Dichterbij 2010 #4

Dichterbij3642 Utrecht en omstreken

NaN

Lokale ondernemersin dialoog met de bankFuture Banking De bank van de toekomst volgens scholierenMaarten van Rossem: ‘Ik heb aan Utrecht moeten wennen’Zorgwacht Professionele mantelzorgers in krachtwijken

3642

Magazine voor leden - winter 2010

NaN

INHO

UDExclusiefvooru!Sprookjesavontuur indeWinterEftelingop12of13februari2011.SpeciaalvoorRabobankledenkaartenvoorslechts€15perstuk.www.rabobank.nl/dichterbij

2 RABOBANK VOORWOORDHoe blijven we in de toekomst verbonden met onzeleden? Uit de lage opkomst bij de ledenvergaderingenmoeten we lering trekken. Rabobank Utrecht zoekt danook steeds naar manieren om de dialoog met leden aante gaan. Sinds kort denken honderd van hen in eenonline community mee over onze dienstverlening. Uleest erover op pagina 14 en 15. Het DichtbijFonds is eenmooi bestaand project waar leden invloed op hebben.Ruim 41.000 mensen hebben online hun stemuitgebracht op hun favoriete project. Doorslaggevend bijhet bepalen van de winnaars waren de stemmingentijdens de ledenvergaderingen. Dat is het mooie aanonze coöperatieve grondslag: de medezeggenschap vanonze leden. In de column op pagina 25 leest u over hetRabomodel, waarmee we de komende jaren nog meerde dialoog willen aangaan met de wereld om de bankheen. Want door goed te kijken en luisteren naar watdaar leeft, blijven we betrokken. Bij onze leden én desamenleving.

Rien Nagel, directievoorzitter Rabobank Utrecht

3642

NaN

INHOUD04 Nieuws & weetjes06 Future Banking: ‘Over tien jaar bestaat

contant geld niet meer’08 Rabobank Utrecht onderhoudt warme

contacten met ondernemers13 Alles wat u moet weten over de Rabo

Ledendagen in de Efteling!14 Klanten denken online mee met hun

bank16 Zorgwacht leidt bijstandsmoeders op tot

zorgprofessionals19 Rabobank Utrecht stimuleert innovatief

ondernemen20 Maarten van Rossem over de Frans

Halsstraat22 Cijfers & Trends: onmisbare informatie

voor de ondernemer25 Column van Peter Eillebrecht26 Olga Plokhooij: Zo voer je een dialoog!28 Niet zeker van een goed pensioen?

Regel het zelf!31 Onderzoek naar de sociaaleconomische

situatie van Nieuwegein32 Richard Piechocki: ‘Bank is voortdurend in

dialoog met de samenleving’34 Rabobank Sponsort: E-hockey op hoog

niveau42 Vul in en win!43 Contact met de Rabobank: telefoon,

e-mail en bezoekadressen

3 RABOBANK INHOUDSOPGAVE36

42

NaN Nieuws & weetjes

NIEUWS

BETALEN AAN DEKASSA MET UWMOBIELTJEDe Rabobank wilgebruiksvriendelijk en vooralveilig mobiel betalings-verkeer mogelijk maken inNederland. Daarvoor heeft het samen met ABNAMRO, ING, KPN, T-Mobile enVodafone een verklaring getekendom mobiel betalen te introducerenaan de kassa in Nederland. Klantenkunnen straks in winkels afrekenenmet hun mobiele telefoon.De zes bedrijven willen een jointventure oprichten om gebruiks-vriendelijk en vooral veilig mobielbetalingsverkeer in Nederlandmogelijk te maken. De verwachtingis dat het vanaf 2012 mogelijk is omop een eenvoudige en veiligemanier met een mobiele telefoon inwinkels te betalen. De klant houdtzijn mobiele toestel tegen debetaalautomaat van de winkelier enbinnen enkele seconden vindt debetaling plaats.www.rabobank.nl/mobielbankieren

JuistezorgKEUZEHULP HELPT U DEZORGVERZEKERING TEKIEZEN DIE BIJ U PASTInterpolis biedt naast debasiszorgverzekering diverseaanvullende verzekeringen. Om ute helpen bij het maken van dejuiste keuze, is de Keuzehulpontwikkeld. Hiermee kiest u zelfeenvoudig het pakket dat u ophet lijf geschreven is. Ook helptInterpolis u bij het snel vindenvan de juiste zorg en hebt udaarnaast geen gedoe metdeclareren. Stap daarom voor 31 december over naar InterpolisZorgActief. Voor direct afsluiten ofmeer informatie gaat u naarwww.rabobank.nl/zorgverzekering.

RABOBANK ACTIEFIN SOCIAL MEDIADe Rabobank is actief aanwezigop sites als Twitter, YouTube,Hyves, Facebook en LinkedIn.De Rabobank staat op de tweedeplaats in de top drie van bedrijvendie het goed doen in social media.Dat blijkt uit de Social MediaMonitor van Social Embassy, eenonafhankelijk onderzoek naar deinzet van social media doorbedrijven.

VERMIJD DEMAGNEET!Bankpassen kunnen niet goedtegen magnetische straling enkunnen hierdoor makkelijkonbruikbaar worden.Met name smartphones(Blackberry’s en dergelijke) entassen met een magnetischesluiting zijn notoire boosdoeners enzijn in staat de bankpas tedemagnetiseren. Maar probeer ookluidsprekers van stereo-installaties,anti-diefstalplaatjes in winkels, enmagneetborden te vermijden. TE

KST

:VD

BJ_

BEEL

D:V

DBJ

_

4 RABOBANK NIEUWS & WEETJES36

42

NaN

WERVELEND WINTERCIRCUSGeniet deze kerstvakantie van een zinderend spektakel. Van 17december tot 2 januari vindt de tweede editie van WintercircusUtrecht – Louis Knie plaats. U kunt er met korting heen.Het circus slaat zijn tenten op bij de P2 van de Jaarbeurs. Met zijn prachtigehouten masten en balkonloges met pluche en klatergoud heeft het deallure van een theater. Hier trekt in een tweeënhalfuur durende show eenbonte stoet van luchtacrobaten, clowns, dieren en andere artiesten voorbij.Het Wintercircus Utrecht is het ultieme familie-evenement.

Als klant van Rabobank Utrecht profiteert u van 5 euro korting. Reserveer nuo.v.v. ‘actie Rabobank’ via 0900 300 1250 (45cpm). Kijk ook opwww.wintercircusutrecht.nl.

De voorwaarden:- De actie geldt uitsluitend voor kaarten in categorie 1 en 2.- De aanbieding geldt niet in combinatie met andere acties/kortingen.- De actie is van toepassing op alle openbare voorstellingen, m.u.v. beidekerstdagen.- Kaarten worden verstrekt op basis van beschikbaarheid.- U kunt maximaal 20 tickets per boeking bestellen.- Op reeds bestelde tickets wordt geen restitutie verleend.

HARTSTICHTINGZOEKTVRIJWILLIGERSEen derde van alle mensenoverlijdt aan een hart- ofvaatziekte. In Nederland zijn dat112 mensen per dag.Gelukkig neemt dat aantal delaatste jaren af. Maar er komen welmeer patiënten bij: op dit momentzijn er één miljoen. Daarmeehebben hart- en vaatziekten eenenorme impact op de samenleving.De Nederlandse Hartstichting strijdttegen hart- en vaatziekten. Ze kanuw hulp daarbij hard gebruiken.Wilt u tijd vrijmaken voor het hart?Geef u dan op als vrijwilliger ofcollectant. De Hartweek is van 3 toten met 9 april 2011. Meld u aan opwww.hartstichting.nl/vrienden ofbel voor meer informatie 070-3155539.

&WEETJES5 RABOBANK NIEUWS & WEETJES

TEK

ST:S

CHRI

JF-S

CHRI

JF,U

TREC

HT,

GA

BYPO

T(R

ABO

BAN

KU

TREC

HT)

,VD

BJ_

BEEL

D:V

DBJ

_

3642

NaN Future Banking: ‘Over tien jaar bestaatcontant geld niet meer’

FutureBankingBankierenmetjevingerafdrukWinkelen we in 2020 met een geïmplanteerde chip? In het projectFuture Banking van het Utrechtse Gerrit Rietveld College dedentweedeklasleerlingen onderzoek naar de bank van de toekomst.‘Pinnen is straks niet meer nodig.’

O‘Over tien jaar bestaat er geen contant geld meer’, zegtFuture Banking-deelnemer Myrthe Minnaert (13). ‘Allebetalingen verlopen dan via een geïmplanteerde chip inje hand, die met een heel dunne naald wordt ingebracht.Je voelt er niks van.’ Een overschrijving doen isvolgens Myrthe en de andere leerlingen in haarprojectgroepje simpel: ‘Door een signaal maakt jepersoonlijke chip automatisch verbinding met jemobiele telefoon. Vervolgens maak je via bluetoothverbinding met de telefoon van de winkel of hetrestaurant waar je iets wilt kopen, en volg je deinstructies op het menu. Wij noemen dat RaboContact.’Over tien jaar verlopen volgens Myrthe alle aankopenop deze manier. Pinnen is dan niet meer nodig. ‘Haal jehand langs een poortje en je hebt betaald. Zo heb jegeen lange wachtrijen meer. Ook hopen we dat er zominder diefstal en overvallen zullen zijn.’

Volgens deelnemer Marijn Negenborn (13) heeftiedereen over tien jaar een ‘scanner’: een apparaat opzakformaat dat via een streepjescode deproductgegevens leest. ‘De scanner reageert op jevingerafdruk’, legt Marijn uit. ‘Daarmee bevestig je deaankoop. Het geld wordt vervolgens afgeschreven vanje rekening en overgeboekt naar de rekening van dewinkel. We hebben het apparaat ook beveiligd tegendiefstal. Op de scanner zit een sensor die precies weet

wie je bent en waar je bent. Als het apparaat te ver bijje vandaan ligt, valt hij uit. Alleen met je eigenvingerafdruk kun je hem reactiveren.’

SPEELS EN EDUCATIEF‘Leuke, verfrissende ideeën’, vindt Stijn Terlingen. Hijheeft namens de bank zitting in de jury die devoorstellen van de jongeren gaat beoordelen. ‘Of dezeook toekomstvast zijn, moeten we natuurlijk nog eensgoed bekijken. Ons gaat het er vooral om de jongerenenthousiast te maken voor het bankieren van detoekomst. Ze denken op een speelse en educatiefverantwoorde manier na over financiële transacties.Daarbij lopen ze tegen zaken aan als veiligheid enpersoonlijke verantwoordelijkheid, en moeten zenadenken over de haalbaarheid van hun zelfbedachteidee. Wij ondersteunen zo’n project daarom graag.Bovendien zijn we als bank erg benieuwd naar dedenkkracht van de nieuwe generatie.’

Marijn en Myrthe brainstormden afgelopen najaarsamen met zo’n vijftig andere leerlingen van de tweedeklas vwo van het Gerrit Rietveld College over de bankvan de toekomst. Zij deden dat in het FutureBanking-project dat de school opzette om detweedeklassers kennis te laten maken met het beroepvan innovatiemanager. ‘De leerlingen leren hoe het is

6 RABOBANK ONDERWIJS36

42

NaN Future Banking: ‘Over tien jaar bestaatcontant geld niet meer’

om vooruit te denken en mogen hun creativiteit enfantasie de vrije loop laten’, zegt Noor Pullens. Ze iscoördinator op het Technasium van deonderbouwklassen op het Gerrit Rietveld College, eenonderwijsrichting waar leerlingen door praktisch bezigte zijn kennismaken met technische beroepen. HetTechnasium organiseerde het Future Banking-projectvoor de tweede keer. Ook vorig jaar dacht een aantaltweede klassen na over de bank van de toekomst.

BIJZONDER EN BRUIKBAARMarijn, Myrthe en de andere leerlingen kregen achtweken de tijd om in kleine groepjes te bedenken hoebankzaken en betalingen in de toekomst zullenplaatsvinden. Om inspiratie op te doen, brachten zij eenbezoek aan het advieskantoor van Rabobank Utrecht opMaliebaan 15 (zie foto). Hun ideeën verwerkten zevervolgens tot een filmpje, een moodboard of eenmaquette. Myrthe ziet wel wat in het beroep vaninnovatiemanager. ‘Ik ben graag creatief bezig en ikvind het leuk om iets te bedenken wat ook echt wordtuitgevoerd.’ Het meest interessante onderdeel van het

project vindt ze het presenteren van haar idee: ‘Dan kanik laten zien waar ik al die tijd mee bezig ben geweest.’

Eind oktober (tijdens het drukken van deze Dichterbij)presenteerden de leerlingen met de beste ideeën dezeofficieel aan de jury van Rabobank Utrecht. Die koosvervolgens het winnende idee. ‘De oplossingen van deleerlingen belanden zeker niet zomaar op de plank’,aldus Stijn Terlingen. ‘We nemen niet voor niets deelaan dit project. Uit het project van vorig jaar bleek datin elk idee wel bruikbare elementen zaten, die naderonderzoek verdienen. Ik denk dat de oplossingen nietmeteen zullen leiden tot een heel andere toekomst vanbankieren. Het lijkt me wel waarschijnlijk datelementen van deze ideeën terugkomen in de bank vande toekomst.’

Wilt u weten welk Future Banking-idee gewonnenheeft? Lees het op www.raboblog.nl of in de volgendeDichterbij.

TEK

ST:S

CHRI

JF-S

CHRI

JF,U

TREC

HT

BEEL

D:S

IETS

KERA

AIJM

AKE

RS

3642

NaN Rabobank Utrecht onderhoudt warmecontacten met ondernemers

OndernemersverenigingPersoonlijkcontactineendigitaaltijdperkRabobank Utrecht gaat graag de dialoog aan met de samenleving.Ook met de lokale ondernemers. Daarom is de bank lid van elkeondernemersvereniging in de regio en zoekt ze die ook actief op.‘Een uitstekende manier om contacten aan te halen.’

RRabobank Utrecht onderhoudt warme contacten met deondernemersverenigingen in de regio. Jacques Peeters,manager New Business bij Rabobank Utrecht, is hiergroot voorstander van. Volgens hem is de dialoogtussen bank en ondernemers van alle tijden, maar biedtde bank de laatste tien jaar ook een concreet podiumaan de verenigingen. ‘We zoeken niet alleen deverbinding met de samenleving, maar helpen ook delokale economie een handje.’ Het recept is simpel: debank is lid van elke ondernemersverenigingen ondersteunt deze bij het houden van bijeenkomsten.Bij deze bijeenkomsten is de bank aanwezig. Ze geeftadviezen over onder meer financiële ensociaaleconomische onderwerpen. Peeters: ‘Met dezekennis kunnen deelnemende bedrijven slagvaardigerondernemen. Ook beschikken ze over een podium omte netwerken en zaken te doen. En wij blijven op dehoogte van wat er leeft onder lokale ondernemers enhebben een goede ingang richting nieuwe klanten.Aanwezig zijn bij de bijeenkomsten is bij uitstek eenmanier om de persoonlijke contacten aan te halen –zeker nu veel contacten via internet verlopen.’

DIALOOG EN DIVERSITEITNaast extra kansen houdt de Rabobank ook risico’svoor bedrijven scherp in de gaten. Bijvoorbeeld door deverantwoordelijke wethouder aan te spreken als de

bereikbaarheid van Utrechtse bedrijven in het gedingkomt. Maar ook als een winkelstraat een te eenzijdigaanbod heeft, met alleen groentezaken ofuitzendbureau’s. Jacques Peeters heeft zich ook sterkgemaakt voor het afgeven van meerhorecavergunningen in de Nachtegaalstraat enBurgemeester Reigerstraat. ‘Want niet alleenwinkeliers, maar ook bewoners zijn gebaat metdiversiteit in hun wijk.’

BOURGONDISCH EN BETROKKENDe betrokkenheid van Rabobank Utrecht bij de lokalesamenleving levert ook andere populaire‘praatmomenten’ op. Zo sponsort de bank onder meerhet Nederlands Filmfestival in Utrecht. Tijdens delaatste editie heeft Jacques Peeters zo’n tweehonderdondernemers blij gemaakt met een vrijkaartje voor eenvoorstelling in het Louis Hartloper Complex. ‘Eerst eenfilm bekijken, daarna een biertje drinken en intussenzaken doen met collega-ondernemers of de aanwezigewethouder. Ik hou wel van die bourgondische stijl vannetwerken. Vroeger kwamen de mensen naar de bank,maar in het huidige digitale tijdperk vormen dezeontmoetingen een uitstekend alternatief.’

TEK

ST:S

CHRI

JF-S

CHRI

JF,U

TREC

HT

BEEL

D:S

IETS

KERA

AIJM

AKE

RS

8 RABOBANK DOSSIER DIALOOG36

42

NaN

‘Ondernemersvereniging Entre Femmes ontstond in1997, toen het aantal vrouwelijke ondernemersexplosief groeide. Wij boden hen een podium. Zokonden ze de noodzakelijke kennis vergaren om hunonderneming te ontwikkelen. Inmiddels zijn we eennetwerk voor gevestigde bedrijven en hebben wetweehonderd leden. Met de steun van RabobankUtrecht organiseren we inhoudelijk sterkebijeenkomsten en houden we voeling met hetondernemersklimaat in de regio. Zo verzorgen we elkjaar tien bijeenkomsten met afwisselende onderwerpen.De Rabobank is elke keer aanwezig en de bezoekers

kunnen dan vragen kwijt aan de accountmanager: overde diensten van de bank en de eigen onderneming.Daarnaast organiseert de bank zelf bredenetwerkbijeenkomsten voor haar leden metinhoudelijke thema’s. Bijvoorbeeld over sociale mediaen de kansen die het gebruik daarvan biedt. Je kunt danals ondernemer op een laagdrempelige manier op dehoogte raken van nieuwe ontwikkelingen. Entegelijkertijd met andere ondernemersverenigingennetwerken, van elkaar leren en kansen ontdekken. Zelfheb ik daar verschillende zakelijke contactenopgedaan.’

9 RABOBANK DOSSIER DIALOOG

ELMA BASSA, VOORZITTER ENTRE FEMMES

‘Vanelkaar leren’

3642

NaN

‘Het Fluwelen Handvat is de ondernemersverenigingvan Utrecht Oost. Onze leden hebben bewust voor eenlocatie gekozen in het schitterende decor rond deMaliebaan en Maliesingel. Het zijn ondernemers dievaak landelijk opereren, net als mijn kantoor Wijn &Stael, maar wel hart voor de stad en een band met zijnrijke historie hebben. Rabobank Utrecht aan deMaliebaan is een actief lid van de vereniging en deeltdat gevoel. De leden zijn vaak dienstverleners dieprima hun eigen boontjes kunnen doppen, omdat ze aljarenlang midden in de samenleving opereren. Zulkepartijen hebben minder behoefte aan bijeenkomsten

met algemene bedrijfsadviezen. Daarom organiseren zeculturele activiteiten voor de andere leden, waarbijliefst het karakter van Utrecht een prominente rolspeelt. Zoals een jeu de boules-toernooi op deEmmalaan, een lunch met bekende sprekers metUtrechtse roots, of een borrel met een Proeverij. Ik benallergisch voor het woord netwerken – hou niet vanvisitekaartjes rondstrooien. Toch zijn dat welmomenten waarop het organiserend bedrijf zich op eenaansprekende manier in de kijker kan spelen. Ik zal danook niet ontkennen dat er ook zaken worden gedaantijdens die activiteiten.’


JAN HENK VAN DER VELDEN, BESTUURDER HET FLUWELEN HANDVAT

‘Jezelf indekijkerspelen’

3642

NaN

‘Van oorsprong is Ugiad een Turkse vereniging.Tegenwoordig staat de deur ook open voorondernemers met andere achtergronden. We hebben nuruim zestig leden met onder meer meubelwinkels,drukkerijen en schoonmaakbedrijven. Via onzekoepelorganisatie Hogiaf beschikken we bovendienover een enorm netwerk buiten Nederland. Dat is ookhet streven voor de leden: dat ze nationaal éninternationaal zaken kunnen doen. Natuurlijk zijn ermeer banken in Nederland, maar Rabobank Utrecht iseen belangrijke lokale speler en erg toegankelijk; zowelprivé als zakelijk. Daarom zijn wij in zee gegaan met

deze bank. Vanaf het allereerste contact nemen demensen van de Rabobank ons serieus en ze denkenmee. Dat geeft een goed gevoel en komt terug tijdensde bijeenkomsten voor de leden, waaraan de banksteeds een inhoudelijke bijdrage levert. Het is altijdvolle bak, ook omdat het informeel en gezellig is.Natuurlijk bezoeken wij ook de bredenetwerkbijeenkomsten, die inzoomen op actueleontwikkelingen binnen het ondernemerschap. Ook datzijn prima gelegenheden om de zakelijke contacten aante halen met de bank en met andere verenigingen.’


YILMAZ ÖZ, VOORZITTER UGIAD

‘Altijdvollebak’

3642

12 rabobank ExclusiEf voor lEdEn!

Sprookjesavontuur in de Winter EftelingOp zaterdag 12 en zondag 13 februari 2011 organiseert de Rabobank twee ledendagen in de Winter Efteling. Hieronder leest u hoe u aan kaartjes kunt komen (€ 15 p.p.).

Hoe werkt bestellen precies?U gaat naar www.rabobank.nl/dichterbij: klik op ‘Rabo Ledendagen’ en log in met uw unieke code. U klikt op ‘Voeg toe’ bij de door u gewenste dag en geeft aan hoeveel entreebewijzen u wilt kopen. Vervolgens klikt u op ‘Volgende’. U kiest uw betalingswijze en klikt op ‘Volgende’. Hier vult u uw persoonlijke gegevens in en klikt op ‘Volgende’. Via het betaalsysteem betaalt u met Mastercard/Visa of iDEAL. Wanneer uw bestelling is afgerond, ontvangt u, zodra de betaling bij de bank binnen is, per mail van Ticketsplus uw entreebewijzen (dit kan 30 minuten duren). U dient zelf uw entreebewijzen te printen. Ieder entreebewijs heeft een unieke barcode. Bij uw bezoek aan het park wordt bij de ingang uw entreebewijs met een scanner elektronisch gecontroleerd. Een entreebewijs kan dus onbeperkt worden geprint, maar is slechts éénmaal geldig.

bestellen kan alleen met een unieke code. waar vind ik deze code?Als u Dichterbij thuis hebt ontvangen, staat de unieke code op de flap van de bijgevoegde brief. Hebt u Dichterbij bij uw lokale bank gekregen, dan vindt u de code op een aparte kaart op pagina 38.

ik ben mijn unieke code kwijt. wat nu?Hebt u Dichterbij per post ontvangen? Mail dan naam en adres naar [email protected]. Wij streven ernaar uw code binnen 24 uur te mailen. Rond de openstelling van het bestelsysteem kan het erg druk zijn, waardoor het langer kan duren. Het kan zijn dat er op dat moment geen kaarten meer beschikbaar zijn. Unieke codes worden niet telefonisch verstrekt. Hebt u Dichterbij gekregen op uw bankkantoor? Dan kunt u een nieuw exemplaar bij de bank halen (zolang de voorraad strekt).

Hoe vaak is mijn unieke code te gebruiken?Iedere code is slechts éénmaal te gebruiken. Wanneer u inlogt met uw unieke code, en u rondt uw bestelling niet direct af, dan kunt u pas één uur later opnieuw inloggen. Als u uw bestelling helemaal hebt afgerond dan kunt u daarna niet meer inloggen, uw code wordt geblokkeerd. Het is dus niet mogelijk om op een later moment eventuele extra entreebewijzen te

NaN

Beel

d:

EftE

lin

g

13 rabobank ExclusiEf voor lEdEn!

bestellen. Er wordt slechts eenmaal een code verstrekt en het is dus niet mogelijk om een extra code toe te zenden.

Per code kunnen maximaal 6 entreebewijzen gekocht worden, is dat in- of exclusief kinderen onder 4 jaar?Dit is exclusief kinderen onder de 4 jaar. Kinderen t/m 3 jaar mogen gratis mee, tot een maximum van 6 kinderen per boeking. Bij de boeking wordt wel gevraagd het aantal kinderen onder de 4 jaar aan te geven, zodat we beter zicht hebben op het aantal verwachte bezoekers. De kinderen t/m 3 jaar hoeven geen entreebewijs te hebben.

waarom krijgen we een unieke code?Rabobank wil er zeker van zijn dat ieder lid evenveel kans maakt om naar de Efteling te gaan via deze aanbieding. Door ieder lid een unieke code toe te kennen die maar een keer gebruikt kan worden voorkomen we dat ook anderen gebruik kunnen maken van de aanbieding. Let op: de unieke code geeft nog niet het recht op entreebewijzen. De code geeft de mogelijkheid om kaarten te bestellen, maar op=op.

Vorig jaar waren er Problemen met het bestelsysteem. kan dat weer gebeuren?We doen er alles aan om dit te voorkomen en werken samen met de organisatie Ticketsplus die ook de kaartverkoop doet voor grote concerten en evenementen. Het is daarom niet waarschijnlijk dat de problemen van vorig jaar zich herhalen.

ik heb geen internetbankieren en ook geen creditcard. kan ik ook een machtiging afgeVen?Helaas kunt u alleen entreebewijzen bestellen d.m.v. internetbankieren (iDEAL) of een creditcard. Natuurlijk kunt u wel familie of vrienden die wel over deze mogelijkheid beschikken vragen om entreebewijzen voor u te bestellen met uw unieke code.

waarom kan ik Pas Vanaf 09.00 uur maandag 13 december bestellen en niet nu al?Niet iedereen ontvangt Dichterbij op hetzelfde moment. Om iedereen evenveel kans te geven om entreebewijzen te bestellen, hebben we een datum gekozen waarop iedereen zijn Dichterbij in huis heeft.

ik heb het hele bestelProces doorloPen en nu staat er dat de entreebewijzen uitVerkocht zijn. hoe kan dat?De capaciteit van het bestelsysteem is zo groot, dat we verwachten dat iedereen tegelijk kan bestellen. Echter, het aantal entreebewijzen is beperkt. Het is dus theoretisch mogelijk dat u de hele bestelling invult en aan het eind achter het net vist omdat de entreebewijzen op dat moment uitverkocht zijn.

ik heb nog een Vraag die hier niet bij staat. Deze en andere veel gestelde vragen kunt u vinden op www.rabobank.nl/dichterbij.

NaN Alles wat u moet weten over de RaboLedendagen in de Efteling!

NaN Klanten denken online mee met hunbank

Denkmeemet jebank‘Bouwenaanvertrouwen’Wat vinden klanten van hun bank? Rabobank Utrecht wil dit graagweten. Daarom startte zij in september 2010 de online community‘Denk mee met je bank’. Hierin geven honderd geselecteerde klantenhun mening over de dienstverlening van de Rabobank.

DDe deelnemers aan ‘Denk mee met je bank’ krijgenwekelijks vragen en opdrachten over producten endiensten van Rabobank Utrecht. Ze beoordelenbijvoorbeeld e-mails van de bank of vragen bij wijzevan test een bankpas aan. Zo toetst de bank haardienstverlening aan de mening van klanten. ‘Aan heteind van elke maand zoeken we de rode draden in dereacties van de communityleden’, legt MaartenKolkman uit, manager Particulieren bij RabobankUtrecht. Hij is nauw betrokken bij de onlinecommunity, die de bank opzettemet marketingadviesbureau Branddoctors. ‘Aan dehand van de input van de communityleden geven weworkshops aan de medewerkers van de bank.Hierin zoeken we samen oplossingen voor problemendie de community naar voren brengt. De ideeën uit deworkshops koppelen we weer terug naar de onlinecommunity. Zo testen we of onze oplossingen in goedeaarde vallen. Dat doen we net zo lang tot de deelnemerstevreden zijn.’ Twee van die deelnemers zijn PieterPeelen en Rita van Eck. Peelen (35) is eigenaar vanadviesbureau No Nonsancy. Hij bankiert privé sinds2003 en zakelijk sinds 2010 bij Rabobank Utrecht. VanEck (63) is onder andere oud-directeur van eenberoepsvereniging. Zij bankiert privé sinds 2001 bij deRabobank. Tussen 1990 en 2002 bankierde zij ookzakelijk bij de bank.

WAAROM HEEFT U ZICH AANGEMELD VOOR DEZEONLINE COMMUNITY?Peelen: ‘Met mijn bedrijf adviseer ik ondernemers overhoe zij duurzaam en winstgevend kunnen groeien.Voor mij is het vooral leuk om eens niet adviseur tezijn, maar de rol van klant aan te nemen. Ik heb zowelmet mijn privérekening als mijn zakelijke rekening denodige problemen gehad. Dan kun je gaan zeuren, maarik vond de online community een betere gelegenheidom mijn stem te laten horen. Rabobank gaf mijhiervoor de kans.’Van Eck: ‘Ik heb me aangemeld voor de onlinecommunity omdat ik als oud-directeur van eenberoepsvereniging weet hoe uitermate belangrijk het isom je klanten ergens bij te betrekken. Ik heb niks teklagen over Rabobank. En juist daarom wil ik mijnsteentje op deze manier bijdragen. Zij hebben veel voormij gedaan, nu kan ik eens iets terugdoen.’

WAT WILT U ZELF AANKAARTEN BIJ DE BANK?Van Eck: ‘Ik vind het heel goed wat Rabobank doetmet digitalisering en internetbankieren. Maar ze magwel wat extra aandacht besteden aan mensen die moeitehebben met lezen en schrijven. Allochtonen énautochtonen. Wat moeten zij met internetbankieren;gewoon bankieren is al moeilijk voor ze. ZolangRabobank geen aandacht aan deze laaggeletterden

14 RABOBANK COMMUNITY36

42

NaN Klanten denken online mee met hunbank

besteedt, gaat er denk ik toch een markt verloren. Debank kan juist met een goede aanpak laten zien dat zijeen van de eerste is die deze groep mensen helpt.’

Peelen: ‘Ik krijg bij banken weleens het gevoel dat jeals klant blij moet zijn dat je er überhaupt een rekeningmag hebben. Maar juist ook de bank moet blij zijn alsmensen voor haar kiezen. Die dankbaarheid mag deRabobank best nog meer laten blijken aan haar klanten.Ik vind de online community een heel goed initiatief.Maar het blijft natuurlijk een digitaal gebeuren endaarmee minder persoonlijk. Mij lijkt het een goed ideeom een keer een avondje te brainstormen met elkaar.Zo kun je elkaar ontmoeten en heb je echte interactie.Dat levert veel meer op dan digitaal contact. Bovendienleven we in een 24 uurseconomie. Ik vind datRabobank daar nog te weinig op inspeelt. Toen ik eenrekening wilde openen, moest ik eerst een afspraakmaken met een adviseur. Daar gingen weken overheen.Als je gewoon een agenda op de website zet en directeen afspraak kunt inplannen, gaat het allemaal veelsneller. Dit soort tools zijn al op de markt beschikbaar,

dus waarom niet? Naar mijn idee haalt de Rabobankhier nog niet het optimale uit.’

DOET DE BANK IETS MET UW IDEEËN?Van Eck: ‘Ik heb al meerdere malen gezien dat de bankluistert naar wat ik te zeggen heb en er echt iets meedoet. De bank denkt niet in problemen, maar inoplossingen en handelt zaken snel en netjes af. Hetheeft daarom zin om deel te nemen aan een klankbordals deze community. Ik raad andere klanten dan ookzeker aan zoiets te doen. Rabobank is een bank diecreatief met je meedenkt. Zonder gedoe.’Peelen: ‘Er is een verschil tussen invloed enbetrokkenheid. Uiteindelijk geven wij alleen maarideeën en adviezen. Het is aan Rabobank zelf of zij eriets mee doet of niet. Succes is iets heel moois, maar jemoet je er niet door in slaap laten sussen. Rabobanksnapt dit. Je ziet vaak dat het mis gaat wanneerbedrijven vervreemden van hun klant. Bouw je aanvertrouwen, dan zul je dat ook krijgen. Hiermee heeftRabobank denk ik echt een concurrentievoordeel inhanden.’ TE

KST

:SCH

RIJF

-SCH

RIJF

,UTR

ECH

TBE

ELD

:LEO

NIE

BOS

3642

NaN Zorgwacht leidt bijstandsmoeders op totzorgprofessionals

Zorgwacht inUtrechtVanbijstandsmoedertotzorgprofessionalLeonoor van Kuyk heeft MS. Voor haar is het steeds moeilijker om zelfhet huishouden te bestieren. Gelukkig heeft ze Oussabia Moussa. Diekomt haar iedere ochtend helpen met wassen, aankleden en koken.Moussa is zorgwacht, oftewel professionele mantelzorger.

IIN DE BIJSTANDLeonoor van Kuyk klopte twee jaar geleden aan bijZorgwacht met haar hulpvraag. Sindsdien komtOussabia Moussa iedere werkdag langs. ‘Het kliktemeteen’, zegt Van Kuyk. ‘Het is zelfs zo gezellig datwe soms te veel kletsen. Dan moeten we ons haasten.’Moussa gaat in de keuken aan de slag. Haar cliëntegeeft instructies vanaf de keukentafel. Soms helpt zemet groenten snijden, vertelt Van Kuyk. Maar vandaagkijkt ze alleen toe terwijl haar zorgwacht de soepbereidt. In de runderbouillon gaan tomatenblokjes,kikkererwten en een ui. Dan nog chorizo, koriander enharrissa erbij voor een pittige smaak. ‘Mijn man enmijn twee zoons willen altijd vlees’, zegt Leonoor vanKuyk. Moussa, die vier zoons heeft, moet lachen. ‘Datken ik. Dat willen mijn mannen ook’, zegt ze.

Na haar scheiding kwam Oussabia Moussa in debijstand terecht. Bij Zorgwacht kreeg ze een opleidingen een baan. Die bevalt haar goed. Dit jaar begint zeaan een nieuwe opleiding: mbo Maatschappelijke Zorgniveau drie. Daarna wil ze verder. ‘Doktersassistente ofgastverpleegkundige worden, dat lijkt me wel wat’,zegt Moussa met een grote glimlach. ‘Het wordt weldruk’, zegt ze. ‘Ik werk nu 32 uur. Voor de opleidingzal ik op zaterdag naar school moeten en acht uur perweek stage moeten lopen. En tussendoor moet ik mijn

zoons in de gaten houden. Maar ik heb het ervoor over.Ik wil graag verder komen.’

IN DE ZORGDe woorden van Oussabia Moussa klinken WilhelmienLooymans als muziek in de oren. De oprichtster vanZorgwacht hoopt met haar bedrijf zoveel mogelijkalleenstaande moeders uit de bijstand te halen en aaneen diploma te helpen, zodat ze zelfstandig verderkunnen. Looymans: ‘Bij ons halen ze binnen één jaarde mbo-startkwalificatie Helpende Zorg & Welzijnniveau 2. Tijdens de opleiding gaan ze al meteen aan deslag bij onze cliënten. Daarna kunnen ze voorZorgwacht als gediplomeerd zorgwacht de wijk in, ofdoor ons gedetacheerd bij een zorginstelling werken.En als ze bij ons weggaan, kunnen ze overal aan hetwerk in de zorg.’ De huidige zorgwachten komen uitOvervecht, Zuilen, Ondiep en Kanaleneiland. Dat zijnniet toevallig allemaal Vogelaarwijken. Daar richtZorgwacht zich juist op. Looymans: ‘Daar wonen demeeste vrouwen die in de bijstand zitten nu eenmaal.Vaak willen ze niet te ver van huis werken in verbandmet de kinderen. Dat komt goed uit, want wij willen zehet liefst in hun eigen wijk aan het werk zetten.’

Zorgwacht wil haar diensten aanbieden in deVogelaarwijken, omdat daar ouderen wonen met een TE

KST

:SCH

RIJF

-SCH

RIJF

,UTR

ECH

TBE

ELD

:MA

RIJN

ALD

ERS

16 RABOBANK ONDERNEMEN36

42


3642


‘IKGINGOPM’NVEERTIENDEVANSCHOOL’

laag inkomen die vaak kampen metgezondheidsproblemen. Tot nu toe traint Zorgwachtiedere groep op aanvraag van de gemeente Utrecht, diehiervoor betaalt met re-integratiegelden. Maar directeurWilhelmien Looymans wil ‘verduurzamen’. ‘Ik wil eencontract voor vier jaar met de gemeente om ieder jaartwee groepen op te leiden. Daarnaast wil ik perkrachtwijk een tiental zorgwachten opleiden die daarnain die wijk aan het werk blijven.’

IN DE WIJKClaudia Brouwer is een van die zorgwachten. DeZuilense heeft haar eerste jaar als zorgwacht erop zittenen wil nooit meer iets anders. ‘Ik vind het heerlijk omte doen’, zegt ze trots. ‘Het is dankbaar werk.’ Brouwervond de opleiding ‘best pittig’. ‘De praktijk ging meprima af’, vertelt ze. ‘Maar de theorie was lastig. Ik benop m’n veertiende van school gegaan. Het was voor mijerg lang geleden dat ik een lesboek had opengeslagen.’Brouwer is trots dat ze de opleiding voltooide. ‘Ikwilde heel graag uit de bijstand. Toen dit op mijn pad

kwam, heb ik het met beide handen aangegrepen.’

Terwijl ze haar relaas doet, kijkt Maya Elsenaarglimlachend toe. Claudia Brouwer komt twee keer perweek het huishouden doen bij de oudere dame.Elsenaar loopt met twee stokken en dan is het bestlastig om ook nog een kopje naar de keuken te dragenof de was op te hangen. ‘Gelukkig is Claudia heelflexibel’, zegt Elsenaar. ‘Ze is nergens te beroerd voor.Toen het zo glad was de vorige winter, deed ze ookboodschappen voor me.’ Brouwer vindt het niet meerdan normaal. ‘Ik ben hier om te helpen.’ Als de zoneven schijnt, gaan de dames naar buiten. ‘Ik ben eenplantengek’, zegt Elsenaar. ‘Ik tuinier graag, maar kanniet meer zo goed bukken. Dat doet Claudia dan voorme.’ Al schuifelend door haar grote tuin, bestudeertMaya Elsenaar haar plantjes. De tomatenplant is dooden verderop vindt ze zaadjes die ze vergat te planten.Maar dan doet ze een ontdekking. ‘Claudia kom eenskijken! De chrysant heeft al knoppen!’

ZORGWACHTHet Utrechtse bedrijf Zorgwacht levertprofessionele mantelzorg en burenhulp aankwetsbare ouderen en mensen met een beperking.Zij kunnen voor huishoudelijke ondersteuning, eenboodschap of gewoon een praatje terecht bijZorgwacht. Het Zorgwacht-concept is ontleendaan de Stadswachten, werklozen die in de jaren ’90– met behoud van uitkering – werden ingezet doorde gemeentelijke diensten om de veiligheid inbuurten en wijken te vergroten. Zorgwacht, datklant is bij Rabobank Utrecht, is drie jaar geledenopgericht. Sindsdien zijn zestig vrouwen opgeleid.Twee tot drie keer per jaar begint een groep vanvijftien door Zorgwacht geselecteerde vrouwenaan de opleiding. Ruim 80 procent van hen maaktde opleiding af.

18 RABOBANK ONDERNEMEN36

42

NaN Rabobank Utrecht stimuleert innovatiefondernemen

VRAG

ENInnovatieteamVersterken vanvernieuwing

Rabobank Utrecht heeft eenInnovatieteam opgezet. Wat doetdit team?Met het Innovatieteam kan de bankinnovatieve starters nog beterbedienen. Dit interne team,bestaand uit drie accountmanagers,doet kennis op over innovatievemarkten. Door trainingen te volgenen contacten te onderhouden metexterne experts. Deze kennis deelthet met collega’s bij de bank. Zokunnen deze sneller en beterbeoordelen of nieuwe producten endiensten kans van slagen hebben.

Waarom deze aparte benaderingvan innovatieve starters?Ondernemen betekent risico’snemen. Vaak kan de bank die uitervaring redelijk inschatten en zobepalen of een bedrijf inaanmerking komt voor financiering.Bij innovatieve starters is datlastiger. Het product is immersnieuw. Toch wil de bank ook hengraag helpen. Bij het ontwikkelenvan hun eerste idee, hetonderzoeken van de commerciëleen technische haalbaarheid ervan enhet opzetten van het bedrijf. Debank verstrekt waar mogelijk eenfinanciering, eventueel met behulpvan overheidsregelingen dieinnovatie stimuleren.

Waarom wil Rabobank Utrechtdit soort ondernemingenstimuleren?Succesvolle innovatieve bedrijvenzijn goed voor de regionaleeconomie. Ze zorgen immers voorextra werkgelegenheid. Met huncreativiteit en vernieuwingverbeteren ze bovendien deeconomische aantrekkelijkheid,zodat meer bedrijven zich vestigenin de regio Utrecht. Om al dezeredenen wil Rabobank Utrechtinnovatieve ondernemers graaghelpen met financiering, goede raaden nuttige ingangen.

19 RABOBANK INNOVATIE36

42

NaN Maarten van Rossem over de FransHalsstraat

UtrechtsmooisteplekMaartenvanRossemAanvankelijk moest hij niet zoveel van Utrecht hebben. Een melige,karakterloze stad vond hij het. Inmiddels woont historicus Maartenvan Rossem er al 48 jaar. En vooruit, zijn eigen straat, de FransHalsstraat, en Utrecht-Oost zijn heel aantrekkelijk.

3642

NaN Maarten van Rossem over de FransHalsstraat

WENNENVan Rossem werd geboren in Zeist en groeide op inWageningen, een bescheiden maar aantrekkelijk stadje.‘Gedreven door liefde en lamlendigheid’ kwamde Amerika-deskundige ooit naar Utrecht, al was hijliever in Amsterdam gaan studeren. De liefde hieldgeen stand, maar Van Rossem bleef in de Domstad,waar hij geschiedenis studeerde en tot afgelopen zomerlesgaf aan de universiteit. ‘Ik heb jaren aan Utrechtmoeten wennen. Tegenwoordig ben ik wel tevreden.’

WONENHet gezin Van Rossem betrok de huidige woning in deFrans Halsstraat in 1978. ‘De huizen in deze straat zijngebouwd tussen 1910 en 1912. Ze waren toen bedoeldvoor ambtenaren en leraren. Die zouden ze nu helaasniet meer kunnen betalen.’ Van Rossem prijst zich danook gelukkig met de woning, waar hij ‘een fantastischestudeerkamer’ heeft. De komende tijd werkt hij hieraan drie boeken: over de kredietcrisis, over Nederlandna 1945 en over de geschiedenis van de VerenigdeStaten in diezelfde periode.

TEK

ST:S

CHRI

JF-S

CHRI

JF,U

TREC

HT

BEEL

D:M

ARI

JNA

LDER

S

3642

22 rabobank ondernemen

IIn 2004 bestond Van der Steens wellness resort alleen nog maar in zijn hoofd. Er was nog geen sprake van een 21 hectare groot luxe ontspanningsoord met 220 personeelsleden in dienst, dat de Veluwse Bron is geworden. Gert van der Steen ging de financiële boer op met zijn plannen. Hij kwam ook bij de Rabobank Randmeren terecht. ‘Ik zocht financiering maar vooral ook een sparringpartner. Het concept had ik, rekenen kon ik ook, maar de prangende vraag bleef of ik mezelf niet een worst voorhield. Rekende ik mezelf niet rijk? Ik merkte bij de diverse banken grote cul-tuurverschillen. Ik kwam nogal wat doe-het-zelvers tegen onder de accountmanagers. Wat dat betreft was de Rabobank een verademing. De lokale bank had de kennis in huis en de vragen over mijn ondernemings-plan waren nuttig en kritisch. En daar was ik naar op zoek. De basis voor gelijkwaardige samenwerking lag er en ik voelde me direct minder eenzaam met mijn ideeën en sommetjes. Prettig was ook dat Rabobank al meerdere wellnessbedrijven bediende. Er was ken-nis aanwezig die ik elders niet heb kunnen ontdekken. Dat is belangrijk omdat wellness een relatief nieuwe en trendy branche is.’

VerbindendAccountmanager Monique van Plateringen bij Rabobank Randmeren zegt bescheiden: ‘Onze aan-

pak is gebaseerd op de diepgravende en uitputtende branchekennis die Rabobank voor elke lokale bank beschikbaar heeft onder de naam Cijfers & Trends. We hebben ruim honderd jaar ervaring als “onder-nemer onder de ondernemers” en Cijfers & Trends verschijnt dit jaar alweer voor de dertigste keer op rij. Dus als een klant als Gert bij ons op gesprek komt, heb ik al relevante branche-informatie kunnen bestuderen. En als we aanvullende vragen zouden hebben, doe ik een beroep op de specialistische steun van een sectormanager en zijn team: in dit geval is dat Bert Sikken die Horeca en Recreatie in zijn portefeuille heeft.’De sectormanager speelt voor en tussen de lokale banken een verbindende rol. Sikken: ‘Die verbin-dende rol is zeer effectief. En natuurlijk niet alleen in het geval van Gert en zijn wellness resort. Neem nu bijvoorbeeld de golfsport. In Nederland zijn er pakweg 150 golfbanen en ook ongeveer 150 lokale Rabobanken. Gemiddeld heeft elke bank er een in de portefeuille. Dan is het mijn taak kennis bij elkaar te brengen en die Rabomedewerkers te identificeren die heel veel verstand van de golfbranche hebben. Zo ontstaat er een krachtenveld waar zowel de bran-che als de individuele ondernemers en plaatselijke Rabobanken bij gebaat zijn. Omdat we van elkaar leren en zodoende precies weten waar we het over

Cijfers & TrendsBranchekennis aan de basis van ondernemenOnder de noemer Cijfers & Trends stelt de Rabobank haar branchekennis beschikbaar aan startende en bestaande klanten. Gert van der Steen van de Veluwse Bron heeft daar, eerst als nieuwe en later als bestaande klant, volop gebruik van gemaakt.

NaN Cijfers & Trends: onmisbare informatievoor de ondernemer

23 rabobank XXX

hebben. Dat gaat natuurlijk ook voor een relatief nieuwe branche als de wellness resorts op. Dit soort verbindingen leggen, helpt de totale bank en dat is ook uniek aan de Rabobank. Mijn team en de andere teams van de negen sectoren die wij onderscheiden, komen door het hele land.’

ValkuilenHet gaat om dialoog, vervolgt Sikken. ‘Als strategische gesprekspartner kunnen wij toegevoegde waarde bieden om samen met de klant succesvol te zijn. Dan gaat de klant door de vragen die wij stellen, zelf ook anders denken. Wat zijn de risico’s, maar ook: wat zijn de kansen? Hoe zie je je positionering in de markt? Hoe ga je internet inzetten bij de promotie? Wat zijn veelvoorkomende valkuilen, en hoe kun je die vermijden? Bij bestaande klanten kan de accountmanager nuttige vragen stellen. Met welke activiteiten wordt het meeste geld verdiend? En zijn er ook die juist negatief bijdragen? Met een goed inzicht in de cijfers kan de ondernemer bepalen of en waar verbeteringen mogelijk zijn. Ook hier geldt: meten is weten. Stel een bedrijf is 40 procent van

zijn omzet kwijt aan loonkosten terwijl het branchegemiddelde 30 procent is. Hoe kan dat, vragen we dan. Vervolgens helpen we de klant zijn processen te verbeteren.’Van der Steen: ‘Inmiddels zijn we met Veluwse Bron tweeënhalf jaar verder. De aanloopperiode waar het er met name om ging om bezoekers met een tevreden gevoel naar huis te laten gaan, is achter de rug. Nu kan ik samen met de gegevens die Cijfers & Trends aanlevert, werken aan het verbeteren van de processen. Dan kan ik zien wat ik, vergeleken met concurrenten, goed doe en minder goed doe; hoe ik ten opzichte van vorig jaar presteer. Inkoop kan duidelijk een stuk goedkoper. En er zijn zeker kansen om bezoekers als ze eenmaal binnen zijn meer te laten spenderen. Heel prettig om met Monique van gedachten te wisselen.’

ConCept‘Het gaat uiteindelijk om open tegenover elkaar te staan,’ zegt Van Plateringen. ‘Gert had van meet af aan een heel duidelijk concept in zijn hoofd en daaraan heeft hij vast gehouden. In deze branche is dat

Cijfers & Trends onderzoek

Markt-ontwikkelingene.d.

Cijfers & Trends publiceert over:

Sectoren: Branches:

Verwerkingonderzoek

Publicatie o.a. opwww.rabobank.nl/cijfersentrends

9 80

A

B

C

D

E

NaN

24 rabobank XXX

heel terecht vinden wij, maar dat heeft wel conse-quenties die we graag doorspreken.’ Van der Steen: ‘Bij een wellness resort dat zich met name richt op geestelijke ontspanning van de bezoekers, moet alles kloppen. De consument verwacht veel en dat krijgt hij ook bij ons. We zijn voortdurend nieuwe faciliteiten aan het ontwikkelen om de zintuigen te prikkelen zodat de mensen terugkomen. Vakkundig en vooral aardig personeel is een absolute voorwaarde. Dat alles

vergt een prijs en ik wil daarmee niet marchanderen, je wilt het kwaliteitsniveau en het niveau van je bezoe-kers op zijn minst handhaven. Inderdaad, ik doe geen concessies aan het concept. Maar we praten over alles.’

Wilt u een bezoekje brengen aan de VeluWse bron? Kijk voor een aantrekkelijke aanbieding op www.rabobank.nl/dichterbij.

Branche-informatieAl meer dan dertig jaar biedt de Rabobank met Cijfers & Trends betrouwbare branche-informatie. Rabobank geeft haar visie op negen sectoren en tachtig branches in het Nederlandse bedrijfsleven. Via www.rabobank.nl/cijfersentrends is deze informatie gratis te raadplegen. Voor informatie toegespitst op uw eigen bedrijf, is er Uw Cijfers & Trends. Dit is een unieke weergave waarin de financiële kengetallen van uw bedrijf worden vergeleken met de gemiddelden in uw eigen branche. Actuele trends en branche-ontwikkelingen worden daaraan toegevoegd en door uw accountmanager doorvertaald naar uw situatie. Zo ziet u direct waar de kansen liggen voor uw bedrijf. U kunt ook zelf een vergelijking maken via de online benchmarktool Kijk & Vergelijk.

www.rabobank.nl/bedrijven, kijk bij MKB/Cijfers & Trends

Onderzoek sector:Golfsport

Golfbanenuit de portefuille

Kenniswordt gedeeld

150

TeK

sT: R

ob

SCh

oem

AKe

R B

eeld

: KAy

Co

eNeN

NaN

NaN Column van Peter Eillebrecht

COLU

MN U bent de ogen en oren van

Rabobank Utrecht. Niet alleen als lidof klant van de bank. Ook alsondernemer, overblijfmoeder,penningmeester, student, sporter ofvrijwilliger. Want de Rabobanknodigt graag iedereen uit omideeën en voorstellen met de bankte bespreken. Ideeën die eenproject of een groep mensen verderkunnen helpen. Of voorstellen omde bank een rol te laten spelen ingrote of kleine ‘communities’. Zowillen we als Rabobank midden inde samenleving staan, en daarinook onze verantwoordelijkheidnemen.

Is die maatschappelijkebetrokkenheid van de Rabobanknieuw? Nee. Met hetStimuleringsfonds en het RaboDichtbijfonds steunt de bank aljaren allerlei regionale initiatievenen projecten. Daarmee delen weonze winst met de maatschappij.Maar we vinden dat niet genoeg.We willen nog meer in dialoogkomen met de wereld om de bankheen. Zodat allerlei groepen in desamenleving de bank weten tevinden. Voor financiële én anderehulp, voor advies en ideeën. Zelfwillen we bovendien ook graagontdekken wat er leeft onder al die

verschillende mensen.

Om die betrokkenheid waar temaken, verandert er iets bijRabobank Utrecht – én bij alleandere lokale Rabobanken. Wevoeren het komende jaar het‘Rabomodel’ in. De kern daarvan isdat de bank zich meer op demaatschappij oriënteert. Wenoemen dat ‘van buiten naarbinnen denken’. Dat wil zeggen:eerst goed kijken en luisteren in onswerkgebied en pas daarnabeleidsbeslissingen nemen.

De spil in dit model is de lokaleLedenraad. Die vormt zowel hetklankbord voor de bankdirectie alsde vertegenwoordiging van onzecirca 30.000 leden. De vijftigledenraadsleden zijn onzeambassadeurs en aanspreekpunten.Wilt u met hen in contact komenom een voorstel te doen of eenvraag te stellen? Dat kan op devergaderingen voor dedeelgebieden Utrecht, Nieuwegeinen Leidsche Rijn. Of kom eens langsbij een Rabo-vestiging in uw buurt.

Peter Eillebrecht, voorzitter van deRaad van Commissarissen vanRabobank Utrecht

MEER NAAR BUITEN

HET RABOMODEL:‘GOED KIJKEN EN

LUISTEREN’

25 RABOBANK COLUMN

TEK

ST:S

CHRI

JF-S

CHRI

JF,U

TREC

HT

BEEL

D:E

IGEN

ARC

HIE

FPE

TER

EILL

EBRE

CHT

3642

NaN Olga Plokhooij: Zo voer je een dialoog!

Olga Plokhooij:Zovoer jeeendialoog!Wat is een dialoog? Het is in ieder geval geen discussie, geen debaten geen gesprek met een vooropgezet doel, zoals het oplossen vanproblemen. Wat het wel is, kan Olga Plokhooij, werkzaam bij NieuweMaan en initiator van Nederland in Dialoog, het beste uitleggen.

WAT IS DE DEFINITIE VAN EEN DIALOOG?‘In alle openheid ervaringen en dromen delen. Vooralde openheid, het vertellen wat je ervaart en voelt, is ergbelangrijk.’

HOE BEGIN JE EEN GOEDE DIALOOG?‘Dat gaat het best met een pakkende vraag, zoals ‘watbetekent vriendschap voor jou?’

MET IEMAND OVER VRIENDSCHAP PRATEN, IS TOCHBEST ENG?‘Spannend is het zeker, maar het brengt je wel nader totelkaar. Je kunt natuurlijk ook andere onderwerpenaansnijden. Als het maar een open vraag is en uitnodigttot een gesprek.’

26 RABOBANK IN GESPREK36

42

NaN Olga Plokhooij: Zo voer je een dialoog!

ZIJN ER OOK VALKUILEN?‘Echt funest voor een dialoog is het wanneer je metelkaar over algemeenheden praat en elkaar in de redevalt. En wanneer iemand de ander wil overtuigen vanzijn of haar mening. Bij een dialoog draait het juist omje verhaal vertellen, luisteren naar anderen endoorvragen.’

WANNEER IS EEN DIALOOG GESLAAGD?‘Als mensen het als iets positiefs ervaren en verrijktzijn met nieuwe verhalen en inzichten. Een goededialoog met een relatief vreemde kan inzichtenopleveren en vooroordelen slechten. Zo blijkt dedirecteur die bij je in de straat woont en van wie jedacht dat hij alleen maar in geld is geïnteresseerd,vrijwilligerswerk te doen. Je bejaarde buurvrouw blijktjarenlang journalist voor een internationaal tijdschriftte zijn geweest. Je kunt er ook nog leuke anekdotes aanoverhouden, die je anders nooit gehoord had.’

WERKT EEN DIALOOG BETER BIJ RELATIEFVREEMDEN DAN BIJ VRIENDEN OF FAMILIE?‘Een goede dialoog werkt altijd en kun je overal

voeren. Hoe fijn is het niet om thuis met je gezin of inje vriendenkring een mooi gesprek te hebben. Datverbindt en geeft een goed gevoel.’

EN BINNEN BEDRIJVEN?‘De Rabobank bijvoorbeeld, organiseert internelunchdialogen, zodat collega’s elkaar beter lerenkennen. We zijn gewend met collega’s te overleggenom tot oplossingen te komen. Minder om ervaringen tedelen en over dromen te praten. De Rabobank zet dedialoog ook extern in, door tijdens de Dag van deDialoog met relaties, buurtbewoners en leden ingesprek te gaan. Zo weten ze wat er in de samenlevingleeft, en kunnen daarop inspelen.’

WAT LEVERT DIT HET BEDRIJF CONCREET OP?‘Intern een open cultuur, waarin meer ervaringen enideeën worden gedeeld. Waar tijd wordt besteed aanhet scherp houden van drijfveren en ambities. En devaardigheid van medewerkers om zelf goede dialogente kunnen voeren, wat het persoonlijk contact bevordertmet de klant en de buurt waarin de bank opereert.’

27 RABOBANK IN GESPREK

TEK

ST:J

OCE

LYN

VREU

GD

ENH

ILBE

ELD

:ELS

BETH

TIJS

SEN

3642

28 rabobank Pensioenen

VVan paniekverhalen als zou het Nederlandse pensioenstelsel van zijn voetstuk zijn gevallen, wil Gerry Dietvorst niets horen. De Tilburgse fiscalist, een van de grand old men van de internationale pensioenresearch, vindt dat Nederland internationaal gezien nog altijd een van de betere pensioenstelsels heeft. ‘Onze pensioenfondsen beschikken over een jaloersstemmende 600 miljard euro voor aanvullende pensioenen. Maar we beleven onmiskenbaar zware tijden. Alles komt tegelijkertijd. De kredietcrisis tast de opbrengsten uit beleggingen aan, er heerst een lage rente die voorlopig niet omhoog wil. En als klap op de vuurpijl is onlangs bekend geworden dat we fors langer leven. Al die ontwikkelingen kosten de pensioenfondsen geld, waardoor de dekking bij een aantal pensioenfondsen al onder de kritische grens van 105 procent is gekomen.’

ScheefgroeiOok de overheid is niet geheel onschuldig aan de huidige precaire situatie, merkt Dietvorst op. ‘In 1990 vond toenmalig premier Lubbers de pensioenfondsen te veel geld hebben en stelde een belasting voor over de bedragen boven 115 procent dekking. Dat nooit, dachten veel pensioenfondsen, en nogal wat fondsen gaven toen premies terug of hebben werkgevers premievakantie gegeven. Was dit niet gebeurd, dan waren die fondsen nu beter toegerust geweest.’Welke maatregelen gaan er genomen worden?

‘Premieverhogingen, nietindexeren en afstempelen, maar die hebben zo hun schaduwkanten,’ zegt Dietvorst. ‘De premies kunnen natuurlijk omhoog, maar liever niet. De pensioendruk bedraagt nu al 2030 procent van het salaris en ga je die verder verhogen dan leidt dat tot looneisen, verslechterde internationale concurrentiepositie en oplopende inflatie. Het pensioen niet indexeren is vooral voor mensen met lage pensioenen vervelend. En tot slot kunnen pensioenfondsen de uitkeringen zelfs verlagen: afstempelen. Dat doet heel veel pijn.’ Daar openbaart zich overigens meteen het verschil met een pensioenverzekering, legt Dietvorst uit. Pensioenverzekeraars kunnen niet afstempelen, die zijn contractueel verplicht te blijven betalen.‘Breed gedragen in Nederland en ook in Europa is voor de lange termijn het idee om tot een betere verhouding te komen tussen het aantal werkende jaren en de pensioenjaren. Dat is scheef gegroeid. We zijn later begonnen met werken, stoppen eerder en we leven langer. Voor veel beroepen en mensen hoeft langer doorwerken geen probleem te zijn als je je er maar op voorbereidt. Cruciaal is de rol van het personeelsbeleid van de werkgevers. Je moet middelbare werknemers blijven scholen en aangepaste, coachende, taken geven. Voor Engeland hebben ze berekend dat over dertig jaar iedereen tot zijn 72ste moet doorwerken.’Alle pensioenregelingen in de Europese lidstaten verschillen. Niet een is de beste, stelt Dietvorst. ‘De

Laat het niet op z’n beloop!De onzekerheid van een goed pensioenHet Nederlands pensioenstelsel vertoont scheuren. ‘Zorgelijk, maar geen reden voor paniek,’ stelt de Tilburgse pensioenhoogleraar Gerry Dietvorst. ‘Tijdig maatregelen nemen, en gedisciplineerd maatregelen nemen, voorkomt teleurstellingen.’

NaN Niet zeker van een goed pensioen?Regel het zelf!

Nederlandse spaarzaamheid heeft geleid tot 600 mil-jard euro voor aanvullende pensioenen. Andere landen, zoals Frankrijk, hebben niet gespaard. Die schuiven met hun omslagstelsel de rekening volledig door naar de volgende generatie. In Nederland wordt alleen de AOW volgens het omslagstelsel opgebracht. In de jaren vijftig bedroeg de eerste AOW op jaarbasis 600 gulden. Toen waren er zes actieve mensen tegenover één uitkering. In Nederland is dat aantal gedaald tot 4,5 tegenover een uitkering en we gaan naar 2,5. In Frankrijk moeten de actieven veel meer opbrengen. Dan dreigt een conflict tussen generaties. Het ironische is dat de ouderen een dikke vinger in de pap hebben, want die domineren immers de vakbonden en de regering. En kijk eens naar Tsjechië. Daar is de verhouding actieven-pensionado’s over 20 jaar één tegen één. Dan heeft iedere werkende zijn eigen bejaarde op zijn rug. In Roemenië wordt dat zelfs één tegen twee. De EU dringt er nu bij alle landen op aan meer te sparen. Maar ja, het tijdsgewricht werkt tegen. Het dak repareren, gaat het beste als het droog is.Meer kinderen krijgen en langer werken. Dat eerste is amper te sturen, het tweede wel. EU-beleid is dat in 2020 75 procent van de mensen tussen de 20 en 64 betaalde arbeid moet verrichten. En met de dubbele vergrijzing en een aantrekkende economie is iedereen nodig. Dan kijken we anders naar 55-plussers. Die vor-men dan onze Zilvervloot, onze gasbel,’ zegt Dietvorst. ‘Nee, het Nederlandse pensioenstelsel is niet van zijn voetstuk gevallen. Wel moeten we anders kijken. In onze beleving was een waardevast pensioen een recht, nu moeten we het meer zien als een voorwaardelijk recht. Dat betekent dat mensen zich tijdig bewust worden hoe het er met hun pensioen voor staat. En niet pas als ze toe zijn aan hun eerste leesbril. Ook dertigers kunnen al beginnen te sparen aan een privépensioen. Tijdig begin-nen, hoe eerder hoe beter. Maak er een automatisme

van. En, lijfrentesparen zoals dat heet, is fiscaal aftrek-baar. Banksparen is hier een heel geschikte vorm van. Dichtbij huis, er gaan geen kosten vanaf en het geheel is transparant. Altijd duidelijk hoeveel er is gespaard.’

OndernemersEr op tijd over nadenken. Dat geldt helemaal voor ondernemers, stelt Dietvorst. Niet uitstellen, dat maakt het alleen maar duurder. Heel belangrijk is dat onder-nemers zich de vraag stellen: hoe staat mijn gezin ervoor als ik kom te overlijden. Voor een paar honderd euro per jaar dekt een overlijdensrisicoverzekering dat af. Met discipline. Blijf af van wat bestemd is voor later, benadrukt Dietvorst. ‘Daar komen we meteen op de nadelen van een onzalig vehikel voor de zzp’er als de FOR, de Fiscale Oudedagsreserve. Dat is puur gezichtsbedrog. Dat is geen reserve maar een rege-ling voor uitgesteld belasting betalen. In de praktijk komt het erop neer dat ondernemers vaak het geld niet reserveren maar gebruiken en uiteindelijk met een forse belastingclaim komen te zitten.’ Is het geld er nog wel dan kun je het beter storten naar lijfrentesparen, zegt Dietvorst ‘Regel het nu goed voor straks.’ Veel ondernemers denken van de opbrengst van het bedrijf te kunnen leven. Maar wat als bij verkoop de opbrengst tegenvalt? Zeker voor de ondernemer met een eigen bv zijn er verschillende interessante opties. Tot slot adviseert hij niet alle oudedagseieren in één mandje te stoppen. ‘Een goede mix is belangrijk. Bij een even-tueel faillissement komt de curator niet aan het geld dat in lijfrentesparen zit.’Kijk voor info over geld sparen voor later op:www.rabobank.nl/later.

TeksT

: Ro

b Sc

ho

ema

keR

Bee

ld: D

e be

elD

ReD

akt

ie (p

oRt

Ret)

, co

RbiS

30 rabobank Pensioenen

Pensioenregistereen goede ontwikkeling in het licht van bewustwor-ding, vindt Dietvorst het Nationale pensioenregister dat in 2011 wordt geopend. iedere burger heeft een overzicht van de opbouw van zijn aoW en aanvullend pensioen. Zo heeft iedereen, ook als je bij verschillende werkgevers hebt gewerkt, een compleet overzicht van zijn oudedagsvoorziening. ook kun je zien wat de gevolgen zijn van een jaar langer doorwerken.

NaN

NaN Onderzoek naar de sociaaleconomischesituatie van Nieuwegein

VRAGEN & ANTWOORDENHoe presteren bedrijven in Nieuwegein? Willen jonge mensen er graagwonen? Zijn er genoeg winkels, scholen en zorginstellingen? Op deze enandere vragen geeft de Rabobank antwoord in het onderzoeksrapport‘Nieuwegein: de werkplaats van Midden-Nederland’. Door de uitkomstente delen met bedrijven en bestuurders wil de bank bouwen aan een gezondetoekomst van Nieuwegein. Het onderzoek is uitgevoerd door het KEO(Kennis en Economisch Onderzoek van de Rabobank), in opdracht vanRabobank Utrecht en op initiatief van de ledenraadsafdeling vanNieuwegein. Het rapport beschrijft hoe Nieuwegein er sociaal eneconomisch voor staat. Daarnaast gaat het dieper in op de kantorenmarkten winkelvoorzieningen.

KANSEN & UITDAGINGENKansen voor een gezonde toekomst zijn er genoeg in Nieuwegein. Datblijkt uit het onderzoeksrapport. De stad heeft een gouden ligging in eenvan meest dynamische regio’s van het land: de Randstad. Maar er zijn ookuitdagingen. Anno 2010 heeft Nieuwegein zijn grenzen letterlijk bereikt:het is van een groeikern een ‘gewone’ stedelijke gemeente geworden.Bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en gemeente zullen samenmoeten zorgen dat de stad een prettige woon- en werkplek blijft. In hetrapport geeft de bank aan hoe deze partijen hieraan zouden kunnenbijdragen.

Meer weten? U vindt het onderzoeksrapport op www.rabobank.nl/utrecht.

31 RABOBANK KENNIS

TEK

ST:S

CHRI

JF-S

CHRI

JF,U

TREC

HT

BEEL

D:A

BEVA

NA

NCU

M,N

IEU

WEG

EIN

31 RABOBANK KENNIS

TEK

ST:S

CHRI

JF-S

CHRI

JF,U

TREC

HT

BEEL

D:A

BEVA

NA

NCU

M,N

IEU

WEG

EIN

OnderzoekDe gouden liggingvan NieuwegeinDe ontwikkelingen in markt en maatschappijworden door Rabobank Utrecht nauwlettendin de gaten gehouden. Onlangs publiceerdede bank een onderzoek naar Nieuwegein.

3642

NaN Richard Piechocki: ‘Bank is voortdurend indialoog met de samenleving’

RichardPiechocki:‘Bankisvoortdurendindialoogmetsamenleving’De Rabobank laat zich bij het ontwikkelen van beleid inspireren doorbelanghebbende groepen uit de samenleving. ‘De dialoog met dezestakeholders verbreedt ons perspectief op maatschappelijke kwes-ties. Veel van wat wordt ingebracht, verwerken we in ons beleid.’

RRichard Piechocki is issue manager bij RabobankNederland en verantwoordelijk voor de dialoog met destakeholders. ‘We willen midden in de samenlevingstaan en het gesprek gaande houden met diverse par-tijen, dat past bij onze coöperatieve structuur.’ DeRabobank zoekt de dialoog met belanghebbendenofwel ‘stakeholders’: klanten, leden, maatschappelijkeorganisaties, belangenorganisaties, wetenschappers enoverheden. ‘We proberen zo vroeg mogelijk te antici-peren op ontwikkelingen in de samenleving. Het gaatdaarbij om trends die een kans of een bedreiging voorons vormen, die relevant zijn voor onze kernactivitei-ten. Maar we zijn ook geïnteresseerd in de effecten vanbeleid en bereid dat te herzien als we die ongewenstvinden. Stakeholders brengen allemaal hun eigenkennis en inzichten in. De dialoog met hen verbreedtons perspectief op maatschappelijke kwesties en trendsen stelt ons beter in staat ons bancair beleid daarop af testemmen.’Stakeholdersdialogen helpen Rabobank dus de visie opduurzaam ondernemen en bankieren aan te scherpen.Speerpunten zijn voedselveiligheid en -zekerheid,duurzame energie en schone technologieën, verant-woorde omgang met natuurlijke bronnen, sociale recht-vaardigheid en dierenwelzijn. ‘We leggen stakeholdersook de achtergronden van onze beleidskeuzes op diepunten uit en vragen hun te reageren op dat beleid.

Gaan we ver genoeg, juist te ver, of kunnen zij zichvinden in ons handelen? Ruwweg tachtig procent vanalle commentaar dat we krijgen, verwerken we in onsbeleid.’ Stakeholdersdialogen kunnen verschillendevormen hebben. Naast de dialogen met direct belang-hebbenden houdt de Rabobank ook geregeld expert-meetings. Tijdens zo’n meeting spreken pakweg vijf-tien deskundigen met elkaar over een specifiek onder-werp, dat kan zijn technologie, duurzame landbouw ofsociale vernieuwing. Ook neemt de Rabobank deel aansectorbrede, internationale overlegstructuren zoals de‘Round Table on Sustainable Palm Oil’, de ‘RoundTable on Responsible Soy’ en het ‘Better CottonInitiative’. Wat doet Rabobank concreet met inzichtendie voortkomen uit de dialogen? ‘Een voorbeeld datgoed illustreert hoe een stakeholdersdialoog ontstaat enverloopt, is die over dierenwelzijn,’ vertelt Piechocki.‘De belangstelling daarvoor is de afgelopen jaren ergtoegenomen. Voor het eerst in de geschiedenis hebbenwe een politieke partij die de belangen van dieren be-hartigt. Wij beseffen dat we er beleid op moetenontwikkelen en zoeken contact met klanten en des-kundigen, en ook komen partijen naar ons toe.’Over verduurzaming van de veehouderij sprakRabobank onder meer met veehouders, de Dieren-bescherming en Milieudefensie. Uitvoerige discussiesresulteerden in 2009 in het Statement Dierenwelzijn.

32 RABOBANK IN GESPREK MET STAKEHOLDERS36

42

NaN Richard Piechocki: ‘Bank is voortdurend indialoog met de samenleving’

Dit document fungeert als leidraad bij het beoordelenvan kredietaanvragen. Het is gebaseerd op de vijf vrij-heden van dieren zoals in 2005 gedefinieerd door deFarm Animal Welfare Council, waaronder vrijheid vanangst en stress, van honger en dorst en van pijn en ziek-te. Het statement vertaalt deze vrijheden in richtlijnenvoor bijvoorbeeld stalsystemen, voedingsregimes envervoer. Wat gebeurt er als een niet diervriendelijkwerkende veehandelaar bij Rabobank aanklopt voorfinanciering? ‘We stimuleren klanten conform de prin-cipes uit het statement te handelen en ondersteunen henmet advies over alternatieve werkwijzen. Een beleiddat wij nu in verschillende sectoren implementeren, isdat we, in plaats van meteen duurzame productiewijzente eisen, termijnafspraken maken. Dat betekent dat wede ondernemer vragen binnen een redelijke termijnover te stappen op een duurzame manier van werken.Als een klant ook niet bereid is op termijn zijnwerkwijze aan te passen, dan kan dat tot gevolg hebbendat hij niet langer acceptabel is voor Rabobank.’ Dat maatschappelijk verantwoord ondernemen drin-gend noodzakelijk is, dringt steeds dieper door in de

maatschappij, meent Piechocki. ‘Maar het paradigmavan economisch denken, waarin geld verdienenbelangrijker is dan al het andere, dat verander je nietzomaar. Zo’n cultuurverandering vergt tijd. Wij willenniet tegenover, maar naast de ondernemer staan. Demeeste ondernemers staan open voor nieuwe manierenvan werken, maar het moet ook economisch haalbaarzijn. Daar haken wij met dit soort termijnafspraken opin.’

VARKENSWELZIJNRabobank heeft bijvoorbeeld regelmatig contact met deDierenbescherming. Hierbij is onder andere diversemalen gesproken over het ‘beter leven’ kenmerk. Dat iseen sterrensysteem waarbij de Dierenbescherming,afhankelijk van het marktconcept, een of meer sterrentoekent op het vlak van dierenwelzijn. Het concept vanAlbert Heijn en Vion is nu in ontwikkeling en heeft eenster verkregen. De Rabobank vindt dit een zeer goedeaanpak. Een model waarbij alle betrokkenen samen inmaatschappij én markt een extra verduurzamingsslag inde varkenshouderij maken. TE

KST

:ELS

ED

EJO

NG

EBE

ELD

:AN

NE

VAN

GEL

DER

3642

NaN Rabobank Sponsort: E-hockey op hoogniveau

Debestevandewereld!E-hockeyophoogniveauTwee teams van vijf spelers (m/v) in een elektrische rolstoel, tiensticks, twee goals en een bal; dat is er nodig voor een wedstrijdE-hockey. Sinds 1974 wordt E-hockey in Nederland gespeeld. En we hebben al twaalf jaar het beste team ter wereld.

3642

NaN Rabobank Sponsort: E-hockey op hoogniveau

In 1982 startte de Nederlandse competitie E-hockey,hockey in een elektrische rolstoel. Ondertussen zijn erzo’n 450 actieve E-hockeyers, die in landelijke enregionale competities spelen. Daarnaast is er ook eennationaal E-hockeyteam van tien spelers. Volgensbondscoach Sander Hilberink, oud-speler, is het eenbijzondere sport. ‘Mensen met een forse lichamelijkebeperking kunnen op deze manier op hoog niveausporten.’De Rabobank Foundation steunt het E-hockey. VolgensHilberink wordt het zonder de financiële steun van deFoundation erg lastig. ‘De Foundation ondersteunt hettalentontwikkelingsplan. Hierdoor kunnen we jongtalent op een vroege leeftijd bereiken en beter

begeleiden. Dit gaat in de toekomst leiden tot JongOranje. Verder kunnen we dankzij de steun de sportverder professionaliseren door bijvoorbeeld gebruik temaken van een videoanalysesysteem.’Wesley Ferwerda (15) is een van die talenten. Hij gaatdit jaar voor het eerst mee naar het WK in Italië.Ferwerda: ‘Het gaat er tijdens wedstrijden best hardaan toe. De gemiddelde snelheid ligt tussen de 10 en 15kilometer per uur. Het is daardoor spectaculair om tezien.’ Het Nederlands E-hockeyteam is een van debeste ter wereld. En al twaalf jaar op rij ongeslagen.‘De concurrentie komt steeds dichterbij,’ volgensFerwerda. ‘Vooral de teams van Finland, Italië enAustralië zijn elk jaar beter.’

TEK

ST:J

OCE

LYN

VREU

GD

ENH

ILBE

ELD

:BA

STIA

AN

HEU

S

3642

NaN

SPECIAAL

Sieraad met karakterBent u een vurig type met passie? Of juist luchtig en flexibel? Dezeexclusieve en handgezette sieraden in vier kleuren zijn geïnspireerdop de kracht van de vier elementen: water, aarde, vuur en lucht. Voorieder karakter dus een mooi sieraad. De sieraden worden gemaakt in Dambar’s Silverfactory in Nepal. Dambar iszelf van de laagste kaste, een groep die gewoonlijk weinig kansen krijgt inde maatschappij. Door een sponsor kreeg hij de kans zich te ontwikkelentot zilversmid. Nu geeft hij jongeren uit dezelfde bevolkingsgroep de kansom ook het vak te leren. Alle smeden krijgen een eerlijk salaris. Elk sieraad iseen kunststukje van kwaliteit dat met vakmanschap gemaakt is. De sieradenzijn een prachtig cadeau, voor uzelf of iemand in uw omgeving. De half-edelstenen zijn met de hand gezet, in een setting van sterling zilver, datsierlijk om uw hals aan een zilveren collier (46 cm) hangt. De reguliere prijsvan deze hanger met collier is € 89,95. Rabobankleden ontvangen € 30korting; u betaalt slechts € 59,95, exclusief verzendkosten. U ontvangt hetsieraad in een geschenkdoosje voorzien van achtergrondinformatie overDambar’s Silverfactory. Er zijn ook bijpassende oorbellen en overigehandgemaakte sieraden uit Nepal in de Privilegeshop verkrijgbaar (zolangde voorraad strekt). Bestellen? Bel 035-7600036, of ga naar: www.rabobank.nl/dichterbij

Spikes:extra gripbij gladheidVorig jaar hebben we eenstrenge winter gehad met veelsneeuw en gladheid. DezeSchoenSpikes waren daarom eengrote hit. Wees er nu op tijd bij! Het bijzondere profiel van de zoolzorgt voor extra grip. Door deklittenband zijn ze eenvoudig aanen uit te trekken (alleen buitengebruiken). Hij is verkrijgbaar in vierverschillende maten en past overbijna alle schoenen: sportschoenen,lage schoenen en laarzen. DeSchoenSpike garandeert geen abso-lute zekerheid, dus wees alert bijgladheid. Voor Raboleden is deSchoenSpike verkrijgbaar voor € 22,47 (excl. verzendkosten). Meteen adviesprijs van € 29,95 is dateen korting van 25%! Meer info enbestellen via 035-7600036 of viawww.rabobank.nl/dichterbij

TEK

ST:V

DBJ

_BE

ELD

:PU

RPLE

PRO

OF

36 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 04-03-'11 TENZIJ ANDERS VERMELD36

42

NaN

MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ

VOOR UWenskaart met cadeauGEMAAKT VOLGENS TIBETAANSE TRADITIE

Wilt u iemand een bijzondere wenskaart sturen? Bestel dan dezeunieke combinatie van wenskaart en decoratief windlicht. Met een waxinelichtje in het windlicht ontstaat een sfeervol schijnsel. Deset wordt vervaardigd van handgeschept Lokta-papier, handgemaakt vol-gens eeuwenoude Tibetaanse tradities. Van de opbrengst komt 50% tengoede aan startende ondernemers in Nepal. Een set bestaat uit 5 wens-kaarten met verschillende motieven, 5 bijpassende windlichten en 5 enve-loppen. Raboleden betalen slechts € 11,25 per set à 5 stuks, incl. verzending.Bestellen kan telefonisch (035-8872488 - €1,50 per gesprek), en via:www.rabobank.nl/dichterbij

Stormvast en stijlvolULTIEME BESCHERMING IN DE REGENRabobankleden krijgen korting op de prijswinnende stormvaste énstijlvolle Senz paraplu. Voor een medium zwarte paraplu met een kleinRabobanklogo betaalt u € 24,45 in plaats van € 55,95 (gratis verzending).Ook ontvangt u 25% korting op innovatieve regenfietskleding, zoals deRainmates Regenrok, de Rainmates Legs en de Rainmates Capcoat.Bestellen kan telefonisch (035-7600036), en via:www.rabobank.nl/dichterbij

Cd metMOZART ARIA’S

Liefhebbers van klassieke muziekopgelet: deze cd van LennekeRuiten met concertaria’s vanMozart mag in uw collectie nietontbreken! Deze alom geroemde cd, metonder meer het beroemde ‘ExultateJubilate’, is opgenomen met hetConcertgebouw Kamerorkest endirigent Ed Spanjaard. DeNederlandse sopraan LennekeRuiten heeft een imponerendportfolio en is bezig aan eeninternationale doorbraak. InLausanne zong ze de hoofdrol in‘Die Zauberflöte’. Rabobankledenprofiteren van 30% korting: in plaatsvan € 21,50 betaalt u € 14,95, excl.verzendkosten.

Meer info en bestellen:www.rabobank.nl/dichterbij

TEK

ST:V

DBJ

_BE

ELD

:PU

RPLE

PRO

OF

3642

NaN

SPECIAAL

Onzichtbare radiatorfolieAchter radiatoren gaat veel warmte onbenut verloren. Dat is nietgoed voor het milieu en uw energierekening. Het Nederlandse bedrijf TONZON heeft een unieke oplossing: specialeHR-radiatorfolie. Deze folie doet onzichtbaar maar effectief zijn werk. Hetwordt aangebracht op de achterkant van de radiator zelf. De folie voorkomtde uitstraling naar de muur, waardoor alle warmte van de radiator nu tengoede komt aan de binnenruimte. De radiatorfolie van TONZON wordtaangebracht zonder de radiator van de muur te halen. De folie wordt achterop de radiator geplakt met een warmtebestendige dubbelzijdige tape dieniet snel loslaat. Een standaardset bestaat uit 7,5 meter lange x 50 cm bredeHR-radiatorfolie en 15 m tape. Deze set past gemakkelijk door de brieven-bus (tot maximaal 3 sets). Rabobankleden krijgen 25% korting en betalen inplaats van € 16,25 slechts € 12,18 per set, excl. verzendkosten.U krijgt de HR-radiatorfolie zelfs helemaal gratis, wanneer u het passievevloerverwarmingssysteem van TONZON aanschaft. Met dit vloerverwar-mingssysteem wordt uw beganegrondvloer nog warmer dan de luchterboven. Dit unieke systeem zorgt voor een hoge isolatiewaarde, watbelangrijk is bij de bepaling van het Energielabel van uw huis. Kijk voor meer informatie, een instructiefilm of bestellen op:www.rabobank.nl/dichterbij

Avontuur?Kruimeltje!De hartverwarmende familie-musical over de zoektocht vaneen straatjochie naar zijn ouders.Rick Engelkes Producties en EftelingTheaterproducties brengen vanaf3 november 2010 de musicalKruimeltje groots tot leven inTheater de Efteling. Kaarten al vanaf€ 29,50. Kruimeltje is gebaseerd ophet boek van Chris van Abkoude, © Uitgeverij Kluitman. De familie-musical is geschikt voor kinderenvanaf 6 jaar. Reserveer nu de besteplaatsen met € 10 korting perpersoon (excl. € 3 reserverings-kosten en € 5 zaterdagavond-toeslag). Actie geldt voor allevoorstellingen van 2 februari t/m 31 maart 2011. Kaarten zijn t/m 28februari te bestellen. Bel 0900-0161(€ 0,25 per minuut) en reserveeronder vermelding van 'Rabobankledenmagazine Efteling-actie'. Meer info en bestellen op:www.rabobank.nl/dichterbij

TEK

ST:V

DBJ

_BE

ELD

:PU

RPLE

PRO

OF


42

NaN


VOOR USjaals voor hem en haarFAIRTRADE EN HANDGEWEVEN IN NEPAL

Deze sjaals van 100% wol worden in Nepal handgeweven doormensen die vanwege een handicap niet aan een baan kunnen komen.Door het maken van Fair Trade-handwerkproducten hebben zij nu welwerk. De sjaals zijn 35 x 190 cm groot en beschikbaar in de kleuren rood,blauw, aubergine en bruin. Mooi geschenk voor mannen en vrouwen!Leden van de Rabobank krijgen € 10 korting en betalen slechts€ 29,95 in plaats van € 39,95 (excl. verzendkosten). U ontvangt de sjaal ineen luxe geschenkverpakking, met informatie over het project New Sadle inNepal. Bestellen kan telefonisch (035-7600036), en via:www.rabobank.nl/dichterbij

Clinic MountainbikeLEER KLIMMEN, SPRINGEN EN REMMENFietsen is gezond! Samen met Giant heeft Rabobank clinics ontwikkeldom actief op de fiets te stappen. De clinics staan onder begeleiding vanJan Weevers, ex-mountainbiker en ex-bondscoach mountainbike. Bij deATB-Mountainbike clinic moet gedacht worden aan technieken alsklimmen, dalen, springen, remmen, vallen en opstaan. Kijk voor meerinformatie en aanmelden op:www.rabobank.nl/dichterbij

LampjeOM TE KNUFFELEN

Met dit nachtlampje zijnkinderen nooit meer alleen in hetdonker!Dit lichtgevende vriendje is ideaalvoor op het nachtkastje of omlekker mee naar bed te nemen.Lumilove is een draagbaar enknuffelbaar nachtlampje in de vormvan Barbapapa. Barbapapa kan meteen gerust hart wordenachtergelaten bij uw (klein)kindzonder zorgen over stopcontactenof snoeren. En het energiezuinigeLED-lampje (3 Watt) wordt nietheet, en is dus compleet veilig teknuffelen. Eenmaal opgeladen blijftde lamp wel 11 uur branden.Rabobankleden ontvangen € 10korting en betalen slechts € 29,90,exclusief verzendkosten. Voorbestellen en meer informatie:

www.rabobank.nl/dichterbij

TEK

ST:V

DBJ

_BE

ELD

:PU

RPLE

PRO

OF

3642

NaN

SPECIAAL

Biologisch wijnpakketZes heerlijke biologische wijnen voor de feestdagen, in een keer thuisbezorgd? Biowijnclub zorgt ervoor!Biowijnclub, een internetwinkel met gecertificeerd biologische wijnen,heeft een mooi feestdagenpakket samengesteld. Alle wijnen zijn biologisch,wat betekent dat ze zijn gemaakt van biologisch geteelde druiven.Biowijnclub biedt Rabobankleden 25% korting op dit feestpakket. Hetpakket kost dan geen € 46,60 maar slechts € 34,95, plus € 6,95verzendkosten. Bestel het pakket uiterlijk 15 december om het op tijd voorde feestdagen in huis te hebben! De inhoud van het feestpakket: eenItaliaanse Prosecco, perfect als heerlijk aperitief. De Elemental Chardonnayen de Elemental Carmenere, beide wijnen uit Chili en door de Nederlandsewijnpers zeer positief beoordeeld. De toegankelijke (rode) wijn Purato Nerod’Avola, afkomstig uit het zonovergoten Sicilië. De Nuevo Camino Malbecuit Argentinië, een stevige rode wijn die perfect combineert met rood vlees,niet alleen biologisch maar ook Fair Trade. Een dessertwijn van Stellar Winesuit Zuid-Afrika: Heaven on Earth Muscat Sweet. Ook deze is biologisch enFair Trade. Door de Superwijngids 2010 uitgeroepen tot de bestebiologische witte wijn. Een feestelijke afsluiter van uw kerstdiner! Meer infoen bestellen via:www.rabobank.nl/dichterbij

AboriginalartOp vertoon van de bon achterindeze Dichterbij ontvangt u 50procent korting op eentoegangsbewijs voor detentoonstelling ‘Los van traditie,CoBrA en Aboriginal kunst’.Deze tentoonstelling verkent deinvloed die de Europesekunstbeweging CoBrA heeft gehadop Aboriginal kunstenaars inCentraal-Australië. U ziet werk vanAppel, Corneille en Jorn naast datvan kunstenaars als Paji HoneychildYankarr en Yata Gypsy Yadda. Dezecombinatie levert een fascinerendewisselwerking op. ‘Los van Traditie’laat zien hoe kunstenaars in beidestromingen zich losmaakten vangangbare tradities en vastomlijndeideeën. De tentoonstelling is te zienin het AAMU Museum voorhedendaagse Aboriginal kunst inUtrecht tot en met 8 mei 2011.www.aamu.nl

TEK

ST:G

ABY

POT

(RA

BOBA

NK

UTR

ECH

T),V

DBJ

_BE

ELD

:PU

RPLE

PRO

OF,

AA

MU


42

NaN


VOOR USmullen van theaterMET KORTING NAAR DE KOM

Rabobank Utrecht ishoofdsponsor van De Kom: déplek in Nieuwegein voorcultuurliefhebbers. Als Rabolidkunt u er met korting naartoe. In iedere Dichterbij presenterenwe een aantal voorstellingen in deKom waar u tegen eenaantrekkelijke prijs van kuntgenieten. Deze winter:

VAARWEL 2010 – SJAAK BRALIn zijn oudejaarsconference fileertBral het jaar 2010 met veelgenoegen en precisie. Hij dient hetop met een kruidige, Haagse saus. www.sjaakbral.nl Dinsdag 7 december | 20.15 | € 19,50 | raboprijs € 17,50

BRELLANDO - FERNANDOLAMEIRINHAS, PAUL DEMUNNIK EN RIET MUYLAERTReken niet op een typisch concertmet liedjes van Brel, maar wel opdrie bevlogen artiesten die eengeweldige muzikale avond brengenin de geest van Brel. Woensdag 15 december | 20.15 | € 20,00 | raboprijs € 16,00

OTJE (5+) – ANNIE M.G.SCHMIDT THEATER FAMILIEOtje is grappig, vindingrijk en eentikkie eigenwijs. KlokhuiscoryfeeënNiek Barendsen en Gijs de Langemaken een sprankelendefamilievoorstelling over dit vrolijkemeisje. www.otje.netZaterdag 18 december | 14.00 | €14,00 | kinderen t/m 12 jaar € 12,00 |raboprijs voor kinderen € 7,00

VOLENDAM, DE MUSICAL – O.A.MAAIKE WIDDERSHOVENEen lach, een traan, hits van BZN,Jan Smit, en Nick & Simon. Dat ennog veel meer staat u te wachten indeze spetterende musical.Donderdag 23 december | 20.15 | € 35,00 | raboprijs € 30,00

Kaarten voor de bovenstaandevoorstellingen kunt u telefonischreserveren via 030 604 5554 enafhalen aan de theaterkassa van DeKom, op vertoon van de bon achterin deze Dichterbij. Maximaal vierkaarten per lid, per geselecteerdevoorstelling. www.dekom.nl TE

KST

:GA

BYPO

T(R

ABO

BAN

KU

TREC

HT)

,SCH

RIJF

-SCH

RIJF

,UTR

ECH

TBE

ELD

:DE

KOM

3642

NaN Vul in en win!

WIN

NEN

42 RABOBANK SUDOKU

PUZZ

EL: J

FSVul in en winEN MAAK KANS OP SCHOENSPIKES!Vul het diagram zo in dat alle cijfers van 1 tot en met 9 slechts één keervoorkomen in alle horizontale en verticale kolommen, en dat alle cijfersvan 1 tot en met 9 voorkomen in elk van de negen vierkantjes van 3 x 3vakjes. Stuur de ingevulde sudoku op en maak kans op 2 paarschoenspikes, medium en large (pag. 36). Een prachtige Fairtrade wollensjaal uit Nepal in geschenkverpakking (pag. 39) of 10 sets uniekewenskaarten uit Nepal. De winnaar ontvangt 50 blanco kaarten compleetmet envelop en windlicht (pag. 37). De oplossing kunt u tot 26 februari2011 sturen naar Rabobank Nederland, o.v.v. Oplossing sudoku Dichterbij4-2010, Postbus 17100, 3500 HG Utrecht. Of stuur een e-mail (metgescande of overgetypte oplossing) naar [email protected]

42

NaN Contact met de Rabobank: telefoon,e-mail en bezoekadressen

CONTACTTelefoon:(030) 287 8787

E-mail:[email protected]

Internet:www.rabobank.nl/utrecht

Bezoekadressen:

colofonRedactieadresRabobank Utrecht e.o.Afdeling Communicatie & CoöperatiePostbus 223, 3500 AE Utrecht

RedactieGaby Pot (Rabobank Utrecht)Schrijf-Schrijf, Utrecht

Conceptvdbj_ Bloemendaal

AanbiedingenPurple Proof BV, Soest

VormgevingStudio Nico Swanink, Haarlem

Druk & handlingvdbj_ print support, Bloemendaal

NIETS IN DEZE UITGAVE MAG WORDENOVERGENOMEN OF GEKOPIEERD ZONDERSCHRIFTELIJKE TOESTEMMING VAN DE RABOBANK.DE RABOBANK EN VDBJ_ BESTEDEN UITERSTEZORG AAN DE BETROUWBAARHEID ENACTUALITEIT VAN ALLE GEPUBLICEERDE DATA.ONJUISTHEDEN KUNNEN ECHTER VOORKOMEN.DE RABOBANK EN VDBJ_, ALSMEDE DE AAN HENGELIEERDE ONDERNEMINGEN ENTOELEVERANCIERS, ZIJN NIET AANSPRAKELIJKVOOR ONJUISTHEDEN OF ENIG HANDELEN OPGROND VAN DE IN DIT BLAD GEGEVEN ADVIEZENOF GEDANE MEDEDELINGEN EN AANBIEDINGEN.

DE AANBIEDINGEN ZIJN, TENZIJ ANDERS VERMELD,GELDIG VAN 3 DECEMBER 2010 - 4 MAART 2011.

DE RABOBANK GAAT ZORGVULDIG OM METPERSOONSGEGEVENS. MEER WETEN? ZIE PRIVACYSTATEMENT RABOBANK OP WWW.RABOBANK.NLOF VRAAG ERNAAR BIJ UW RABOBANK. DICHTERBIJIS GEMAAKT VAN EN VERPAKT IN MILIEU-VRIENDELIJK MATERIAAL.

43 RABOBANK SERVICEPAGINA 36

42

Voordelenvanhet lidmaatschap:JE &LT;P&GT;SPECIALE LEDENPRODUCTEN WAARONDER LEDENCERTIFICATEN.&LT;/P&GT;

&LT;P&GT;EXCLUSIEVE AANBIEDINGEN MET KORTINGEN OP PRODUCTEN EN

DIENSTEN.&LT;/P&GT; &LT;P&GT;BETROKKENHEID BIJ MAATSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN. OP

VERZOEK VAN LEDEN SPEELT DE RABOBANK EEN ACTIEVE ROL IN DE SAMENLEVING DOOR

PROJECTEN EN ACTIVITEITEN MOGELIJK TE MAKEN.&LT;/P&GT; &LT;P&GT;KENNIS EN

NETWERKEN: UITNODIGINGEN VOOR THEMABIJEENKOMSTEN, SEMINARS, STUDIES EN

PUBLICATIES EN TOEGANG TOT DIVERSE NETWERKEN (O.A. VAN ONDERNEMERS).&LT;/P&GT;

&LT;P&GT;INVLOED EN ZEGGENSCHAP. DE RABOBANK NODIGT LEDEN ACTIEF UIT IN

GESPREK TE GAAN MET DE BANK: IN LEDENPANELS, KLANKBORDGROEPEN EN DE JAARLIJKSE

LEDENVERGADERING KRIJGEN WE ONGEVRAAGDE EN GEVRAAGDE ADVIEZEN VOOR DE

BESTE FINANCIËLE DIENSTVERLENING.&LT;/P&GT;

De Meern, Oranjelaan 8De Meern, Rijnzathe 16Harmelen, Kloosterweg 6Nieuwegein, Schakelstede 77Utrecht, Amsterdamsestraatweg 357Utrecht, Beneluxlaan 31-33Utrecht, Hammarskjöldhof 38Utrecht, Kanaalstraat 196Utrecht, Lange Viestraat 4Utrecht, Maliebaan 15Utrecht, Maliebaan 53-ZUtrecht, Smaragdplein 227Utrecht, Zamenhofdreef 115Vleuten, Nieuwe Vaart 1

James Brown, The Jackson Five, Stevie Wonder, The Supremes en Marvin Gaye: de sterren van Motown. Hit na hit werd geproduceerd in de afgelopen 50 jaar van Motown Records. Al hun grootste hits aller tijden zijn nu te horen in het showspektakel ‘The Soul of Motown’.

Kijk voor de speeldata op www.rabobank.nl/dichterbij en reserveer nu vast een plaats! Rabobankleden profiteren van 40% korting. U betaalt geen € 49 maar € 29,50 per kaartje, exclusief reserveringskosten.

NaN

NAAM

ADRES

POSTCODE

WOONPLAATS

E-MAILADRES

NAAM

ADRES

POSTCODE

WOONPLAATS

E-MAILADRES

3642

3642

AAN

BIED

ING

EN

rbd1004

The Soul of Motown III

Met korting voor rabobankledenWegens groot succes en uitverkochte zalen komt The Soul of Motown in een nieuwe versie terug naar de Nederlandse theaters. Getalenteerde zangers en zangeressen brengen met verve alle klassieke hits van Motown ten gehore.

de shows vinden plaats in de rAI in Amsterdam, van 14 januari 2011 tot en met 21 januari 2011. rabobankleden profiteren van 40% korting. U betaalt geen € 49 maar € 29,50 per kaartje, exclusief reserveringskosten.

Voor meer informatie over data en bestellen kijkt u op www.rabobank.nl/dichterbij of u belt de SEE TICKETS: 0900-1353 (€ 0,45 per minuut) en reserveer onder vermelding van ‘Rabobank’.

NaN

AAMULOS VAN TRADITIE. COBRA EN ABORIGINALKUNSTTegen inlevering van deze ingevulde bon ontvangt u 50% korting op een toegangsbewijsvoor de tentoonstelling ‘Los van traditie. CoBrA en Aboriginal kunst' in het AAMU Museumvoor hedendaagse Aboriginalkunst. De korting is geldig tot 4 maart 2011.www.aamu.nl

De KomSMULLEN VAN THEATERKaarten voor de voorstellingen die u op pagina 41 vindt, kunt u telefonisch reserveren via 030604 5554 en afhalen aan de theaterkassa van De Kom, op vertoon van deze bon. Maximaal vierkaarten per lid, per geselecteerde voorstelling.www.dekom.nl

AANBIED

ING

EN

Start verkoop vanaf 13 december 9.00 uur met unieke code. Voor meer informatie, voorwaarden en kaartverkoop, zie:www.rabobank.nl/dichterbij

Exclusieve dag voor Rabo Leden.

Rabobank. Een bank met ideeën.

Start verkoop vanaf 13 december 9.00 uur met unieke code. Voor meer informatie, voorwaarden en kaartverkoop, zie:

Exclusieve dag voor Rabo Leden.

Rabobank. Een bank met ideeën.

Sprookjesavontuur in winterse sfeer!Rabo Ledendagen in de Winter Efteling

Data: zaterdag 12 en zondag 13 februari 2011 van 11.00-20.00 uur.Eigen bijdrage: € 15 per entreebewijs (kinderen t/m 3 jaar gratis).

Zwier over de verlichte ijsbaan, langlauf tussen de besneeuwde bomen en maak een ritje in de arrenslee. Geniet van live winters entertainment rond de knisperende kampvuren en maak plezier in de vele attracties.

Unieke dag! Efteling is omgetoverd tot een Winters Wonderland

vol twinkelende lichtjes. Groot feest met Sprookjesbosbewoners. Wees er snel bij want op=op. Kom op 12 of 13 februari 2011!

NaN

3642

Dichterbij 2010 #4

Documents

Transcript of Dichterbij 2010 #4