2

3

4

5

Notaties

Bij de meeste gangbare instrumenten kun je rustig stellen dat de communicatie tussen componist/arrangeur en speler vrij soepel verloopt: door middel van de geschreven partij kan de bedenker zijnbedoelingen in de regel goed duidelijk maken, en de speler weet in grote lijnen wat hem te doenstaat.Hoe anders is het echter gesteld met de slagwerkpartijen van veel werken voor (accordeon-)orkest,die door hun technische en artistieke tekortkomingen vaak nauwelijks serieus te nemen zijn enzowel zowel speler als dirigent dwingen op zoek te gaan naar alternatieven.In de wirwar van bestaande notatievormen zijn er enkele die op grotere schaal worden toegepast endie op gewoon muziekpapier kunnen worden gebruikt. De twee belangrijkste hiervan zijn hetAmerikaanse en het Franse systeem.

AMERIKAANS SYSTEEM:

FRANS SYSTEEM:

Beide systemen voldoen goed en bieden de mogelijkheid om exact voor te schrijven wat menwenst. In deze voorbeelden hebben wij gekozen voor het Amerikaanse systeem omdat dit het meestgebruikt wordt. Men kan de stokken van de noten op iedere hoogte zowel naar boven als naarbeneden laten wijzen.In de praktijk is gebleken dat componisten en arrangeurs van (lichte) muziek er de voorkeur aangeven om geen “exacte”, d.w.z. tot in details uitgewerkte partij te noteren, maar een “symbolische”partij waarin alle informatie staat verwerkt die de slagwerker nodig heeft. Omdat ook belangrijkeaccenten of ritmische bewegingen van andere instrumenten vermeld staan, kan de slagwerker nooitvoor verrassingen komen te staan en op een perfecte manier spelen of improviseren. Van belanghierbij is de overzichtelijkheid van de partij, waardoor het visueel contact tussen dirigent en slag-werker optimaal kan blijven.

6

In de eerste maat (maten) van een symbolische partij wordt vaak een te spelen basritme aangeduidof uitgewerkt. In het verdere verloop van de partij vermeldt de componist/arrangeur alleen datgenewat hij voor de uitvoering van belang acht. Goed bruikbare basritmes zijn te vinden in het hoofd-stuk Lichte Muziek (Swing, shuffle, rock, disco, funk, samba, bossa nova enz.). Dit systeem zouvoor accordeonorkesten (arrangementen van lichte muziek) ook zeer goed bruikbaar kunnen zijn.Nu volgen twee voorbeelden van fragmenten uit een slagwerkpartij. De eerste is exact uitgewerkt,de tweede symbolisch genoteerd. Beide voorbeelden stellen hetzelfde fragment voor.

Toch duiken in bepaalde maten van een symbolische partij voorbeeldritmes op. In zo’n geval heb-ben we te maken met een uitzonderingsgeval dat afkomstig is uit de swingmuziek. Het voorge-schreven ritme dient niet exact gespeeld te worden (dat zou geen gehoor zijn!), maar geeft aanwelke “feel” dit ritme moet hebben en wat de bas in de begeleiding op dat moment doet.Met andere worden: het voorbeeldritme geeft aan of er op dat moment in 2-en of in 4-en gespeeldmoet worden:

Een ander problematisch punt wordt gevormd door de notatie van de “fills”. Als niet ingewijde ishet vaak moeilijk om goede, effecieve fills te bedenken die door slagwerkers van verschillendniveau uitgevoerd kunnen worden. Beter is het daarom als componist/arrangeur te volstaan met deaanduiding “fill” of “fill in”, ook al wordt de gehele partij verder exact uitgeschreven.

7

Vijftalige begrippenlijst______________________________________________________________________________

NEDERLANDS ENGELS ITALIAANS FRANS DUITS

Aambeeld Anvil Includine Enclume AmboßAgo-go-bells Ago-go-bells Ago-go-bells Ago-go-bells Ago-go-bellsAan de rand At the edge All’ estremitá Au bord Am RandBekken Cymbal Piatto Cymbale BeckenBekkens Cymbals Piatti Cymbales Becken (a2)Bekkens op de Cymbals I piatto uniti Cymbale fixée Becken an dergrote trom attached to ala gran cassa à la grosse grossen Trommel

bassdrum caisse befestigtBongo’s Bongos Bongos Bongos BongosBrushes Wire Brushes Spazzola, Verges Stahlbürste

Verghe Brosse en filde metal

Buisklokken (Tubular) Bells, Campana Cloches GlockenChimes (tubulare)

CampanelleCabasa Cabasa Cabasa Cabasa CabasaCastagnetten Castagnets Castagnette Castagnettes KastagnettenClaves Claves Claves Claves ClavesConga’s Congas Congas Congas CongasCrotales Crotales, Crotales, Crotales, Crotales,

Antique Crotali Cymbales Antikencymbals antiques Zimbeln

Op de cup On bell, Sulla cupola Au milieu Auf der Kuppel,on cup sul mezzo in der Mitte

Dempen Muffle Coperto Etoufflé, Gedämptcouvert

Flexatone Flexatone Flessatone Flexatone FlexatonGong Gong Gong Gong GongGrote trom Bass drum Gran cassa Grosse caiseGrosse TrommelGuiro Guiro Guiro Guiro GuiroHangend bekken Suspended Piatt o sospeso Cymbale Hängend Becken

cymbal suspendueKleine trom Snare drum Cassa Chiara, Caisse claire Kleine Trommel

Side drum TamburoKlokkenspel Orchestra bells Campanelli Jeux de timbres GlockenspielKoebel Cowbell Cencerro Sonnaile Kuhglocke

Cloche a vacheLaten klinken Let ring Lasciare Laissez Klingen lassen

vibrare (L.V.) vibrer (L.V.)Maracas Maracas Maracas Maracas MaracasMarimba Marimba Marimba Marimba MarimbaPauken Ketteldrums Timpani Timbales (Kessel)pauken

TimpanyRasp Rachet Ranganella Crécelle RatscheSchellenboom Belltree Albere di saragli Chapeau chinois Schellenbaum

Vijftalige begrippenlijst (vervolg)______________________________________________________________________________

NEDERLANDS ENGELS ITALIAANS FRANS DUITS

Shaker Shaker Shaker Batteur SchüttelrohrSirene Siren Sirena Sirène SireneSleebellen Sleighbells Sonagli Grelots, Rollschellen

SonettesSnel dempen Dampen short Secco Etoufflé DämpfenSurdo Surdo Surdo Surdo SurdoTamboerijn Tambourine Tamburo basco Tambour de Schellentrommel

Tamburion basqueTamburello

Tambourin Tabor Tambura di Tambourin Tamburinprovenza Provence

Tam tam Tam tam Tam tam Tam tam Tam tamTempleblocks Templeblocks Campana di Block Chinois Templeblocks

LegnoTimbales Timbales Timbales Timbales Timbales

LatinoAmericani

Tom tom Tom tom Tom tom Tom tom Tom tomTriangel Triangle Triangolo Triangle TriangelVibrafoon Vibraphone Vibrafono Vibraphone VibraphonVibraslap Vibraslap Vibraslap Vibraslap VibraslapWoodblock Woodblock Cassa di Legno Block de bois HolztrommelWooddrums Wooddrums Cassa di Legno Caisse bois HolztrommelXylofoon Xylophone Silifono Xylophone XylophonZweep Whip Frusta, Flagello Fouet HolzklappelSlaan met ... Hit with ... Colpo con ... Frappée avec ... Mit dem ...Stok Stick Bachetta, Baquette, Schlägel

Mazza MailocheGrote trom Bassdrum Bachetta di Mailoche de Grosse Trommelstok stick grans cassa grosse caisse SchlägelPaukenstok Timpanystick Bachetta di Mailoche de Paukenschlägel

timpani timbalesKleine trom Snare drum Bachetta di Mailoche de Holzschlägelstok stick legno boisRiet (Rotan) Cane Canna Canne RohrschlägelVilt Felt Feltro Feutre FilzschlägelRubber Rubber Gomma Caoutchouc GummischlägelIJzer Iron Ferro Fer EisenschlägelLeer Leather Pelle Cuir LederschlägelKapok Fiber Capoc Capoc KapokschlägelWol Wool Lana Laine WollschlägelBrush (Roede) Switch Verga Verge RuteHard Hard Dure Dur HartZacht Soft Molle Douce WeichMedium Medium Media/Medio Assez Ziemlich

8

9

Buisklokken

Bas-buisklokken

Sleighbells

Cabasa

Castagnetten

Cowbell

Crotales

Cymbal Cymbal (suspended)

Drumstel

Flexatone Giant flexatone

Glockenspiel

Grote tromoud model

Güiro (Cuban) Handbell Marimba

1 Bass drum | 2 Floortom | 3 Snare drum4 Hanging toms | 5 Hi-hat | 6 Crash cymbal

7 Ride cymbal | 8 Splash cymbal | 9 China cymbal

Idiophonen

Tambourinde Provence

Zweep

Ratels

10

Barchimes

Bell tree Bock-a-dock

Cajón (modified) player

Cajón (handpositions) Caplocks for orchestras(Springfield & Enfield)

Carillon keyboard

Carillon (verplaatsbaar) Carillon speelautomaatthe Belfry Ghent

Cuíca (Puîta)(Brazilian friction

drum)

Drumsticks

Hang ((free integral 2010) Hang (prototypes 1999, 2007, 2006, 2005)

Hang player (Manu Delago)

Percussion pistol (1854) Percussion pistol(French 1837)

11

Hi-Hat Glockenspiel (Lyra’s) Quadrangularis reversum Singing bowl (klein)

Singing bowls Slitdrum (Aztekisch teponaztli) Slitdrum (Cameroon)

Slitdrum (Philipines Kagul)

Steelpan

Temple blocks (modern)

Triangel

Vibrafoon VibraslapWoodblock (tubular)

Ratels Sleighbells Wah-Wah tubeWah-Wah tubes5 tonen gestemd

Waterphone

Windmachine Windmachine (1900)

Zingende zaag

Slapstick(Zweep)

Glasharmonica

Kokosdoppen(Paardenhoeven-

imitatie)

Mondharp

Onweer-imitatie(metalen blad met

zachte hamer)

Lyra

12

Mebranophonen

Bass Drum

Bongo Drums

Conga Drum(Latin Percussion)

Conga’s

Darbuka(African Djembe)

Darbuka(Egyptian Tabla)

Darbuka(Goblet Drum)

Mridangam

Octoban (single)

Octobans(home made)

Snare Drum(Side Drum)

Tabla (India)

Timpani (chain)Pauk (met schroeven

verstembaar)

Inwendige van een pedaalpauk

Pedaalpauk

13

14

Fietsbel

apito (samba whistle)Autoclaxon

met rubberbal

Gestemde autoclaxons(Toby Rix met zijn Toeterix)

Timpani SticksPauken Stokken

Aerophonen

Tom-toms 8 en 10 inch

WashboardTypewriter

Drumsticks

Sirene

Slide WhistleLotusfluit

Politiefluiten

Brushes

berimbau(viola, media & gunga)

Grand Piano & Upright Piano(Vleugel en Piano)

15Chordophonen

berimbau(caxixi, baqueta, vadero)

dulcimer (hammered diatonic)

Onavillu

Hackbrett (oud model) Hackbrett

16

WEB-Sites

Web-sites voor percussion-instrumenten; deze sites geeft info over afbeeldingen en geluids-fragementen van bepaalde instrumenten, en voorbeelden van notaties en gebruik in muziek:

Web-site voor percussion-instrumenten

http://en.wikipedia.org/wiki/Percussion

Web-site voor instrumentnamen in diverse talen

http://www.library.yale.edu/cataloging/music/instname.htm

Percusie-notaties:

http://en.wikipedia.org/wiki/Percussion_notation

Drum rudimental (eerste beginselen):

http://en.wikipedia.org/wiki/Drum_rudiment

Opsomming (Lijst) van instrumenten:

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_musical_instruments