we ook het fairtrade-ijs van Ben & Jerry’s serveren. De jeugdherberg is ook ecologisch bewust en wij proberen zoveel mogelijk met lokale producenten te werken.”

Jeugdherberg De Zandpoort in Mechelen biedt haar gas-ten al ruim acht jaar fairtradekoffie en -chocomelk aan. “Afhankelijk van de groepen, die hier te gast zijn, wordt ook fairtradefruitsap geschonken”, vertelt Mieke Van Mele.

JEUGDHERBERGEN Fair Zurenborg

Een van de eerste plaatsen in Antwerpen, waar fairtradekof-fie kon worden gedronken, was Zurenborg. Café Zeezicht en het bovenliggende restaurant Over-vloed zetten ruim vijftien jaar geleden al fairtradeproducten op de kaart. “Wij hebben twee soor-ten huiswijnen in wit en rood: een Franse en de Oxfamwijn”, legt Lief Broes, uitbaatster van Café Zeezicht uit. “Ze hebben alle-bei dezelfde prijs.” In restaurant Overvloed wordt ook de koffie en het fruitsap van Oxfam geser-veerd.”

RestaurantOvervloed/Café Zeezicht

Dageraadplaats 8, 2018 Antwerpen

Fair-FoodSteenhouwersvest 29, 2000 Antwerpen

www.fair-food.be

Dax Huberdault in zijn eethuis Fair-Food: bio en fair trade horen samen.

“Eerlijke en gezonde maaltijden”

De naam van het eethuis Fair-Food in het hartje van Antwerpen spreekt voor zich: je vindt er gerechten met fairtrade-ingrediënten en van biologische oorsprong.

“Ik was als kind al constant bezig met gezonde voeding”, vertelt Dax Huberdault, die met zijn partner Vicky Janssens tweeënhalf jaar geleden de zaak opende. “Dat ging zelfs zover dat ik mijn favoriete Café Noirs niet meer wou eten omdat ik er E-toevoegingen in had ontdekt. Ik vind dat je consequent moet zijn en draag ook geen kle-ding, die niet ecologisch verantwoord is.”

Dax heeft lange tijd een winkel met biovoeding uitgebaat en Vicky legde zich toe op biologische en fairtradekleding. “Bio en fair trade zijn met elkaar verbonden”, vindt Dax. “Alle ingrediënten op onze kaart zijn biologisch. De koffie en cacao zijn fair trade, zoals de koffie van de Nederland-se leverancier Simon Levelt of Belvas, Belgische chocolade met fairtradecacaobonen en suiker.

Wij werken ook zoveel mogelijk met lokale pro-ducten. Op de kaart staan veel vegetarische gerechten, omdat dit de ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleint, maar er is ook vlees te ver-krijgen. Wij serveren een traditionele keuken, maar met een stevige veggietoets. Fair-Food is in de eerste plaats een gezellige plek om rustig iets te eten of drinken. Je kunt hier ook een aan-tal biologische en fairtradeproducten kopen.”

FAIR FOOD

www.vjh.be/jeugdherbergen/antwerpenwww.vjh.be/jeugdherbergen/mechelen

14

CAFÉ STORM

HOTELS EN BED & BREAKFASTS

Tal van hotels en bed & breakfasts serveert een ontbijt met fairtradeproducten. Wij vonden daarvan enkele voorbeelden in Mechelen.

“Wij geloven echt in eerlijke handel”, legt Els Duiven-voorden van bed & breakfast b&be uit. “Alle moge-lijke producten van Oxfam en met het label van Max Havelaar sieren onze ontbijttafel. Wij serveren ook bioproducten en voedingswaren van eigen bodem, zoals rabarber uit de tuin. Onze gasten waarderen dat alles ten zeerste.” Ook bij de Mechelse Bed & Breakfast Luna Luna en in hotel Vé krijgen de gas-ten o.a. een ochtendlijk kopje koffie van eerlijke oor-sprong.

De keten hotels van Novotel heeft zeer veel oog voor duurzaam ondernemen en eerlijke handel. “In onze minibars vind je al jarenlang onder meer fairtrade-wijn, -thees en -candybars”, zegt Yves Vandenbus-sche, zaakvoerder van Novotel in Mechelen. “Dat kadert in een groter geheel van inspanningen rond duurzaamheid. Zo sporen wij onze gasten ook aan om minder handdoeken te gebruiken. Met het geld, dat we zo uitsparen, worden o.a. bomen geplant.”

HORECA

“Alternatieven voor minder gezonde frisdranken”

Het Café Storm, dat in het MAS is gevestigd, is geënt op het principe van ethisch ondernemen. Daarom ontbreken bio- en fairtradedranken niet op de kaart.

“Ethisch ondernemen uit zich in allerlei vormen”, ver-telt zaakvoerder Jan Michiels. “Zo is het personeel hier bijzonder multicultureel en van alle geaardhe-den. Het aanbod op de menukaart weerspiegelt onze betrokkenheid met mens en milieu. Zo werken wij zoveel mogelijk met ingrediënten, die dicht bij huis zijn geproduceerd. Ook kiezen wij bewust niét voor bepaalde minder gezonde drankjes, die populair zijn bij kinderen. Wij bieden goede en lekkere alternatie-ven: Bionade en Firefly, allebei lekker en biologisch. Ik heb onze leverancier van frisdranken verplicht om de fruitsappen van Oxfam in zijn assortiment op te nemen. Wij verkopen ze alle vier: worldshake, appel, sinaas en tropical. Zij worden ook uitgestald in het café.”

Café Storm zal ook deelnemen aan Puerto Del Mundo, de festiviteiten, die de stad Antwerpen op 3 juni organiseert om haar jubileum van vijf jaar FairTradeGemeente te vieren.

Jan Michiels in het Café Storm, gelegen in het MAS op het Antwerpse Eilandje

Op www.fairtradegemeenten.be vind je nog meer horecazaken in de provincie Antwerpen, die fairtradeproducten verkopen.

Café StormHanzestedenplaats 5, 2000 Antwerpen

www.cafe-storm.com

Bed & Breakfast b&beSchuttersvest 29, 2800 Mechelen

www.bnbe.be

Bed & Breakfast Luna LunaJef Denynplein 4-6, 2800 Mechelen

www.lunaluna.be

NovotelVan Beethovenstraat 1, 2800 Mechelen

www.novotel.com

Hotel VéVismarkt 14, 2800 Mechelen

www.hotelve.com

Bed & Breakfast b&be

15

Nellie Coomans van Chocolatier Soetkin creëerde een leuk streekproduct voor Kontich: pralines, in de vorm van een fraai paar billen, gemaakt met chocolade uit de eerlijke handel.

“Al van kindsbeen wilde ik chocolatier worden”, vertelt Nellie. “Ik heb mijn droom waargemaakt en in 2001 Chocola-tier Soetkin in Kontich overgenomen. “Ik werk puur ambachte-lijk, met de hulp van mijn man, die patissier is. Ik verkoop meer dan zestig soorten pralines, zowel de klassiekers als nieuwe creaties. Ik volg de seizoenen: kaneel in de winter, fris fruit in de zomer.” In 2006 bracht Nellie - gesteund door de Kontichse trekkersgroep rond fair trade - het ‘Kontichs Kontje’ uit, met fairtradechocolade in drie kleuren. “Uitgangspunt was een Kontichs streekproduct. Ik heb er een jaar aan gewerkt, want wilde geen doorsneepraline maken. De chocolade is fair trade van Callebaut. De versies in melk- en pure chocolade zijn ge-vuld met marsepein, gemengd met likeur. De witte chocolade heeft een vulling van nougat en praliné. Het grootste misver-stand bij de klanten, is dat zij onterecht menen dat fair trade andere chocolade is.”Nellie gebruikt ook zoveel mogelijk lokale producten. “Melk, eitjes en room van een lokale hoeve. Ook de confituur is van ambachtelijke makelij.” Zij stond met haar chocoladecreaties al op de wereldexpo van Shanghai en trekt eind deze maand naar Korea. “Dit om naast de grote namen ook het kleinscha-lige vakmanschap uit ons land te tonen.”

“Een chocoladekontje uit fairtradechocolade”

Chocolaterie SoetkinMechelsesteenweg 51, 2550 Kontich

CHOCOLATERIE SOETKIN

VOEDING

Nellie Coomans in haar mooie winkel Chocolatier Soetkin

16

VOEDING

Bakker Johan Hendrickx heeft enorm veel passie voor zijn vak. Hij is niet alleen dé specialist van de Lierse vlaaikes, maar maakt er ook varianten op, zoals een versie met fairtradeproducten.

Vader Hendrickx richtte in 1954 de bakkerij op en Johan nam deze bijna dertig jaar geleden over. Ook de dochters en echtgenote van Johan werken in de familiezaak. De bakker heeft in 2010 een recept ont-wikkeld, ter gelegenheid van Lier als honderdste fair-tradegemeente. “Hierin gebruik ik zoveel mogelijk pro-ducten uit de eerlijke handel”, vertelt hij. “Rietsuiker, gemalen kokos, amandelschilfers, minipapaja’s.” Ook in zijn dagdagelijkse bereidingen zweert Johan bij riet-suiker van Candico, die trouwens het Max Havelaarla-bel draagt. “Het is gezonder en geeft een aparte smaak en structuur”, vindt hij. “Ook lichte kandijsuiker is een topper.”

Johan is voorzitter van de orde van het Liers vlaaike. “Ik ben geboren met een Liers vlaaike in mijn maag”, lacht hij. “Ik maak per week tussen de 1500 en 2000 exemplaren. Ik heb het recept aangepast en gestan-daardiseerd, zodat je bij elke van de acht aangesloten bakkers een even lekker vlaaike vindt. Ik zoek jaren naar een juiste croûte en de juiste ingrediënten.”

Bakkerij Hendrickx J & AAntwerpsestraat 130, 2500 Lier

Op www.fairtradegemeenten.be vind je een overzicht van alle winkels in de provincie Antwerpen, die fairtradeproducten verkopen.

“Liers vlaaike met papaja en kokos”

BAKKER HENDRICKX

Johan maakt met de feestdagen altijd speciallekes: vlaaikes met appel, veen-bessen of mango. “De versie met papaja was voor mij dus een logische stap.” Met veel enthousiasme ontvangt Johan ook bezoekers van Lier. “De rondleiding ‘Typisch Lier’ doet mijn bakkerij aan”, legt hij uit. “Ik geef de mensen dan een vers bereid Liers vlaaike mee. De vulling is best als deze een dag heeft kunnen rusten, maar velen kunnen zolang niet wachten”, lacht Johan.

Johan Hendrickx tijdens de liefdevolle bereiding van het fairtrade-Liers vlaaike

17

De naam van de ‘Duurzame Drukker’ in Bornem spreekt voor zich. Respect voor zowel mens als milieu zijn cruciaal in deze onderneming.

Ignace Wils en Halina Bletek vonden in het con-cept van de drukkerij een afspiegeling van hun eigen achtergrond: zij studeerde sociale weten-schappen en hij is ingenieur milieutechnologie. “Wij vormden de traditionele drukkerij - al sinds 1898 eigendom van de familie Wils - om tot een duurzame onderneming”, vertelt Halina. “Dat startte met kleine acties, zoals het aanbieden van fairtradeproducten aan bezoekers. Wij organiseren ook proeverijen van o.a. fairtrade- en biowijnen in onze drukkerij.”

Ignace en Halina kochten ook een alcoholvrije drukpers, gebruiken inkten op vegetabele basis en zetten een uitgewerkt personeelsbeleid op poten. “Zo komt het dat we in mei 2009 als eer-ste KMO in België een duurzaamheidsverslag hebben opgesteld”, zegt Halina. “Wij recupere-

ren ook de warmte van onze drukpers en werken CO2-neutraal, door onze CO2-emissies te com-penseren in een project in Tanzania, met posi-tieve gevolgen voor de inwoners en het milieu. Ons papier is FSC-gecertificeerd en de gangbare papiersoorten zijn voor vijftig tot zestig procent gerecycleerd. Dat is er echter totaal niet aan te merken.”

Om een soms wat droog verhaal de nodige licht-heid te geven, kwam de kabouter Sus ten tonele. “Deze mascotte plaatst kanttekeningen bij ons verhaal van duurzaamheid.”

“Duurzaam ondernemen begint met kleine acties”

De Duurzame DrukkerHeidestraat 85, 2890 Sint-Amands

www.deduurzamedrukker.be

DE DUURZAME DRUKKER

BEDRIJVEN

Halina Bletek met mascotte Sus in de drukkerij.

Organisaties, die dagelijks fairtradeproducten consumeren en duurzaam werken, komen in aanmerking voor een Havelaar, die hun engagement met één, twee of drie sterren erkent. Zo behaalde o.a. Ecobos uit Heist-op-den-Berg drie sterren. Dat is een groothandel, die papierwaren en houten speelgoed van recycled, natuurlijk en milieuvriendelijk materiaal verkoopt. Ook Miko, waarover je op p.13 meer leest en Oxfam Fair Trade (p.8-9) behaalden drie sterren.

De Havelaar: een erkenning voor duurzame bedrijven.

www.ecobos.be - www.fairtradeatwork.be

18

BEDRIJVEN

Er zijn drie soorten fairtradespeculoos van Vermeiren: spelt, voltarwe en chocolade.

Vermeiren PrincepsIndustriezone De Vliet:

Klein-Mechelen 73, 2880 Bornemwww.vermeirenprinceps.be

Vermeiren Princeps heeft een lange geschiedenis in speculaas. Altijd al stond kwaliteit, natuurlijkheid en ambacht centraal. Een aanbod in fair trade en bio vormde dus geen grote stap.

De familie Vermeiren stond al in 1650 bekend als een bakkersfamilie. De grootvader van Peter Vermeiren, de huidige CEO, begon al met het maken van voltar-wespeculaas. De traditie van kwaliteit en natuurlijke ingrediënten leeft tot op de dag van vandaag voort, zij het dan wel met innoverende technieken.

“In onze koekjes en speculaaspasta worden nooit dier-lijke vetten, bewaarmiddelen, kleur- of smaakstoffen toegevoegd”, vertelt Peter. “Afhankelijk van het type speculaas wordt er gezoet met echte bruine kandij-suiker, ruwe rietsuiker of pure bijenhoning. Er worden geen stropen of geraffineerde suikers gebruikt. Wij hebben zelfs al in 1989 biologische bloem en fair trade geïntroduceerd. Het gebruik van fair trade is gestart omdat wij onze voltarwe speculaas met honing be-reidden, wat we trouwens nog steeds doen. De Maya- honing - die fair trade is - vormt daarvoor het perfecte type. Dus zijn we eerst op vraag van deze fabrikant speculaas onder hun private label gaan maken. Sinds 1997 produceren wij onze eigen fairtradespeculaas, die sinds 2005 het Max Havelaarlabel draagt. Ook de gebruikte rietsuiker, honing en kaneel zijn afkomstig uit de eerlijke handel.”

Duurzaamheid zit ingebakken in de missie van Vermeiren. “Wij bestuderen grondig op welke wijze onze ecologische afdruk kan worden beperkt. Zo zoe-ken we bijvoorbeeld constant naar manieren om het niet-recycleerbaar afval te beperken.”

“Duurzaamheid is onze tweede natuur”

VERMEIREN SPECULOOS

Peter Vermeiren, CEO van Vermeiren Princeps is een pionier van bio- en fairtradeproducten.

19

Billie Ayyildiz toverde met zijn cateringbedrijf 3hoek de foyer van de Arenbergschouwburg om tot een Bio Cantina, waar fair trade en duurzaamheid alomtegenwoordig zijn.

De Arenberg Cantina opende de deuren in 2005, met een nieuw concept en een erg gezellige en trendy aankleding. “Ik heb de toog volledig zelf gemaakt uit recyclagehout”, toont Billie. “Dat maakt deel uit van ons gehele idee van duur-zaamheid.”

In de Cantina kun je voor elke voorstelling lek-kere en gezonde biomaaltijden eten, met ge-rechten uit de hele wereld. Het fairtradeverhaal

is voor Billie vanzelfsprekend. “Ik ben goed onderlegd in het bereiden van cocktails en de Varadero van Oxfam bleek daarbij de beste keu-ze te zijn. Toen ik ontdekte hoeveel goede pro-ducten Oxfam heeft, begon ik hier ook de wijnen, cacao, fruitsap en chips te verkopen en zoveel mogelijk fairtradeproducten in mijn maaltijden te verwerken, zoals quinoa. Ik geloof bovendien sterk in het kopen van producten, rechtstreeks van de boer. Zo weet je perfect wat je eet.”

Billie is ook eventorganisator. “Ik hou van mooie projecten, die het culinaire met andere cultuur-vormen verbinden. Zo was het eerste, dat ik hier inrichtte, getiteld ‘recipes en stories’. Daarbij liet ik mensen van allerlei origine hun lievelings- gerecht bereiden en meteen hun verhaal vertel-len. Een samenleving begint met eten en drin-ken: dat brengt mensen samen.”

“Eten en drinken brengt mensen samen”

Arenberg CantinaArenbergstraat 28 , 2000 Antwerpen

www.3hoek.be

CULTUUR

Openluchttheater Rivierenhof

Billie Ayyildiz verzorgt ook de catering voor het Openluchtheater Rivierenhof (OLT) in Deurne en zijn keuken wordt op tal van festivals geserveerd. In het Openluchttheater introduceerde 3Hoek de ‘Shake & Drive bus’. Billie presenteert er in leuke eetstands lekkere en gezonde hapjes en maal-tijden uit alle windstreken, met veel fairtrade-ingrediënten. Ook zijn cocktails zijn er vermaard en smaken des te lekkerder op deze schitterende locatie in openlucht.

ARENBERG CANTINABillie Ayyildiz richtte de Arenberg Cantina

erg smaakvol in..

20

DE ROMA

CULTUUR

In het prachtige Antwerpse concert- en cultuurhuis De Roma wordt bewust gekozen voor dranken van eerlijke handel, die er ook rijkelijk vloeien.

“De Roma is al van bij de opstart in 2003 vaste klant bij de Oxfam Wereldwinkels”, vertelt coördinator Paul Schyvens. “Wij verkopen hier wekelijks honderden liters Worldshake en thees. Ik vind het belangrijk dat het publiek de fairtradepro-ducten ontdekt. Zo geven wij ook een promotiefilmpje voor de filmvertoningen. Wij serveren Max Havelaarkoffie van een andere leverancier, om ook andere boeren in het Zuiden te steunen. De Roma hecht veel belang aan duurzaamheid: overal worden ledlampen gebruikt en als we eens bekers no-dig hebben, naast de dagdagelijks gebruikte glazen, dan ko-men die steevast uit de Wereldwinkel. Ook bij zusterorganisa-tie Kunsthuis Rataplan worden fairtradedranken geserveerd.”

In De Roma wordt viermaal per jaar het Zuidcafé ingericht. Dat is een infoavond van de Wereldwinkels, om mondiale thema’s begrijpbaar te maken voor een zo breed mogelijk pu-bliek. Op het programma staan dan bijvoorbeeld documen-taires, debatten of een cultureel optreden.

Als er één festival in Antwerpen is dat fair trade zeer hoog in het vaandel draagt dan is het wel Mano Mundo dat de provincie organiseert in De Schorre in Boom.

Onder het label EcoMundo zet Mano Mundo, het bruisende wereldculturenfestival met con- certen, workshops en veel randanimatie, sterk in op ecologie en duurzaamheid. Het Fair Trade Café - in samenwerking met ngo’s als Vredeseilanden, Oxfam Wereldwinkels en Max Havelaar - en andere stands op het festival bie-den al langer tal van eerlijke drankjes en snacks aan. Alle cocktails op Mano Mundo worden ge-maakt op basis van fairtrade-rum en aan alle togen wordt fair trade geschonken. “Nu wordt een nog groter aanbod aan duurzame catering verkocht”, vertelt Jo Lambin van de provinciale dienst Noord-Zuidbeleid. “Fair trade uiteraard

nog steeds, maar ook producten van lokale landbouw en biologische dranken en snacks. De catering van de medewerkers is al een tijdje op een van beide festivaldagen volledig vegeta-risch.”Een van de terugkomende thema’s van Mano Mundo is klimaatverandering, waarbij mensen op een leuke manier worden gesensibiliseerd. Alles wordt in het werk gesteld om de ecologi-sche voetafdruk van het festival zo klein moge-lijk te maken. Het festival promoot het gebruik van fiets en openbaar vervoer en bezoekers van Mano Mundo worden aangespoord om hun gebruikte bekers in te ruilen en afval te sorteren.

Mano Mundo: 12 en 13 meiProvinciaal Recreatiecentrum De Schorre

Kapelstraat 83, 2850 Boomwww.manomundo.be

De RomaTurnhoutsebaan 327,

2140 Borgerhoutwww.deroma.be

Op www.fairtradegemeenten.be vind je een overzicht van alle winkels in de provincie Antwerpen, die fairtradeproducten verkopen.

“Worldshake wordt hier massaal gedronken”

Muziek en fair trade verenigd.

MANO MUNDO

Het festival vindt dit

jaar plaats op

12 en 13 mei,

vanaf morgen dus!

De vrijwillige medewerkers van de bar in De Roma schenken heel

wat fairtradedranken.

21

BLOEMEN

Bloemen HenderickxMarie-Josélaan 33, 2600 Berchem

Erik LockleyGrote Steenweg 50, 2600 Berchem

www.lockley.be

Erik Lockley tussen zijn bloemen,afkomstig uit de eerlijke handel.

“Geen niet-Europese bloemen zonder

fair label”

“Ik vind de herkomst van mijn bloemen belangrijk”

Bij Bloemen Henderickx in Berchem krijgen niet enkel de klanten veel aandacht, maar ook het eerlijke aspect van de bloemenhandel.

Marleen Henderickx en haar man Pascal La Ro-che wonnen vorig jaar de ‘Gouden Glimlach’ voor de beste buurtwinkel, uitgereikt door de stad Antwerpen. Maar bij hen reikt het sociaal enga-gement verder dan hun eigen buurt. “Wij kopen een deel van onze rozen bij een firma, die in Ecua-

Erik Lockley heeft een hart voor bloemen. Maar niet alleen dat: hij vindt het ook belangrijk dat deze via eerlijke handel bij ons in huis komen.

“Toen ik vijftien jaar geleden deze bloemenspe-ciaalzaak opende, was ik al sterk begaan met de herkomst van wat ik inkocht”, vertelt Erik. “Ik werkte hoofdzakelijk met kweek van eigen bo-dem, maar ben twee jaar geleden in mijn winkel in Berchem overgestapt naar fairtradebloemen, aangevuld met seizoensbloemen uit België. Nu is tachtig procent van mijn snijbloemen afkom-stig van kwekers in Afrika of Ecuador, die via de principes van eerlijke handel worden vergoed.” Erik had altijd al een grote liefde voor de na-tuur. “Ik ben sterk bekommerd om het milieu en het behoud van groen. Ik ben ook sociaal be-wust, vandaar mijn consequente keuze voor fair trade. Ik ken zeer veel van bloemen en planten en kan ze perfect beoordelen, want heb na mijn opleiding aan het Provinciaal Instituut voor Tuin-bouwonderwijs in Mechelen nog een speciali-satie in Geel gevolgd. De sculpturen, die ik met allerlei plantaardige materialen creëer, vormen dan ook een miniles in biologie.”

De rozen, lelies en ander fraais bij Lockley zien er erg mooi en gezond uit. “Bloemen uit fair trade zijn zeker niet minder van kwaliteit dan de onze. Je herkent ze ook doordat de stelen wat dikker zijn, maar dat is geen nadeel. Bovendien zijn ze absoluut niet duurder, zeker niet die uit Afrika. De ecologische voetafdruk en de stookkosten voor een rozenkweker in ons land liggen zelfs hoger dan bij import van bloemen per vliegtuig.”

dor en Ethiopië kwekerijen heeft. Daar gebeurt de verloning correct en werd bijvoorbeeld ook een schooltje voor de kinderen ingericht”, vertelt Marleen. “Wanneer we bij een groothandelaar onze bloemen inkopen, letten we er steeds goed op dat zij het label ‘fair flowers’ en ‘fair plants’ dragen. Bloemen van buiten Europa zonder dat label kopen we gewoonweg niet. Daardoor zijn al onze bloemen van eerlijke handel of afkomstig uit België of Nederland. En het leuke is, dat ook onze klanten steeds meer oog beginnen te heb-ben voor het fairtradeaspect. Zo had ik onlangs boeketjes afgeprijsd, die naast bloemen met het ‘fair flowers’ label lagen. De meeste klanten ble-ven naar de laatste grijpen, terwijl die duurder geprijsd waren.”

BLOEMEN HENDERICKX

BLOEMEN LOCKLEY

Op www.fairtradegemeenten.be vind je een overzicht van alle winkels in de provincie Antwerpen, die fairtradeproducten verkopen.

22

“Elk product heeft zijn eigen verhaal”

Isabelle Baele en Anne Sneyers richtten tweeënhalf jaar geleden de decoratiewinkel Hadhi in Antwerpen op. Hadhi betekent ‘dignity’, waardigheid in Swahili. Design in dignity dus.

“In decoratie draaien de trends vaak rond recyclage en ecologie, maar er is weinig dat ook fair trade is”, legt Isabelle uit. “Vandaar deze winkel. Wij zijn vertrokken vanuit een maatschappelijke meerwaarde, die groter is dan het milieu.” Anne en Isabelle hebben een pas-sie voor mooie en originele producten van over de hele wereld. “Wat wij verkopen, is in de eerste plaats mooi. Fair trade is de bonus. Het valt ons wel op, dat men-sen hier met een goed gevoel kopen. Geen wegwerp- spullen bij ons, maar fraaie artikelen, waar je lang van zal kunnen genieten.”

Hadhi verkoopt producten uit het Zuiden en het Oos-ten, maar ook meubelen, die in de Antwerpse sociale werkplaatsen zijn gemaakt. “Dat is voor ons ook fair trade”, zegt Isabelle. “Wij geloven in de kracht van ster-ke menselijke verhalen, verbonden aan deze artikelen. En die verhalen kunnen van overal zijn. Zo werden een rek en krukjes (zie foto) vervaardigd uit hout van meu-belen, die in de kringwinkels zijn binnengebracht. Het geheel werd wel in een eigentijds kleedje gestoken.” De producten bij Hadhi ogen erg hedendaags. “Wij wer-ken samen met jonge – overwegend Westerse – desig-ners”, verklaart Isabelle. “Zo ontwierp een Fransman de tafeltjes en krantenbakken, die vrouwen in een co-operatieve in Indonesië maken uit in repen gesneden tijdschriften. Vanuit hetzelfde principe worden ook al-lerlei potjes en schalen in Viëtnam vervaardigd.”

HADHI

Rek en krukje, gemaakt uit gerecycleerde kasten van de kringwinkel.

Hadhi verkoopt mooie decoratie, waarbij fair trade de bonus is.

De Hadhi-bag: een mooi project

“Voor het project van deze draagtassen ben ik zelf naar Burkina Fasso gereisd om de coöperatieve te bezoeken”, vertelt Isa-belle. “De zak wordt vervaardigd uit een stof, die van in repen gesneden plastic zak-jes wordt geweven. De handvaten worden gemaakt uit rubberen banden en riemen. Dit vind ik een zeer mooi project. Doordat de vrouwen werken, krijgen ze ook een stem. Ze voeren strijd tegen het uithuwelij-ken van hun dochters. En omdat zij geld in het laatje brengen, wordt er ook naar hen geluisterd.”

HadhiNationalestraat 76, 2000 Antwerpen

Sinds enkele maanden is er ook een Hadhi-winkel in Gent

www.hadhi.com

DECORATIE

Isabelle Baele en Anne Sneyers in hun decoratiewinkel Hadhi

23

Ook wij genietenvan fairtrade.

Onze 320 regioreporters komt u echt overal tegen.

‘t Is geen toeval dat u in Gazet van Antwerpen zoveel nieuws vindt over uw straat, buurt of gemeente. Want wij zijn echt van hier. Net als u willen we niets

missen van wat er rondom ons gebeurt. U leest het elke dag in onze krant, maar ook op gva.be waar u automatisch al het nieuws over uw gemeente

te zien krijgt. We houden elkaar op de hoogte!

Backcover_GVA_Fairtrade_A5.indd 1 26/04/12 15:25