Discipline 5 in de rampenplanning

Marc van Daele

communicatieambtenaar

gemeente Zwijndrecht

Discipline 5 - opdracht

• Waarschuwen van de bevolking• Informeren van de betrokken bevolking over het

verloop van het incident• Informeren van de betrokken bevolking over de

maatregelen van de overheid• Informeren van de bevolking in het algemeen• NADIEN: informeren van de betrokken bevolking

over de terugkeer naar de normale situatie

Waarschuwen van de bevolking

• Bevolking ter plaatse– wat is er gebeurd?– te nemen veiligheidsmaatregelen– hoe kan men hulp aanvragen

• Familieleden– situatie van de slachtoffers

• Bevolking in het algemeen– aard van de ramp– verloop van de hulpverlening– verkeersmaatregelen

Plaats van de communicatieambtenaar

D1brandweer-

commandant

Coördinatiegouverneur

burgemeester

Ambtenaar noodplanning

D5communicatie

D4logistieke

hulp

D3officierpolitie

D2medische hulp

CCGem

Plaats van D5

• in het CCgem

• bij CPops

• Medewerkers nabij CCgem voor redactie/website/teletekst

• Callcenter nabij CCgem

D5 en de media

• element van de rampenbestrijding

• correcte informatie• communicatie met

beoogd effect

• mediadruk weghalen van CCgem en CPops

• bewaking van de info in de media

• gebruik van de media voor gestuurde info

• check van gestuurde info in de media

Mediadruk

Communicatieambtenaar

• Verzamelen info uit CCgem en CPops

• Altijd correcte info• Trager en met

aansprakelijkheid

Media

• Verzamelt info uit D5, maar ook eigen nieuwsgaring

• Info niet altijd gecheckt

• Info snel en vluchtig

In de praktijk - de pers

• Correcte informatie over het gebeuren en over de toestand pers

• Persbericht indien mogelijk voor het radio- of tv-nieuws

• Alleen gecheckte informatie naar de pers• Hoe meer informatie vanuit CCgem, hoe

minder ongecontroleerde nieuwsgaring op straat

In de praktijk - info voor de betrokken bevolking

• Wat is er gebeurd?

• Wat is de overheid aan het doen?

• Hoe geraken de mensen aan wat ze nodig hebben?

• Waar is er opvang?

• Waar vinden ze meer info?

Info voor de betrokken bevolking - middelen

• Teletekst (basisinfo + verwijzing)

• PA politie (basisinfo + verwijzing)

• CIN ProvAnt (basisinfo + verwijzing)

• Gemeentelijke website (volledige info)

• Media (radio & lokale televisie)

• Callcenter (aangepaste info)

Info voor de familieleden

• Wat is er gebeurd?

• Wie is er slachtoffer?

• Waar kan men terecht voor informatie over specifieke personen?

Info voor de familieleden - middelen

• Teletekst (basisinfo + verwijzing)

• Website (basisinfo + verwijzing)

• Callcenter (aangepaste info)

Info voor de bevolking in het algemeen

• Wat is er gebeurd?

• Hoe komt het? (≠ wie is verantwoordelijk)

• Wat doet de overheid?

• Verkeersmaatregelen

Info voor de bevolking in het algemeen - middelen

• Website

• Media

• Verkeerscentrum

Doelgroepen

• Bevolkingsgroepenkinderen, anderstaligen, personen met een handicap, analfabeten

• Beroeplandbouwers, apothekers, huisartsen, werkgevers

• Intermediairenmilieubewegingen, beroepsverenigingen, jeugdbewegingen

Geloofwaardige communicatie

Zorg en empathie

45%

Eerlijkheid20%

Engagement20%

Competentie15%

Geloofwaardige communicatie

• transparantie en eerlijkheid• eenheid in woordvoering• ieder spreekt voor zijn eigen

bevoegdheden• voorzichtigheid• respect• juistheid

Rol van de communicatieambtenaar

Pers Bevolking

CCGem

D5

Rol van de burgemeester in D5

Bevolking

CCGem

Pers

D5

Burgemeester

Infrastructuur voor D5

• informatiecentrum (met D2) en perscentrum (hoeveel lijnen?)

• laptop, internetverbinding

• telefoons (gsm en vaste lijn), gsm-adapter, G3-toegang?

• radio en televisie voor opvolging media

Uitdagingen voor D5

De voorbereiding– Misvatting: "Bij ons kan niet veel gebeuren"

• In kleine landelijke gemeenten gebeuren de dingen minder vaak, niet minder ernstig

– Rampenplanning is onzichtbaar• Maak ze zichtbaar (oefeningen - folder -infoblad)

– Er zijn teveel andere prioriteiten• De prioriteiten veranderen tijdens een incident

wanneer er een camera op je gericht staat.

Uitdagingen voor D5

De excuses van de communicatieambtenaar– Er wordt allerlei van ons verwacht maar we

krijgen geen opleiding.– Ik heb daar geen tijd voor.– We zijn nog niet in orde met de veiligheidscel

en het NIP.

Uitdagingen voor D5

De verwittiging– Wie verwittigt de communicatieambtenaar?– Ook wanneer er geen gemeentelijke fase is?

Uitdagingen voor D5

Tijdens het incident– Alle aandacht naar bestrijding van het incident en

hulpoperaties• D5 is een element van de bestrijding

– Onduidelijke afspraken over omgang met de pers• burgemeester is een vertrouwd aanspreekpunt maar moet

de bestrijding coördineren taakverdeling• brandweermannen hebben spannende info• men interviewt graag de man in de straat

– Trage goedkeuringen van info voor pers• oefenen en opbouwen van vertrouwen

Uitdagingen voor D5

• De journalist is niet de gebruikelijke lokale correspondent.

• De journalist gaat overal op zoek naar informatie.

• De journalist is niet erg geïnteresseerd in het CCgem maar wil beelden en beleving.

• Journalisten hebben verschillende timing.• De communicatieambtenaar kan het niet alleen.