Door: Monique Vos en Riekie van BeersEndocrinologieverpleegkundigen Catharina-ziekenhuis Eindhoven

Inhoud presentatie

Preventieve maatregelen (Buitenlandse) reizen brief SOS-medaillon of Witte Kruis penning Wat te doen bij een (dreigende)

Addison-crisis Solu-Cortef Spuitinstructie voordoen (workshop)

PREVENTIEVE MAATREGELENo Patiënt zelf en de betrokken behandelaren herkennen de

risicofactoren en weten hoe te handelen (symptomen Addison crisis).

o Neem de hydrocortison tabletten stipt volgens voorschrift in.

o Jaarlijks bespreken met patiënt over indicatie voor- en belang van hydrocortison gebruik, bij voorkeur in het bijzijn van de partner of een nabij familielid/collega’s.

o Jaarlijks wordt in een brief aan de huisarts een standaard alinea opgenomen met het behandeladvies in geval van ziekte, ongeval of stress.

o Meld bij elke nieuwe dokter (specialist) dat u hydrocortison gebruikt.

PREVENTIEVE MAATREGELEN (vervolg)

o Instructie geven over verhogen van dosering hydrocortison bij ziekte of ernstige stress.

o Ieder onderzoek of behandeling wordt vooraf op risico’s geëvalueerd.

o Aandringen op gebruik van SOS-medaillon of Witte kruispenning.o Verifiëren aanwezigheid van noodinjectie hydrocortison in

thuissituatie.o Instructie geven over toediening van noodinjectie (patiënt zelf,

familielid of iemand uit de (werk)omgeving).o Informeren naar buitenlandse reizen, geef zo nodig brief mee

(Engelstalig).o Verstrek schriftelijke informatie, inclusief telefoonnummer voor 24-

uurs bereikbaarheid dienstdoende internist.o Verwijzing patiëntenvereniging.

Catharina-ziekenhuis Eindhoven Interne Geneeskunde De heer/ mevrouw geboortedatum heeft niet functionerende bijnieren ten gevolge

van Hij/zij gebruikt daarvoor dagelijks: Hydrocortison/cortisonacetaat in een dosis van

mg. En 9-fluorhydrocortison in een dosis van mg. Bij stress-situaties (koorts, infecties, ongeval) dient

hij/zij de dosis hydrocortison/cortisonacetaat te verdubbelen en vervolgens voor nadere instructies met de behandelend arts contact op te nemen.

Hij/zij beschikt over 1 ampul Solu-Cortef (= 100 mg hydrocortison welke in noodsituaties (braken, coma) intramusculair dient te worden toegediend. Aansluitend dient contact te worden opgenomen met de behandelend specialist.

Belangrijke telefoonnummers: Catharina-ziekenhuis Eindhoven, Polikliniek Interne

Geneeskunde: 040-2397900 (uitsluitend tijdens kantooruren) Endocrinologen: Dr. B. Bravenboer en Dr. M. Blonk Catharina-ziekenhuis Eindhoven, algemeen

telefoonnummer 040-2399111 Buiten kantooruren kunt u via 040-2399111 vragen

om in contact te worden gebracht met de dienstdoende internist/assistent interne die altijd bereikbaar is.

Catharina-ziekenhuis Eindhoven, The Netherlands

Department of Internal Medicine Mr./ Mrs. born on suffers from non functioning adrenal glands as a

consequence of He/ she is being treated with (daily dose): Hydrocortisone/cortisone acetate mg. And 9-fluorhydrocortisone mg. He/She has been instructed to double the dose of

hydrocortisone/cortisone acetate during episodes of stress (fever, infection, trauma) and to contact his/her physician.

He/she has the disposal of 1 ampoule of Solu-Cortef (= 100 mg of hydrocortisone) which has to be administred intramuscularly in case of emergency (vomitin, coma).

Therafter his/her endocrionologist should be notified. Important telephone numbers: Catharina-hospital Eindhoven department, of Internal

Medicine: 0031- (0)40-2397900 (only during office hours) Endocrinologist: Dr. B. Bravenboer, Dr. M. C. Blonk Catharina-hospital Eindhoven, general telephone

number: 0031- (0)40-2399111 (24 hours per day) Out of office hours you can call numer 0031-(0)40-

2399111 and request to get in touch with the internist on duty.

Witte kruis penning

SOS-MedaillonDe SOS Talisman is een medaillon waarin een 32 centimeter lange alarmpas (invulstrookjes) van waterwerend materiaal is opgeborgen waarop u allerlei gegevens kunt invullen, zoals:

Nationaliteit, naam, voornaam, geboortedatum en telefoonnummer

Telefoonnummers van te waarschuwen personen: familie, huisarts, ANWB-alarmcentrale en dergelijke

Geloof, eventueel met wens om geestelijke bijstand

Bloedgroep of verwijzing naar kaart van het Rode Kruis

Medische aantekeningen: allergieën, tetanusinentingen met laatste datum, zoals insuline, sintrom en dergelijke, opmerkingen met betrekking tot de drager (diabetici, hartpatiënten, epilepsie, enzovoort)

Algemene aantekeningen, bijvoorbeeld waar papieren te vinden zijn, nummer van paspoort, contactlenzen, enzovoort

Is de patiënt nog bij bewustzijn?Vraag instructies: luister goed en ga daarna pas

handelen. Vraag wie je moet waarschuwen en waar je de injectiespullen kunt vinden.

Is de patiënt niet meer bij bewustzijn?Roep eerst hulp in:Bel 112, vertel dat je iemand buiten bewustzijn hebt

gevonden, die waarschijnlijk een Addison-crisis heeft en die binnen een half uur een injectie moet hebben.

Bel de contactpersoon:Pak de injectiespullen.

Kan i.v (infuus) of i.m (in de spier) toegediend worden i.m toediening kan een ziekenhuisopname mogelijk

voorkomen! Bij spoed is de i.v toediening de meest gekozen methode (door

professionele hulpverleners) Wanneer er nog geen i.v mogelijkheden aanwezig zijn mag de

injectie door omstanders gezet worden i.m Dosis mag om de 2,4 of 6 uur worden herhaald indien de

klinische toestand van de patiënt het vereist, na 12 uur is hydrocortison vrijwel volledig uitgescheiden

Piekserumspiegel na 30 tot 60 minuten Werking begint wel direct na inspuiting Niet bewaren boven de 20 graden, niet invriezen (het liefste in

de koelkast bewaren) Bewaren in de omverpakking 5 jaar houdbaar

De meest geschikte plaats is de dijbeenspier. In de zijkant lopen geen grote bloedvaten en zenuwen, daarnaast is de spiermassa vrij groot

Het middelste gedeelte tussen de knieschijf en de lies is de meest geschikte plek om te injecteren

Het bovenste derde gedeelte van de bovenarm is eveneens een geschikte plaats. Indien de insteekplaats te laag gekozen wordt is de kans groot dat een bloedvat of zenuwbaan geraakt wordt.

Een geschikte plaats is de bil (in het zenuw- en vaatarme bovenste buitenste bilkwadrant) waarbij de kans op irritaties en complicaties klein is. Laat de patiënt zo vlak mogelijk liggen met de knieën licht gebogen zodat de spieren zo goed mogelijk ontspannen zijn

2 of 5 ml. Spuitje Naald i.m (voor in de spier) + optreknaald 2 kamer ampul Solu-Cortef Gaasje met alcohol Pleister Naaldencontainer

Was uw handen. Neem de ampul en geef druk op de gele plastic dop. Het solvent

vermengt zich met de poeder. Even zwenken, niet schudden. De poeder lost zich op.

Neem een spuitje van 2 ml. En zet de optreknaald op de spuit. Het beschermende plastic schijfje in het centrum van de gele

plastic dop verwijderen. Zet de naald met spuit in het centrum van de stop tot de tip net

zichtbaar is aan de onderkant. De ampul omkeren en de dosis optrekken.

Vervang de optreknaald voor een injecteernaald. Controleer op luchtbellen en verwijder deze door tegen de spuit

aan te tikken. Ontlucht de naald door een druppel te voorschijn te laten komen. Doe de beschermhuls om de naald.

Plaatsbepaling:Verdeel het bovenbeen verticaal in twee helften en deel

het vervolgens in drie-en. Het middelste gedeelte aan de buitenzijde is het meest geschikt om te injecteren.

• Ontspan het been.• Houd de huid strak, of neem een huidplooi.• Naald met een snelle beweging loodrecht voor 2/3

inbrengen.• Trek de zuiger iets op. Als er bij het opzuigen een

spoortje bloed mee komt, trek dan de naald terug.• Neem een nieuwe naald en injecteer opnieuw.• Spuit de vloeistof langzaam in.• Verwijder de naald en druk tegelijk met een deppertje af.• Deponeer de spuit met naald in een afvalcontainer.

Hematoomvorming= blauwe plek door ophoping van bloed. Aanprikken van een bloedvat, zenuwbanen of botvlies. Tijdelijke verlamming van de geïnjecteerde extremiteit Pijn Infiltraat (lokale ontsteking met afzetting van vocht in de

directe omgeving), abces (met pus gevulde ruimte) of necrose (afsterven van weefsel) door onjuist injecteren van bepaalde vloeistoffen, verkeerde plaats of verkeerde manier.

Overgevoeligheidsreacties op toegediend medicijn (lokaal of algemeen).

Vorming van fibrose (bindweefsel).

Spuit nooit in:• Te opereren been.• Been met oedeem of trombose.• Pijnlijk of ontstoken plaatsen.• Verlamde benen, dan in bovenarm spuiten• Plaatsen die rauw of rood zien.• Plaatsen die hard aanvoelen.• Zichtbare bloedvaten.• Moedervlekken• Hematomen (= blauwe plekken).