Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

25
Determinanten van ICT- competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs [email protected] [email protected] [email protected]

description

Vaardig kunnen omgaan met de mogelijkheden van ICT is een belangrijke competentie geworden voor het secundair onderwijs. Van jongeren wordt verwacht dat zij over voldoende technologische competenties beschikken als zij het secundair onderwijs verlaten. De overheid heeft de laatste jaren middelen uitgetrokken om scholen uit te rusten met de nodige hard- en software. Dit is niet enkel in België het geval. De Europese Unie verwacht van al haar lidstaten een actief stimuleringsbeleid ten aanzien van de invoering van ICT in het onderwijs (e-Learning, 2003). Een hoog niveau aan technologische competenties verhoogt de economische slagkracht van de Europese landen. Grondige kennis en vaardigheden in het bedienen van ICT stelt de pas afgestudeerde beter in staat een plaats te verwerven op de arbeidsmarkt. Hiernaast verwachten industriële belangengroepen dat onderwijsoverheden hun verantwoordelijkheid opnemen door publieke middelen te investeren in de materiële uitrusting van scholen (Federaal Planbureau, 2002). Aangezien ICT een steeds belangrijkere plaats inneemt op uiteenlopende levensterreinen zijn ICT-competenties voor iedereen belangrijk. De centrale assumptie van dit onderzoek is dat niet iedereen in gelijke mate over digitale middelen en competenties beschikt. Deze ongelijkheid valt deels samen met reeds bestaande vormen van ongelijkheid, zoals sociaal-economische achtergrond, sekse en etniciteit. Risicogroepen in digitale ongelijkheid zijn jongeren uit lagere sociale milieus, meisjes, en allochtonen. In het huidige onderwijs maakt iedereen kennis met ICT waardoor de school corrigerend kan optreden op het vlak van ICT-verwante socialisatie van jongeren. ICT staat dan ook centraal in het onderwijsbeleid van veel landen. Toch biedt dit geen sluitende garantie dat iedere leerling daar in gelijke mate van profiteert. Onderzoek van bijvoorbeeld Sloan & van Rijn (2000) toont aan dat digitale ongelijkheid zich ook duidelijk laat voelen binnen het onderwijs. Deze studie wenst een empirische bijdrage te leveren binnen de problematiek omtrent de invloed van achtergrondkenmerken op het computerprofiel van jongeren.

Transcript of Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Page 1: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren

in het Franstalig onderwijs

[email protected]@[email protected]

Page 2: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Overzicht

• Probleemstelling doelstelling• Opzet• Resultaten

– SES– sekse– Etnische afkomst– Onderwijsvorm

• Discussie

Computerprofiel

Page 3: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Probleemstelling

Belang van ICT-competenties volgens:

• Europese overheid: eLearning (2003)

• Vlaamse overheid: ICT-visietekst (2002)

• Arbeidsmarkt: FPB (2002)

• Onderwijs: DVO (2004)

Digitale ongelijkheid?

Page 4: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Probleemstelling Digitale ongelijkheid in literatuur:

• Genderstudies– Meisjes: Minder vertrouwd met ICT-toepassingen Negatievere ICT- opvattingen

Minder intensief ICT-gebruikMinder ICT-competenties?

• SES– Lage SES: Lager ICT-bezit

Minder ICT-competenties?

• Etniciteit– Minderheid: Lager ICT-bezit

Minder ICT-competenties? Achtergrondkenmerken van de achterstelling?

• Onderwijs– Onderwijsvorm: Verschillen in ICT-gebruik

Compenseert onderwijs?

Page 5: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Probleemstelling doelstelling

• Onderzoek over digitale ongelijkheid:

– Helpt digitale ongelijkheid tot op zekere hoogte verklaren– Is vaak specifiek voor een bepaalde context– Spreekt elkaar soms tegen– Vooral opgezet in het buitenland– Zegt weinig over de mate waarin ICT-competenties verklaard worden door

school- en/of individuele kenmerken

Empirische bijdrage: Wat is de invloed van socio-demografische variabelen en kenmerken van het computerprofiel op ICT-competenties?

Page 6: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Opzet

• Vragenlijstonderzoek• 609 scholieren uit 9 scholen• Franstalig secundair onderwijs• Derde graad• Alle onderwijsvormen• Eerste kwartaal 2002

Page 7: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Onderzoeksvariabelen• Socio-demografische variabelen

– Sekse • 52% meisjes / 48% jongens

– SES (componentscore)• Opleidingsgraad ouders • Professionele situatie vader

– Onderwijsvorm• 64% algemeen SO • 36% technisch en kunst SO

– Etnische afkomst• Belg (63%)• Noord-Afrikaans (18,5%)• Europees (13,5%) • Andere (5%)

Page 8: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Onderzoeksvariabelen

• Computerprofiel

– Computerbezit thuis (84%)

– Intensiteit computergebruik thuis (6u.09/week)

– Intensiteit computergebruik school (1u.33/week)

– Computerervaring (6jaar en 6maanden)

– Algemene computeropvattingen (Likert-schaal)

– Schoolgebonden computeropvattingen (Likert-schaal)

– Zelfwaargenomen ICT-competentie

Page 9: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

OnderzoeksvariabelenZelfwaargenomen ICT-competentie

gekend schoolgeleerd

tekstverwerking 66% 34%rekenbladen 67% 33%databanken 83% 17%presentatiesoftware 84% 16%e-mail 93% 8%html-browser 96% 4%html-tools 98% 3%grafische toepassingen 88% 12%computerspelen 94% 6%muziekprogramma’s 98% 2%

Page 10: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Statistische verwerking

2. Multivariate analyse (padmodellen)

sekse

vorm computerprofiel

SES

1. Bivariate analyse

Socio-demografischevariabelen

computerprofiel

Etniciteit

Page 11: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Bivariate AnalyseComputerprofiel en sekse (man)

p – niet significant ; * p < .05 ; ** p < .01 ; p < .001

sekse p

computerbezit .10 *

computerervaring .15 ***

gebruiksintensiteit thuis .20 ***

gebruiksintensiteit op school -.13 ***

ICT-competentie .30 ***

algemene computeropvattingen .21 ***

schoolgebonden computeropvattingen .06 *

Page 12: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Bivariate AnalyseComputerprofiel en SES (hogere SES)

p – niet significant ; * p < .05 ; ** p < .01 ; p < .001

SES p

computerbezit .15 ***

computerervaring .15 ***

gebruiksintensiteit thuis .01 -

gebruiksintensiteit op school -.26 ***

ICT-competentie -.01 -

algemene computeropvattingen .04 -

schoolgebonden computeropvattingen -.11 **

Page 13: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Bivariate AnalyseComputerprofiel en etniciteit (Belg)

p – niet significant ; * p < .05 ; ** p < .01 ; p < .001

Etniciteit p

computerbezit .04 -

computerervaring .05 -

gebruiksintensiteit thuis -.01 -

gebruiksintensiteit op school -.08 *

ICT-competentie -.08 -

algemene computeropvattingen -.08 -

schoolgebonden computeropvattingen -.17 ***

Page 14: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Bivariate AnalyseComputerprofiel en onderwijsvorm (ASO)

p – niet significant ; * p < .05 ; ** p < .01 ; p < .001

Onderwijs-vorm

p

computerbezit .08 -

computerervaring -.01 -

gebruiksintensiteit thuis -.03 -

gebruiksintensiteit op school -.52 ***

ICT-competentie .00 -

algemene computeropvattingen -.03 -

schoolgebonden computeropvattingen -.11 **

Page 15: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Padmodel

Page 16: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Padmodel

=.15

Page 17: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Padmodel

Page 18: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Padmodel

Page 19: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Padmodel

Page 20: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Padmodel

Page 21: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Padmodel

Page 22: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Discussie

• Sekse– Heeft een sterke invloed op het computerprofiel

– Computers maken minder deel uit van de leefwereld van meisjes

– Belang van onderwijs

– Zijn de verschillen problematisch (Cfr. SCO)?

• SES– Nauwelijks verschillen in computerprofiel

– Verschillen in computerbezit hebben geen invloed op ICT-competenties ICT-toegang (vb. school)

• Onderwijsvorm– Nauwelijks verschillen in computerprofiel

– Technisch en kunst SO: meer computergebruik

Page 23: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Discussie– Etnische afkomst

• Nauwelijks verschillen in computerprofiel

• Niet-Belgen rapporteren meer ICT-competenties

– Vervolgonderzoek• Gemeten ICT-competenties

• Kwalitatieve maat voor ICT-competenties

• Leefwereldonderzoek

Page 24: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren

in het Franstalig onderwijs

[email protected]@[email protected]

Page 25: Determinanten van ICT-competenties onder 17-18 jarige scholieren in het Franstalig onderwijs

Eenwegs variantie-analyse: Relatie tussen etnische afkomst enICT-competentie (F(3,596) = 3.20, p < .05).

ICT-competentie

N M SD

Belgische origine 379 6.4 2.0

Europese origine 81 7.0 2.4

Noord-Afrikaanse origine 111 6.4 1.9

Andere origine 31 7.2 1.9

Totaal 601 6.6 2.0