Directiecommissie Buitengewoon Basisonderwijs april 2009

Directiecommissie Buitengewoon Basisonderwijsapril 2009

EEN SCHOOL VOOR BUITENGEWOON BASISONDERWIJS

IN DE SCHOLENGEMEENSCHAP

Hans Verpoest VVKBuO - 2009 1

Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschap

• Het decreet 10 juli 2003• 1ste cyclus vanaf schooljaar 2005-2006

periode voor 6 jaar• De einddatum van deze scholengemeenschappen :

31 augustus 2011



Hoe loopt de samenwerking in praktijk?

– Waarom zijn scholen BuO al dan niet toegetreden?– Welke kansen zijn benut?– Mogelijkheden en beperkingen?– Wat is de effectieve meerwaarde?– Welke rol kan het BuO opnemen?



• Scholen voor BuO hebbenspecifieke vragen, noden en verwachtingen.

• Ook scholen voor gewoon onderwijs hebben verwachtingen ten aanzien van de scholen voor BuO.



Twee initiatieven om te komen tot een beeld:

1.Bezoeken (2007-2008)2.Diocesane directievergaderingen (2008-2009)

een gespreksschema



Volgende domeinen in het gesprekschema (1):


A. Samenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak

1. Veiligheid en gezondheid2. Administratief beleid3. Personeelsbeleid4. ICT-beleid5. Financieel beleid6. Beheer van materiële middelen en infrastructuur7. Leerlingenvervoer8. …….



Volgende domeinen in het gesprekschema (2):

B. Samenwerking op inhoudelijk vlak

1. Werken aan een schooleigen identiteit2. Leerlingenbegeleiding en zorgbeleid3. Opleiding/ondersteuning van de directeur4. Opleiding/ondersteuning leerkrachten5. Opleiding/ondersteuning paramedici6. Opvolgen van vernieuwingen7. …



Het gespreksschema (3)

1.Welke initiatieven zijn er genomen?Wat is de meerwaarde voor de Buo-school?Geef voorbeelden van goede praktijk.

2.Waaraan kon niet tegemoet gekomen worden?

3.Welke personeelsleden van de school zijn betrokken?



Een synthese• Bedoeld voor directies en schoolbesturen van scholen voor BuO

• Commissie BuO in de VLOR

• Uitgangspunt voor dialoog met de partners van het gewoon onderwijs



Optie van de overheid: zoveel als mogelijk niet beperkend!

-> Scholen voor BuO hebben hierop verschillend gereageerd.

Motivatie (1)

• Het beleidsvoerend vermogen sterker maken.• Solidariteit, dialoog, netwerkvorming• Afstemming tussen gewoon en buitengewoon

onderwijs. (Positioneren in een continuüm van zorg)



Motivatie (2)

• Op vrijwillige basis?• Schrik om een aantal voordelen te missen?• Erbij horen? Boot niet missen?• Over de streep getrokken?• Gelokt door?



“We winnen er misschien niet onmiddellijk bij, maar erdoor verliezen doen we ook niet.”

Motivatie (3)

• Wegingcoëfficiënt (X 2,1)• Onbekend is onbemind.

“Willen we als school voor BuO iets betekenen in de regio, dan moeten we gekend ( naar waarde geschat) zijn.”

• BuO-scholen die geen GON organiseren hebben doorgaans minder concrete samenwerkingsverbanden met scholen voor gewoon onderwijs.





1. Samenwerking op bestuurlijk en

organisatorisch vlak.

De overheid legde bij aanvang vooral het accent op de uitdagingen op bestuurlijk en organisatorisch vlak.

• Het verhogen van het draagvlak van de betrokken scholen.

• Een efficiënt gebruik van de beschikbare middelen en een beter management.


Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op bestuurlijk en organisatorisch vlak

• Zoektocht naar een breder draagvlak

• -> Iedere directeur hoopt van de overheid meer middelen te krijgen om bijkomende ondersteunende en logistieke functies op te volgen.

-> Overheid kiest ervoor meer en meer middelen toe te wijzen aan de scholengemeenschappen.



• Directies zoeken naar kansen om voor bepaalde aspecten van hun job op gecentraliseerde dienstverlening en deskundigheid te kunnen terugvallen.

-> Let wel:• De individuele school is steeds de kern• Uitvoering moet bijna steeds op de werkvloer gebeuren.• Bijkomende vergaderingen – bijkomende rapporten

Extra belasting op vergaderkalender – overlap…



• Er zijn wel initiatieven

• -> op ieder terrein van de organisatorische aspecten moeten we rekening houden met de verschillen die er zijn voor het BuO!

Deze verschilpunten moeten aandachtspunten zijn.(Zeker in gemengde scholengemeenschappen)



• Opmerkingen over de vergaderagenda:

– Teveel afgestemd op het gewoon onderwijs.– BuO is (steeds) in de minderheid.– Let op met kleine verschillen in de regelgeving.

De directeur BuO vindt de vergaderingen minder efficiënt



Om deze redenen neemt de directeur BuO niet steeds deel aan alle vergadermomenten.

Jammer: • Zijn aanwezigheid is van belang om de

gerichtheid op het BuO te bewaken.• Ook de belangen van het gewoon onderwijs

leren kennen.



Een school voor BuO heeft specifieke verplichtingen en verantwoordelijkheden.

De kernopdracht is in principe hetzelfde maar:• Diversiteit in de leerlingenpopulatie• Een ander personeelskader• Decretaal is er een specifieke planning en organisatie

-> Verschil in intensiteit complexer, frequenter, omvangrijker



Specifieke opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs

• Duidelijke verschillen (1) :

– Inschrijvingsdocumenten en bijkomende attesten.– Werken met ontwikkelingsdoelen.– Specifieke aanpak…






• Duidelijke verschillen (2)

– Multidisciplinair team• Afzonderlijk ambt onderwijzer/kleuterleider ASO• Orthopedagoog – Psycholoog• Paramedisch personeel• Verpleegkundige – kinderverzorger• Brailleleerkracht…

-> Werving en selectie -> eigen invulling en functiebeschrijving -> Specifieke competenties – praktijkgerichte nascholing -> Gericht op een doelgroep!




• Duidelijke verschillen (3)– Therapeutische interventies en verzorging

• De organisatie hiervan is tijdrovend en intensief• Voor alle leerlingen

– Specifieke samenwerkingsverbanden met externe partners• BuSO• MPI – RC – TB – expertisecentra, …

Om die reden voelen scholen T2,T3,T4,T5,T6 en T7 zich over het algemeen minder geneigd op zoek te gaan naar een intense samenwerking via scholengemeenschappen.




• Duidelijke verschillen (4)– Het leerlingenvervoer– Het geïntegreerd onderwijs

-> 75% van scholen voor buitengewoon onderwijs

geven in 2353 gastscholen GON!



Gelijkaardige opdrachten voor het Buitengewoon onderwijs

• Gelijkaardige opdrachten (1) !Maar toch moeten we bij elk item

de specifieke invalshoek voor het buitengewoon onderwijs

beklemtonen!




• Gelijkaardige opdrachten (2)– Preventie, veiligheid en gezondheid

• Andere invulling voor BuO• Samen met BuSO of MPI?• Niet alle werk kan centraal gebeuren

– Administratief beleid• Eenzelfde softwarepakket• Verschil in leerlingenadministratie, personeel, GON,…• Positief : één centrale boekhouder.




• Gelijkaardige opdrachten (3)– ICT-beleid• Centraal aankoopbeleid• Gespecialiseerde hardware en software

(Vaak in samenwerking met BuSO of MPI…)

– Financieel beleid

– Beheer van materiële middelen en infrastructuur



Samenwerking op inhoudelijk vlak

2.Samenwerking op inhoudelijk vlak


Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapSamenwerking op inhoudelijk vlak

De overheid:

“een bijzondere inhoudelijke rol voor het BuO”

“De SG maakt afspraken over de wijze waarop de school voor BuO haar deskundigheid ter beschikking stelt voor

zover er een school voor BuO deel uitmaakt van een scholengemeenschap. “

en “ ze maakt afspraken over het sluiten van een

samenwerkingsakkoord met één of meer scholen voor gewoon/buitengewoon onderwijs

die niet tot de SG behoren”



Het decreet betreffende het landschap basisonderwijs ( juli 2003) bepaalt:

“dat het behoren tot een SG geen invloed heeft op de wettelijke opdracht van de scholen voor BuO. “

“Ze blijven de scholen voor alle leerlingen die doorverwezen worden

naar de types die ze organiseren, waar deze leerlingen ook vandaan komen!”



• Een scholengemeenschapoverstijgend werkingsgebied

• Grensoverstijgende netwerking buiten de scholengemeenschap – met meerdere scholen

• Het geïntegreerd onderwijs


Een spanningsveld


• Een spanningsveld:

– Dreigen de vragen van de collega’s binnen de eigen SG deze ruimere opdracht niet te verstoren?

– Ontstaat er geen soort van dubbele snelheid of bevoorrechte positie naargelang het om scholen gaat binnen of buiten de scholengemeenschap?

– Hoe ervaren SG zonder BuO dit?



• Er zijn samenwerkingsverbanden bijgekomen, • Er zijn ook samenwerkingsverbanden

afgebouwd of gesneuveld.

• Tijd, energie en aandacht zijn niet onbeperkt en kunnen slechts éénmaal opgebruikt worden.



De school voor buitengewoon onderwijs in een continuüm van zorg

Debat over de visie en de rol van het buitengewoon onderwijs



• Is de SG een stimulans tot een groeiend zorgcontinuüm binnen een regio?

• Biedt een SG kansen om voor ieder kind in de regio een aangepast onderwijsaanbod te voorzien?

• Welke plaats nemen scholen voor BuO in?



De antwoorden zijn even divers als de verscheidenheid van het BuO zelf.

Dé School voor BuO bestaat niet! (1)• Eén schoolteam is niet deskundig voor alle

bestaande doelgroepen (types).• De know-how Type 1 en Type 8 leunt wat dichter

aan bij scholen voor gewoon onderwijs. Veel specifieker, maar vaak veel duidelijker is de doelgroep en de nodige deskundigheid voor Type 2,3,4,6,7 en ASS. De raakvlakken zijn beperkter.



Dé School voor BuO bestaat niet! (2)

• Een totaal andere organisatie kennen de scholen type 5.

• Niet alle types zijn in elke regio vertegenwoordigd.

Het risico bestaat dat er te hoge verwachtingen naar het team van het BuO worden gesteld.



Een zorgbeleid op niveau van de scholengemeenschappen

De gewone basisschool staat voor de permanente uitdaging zijn spectrum van zorg

te verbreden.

scholen voor BuO willen hierin hun partner zijn.



waar in gemengde SG de optie “ samen werken aan een zorgbeleid”

een prioriteit kreeg, zien we vanuit de school voor BuO kansen

voor een inhoudelijke samenwerking.



Blio, bloa, ortho, paramedici…uit het BuO worden lid (vaak coördinator/spilfiguur)van het zorgteam op niveau van de SG.

• Ervaringen delen• Hospiteren• Methodes uitwisselen• Gezamenlijke studiedagen• Participeren op MDO….



• BuO wordt overbevraagd!• Vragen naar haalbaarheid?• Bijkomende middelen?

Voor het BuO is er geen sokkel voor zorgpunten

Zorguren vanuit de puntenenveloppe.



Mogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak.


Een school voor buitengewoon onderwijs in de scholengemeenschapMogelijke domeinen van samenwerking op inhoudelijk vlak (1)

1. Werken aan een schooleigen identiteit.

– Het gewoon, het BuO en het GON hebben elk hun specifieke opdracht.

– Debat over de wenselijkheid en haalbaarheid van inclusief onderwijs

– Er wordt nagedacht over de specifieke rol van het BuO

– Buo wordt sterker uitgedaagd te werken aan zijn kwaliteitskenmerken.

– Grenzen worden in kaart gebracht.– Reflecteren over draagkracht.



2. Leerlingenbegeleiding en zorgbeleid

– Samen nadenken over een zorgbeleid– Hulpmiddelen en specifieke methodieken worden

gedeeld.– Doorverwijzingen naar het BuO verlopen vlotter,

efficiënter en op een correctere manier



3. Opleiding en ondersteuning van de directeur

– Collegiale consultatie is welkom.– Collega’s gewoon onderwijs leren kennen is goed.– Toch: Meer steun bij collega’s van een andere

BuO-school (netwerk tussen BuO-scholen!)



4. Opleiding/ondersteuning leerkrachten

• Hospiteren is verrijkend• Gezamenlijke zorgdagen• Expertise wordt gewisseld in twee richtingen



5. Opleiding/ondersteuning paramedici• niet ontgonnen.

6. Opvolgen van onderwijsvernieuwingen• Evolutie dossier leerzorg• Principes van handelingsgericht werken• Principes van handelingsplanning• Ideeën over evalueren• Vormen van differentiëren



• SG enkel met scholen BuO

– Op 3 plaatsen in Vlaanderen– In stedelijke gebieden– Administratief en organisatorisch zeker voordelen– Als expertisecentrum samen een brede regio

bedienen.



• Groeperen per type

– Onderlinge afstanden is een probleem

– Bestaand netwerk onderhouden!• Werkgroepen per doelgroep, per type



• Geen scholengemeenschap maar wel een samenwerkingsverband(Regio Antwerpen – Turnhout – 11 scholen)

– een bewuste keuze– Over de onderwijsniveaus heen– Profileren zich samen als één dienstverlening in

een ruime regio– Voordelen van SG wegen niet op.



BESLUIT• Moeilijk om een algemeen standpunt te

formuleren• Er zijn in verhouding te weinig BuO-scholen

om in elke SG een vorm van BUO te vertegenwoordigen.

• Specifieke vragen, noden, opdrachten, verwachtingen horen niet thuis op de agenda van een gemengde SG



BESLUIT (2)

• Winsituatie is niet erg duidelijk.• Eerder een lage betrokkenheid• Vragen naar concreet rendement• Ieder team moet zelf kunnen bepalen welke

kansen het aangrijpt om een netwerk in de ruime onderwijsomgeving te vormen.



BESLUIT (3)

• Scholen type 1 en type 8 vinden meer aanknopingspunten.

• Scholen voor BuO blijven hun wettelijke opdracht behouden

• Een ondersteuningsopdracht is ruimer dan de grenzen van een SG



BESLUIT (4)

• In enkele regio’s is de aandacht voor het BuO gegroeid.

• Bestaande samenwerkingsverbanden moesten inboeten

• Extra vergaderdruk• BuO wil de rol van ondersteuner opnemen,

maar hiervoor zijn extra middelen nodig



BESLUIT (5) De overheid kent steeds vaker middelen toe aan

de scholengemeenschap.

Er moet een onderscheid zijn tussen de middelen die er nodig zijn om een scholengemeenschap te organiseren en de middelen die nodig zijn om in

iedere school een kwalitatieve werking te kunnen uitbouwen!



BESLUIT (6)

• De structuur van de scholengemeenschap kan niet alle nodige vormen van samenwerking en netwerking dekken.

• Niet alle specifieke zorgvragen van leerlingen en ondersteuningsvragen van leerkrachten kunnen beantwoord worden.


Wat verder?

• Communicatie

– VLOR– begeleiders scholengemeenschappen– Schoolbesturen– codi’s– bestaande scholengemeenschappen


Wat verder?

• Aandachtspunten voor het beleid formuleren?• Meenemen bij het afsluiten van nieuwe

overeenkomsten


Bedenkingen? Reacties? Vragen?


Directiecommissie Buitengewoon Basisonderwijs april 2009

Documents

Transcript of Directiecommissie Buitengewoon Basisonderwijs april 2009