Deltastromen augustus 2010

7
Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt. Zomer-augustus 2010 Zoals bekend brachten we in de maand juli geen nieuwsbrief uit vanwege de vakantieperiode, maar deze maand brengen we weer een leuke nieuwsbrief met achtergronden, wetenswaardigheden en nieuwe ontwikkelingen binnen onze beheereenheid. Op Tiengemeten is er onlangs voor het eerst een 24-uurs-biodiversiteits- marathontelling gehouden, waarbij veel aandacht van de pers voor deze bijzondere telling. We waren met dit gebeuren zelfs in het NOS-journaal te zien. De richtlijn is om dit om de 2 à 3 jaar te herhalen. In deze nieuwsbrief een uitgebreid verslag. Foto: Johan Edel De DELTASTROMEN nieuwsbrief van augustus 2010 met de volgende onderwerpen: 24-uurs-biodiversiteits- marathontelling op Tiengemeten De Spotvogel: “Kees van Oers heeft zijn gehoorapparaat verloren in de Dintelse Gorzen ” Vervolgverhaal “Hugo Schortinghuis een markant figuur op een bijzonder eiland” Contact met de redactie Bijzondere mededeling! Korendijkse slikken Op het eind van de vakantie weer een leuke nieuwsbrief 24-uurs-biodiversiteitsmarathontelling op Tiengemeten Een terugblik op een succesvolle inventarisatie Tiengemeten is sinds 2007 officieel aan de natuur ‘teruggegeven’. De enige processen die het eiland nog vormen zijn de processen van weersinvloeden, eb en vloed, en de spontane vestiging van plant en dier. Dit is uniek voor Nederland, en zeker omdat het om 1040 hectare gaat. Daarom is monitoring een belangrijk instrument om te kunnen volgen hoe het eiland zich ontwikkelt. Er werd al van oudsher veel geïnventariseerd op Tiengemeten, maar dat was altijd per soortgroep apart. Nog nooit was er in één keer naar al het voorkomende leven gekeken op het eiland.

description

Natuurmonumenten nieuwsbrief beheereenheid Krammer Volkerak Haringvliet

Transcript of Deltastromen augustus 2010

Page 1: Deltastromen augustus 2010

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

Zomer-augustus 2010 Zoals bekend brachten we in de maand juli geen nieuwsbrief uit vanwege de vakantieperiode, maar deze maand brengen we weer een leuke nieuwsbrief met achtergronden, wetenswaardigheden en nieuwe ontwikkelingen binnen onze beheereenheid. Op Tiengemeten is er onlangs voor het eerst een 24-uurs-biodiversiteits- marathontelling gehouden, waarbij veel aandacht van de pers voor deze bijzondere telling. We waren met dit gebeuren zelfs in het NOS-journaal te zien. De richtlijn is om dit om de 2 à 3 jaar te herhalen. In deze nieuwsbrief een uitgebreid verslag.

Foto: Johan Edel

De DELTASTROMEN nieuwsbrief van augustus 2010 met de volgende onderwerpen:

• 24-uurs-biodiversiteits- marathontelling op Tiengemeten

• De Spotvogel: “Kees van Oers heeft zijn gehoorapparaat verloren in de Dintelse Gorzen ”

• Vervolgverhaal “Hugo Schortinghuis een markant figuur op een bijzonder eiland”

• Contact met de redactie • Bijzondere mededeling!

Korendijkse slikken

Op het eind van de vakantie weer een leuke nieuwsbrief

24-uurs-biodiversiteitsmarathontelling op Tiengemeten Een terugblik op een succesvolle inventarisatie

Tiengemeten is sinds 2007 officieel aan de natuur ‘teruggegeven’. De enige processen die het eiland nog vormen zijn de processen van weersinvloeden, eb en vloed, en de spontane vestiging van plant en dier. Dit is uniek voor Nederland, en zeker omdat het om 1040 hectare gaat. Daarom is monitoring een belangrijk instrument om te kunnen volgen hoe het eiland zich ontwikkelt. Er werd al van oudsher veel geïnventariseerd op Tiengemeten, maar dat was altijd per soortgroep apart. Nog nooit was er in één keer naar al het voorkomende leven gekeken op het eiland.

Page 2: Deltastromen augustus 2010

Deltastromen, augustus 2010 2

Projectleidster: Saskia Pilanen (stagiaire) Begeleiding: Gehele beheerteam afd. Haringvliet Krammer/Volkerak Verslag marathontelling van plant en dier op Tiengemeten! Op vrijdagmiddag 16 juli kwamen rond 15:10 uur de eerste inventariseerders het eiland al op. De marathontelling van plant en dier op Tiengemeten zou om 18:00 uur beginnen! De pers verzamelde zich ook rondom het informatiecentrum, dat gevestigd is in de Margueritahoeve. De grootste groep inventariseerders kwam over met de pont van 18:00 uur. Op die pont bevonden zich ook mensen van radio Rijnmond en een journaliste en een fotograaf van het Algemeen Dagblad. Marlies Haagsma, Eduard Reuvers, mijn zus en ikzelf waren op dat moment aan het eten in de Herberg, drie kilometer verderop op het eiland. We hadden onze krachten dan ook nodig voor hetgeen wat komen zou! Rond 18:00 uur begaven wij ons weer richting het informatiecentrum om onze gasten te ontvangen! Iets later hadden we een aantal stoelen achter elkaar gezet, zodat men plaats kon nemen en zodat ik met het openingswoord kon beginnen. Met de microfoon van radio Rijnmond op een paar centimeter van mijn gezicht heette ik iedereen welkom. Informatie In het kort gaf ik wat informatie over de geschiedenis van het eiland en de natuurontwikkeling die er plaatsvindt sinds de herinrichting. Het nut van monitoren heb ik hierbij goed belicht, omdat het eiland nog steeds in ontwikkeling is, van pionierssoorten naar het gewenste diverse landschap dat hoort bij zoetwatergetijdennatuur. De inventariseerders hebben alle het speciaal hiervoor bedrukte T-shirt in ontvangst genomen waardoor ze herkenbaar waren voor bezoekers die interesse hadden voor wat er gaande was.

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

Page 3: Deltastromen augustus 2010

Deltastromen, augustus 2010 3 Aan de slag Het avondprogramma bestond uit het inventariseren van de middenkern van het eiland. Een klein groepje is door Eduard met het bootje naar de Irenehoeve gebracht. Hierbij waren twee plantenmensen en twee amfibieënkenners. Joke en Leny begonnen de planten en vlinderinventarisatie bij de dijk langs het water bij de pont. In een uur tijd hadden ze al drie rode-lijstsoorten te pakken! De journalist van radio Rijnmond heeft dit ook opgenomen. “Meteen al belangrijke soorten gevonden!” Het clubje van de zoogdierenwerkgroep van het Zuid-Hollands landschap hadden het nog rustig. Het kleed was al gespannen en de lamp in positie gebracht. Ook de muizenvallen waren op 14 juli al geplaatst en rond 16:00 uur die vrijdag allemaal scherp gezet. Voor de vleermuizen was het ook nog te vroeg: deze worden pas vanaf een half uur voor het donker actief. Om 20:00 uur kwamen de twee laatste inventariseerders voor de nacht met de pont over, ook twee vleermuizenkenners.

De club die bij de Irenehoeve was geweest, was inmiddels klaar met inventariseren en werden door Eduard opgehaald en afgezet tussen Irenehoeve en aardappelloods in. Ook dat gedeelte hoort bij de middenkern en moest bekeken worden. De amfibieënkenners hadden al gauw een visje te pakken, dat nader onderzocht moest worden. Later bleek het de marmergrondel te zijn. De tiendoornige stekelbaars hebben ze ook aangetroffen. Voor amfibieën waren de vondsten overigens schaars. Het beste seizoen voor dat onderzoek is dan ook rond mei. Later op de avond ben ik samen met mijn zus en het busje van Natuurmonumenten de inventariseerders op gaan zoeken om pakjes drinken rond te brengen. Deze kwamen erg gelegen bij de fanatieke inventariseerders. Nachtwerk Toen het zo tegen 10 uur liep moest het grootste gedeelte van de avondclub weer richting informatiecentrum gaan, omdat zij de pont van 10:10 uur moest halen. Een paar mensen bleven slapen op het eiland. Nachtinventarisaties konden bijna beginnen. De schemer trad in en het licht bij het insectenkleed ging aan. Binnen korte tijd zat het kleed helemaal vol met nachtvlinders en

nachtinsecten en kon die inventarisatie ook beginnen. De vleermuizenmensen waaierden uit naar drie locaties op het eiland, namelijk bij de herberg en ook bij de aardappelloods. In de nacht hebben we elkaar nog een aantal keer getroffen. Zo heb ik zelf ook met een batdetector mogen luisteren naar vleermuizen. Bij het informatiecentrum vlogen ze letterlijk om onze oren. Zodra we met de batdetector vleermuizen hoorden, ging een ander met een zaklamp op zoek en zagen we ze vliegen! Sommigen zo groot als een A4-tje! In de nacht is nog verder geïnventariseerd op vleermuizen en nachtvlinders en nachtinsecten. Sommige mensen zijn gaan slapen, andere weer niet. Opstaan Om half 8 ging de wekker weer voor mijn zus en mij. Het was opstaan bij de camping! Schitterend mooi om wakker te worden en meteen in de natuur te zijn. De club die bij het IC verbleef, was al op de hoogte dat het ontbijt om half 9 zou beginnen. Zelf ben ik nog met mijn zus naar de pont geweest die om 08:10 uur aankwam op het eiland. Met die pont kwam het grootste gedeelte van de daginventariseerders over. Joke was nog wat vergeten en is teruggereden naar Roosendaal en kwam daardoor een pont later. De mensen die net aangekomen waren, heb ik een T-shirt gegeven en waar nodig notitiemateriaal. Deze groep heb ik gelijk aan het werk gezet, of beter gezegd uitgelegd welke delen van het eiland onderzocht moesten worden en waar de grenzen waren. De club amfibieënmensen had verder geen informatie nodig en kon aan het werk! Ook Adrie is gelijk op mossenjacht gegaan, en vond deze vooral bij de haven op de stenen. Na het ontbijt in de Herberg met de club overnachters begon het te regenen. Voor de mossen alleen maar wenselijk, omdat deze dan beter te zien zijn, maar voor vlinders en libellen minder wenselijk! Gelukkig hebben Leny en Henk zich hierdoor niet laten stoppen. Later op de dag konden zij mooie vondsten terugrapporteren aan mij. Het buitje hield gauw op en een mooie zonnige dag begon daarna. Het was niet te warm en niet te koud. Al ging het gaandeweg wel steeds meer waaien. Kees doet altijd mee Joke was inmiddels met Kees van Oers naar de Blanke Slikken gegaan (het westen). Het minst makkelijk begaanbare gedeelte van het eiland. Allebei wilden ze voor geen goud een ander gedeelte op planten inventariseren. Ook al is Kees van Oers de jongste niet meer, samen zijn ze over kreekjes en heuvels gegaan om soorten te noteren! Op de Blanke Slikken is er een enorme verscheidenheid aan planten. Later op de dag hebben Eduard en ikzelf dit enthousiaste duo opgehaald met het gatortje (een terreinwagentje) Ondanks dat ze moe waren, vonden ze het zonde dat de inventariseertijd er al bijna op zat! Het oosten van het eiland is door José van Houten,

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

Page 4: Deltastromen augustus 2010

Deltastromen, augustus 2010 4 Loes Ambrosius en Leo Vermaas bekeken op planten. Truus van Belle en El Rookhuizen samen met Marianne zijn bij de Griendweipolder begonnen met inventariseren en kwamen ook met mooie vondsten terug! Leo heb ik aan het einde van de ochtend naar de middenkern van het eiland gebracht, zodat hij met Adri Gladdines naar het westen kon gaan. Adri heeft de mossen bekeken, en Leo de vegetatie. Overdag zijn er nog twee cameraploegen actief geweest op het eiland, RTV Rijnmond wilde filmmateriaal en interviews en daarvoor heeft o.a. Eduard Reuvers zich geleend. De NOS was er ook, en speciaal daarvoor is Henk Maijer naar het eiland gekomen. Ook zijn er veel inventariseerders gefilmd, terwijl ze bezig waren. Verder heb ik die ochtend nog een interview afgegeven aan radio Hoeksewaard over dit initiatief. Met de pont van 14:00 uur kwamen er nog twee slakken-experts over. Deze zijn direct aan de slag gegaan. Helaas was het droge weer van de periode voorafgaand aan het weekend niet ideaal voor slakken. De vondst van Harry Martens (Algen-expert) viel hem zelf erg tegen. Hij vroeg zich af waarom de groenalgen zo matig vertegenwoordigd waren. Er wordt aangenomen dat het komt omdat het (grond) water nog veel zoute invloeden heeft. Vooral in kwelwater komt nog veel zout mee omhoog. Ook waren de watermonsters die we eerder genomen hadden, uit het ondiepe kommoeras (weelde) genomen. Daarvoor was het al dagen erg warm en het water daar was hooguit 15 centimeter diep. Er wordt dus ook aangenomen dat de te hoge temperatuur alsmede het zoutniveau een oorzaak kan zijn van de tegenvallende vondst van algen in het water. Visbedrijf Nobel is vanaf 10 uur bezig geweest met visfuiken uit het water te halen. Dit trok, zoals de bedoeling was, ook publiek! In grote tonnen leegden zij hun fuiken en legden ze per soort uit wat het was. Na het determineren hebben ze de vangst weer teruggelaten in de oude kreek.Tegen 16:00 uur kwamen veel inventariseerders druppelsgewijs weer aan bij het informatiecentrum en nadat ook Kees en Joke opgehaald waren hebben we de tafels en stoelen in een rij gezet, zodat we er allemaal omheen konden zitten. Een natje en een droogje Daarna serveerden de medewerkers van het IC de hapjes en de drankjes. Ik deed mijn dankwoordje, mijn moeder deelde nog wat prijsvraagformulieren rond en zo eindigde de inventarisatie. Men was moe, maar voldaan! Een aantal mensen zijn met de pont van 16:00 teruggegaan, maar de meesten bleven nog even napraten met een hapje en een drankje. Om 17:00 ging iedereen het eiland af. Aan de wal werd ik nog gebeld door een journaliste van de NOS die het laatste nieuws wilde weten. Op het NOS-nieuws van 18:00 werd dan ook een mooie reportage uitgezonden over de marathontelling. (Groetjes Saskia)

Aal

Tegenwoordig met uitsterven bedreigd, maar bij ons volop aanwezig

De cameraman van de NOS samen met de vissers van Nobel

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

Page 5: Deltastromen augustus 2010

Deltastromen, augustus 2010 5

AANGETROFFEN RODE LIJST-SOORTEN Duits viltkruid Heemst Kamgras

Kattendoorn Knopig doornzaad Korenbloem Moeraswespenorchis

Rode ogentroost s.s. Slanke wikke Veldgerst

Ransuil Kwetsbaar Slechtvalk Gevoelig Tapuit Bedreigd Tureluur Gevoelig Veldleeuwerik Gevoelig !! Velduil Ernstig bedreigd

In totaal zijn er 614 verschillende planten en dieren geteld. Velduil informatie

Velduilen zijn zeldzame grondbroeders van ruige terreinen met open plekken zoals duinvalleien, rietmoerassen en hoogvenen. Het voedsel bestaat meestal grotendeels uit veld- en woelmuizen. Daarnaast worden ook andere muizen en vogels gegeten. Velduilen zijn echte zwervers die zelfs afgelegen eilanden weten te bereiken. In Nederland geboren vogels trekken soms weg tot in noordelijk Scandinavië en Rusland, maar andere blijven hun leven lang binnen de landsgrenzen. In tijden van muizenschaarste tonen velduilen zich echte zwervers. Er is daardoor geen sprake van trekvogels of standvogel pur sang, maar meer van een opportunistisch trekgedrag. Velduilen broeden al lange tijd in wisselende aantallen in de duinstreek en in moerasgebieden. Sinds de jaren vijftig is in het zuiden en oosten sprake van een dalende tendens; op de Waddeneilanden en in de Flevopolders daarentegen nam de soort toe.Flevoland (met een piek van 75 tot 150 paar in 1974) is inmiddels echter weer bijna verlaten, terwijl de Waddeneilanden - speciaal Ameland - nu hèt bolwerk van de soort in Nederland vormen. Het aantal broedparen schommelde begin 90'er jaren tussen de 50 en 175 paar, waarvan tenminste driekwart op de Waddeneilanden. In de periode 1998 - 2000 stelde SOVON vast dat er nog slechts sprake was van 35 - 45 broedparen. De toekomst van de velduil is, gelet op deze aantallen, allerminst rooskleurig te noemen. (bron: www.vogeltrackers.nl ) De spotvogel!

De rust op de Dintelse Gorzen is ook niet meer wat het geweest is

Illustratie: Elsa van der Wal

Kees van Oers heeft zijn gehoorapparaat verloren in de Dintelse Gorzen

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

Page 6: Deltastromen augustus 2010

Deltastromen, augustus 2010 6 Vervolgverhaal

“Hugo Schortinghuis een markant figuur op een bijzonder eiland” De Bullen moesten van die nieuwe lichting jongeren in eerste instantie helemaal niets hebben. Ook lag natuurlijk het Golden Earring bevriende schip van radio Veronica er vlak voor de Nederlandse kust, wat voor de Kikkergroepen juist zeer inspirerend werkte. De Plu droegen het liefst blauwe lederen jacks en puntlaarzen en als ze gingen dansen colberts met een dun dasje. En die Indiërs konden echt veel beter dansen dan de Kikkers. Er waren nog meer verschillen: de Kikkers reden op veelal volledig zwarte Puch-bromfietsen met hoog stuur, een supergrote pingpongbel en zweefzadel en luisterden naar muziek van The Kinks en The Who, terwijl de Plu Puchs met laag stuur en duozadel bereden met veel verchroomde onderdelen en naar “Indo-rock” van The Crazy Rockers, The Javelins en Rene & the Aligators luisterden. Later kwamen ook de Zundapps en Kreidlers ten tonele. Het kon niet hard genoeg gaan. Af en toe kwam het dus tot vechtpartijen tussen de beide groepen, vaak om meisjes maar ook vanuit verveling of om gewoon spannende lol te maken. Rond 1966 verdwenen de beide groepen geleidelijk, maar naar aanleiding van een radioprogramma werd in 1996 alsnog de vrede getekend en in 1997 was er zelfs een gezamenlijke reünie in aanwezigheid van de burgemeester van Den Haag. En daar was Hugo natuurlijk ook van de partij, wederom samen met zijn oude kameraden George Kooymans en Rinus Gerritsen. Hugo heeft er een paar weken later een lezing mogen geven over de echte waarheden van het sixtiesleven in het Den Haag van toen. (Wat deze bekende Nederlandse rockband betreft, was Hugo voornamelijk bevriend met George en Rinus. Barry Hay die pas veel later tot de Golden Earring toetrad, werd op een gegeven moment vaste klant bij Hugo. De band had vele wisselingen in de begintijd maar Hugo heeft ”alle” leden van deze Nederlandse superband gekend en van dichtbij meegemaakt. Zaal de Marathon was o.a. een belangrijke verzamelplaats). Hugo verplaatste zich vroeger zoals het een succesvolle Hagenaar betaamt meestal in grote dure auto’s zoals Rover, Jeep, Ford Granada, Camaro, welke vanwege zijn klein van stuk zijn speciaal voor hem waren omgebouwd, maar daardoor voor hem moeilijk te besturen waren, zij het natuurlijk veel beter voor hem, dan in de normale outfit van hoe auto’s gebouwd worden. Later had hij zelfs een Cheordal Malibu met eigen chauffeur (de chauffeur had zich spontaan bij Hugo aangemeld), dan kon hij rustig onbevangen dronken worden. Toen hij in ‘73 op Tiengemeten voor het eerst aankwam rijden in die supergrote Ford Granada zag op het toenmalige pontveer niemand hem uitstappen. Men zag alleen de deur van de auto open gaan. Dat veroorzaakte meteen grote hilariteit. (wordt vervolgd) Contact met de redactie Wij van de redactie zijn reuze benieuwd naar uw reactie op deze nieuwsbrief, maar ook naar kopij voor de volgende nieuwsbrief. Indien u suggesties heeft of belangrijke nieuwsfeiten, laat het ons weten. U kunt ons het beste bereiken via de e-mail of mobiele telefoon.Willem van Gilst is te bereiken op: [email protected] of [email protected] of 06-54384836 Op pagina 7 van deze nieuwsbrief Deltastromen nog een bijzondere mededeling!

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

Page 7: Deltastromen augustus 2010

Deltastromen, augustus 2010 7

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

Wij gaan trouwen!

We zijn hartstikke blij, niet alleen met elkaar, maar ook met onze kinderen! We zijn trots op ze en vinden het fantastisch dat we met elkaar

zoveel mooie momenten mogen delen!

We willen niets liever dan elkaars man en vrouw zijn! Daarom gaan we 24 september trouwen!

Dit zal om 14.30 uur plaatsvinden in het gemeentehuis van Hendrik Ido Ambacht.

Adres: Weteringsingel 1 3342 AC Hendrik Ido Ambacht.

Je bent/jullie zijn van harte welkom!

Arie Bol & Marlies Haagsma

Antoniuslaan 43 3341GA Hendrik Ido Ambacht

078 6817420