Delta Water Award 2009

32
2009

description

Eerste editie Delta Water Award

Transcript of Delta Water Award 2009

Page 1: Delta Water Award 2009

2009boekje DWA Monique.indd 1 10-11-2009 10:36:31

Page 2: Delta Water Award 2009

Wie de geschiedenis kent, kent de toekomst. En wie de toekomst kent, schrijft geschiedenis!

Als ik de kracht van de innovatieve plan-nen voor deze eerste Delta Water Award zie, dan zou het mij niets verbazen als onze toekomst mede getekend wordt door de ideeën die voor deze prijsvraag ontwik-keld zijn. Ideeën die de geschiedenis van de strijd tegen het water als vertrekpunt nemen, maar die daarna vooral ver-der gaan en zoeken naar vernieuwende manieren om op slimme wijze samen te leven mét het water. Een positieve koers van kansen die wij in de Zuidwestelijke delta al hebben ingezet, en waaraan de teams van young professionals nu een belangrijke bijdrage leveren. Met sterke projectideeën die vaak niet alleen voor onze eigen delta interes-sant zijn, maar die wereldwijd potentie hebben. Want laten we niet vergeten dat het grootste deel van de wereldbevolk-ing in deltagebieden leeft. Niet zelden in streken waar relatief weinig kennis is over hoe men op een veilige manier met het

water kan omgaan. In Zeeland ontwik-kelde know-how wordt dan ook steeds vaker wereldwijd gevraagd en ingezet. Zo hebben we samenwerkingsverbanden met onder meer Bangladesh, China, de Verenigde Staten en Vietnam.

Om onze ambitie ‘Zeeland: veiligste en slimste delta ter wereld’ te blijven waarmaken, is het essentieel om continu te investeren in nieuwe kennis, en vooral in mensen die deze kennis ontwikkelen. Daarom ben ik ontzettend blij met de prestaties van de genomineerde teams. Vanaf deze plaats bedank ik dan ook alle jonge talenten die met zoveel energie en passie hebben gewerkt aan hun project-plannen voor de Delta Water Award! Op het moment dat ik dit voorwoord schrijf, weet ik zelf nog niet wie de winnaars zijn, maar wat mij betreft hebben alle zes genomineerde teams een prestatie van formaat geleverd waarmee ik ze van harte feliciteer. De provincie Zeeland en haar partners zijn trots op de resultaten en gaan serieus onderzoeken welke plannen de Zeeuwse delta kunnen versterken. Ik kijk nu al uit naar de volgende editie

van de Delta Water Award, waarvan de fi nale in 2011 plaatsvindt. Wat zou het prachtig zijn als daarin ook een team zit dat is afgevaardigd vanuit de nieuwe Delta Academy die dit jaar van start is gegaan. Jonge talenten uit Zeeland en daarbuiten roep ik bij deze op om nu al partners te zoeken om te brainstormen over nieuwe ideeën voor de delta van de toekomst! Laat je inspireren door de inventiviteit en originaliteit van de plan-nen die in deze uitgave beschreven staan. Samen blijven we bouwen aan slimme en veilige deltagebieden in Zeeland en daarbuiten.

Karla PeijsCommissaris van de Koningin

Delta Water Award draagt bij aan innovatieve koers Zeelandvoor

woordwoord

11 februari 2009Karla Peijs (midden) tussen leden van genomineerde teams,links van Karla Peijs jurylid Jan Stuip

‘Er zijn projectideeën bij

met wereldwijde potentie.’

boekje DWA Monique.indd 2 10-11-2009 10:36:37

Page 3: Delta Water Award 2009

Deze eerste Delta Water Award is voor de provincie en haar partners van grote betekenis.

Niet alleen door de prikkelende plannen die de prijsvraag heeft opgeleverd, maar ook doordat de jonge waterwerkers op deze manier betrokken zijn bij onze Zuid-westelijke delta en bij de uitdagingen waar wij voor staan. Op hun beurt, begrijp ik uit de interviews in deze uitgave, zijn de deelnemers ook extra gemotiveerd en geïnspireerd geraakt door de ontwikkelingen in Zeeland. Zo brengen we elkaar op een hoger plan. Laat dat nu net onze bedoeling met deze prijsvraag zijn!

De Delta Water Award komt als idee voort uit de Hogeschool Zeeland en is nu ook verbonden aan de nieuwe Delta Academy. Deze prijs en opleiding sluiten aan bij vele andere initiatieven waarmee de pro-vincie en haar partners toekomstgerichte proefprojecten ondersteunen. Veiligheid staat daarbij voorop. Dat geldt niet alleen voor Zeeland; de voorstellen van de Deltacommissie betreffen ingrijpende

maatregelen voor alle laaggelegen delen van ons land. Hoe die veiligheid te bereiken en hoe die in de veranderende klimatologische omstandigheden te rea-liseren, is allang niet meer een zaak van uitsluitend civiel-technische oplossingen. Door de ecologische problemen, die het neveneffect zijn van de Deltawerken, zijn we anders over water gaan denken. Henk Saeijs, oud-directeur-hoofdingenieur van Rijkswaterstaat in Zeeland, liep voorop in de moderne benadering die water niet meer als vijand ziet, maar in plaats daarvan als bondgenoot. Hij zei: ‘Moeder natuur is de beste ingenieur!’ Daar sluiten de inzendingen voor de award prachtig bij aan.

Wat mij als gedeputeerde van Water, Natuur én Landschap is opgevallen, is dat er bij een aantal teams nadrukkelijk aandacht is geweest voor de vormgeving van het landschap. Dat is een belangrijk item, waar nog te vaak aan voorbij wordt gegaan. Een klimaatbestendig veilige, ecologisch veerkrachtige, economisch vitale toekomst vraagt ook om een sterke, eigentijdse vormgeving. Het doet me

goed dat hieraan door de nieuwe gene-ratie wetenschappers zo ruim aandacht is besteed. Ik zal mij er op mijn beurt voor inzetten dat de ontwerpen en innova-ties ook daadwerkelijk hun weg vinden. Zo gaan de Provincie Zeeland en haar partners serieus bekijken in hoeverre de bedachte initiatieven ingepast kunnen worden in het uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta. Daarnaast hoop ik dat de Hogeschool Zeeland de projecten als casussen voor de studie aan de Delta Academy zal kunnen gebruiken. Op die manier inspireren de jonge talenten van vandaag hun aanstaande collega-waterwerkers van morgen!

Frans HamelinkVoorzitter StuurgroepDelta Water Award,Gedeputeerde Provincie Zeeland

‘Enthousiaste jonge waterwerkers voelen zich betrokken bij de Zuidwestelijke Delta.Zo brengen we elkaar op een hoger plan’ Op de foto:

Frans Hamelink (rechts) met projectleider Ruben Akkermans tijdens de nominatiebijeenkomst.

‘Ik zet me ervoor in dat

innovaties ook daadwerkelijk

hun weg vinden.’

boekje DWA Monique.indd 3 10-11-2009 10:36:40

Page 4: Delta Water Award 2009

Grevelingen: van Meer naar Delta

winnaareerste prijseerste prijs

boekje DWA Monique.indd 4 10-11-2009 10:36:47

Page 5: Delta Water Award 2009

Zeeland is het land van schorren, slikken en getijden. Van landbouw, recreatie en natuur. Zeeland is ontgonnen, ingepolderd, bedijkt, en van duinen voorzien door haar inwoners. Al deze ingrepen hebben weliswaar geleid tot een veiliger gebied, maar de regio kent ook de nodige vraagstukken.

Zo heeft Zeeland behoefte aan een verbeterde ecologische omstandigheden en aan een betere waterkwaliteit. Daarnaast verslechtert de regionale economie door de stagnatie van de bevolkingsgroei en het toerisme. Er bestaat een vurige wens Zeeland haar eigen iden-titeit terug te geven door het oorspronkelijke delta-karakter te versterken.

‘Grevelingen: van Meer naar Delta’ wil de Zuidwestelijke Delta een impuls geven op zowel economisch als ecologisch vlak. Daarbij wordt geput uit de historie van de Zuidwestelijke Delta, door de dynamiek terug te brengen in de delta en door land en water te verbinden. In de regio spelen al verschillende initiatieven op het gebied van verbetering van de waterkwaliteit, maar de koppeling met een achterliggende bredere visie ontbreekt vaak. In dit plan is gekozen voor een integrale aanpak. Alle belangen en plandelen zijn afzonderlijk bekeken en monden uit in een totaaloplossing. Het plan is bewust uitgewerkt voor twee specifi eke gebieden: het Grevelin-genmeer en het Volkerak. In de toekomst kan de Delta verder worden vergroot door een verbinding te maken met de Oosterschelde.

Een belangrijk onderdeel van het plan is het toelaten van een beperkt getij in deze gebieden ter verbetering van de waterkwaliteit en natuurwaarden. Verschillende visies en studies hebben hierbij als leidraad gediend. De terugkeer van het getij biedt goede mogelijk-heden voor de recreatie in het gebied. In het plan is de bewuste keuze gemaakt om de recreatie te spreiden over het gehele plangebied en niet langs de kust te centreren. Deze keuze om specifi eke functies toe te kennen aan onderdelen in grootschalige gebieden is uniek in Nederland.

Om een beperkt getij in het gebied te realiseren, zijn de volgende, stapsgewijze ingrepen nodig:1. Aanpassing Brouwersdam met 2 doorlaatsluizen en een getijdecentrale;2. Aanpassing Grevelingen door aanleg van een doorlaat;3. Aanpassing randen Grevelingen en Volkerak;4. Aanleg voorzieningen als zeejachthaven, getijdehavens en extra voorzieningen op de eilandjes in de Grevelingen en Volkerak.

Het plan sluit op meerdere punten goed aan op het onlangs gepresenteerde advies van de Deltacommissie. Het gekozen tijdspad loopt parallel aan de eerste fase van het nieuwe Deltaprogramma (2010 - 2040), wat de juridische en fi nanciële haalbaarheid van het plan sterk vergroot. Een integraal plan voor de herinrichting van een gehele regio vereist een breed draagvlak. Daarom is een korte vragenlijst verstuurd naar vijftig belanghebbenden, variërend van beleidsmakers tot natuurorganisaties en van horeca-exploitanten tot vissers en bewoners. De resultaten zijn in het uiteindelijke plan verwerkt. ‘Grevelingen: van Meer naar Delta’ biedt niet alleen een innovatief, maar ook een verleidelijk perspectief voor heel Zeeland!

Grevelingen: van Meer naar Delta

eerste prijseerste prijsdoor:BAM InfraconsultAM Deltares

...innovatief en verleidelijk perspectief voor heel Zeeland...boekje DWA Monique.indd 5 10-11-2009 10:36:52

Page 6: Delta Water Award 2009

Martijn Meijer BAM Infraconsult, teamlid ‘Grevelingen: van Meer naar Delta’:

‘Mijn twee collega-waterbouwkundig ingenieurs en ik waren al bekend met de regio, als zeilers en als voorma-lige inwoners van de Zuidwestelijke Delta. We waren dus ook min of meer bekend met de problemen met de wa-terkwaliteit en de matige recreatieve kwaliteit van het kustgebied. Onze ervaring: je beleeft het water eerder als een statisch, brak meer dan als een dynamisch kustwatergebied. En je komt overal grote waterbouwkundige constructies tegen die het gebied op slot zetten. In ons plan willen wij het gebied letterlijk ontsluiten en zo de waterkwaliteit, economie en recreatie in het gebied versterken.’

Getijdehaven

... maatschappelijk draagvlak doorvijftig belangengroepen uit de omgevingeen vragenlijst te sturen...

boekje DWA Monique.indd 6 10-11-2009 10:37:08

Page 7: Delta Water Award 2009

Integraal plan ‘Vanaf het begin was onze inzet: een integraal langetermijnplan voor de regio. We zijn daarom bewust op zoek gegaan naar aanvullende expertises. Al snel kwam een ecologe van Deltares met specifieke kennis over de Delta het team versterken. Ons zusterbe-drijf AM Vastgoed leverde de nodige kennis op het terrein van gebieds- en conceptontwikkeling. En LOLA land-schapsarchitects stond garant voor de verbeelding van onze plannen en een inzichtelijke presentatie.’

Oplossingen‘We waren het er gauw over eens dat het gebied De Grevelingen die uit-dagingen bood waar we naar op zoek waren. Geleidelijk aan breidde het plan zich uit, zowel in het gebied dat wordt bestreken als in de geboden oplossin-gen. Zo stellen we in het huidige plan

op termijn een verbinding voor met de Oosterschelde, waarbij de Delta nog verder wordt uitgebouwd. En bieden bijvoorbeeld innovatieve oplossingen als de ‘eco-lodges’, eenvoudige gastver-blijven dicht bij de natuur. Die kunnen mogelijk gerealiseerd worden op de zandbanken, die binnen het slikkenge-bied ontstaan als gevolg van het getij.

Bsik-programma ‘Delft Cluster’ ‘Het ondersteunende Bsik-programma ‘Delft Cluster’ leerde ons de belang-rijke les: zorg voor zoveel mogelijk maatschappelijk draagvlak voor dit meerjarenplan, dat een gehele regio betreft. Die suggestie indachtig hebben we een vragenlijst aan vijftig belangengroepen gestuurd, van jacht-haveneigenaren tot beleidsmakers. We hebben deze resultaten gebruikt bij de verdere ontwikkeling van ons plan. Het heeft er onder andere toe geleid dat

we een deelplan, om een zandbank om te toveren tot een eiland voor de kust, uiteindelijk hebben laten vallen.’

Duidelijke stappen‘Ons plan beslaat veertig jaar en mikt dus op de lange termijn. Juist daarom hebben we veel aandacht besteed aan de fasering. In vier heldere stappen, van de aanpassing van de Brouwersdam en de Grevelingen tot de aanleg van recreatieve voorzieningen. De werkzaamheden worden goed op elkaar afgestemd, zodat de hinder voor de direct betrokkenen minimaal is.’

Meer informatie: Martijn Meijer, 06 – 291 21 831

Bsik-programmaDe Nederlandse overheid heeft maatregelen genomen om innovatiekansen in Nederland beter te benutten. Het Besluit Subsidies Investeringen Kennisinfrastruc-tuur (Bsik) is daar één van. Bsik is een breed opgezet, nationaal stimulerings-programma voor onder-zoek, waarmee Nederland haar fundament voor de toekomst wil versterken. De Delta Water Award heeft de genomineerde teams gekoppeld aan passende Bsik-programma’s. Lees meer over het Bsik-programma op www.senternovem.nl

Martin Meijer

Elaboration getijdehavenSluis en haven Brouwersdam vanaf de zee

boekje DWA Monique.indd 7 10-11-2009 10:37:14

Page 8: Delta Water Award 2009

Van Zoute Vijand naar Zilte Vriend

winnaartweede prijstweede prijs

boekje DWA Monique.indd 8 10-11-2009 10:37:20

Page 9: Delta Water Award 2009

De laatste jaren is zeespiegelstijging een hot issue. Bodemdaling daarentegen krijgt veel minder aandacht. Onterecht, want de gevolgen versterken elkaar, zowel bij hoogwaterveiligheid als bij de verzilting van landbouwgronden.

Met een uitgekiend rotatiesysteem wordt het zoute water, traditioneel de vijand, getemd. Door laag gelegen polders tijdelijk terug te geven aan de natuur kan sediment uit het water gevangen worden. Bodemdaling wordt zo omgezet in bodemstijging, het zogenaamde ‘oppolderen’. Als het laaggelegen gebied hoog genoeg ligt, kan het weer in gebruik worden genomen voor gangbare landbouw. Zo werkt zout water mee aan het oppolderen en de instandhouding van zoete landbouw: van zoute vijand naar zilte vriend!

De landbouw krijgt een impuls, in plaats van gronden waarvan de kwaliteit afneemt door steeds meer zoute kwel, komen nieuwe gronden met vruchtbaar slib beschikbaar. De agrarische opbrengst van deze gronden is hoger dan de opbrengst in polders die langer geleden van het water zijn afgescheiden.

Ook natuurontwikkeling krijgt een impuls. Laaggelegen polders komen in contact met water dat sediment bevat en er ontstaan jonge schorren. Dit zijn belangrijke gebieden waar vogels fourageren. Deze schorren ontwikkelen zich op natuurlijke wijze tot hoge schorren. Hiermee gaat de voedselwaarde voor steltlopers achteruit. In de volgende fase van de rotatie komen weer nieuwe gron-den beschikbaar voor de ontwikkeling van jonge schorren.

De hoogwaterveiligheid wordt groter doordat een brede zone wordt ingezet voor de kustverdediging. Op de eerste dijk verliezen de golven hun kracht, de tweede dijk is de uiteindelijke bescherming van het achterliggende land.

Het plan ‘Van Zoute Vijand naar Zilte Vriend’ sluit aan bij de Zeeuwse traditie van landaanwinning en versterkt de regionale identiteit. De dynamiek die Zeeland kenmerkt, krijgt een plaats in het landschap!

Van Zoute Vijand naar Zilte Vriend

tweede prijstweede prijsdoor: CSO adviesbureau voor Milieu, Ruimte en Water,CLM Onderzoek en AdviesH+N+S Landschapsarchitecten

...zout water werkt mee aan het ‘oppolderen’ en de instandhouding van zoete landbouw...

boekje DWA Monique.indd 9 10-11-2009 10:37:23

Page 10: Delta Water Award 2009

Henriette Stoop CSO Milieuadviesbureau BV, teamlid ‘Van Zoute Vijand naar Zilte Vriend’ :

‘Bij CSO lag er geen plan op de plank, maar een aantal van onze mensen is bij elkaar gaan zitten en één ding was zeker: aan ideeën geen gebrek! Uiteindelijk hebben we gekozen voor het onderwerp bodemdaling. Zeespiegelstijging krijgt veel media aandacht, maar mensen die zich met bodemdaling bezighouden, voelen zich nog vaak roependen in de woestijn. We vinden het hoog tijd om dit belangrijke onderwerp onder de aandacht van een breder publiek te brengen.’

Perfecte aanvulling‘Als je in Zeeland iets op het land wilt

Zeeuwse natuur

primaire waterkering schor- zilte gewassen en cultuur

Door natuurlijke sedimentatieprocessen wordt het land opgehoogd

...het Wereld Natuur Fonds heeft beloofd mee te helpen met de realisatie, zodra we een gebied hebben gevonden waar we kunnen experimenteren...

boekje DWA Monique.indd 10 10-11-2009 10:37:25

Page 11: Delta Water Award 2009

Martin Meijer

nieuwe contactzonetussen land en wateren zoet en zout water

doen, krijg je al snel met landbouw te maken. Daarom zochten we contact met CLM, een bureau dat sterk gericht is op duurzame landbouw. Dit was een perfecte aanvulling op onze -voornamelijk geografische- expertise.

Bsik-programma ‘Klimaat voor Ruimte’en Innovatienetwerk Via het Bsik-programma ‘Klimaat voor Ruimte’ en het Innovatienetwerk kwa-men we in contact met deskundigen uit alle disciplines: techniek, natuur en aquacultuur. Met hun bijdragen konden we onze plannen verder ontwikkelen. Ook twee enthousiaste landschapsarchitecten van H+N+S zijn aangehaakt.’

‘Het plan vormde zich in golven, vergelijkbaar met ons onderwerp: sedimentvorming. Elke keer kwam er

een ‘golf’ aan nieuw materiaal binnen, dat zich moest ‘settelen’. Sommige ideeën die al enigszins neergeslagen waren, warrelden met een volgende golf weer op of spoelden er zelfs weer uit.’

Van knelpunt naar kans‘Door gesprekken met agrariërs en andere mensen in Zeeland is ons plan geëvolueerd. We begonnen te ontwer-pen voor een concrete locatie binnen een gebied met knelpunten. Nu staat er een breed concept dat we kunnen inzetten waar de mogelijkheid zich voordoet. We zien in dat we het plan niet binnen een of twee jaar kun-nen realiseren. Maar als we rekening houden met gevoelens en emoties, blijken de meeste gesprekspartners achter het concept te staan en goed mee te kunnen denken over het plan en de praktische toepassing.’

Enthousiasme vasthouden‘Met een aantal componenten kunnen we wel snel aan de slag. Wij willen alle partijen om de tafel krijgen om wederzijds vertrouwen op te bouwen. En we vinden het belangrijk om de betrokkenheid en het enthousiasme vast te houden. Het Wereld Natuur Fonds heeft beloofd mee te helpen met de realisatie zodra we een gebied hebben gevonden waar we kunnen experimenteren, dat geeft ons de kans ons plan in de praktijk te toetsen.’

Meer informatieHenriette Stoop, 06 – 227 62 055

primaire waterkering schor- zilte gewassen en cultuur

Gras of akkerland Sluiten waterinlaten Zilte gewassen, overgang zout - zoet

teamleden van Van Zoute Vijand naar Zilte Vriend, rechts: Henriette Stoop

boekje DWA Monique.indd 11 10-11-2009 10:37:28

Page 12: Delta Water Award 2009

Tidal Economy

winnaarderde prijsderde prijs

boekje DWA Monique.indd 12 10-11-2009 10:37:30

Page 13: Delta Water Award 2009

De kwaliteit van onze Zuidwestelijke Delta staat onder druk, zowel fysiek als maatschappelijk. Dat vraagt om innovatieve oplossingen die zorgen dat de Delta ook in de toekomst leefbaar en duurzaam blijft. ‘Tidal Economy’ gebruikt de kracht van het getij voor een nieuwe, duurzame manier van werken en leven.

Het plan beschrijft een aantal projecten die bijdragen aan een transitie naar een Tidal Economy: het Tij-ater, het getijdenpad, getijdenenergie en autarkie, en zout-zilte agrarische productie. Binnen het plan ‘Tidal Economy’ passen zowel bestaande ideeën als nieuwe ideeën. Bovendien biedt het plan ruimte voor de inbreng van bewoners en gebruikers van de Delta en is het ‘exporteerbaar’ naar andere delta’s in de wereld.

De transitie naar een Tidal Economy verloopt stapsgewijs. Als eerste concrete project is de Getijdenterrasdijk uitgewerkt. Deze getijdenterrasdijk bestaat uit een reguliere dijk, met aan de zeezijde diverse terrassen. Deze terrassen bieden, afhankelijk van de getijhoogten, ruimte aan verschillende functies, zoals natuur, aquacultuur, (zilte) landbouw en recreatie. De terrassen dragen bij aan de basisfunctie van deze dijk: veiligheid bieden. Een maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) laat zien dat de getijdenterrasdijk een hoogwaardig alternatief biedt voor reguliere dijkversterking. De getijdenterrasdijk vormt zo de verbinding tussen het water, de dijk en het binnendijkse gebied. En tussen het veiligheidsbelang en andere lokale belangen.

Een kansrijke locatie voor de getijdenterrasdijk is Yerseke. Een dergelijke dijk past goed bij de ambitieuze toekomstvisie van deGemeente Reimerswaal. Bovendien kan de dijk een bijdrage leveren aan het versterken en uitbreiden van de lokale schaal- en schelp-diersector en de recreatie.

Bij de keuze van de locatie, het ontwerp en de invulling is onder andere rekening gehouden met de huidige natuurwaarden, wensen van mogelijke initiatiefnemers (Gemeente Reimerswaal, Firma Roem van Yerseke) en juridische eisen (Natura 2000, lokale ruimtelijke ordening). Ook is gekeken naar de robuustheid van de dijk bij klimaatverandering en zeespiegelstijging en de fl exibiliteit van de inrichting van de dijk (de dijk is modulair opgebouwd). Bovendien is aandacht besteed aan de maatschappelijke en bestuurlijke haalbaarheid.

Het proces van meningsvorming, planvorming en betrokkenheid wordt van doorslaggevend belang. De getijdenterrasdijk wordt open en in samenspraak met de Deltabewoners en Deltabestuurders verder ontwikkeld.

Om de mogelijkheden van ‘Tidal Economy’ optimaal te benutten, wordt een ‘Patent Pool Tidal Economy’ in het leven geroepen. In deze Pool komen diverse partijen overeen om (innovatieve) ideeën in te brengen, eventueel verder te ontwikkelen, in te zetten en waar mogelijk toe te passen in concrete projecten. Open innovatie kan de ontwikkeling op het gebied van Tidal Economy versnellen en versterken en deze aanpak tot één van de duurzaamheidpijlers van de Zuidwestelijke Delta maken.

Tidal Economy

derde prijsderde prijsdoor:ARCADISTU Eindhoven RU Nijmegen

...leven met de kracht van het getij......boekje DWA Monique.indd 13 10-11-2009 10:37:31

Page 14: Delta Water Award 2009

Martijn de Jong ARCADIS, teamlid ‘Tidal Economy’:

‘ARCADIS streeft ernaar om haar young professionals snel en op een leuke, praktijkgerichte manier op te leiden en te leren netwerken. De Delta Water Award kwam daarom als geroepen. Eerst hebben wij jongeren, samen met senioren binnen ARCADIS, de Radboud Universiteit en de Technische Univer-siteit Eindhoven, gebrainstormd over mogelijke concepten. En al snel een heldere focus bepaald: een haalbaar plan voor de Zuidwestelijke Delta, waarbij de economische ontwikkeling hand in hand gaat met de ontwikke-ling van andere gebruikswaarden. Een duurzaam plan, met veel aandacht voor de implementatiefase en het creëren van draagvlak!’

Recreatiedijk

Getijdeterrasdijk in vogelvlucht

...plan is opgenomen in de toekomstvisievan gemeente Reimerswaal...

boekje DWA Monique.indd 14 10-11-2009 10:37:58

Page 15: Delta Water Award 2009

Bsik-programma ‘Leven met Water’‘Vanuit diezelfde focus hebben we bewust een multidisciplinair team samengesteld. Hulp van buitenaf kregen we door de koppeling aan het Bsik-programma ‘Leven met Water.’ De onderlinge kruis-bestuiving gaf een goed inzicht in de vele aspecten en belangen waarmee je rekening moet houden bij het bedenken van een levensvatbare oplossing. Zo bleek bijvoorbeeld dat de ontwikkeling van een Getijdenterrasdijk met robuuste barrières vanuit technisch oogpunt wenselijk kan zijn, maar vanuit ecologisch en recreatief oogpunt absoluut niet.’

Eb en vloed‘De fase van idee naar concreet plan kende een lange doorlooptijd en had nog het meest weg van een getijdenbeweging: piekmomenten afgewisseld door ‘laag tij’-periodes. Een van die hoogtijmomenten, de tussentijdse presentatie van het plan

op de Hogeschool Zeeland, bleek erg nuttig en hielp ons om het eindplan nog concreter te maken.’

Snel de boer op‘Veel innovatieve projecten stranden voor de uitvoeringsfase. Daarom stond bij ons vanaf het begin de basale vraag centraal: ‘Wat wil de Zeeuw zelf?’ en zijn we met ons plan de boer opgegaan. De gemeente Reimerswaal vindt het idee prachtig pas-sen binnen hun toekomstvisie. Ook het schelpdierbedrijf Roem van Yerseke is zeer enthousiast en wil graag meedoen aan een toekomstige pilot. Zij staan te springen om een plan voor een productie-methode in de buitenlucht, met gebruik-making van vers getijdewater.’

Intentieverklaring‘Met Roem van Yerseke en een aantal andere private en publieke partijen is een intentieverklaring opgesteld om deel te

nemen in de ‘Task Force Getijdenterrasdijk Yerseke’. De gemeente Reimerswaal heeft om praktische redenen nog niet onderte-kend, maar ons plan wel opgenomen in hun toekomstvisie. Er is dus concreet draagvlak voor!’

Op naar een Tidal Economy‘De Getijdenterrasdijk zien wij als een eerste stap op weg naar een Tidal Economy waarmee de Zuidwestelijke Delta zich op de wereldkaart kan zetten. Een Getijdenterrasdijk zou ook een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de acceptatiegraad van ontpolderings-projecten. Immers, de streek krijgt ook een economisch belang.’

Meer informatie: Martijn de Jong, 06 – 507 36 643

Team Tidal Economy, geheel rechts: Martijn de Jong

Yerseke profiel 2015

boekje DWA Monique.indd 15 10-11-2009 10:38:09

Page 16: Delta Water Award 2009

‘De kwaliteit verdient het om serieus genomen te worden’

‘Het plan ’Grevelingen: van Meer naar Delta’ is het sterkst,

omdat hier een interdisciplinair team gezamenlijk

oplossingen voorstelt voor een reëel probleem in onze Delta.’

Toen wij vorig jaar als jury aantraden, schatten wij in dat er

voor deze eerste Delta Water Award zo’n tien teams zouden

worden voorgedragen vanuit de vakwereld. Wij hadden voor

ogen om daar vervolgens drie tot vier teams van te nomineren.

Echter, we werden zeer positief verrast door het grote enthou-

siasme en het krachtige deelnemersveld dat zich aandiende:

maar liefst twintig teams verschenen aan de startlijn.

Van de twintig projectideeën die in januari 2009 werden ingediend, sprongen er zes uit die wij hebben genomineerd voor de eindstrijd. Van februari tot half oktober 2009 is door deze zes teams een geweldige inspanning verricht om van projectidee tot verder uitgewerkt projectplan te komen.

Voor ons als jury was het een hele opgave om de uiteen-lopende prestaties te wegen en te vergelijken omdat ieder team zijn eigen focus en aanpak had. Zo was het team dat uiteindelijk tweede is geworden ‘Van Zoute Vijand naar Zilte Vriend’, wel het team dat wij als het meest innova-tief en origineel hebben beoordeeld. Een plan dat het ons inziens verdient om meegenomen te worden als we naar vernieuwende methoden zoeken om met onze polders in de Zuidwestelijke Delta om te gaan. Ook de derde prijswin-naar mocht op zeer veel waardering van de jury rekenen. Ik schat in dat de Getijdenterrasdijk uit het voorstel ‘Tidal Economy’ daadwerkelijk een verrijking kan betekenen voor het vernieuwen van onze dijken en de wijze waarop we

JuryvoorzitterJuryvoorzitterDavid Luteijn:JuryvoorzitterDavid Luteijn:Juryvoorzitter

boekje DWA Monique.indd 16 10-11-2009 10:38:13

Page 17: Delta Water Award 2009

‘De kwaliteit verdient het om serieus genomen te worden’

Juryvoorzitter David Luteijn (midden)

het concept dijk in de toekomst benaderen. Kijkend naar de brede criteria die we van te voren hadden bepaald, was het plan ‘Grevelingen: van Meer naar Delta’ het sterkst, omdat hierin een combinatie van disciplines samen kwam in het oplossen van een reëel probleem in onze Delta. Weliswaar zijn er ook door Rijkswaterstaat al onderzoeken in dezelfde richting gaande, maar juist het aansluiten bij die praktijk en de haalbaarheid van het doortimmerde plan, gaf de doorslag.

Mede namens mijn collega juryleden, roep ik de overheden en bedrijven die werken aan de inrichting van de Zuidwestelijke Delta op om serieus met de young professionals van de genomineerde teams in gesprek te gaan. De studies en plannen die voortkomen uit deze Delta Water Award hebben de kwaliteit en potentie om serieus genomen te worden en kunnen van belang zijn voor de waterwerken van de toekomst!

Van harte hopen wij als jury dat de plannen van nu over een aantal jaar daadwerkelijk onderdeel zijn van onze vernieuwde Zuidwestelijke Delta. Want zo’n award en de bijbehorende studiereis zijn prachtig, maar veel mooier is natuurlijk het scenario waarbij de plannen daadwerkelijk het levenslicht zien! Wat zou dit een prachtige motivatie zijn voor de talenten van de toekomst die nu op hun beurt overwegen om mee te dingen naar de nieuwe Delta Water Award van 2011!

Namens de jury rest mij te zeggen dat het een voorrecht was om getuige te mogen zijn van de ideeënkracht van deze jonge generatie waterwerkers. Wij wensen hen alle succes toe bij de realisatie van hun huidige en toekomstige ideeën!

David LuteijnJuryvoorzitter Delta Water Award

De jury voor de Delta Water Award 2009 bestond naast juryvoorzitter David Luteijn uit:

Jan StuipMarcel StiveYttje FeddesGeert TeismanPatrick Meire

Het volledige juryrapport kunt u downloaden op www.deltawateraward.com

boekje DWA Monique.indd 17 10-11-2009 10:38:15

Page 18: Delta Water Award 2009

De Kracht van de Kreek

genomineerdgenomineerdDe hier gepresenteerde plannen zijn in alfabetische volgorde in deze uitgave opgenomen.

boekje DWA Monique.indd 18 10-11-2009 10:38:21

Page 19: Delta Water Award 2009

De zee is in de Zeeuwse Delta nergens ver weg, maar binnen de dijken zie je dat niet. Het getij en het zout zijn buitengesloten, terwijl de kreken eeuwenlang voor dynamiek en bedrijvigheid in Zeeland hebben gezorgd.

Kreken zijn nu bijna overal afgedamd en verscholen in het polderlandschap. ‘De Kracht van de Kreek’ brengt eb en vloed weer terug in het hart van Zeeland, brengt de kreken weer tot leven en vormt daarmee een zichtbare eerste stap naar leven met zout water.‘De Kracht van de Kreek’ verandert de harde grens tussen water en land in een bijzonder overgangsgebied met nieuwe functies aan de kreek: unieke woonvormen, cultuurhistorie, zilte landbouw, educatie en recreatie. De kreek wordt hiermee een zichtbare ambassadeur van de deltadynamiek.

Het concept is met succes toegepast bij drie kreken op verschillende Zeeuwse eilanden: in Zierikzee met een zichtbare getijdentuin nabij het stadshart; in Colijnsplaat als hotspot voor het ontwikkelen en beleven van zilte agrarische technieken en een moderne variant van een historische getijdenmolen; en in St. Maartensdijk met een herstelde verbinding tussen de oude haven en de zee en woningen ‘met de voeten in de kreek’.

Er zijn veel meer kreken die zich kunnen ontwikkelen tot parels van de Delta. De kreken bevinden zich bij voorkeur nabij een woonkern, zodat de beleefbaarheid groot is. Met economische of maatschappelijke dragers, zoals een wellness center of speelse getijdentuin, kunnen de kreken zich ontwikkelen tot (toeristische) trekpleisters. Dit zijn de economische of maatschappelijke dragers van de kreek en omgeving. Als het concept aanslaat, wordt de kreekontwikkeling opgeschaald.

‘De Kracht van de Kreek’ is dé stap naar Leven met Water dankzij vier karakteristieke elementen:• Kenmerkend - Kreken zijn wijdverspreid in Zeeland en zeer kenmerkend voor het deltalandschap. Waterbewustzijn wordt gecreëerd

met een element waar Zeeland zich in herkent en mee kan onderscheiden;• Concreet - Het concept ondersteunt en stimuleert beleid en visie met concrete ingrepen. De weg naar leven met water wordt daardoor zichtbaar, herkenbaar en tastbaar;• Haalbaar - Door een kleinschalige, bottom-up benadering wordt draagvlak gecreëerd, wat de slagingskans ten goede komt.

Schaalvergroting komt voort uit enthousiasme van de betrokken gebruikers; • Kansrijk – Bedreigingen voor de Delta worden omgebogen naar mogelijkheden en kansen. De kreek fungeert als drager van nieuwe

economische activiteiten en combineert beleidsopgaven met deltakwaliteit.

Het concept achter ‘De Kracht van Kreek’ heeft volop potentie. Dat de aanpak werkt, blijkt uit de gebiedssessies die het afgelopen jaar zijn georganiseerd. Het leidt tot een Delta waar bewust met de kansen van het gebied wordt omgegaan. Een Delta vormgegeven door en voor alle Zeeuwen. Bewoners die waterbewust zijn en met trots naar hun kreken kunnen kijken. De Kreek start klein en houdt de deur open voor alle partijen. De Kreek eindigt groots, gesteund door alle partijen!

De Kracht van de Kreek

door:Tauw

...kreek als zichtbare ambassadeur van de deltadynamiek...genomineerdgenomineerdboekje DWA Monique.indd 19 10-11-2009 10:38:24

Page 20: Delta Water Award 2009

Jikke Balkema Tauw, teamlid ‘De kracht van de kreek’:

‘Na de eerste brainstormfase hebben we meteen contacten aangeknoopt met zo’n twintig mensen bij de lokale overheid, Rijkswaterstaat en natuur-organisaties. We vonden het belang-rijk om onze ideeën al in een vroeg stadium te toetsen, met name op de inhoudelijke haalbaarheid en op mogelijke locaties voor ons plan.’

Van klein naar groot‘Op basis van die input en eigen onderzoek hebben we de kreken met ontwikkelmogelijkheden in beeld gebracht en zijn we via een aantal selectierondes uitgekomen op drie kansrijke locaties: in Zierikzee,

Parels van de delta Verleden als sleutel voor de toekomst

...gemeente Schouwen-Duiveland heeft door ons plan de uitvoering van één van de opgaven voor de Kaderrichtlijn Water vervroegd naar 2010...

Veel krekenmaken licht werk

Krachtige kreken in 2053

boekje DWA Monique.indd 20 10-11-2009 10:38:30

Page 21: Delta Water Award 2009

ColijnsplaatZierikzeeSt. Maartensdijk

Team de kracht van de kreek

Colijnsplaat en St. Maartensdijk. In deze plaatsen zijn we met vier direct betrokken partijen met uiteenlopende achtergronden om de tafel gegaan. Achterliggend idee bij deze gesprek-ken én bij ons plan als geheel was: klein beginnen, groot eindigen. Want je kunt het zoute water niet in één keer Zeeland binnenhalen, dat vraagt een nieuwe manier van denken en een lange adem.’

Bsik-programma ‘Leven met Water’‘In ‘De kracht van de kreek’ staat haal-baarheid voorop. Daarbij gaat het niet alleen om technische uitvoerbaarheid, maar ook of het proces slim is inge-richt en toelaat dat direct betrokkenen invloed kunnen uitoefenen en kunnen bijsturen. Het eindbeeld van ons plan is flexibel. We hebben intensieve en extensieve scenario’s in onze inzen-ding opgenomen, waarbij de keuze

afhangt van de betrokken partijen. Om dit goed te kunnen organiseren heb-ben we, mede ondersteund door het Bsik-programma ‘Leven met Water’, veel aandacht besteed aan de procesmatige kant van ons plan.’

Water omarmen‘Onze stapsgewijze aanpak van klein naar groot heeft grote voordelen. Een geslaagd klein initiatief genereert van-zelf enthousiasme om het verder uit te bouwen of elders op te starten. Maar ook nu al blijkt er veel enthousiasme onder lokale overheden én onderne-mers. De gemeente Schouwen-Duiveland heeft bijvoorbeeld, naar aanleiding van de gesprekken met ons team, de uitvoering van één van de opgaven voor de Kaderrichtlijn Water vervroegd naar 2010. En wat ons nog het meest verraste: bewoners zelf ‘omarmen’ het water in toenemende

mate. Zo reageerde een inwoner van St. Maartensdijk als volgt: ‘Laat het getij maar het centrum inkomen. Dan wordt onze mooie, oude binnenhaven weer nieuw leven ingeblazen!’

Vruchten plukken‘Beginnend met lokale en wellicht op het eerste oog bescheiden initiatieven, bereik je stukje bij beetje echte water-bewustwording en draagvlak. Daar pluk je in de toekomst zeker de vruchten van, als grootschalige ingrepen nodig blijken om de gevolgen van bijvoor-beeld klimaatswijzigingen het hoofd te kunnen bieden.’

Meer informatieJikke Balkema, 06 -127 11 345

boekje DWA Monique.indd 21 10-11-2009 10:38:40

Page 22: Delta Water Award 2009

Delta Energetic Recreation

genomineerdgenomineerdDe hier gepresenteerde plannen zijn in alfabetische volgorde in deze uitgave opgenomen.

boekje DWA Monique.indd 22 10-11-2009 10:38:46

Page 23: Delta Water Award 2009

Het unieke deltalandschap van Zeeland vormt een oase van rust, ruimte en ontspanning in de zuidwestelijke regio. Maar het landschap staat vanuit verschillende invalshoeken onder druk.

Klimaatverandering veroorzaakt zeespiegelstijging. In Zeeland betekent dit onder andere dat traditionele landbouw door verzilting onmogelijk wordt. Verandering is noodzakelijk. De mosselvisserij is op zoek naar ruimte en mogelijkheden voor aquacultuur op land. Zeeuwse specialisten zien mogelijkheden voor een samenwerking tussen beide sectoren. Veel gemeenten zijn echter bang dat dit het aanzicht van het platteland te radicaal verandert.

De behoefte aan recreatiemogelijkheden in Zeeland neemt jaarlijks toe. Als antwoord hierop verschijnen steeds meer grootschalige bungalowparken. Veel Zeeuwen zien dat deze massale manier van ontwikkelen een bedreiging vormt voor het landschap. Particulieren of kleine bedrijven met goede ideeën voor kleinschalige recreatiemogelijkheden die beter passen binnen het Zeeuwse landschap lopen vaak vast in regelgeving.

De ontwikkelingsstrategie van ‘Delta Energetic Recreation’ bundelt en faciliteert deze goede initiatieven. Zo ontstaat een optimale omgeving waarin ze elkaar versterken en wordt deze ‘Zeeland-experience’ een verbreding van de huidige recreatieve sector en een broedplaats voor kennis en educatie.

Daarnaast laat het ontwerp zien dat kleinschalige bedrijven het Zeeuwse landschap niet aantasten maar juist versterken. Aquacultuur en zilte percelen gaan een symbiose aan met landschapsstructuren en natuur. Gebouwen worden duurzaam gebouwd en gaan op in het landschap. Het wordt de nieuwe norm voor toekomstige transformaties van het Zeeuwse landschap.

‘Delta Energetic Recreation’ omvat een ontwerp, in de vorm van een ruimtelijk framework, opgebouwd uit de functies energie, locale productie, ecologie en recreatie (verhouding naar gebied en locatie variabel). Maar biedt vooral een nieuwe motor in de vorm van een platform (onafhankelijk orgaan op de schaal van Provincie Zeeland) waar mensen met goede ideeën kunnen aankloppen en verder worden geholpen om hun droom (in samenwerking met andere partijen) te realiseren. De Zeeuwen brengen zelf hun provincie een stap verder in de toekomst.

Delta Energetic Recreation

door:OKRA landschapsarchitecten MIXT urbanisme De Groene Ruimte

genomineerdgenomineerd ...een onafhankelijk platform waar mensen met goede ideeën kunnen aankloppen...

boekje DWA Monique.indd 23 10-11-2009 10:38:50

Page 24: Delta Water Award 2009

Bart Dijk OKRA landschapsarchitecten, teamlid ‘Delta Energetic Recreation’:

‘Voor de Delta Water Award hebben we vanaf de vroegste start samen-werking gezocht met Mixst Urban-isme en De Groene Ruimte. Bureaus waarmee we voorheen ook succesvol samenwerkten. We maken gebruik van elkaars expertise en vormen zo een sterk team. Onze inzending voor de eerste ronde was vrij abstract. Hoe bundel je verschillende functies van het landschap zodat er een meer-waarde ontstaat, gericht op innovat-ies voor land en water.’

Breder en scherper‘Aan de hand van het jurycommentaar is ons plan in de tweede fase verder

...naast bewoners en kleine ondernemers zijn ook natuurorganisaties, provincie en gemeentes enthousiast....

boekje DWA Monique.indd 24 10-11-2009 10:39:00

Page 25: Delta Water Award 2009

fijngeslepen. Op atelierbijeenkomsten zetten we onze creatieve ideeën om in enthousiasmerende plannen.

Bsik-programma ‘Habiforum’ Tijdens die bijeenkomsten werden we ondersteund door Huibert Haccoû van Bsik-programma ‘Habiforum’. Dat was zeer nuttig: met veel kennis en meer afstand kon hij scherp toetsen. Hij hielp het plan in een breder kader te trekken en scherper te formuleren. Ook wees hij ons op nieuwe mogelijkheden.’

Weten wat er leeft‘Om het goed te laten landen, hebben we in Zeeland veel mensen gesproken. Omdat ons plan bestaande initiatieven op het gebied van energie, lokale produc-tie, recreatie en natuur bundelt, willen we weten wat er leeft. Contact leggen is geen probleem: in elk gesprek met een ondernemer werden we doorverwezen

naar tien andere contacten in de buurt.’

Ideeën testen‘Ons plan komt het best tot zijn recht op de overgang van land naar zee. In verzilte gebieden bijvoorbeeld, waar geen kostbare landbouwgrond hoeft te worden opgeofferd. Naar zo’n plek zijn we dus op zoek gegaan. Uiteindelijk is ons oog gevallen op een gebied bij Burgh Haamstede op Schouwen Duiveland. Hier kunnen we onze ideeën uitproberen. Het is de bedoeling dat het daarvandaan uitwaaiert over heel Zeeland.’

Enorme kracht‘Belangrijk voor het succes van ons plan is een ontwikkelingsmaatschap-pij, een samenwerkingsverband van verschillende innovatieve onderne-mers, de provincie, gemeenten en grote investeerders. Je kunt het vergelijken

met de Koninklijke Maatschap de Wilhelminapolder. Zo kan de enorme kracht van alle partijen in Zeeland gebundeld worden. Want de Zeeuwen zijn een ondernemend volk. In plannen uit Den Haag wordt niet altijd rekening gehouden met wat er onder de bevol-king zelf leeft en in reactie daarop is een soort ‘eigenwijzigheid’ ontstaan. Een prima eigenschap voor innovatieve ondernemers!’

Goede spoor‘Door wat wij in Zeeland horen en zien, wordt de toekomst van ons plan steeds duidelijker. Naast bewoners en kleine ondernemers zijn ook natuurorganisa-ties, de politiek, provincie en gemeentes enthousiast. We zitten op het goede spoor.’

Meer informatie:Bart Dijk , 030 - 273 42 49

team Delta Energetic Recreation, links:Bart Dijk

boekje DWA Monique.indd 25 10-11-2009 10:39:10

Page 26: Delta Water Award 2009

Submaricultuur

genomineerdgenomineerdDe hier gepresenteerde plannen zijn in alfabetische volgorde in deze uitgave opgenomen.

boekje DWA Monique.indd 26 10-11-2009 10:39:11

Page 27: Delta Water Award 2009

De Zeeuwse schelpdiervisserij is afhankelijk van de Waddenzee voor haar grondstof: het mosselzaad. Recentelijk zijn er forse beperkingen opgelegd aan de mosselzaadvisserij in de Waddenzee en de sector bevindt zich in een kritieke situatie.

Een kans voor een goede oplossing wordt gevonden in de nieuwste kennis van ecosystemen op open zee. Onderzoek aan harde structuren (zoals palen van windmolens) op de Noordzee wijst uit dat daar een ongekende productiviteit van mosselen plaatsvindt. Mosselzaadinvang en mosselkweek op open zee kan de aanvoer van grondstof naar de Zeeuwse schelpdiervisserij waarborgen.

Niet alleen mosselen groeien goed op harde structuren op zee. Er ontstaat meestal een zeer uitbundige levens-gemeenschap. Al dat leven onder water trekt weer grote hoeveelheden vis. Door deze vis worden weer zeehonden, bruinvissen en vogelsoorten aangetrokken. Zo’n levensgemeenschap vormt daardoor een unieke plek voor sportduikers en andere natuurliefhebbers.

‘Submaricultuur’ draagt een oplossing aan voor de problemen van de Zeeuwse schelpdiervisserij door een offshore schelpdierkwekerij te realiseren die bestand is tegen de ruige omstandigheden op open zee. Door de kwekerij vanaf de start in te richten als (duik)recreatieplek, wordt voorzien in de behoefte van de honderdduizenden sportduikers en andere natuurlief-hebbers die Zeeland jaarlijks bezoeken. Ook worden er dagtochten georganiseerd. Een dagtocht per boot om de weidsheid van de open zee te ervaren en zeehonden en bruinvissen in de kwekerij te zien, is een schitterende ervaring.

‘Submaricultuur’ brengt palen aan in de zeebodem waaraan korven bevestigd kunnen worden voor schelpdierkweek. Dit biedt gelegenheid voor mosselzaadinvang en mosselkweek, maar ook voor de kweek van platte oesters en Sint Jakobs-schelpen. De Sint Jakobsschelp is een commercieel zeer interessante soort die nu nog niet in Nederland wordt gekweekt. Dit kan een belangrijke aanvulling zijn voor de Zeeuwse schelpdiersector.

‘Submaricultuur’ wordt een bijzondere en waardevolle omgeving waar recreatie en schelpdierkwekerij hand in hand gaan. Hier-mee loopt het project voorop in het combineren van gebruiksfuncties op zee. Dit maakt het project uniek, spannend en actueel.

Submaricultuur

door: Bureau WaardenburgBWZ-ingenieurs, RU Groningen Stichting De Noordzee

genomineerdgenomineerd ... een offshore schelpdierkwekerij die bestand is tegen de ruige omstandigheden op open zee...

boekje DWA Monique.indd 27 10-11-2009 10:39:11

Page 28: Delta Water Award 2009

Wouter LengkeekBureau Waardenburg,teamlid ‘Submaricultuur’:

‘Het plan om duiken en mosselkweek te combineren, kwam niet uit de lucht vallen. Als marien ecoloog werk ik veel op de Noordzee en als duiker ben ik vaak in Zeeland te vinden. Daar kwam ik in aanraking met de problemen van de mosselvissers. Ook was mij bekend dat aan de pijlers van windmolens op zee een grote aangroei van mossels wordt geconsta-teerd. Er ontstaat daarbij een leven-dige onderwaterwereld , zoals ook ontstaat bij scheepswrakken.’

Succesvolle samenwerking‘Dit te combineren leek een wild, maar goed idee. De uitnodiging van de

Mosselzaad Levensgemeenschap scheepswrak

...ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vindt plan een kanshebber voor subsidie...

boekje DWA Monique.indd 28 10-11-2009 10:39:12

Page 29: Delta Water Award 2009

Delta Water Award gaf de mogelijkheid om uit te zoeken of het idee ook haal-baar zou zijn in de praktijk. Bij de eerste informatiebijeenkomst kreeg ik de indruk dat mijn plan goed paste, maar dat het raadzaam was een samenwer-kingsverband te vormen. Ons team met mensen van de Rijksuniversiteit Groningen, Bureau Waardenburg, Stich-ting De Noordzee en BWZ-ingenieurs, heeft het idee verder vormgegeven en dat bleek succesvol: we konden door naar de finaleronde!’

Bsik-programma ‘TransForum’ ‘Tijdens het hele traject hebben we experts en wetenschappers betrokken bij onze plannen, sommigen vanuit ons eigen netwerk en anderen uit de kring van ‘TransForum’, het Bsik-programma waaraan we werden gekoppeld. Zelf heb-ben we op internet mosselvissers gezocht die interesse hebben in innovaties.’

Componenten combineren‘Ons plan is uniek in het combineren van verschillende onderdelen die elders ook worden toegepast. Zo wordt op open zee wel mosselzaad gevangen en in het buitenland worden schelpdieren in beschutte wateren gekweekt. Ook wordt in schelpdierkwekerijen hier en daar gedoken. Maar al die componen-ten met elkaar combineren in de Neder-landse Noodzee is helemaal nieuw.’

Overheid is enthousiastDe toekomst van ons project ziet er dus veelbelovend uit. Eén van de grootste mosselkwekers van het land heeft in-teresse in het project. Na 18 november gaan we er keihard tegenaan om het plan van de grond te krijgen. Behalve de mosselindustrie is ook de overheid enthousiast. Medewerkers van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zouden graag zien

dat hier ruimte voor komt, en vinden het plan een kanshebber voor subsidie. Hoe lang de realisatie van ons plan in beslag neemt? Dat hangt helemaal af van de vergunningen en de invester-ingskosten. Er bestaat een kans dat er een gebied op zee komt, waar op kleine schaal met dit soort innovatieve plannen kan worden gewerkt. Van dit soort initiatieven hangt het af. Dan kunnen we uitproberen of wat we hebben bedacht, ook in de praktijk werkt.’

Meer informatie: Wouter Lengkeek, 06 – 446 68 019

team Submaricultuur, midden-achter: Wouter Lengkeek

Reefball: betonnen structuur die nog meer leven aantrekt

boekje DWA Monique.indd 29 10-11-2009 10:39:12

Page 30: Delta Water Award 2009

‘Trots op jonge talenten!’

‘Veel dank voor alle partners en professionals die zich

voor deze prijsvraag hebben ingezet.’

Deze eerste Delta Water Award was een ontdekkingstocht voor de teams, maar ook voor ons als organisatie. In het begin was het vooral spannend of wij voldoende teams van young professionals konden uitdagen om met plannen te komen die de Zeeuwse delta versterken. Tot mijn vreugde dongen maar liefst twintig multidisciplinaire teams mee naar een plek op de nominatie-lijst begin februari.

De zes teams die de nominatie verdienden, waren stuk voor stuk veelbelovend. Maar ook bij de andere plannen die het net niet gehaald hebben, zaten prikkelende en uitdagende ideeën.Toch begint een belangrijk onderdeel van de uitda-ging nu pas: projectideeën daadwerkelijk uitgevoerd krijgen in onze delta of in delta’s elders ter wereld. Maar ondanks dat voorbehoud, durf ik de eerste Delta Water Award nu al een succes te noemen.

De teams zijn voortvarend van start gegaan. Eén van onze doelen als organisatie was om de teams zo professioneel mogelijk te begeleiden en hen de kans te bieden om zich te profi leren. Deze aanpak heeft de teams mogelijk een extra stimulans gegeven om hoge kwaliteitsplannen te ontwikke-len. Bestudeer de defi nitieve projectplannen en oordeel zelf of de teams die belofte volgens u ook hebben waargemaakt. Als projectleider ben ik in ieder geval trots op het resultaat en dank ik de teams voor hun inzet en voor de positieve energie waarmee ze het afgelopen jaar aan hun inzending gewerkt hebben. Van harte feliciteer ik de winnaars, het team van BAM Infraconsult, AM en Deltares, met hun uitste-kende prestatie.

Nawoord

boekje DWA Monique.indd 30 10-11-2009 10:39:16

Page 31: Delta Water Award 2009

Ruben Akkermans

Het succes van deze eerste Delta Water Award is ook te danken aan de vele partners en professionals die zich voor de prijsvraag hebben ingezet. De betrokkenen uit de stuurgroep die steeds vanuit de praktijk van de eigen organisatie heb-ben meegedacht, de mensen uit de wetenschappelijke Bsik-programma’s die de teams inhoudelijk steunden, en niet in de laatste plaats de jury onder voorzitterschap van David Luteijn. Een vakjury die de lat flink hoog legde en de teams uitdaagde om verder te denken en ideeën sterker te onder-bouwen. Natuurlijk bedank ik ook graag de werkgroep en het communicatiebureau VIV/TheLabs die zich de afgelopen jaren met veel passie voor dit project hebben ingezet. Een bijzonder woord van dank gaat uit naar de Hogeschool Zeeland die met het idee kwam voor deze Delta Water Award. Dit vanuit de gedachte dat Zeeland zich sterker moet profileren als dé bakermat van onderwijs op deltagebied. Het idee strookte goed met de wens van de Provincie Zeeland en het Kennis Netwerk Delta Water om Zeeland op de kaart te zetten als het laboratorium voor deltatechnologie.

De eerste editie van de Delta Water Award zit erop. Hoogste tijd om te evalueren en dan koers te zetten naar een nieuwe editie in 2011. Ik vertrouw erop dat ik daarbij weer veel nieuw jong talent mag ontmoeten. Samen blijven we werken aan de uitdaging om deltagebieden op duurzame wijze te ver-sterken!

Ruben AkkermansProjectleider Delta Water Award

Meer informatie, foto’s, videofragmenten, teamblogs en de complete plannen op: www.deltawateraward.com

boekje DWA Monique.indd 31 10-11-2009 10:39:25

Page 32: Delta Water Award 2009

Rijkswaterstaat Ministerie van Verkeer en Waterstaat

De Delta Water Award is een prestigieuze prijs voor jong talent met het sterkste innovatieve idee voor de toekomst van deltagebieden. De Delta Water Award is ingesteld om de aandacht te vestigen op de mogelijkheden die de Zuidwestelijke Delta biedt als laboratorium voor Delta Studies. De prijs wordt mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland, Hogeschool Zeeland, Roosevelt Academy, Delta NV, Rijkswaterstaat, Unie van Waterschappen, Stichting, Leven met Water, Waterschap Zeeuwse Eilanden en Zeeland Seaports. Dat gebeurt onder auspiciën van het Kennis Netwerk Delta Water (KNDW), waarin overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven hun krachten bundelen.

Tekstredactie, interviews, concept en vormgeving: VIV/TheLabs, fotografie: VIV/TheLabs, Jan van der Ploeg, teams DWA 2009, illustraties: teams DWA 2009

boekje DWA Monique.indd 32 10-11-2009 10:39:30