Terugblik op 2009 In tegenstelling tot 2008 was er in het fullframe-segment weinig te beleven. Het waren vooral de kleine camera’s met een relatief grote sensor die de aandacht opeisten en de fotogra� ewereld op zijn kop zetten. Pagina 150

PrimeurRicoh GXR Wij bekeken hem als eerste

vernieuwd focussysteem

Canon EOS 1D Mark IV

Canon EOS 1D Mark IV Jan

Shooten op de Noordpool Vermeer

extra dikke editie 166 pagina’s pure inspiratie slechts € 4,95

Nadav KanderPortfolio vaneen topfotograaf

WWW.DFPRO.NL NUMMER 4 2009FOTOGRAFIE ALS PASSIE

DIG

IFO

TO P

RO

4

20

09

W

WW

.DF

PR

O.N

L

Een uitgave van clipboard publishing

Defi-DFPro4.indd 1 19-11-2009 16:03:47

digifotopro

4

Service

Het is vijf over zeven ’s ochtends, ik sta te kleumen op het perron van station Breda-Prinsenbeek. De mensen om mij heen staan wat ongeïnteresseerd voor zich uit te staren, de meesten zichtbaar nog niet helemaal ontwaakt. In mijn ooghoek zie ik een man van middelbare leeftijd het perron opkomen. Snorretje, lange grijze jas, hippe designerbril. Ik herken een Sony Alpha 900 dslr om zijn nek. 24-70 in de aanslag, zo zie ik nog net. Ineens staat iedereen op scherp. Klik-klak. Klik klik. Kwartslag draaien - weer een klik. Driftig schiet hij erop los, als ware de mensen op het perron monsters uit een slechte videogame en zijn spiegelreflex een volautomatisch machinegeweer met oneindige munitie. De mensen op het perron voelen zich zichtbaar ongemakkelijk. De een lijkt te gaan poseren, de ander draait zijn hoofd schuchter de andere kant op. Ik houd mijn hart vast. De wijk achter het station staat niet bekend als de beste van Breda. Nu maar hopen dat bepaalde lieden geen vroege trein moeten hebben. Een aanval uit onverwachte hoek. Voor één van de wachtenden, een nette man van een net zo middelbare leeftijd, is de maat vol. Met flinke passen en een gratis krantje priemend richting de fotograaf, stapt hij op de man af. “Niet zo netjes hé meneer. U kunt het ook eerst even vragen.” De fotograaf kijkt verbaasd op. “Dat krantje dat u daar in uw hand hebt. Hoe denkt u dat de foto’s daarin gemaakt worden?” De klagende partij is duidelijk in verwarring gebracht. Gelukkig voor beide doemt de blauwgele locomotief op in de mist. Luttele seconden en een pijnlijke stilte later stappen de mannen beiden in een andere coupe. Ik haal opgelucht adem.

WelkomRaymond LuijbregtsHoofdRedacteuRraymond@digifotopro.nl

digifotopro

5

Service

Nozzman

Value reiken we uit aan producten die een goede kwaliteit combineren met een scherpe prijs.

Goed is voor producten met een rapportcijfer tussen 8 en 9.

Superdelen we alleen uit aan absolute topproducten met een beoordeling van 9 of hoger.

over onze reviews Ieder product dat we bespre-ken krijgt een rapportcijfer tussen de 1 en de 10, waarbij 1 het laagste is en 10 het hoogste. Aan producten met een hoge score reiken we de volgende awards uit:

VALUE GOED SUPER

De vermelde prijzen zijn gemiddelden zoals ze gehanteerd worden door de bekende prijsvechters op het moment van schrijven. Het zijn dus geen adviesprijzen.

Een uitgave vanClipboard publishing BVDelftweg 1472289 BD RijswijkNederlandTel: +31(0)15 215 3233Fax: +31(0)15-2153230e-mail: info@clipboard-publishing.nl

uitgeverLinda Oenemalinda@clipboard-publishing.nl

Concept en ideeJascha Vink

HoofdredacteurRaymond Luijbregtsraymond@digifotopro.nl

redactieJulian Huijbregts

MedewerkersDiederik NapalmMarcel BurgerErik SchimmelHuibert van der MeerMichael de KooterElmer van HestJan LuursemaErik BorstHugo SchuitemakerCaroline O’BreenOlaf HartongGuido Koppes

VormgevingRon de Vos

redactieadresDelftweg 1472289 BD RijswijkNederlandTel: +31(0)15 215 3232Fax: +31(0)15-2153230e-mail: redactie@digifotopro.nl

BladmanagerLinda Oenema

assistent-bladmanagerMirjam van der Kraanmirjam@clipboard-publishing

SalesJascha Vinkjascha@clipboard-publishing.nlRuud Jonkheerruud@clipboard-publishing.nlRaphael Gonçalvesraphael@clipboard-publishing.nlMartijn Daaldermartijn@clipboard-publishing.nl

pr/communicatie en marketingTim Beemer tim@clipboard-publishing.nl

drukkerijSenefelder, MissetDoetinchem

distributie NederlandBetapress BV, Gilze

distributie BelgiëIMAPress NV, Turnhout

fotografie als passie

Foto’s bij je visReportage.Fotograaf Hugo Schuitemaker gaat regelmatig mee met vissersbotenom de vangst te fotograferen. Deze foto’s verkoopt hij samen met de verse vis.pag. 40

Centrale compositieWorkshop.De gulden snede is dood. Lang leve de centrale compositie!

pag. 54

Ricoh GXRReview.Ricoh komt met een revolutionair nieuw systeem, waarbij je niet alleen het objectief verwisselt, maar een module inclusief de beeldsensor.

pag. 14

INHOUD DOE MEE! Doe mee met de fotowedstrijd en win o.a. een Ricoh CX1.Kijk snel op pagina 162!

2009 jaaroverzicht

digifotopro

7

Panasonic GF1Review.Micro Four Thirds kwam wat traag op gang. Maar de GF1 van Panasonic lijkt eindelijk de belofte van de standaard te vervullen

pag. 132

14 Ricoh GXR Modulair camerasysteem

18 Canon 7D APS-C topmodel

24 Studentenproject Camera de ruimte in

28 Nieuwe Nederlanders Fotograferen voor integratie

30 Van idee tot eindresultaat Straatfotografie in New York

40 Zeeliefhebbers Foto’s bij je vis

48 Eén bemanning Op avontuur met de marine

54 Workshop: compositie Centrale compositie

70 Nadav Kander Portfolio van een grootmeester

94 Jan Vermeer Ijskoud de beste

124 Canon 1D Mark IV Preview

126 Nikon D3s Preview

128 Pentax Kx Instapper bekeken

132 Panasonic GF1 Pen krijgt concurrentie

136 Olympus E-P2 Update voor succesnummer

141 Sandisk Extreme Pro CompactFlash op topsnelheid

142 Objectieven Tamron, Nikon en Sigma

150 Terugblikken Het beste van 2009

Nadav KanderPortfolio.Topfotograaf Nadav Kander won de prestigieuze Prix Pictet. In deze editie zijn serie over de Chinese rivier Yangtze.

pag. 70 Rubrieken 11 Nieuws 26 Schatkamer 60 Talent 84 Exposure 114 Feedback 154 Boeken 158 Agenda

Jan VermeerInterview. De Nederlandse koning van de natuurfotografie is onlangs weer onderscheiden met een award.“Natuurfotografie is geduld, volharding en een stukje vaardigheid.”

pagina 94

INHOUD

Met vier nieuwe full-frame modellen was 2008 het jaar van de grote sensor in de dslr. 2009 bracht weinig nieuws in dit segment, het waren afgelopen jaar vooral de kleine camera’s met relatief grote sensor die de aandacht opeisten en de fotografiewereld op zijn kop wisten te zetten. pag. 150

2009 jaaroverzicht

REACTIESComplimenten en verwensingenIn onze mailbox en op de website.

Heel mooi magazine! Goed lees en kijkvoer en meer diepgang/betere fotografie dan vergelijkbare magazines. Jammer dat jullie niet vaker verschijnen. Jeroen Een hele mooie editie. Het magazine geeft echt een boost om (meer) aan de slag te gaan met de camera! Martins Schitterende cover - wederom een puike editie. Gaan jullie nou eens naar 6 keer per jaar! Met smart wachten op de volgende, de special heb ik direct besteld. Volgende dag in huis - bedankt. Pieter Supermooi fotografiemagazine, goed leesvoer bij de open haard. Mark Misschien zie ik het verkeerd, maar de editie 3 is wat drukker dan de uitgave daarvoor. Wat meer rust zou het magazine nog verder verbeteren. Jan Ik werk bij een reclamebureau als vormgever van zowel drukwerk als websites, maar ik kan werkelijk geen verbeteringen vinden. Top! arno Eindelijk een fotografiemagazine dat ik niet alleen lees voor mijn opleiding, maar ook voor mijn plezier. els

Jammer dat abonnees de Special Edition niet thuisbezorgd krijgen. Ook in het afgelopen nummer niets over gelezen. Toch wel een musthave, dus toch maar snel even halen. Michel Mooi blad hoor. Vorige editie was wel een beetje druk naar mijn smaak. Denise Die Panasonic GF1 lijkt me een toffe camera. Hopelijk komt er een review in de komende editie. Bart Eindelijk een magazine dat durft te openen met reviews van Sony- en Pentax-camera’s. Hulde MartiJn Irritant lezersonderzoek, kan het niet anders omschrijven. toM Wat ik in de enquete miste: kunnen aub die vreselijke columns van de site. ;-) eline Ik heb vorige week het onderzoek ingevuld en was erg blij met de code voor de gratis poster. Tot mijn verrassing kreeg ik ook zomaar een luxe boek over mijn camera cadeau! rianne

reacties@digifotopro.nl

www.digifotopro.nl

www.fotoacademie.nl

foto

: Kim

Man

dem

aker

des

ign:

Üpp

ig Id

entit

y Sto

re

FOA052 adv nov 09 DigiPro WTK1.indd 1 05-11-2009 12:29:23

Als fotografi e jouw ding is, dan ben je meestal op zoek naar mogelijkheden om je techniek te verfi jnen. Naast diverse workshops heeft Calumet voor de Canon gebruiker de Canon gebruikersdag. In één dag leer je de ins and outs van je Canon en het verwerken van je digitale beelden. Verwacht geen uitleg van de handleiding maar veel nuttige informatie en praktische tips en trucs. Dit is geen workshop waarbij je na twee uur weer buiten staat maar hij duurt een hele dag en is inclusief lunch.

Kosten: € 136,85 p.p inclusief BTW (inclusief lunch). Overigens krijg je zo’n gebruikersdag bij Calumet gratis bij aankoop van een DSLR camera.

Wat kan je zoal verwachten? • Bestandsformaat: RAW, JPEG of beide? • Welke RAW-converter voor welke soort fotografi e en waarom? • IPTC info: je digitale handtekening en databank. • Invulfl its of Photoshop Shadow/Highlight? • ISO 3200 en 6400: kan dat? • Opscherpen: een vak apart. • Welke kleurruimte kies ik en wat zijn de verschillen? • Hoe selecteer en verwerk ik snel mijn beelden tot goede prints ? • Waarom is ‘overbelichten’ soms beter dan ‘goed’ belichten? • Hoe krijg ik goede zwart/wit beelden?

Canon EOS 1D Mark IVBODY

€ 4.520,00 / 3.799,00

EX BTW

NIEUW

Canon EOS 5D Mark II

€ 2.140,81 / 1.799,00

EX BTW

Body + EF 24-105 € 2.914,00 ⁄ 2.449,00

Canon EOS 7D

€ 1.343,00 / 1.129,00

EX BTW

Body + EF-S 18-135 € 1.724,00 ⁄ 1.449,00

Body + EF-S 15-85 € 2.093,00 / 1.759,00

Canon EOS 50D

€ 1.099,00 / 923,00

EX BTW

Body + EF-S 17-85 € 1.449,00 ⁄ 1.217,00

Body + EF-S 18-200 € 1.529,00 / 1.285,00

GRATISGEBRUIKERDAG

GRATISGEBRUIKERDAG

GRATISGEBRUIKERDAG

GRATISGEBRUIKERDAG

AAN ALLE CANON GEBRUIKERSOF ZIJ DIE OP HET PUNT STAAN HET TE WORDEN

Kijk voor meer informatie over onze workshops of actuele data op

WWW.CALUMETPHOTO.NL/EVENTS

Bestelhotline 0800-CALUMET (2258638)Genoemde prijzen zijn inclusief 19% BTW. Modelwijzigingen en drukfouten voorbehouden evenals tussentijdse prijswijzigingen. Wij verhuren ook camera’s en verschillende groothoek- en teleobjectieven.

www.calumetphoto.nl

CNL09_168_230x300.indd 4 09-11-09 11:49

digifotopro

11

updates, funfacts en rumoer uit de fotowereld

megapixel melkweg - Alex Mellinger heeft het hele melkwegstelsel vastgelegd in een panoramafoto van 648 megapixels. Het panorama bestaat uit 3000 foto’s die Mellinger maakte tussen oktober 2007 en augustus 2009. De beelden zijn met een Linux-pc aan elkaar gestitcht.www.dfpro.nl/melkweg

Birdbook.orgVogelliefhebbers moeten zeker een kijkje gaan nemen op de website van de Amerikaanse fotograaf Andrew Zuckerman. Hij is heer en meester in het maken van adembenemende vogelportretten tegen een strakwitte achtergrond. Op de site is ook zijn boek ‘Bird’ te bekijken.

delicious.com/digifotopro

Fot

o: S

anne

San

nes

CPentax trakteertPentax gaat van start met een cashback-actie. Alle producten van de fabrikant komen in aanmerking. De actie loopt van 2 november 2009 tot 15 januari 2010. Bij een aankoopwaarde van 700 euro of meer krijg je 50 euro retour. Bij 1000 en 1500 euro loopt dat op tot 10 procent van het bedrag en bij een aanschaf van 2000 euro krijg je 250 euro terug.

www.pentax.nl

Sanne SanneS in nederlands fotomuseumHet nederlands Fotomuseum heeft alle nog bestaande originele afdrukken van het fotoboek Oog om oog uit 1964 van de jong overleden nederlandse fotograaf Sanne Sannes verworven en krijgt het complete archief van Sannes in beheer. Sannes is bekend om zijn grofkorrelige erotische portretten uit de jaren zestig. www.nederlandsfotomuseum.nl

capture One PrO 5Phase One heeft versie 5 van raw-converter Capture One Pro gelanceerd. De nieuwe versie krijgt diverse nieuwe features, waaronder een Focus tool, Skin tone enhancer en verbeterde support voor meerdere monitoren. Het pakket kost € 299 en is verkrijgbaar via de website.www.phaseone.com/software

digifotopro

12

updates, funfacts en rumoer uit de fotowereld

Leo van Velzen heeft voor de tweede achtereenvolgende keer de TheaterFotoPrijs 2009 in de wacht gesleept. De winnende foto maakte hij bij de locatievoorstelling Blik van Toneelgroep De Appel. De jury werd voorgezeten door Patricia Steur. “Een intrigerend en vervreemdend beeld, perfect gekaderd en op het juiste moment genomen”, zo oordeelde de jury.www.theaterinstituut.nl

Leo van Velzen wint TheaterFotoPrijs

adobe ontslaat werknemersAdobe ziet de omzet teruglopen en voelt zich genoodzaakt in de kosten te snijden. 680 banen zullen verdwijnen. Eind 2008 ontsloeg Adobe al 600 werknemers om de tegenvallende

financiële resultaten het hoofd te bieden. Reden is de dalende verkoop van de Creative Suite-pakketten.

fotostation met dvd-branderlG komt met een bijzonder opslagapparaat voor je foto’s, met ingebouwde dvd-speler/recorder. met de ingebouwde software maak je in een handomdraai een fotoalbum van je materiaal. de consumentenadviesprijs bedraagt 379 euro voor een n2r1 met 2x hardeschijf en 199 euro zonder harde schijf. Het nas-apparaat komt ook in een uitvoering met ingebouwd blu-ray-station.www.lge.nl

mustseeDe beste webmovies over fotografie

zeehond wil fotoGraaf voerennational Geographic-fotograaf Paul nicklen was in antarctica onderwaterfoto’s aan het maken van zeeluipaarden toen hij tot zijn verbijstering werd aangevallen door een vier meter lang exemplaar.www.dfpro.nl/mustsee

fotografie oP verboden Plekkenvoor ‘an american index of the Hidden and Unfamiliar’ fotografeerde amerikaanse fotografe taryn simon bijzondere plekken en objecten in amerika die normaliter niet zichtbaar zijn voor het grote publiek.www.dfpro.nl/mustseea

YEA

RS W

ARR

AN

TY

Next to it aN aNimal with scales

.

saturated colors.

Kleuren garanderen het overleven van ontelbare soorten.En de Color Graphic-LCD‘s van EIZO garanderen levensruimte voor ontelbare kleuren. Dankzij hardwarekalibratie en 5 jaar garantie. www.eizo.nl

060246_Adv_Fish_230x300.indd 1 23-03-2009 23:14:08

digifotopro

14

Ricoh GXR

Nieuwe camera’s borduren meestal voort op oude principes, zelden gooien fabrikanten het over een andere boeg. Ricoh doet dat wel en verrast vriend en vijand met het GXR-systeem: je verwisselt niet alleen het objectief, maar een module inclusief de sensor.

TeksT en foTografie > JULIAN HUIJBREGTS

Review Ricoh GXR

revolutionair nieuw camerasysteem

Ricoh beredeneert dat je met het nieuwe systeem teruggaat naar de veelzijdigheid van de analoge spiegel-reflex. Toen wisselde je niet alleen het objectief, maar ook het filmrolletje. Door dit in het digitale tijdperk toe te passen, kan de sensor geoptima-liseerd worden ten opzichte van het objectief. wil je veel zoom in een com-pact formaat? Dan neem je een kleine sensor. Kleine scherptediepte en lage ruiswaarden? Neem een module met aps-c-sensor. Je zit niet vast aan één sensorformaat, de mogelijkheden zijn in theorie erg groot. in de praktijk is

dat bij de lancering minder waar, er zijn twee modules beschikbaar. eén met grote aps-c-sensor en 50mm macro-objectief en een compacte 24-72mm module met kleine 1/1.7-inch sensor. ook springt er direct een nadeel in het oog; elke module heeft een eigen sensor, waardoor de prijs van de afzonderlijke units oploopt.

Behuizinghet maken van high-end camera’s in klein formaat is Ricoh op het lijf geschreven. De body is vervaardigt uit magnesium en afgewerkt met

rubber aan de voor- en achterzijde van de handgreep. ondanks het kleine formaat krijg je zo toch stevig grip op de camera. het uiteindelijke formaat hangt af van de gebruikte module, maar op zichzelf is de GXR iets slanker dan de Panasonic GF1 en olympus Pen. De knoppen zijn in hoge mate zelf te configureren en je krijgt talloze camera-instellingen tot je beschikking om alles naar wens aan te passen. Dat kan nu ook via een nieuw snelmenu, benaderbaar via de direct-knop op de body. hiermee tover je een overlay op het lcd-scherm met de belangrijkste instellingen. Met de schuif aan de voorzijde van de camera koppel je de module los. het wisselen gaat eenvoudig en snel. wat fotofuncties betreft is alles tot in de puntjes uitgewerkt, van de filmfunctie is dat niet te zeggen. Deze kun je

digifotopro

15

Review Ricoh GXR

alleen benaderen als optie in het scènemenu. omslachtig en bovendien ontbreken alle instelmogelijkheden.

LCD en EVFhet 3-inch lcd-scherm met 920.000 pixels kennen we al van recente Ricoh-compacts. De hoge resolutie zorgt voor een uitstekend gedetailleerd beeld. Met zonlicht is het scherm soms lastig afleesbaar. vingervlekken op het scherm zijn opvallend aanwezig, lastig

weg te poetsen en belemme-ren deels het zicht als de zon erop schijnt. optioneel kun je een elektronische zoeker op de flitsschoen aansluiten. De vF-2 heeft een prettige resolutie van 920.00 beeldpunten, maar de uiteindelijke beeldkwaliteit wordt mede bepaald door de gebruikte module. Zo is de framerate met de aps-c-module hoger en zie je minder ruis bij weinig licht, dan bij gebruik van de 24-72mm module met kleine sensor.

Open systeemRicoh profileert de GXR als open systeem. Andere fabrikanten mogen hun eigen modu-les maken. en dat hoeft zich niet te beper-ken tot lensmodules. Zo liet Ricoh tijdens de introductie al wat concepten zien van een opslagmodule, een compacte fotoprin-ter en een projector. Tot aan de introduc-tiedatum is het systeem achter gesloten schermen gebleven. Andere fabrikanten kunnen nu pas aan de slag, dus is het nog even wachten op nieuwe modules. Zelf heeft Ricoh een aantal nieuwe modules in schetsfase. De eerste die op de markt zal komen bevat waarschijnlijk een lens met veel zoom en een kleine sensor, zoals in de huidige cX1- en cX2-compactcamera’s van de fabrikant (28-200 en 28-300mm met 1/2.3-inch cmos). >>

conclusie

Ricoh GXRADviespRijs - €459,-

Ricoh heeft het voordeel dat digitale sensoren steeds goedkoper wor-den. De prijs van goed optisch glas is minder aan verandering onderhe-vig. het GXR-systeem kan zich de komende jaren ontwikkelen tot een steeds interessanter concept. het al dan niet slagen van het systeem zal sterk afhangen van de beschikbare modules. Momenteel is de keu-ze beperkt, vooral als het om grote sensoren gaat. Ricoh wil met Micro Four Thirds concurreren. Daarvoor zullen snel meer modules met grote sensor op de markt moeten komen, want de huidige keuze is met één uit te kluiten gewassen macro-objectief erg beperkt. op gebied van ergonomie, bediening en afwerking neemt Ricoh een voorsprong op de concurrentie. Gezien het merendeel van de eigenschappen van het GXR-systeem afhankelijk zijn van de gebruikte module, geven we geen cijfer aan de body, maar beoordelen we de afzonderlijke modules.

Behuizing - Magnesiumlegeringlcd-scherm - 3-inch (920.000 pixels)opslag - sDhcGewicht - 160 gram (excl. batterij)Afmetingen - 113.9 x 72.2 x 28.9 mm

uitstekende behuizing Goede ergonomie en bediening ingebouwde flitser hoge resolutie lcd-scherm vlekgevoelig lcd-scherm Filmfunctie via scene-menu

> camera Ricoh GXR > Module Lens S10 > Brandpunt 24mm > Diafragma f/4.1 > sluitertijd 1/540> iso 100

VF-2 De optionele elektronische viewfinder telt 920.000 beeldpunten en is 90 graden kantelbaar. Adviesprijs: €270

digifotopro

16

Review Ricoh GXR

GR Lens A12 50mm F2.5 Macro

Ricoh Lens S10 24-72mm F2.5-4.4 VC

Testfoto’sMeer testfoto’s en videomateriaal, geschoten met beide lensmodules vind je in volledige resolutie op onze website.www.dfpro.nl/gxr

Uit de naam van de module zijn de specificaties af te leiden. De A staat voor aps-c, het formaat van de sensor. het getal geeft de 12-megapixel re-solutie aan. Ricoh maakt niet bekend uit welke fabriek de cmos-sensor komt. De specificaties komen echter overeen met de 12-megapixel sensors die je vindt in de huidige dslr’s van Nikon en Sony. ook de beeldkwaliteit komt overeen; de grote sensor zorgt voor bruikbare beelden op alle iso-waarden. Met het iso-bereik van 200 tot 3200 is Ricoh conservatief. een ‘iso-boost’ naar 100-6400, of zelfs 12800 zoals in de meest recente dslr’s, ontbreekt. Gezien de relatief lage ruis op iso 3200 was hier best ruimte voor geweest. ook het dyna-misch bereik is zeer goed. Zet je de camera op het ‘natural’ profiel dan krijg je een zeer hoge doortekening in hooglichten en schaduwen. De jpeg-verwerking is bovendien uitstekend. Kleurruis wordt feilloos weggewerkt zonder detailverlies.

Objectiefhet objectief heeft een brandpunt van 33mm bij diafragma f/2.5. in combi-natie met de 1.5x cropfactor levert dat een beeldhoek op van 50mm. het objectief bestaat uit 9 lenselementen in 8 groepen en beschikt over een asferisch lenselement. Ricoh beloofde uitstekende optische prestaties en weet dit waar te maken. Alleen op f/2.5 en f/2.8 zijn de hoeken wat onscherp, de middenscherpte is dan al zeer hoog. Knijp je het diafragma naar f/4, dan is de scherpte over het hele beeld fenomenaal. Dit blijft zo tot f/8, daarna nemen de prestaties af door diffractie. vervorming, vignet-tering en chromatische aberratie zijn vrijwel afwezig. het gaat om een echt macro-objectief, met een maximale vergroting van 1:2. De minimale focusafstand bedraagt 7 centimeter. Fotografeer je in de macrostand, dan schuift het objectief flink uit. De

autofocussnelheid laat in deze stand ook behoorlijk te wensen over. het objectief moet namelijk vaak tergend lang zoeken naar het juiste scherp-stelpunt. Zet je de minimale scherp-stelafstand op 30 cm, dan focust de lens aanzienlijk sneller. het is geen snelheidsmonster zoals de Panasonic GF1, de snelheid ligt meer in lijn met de olympus Pen.

SluitertijdDe combinatie van grote sensor en hoogwaardig objectief levert uitste-kende resultaten. helaas duikt er bij gebruik in de praktijk direct een na-deel op. een grote sensor en objectief met klein diafragma zorgen voor een krappe scherptediepte. ideaal om je onderwerp te isoleren van de achter-grond. om deze reden wil je soms ook overdag op f/2.5 fotograferen. Dat

is met deze lensmodule knap lastig, gezien de sluitertijd afhankelijk is van het diafragma. op f/2.5 is de snelste sluitertijd maar 1/1000e seconde. in combinatie met de laagste iso-waarde van 200 levert dat bij zonlicht op f/2.5 flinke overbelichting op. Bij f/4 is de sluitertijd een stop sneller, pas bij f/7.1 bereik je de snelste sluiter-tijd van 1/3200e sec. Met veel licht moet je dus verplicht het diafragma knijpen (of met grijsfilters aan de slag) en wordt het moeilijker een onderwerp te isoleren. >>

coNclUSie

GR leNS A12ADvieSPRijS - €670,-

De aps-c-sensor en het 50mm f/2.5 objectief laten uitstekende prestaties zien. Toch vinden we de keuze voor een macro-objectief wat vreemd. Ricoh kiest voor een niche en het lijkt onwaar-schijnlijk dat dit een module zal zijn die voor een groot marktaandeel gaat zorgen. het brandpunt leent zich voor normaal gebruik, maar het relatief forse formaat en gewicht te danken aan de macrocapaciteiten zijn een flink nadeel als je deze mogelijkheden weinig benut. wil je wel aan de slag met macro, dan moet je rekening houden met langzame AF in de macrostand. Bovendien is er dan nog de onhandige beperking in sluitertijden, waardoor je bij zonnig licht geen grote diafragma’s kunt gebruiken.

Resolutie - 12-megapixelsSensor - aps-c-cmos (23,6 x 15,7 mm)objectie - 50mm f/2.5 MacroBeeldstabilisatie - NeeFilmfunctie - 1280 x 720 @ 24 fpsGewicht - 263 gramAfmetingen - 68,7 mm × 57,9 mm × 71,3 mm

hoge beeldkwaliteit hoge optische prestaties Sluitertijd niet snel genoeg Relatief groot en zwaar Trage AF in macrostand

8.6GOED

‘ Met veel licht moet je het diafragma knijpen en wordt een krappe scherptediepte lastig.’

digifotopro

17

Ricoh Lens S10 24-72mm F2.5-4.4 VC

WebdossierMeer reviews lezen van Ricoh-camera’s? Op onze website hebben we een dossier samengesteld met daarin alle Ricoh-artikelen.www.dfpro.nl/ricoh

Een veelzijdig 24-72mm bereik weggewerkt in een kleine module, dat klinkt veelbelovend. Maar in feite is de Ricoh Lens S10 niets anders dan een compactcamera verwerkt in een module voor de GXR. De S geeft aan dat het om een kleine sensor gaat. Dat kan ook niet anders, een dergelijk bereik zou met een grote sensor een veel groter objectief opleveren. De 10-megapixel 1/1.7-inch ccd is dezelfde die je aantreft in de Ricoh GR Digital III. Ruis blijft redelijk binnen de perken dankzij de vernieuwde beeldprocessor, maar op iso-waarden boven 400 verlies je merkbaar detail door ruisreductie. De module levert zeer goede prestaties als je hem vergelijkt met andere compactcamera’s. Het GXR-systeem moet echter concurreren met het Micro Four Thirds-segment en dat is lastig met een kleine sensor. De voordelen die deze systemen bieden, zoals lage ruis op hoge iso-waarden, groot groter dynamisch bereik en de mogelijkheid onderwer-pen te isoleren met een kleine scherptediepte, heb je simpelweg niet met deze module.

ObjectiefHet 24-72mm objectief kennen we al van de GX200, het optisch ontwerp is echter verbeterd voor de lensmodule. Met name in de groothoekstand levert dat indrukwekkend scherpe resultaten op. Wel is er vervorming zichtbaar, wat met een dergelijk zoombereik niet meer dan logisch is.

8.0GOED

COnCLuSIE

RICOH LEnS S10ADvIESpRIjS - €370,-

In het segment met grotere sensoren kan de 10-megapixel ccd vanwege het kleine formaat niet meekomen op gebied van ruispres-taties en dynamisch bereik. Het zoombereik in klein formaat is zeker prettig, maar de vergelijkbare Ricoh GX200 is nog een stukje kleiner. Als camera op zich is de GXR met de S10-module een nogal duur en groter alternatief voor een compact met vergelijkbaar bereik. De mo-dule is wel een mooie aanvulling op een module met vast brandpunt en grote sensor. Zo kun je de aanschaf van een compactcamera ‘voor erbij’ achterwege laten.vergelijk je de 24-72mm lensmodule met compactcamera’s, dan behoort de Ricoh tot de beste in zijn klasse.

Resolutie - 10-megapixelsSensor - 1/1.7-inch ccdObjectief - 24-72mm f/2.4-4.4Beeldstabilisatie - ja, sensor-shiftFilmfunctie - 640x480 @ 30 fpsGewicht - 161 gramAfmetingen - 68,7 mm × 57,9 mm × 38,6 mm

veelzijdig bereik Zeer compact Optische prestaties Ruis (t.o.v. grotere sensor)

digifotopro

18

Review Canon eoS 7D

Canon EOS 7D € 1400,- Terug naar de tekentafel en onderzoek

onder 5000 fotografen wereldwijd. Dat was er nodig om tot de 7D te komen, aldus Canon. Zowel professionals als amateurs werd naar hun mening gevraagd, de uitkomst is de 7D: een aps-c-camera met grote ambities.

Ontbrekende schakel

TeksT en fOTOgrafie > JULIAN HUIJBREGTS

Dat Canon voor de 7D opnieuw naar de tekentafel is gestapt merk je meteen als je hem vastpakt. De ergonomie van het nieuwe model is een stuk beter dan camera’s in de lagere klassen, zoals de 50D. Maar ook de duurdere 5D Mark ii ligt minder prettig in de hand dan de nieuwe camera. er is rekening gehouden met details: de knoppen zijn groter, je kunt ze ook met handschoenen aan

nog bedienen en ze zitten op de juiste plaats. ondanks dat de camera niet veel groter is dan een eoS 40D of 50D, zijn de knoppen niet onhandig onder het lcd geplaatst, maar zitten ze ernaast. niet alleen aan de buitenkant en houvast van de behuizing is gedacht, de body is ook bestand tegen weersinvloe-den en doet daarin niet onder voor de professionele eoS 1-serie. >>

digifotopro

19

Review Canon eoS 7D

Beeldkwaliteitnog meer pixels op een aps-c-sensor, dat was even schrikken. De stap van 10 naar 15 megapixels in de eoS 50D en 500D leverde meer nadeel dan voordeel op. De extra beeldpun-ten kwamen de ruisprestaties en het dynamisch bereik niet ten goede, terwijl de resolutiewinst marginaal is. in de 7D is het aantal megapixels wederom opgevoerd, dit keer echter met meer succes. De nieuw ontwor-pen sensor presteert beter dan zijn 15-megapixel voorganger. De twee Digic 4-beeldprocessoren doen hun werk goed en weten ruis buiten de deur te houden met behoud van detail. Tot iso 1600 blijven foto’s betrekkelijk schoon. op 3200 kom je niet om wat kleurruis heen en zie je details vervagen. Dat versterkt flink op 6400 en in de boost-stand van 12800 lever je flink aan resolutie in. Desondanks zijn we positief verrast met de prestaties van de 7D na onze weinig positieve ervaringen met de 50D. ook het dynamisch bereik heeft

niet merkbaar te lijden onder de pixeltoename. De beeldkwaliteit van de full-frame 5D Mark ii wordt niet geëvenaard, maar dat is geen verras-sing gezien het kleinere sensorop-pervlak. wel vereist de 7D nóg meer van je objectieven. Hoewel de 7D minder pixels heeft dan de full-frame 5D Mark ii, zitten ze wel dichter op elkaar en komt het nog meer op het glaswerk aan.

SnelheidMisschien wel de belangrijkste vernieuwing is het autofocussysteem. waar nikon nu zelfs haar instapmodel uitrust met geavanceerd 11-punts systeem met 3D-tracking, hebben de aps-c-modellen van Canon weinig vernieuwing gezien op gebied van autofocus de afgelopen jaren. De 7D brengt daar een flinke veran-dering in. Het 19-punts autofocussys-teem (waarvan alle punten kruislings gevoelig zijn) is gebaseerd op de professionele 1D-serie en zet indruk-wekkende resultaten neer. Focus-

tracking is flink verbeterd, met gebruik van de juist (snelle) lens zijn ook snelle onderwerpen probleemloos te volgen. Langs het sportveld slaat de 7D geen gek figuur. De 8 beelden die de 7D per seconde weg weet te werken was enkele jaren geleden voorbehouden tot het allerhoogste segment. ondanks dat de 7D is uitgerust met 19 punten, bevinden deze zich vrij geconcentreerd in het midden van het beeld. Het 51-punts systeem van de concurrerende nikon D300(s) heeft een meer gelijkma-tige verdeling.

FilmfunctieSteeds vaker zien we in de praktijk voorbeelden opduiken waar gebruik gemaakt wordt van de filmfunctie op een dslr. Zo is recent een nieuwe intro voor het amerikaanse programma Saterday night Live gemaakt, met de Canon 5D Mark ii en de Canon eoS 7D. Het bewijs dat de camera’s in te zetten zijn voor producties die normaal gemaakt worden met apparatuur die tientallen malen duurder is. De videofunctie op de 7D is dan ook erg uitgebreid. De camera filmt in 1080P-resolutie met 30, 25 of 24 beelden per seconde. Schakel je terug naar 720P dan verdubbelt de framerate naar 50 of 60 fps. Je hebt volledige controle over alle instellingen tijdens het filmen en de mogelijkheid om een externe microfoon aan te sluiten. >>

Canon 7D video’sRegelmatig vinden we op internet indrukwekkende video’s gemaakt met de Canon eoS 7D. we verzamelen ze voor je op onze website. www.dfpro.nl/canon7dvideo

‘ Je hebt volledige controle over alle instellingen tijdens het filmen’

digifotopro

20

Scherpstellen doe je het best handmatig, dat is in de profes-sionele filmindustrie echter gangbaar. Autofocus met behulp van contrastdetectie is erg langzaam en levert geen vloeiend resultaat op.

Nieuwe knoppenOp de 7D vind je een aantal knoppen die nog niet eerder op Canon-dslr’s te zien waren. Zo is er de Quickmenu-knop, waarmee je een snelmenu oproept waarin je alle belangrijke instellingen kunt aanpassen. De filmfunctie benader je nu via een speciale schakelaar. Met je duim schakel je de functie in of uit, wat wel een beetje priegelen is. Opvallend is de raw/jpeg-knop. De functie hiervan kun je zelf instellen. Schiet je bijvoorbeeld in jpeg, dan kun je de knop indrukken om de volgende foto (eenmalig) zowel een raw als jpeg te schieten,

Review CAnOn eOS 7D

> Camera Canon EOS 7D > Objectief 15-85mm IS > Brandpuntsafstand 35mm > Sluitertijd 1/25 sec >Diaframa F/5 > iSO 3200