Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

52
Windesheim zet kennis in werking DIPLOMACY MEANS BUSINESS Lectorale rede Dr. Huub Ruël Vrijdag 22 november 2013 #dmbizz

description

Presentation Inaugural address "Diplomacy means business" Dr. Huub Ruel - 22 November 2013 @ Windesheim University of Applies Sciences The Netherlands

Transcript of Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

Page 1: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

DIPLOMACY MEANS BUSINESS

Lectorale rede Dr. Huub Ruël

Vrijdag 22 november 2013

#dmbizz

Page 2: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Recente headlines

“Rutte aangekomen in Jakarta”

“Het werd 'hoog tijd' dat Rutte naar China

komt” (NRC, 14-11-2013)

“Handelsmissie naar China Nederland is de tweede

handelspartner. Toch is premier Rutte als laatste EU-

leider in China, waar zakendoen juist niet zonder

politieke steun kan.”

“Moderne diplomatie vraagt om economische

focus” (VNO-NCW, 12-06-2013)

Page 3: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Recente headlines

“Fnuikend. Zo betitelt Bernard Wientjes, voorzitter van

ondernemingsorganisatie VNO-NCW, het kabinetsbesluit om in het

kader van verdere bezuinigingen ambassades, consulaten en andere

diplomatieke posten te sluiten.” (Nieuwsuur, 29-07-2013)

Wientjes: 'Betalen voor diensten bedreigde consulaten is optie‘ (VNO-NCW, 8-10-2013)

Page 4: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

De ‘verhaallijn’ vanmiddag..

1. De internationale economische

machtsverhoudingen in verandering

2. Hoe internationaal is Nederland?

3. Internationalisering noodzaak, maar hoe?

4. Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie

5. Een selectie uit recent onderzoek

6. Conclusies

7. Co-referaat Mw. Nelleke Barning, Director

Corporate Communication DSM

8. Afsluiting

Page 5: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

De internationale economische

machtsverhoudingen in verandering

Page 6: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Economische machtsverhouding in verandering

• Economische macht ontwikkelde economieën

neemt af

• Economische groei opkomende economieën

zoals China, Indonesië, Turkije, Mexico,

Rusland sterk

• ´State capitalism´ dominant alternatief

• Meerderheid nieuwe grote bedrijven in

opkomende economieën

• Bijna helft Global 500 bedrijven uit

opkomende economieën in 2025

• Enorme staatsfondsen uit opkomende

economieën investeren actief

Page 7: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Hoe zorgwekkend is dit?

Wat betekent dit voor

ontwikkelde economieën

zoals Nederland?

Page 8: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Nederland als gevalsstudie

Page 9: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Nederland als gevalsstudie (1)

Nederland:

• hoog op de globaliseringindex

• Een van de grootste exporteurs ter wereld

• In de top 10 van investeerders in buitenland

• Omzet NL-bedrijven in buitenland is 30% van

omzet alle in NL gevestigde bedrijven

Page 10: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Nederland als gevalsstudie (2)

• Maar…..

• 18% van NL-bedrijven is echt internationaal actief

• Sterk op Duitsland en België gericht

• Relatief weinig in opkomende economieën

• Ruim 40% van export is doorvoer, lage toegevoegde waarde

Page 11: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een kijkje in de provincie

Page 12: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een kijkje in de provincie

Bron: CBS

Page 13: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een kijkje in de provincie Potentie voor verdere economische

internationalisering

Nederland als ‘model internationale economie’?

Toekomstige welvaart garanderen?

Internationaliseringsinspanningen

versterken!

Page 14: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Diplomatie en internationaal zakendoen

Commerciële diplomatie

en

Bedrijfsdiplomatie

Page 15: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Diplomatie en internationaal zakendoen

Succesvol internationaal zakendoen vraagt meer

dan heldere bedrijfsstrategie en goed

marketingplan.

Internationaal zakendoen is zaak van omgaan

met niet-marktpartijen.

Sterkere verwevenheid internationaal

zakendoen en internationale betrekkingen.

Page 16: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Diplomatie en internationaal zakendoen

“Rusland belangrijk voor de Nederlandse

economie”

VIDEO

Page 17: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Commerciële diplomatie

Page 18: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Commerciele diplomatie

Het netwerk van publieke en private actoren dat

commerciele relaties en belangen behartigt in het

buitenland en daarbij diplomatieke kanalen en processen

gebruikt.

Page 19: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Bedrijfsdiplomatie

Page 20: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Bedrijfsdiplomatie

Het opbouwen en onderhouden van een

positieve lange-termijn relatie met

buitenlandse overheden en

belangengroeperingen

gericht op het behouden van legitimiteit

en een ´licence to operate´

in een buitenlandse omgeving.

Page 21: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie: nieuw?

Historie:

Romeinen

Duitse Hanze

1655 – Nederlanders openen ambassade in

China met als doel handel te bevorderen.

“Philips is al honderd jaar in Afrika aanwezig. Op het

Afrikaanse hoofdkwartier in Johannesburg hangt nog de brief

die Anton Philips in 1895 aan de consul stuurde, met de

vraag of die hem kon helpen de gloeilamp in Zuid-Afrika te

introduceren. Dat was vier jaar nadat het bedrijf in Eindhoven

was opgericht.”

(Volkskrant, p. 4, dinsdag 7 mei 2013. “Philips ziet kansen in

welvarender Afrika”)

Page 22: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie

Een selectie uit recent onderzoek

Page 23: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Commerciële diplomatie

Een ondernemers perspectief

Page 24: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een ondernemers perspectief

Hoe ervaren ondernemers, met name in het

MKB, de commerciële diplomatie-dienstverlening

door ambassades en consulaten?

Gestratificeerde steekproef van 450 MKB

bedrijven: 115 bedrijven bereid mee te werken.

Page 25: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een ondernemers perspectief Resultaten (1):

• 1/3 van de bedrijven gebruikt ambassade- en consulaatsdiensten bij

internationalisering.

• 67% van de bedrijven redden zichzelf,

• 40% kent het bestaan van de diensten niet.

Page 26: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een ondernemers perspectief

Resultaten (2):

• Meerderheid bedrijven die ambassade- en

consulaatsdiensten gebruiken vinden dit

waardevol,

• Redenen: gebrek aan financiele middelen,

betrouwbare informatie en gebrek aan een

netwerk,

• Meest gebruikte diensten: marktinformatie,

bedrijfscultuur informatie, en info over wet- en

regelgeving.

Page 27: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een ondernemers perspectief

Resultaten (3):

• MKB-bedrijven die zakendoen in opkomende

landen hechten niet meer waarde aan

commerciele diplomatie,

• Wel wordt commerciele diplomatie in

opkomende landen vaker gebruikt,

• Redenen: gebrek aan ervaring in gastland en

niet goed functionerende wet- en regelgeving.

Page 28: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Een ondernemers perspectief (slot) Resultaten (4):

• Bedrijven met internationale ervaring hechten minder waarde aan

commerciele diplomatie,

• Bedrijven met publieke klanten hechten meer waarde aan

commerciele diplomatie,

• Bedrijven zonder netwerk in gastland hechten meer waarde aan

business partner search diensten.

Page 29: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Handelsmissies: effectief?

Page 30: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Handelsmissies: effectief?

• Literatuurstudie: 26 studies periode 1985-2012

Page 31: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Handelsmissies: effectief?

• Effecten handelsmissies op handelsvolume en

investeringen op nationaal en subnationaal

niveau niet eenduidig, maar overwegend geen

effect.

• Op bedrijfsniveau:

bescheiden effect op korte en

middellange termijn,

wel positief effect op langere termijn

export, groei, en werkgelegenheid.

Page 32: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Handelsmissies: effectief? Onderzoek onder buitenlandse diplomaten:

• Kwantificeren van resultaten handelsmissies

is moeilijk.

• Evaluatie en follow-up is probleem.

Page 33: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Handelsmissies: effectief? Onderzoek onder 117 deelnemende bedrijven aan handelsmissies uit

Duitsland, Belgie, Ierland en Nederland:

• Internationale kennis van bedrijven verhoogt de effectiviteit.

• Ondernemende orientatie heeft geen effect op handelsmissie-

effectiviteit.

Page 34: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Ambassadeurs en commerciele diplomatie

primeur

Page 35: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Ambassadeurs en commerciële diplomatie

Buitenlandse ambassadeurs in Nederland:

• Vinden commerciele diplomatie erg belangrijk

• Besteden 40% van hun tijd aan commerciele

diplomatie

• Hebben veelal geen ervaring in de private

sector

• Vinden dat de economische afdelingen van

hun ambassades goed presteren

Page 36: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Ambassadeurs en commerciële diplomatie

Buitenlandse ambassadeurs in Nederland:

• met ervaring in private sector besteden meer tijd aan commerciele

diplomatie.

• Geen verband commerciele diplomatie-inspanningen en

handelsvolume-ontwikkeling met thuisland!

Page 37: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Bedrijfsdiplomatie in multinationale

ondernemingen: Een verkenning

Page 38: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Bedrijfsdiplomatie in multinationals

Verkennend onderzoek bij 8 multinationale

bedrijven (MNCs).

DSM, Shell, Philips, Wolters Kluwer, ING, Vopak,

Randstad, KPN.

Page 39: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Bedrijfsdiplomatie in multinationals (MNC)

• 7 MNCs bedrijven intensief bedrijfsdiplomatie

• Geen bedrijfsbrede aanpak, vooral enkel board members/CEO’s

• Enige algemene richtlijnen in 5 MNCs

• Verantwoordelijkheid grotendeels decentraal, bij de buitenlandse

vestiging

• Een breed scala aan middelen ingezet

• Verband tussen sector en belang en aard bedrijfsdiplomatie?

Page 40: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Bedrijfsdiplomatie in multinationals

Internationaal survey onder ruim 1000 bedrijven.

Grotere bedrijven meer bezig met

bedrijfsdiplomatie dan kleinere

Geen verband tussen institutionele context en

bedrijfsdiplomatie

Page 41: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Andere afgeronde studies

• Commerciële diplomatie en kwaliteit van dienstverlening: een

diplomaten perspectief

• Digitale commerciële diplomatie

• Commerciële diplomatie: vergelijking beleid en praktijk van EU

landen

• ´Regionalisering´ van ambassades in het Midden-Oosten

• Commerciële diplomatie: privaat of publiek organiseren?

• Commerciële diplomatie en EU samenwerking

• Commerciële diplomatie: een toekomststudie

• Lobby gedrag van EU commercieel diplomaten in Indonesië

• Commerciële diplomatie en ondernemerschap

Page 42: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

met dank aan UT alumni

Wouter ten Haaf, Tim Vehof, Robert

Menkhorst, Emiel Pross, Frank Slooten,

Annette Stadman, Lennart Zuidema,

Joost Zwijnenberg, Sander Busschers,

Shirin Reuvers, Robin Visser, Erwin

Sinnige, Elena Bondarouk, Martin

Kosters, Jessica Hofmann, Nikolai

Oudalov, Daniel Wild, Han Abbink, Tim

Wolters, Floris Betlem.

Page 43: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Onderzoeksagenda commerciële diplomatie

1. Het openen van de ´black box´: op instrument en organisatie

niveau

2. Commerciële diplomatie op sub-nationaal niveau: regio´s,

provincies, steden

3. Commerciële diplomatie gericht op specifieke markten

4. De juiste mix tussen publiek en privaat in commerciële diplomatie

5. Actoren en kanalen voor commerciële diplomatie in het digitale

tijdperk

Page 44: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Onderzoeksagenda bedrijfsdiplomatie

1. de diepte in` - wat gebeurt er ´werkelijk´/bedrijfsdiplomatie in actie?

2. Bedrijfsdiplomatie in MKB en ´born globals´

3. Specifieke gevallen en condities bedrijfsdiplomatie

4. Risico´s bedrijfsdiplomatie, bijv. gevoeligheid corruptie

Page 45: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Lopend onderzoek lectoraat (1)

• Internationalisering vanuit een ´proces-bril´ en

de bijdrage van commerciële diplomatie –

door Rob Erven, docent/onderzoeker IBL

• Handelsmissies als een leerervaring – door

Albert Hulzebos, docent/onderzoeker IBL

• Handelsmissies: een toekomststudie – door

René de Lange

• Zakendoen in Turkije: vernieuwing van

handelsmissie format – door Gürkan Celik,

Associate Lector IB

Page 46: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Lopend onderzoek lectoraat (2)

Bedrijfsdiplomatie en taal: hoe communiceren

bedrijven met hun buitenlandse omgeving? –

door Dinand Warringa, docent/onderzoeker BK.

Bedrijfsdiplomatie en bedrijfsprestaties: een in-

depth case study –

door Jolanda Knobel, docent/onderzoeker BE

Page 47: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Conclusies

Page 48: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Conclusies • Internationale economische machtsverschuiving

• Verdere internationalisering voor ontwikkelde economieën van groot

belang voor toekomstige welvaart

• Internationaal zakendoen en internationale betrekkingen sterker met

elkaar in verband

Page 49: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Conclusies

Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie

verklarende factor voor succes of falen in

internationaal zakendoen

Veel landen commerciële diplomatie hoog op de

agenda

Internationale bedrijven onderkennen belang van

relaties met buitenlandse overheden en

belangengroepen.

Page 50: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Conclusies

Professionalisering en innovatie

van

strategieën, instrumenten,

competenties en organisatie

van commerciële diplomatie en

bedrijfsdiplomatie op sub-nationaal

en nationaal niveau.

Page 51: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Co-referent

Co-referent:

Nelleke Barning –

Director Corporate Affairs NL

at Royal DSM N.V.

Page 52: Diplomacy means business - Presentatie lectorale rede 22 november 2013 @ Windesheim

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Diplomacy means business!