Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers...

19
Handboek Politiek 2 Derde Kamer de Kamer Derde Kamer Derde Kamer der Staten-Generaal

Transcript of Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers...

Page 1: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Handboek Politiek 2

Derde Kamer

Derde Kamer

Derde Kamer

Derde Kamerder Staten-Generaal

Page 2: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

2 3

Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je klasgenoten ga je daarom leren over democratie. Je gaat vragen beantwoorden over de derde dinsdag, parlement, kiesrecht en de Grondwet. En ontdekken hoe een wetsvoorstel een wet wordt. Dit handboek helpt je om alles te leren wat je moet weten. Probeer de vragen zelf te beantwoorden na het kijken van het filmpje. Weet je het antwoord niet, kijk dan op www.derdekamer.nl. Hier vind je alle informatie die je nodig hebt. Veel succes!

Dit Handboek Politiek is van:

Naam:

Klas:

Leeftijd:

Partij:

plak hier je pasfoto

DERDE KAMERLID

Page 3: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

4 5

Fotografie

Hans Kouwenhoven

Panzerfaust: pagina 24

Derde dinsdag in september 8Troonrede 10

Volksvertegenwoordigers 14Plannen 16Regering controleren 17Van plan tot wet 18

Verkiezingen 22Kiesrecht 24Vorming regering 26

Grondwet 30Artikel 1 van de Grondwet 32Win een debat met echte Kamerleden 46

Thema 1 Derde dinsdag

Thema 2 Parlement

Thema 3 Stemmen

Thema 4 Grondwet

Page 4: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Thema 1 Derde dinsdag

6 7

Page 5: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Koning Willem Alexander.

8 9

1. Hoe wordt de derde dinsdag in september meestal

genoemd?

2. Wat zijn de eerste woorden die koning Willem-Alexander

uitspreekt in de Ridderzaal op Prinsjesdag?

3. Hoeveel Kamerleden zitten er in de Ridderzaal?

Het politieke jaar begint op de derde dinsdag van september. Die dag presenteert de regering de plannen die ze gemaakt heeft voor het komende jaar. Dat gebeurt in de Ridderzaal waar de koning de plannen voorleest aan de Staten-Generaal.

Derde dinsdag in september

Page 6: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Wanneer Plaats Wie Wat Aan wie

derde dinsdag

in september

Ridderzaal voorlezen

troonrede

Staten-

Generaal

derde dinsdag

in september

vergaderzaal

van de Tweede

Kamer

minister van

Financiën

presentatie

Miljoenennota

en

rijksbegroting

meestal de

woensdag

na de derde

dinsdag

Tweede Kamer kabinet Tweede

Kamerle-

den

voor 1 januari vergaderzaal

van de Eerste

Kamer

kabinet begrotingen

TroonredeTroonrede 6. Vul de lege vakken in.

! Kijk op www.derdekamer.nl voor spelletjes

10 11

Je kunt kiezen uit: Eerste Kamerleden, Tweede Kamerleden, Algemene Politieke Beschouwingen en koning.

De ministers hebben allemaal een stuk geschreven over de plannen van hun eigen ministerie voor het komende jaar. De minister-president voegt alle stukken samen tot een geheel.

4. Welke minister schrijft het stuk over:

a. scholen?..................

b. milieu? ........................

c. geld? .............................

5. Waarom heet het de Miljoenennota?

Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben. Om uit te zoeken of dat allemaal betaald kan worden, maakt de minister van Financiën de rijksbegroting. Daar staat in hoeveel geld het rijk binnenkrijgt en hoeveel er uitgegeven kan worden aan die plannen.

Page 7: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Thema 2 Parlement

12 13

Page 8: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

14 15

Volksvertegenwoordigers

Plattegrond vergaderzalen van de Eerste Kamer en Tweede Kamer

1. Noem eens andere vertegenwoordigers dan

volksvertegenwoordigers?

2. Wie kan er Kamerlid worden?

3. Noem 4 politieke partijen die in de Eerste Kamer en in

de Tweede Kamer zitten.

Nederlanders gaan naar de stembus om Kamerleden, volksvertegenwoordigers, te kiezen. Eén keer in de vier jaar kiezen ze de leden van de Tweede Kamer. En één keer in de vier jaar kiezen ze de leden van Provinciale Staten die op hun beurt weer de leden van de Eerste Kamer kiezen. Ze stemmen dan op een man of vrouw van een bepaalde partij die over allerlei onderwerpen hetzelfde denkt als zijzelf.

Eerste Kamer

Tweede Kamer

Page 9: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

16 17

De plannen die de regering maakt, worden niet zomaar wetten die voor iedereen gelden. Daar zijn een aantal stappen voor nodig.De Eerste Kamerleden en de Tweede Kamerleden debatteren over de plannen die in de troonrede staan en met het kabinet. Want het zijn nog maar plannen van de regering, daar moet het parlement (de Eerste Kamer en de Tweede Kamer) eerst nog ja tegen zeggen.

7. Wat gebeurt er als een meerderheid van de Kamer

geen vertrouwen meer heeft in het kabinet?

8. Hoe kan jij invloed uitoefenen op Kamer leden?

4. Wie verdedigt een wetsvoorstel in de Eerste Kamer en

de Tweede Kamer?

5. Hoe heet een plan dat in het parlement besproken

wordt?

6. Noem een Eerste Kamerlid en een Tweede Kamerlid.

De Kamerleden kunnen de regering op allerlei manieren controleren. Bijvoorbeeld door:

- een brief te schrijven aan de minister met vragen waar de minister op moet antwoorden;

- een minister te vragen naar de Eerste Kamer of de Tweede Kamer te komen om vragen te beantwoorden en in debat te gaan;

- nee te zeggen tegen een wetsvoorstel, zodat het geen wet wordt;

- nee te zeggen tegen begrotingsvoorstellen, zodat de regering geen geld heeft om de plannen uit te voeren;

- een motie in te dienen.

Regering controleren Plannen

Page 10: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

18 19

Om a

lle s

tapp

en t

e le

ren,

spe

el h

et s

pel o

p w

ww

.der

deka

mer

.nl

Page 11: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Thema 3 Stemmen

20 21

Page 12: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

VerkiezingenVerkiezingen

22 23

Verkiezingen zijn belangrijk. Op die dag kunnen mensen in Nederland duidelijk maken welke zaken ze belangrijk vinden; waar de Kamers zich de volgende vier jaren mee bezig moeten houden.Om de verkiezingen eerlijk te laten verlopen, staat er in de Grondwet (artikel 53): ‘De verkiezingen worden gehouden bij geheime stemmingen.’

1. Wat betekent geheime stemming?

2. Waarom is dat belangrijk?

3. Hoe organiseer je geheime stemmingen? Waar moet je

op letten?

4. Zijn er nog andere zaken waar je op moet letten als je

eerlijke verkiezingen wilt hebben?

In elke wijk in Nederland is een stembureau.

Page 13: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Poster van de Nederlandsche Bond voor Vrouwenkiesrecht.

5. Vind je 18 jaar een goede leeftijd om te gaan stemmen?

Waarom wel of waarom niet?

6. Wat betekent een stem uitbrengen precies?

7. Wat gebeurt er na de verkiezingen als we weten welke

partijen de grootste zijn?

24 25

Nederlanders van achttien jaar en ouder hebben actief en passief kiesrecht. Het actief kiesrecht is het recht om te gaan stemmen. Het passief kiesrecht is het recht om gekozen te worden. Dan word je bijvoorbeeld Kamerlid.Na de invoering van het algemeen kiesrecht (voor mannen in 1917 en voor vrouwen in 1919) bestond er lange tijd een opkomstplicht bij verkiezingen. In 1970 werd deze opkomstplicht afgeschaft.

Kiesrecht

Page 14: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

8. Wat is een coalitie?

9. Wat is de oppositie?

10. Is een minister ook Kamerlid?

11. Hoe heet het kantoor van een minister?

Het “Torentje” is de werkkamer van de minister-president.

26 27

Vorming regering

In Nederland heeft er nog nooit één partij een absolute meerderheid gehaald (meer dan de helft van de stemmen). Dus moet er na de verkiezingen onderhandeld worden over welke partijen samen de regering gaan vormen. De partij die de meeste stemmen heeft gekregen, mag als eerste proberen een coalitie aan te gaan en een regering te vormen.

Page 15: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Thema 4 Grondwet

28 2928

Page 16: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

! Vergeet niet de website te gebruiken als je iets niet weet: www.derdekamer.nl

De Eerste Kamer en de Tweede Kamer moeten allebei twee keer stemmen voordat de Grondwet veranderd kan worden. De tweede ronde in de Tweede Kamer mag pas nadat er Tweede Kamer verkiezingen geweest zijn. En in de tweede ronde is een gewone meerderheid niet genoeg, maar moet twee derde van de Kamerleden voor de Grondwetswijziging stemmen.

30 31

De Grondwet is de basiswet van Nederland. Hier zijn alle andere wetten van afgeleid. Omdat het zo’n belangrijke wet is, kun je de Grondwet ook niet zomaar veranderen. Als je de Grondwet wil veranderen, moeten die veranderingen niet één keer, maar twee keer goedgekeurd worden. Door zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer.

1. Hoe vaak moet er gestemd worden over een verandering van de Grondwet?

2. Wat is een gewone meerderheid?

3 Hoeveel Kamerleden moeten er voor de Grondwets-wijziging gestemd hebben in de tweede lezing om hem te wijzigen?

a. Tweede Kamer

b. Eerste Kamer

Grondwet

Page 17: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

32 33

De Grondwet is in de loop van de jaren regelmatig aangepast. Soms veranderde er niet zoveel, maar soms waren de aanpassingen heel ingrijpend.

In artikel 1 van de Grondwet staat: ‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’

5. Wat betekent artikel 1?

6. Soms botst het tussen de rechten in artikel 1 van de Grondwet en andere grondrechten. Kun jij een voorbeeld bedenken?

Artikel 1 van de Grondwet

Artikel 1 van de Grondwet in de Ridderzaal.

4. Er zijn vier jaartallen waarin de Grondwet gewijzigd werd. Zoek op www.derdekamer.nl wat er veranderde in: 1848, 1917, 1956 en 1983.

Page 18: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Win een debat met echte Kamerleden!

34 3534

Win een debat met echte Kamerleden!

Als jouw klas tijdens de week van Prinsjesdag (de derde week van september) heeft meegedaan dan kunnen jullie een bezoek aan het Binnenhof winnen om daar samen met échte Kamerleden te debatteren! Stuur een e-mail naar [email protected] met daarin jullie beste stelling(en) en bijbehorende argumenten. Maak een kort verslag van het slotdebat. Dat kan in de vorm van een verhaal, fotoreportage of video. Met een zelf bedachte stelling maakt de klas meer kans te winnen. De winnaars worden bekend gemaakt op www.derdekamer.nl.

Page 19: Derde Kamer - cdn.portalengroep.nl · Om de plannen uit te voeren is geld nodig. De ministers hebben in de Miljoenennota opgeschreven hoeveel geld ze daarvoor nodig denken te hebben.

Derde Kamer der Staten-Generaalis een initiatief van de Eerste Kamer en Tweede Kamer der Staten-Generaal

www.derdekamer.nl

uitgave juli 2015