Delta Lloyd Magazine #2

doorgaan of opgeven? over ambitie

Del

ta L

loyd

mag

azin

eJu

li 20

12O

pini

ebla

d ov

er

de w

erel

d va

n D

elta

Llo

yd G

roep

2 Delta lloy D M agazine, juli 2012

de v er beelding

‘later word ik een ster’Alex Prager is de winnares van de Foam Paul Huf Award 2012. Origineel, intelligent en verleidelijk, oordeelde de jury over het werk van dit autodidacte talent. pagina 20

delta lloyd magazine toont waar delta lloyd groep voor staat en hoe wij de wereld om ons heen zien. Wil je meer weten over onze onder-neming, onze merken en onze producten, kijk dan op www.deltalloydgroep.com.

ColofonDL magazine is een uitgave van Delta Lloyd Groep

HoofdredactieDavid Brilleslijper, Patrick Koimans en Karin Kortekaas (Delta Lloyd Groep)

Concept & realisatieProof Reputation | consul-tancy, concept & creationwww.proof.nl

Art direction & vormgevingCOMA Amsterdam/New York, www.comalive.com

PrepressBloem Digital Imaging

Drukwerk Twigt

Productiebegeleiding Jansen&Go

[email protected] Lloyd GroepCorporate Communications

ALe

x P

rA

Ger

, FI

LM S

TILL

#3,

DeS

PAIr

, 20

10 C

Ou

rTe

SY O

F M

ICh

AeL

hO

PP

eN C

ON

TeM

PO

rA

rY

POrtr et

i have a dreamZeven inspirerende voorbeel-den van ‘kan niet bestaat niet’. pagina 8

cOlumn

van ego naar eco Futuroloog Arjan Postma ziet een herwaardering voor de ‘bloed, zweet en tranen’- component. pagina 15

cOlumn

Weg met de middelmaatcabaretier vincent bijlo neemt vliegles. pagina 29

cOlumn

vriend met gezagZeilcoach Jacco Koops over de noodzaak van ‘rust in de koppies’. pagina 33

tr end

Het heilige vuurHoe maak je fans van klanten en krijg je medewerkers die voor je door het vuur gaan? pagina 34

Kunst & cultuur

horen, zien, lezenQueens ‘i want it all’ en dertien andere inspirerende klassiekers. pagina 42

WA A r debOn

Delta lloyd groep is sponsor van Foam Fotografiemuseum Amsterdam.daarom krijgen lezers van delta lloyd magazine op vertoon van deze coupon het tweede kaartje gratis voor de tentoonstelling van Alex Prager.

van 31 augustus tot 14 oktober te zien in Foam, Keizersgracht 609, Amsterdam.www.foam.org(voor de duur van deze tentoonstelling en niet in combinatie met andere kortingen)

✂

Delta lloy D M agazine, juli 2012 3

interv ieW

Zij hebben de O-factorde vier wereldkampioenen uit de delta lloyd Kernploeg doen het niet voor minder: goud halen op de Olympische spelen in londen. pagina 16

essAy

ambitie heeft altijd haastde topmanager, de beurshandelaar, de chirurg: ze zijn kwetsbaar, hun ambitie is hun ziel en zaligheid maar ook hun noodlot. pagina 4

OnderZOeK

ambitie: gelukkig zijnin de top vijf komen bij vrouwen – en mannen – geen beroeps matige of financiële levensdoelen voor. pagina 36

discussie

verwende nestenHet westen is decadent en slap, het oosten is snoeihard in opkomst. Kwestie van opvoe-ding? van bakas tot vermeend: vijf ongezouten meningen. pagina 30

A lles vA n WA A r de

Het onverzeker bare verzekerdHet eerste belgische offshore-windmolenpark c-Power. pagina 40

interv ieW

Paul medendorp: ‘Werken mag pijn doen’Zonder discipline kom je nergens, vindt dit lid van de raad van bestuur van delta lloyd groep. ‘Als je naar huis gaat, moet je toch vermoeider zijn dan toen je binnenkwam?’ pagina 10


‘Ambitie’ is een toverwoord in perso-neelsadvertenties. bedrijven zoeken ‘ambitieuze managers’, ‘ambitieuze boekhouders’, ‘ambitieuze program-meurs’ en ‘ambitieuze receptionisten’. mensen met hart voor hun eigen car-rière én hart voor de zaak. mensen die hogerop willen en daarom ’s ochtends als eerste achter hun bureau zitten om als laatste weer te vertrekken. in nederland typeert 52 procent van de vrouwen en 66 procent van de mannen zichzelf als ‘ambitieus’. 8 pro-cent van de mannen noemt zichzelf zelfs ‘zeer ambitieus’. de cijfers rolden eerder dit jaar uit een onderzoek onder ruim 1000 nederlanders uitgevoerd in opdracht van opleidings- en onder-zoeksbureaus springest en nidAP. Pas voorbij de 45 begint de ambitie terug te lopen, zo signaleren de onderzoekers. Al die ambitie is minder vanzelf-sprekend dan ze lijkt. voor een lang en gelukkig leven lijkt de toewijding aan het carrièresucces namelijk helemaal niet de juiste oplossing. management hoogleraar timothy Judge van de university of notre dame trok de levens van 717 ambitieuze werkers na. Hij selecteerde ze onder de voormalige studenten van topuniversiteiten als Harvard, yale, Princeton én zijn eigen universiteit. stuk voor stuk mensen die een glansrijke carrière bouwden met een vorstelijk salaris. maar opvallend gelukkig werden ze er

niet mee en evenmin leefden ze een langer leven, concludeerde de onderzoeker eerder dit jaar. Ondanks hun goede opleiding en rijkdom (en dus goede gezondheids-zorg) leefden ze zelfs wat korter dan de rest. betaalden ze met hun gezondheid de tol van de stress of die van de eenzaamheid? de onderzoeker weet het niet precies, maar noemt beide verklaringen als mogelijkheid. voor jezelf blijft er onder de streep dus niet heel veel goeds over van al het gezwoeg aan een ambitieuze carrière. dus waarvoor doen we het dan wel?

over lijken

de drang om succesvol te zijn zit de mens in de genen. daarom stopt ambitie ook niet bij de grenzen van het eigenbelang. er zelf gelukkig van worden is niet het uitgangspunt. Ambitie ligt aan de basis van het succes van de menselijke soort. niet

voor niets worden veel topmanagers in hun ambitie gedre-ven door hetzelfde hormoon dat ze ook succesvol maakt bij de voortplanting: testosteron. testosteron stuurt niet alleen de seksuele activiteit, maar ook de geldingsdrang en de vechtlust in onder meer het bedrijfsleven. mensen met veel testosteron laten de moed zelden zakken. integendeel, ze zetten hun zinnen juist graag op moeilijk te realiseren

e s s A y

ambitie heeft altijd

haast!minstens drie brein-systemen sturen de menselijke ambitie.

ieder ontwikkelt daar-mee zijn eigen stijl van succes: met vechtlust, vindingrijkheid en/of

zelfvertrouwen. crisistijd gaat ten koste

van vertrouwen in elkaar, maar ook van

zelfvertrouwen en dus ambitie. gevolg:

dalende economische groei.

T eK S T: M A rK M I er A S F OTO: C h A rL e S FréG er


doelen. en ze gaan desnoods over lijken om hun succes binnen te slepen. Zo’n werkhouding is bepaald niet kosteloos. de ‘alfa-manager’ betaalt voor zijn (het zijn zelden vrouwen) eigen succes en dat van zijn bedrijf vaak met extreem hoge stressniveaus, ont-dekte dean simonton, psycholoog aan de university of california. de topmanager, de beurshandelaar, de chirurg: ze zijn kwetsbaar, hun ambitie is hun ziel en zaligheid maar ook hun noodlot, want het stresshormoon cortisol knaagt zich door hun brein als houtwurm door een houten steunbalk. voetballers die met hun team al vele wedstrijden ongeslagen bleven, belanden in een overwinningsroes door een stijgende productie van testosteron in hun lichaam. de vechtlust van de winning mood maakt ze extra onoverwinnelijk.

Beetje verliefd

toch is testosteron niet meer dan de turboknop op de motor die mensen voortdrijft. testosteron geeft een extra boost aan het ‘mesolimbisch dopaminesys-teem’: de eigenlijke motor van menselijke ambitie. goede voetballers hebben plezier in hun spel. Plezier om steeds weer nieuwe gaten te vinden in de ver-dediging van de tegenpartij. dat is waar het dopa-minesysteem voor gebouwd is: kansen ontdekken en daarop anticiperen. dopamine is de stof van de euforie en de buitenkansen. een twintigeurobiljet in de goot vinden laat uitbundig de dopamine vloeien, maar ook een promotiekans of de voorbereiding van een keynotepresentatie. de drive die dopamine geeft, is verwant aan verliefdheid. Je wordt een beetje verliefd op je doel. dat brengt je in actie. de dopaminekick is zeer bevredigend. iedere stap die je dichter bij je doel brengt, wekt een gevoel van opwinding en genot. Wonderlijk genoeg valt die bevrediging weg zodra het doel is bereikt. direct na het succes treedt er een merkwaardige leegte in. Het dopaminesysteem is niet geïnteresseerd in een verwezenlijkt doel. dat is geen buitenkans meer, maar een feit. daarom valt de ambitieuze werker steeds weer in dat spreekwoordelijke ‘gat’: na zijn

promotie of als hij dat gedurfde project succesvol heeft afge-sloten. de dopaminestroom verlangt telkens een nieuw doel. dat maakt ambitieuze mensen vaak rusteloos. de noorse schilder edvard munch had een hyper actief dopaminesysteem. Het leverde hem een ongeëve-naarde scheppingsdrang: hij liet 1200 schilderijen en 4500 tekeningen na.

obsessie achter dadendrang

Ambitie is dus niet wat het lijkt: het is geen liefde voor het doel, maar voor de weg naar het doel. en daarin schuilt een paradox, want of je nu gedreven wordt door testosteron of alleen door dopamine, ambitie heeft altijd haast. Het jaagt je voort om die weg naar het doel juist zo snel mogelijk af te leggen. tenzij zich nog een derde breinsysteem met de ambi-tie bemoeit: het serotoninesysteem. dit netwerk kal-meert en wekt zelfvertrouwen. de neurotransmitter wordt door de uitlopers van miljoenen hersencellen afgescheiden, onder andere in het angstcentrum, en brengt rust. Het tempert de angst om te falen en neutraliseert de obsessie achter de dadendrang. Zo schept het ruimte voor samenwerking en onder-handeling. Onderzoekers van de universiteit van cambridge gaven proefpersonen in 2008 een lunch met goedgevulde kippensoep en veel chocolade toe, om hun serotonineniveau op te vijzelen. daarna stelden de proefpersonen zich opvallend flexibeler en ruimhartiger op in een onderhandelingsspel. Zelfs wanneer hun onderhandelingspartner hun slechts 30 procent van de gezamenlijke winst bood, zeiden ze in 80 procent van de gevallen ‘ja’. dat was pragmatisch, want sloegen ze het bod af, dan kregen beide partijen niets. Proefpersonen uit de controle-groep, die geen serotonine-boosters hadden gekre-gen, zeiden veel vaker ‘nee’ als ze een aanbod unfair vonden. mensen met een actief serotoninesysteem zijn meer relaxed, minder eergevoelig en daardoor hebben ze meer overtuigingskracht en maken gemakkelijker bondgenoten. echte leiders.

De topmanager, de beurshandelaar, de chirurg: ze zijn

kwetsbaar, hun ambitie is hun ziel en zaligheid maar ook hun noodlot


toontje lager zingen

gezonde ambitie berust dus op een combinatie van vechtlust, vinding-rijkheid en zelfvertrouwen, drie eigenschapen met ieder hun eigen breinsysteem. succes is een subtiel samenspel van die drie systemen. Zo ontdekten neuro-onderzoekers dat een gezonde portie vechtlust wonderen doet voor je zelfvertrou-wen. terugslaan helpt om zelfver-zekerd te blijven. een hond die te veel knauwen krijgt, gaat met de pootjes omhoog liggen om verdere schade te voorkomen. genetische veranderingen in zijn kopje zorgen automatisch voor een ander gedragspatroon, om het vege lijf te redden. bij mensen werkt het net zo. Ook ons serotoninesysteem verandert onder invloed van sociale agressie. Wie niet terugslaat, gaat vanzelf een toontje lager zingen. tenzij een vierde brein-systeem in stelling is: dat van de sociale cohesie. met goede vrienden om je heen ben je beter bestand tegen de impact van agressie. een goed gesprek met een vertrouweling kan het schadelijke effect van sociale agressie wissen.

angst en controle

de natuur geeft mensen dus heel wat speelruimte om op hun eigen manier succesvol te zijn. Je kunt ambitieus zijn op verschillende manieren: solitair of in teamverband, agressief of vindingrijk, verbeten of zelfverzekerd. die eigen stijl wordt bepaald door aanleg, maar is voor een deel ook te sturen. Jazeker, je kunt leren om (anders) ambitieus te zijn. Over-tuigingen over jezelf spelen daarin een belangrijke rol. Wat we van onszelf denken bepaalt op den duur mede hoe we worden. Plasticiteit noemen neuro-wetenschappers dat. Hersenen vormen zich naar de manier waarop iemand ze gebruikt. dat geldt voor cognitieve vaardigheden, maar zeker ook voor de emoties en de controle daarop. leren vrijuit te presenteren is een mooi voorbeeld. de eerste pre-sentatie gaat zelden vlekkeloos, maar als het goed afloopt, gaat het de tweede keer al gemakkelijker. ieder succesvolle ervaring lijkt de angst voor de vol-gende keer te reduceren, daartoe aangestuurd door

een ingewikkelde cascade van veranderingen in de hersenen. Angst en controle maken ruimte voor meer en meer dopamine. Andere experimenten lieten zien dat mensen zich gedragen zoals de mensen waarin ze zich verplaatsen. Wie zich in ouderen verplaatst, gaat vanzelf trager en voorzichtiger bewegen. Wie zich verplaatst in een sportkampioen, gaat juist sneller en krachtiger

bewegen. Werk je dag in dag uit samen met inspi-rerende collega’s die in zichzelf en elkaar geloven, dan word je op den duur ook zelf meer en meer zo’n persoon. Je krijgt vleugels. Omgekeerd kan het team je ambitie ook ondermijnen. door jaloezie en wedij-ver bijvoorbeeld. sociale agressie is al even fnuikend voor de ambitie. testosteron kan tegen een stootje, maar de circuits van dopamine en serotonine zijn kwetsbaar.

eén infame opmerking van een chef kan de hersen-chemie van een hele afdeling schaden. cynisme en sarcasme onder medewerkers of geconserveerd slachtofferschap kunnen zich als een olievlek in een organisatie verspreiden. in crisistijd zijn de risico’s het grootst. bezuini-gingen en reorganisaties scheppen wantrouwen en slachtofferschap. dat gaat ten koste van vertrouwen in elkaar en van zelfvertrouwen en dus ambitie. gevolg: dalende economische groei. de machinerie van de ambitie in de hersenen raakt gemakkelijk geblokkeerd. en als dan de voor-raden dopamine, serotonine en uiteindelijk ook testosteron verdampen, sterft de ambitie.

Mark Mieras is wetenschapsjournalist. twee boeken van zijn hand, ‘ben ik dat?’(2009) en ‘liefde’ (2010), verschenen bij uitgeverij nieuw Amsterdam.

Wat we van onszelf denken bepaalt op den duur mede hoe

we worden. Plasticiteit noemen

neurowetenschappers dat


Wubbo Ockels

Wat wil je als je later groot bent? naar de maan!

Wubbo ockels joeg z’n jongensdroom na en ging in 1985 als eerste nederlander ooit de ruimte in. tegen-woordig is hij een van de bekendste pleitbezorgers van duurzaamheid. en hij benadrukt: een duurzame wereld is geen droom, dat is haalbaar – we moeten het alleen wel echt willen. en het aandurven om technologie anders in te zetten. dromer en oplosser in één dus.

claire boonstra

Als kind was claire boon-stra een buitenbeentje, maar ze was vastbesloten iets te bereiken in het leven. dat lukte – en hoe! boonstra kennen we nu als de vrouw achter layar, een van de innovatiefste bedrijven ter wereld, die augmented reality internationaal op de kaart zette. dat leverde

haar onder andere een uitnodiging op voor het prestigieuze World econo-mic Forum in davos, waar ze de groten der aarde mocht uitleggen waarom augmented reality het volgende massamedium is. geen luchtfietserij, want niemand minder dan bill gates deelt haar visie.

sommige mensen geloven er heilig in: alles kan als je het maar graag genoeg wilt. Ambitie in overtreffende trap dus. Zeven inspirerende voorbeelden van ‘kan niet bestaat niet’. T eK S T: M A rI eK e eN T er

i have a dream

inez van Oord

een van de succesvolste tijdschriftlanceringen van de laatste jaren is het werk van één vrouw: inez van oord, de bedenkster van Happinez. Het idee werd geboren tijdens een rotperi-ode in haar leven: ‘ik had me afhankelijk gemaakt van een droom’ – de huisje-boompje-beestje-

droom. Ze deed man en hond de deur uit, zegde haar baan op en volgde haar bladenmakershart. Happi-nez werd zo’n succes dat de Weekbladpers het in 2008 maar al te graag van haar kocht. dromen én geld verdienen dus.

hA

rr

Y M

eIJe

r/h

OLL

AN

DSe

hO

OG

Te

TeSS

A P

OST

hu

MA

De

BO

er/h

OLL

AN

DSe

hO

OG

Te

LAYA

r


marjan sax

dat geld wel degelijk gelukkig kan maken, bewijst Marjan Sax. Ze erfde al op jonge leeftijd een flink vermogen en richtte mama cash op, het

internationale vrouwen-fonds dat sinds de start in 1983 ruim 19 miljoen euro investeerde in betere rechten voor vrouwen en meiden. tegenwoordig is ze de drijvende kracht achter de erfdochters: een netwerk van vrouwen met geërfd geld dat tot doel heeft vrouwen te helpen bij het controle krijgen over hun kapitaal. Want geld hebben kan ook een lastige verantwoordelijkheid zijn, weet sax. gelukkig doet zij er mooie dingen mee.

dennis Karpes

nadat hij de halve wereld aan het dansen kreeg om hiv en aids te bestrijden (dance4life), jaagt Dennis Karpes tegenwoordig een nieuwe droom na: de missie

van kunstenaar Peter Westerveld, geboren en getogen in Afrika, om de verwoestijning van de wereld te stoppen. samen proberen ze nu met de naga Foundation de wereld enthousiast te krijgen voor de ‘contour trenches’ waarmee in mali al spectaculaire resultaten zijn geboekt.

John bakker

staan tussen droom en daad wetten in de weg, en praktische bezwaren? dat is de grote vraag voor john Bakker, de man achter de ‘vliegende auto’. na twaalf jaar volharding vierde hij onlangs de geslaagde maiden flight van het prototype van zijn PAl-v.

natuurlijk zijn er nog vele hobbels te nemen, zoals certificering, toelating tot de weg en de ontwikkeling van de commerciële versie van de PAl-v. maar hij gelooft er heilig in, net als luchtvaartgoeroe martin schröder. back to the future, eat your heart out!

Willem treep en drees Peter van den bosch

Ze vertegenwoordigen de generatie die jong genoeg is om te durven dromen en ervaren genoeg om te kunnen handelen: Willem treep en Drees Peter van den Bosch. Ze waren succesvol bij Heineken en unilever, nu zijn de mannen de drijvende kracht achter het duurzame groente- en fruitmerk Willem&drees.

twee mannen van vlees en bloed, zo zeggen zij zelf, die met een flinke dosis idealisme dingen van de grond willen tillen waar ze heilig in geloven.

GO

OS

vA

N D

er v

eeN

/hO

LLA

ND

Se h

OO

GTe

KIC

K SM

eeTS

/hO

LLA

ND

Se h

OO

GTe

ev

eLYN

e JA

Cq

/hO

LLA

ND

Se h

OO

GTe

rO

Ger

Cr

eMer

S/h

OLL

AN

DSe

hO

OG

Te


i n t e r v i e W

werken mag pijn doen

T eK S T: M I r JA M vA N I M M er z eeL & W I L L eM I J N vA N B eN T h eM F OTO G r A FI e: M A rK h O rN

PauL MeDenDOrPleeftijd 57privé Getrouwd, een zoonstudie hogere hotelschool Den haagloopbaan 2003 – heden lid raad van bestuur Delta Lloyd Groep, 1999 – 2001 directievoorzitter Delta Lloyd Duits-land, 1994 – 1999 in dienst bij Delta Lloyd, tot 1983 werkzaam in interna tionaal hotel managementhobby’s zeilen, squashen en skiën

Zonder discipline kom je nergens met je aspiraties, vindt Paul medendorp,

lid van de raad van bestuur van delta lloyd groep. Willemijn van benthem

en mirjam van immerzeel ondervragen hem over passie, de prijs van ambitie

en zijn spijbeldagen op het strand.


ons als organisatie heeft opgeleverd. Aan reputatie onder klanten en medewerkers, maar ook aan contracten en media-aandacht.’ de toon van het gesprek is gezet. Ambities zijn mooi, maar geen doel op zich. Het moet ergens toe leiden.

gaat het bij ambitie om groei? is dat úw ambitie voor delta lloyd groep? pm ‘vroeger dacht ik dat je alsmaar groter en groter moest worden. Onzin, je moet slímmer worden – en sneller. Waarom zou je groeien? Omdat de poliskosten dan omlaag gaan? Omdat je dan meer en beter kunt beleggen? We zitten in een nieuwe technologische revolutie. een voorbeeld: bijna iedereen heeft een smartphone. met een app valt vrij eenvoudig te meten of je aan het skiën bent, omdat je op grote snelheid veel meters omlaag zakt. Wij verzekeraars zouden dan een berichtje kunnen sturen: heb je je helm op en ben je goed verzekerd? We kunnen beter worden door op die technologische veranderingen in te spelen. daarin probeer ik mensen mee te krijgen. Als ik vertrek, wil ik dat het een ander bedrijf is dan het nu is.’

Hoe gaat u dat voor elkaar krijgen? pm ‘met het commerciële beleid in mijn portefeuille kijk ik vooral naar buiten. Welke kant gaan we op? ik zoek mensen en medewerkers op die met dit soort dingen bezig zijn. en als ik een thuiswerkdag heb, zit ik de hele dag op internet de wereld af te googelen. Welke nieuwe apps zijn er, welke ontwikkelingen zien we, waar zijn onze klanten wereldwijd mee bezig? toen de website van OHrA niet lekker liep, ben ik gaan helpen, door vragen te stellen. en door naar de website te gaan en te klagen dat het niet werkt. dan bel ik op naar de servicebalie – altijd onder mijn eigen naam – en ben ik een heel lastige klant.’

is dat nog een staartje uit uw horecaverleden? pm ‘ik let op details en ben klantgericht. dat leer je wel in de horeca. Als jouw gasten niet lekker hebben gegeten of een slechte service hebben gehad, komen ze niet meer terug. Als je het hier niet goed doet, horen wij dat pas een jaar later omdat een verzekeringspolis niet wordt verlengd. ik kom niet meer zoveel op de afdeling, maar vroeger pakte ik de telefoon op als ik die meer dan vijf keer hoorde over-

‘maak mij maar wakker om nog een keer het noordzee-zeilrecord te verbreken.’ Paul medendorp hoeft niet lang na te denken als hem wordt gevraagd wat hem zijn nachtrust mag kosten. een nieuw zeilrecord dus en, o ja, een goede deal. ‘en als mijn vrienden mij bellen om te stappen omdat we elkaar al te lang niet hebben gezien, dan ga ik mee. Al denk ik: jee, morgen weer vroeg op.’ in zijn loopbaan stapte medendorp over van de horeca naar de verzekeringsbranche. Hij runde met zijn vrouw een hotel-restaurant, discotheek en twee bars in groot-brittan-nië – één singlebar en een gaybar. tropenjaren, waarin hij het uitslapen afleerde en soms het bloed van de muren moest poetsen als weer een stel dronken vissers slaags was geraakt. in die tijd merkte hij ook dat het niet lekker werkt met twee kapiteins op één schip. ‘mijn vrouw en ik wilden allebéí de baas zijn. maar ja, ik was de baas. vond ik. en zij dacht hetzelfde – maar over haarzelf.’ de echtelieden kwamen tot een vergelijk – ze kennen elkaar al vanaf de middelbare school – maar de lange dagen en nachten braken hen uiteindelijk op. Ze wilden verhuizen. Het leven in het buitenland maakte zijn hang naar avontuur alleen maar groter en heel even dacht hij dat zijn toekomst in Zimbabwe lag. Als boer. daar stak zijn vrouw een stokje voor. Ze remigreerden naar nederland en per toeval kwam hij in de verzekeringsbranche terecht. Zijn rijke ervaring als probleemoplosser bracht hem naar de raad van bestuur van delta lloyd groep, waar hij zich met succes heeft ingezet om in overleg met consumentenorganisaties een goede tegemoetkomingsregeling voor klanten met een beleggings-verzekering tot stand te brengen.

Zijn vrijheidsgevoel vindt hij nu terug in zijn grote liefde zeilen. daarom liet hij in 2009 de kans niet voorbijgaan om in recordtijd van het britse lowestoft naar IJmuiden te zeilen. natuurlijk op een jacht met de naam delta lloyd. de bank-verzekeraar sponsort al jaren de zeilsport in nederland. dit olympische jaar is wat medendorp betreft een kroonjaar. maar niet alleen omdat hij en ceO niek Hoek ‘zo gek op zeilen zijn’. ‘nee zeg, het moet niet zo zijn dat we straks vijf medailles hebben en in the spur of the moment roepen: we gaan door! Aan het eind van dit jaar laten we zo precies mogelijk meten door een extern bureau wat het

paul medendorp

‘ Vroeger dacht ik dat je alsmaar groter en groter moest worden. onzin, je moet slímmer worden – en sneller’


gaan. dan zaten medewerkers me aan te kijken... gelukkig is dat inmiddels verbeterd. maar als ik een ander bedrijf bel, kan het voorkomen dat ze zeggen dat ik een kwartier later moet terugbellen omdat ze koffiepauze hebben! dat kan toch niet waar zijn? ik vind dat als je een probleem ziet, je meteen moet ingrijpen.’

Over die koffiepauze: hebben we het te goed in nederland? pm ‘We zijn een land van zeikerds. Wij kijken altijd naar het negatieve. dat begint al op school. ik had altijd negen fout. nooit één goed. dat zit ingebakken in onze cultuur.’

en als iets mis gaat, dan kijken we ook snel naar anderen om het voor ons op te lossen. Kijk naar de enorme hypotheken die sommige mensen op de top van de markt hebben afgesloten… pm ‘de vraag waarom mensen dergelijke keuzes maken, wordt te weinig gesteld. We verbergen ons makkelijk in het collectief. individuele verantwoordelijkheid vinden we toch lastig. Kiezen is makkelijk, maar vervolgens leven met de consequenties van je keuze is vaak een stuk lastiger.’

Onze ambities als consument zijn groter dan onze ambities om ons te verdiepen in de producten die we afsluiten? pm ‘dat kun je wel stellen! Wat hebben we ervoor over, dat is de vraag. Klanten besteden met gemak veel tijd aan het uitzoeken van een auto, maar niet aan de keuze voor een financieel product. mensen moeten zich bewuster worden van hun keuzes. Zelfs mijn collega’s. ik vraag wel eens of ze alles goed hebben geregeld als ze op reis gaan. Wat blijkt? Ze hebben hoogstens een standaardtestament. ik heb alles perfect geregeld. Als ik zo dood neerval door die vragen van jullie, dan hoef je maar mijn kluis te openen en ligt alles klaar.’

Zouden kinderen op school financieel moeten worden opgevoed? pm ‘daar mag meer aandacht voor komen. Het is belangrijk om kritisch te zijn. Als een verkoper belt met een briljant product moet je de juiste vragen kunnen stellen. moet je verzekeringen afsluiten voor de tandarts of je uitvaart? Of kun je die rekeningen beter zelf betalen?’

maar behoort het niet tot de zorgplicht van een finan-ciële instelling om klanten goed voor te lichten en te zorgen dat de juiste producten bij de juiste mensen terechtkomen? pm ‘natuurlijk. en als financiële instelling kunnen en willen we een hoop doen. maar je mag toch ook verwachten dat klanten zich verdiepen in hun financiële keuzen? een beetje inspanning mag je van klanten wel vragen. toch, wat dat betreft hebben wij eigenlijk te veel naar klanten geluis-terd en hebben we te veel verantwoordelijkheid gelegd bij de bemiddelaars.’

u vraagt enige ambitie van mensen. maar niet iedereen is even ambitieus, ook niet in uw eigen organisatie. pm ‘gelukkig niet, anders zat ik hier niet. Wel denk ik dat je je eigen problemen moet kunnen oplossen of zaken voor elkaar moet kunnen krijgen. Als je een goed idee hebt, ga je toch op het bureau van je baas zitten? vecht voor je voorstel. doe er moeite voor. Werken mag pijn doen. Als je ’s avonds naar huis gaat, moet je toch vermoeider zijn dan toen je ’s ochtends binnenkwam?’

Wat betekent ambitie voor u persoonlijk? pm ‘ik brand van ambitie. dat heb je of dat heb je niet. lange tijd vond ik dat mijn zoon op dezelfde manier ambitieus moest zijn als ik. maar hij is heel anders, wil alles perfect doen. dat heb ik allang afgeleerd. ik herkende zijn doelen niet als ambitie. daar heb ik wel moeite mee gehad. voor mij had je ambitie als je ceO wilde worden. dat denk ik nu niet meer.’

is er iets gebeurd dat u daar anders over bent gaan denken? pm ‘ik ben ouder en wijzer geworden. Hij zit in de scheepvaart, net als zijn grootvader. iedere keer zei ik tegen mijn zoon: wanneer word je nou kapitein op die boot? en dan zag ik aan zijn reactie dat hij dat helemaal nog niet wilde. dus daar heb ik me bij neergelegd.’

Ambitie zou voortkomen uit een gebrek of gemis in de jeugd, zo stelt psychoanalyticus van de boardroom manfred Kets de vries. pm ‘ik heb een fantastische jeugd gehad. toen ik op de lagere school zat, nam mijn moeder mij met mooi weer mee naar het strand. dat vond ik briljant, natuurlijk. en al mijn

paul medendorp

‘ Kiezen is makkelijk, maar vervolgens leven met de consequenties van je keuze is een andere vraag’


vriendjes gingen mee. Ook op de middelbare school lag ik vaker op het strand dan dat ik in de klas zat. dat heeft drie jaar gekost. ik was toen niet ambitieus, nee. Althans niet op dat gebied.’

maar had u wel al dromen? pm ‘ik wist dat ik de baas wilde worden. dan had je het gezeur van de mensen boven je niet. dat zag ik bij mijn vader; hij was de baas en reed met zijn chauffeur naar zijn werk. dat leek me een goed idee.’

Welke keuzen heeft u gemaakt om uw ambities te verwezenlijken? pm ‘ik heb er bewust voor gekozen om geen teamspor-ten te doen. die moet ik toch altijd afzeggen. Wel squash ik elke vrijdagochtend met collega’s. Al acht jaar huren wij courts af en speel ik daar met niek Hoek, Onno verstegen en andere directeuren. Allemaal mensen die het druk hebben, maar elkaar dwingen dat uurtje vrij te houden. Helaas kon ik de laatste twee jaar vanwege ziekte niet meedoen.’

Hoe gaat dat daaraan toe? Ambitieus? pm ‘er zijn er bij die ont-zet-tend goed squashen. Zoals Onno. en er zijn erbij, zoals niek en ik, die redelijk kunnen spelen. maar als wij spelen, dan is het de dood of de gladiolen. dan kunnen ze bij wijze van spreken de ambulance vast bellen. ik ben het gaan doen om mijn conditie op peil te houden om deze baan te kunnen doen. maar eigenlijk heb ik een bloedhekel aan sporten. Het is pure discipline.’

Hoort discipline bij ambitie? pm ‘ik heb een ijzeren discipline. mijn vrouw zegt altijd: vanaf het moment dat jij ging werken, werd het allemaal anders.’

is geld een belangrijk onderdeel van uw ambitie? pm ‘nee zeg.’

maar u droomde wel van een auto met chauffeur, net als uw vader had. pm ‘Het ging mij om het gemak. ik woon nu in Friesland en daar is geen hond geïnteresseerd in wat ik doe. ik laat mij

door mijn chauffeur nooit voor de deur ophalen, of het moet wel heel hard regenen. ik loop liever even naar de haven.’

Waar gaat het u het dan wel om? pm ‘dat ik doe wat ik leuk vind.’

u brandt van ambitie. Waarom wilt u niet ceO worden van delta lloyd groep? pm ‘ik vind niek een goede ceO, dus waarom zou ik? en daarbij ben ik voor vernieuwing en verjonging. dat laatste lukt niet met mijn 57 jaar.’

Over tweeënhalf jaar moet u alweer met pensioen van delta lloyd. is de schrik u al om het hart geslagen? pm ‘Absoluut. laatst ging een collega met pensioen. toen dacht ik wel: ik ben de volgende, dat gaat niet goed.’

Wat is de volgende stap in uw carrière? pm ‘ik denk dat ik totaal iets anders ga doen. misschien beleggen, daytrading, een eigen bedrijf opzetten.’

dus toch uw oude droom uit laten komen: boer worden in Zimbabwe? pm ‘dat is wel heel hard werken.’ Herenboer dan. pm ‘dat misschien! ik ben inmiddels een luxe leven gewend. maar ik wil er nog niet te veel over nadenken, want dan ben ik geestelijk al aan het emigreren....’

eerst nog even uw vrouwelijke opvolger in de raad van bestuur regelen… pm ‘We hebben heel goede vrouwen binnen het bedrijf, dus dat moet kunnen. maar daar gaat de raad van commis-sarissen over.’

Willemijn van Benthem en Mirjam van immerzeel zijn journalist en schrijver en vormen samen een onderzoeksteam. samen publiceerden zij in 2011 het carrièrehandboek ‘ceO me’, waarvoor zij spraken met topvrouwen en topmannen van nederland.

paul medendorp

‘ ik wist dat ik de baas wilde worden. Dan had je het gezeur van de mensen boven je niet’


cOlumn

van ego naar ecoT eK S T: A r JA N P O S T M A I L LuS T r AT Ie: v I J S eL A A r eN S I x M A

Ambitie is een rekbaar begrip. De tijdgeest weerspiegelt zich in de manier waarop we ertegenaan kijken. van de ambachtelijke drang om je vak tot in de puntjes te be-heersen tot de ‘greed is good’attitude uit de jaren 80 en de bijna hedonistische zoektocht naar zelfverwezenlijking rond het millennium: totaal verschillende zaken, maar destijds noemden we het allemaal ambitie. Logisch dat we een begrip met zo’n duidelijke culturele component mo-menteel aan het herdefiniëren zijn nu de maatschappij midden in een sociale trans-formatie zit.

Sinds de jaren 90 hebben we steeds ge-zocht naar de shortcut. We wilden een doel bereiken, maar de hele weg ervoor afleg-gen? Liever niet. Waarom sparen als je ook kunt speculeren? Daar komen we nu van terug. er is hernieuwde waardering voor de ‘bloed, zweet en tranen’component

van ambitie: als je ergens wilt komen, dan hoort de weg ernaartoe er ook bij. Dat is een nieuw postcrisisfenomeen. Je ziet het ook terug in de iconen van deze tijd. Short-cut-iconen zoals Wallstreet-bankiers of re-ality-tv-sterren zijn van hun voetstuk geval-len en verruild voor iconen uit bijvoorbeeld de sport: mensen die jarenlange noeste training achter de rug hebben. Of onderne-mers: iemand als Steve Jobs, die niet alleen een droom en een visie had, maar ook een harde werker was, een vechter.

In deze tijd krijgt ambitie een nieuwe vorm of hoedanigheid. We staan allemaal onder druk: onze huizen zijn minder waard, de olieprijzen gaan skyhigh, banen en pen-sioenen staan op de tocht. en overheden staan minstens zo onder druk. er moet iets veranderen en daardoor is er een herbe-zinning gaande: waar willen we heen, waar doe ik het voor? het besef groeit dat we

voor wezenlijke vraagstukken staan – zorg, energie, onderwijs, veiligheid – en dat de oplossingen uit de maatschappij zelf moe-ten komen. We willen een betere wereld en een beter leven; niet zomaar een up-date maar een echte upgrade. De individu-ele ambities van de yuppen en Generation X maken plaats voor collectieve ambities. Intrinsieke drijfveren worden belangrijker dan extern opgelegde ambities vanuit de kerk, school, media of het economische systeem. Ook werken we steeds vaker op andere manieren samen; we gaan van competitie naar coöperatie.

De generatie die er nu aankomt, is sterk into the community. van ego naar eco is een grote verschuiving. het draait nu om betekenis en impact in plaats van om ‘meer voor minder en sneller’. Dat leidt tot een identiteitscrisis in het rationele, efficiency en procesgedreven systeem, dat de nieuwe generatie ‘gebrek aan am-bitie’ verwijt, omdat ze niet warmloopt voor een glanzende carrière, groot huis of dure leaseauto. Maar de nieuwe generatie heeft wel degelijk ambitie: sociale ambi-ties. Ze willen iets verwezenlijken en zijn bereid samen de grote complexiteit aan te gaan, inspelend op de mogelijkheden van collective intelligence. In combinatie met technologie kan dat er wel eens toe leiden dat we in maatschappelijk opzicht de komende jaren verder komen dan ooit.

Er is hernieuwde waardering voor de ‘bloed, zweet en tranen’-component

arjan Postma is founder van Free-domLab Future Studies. Deze denk-tank is een exclusieve partner van de innovatieve investeringsboetiek Cyrte Investments, onderdeel van Delta Lloyd Groep. FreedomLab is gespecialiseerd in toekomststudies en adviseert samen met Cyrte orga-nisaties via zogeheten ThinkLabs bij het formuleren van alternatieve visies en creatieve strategieën.


L O b k e b e r k h O u t t h i e r r y S C h M i t t e r D O r i a n v a n r i J S S e L b e r G h e & M a r i t b O u w M e e S t e rHebben de O-fACtOR!

T eK S T: rO N eL K erB O u T F OTO G r A FIe: JA S Per z WA r TJ e S eN T h O M A S D O NK er


hun doel: goud halen op de Olympische Spelen in Londen. niets meer, niets minder. vier wereldkam pioenen uit de delta Lloyd Kernploeg over ambitie, winnen of verliezen en de tol voor de meest prestigieuze sportprijs ter wereld. wat is hun Overwinnings-factor?

L O b k e b e r k h O u t t h i e r r y S C h M i t t e r D O r i a n v a n r i J S S e L b e r G h e & M a r i t b O u w M e e S t e rHebben de O-fACtOR!


‘Mijn ambitie is een gouden medaille op de Olympische Spelen, daar hoeven we niet moeilijk over te doen. Na vijf wereldtitels en een zilveren medaille blijft er nog maar één ding over. het WK in 2005 in San Francisco was een slopende week. en een belangrijke les. Steeds weer die gedachte: ik sta eerste op het WK, wat zou het mooi zijn als ik win. Dat is een foute gedachte, er zijn heel weinig sporters die dat mentaal aankunnen. Je moet focussen op de race, op de acties. Van de gedachte dat je misschien wint, ga je niet beter varen. Mijn grootste nederlaag? Dat ik in het voorjaar van 2005 met mijn zeilpartner Marcelien de Koning uit de kernploeg werd gezet. We gingen niet naar de Spelen, we stonden er alleen voor. We hadden ermee kunnen stoppen, maar besloten te laten zien wat we waard zijn. Datzelfde jaar wonnen we het WK, dus achteraf ben ik de bond wel dankbaar voor die actie.

Natuurlijk betaal je een prijs. Ik heb geen studietijd ge-had, ben veel van huis geweest, heb heel lang bij mijn ouders gewoond. Ik zie anderen carrière maken, een ge-zin stichten. En dan besef ik dat ik nog steeds in het zeil-wereldje zit. Twijfels ook, over wat ik zou kunnen bete-kenen in de maatschappij. Maar hoe ouder ik word, hoe meer ik besef dat ik veel te bieden heb ten opzichte van anderen. De discipline, de perfectie waarmee ik werk.Dat heb ik al vroeg ontwikkeld. In je jeugd krijg je in het zeilen een bepaald gevoel en inzicht. Later kan je het niet meer opbouwen. Dat is moeilijk verklaarbaar, maar soms zie je zeilers die pas op hun 15e zijn begonnen. Die missen de aansluiting, het gevoel met de wind.’

lobke berkhout

‘ van de gedachte dat je misschien wint, ga je niet beter varen’

‘Ik wil onafhankelijk kunnen presteren in barre omstan-digheden. Dat is me met de paplepel ingegoten. Door als jongetje achter mijn vader aan te gaan door de bergen. De tochten gingen hoger, werden moeilijker, wande-lingen werden beklimmingen. Dat is nooit gestopt. en uiteindelijk werd het een zekere behoefte. Tijdens mijn opleiding tot berggids werd ik getroffen door een lawine. Daaraan heb ik een dwarslaesie overge-houden. en een blok beton aan mijn benen: de rolstoel.

Maar in het bootje kan ik ook mijn grenzen verleggen, die gedachte is hetzelfde gebleven. hoe hoger de golven en hoe sterker de wind, hoe meer plezier ik heb. Dán kom je aan de limiet van je kunnen. Als je het dán goed doet, heb je voldoening. Voor een wedstrijd blijf ik rationeel en nuchter. Er is niet veel ruimte voor emoties. Dat komt na afloop. Ik doe er dus alles aan om geen druk te voelen van derden – ik ben emotioneel volledig onafhankelijk. De grootste knak was natuurlijk mijn ongeluk. Toen ik voor het eerst weer naar buiten ging bij mijn revali-datie gooiden mijn twee kinderen sneeuwballen. Ik zat in mijn rolstoel en kon niet met ze spelen. Toen was ik echt gebroken. Ik was gewend om in de moeilijkste om-standigheden te klimmen en met die rolstoel was 10 cm sneeuw nog te veel. Dat is heel erg hard. Maar ook leerzaam. het gaat uiteindelijk om je ver-mogen om te lijden. Dat heb je in je of niet. Je moet psy-chisch je grenzen kunnen verleggen. Mijn grote inspiratiebron is Reinhold Messner. Hij was een van de eersten die met een lichte uitrusting de himalaya op ging en zonder zuurstof de everest beklom. Oftewel: hij liet zien dat je ook met weinig middelen grootse prestaties kunt neerzetten.’

thierry schmitter

‘ het gaat uiteindelijk om je vermogen om te lijden’

Geboren 11 november 1980

Wedstrijdklasse 470

Wereldkampioen 1999, 2005, 2006, 2007, 2009, 2010

zilver Olympische Spelen Beijing 2008

Sportploeg van het jaar 2005

www.olympiceyecatchers.com

Geboren 6 mei 1969

Wedstrijdklasse 2.4

Wereldkampioen 2009, 2010 en 2011

Brons Paralympics Athene 2004

Gehandicapte sporter van het jaar 2011

www.paralympicsailing.com


‘Ik gebruik zelf nooit de term ambitie, ik werk meer met doelen. Zonder doel kun je niet scoren, zei Cruijff al. Ik wil het hoogst haalbare, goud op de Olympische Spelen. zeker weten, deze zomer, mijn hele leven is gericht op deze zomer. Ik ben er goed in om onder druk op mijn eigen niveau te blijven presteren. Je leeft altijd met onzekerheid; je weet nooit of je goed genoeg bent. Dat geeft veel onrust.

Dat ik nu ook wereldkampioen ben geworden geeft geen extra druk. Het geeft me juist een lekker gevoel dat ik op de goede weg ben. Ik ga niet naar de Olympische Spelen met het idee dat ik wel blij ben met een bronzen medaille. Dat lijkt me niet goed. Na 2008 heb ik het best heftige commitment uitge-sproken om vier jaar alles te laten wijken voor één mo-ment. Natuurlijk is het zo dat je verjaardagen en gezellig-heden mist. Maar ik zou me rotter voelen als ik daaraan toegeef en eerder naar huis kom. Mijn grootste nederlaag heb ik geleden toen ik me als junior had gekwalificeerd voor het seniorenWK. Het watersportverbond heeft mij die kwalificatie af-genomen en een andere zeilster gestuurd. Toen heb ik besloten dat ik zo goed zou worden dat niemand meer om me heen zou kunnen. Ik ben ervan overtuigd dat talent wordt aangeleerd. vorige week sprak ik daar nog over met zwemster ranomi Kromowidjojo en judoka edith Bosch. We waren het erover eens dat we ook goed zouden presteren in een andere sport. Doorzettingsver-mogen en discipline geven de doorslag, die maken of je een winnaar bent.’

‘Meest belangrijk voor mij is dat ik mijn droom kan blij-ven volgen. Ik ben op weg naar de Olympische Spelen, dat is De Droom. Toen ik 14 jaar oud was, heb ik, samen met mijn vader, opgeschreven dat ik naar de Olympi-sche Spelen in Londen zou gaan in 2012 en daar eerste zou worden. Ik was een brugpieper die met zijn grote rugzak naar school ging. een kind. Dan denk je makkelijk dat alles mogelijk is. Als je ouder wordt, kijk je meer naar de beperkingen. Dat hoeft niet per se realistischer te zijn. het mooie is juist dat alles wel mogelijk is. het ontwikkelingspad om op dat podium te komen is vele malen mooier dan het uiteindelijke doel. Ik maak op veel plekken in de wereld een nieuw thuis; kan me snel aanpassen, doe dingen waarvan ik hou en leer veel. Dat is mijn doel, mijn droom. een podium is dan de bonus die eruit voortkomt.

Je komt jezelf uiteraard tegen, meerdere keren. Want de andere kant is dat ik maar drie maanden per jaar thuis ben. Dus ik ben niet veel bij mijn ouders, vrienden, familie. Ik leef uit mijn koffer. Ik heb het geluk gehad nooit mensen tegen te zijn gekomen die niet in mij geloven. Die mensen zijn mij ook niet tegengekomen. Die negatieve energie is niet aanwezig omdat je dat niet toelaat. zodra je het toelaat, begin je aan jezelf te twijfelen. Dat kan niet. Ik ben met iets groots bezig, het is bijna ongrijpbaar. Maar het is juist belangrijk om op de kleine dingen te letten en die te waarderen. Basics. Een lekker ontbijt met je familie aan tafel. Dat geeft zoveel energie; als je die dingen niet weet te waarderen, mis je veel meer dan een olympische medaille.’

dorian van rijsselberghe

marit bouwmeester

‘ Op mijn veertiende heb ik opgeschreven dat ik in 2012 eerste zou worden op de Spelen’

‘ Mijn commitment: vier jaar alles laten wijken voor één moment’

Geboren 24 november 1988

Wedstrijdklasse rS:x

Wereldkampioen 2011

http://dorsports.tumblr.com

Geboren 17 juni 1988

Wedstrijdklasse Laser radial

Wereldkampioen 2011

www.bouwmeestersailing.nl


d e v e r b e e l d i n g

STerT eK S T: S I M O N e KO u D I J S

26–27

Alex Prager Maggie,

2009

Courtesy of Michael hoppen Contemporary

28

Alex Prager Isabelle,

2010


24–25

Alex Prager Crowd #1,

2010


22–23

Alex Prager eve, 2010


21 boven

Alex Prager Despair Film Still #2,

2010


21 onder

Alex Prager Despair Film Still #4,

2010


‘Als kind zei ik tegen iedereen: I am going to be a star, al wist ik niet waarin. tot ik op mijn 19e een fototentoonstelling van

William eggleston in het getty museum bezocht en ineens besefte dat fotografie ook kunst kon zijn. ik ging naar buiten en

kocht m’n eerste professionele camera.’de Amerikaanse fotografe Alex Prager (1979) is de winnaar van de Foam Paul Huf Award 2012. de prijs, bestaande uit

20.000 euro en een expositie in Foam, wordt jaarlijks uitgereikt aan een internationaal fotografietalent tot 35 jaar.

Origineel, intelligent en verleidelijk, oordeelde de internationale jury unaniem over het werk van dit autodidacte talent, dat ooit

Alexandra heette ‘maar veel mensen zijn meer op hun gemak als ze denken te werken met een man’.

Prager is niet uit op het vertellen van een ‘logisch verhaal’: ‘i want the pictures to be a fusion of the past with the present. that’s how

i see the world. We’re never entirely in one period at one time.’Het werk van Prager is aangekocht door diverse gerenommeerde

musea (moma, the Whitney) en wereldwijd geëxposeerd. van 31 augustus t/m 14 oktober 2012 in Foam

Fotografie museum Amsterdam.


cOlumn

hekel aan middelmaatT eK S T: v I N C eN T B I J LO I L LuS T r AT Ie: v I J S eL A A r eN S I x M A

Vroeger was het verdacht. Als je ambitie had, was je rechts en arrogant. Je liep al gauw naast je schoenen, met ambitie. Je was een uitslover, een aansteller. het was ook niet gezellig, ambitie, en niet sociaal, jij ging vooruit en anderen niet. Je moest mededogen hebben met die anderen en gelijke pas houden.

Ik had het niet, dat mededogen, en ik ging. Ik had een hekel aan middelmaat, die drukte me neer, terwijl ik juist omhoog moest. Weg van al die flauwe types met hun ditjes en hun datjes en hun natjes en hun droogjes en hun rustig aan dan breekt het lijntje niet.

Ik ging, waarheen wist ik niet, maar ik ging.Waarom? Geen idee. Om de saaiheid te verdrijven, denk ik. Om wat te laten gebeu-ren, om al die serieuze types eens flink met grappen om hun oren te slaan. Niet agres-sief slaan, maar leuk vrolijk slaan, petsen eigenlijk, dat is het, lekker petsen.

Ik mag dan wel blind zijn, dacht ik, maar dat wil nog niet zeggen dat ik blind ben. Ik zie met alles wat ik in me heb.

Ik ging het toneel op, ik liet me zien, want al-leen als je je laat zien kun je gezien worden.

Als ik hier nou toch ben, op deze aarde, laat

ik er dan wat van maken. Want laten we nou eerlijk zijn, niemand heeft om dit leven gevraagd. We zijn hier maar gewoon neer-gekwakt. Dan ga je niet zitten te wachten tot je weer doodgaat, nee, je gaat leven, dat is mijn ambitie.

Na elke uitademing denk ik alweer aan mijn volgende inademing, aan de zuurstof die ik opzuig.

Mijn ambitie is niet blind, ik hoef niet zo nodig de jongste blinde te zijn die solo om de wereld is gereisd.

Ik hoef ook niet per se Carré een maand uitverkocht te hebben. het zou leuk zijn, dat wel, maar het hoeft niet. Mijn ambitie is leven en zien waar het leven me brengt, dan komt het werk vanzelf wel. en dat ik goed wil zijn in mijn werk, dat spreekt van-zelf, er zijn al genoeg slechte cabaretiers op de wereld. en slechte romanciers en slechte muzikanten. en wat dacht je van columnisten? Die kunnen ook zo ontzet-tend slecht zijn, alsof ze de ambitie hebben zo slecht mogelijke columns te schrijven.

en fotografen, wat dacht je daarvan? Die doen maar wat, elke debiel denkt maar dat hij fotograaf is, terwijl ik...

Wat? Sla ik door? Ach welnee, wie nooit met zijn kop in de wolken loopt, blijft altijd laag bij de grond. In een loden zeppelin kun je niet vliegen. Wat zijn die mensen alle-maal slecht, die journalisten ook, zo lui als de neten bovendien. Nee, dan ik...

Wat? Ja, je hebt gelijk, sorry. Ambitie is niet jezelf verheffen door anderen neer te drukken, het is omhoogklimmen op eigen kracht. het is van je werk je leven maken en van je leven je werk.

zo, en nu moet ik weg, over een half uur heb ik vliegles, ik wil namelijk de eerste blinde zijn die zonder automatische piloot kan vliegen. Daaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaag!

Ik ging, waarheen wist ik niet, maar ik ging

vincent bijlo (1965) is cabaretier en schrijver. Meer info op www.vincent-bijlo.com (met een versie voor blin-den, zienden en lichtontberenden).


slapjanussen. Weekdieren. verwende nesten zonder doorzettingsvermogen. dat zijn we in het westen aan het worden volgens het boek A Nation of Wimps, geschreven door de Amerikaanse psychologe Hara marano. volgens haar leven we in een maatschappij waarin we alle risico’s proberen uit te sluiten voor onze kinderen. We leggen rubberen matten onder hun speeltoestellen zodat ze hun knietjes niet openhalen. We geven alle leerlingen op de jaarlijkse sportdag een medaille, zelfs als ze laatste worden. Anders is het zielig. Zo groeien ze op tot volwassenen zonder ruggengraat, verliezers zonder drang om hun best te doen. nee, dan china. een land vol kinderen die hun eerste vioolconcert componeren terwijl ze nog luiers dragen. een natie vol overgeconcentreerde sportkampioenen en krantenjongens die morgen miljardair worden. dat is geen toeval, zegt de juriste Amy chua; het succes is een gevolg van de typisch chinese opvoeding, waarin kinderen desnoods met de zweep worden gedrild. niks rubberen matten, je haalt je knieën maar open terwijl je oefent voor de Olympische spelen. medailles? die zijn er alleen voor de winnaars, zodat de verliezers met hun neus op de feiten worden gedrukt. chua schreef er het boek Battle Hymn of

the Tiger Mother over. Opvoeden betekent voor haar snoei-hard motiveren. Zachte heelmeesters maken alleen maar stinkende wonden. china is aan het winnen omdat kinde-ren daar onder grote druk staan om de beste te worden. Hebben deze schrijfsters gelijk? levert de ene opvoe-ding meer ambitieuze volwassenen op dan de andere? en moeten we dat wel willen? We vroegen de mening van een paar mensen die het zouden kunnen weten.

ebru umarschrijfster, columniste en opinieleider van turks-neder-landse afkomst:

‘ gebrek aan kansen zorgt voor ambitie’

‘natuurlijk worden winnaars gemaakt en niet geboren. Als je opgroeit in een rijk gezin, krijg je niet het besef dat je moet knokken voor je toekomst – je hebt toch alles al? niets zorgt voor meer ambitie dan bittere armoede en een gebrek aan kansen. ik zie in turkije hoe arme mensen iedere dag moeten vechten voor hun bestaan, die werken echt veel

Het westen is decadent en slap, het oosten is snoeihard in opkomst. volgens twee schrijvers

komt dat door de verschillende manieren van opvoeden. maar klopt dat wel?

T eK S T: Ph I L I P D rö G e B eeL D: A ND ré T h I J S S eN

d i s c u s s i e

nee, dan china!


harder dan ik om iets te bereiken. Ze schoppen hun kinde-ren bij wijze van spreken naar school, omdat ze weten dat ze daarmee de beste garantie hebben op een betere toe-komst. Als vader visser of vuilnisman is, heeft hij geen netwerk om zoon- of dochterlief na school een goed baantje te bezorgen. de enige kans die veel turken hebben om hun kinderen een beter leven te bezorgen, is ze voor te bereiden op een wereld waarin je iedere dag moet knokken. Ambitie wordt er daarom met de paplepel ingegoten.’

julius jaspers topkok, kookboekenschrijver, presentator van topchef:

‘Ambitie is belangrijker dan talent’

‘Als je kok wilt worden, moet je talent voor koken hebben. in de praktijk komen mensen met een bescheiden talent en een tomeloze ambitie echter verder dan grote talenten die lui zijn of gedrevenheid missen. mijn medepresentator robert Kranenborg en ik verbazen ons er vaak over hoe sloom sommige deelnemers aan ons programma zijn. Als je eenmaal door de voorrondes bent, zou je je stinkende best moeten doen, lijkt mij. dat is leuker en het kost vaak niet eens zo veel meer moeite dan er met de pet naar gooien. Of het helpt als we meer als chinezen worden en onze kinderen ontzettend zouden pushen? dat zit niet in onze cultuur, denk ik. ik ben veel in china geweest en weet dat daar behoorlijk wat ongelukkige mensen rondlopen. daarbij: niet iedereen hoeft een topper te worden, je hebt allerlei soorten mensen nodig in de maatschappij, ook een brede laag die niet enorm succesvol is.’

adjiedj bakas trendwatcher, zakenman en spreker:

‘de crisis schudt ons lekker wakker’

‘We zijn in nederland ingedut, doordat we het zo goed hebben. Alle risico’s proberen we te ontlopen; zo zijn we het meest verzekerde land ter wereld geworden. een dergelijke omgeving kweekt zeker geen ambitie en dat zie je in de praktijk terug. studenten gaan het liefst na hun opleiding bij een veilig en groot bedrijf werken, waar ze lekker in een korset komen te zitten en kunnen dutten tot het tijd wordt met pensioen te gaan. vergelijk dat eens met china, een land dat in 1970 nog net zo arm was als somalië nu. daar laten ze zien dat honger – letterlijk of figuurlijk – een van de beste aanjagers is voor ambitie. Ouders pushen hun kinde-ren daar enorm, per dag negen of tien uur lang naar school en dan ook nog een huiswerkklasje is heel normaal. Kom daar in nederland maar eens om. vandaar dat ik in de crisis

wel een kans zie: we worden momenteel wakker geschud. misschien dat we ook weer een beetje honger krijgen.’

willem vermeend voormalig minister, zakenman, schrijver, opinieleider:

‘We doen hier alsof iedereen gelijk is’

‘Alle winnaars die ik ken, werken erg hard. Of dat gedeelte-lijk aangeboren is, weet ik niet. Wel dat de opvoeding een bijzonder grote rol speelt. ik kom zelf uit een ondernemers-gezin waar het iedere maand weer onzeker was of er geld binnen zou komen. mijn vader moest voor elke offerte vechten en daarover spraken we uitgebreid aan tafel. dat leverde bij mij de rotsvaste overtuiging op dat je moet knokken om succes te hebben. We knokken in nederland momenteel niet genoeg, middelmaat vinden we lekker com-fortabel. terwijl het niet eens zo moeilijk is om ambitie aan te wakkeren. Waarom publiceren universiteiten geen lijst met de top 10 van studenten per studie? Als bedrijven daar op gaan selecteren, krijg je meer competitie en daardoor uiteindelijk over de hele breedte betere studenten. maar we zijn hier te bang om elitair over te komen, dus doen we liever alsof iedereen gelijk is.’

dion bartels voormalig advocaat, nu spreker over winnen en verliezen:

‘verliezen is soms een zegen’

‘Ach, wat is winnen en wat is verliezen? sommige overwin-ningen blijken later helemaal niet zo zoet en verliezen is soms een zegen. toen ik zakelijke problemen kreeg en mijn advocatenkantoor moest sluiten, kreeg ik ineens veel meer tijd om met mensen te spreken die mij lief zijn. mijn eigen broer vertelt me dat hij de laatste drie jaar betere gesprek-ken met me heeft gehad dan in de twintig jaar daarvoor. ik denk dat ik ook een aardigere persoon ben geworden door tegenslag. moet je kinderen drillen voor succes? nee, maar ik vind dat kinderen wel moeten leren door vallen en opstaan. tegenslag maakt ze sterker, dus ga niet alle deelnemers aan een sportdag een beker geven, dat kweekt zwakke kinderen. Één bokaal en één poedelprijs zijn genoeg. Kinderen moeten juist leren dat winnen bepaalde voor- én nadelen heeft. Winnaars geven ook iets op.’

meer lezen? Amy chua, Battle Hymn of the Tiger Mother, Penguin 2011 Hara estroff marano, A Nation of Wimps: The High Cost

of Invasive Parenting, crowne 2008


het wemelt van de trainers, maar echte coaches zijn er niet veel. een trainer leert een sporter technieken. een coach ont-wikkelt de mens/sporter om het maximale uit zichzelf te halen en hij daagt uit om dingen anders te doen. Op deze manier ben ik bezig met de zeilsters die ik coach, Lisa (Westerhof, red.) en Lobke (Berkhout, red.) Naast het ontwikkelen van mens en sporters geloof ik in een goede balans tus-sen lichaam en geest. Die twee moeten in evenwicht zijn om optimaal te presteren. Met een zwoegende geest, bijvoorbeeld bij een emotioneel ingrijpende gebeurtenis of bij veel nieuwe informatie, is presteren op topniveau lastig.

Om te mogen werken aan de mens ach-ter de sporter, moeten coach en sporters dicht bij elkaar staan. zonder oprechte interesse in elkaar gaat het niet. van Lisa en Lobke weet ik inmiddels goed wat hen beweegt en bezighoudt. Professionaliteit is daarbij wel geboden: close als het kan, maar resoluut bij beslissingen die ík moet nemen. Lobke noemt mij wel eens ‘een vriend met gezag’. Eigenlijk moet iedere

leidinggevende, net als een sportcoach, dicht bij zijn mensen staan. het is belang-rijk om te weten hoe iemand in zijn vel zit. Daarnaast is diepgang in het contact nodig voor onderling vertrouwen en respect en om te weten wat er leeft in het koppie. Als dat ontbreekt, is het lastig om van elkaar te leren en samen te werken. een mens gaat niet voor iedereen zomaar door het vuur.

Ook de sporters moeten elkaars karak-ters, talenten en valkuilen door en door kennen. Lisa en Lobke hebben duidelijke rollen in de boot. ze weten waar ze elkaar aanvullen, wanneer ze leidend zijn of juist ondersteunend. ze maken daardoor min-der fouten en accepteren fouten van een ander beter. Die relationele stabiliteit ver-klaart deels waarom Lobke al vijf keer we-reldkampioen in de 470-klasse is geweest.

Noodzakelijke voorwaarde voor topprestaties is rust in de koppies

Jacco koops (1968) is olympisch zeil-coach en voormalig topwindsurfer

cOlumn

een vriend met gezagT eK S T: JAC C O KO O P S I L LuS T r AT Ie: v I J S eL A A r eN S I x M A

een noodzakelijke voorwaarde voor top-prestaties is rust in de koppies. Ik geloof niet in een maand lang alleen maar spor-ten. Lobke en Lisa zijn echte pitbulls die willen winnen. ze kunnen zich lang blijven focussen. Daar zit echter een grens aan. Ieder mens moet informatie laten bezin-ken en verwerken. In een privésituatie. Pas daarna kun je weer opnieuw aanscherpen, volgens het ritme: focus, rust en refocus. Dat geldt ook in het dagelijkse leven. Wie na vijf dagen herhaaldelijk ook in het week-end werkt, zoals je in China wel ziet, ziet het prestatieniveau dalen.

Over de noodzaak van rust hebben we vorig jaar zelf een harde les geleerd. Na-dat Lisa en Lobke in 2009 en 2010 we-reldkampioen waren geworden, lukte dat niet in 2011 (tiende plaats, red.) Omdat Lisa wedstrijdritme miste door de ziekte van Pfeiffer vond ik dat we voor het WK in december in Perth een extra wedstrijd, de Australian Nationals, moesten varen. Dat ging geweldig. Maar we bleven in Australië en doorbraken daarmee ons normale pa-troon: Lisa en Lobke kregen na de wedstrijd geen rust in een thuissituatie. Ze konden hierdoor het WK onvoldoende loslaten en zaten als twee dode vogeltjes in de boot. Door deze en andere fouten haalden we niet het beste uit dit team. We hebben de rustpauze voor de Olympische Spelen daarom verlengd van vijf naar acht dagen.

Wie geen rust neemt, verliest scherpte. Dat is funest bij een sport die aan elkaar hangt van beslissingen. Bij zeilen geldt: the devil is in the detail.


t r e n d

het heilige vuurT eK S T: J O O S T B I J L S M A

Hoe maak je fans van klanten en krijg je mede-werkers die voor je door het vuur gaan? volgens tedx-fenomeen simon sinek moet je daarvoor een inspirerende leider zijn, met het geloof dat je de wereld beter kunt maken. daarmee trek je personeel en klanten aan die óók in jouw droom geloven. Over onderscheidend (on)vermogen.

denk aan iKeA of aan Apple. Klanten van dit laatste merk zijn bereid in de rij te staan voor de nieuwste Apple-producten. de Amerikaanse computer-fabrikant onderscheidt zich daarmee van de complete concurrentie.

Kantenklare les

simon sinek denkt dat hij de code voor het onderscheidend vermogen heeft gekraakt. in zijn populaire tedx-video legt de businessgoeroe uit wat Apple anders doet. gewone bedrijven weten volgens hem wat ze doen en hoe ze dat doen. Zo communiceren ze ook. Ze vertellen dat ze de beste, mooiste of goedkoopste producten hebben. en hopen dat consumenten, na een rationele afweging, voor hun merk kiezen. Wat onderscheidende bedrijven anders doen, gelooft sinek, is dat zij verkopen waarom ze het doen. in hun communicatie beginnen ze altijd bij hun doel, bestaansrecht of geloof. bij Apple is het startpunt: bij alles wat we doen, geloven we in het uitdagen van de status-quo en in anders denken. veel kopers willen bij Apple horen vanwege dat ‘waarom’. Zij geloven ook in het uitdagen van de status-quo. en zij vereenzelvigen zich daarmee, zoals een Feyenoord-fan zich vereenzelvigt met het ‘niet lullen maar poetsen’ van die club. Wat kort door de bocht vertaalt sinek zijn ontdekking over onderschei-dend vermogen naar een kant-en-klare les voor iedere manager: ‘Het doel is om zaken te doen met mensen die geloven waarin jij gelooft. en mensen aan te nemen die geloven in wat jij gelooft. Zij werken voor je met bloed, zweet en tranen.’ sinek stelt dat leiders vaker moeten praten over dat waarin zij geloven. Zo trekken ze mensen aan die daar ook in geloven. Wat inspirerende leiders volgens sinek onderscheidt, is dat ze altijd bij het ‘waarom’ beginnen en dat heel goed kunnen uitdragen. Hij noemt het voorbeeld van de Wright-broers, die voor het eerst gemotoriseerd vlogen. Anders dan hun uitdager in die tijd, vliegtuigbouwer samuel Pierpont langley, hadden ze nauwelijks kennis en middelen. toch wonnen de Wrights

Mensen willen bij Apple horen omdat zij ook geloven in het uitdagen van de status-quo

Als je puur naar het voetbal kijkt, dan zijn Psv, Ajax en Feyenoord één pot nat. Ze prediken allemaal attractief spel, ze worden geleid door een oud-international en het zijn duiven-tillen met spelers uit alle windstreken. toch zweren fans bij hun club en moeten niets hebben van andere clubs. die liefde gaat blijkbaar zo ver dat de eindhovense ondernemer Jan van Kessel markt zag voor doodskisten in de clubkleuren van Psv. ‘Zo’n kist is iets duurder, omdat voor het gebruik van het logo een vergoeding moet worden betaald’, meldde ’s lands grootste dagblad. bij die enorme ‘affectieve loyaliteit’ van voetbalfans likken marketeers hun vingers af. een zo grote onvoor-waardelijke merktrouw lijkt voor een consumentenmerk een haast onhaal-baar doel. toch lukt het commerciële bedrijven soms ook om een enorme loyale supportersschare te vergaren.

heilig vuur


Joost bijlsma is jurist, journalist en bladenmaker en specialist in duur-zaamheid en transitiemarkten.

de race. Het verschil: langley en zijn medewerkers gingen voor geld en roem. terwijl de Wrights een droom met hun mensen deelden. dat maakte medewerkers bereid om crash na crash te maken en door te gaan.

Reality distortion field

Als de theorie van sinek klopt, dan zijn bedrijven voor hun onderscheidend vermogen afhankelijk van inspire-rende leiders. maar wat als die leider verdwijnt? bij Apple is ‘het uitdagen van de status-quo/anders denken’ altijd erg gekoppeld geweest aan de persoon van de vorig jaar overleden oprichter steve Jobs. Hij stond bekend om zijn reality distortion field, een term ont-leend aan het televisieprogramma star trek. Aliens schiepen in deze serie een nieuwe wereld door uitsluitend hun mentale kracht te gebruiken. Jobs kon iets wat daarop lijkt. met grote over-tuigingskracht liet hij mensen geloven dat het onmogelijke toch mogelijk is. daarbij schroomde hij niet om onwel-gevallige feiten soms te verdoezelen. Zijn maatschappelijk onaangepaste gedrag werd geslikt vanwege zijn grote vermogen om mensen te inspireren. Het heilige vuur brandend houden, zal Apple zonder Jobs niet meevallen. ieder bedrijf dat is opgericht door een gedreven ondernemer staat voor een lastige opvolgingsvraag. Kiezen ze voor een charismatische leider, dan bestaat de kans dat zo’n persoon lijdt aan blinde ambitie. dat is het type manager dat – gedreven door geld en roem - rücksichtslos aan het bedrijven kopen slaat. niet bepaald de waarom-gedreven leider die je volgens sinek nodig hebt voor een onderscheidend bedrijf. Hetzelfde geldt voor een opvolger die vooral goed is in op de winkel passen. dat zijn vaak mees-ters in cijfers (wat en hoe) maar geen mensen die op hun intuïtie afgaan, risico’s nemen en medewerkers uitda-gen (waarom).

innovatiecrisis

een bedrijf dat lang heeft gezocht naar een leider die het onderschei-dend vermogen kan terugbrengen, is Philips. de vroegere trendsetter in

apparaten die het leven veraangena-men, zoals de gloeilamp, de cd-speler, de televisie en het scheerapparaat, zit in een innovatiecrisis. Het haalt te weinig meerwaarde uit nieuwe producten. daar wil de huidige ceO van Philips, Frans van Houten, iets aan doen. Kort na zijn aantreden vorig jaar liet hij weten dat hij de cultuur ondernemender gaat maken. Het bedrijf moet meer grote innovaties voortbrengen en die sneller op de markt brengen. van Houten spreekt van een ‘groot onbenut potentieel’ dat hij kan aanboren bij Philips. dat gaat niet vanzelf, vertrouwde hij vorig jaar aan de schrijver van dit artikel toe. medewerkers moeten uit hun comfort-zones komen en bepaalde onderdelen moeten compleet worden heruitge-vonden: zo maakt Philips lighting een metamorfose door van ‘glasfabriek’ met zware machines naar de snelle wereld van plastic fantastic. de keuze van van Houten voor een culturele revolutie lijkt verstandig, afgaande op een recente studie van Booz & Company (the global innova-tion 1000). Hieruit blijkt dat het verho-gen van het r&d-budget geen sleutel is tot meer succesvolle vernieuwing. veel belangrijker is een innovatieve cultuur met een passie voor producten en een sterke identificatie met klanten en klantbeleving. een andere sleutel

tot meer succesvolle innovatie is vol-gens booz & company een goed door-gevoerde strategie waarin heldere keuzes zijn gemaakt. Op dat punt lijkt Philips op de goede weg. Het bedrijf richt zich op gebieden zoals gezond-heidszorg en duurzame verlichting. in dat laatste wil het concern wereld-wijd marktleider worden. daarvoor moet Philips zich onderscheiden. dat lukt volgens de sinek-doctrine alleen als van Houten het waarom-verhaal goed voor het voetlicht gaat brengen. daarvoor moet hij de Philips-missie ‘zinvolle producten ontwikkelen die het leven van mensen verbeteren’ vertolken, verpersoonlijken en waar-maken. Zoals ingvar Kamprad dat bij iKeA deed met ‘betaalbaar design voor de massa’. Hoewel hij tot de tien rijkste mensen ter wereld ging beho-ren, is Kamprad het woord ‘betaal-baar’ bloedserieus blijven nemen. Zijn levensstijl staat nog steeds bekend als aan de zuinige kant voor zijn stand. en van zijn mensen heeft hij altijd ver-langd dat ze zich blijven inleven in een klantenkring zonder diepe zakken.

Dyslectische dwarsdenkers

van Houten niet kleurrijk genoeg voor een onderscheidend merk? Wie denkt dat je een Jobs, een Kamprad of een branson (allen dyslectici en dwarsden-kers) nodig hebt om je blijvend te onderscheiden, zit ernaast. er zijn voldoende voorbeelden van het tegen-deel. Zonder opvallende managers slagen toyota of samsung er goed in om hun innovatieve erfgoed in stand te houden en zich te blijven onderschei-den. mogelijk is dat een troost voor van Houten en Philips. en ook voor Psv, Ajax of Feyenoord. Ook zij hoeven geen weerbarstige creatieve gek aan te nemen om zich te onderscheiden. een bindende persoonlijkheid die het erfgoed verpersoonlijkt en op de juiste wijze vertolkt, zoals Joop munsterman (man achter het succes van Fc twente), is voldoende. de hondstrouwe fans doen in het voetbal de rest.

Voor superfans: doodskisten in de clubkleuren van PSV

vH


d e l t A l l O y d O n d e r Z O e K t

de meest genoemde ambitie: ‘gelukkig zijn’

T eK S T: Ph I L IP D rö G e I L LuS T r AT I e: reIN JA N S S eN

Zijn vrouwen en mannen even ambitieus? en wat verstaan ze er eigenlijk onder? delta lloyd groep vroeg aan intomart/ gfK om uit te zoeken hoe het daarmee zit. Ambitie hebben is immers een belangrijke motor achter financiële redzaamheid. Wat blijkt? mannen en vrouwen streven nage-noeg hetzelfde na – of liever gezegd: eigen-lijk streven ze beiden heel weinig na…


We hebben een dubbel gevoel bij ambitie. Ja, het is goed om iets te willen in het leven. maar nee, het moet vooral niet te gek worden. is ambitie een goede eigenschap? iets dat je moet – ahem – ambiëren? Ja, vindt een overgrote meerderheid van de nederlanders. dat blijkt uit een nieuw onderzoek van delta lloyd, uit-gevoerd door intomart gfK. mannen zeggen wel opvallend vaker dan vrouwen dat ambitie ook negatieve kanten kan hebben. Zo vinden mannen in 37 procent van de gevallen ambitieuze mensen ‘oncollegiaal’, tegenover 25 procent van de vrouwen. Het A-woord heeft dus een ‘haakje’; ambitie is niet op zichzelf slecht, maar het kent lelijke kanten.

Minder gelukkig

de nederlandse onderzoeksresultaten sluiten naadloos aan op eerder academisch onderzoek1 dat is gedaan naar ambitieuze mensen. de university of notre dame in de verenigde staten volgde gedurende liefst zeventig jaar een gemiddelde groep Amerikanen. Het bleek dat de mensen die als kind al het meest ambitieus waren geweest, de mooiste carrières hadden gehad. Ze bezochten vaker goede scholen en uni-versiteiten, deden het beroepsmatig uitstekend en werden uiteindelijk zelfs rechters en politici. maar ze gaven ook aan minder gelukkig te zijn. Pas toen ze ouder waren, kregen ze wat rust in hun donder. daar genoten ze overigens maar eventjes van, want ze leefden gemiddeld iets korter dan de muurbloempjes en grauwe middelmaat. nederlanders lijken zulke negatieve gevolgen van ambitie gevoelsmatig goed aan te voelen. de meest genoemde ambitie die intomart gfK mocht optekenen is

‘gelukkig zijn’ (mannen 78 procent; vrouwen 83 procent). dat is natuurlijk een mooi streven, maar nauwelijks een echte ambitie. Ook andere ‘zachte waarden’ zijn populair als aspiratie. Zo scoren ‘een goed mens zijn’ (73/63 pro-cent), ‘een goede ouder worden’ (59/48 procent) of ‘een goede vriend(in) zijn’ (58/46 procent) hoog. in de top vijf komen bij vrouwen en mannen geen beroepsmatige of financiële levensdoelen voor. nederland is wat betreft ambities een nogal tam land.

onprettige mensen

Hetzelfde team van notre dame dat ambitie onderzocht, keek in een eerder onderzoek2 naar hoe het inkomen van mensen wordt beïnvloed door hoe prettig ze in de omgang zijn. daaruit bleek dat onprettige mensen – die ook harder hun best doen om succes te hebben – over het algemeen meer verdienen dan prettige mensen. Opmerkelijk is dat het inkomensverschil tussen prettige mannen en vrouwen kleiner is dan tussen onprettige mannen en vrouwen. schijnbaar belonen we ambitie bij mannen beter dan bij vrouwen, misschien omdat we het bij dat geslacht eerder verwachten. Wil je financieel vooruit, dan moet je er geen probleem mee hebben dat veel mensen je niet aardig vinden. No pain, no gain, zoals ze aan de andere kant van de oceaan zeggen; ambitie heeft ook in andere opzichten een prijskaartje. geen olympische sporter staat op het ereschavot omdat hij of zij zo’n leuk sociaal leven heeft. Wie iets wil in het leven, levert op andere gebieden in. Ook bij een meerderheid van de nederlanders gaan persoonlijke ambities wel eens ten koste van een aantal andere zaken. vooral ‘tijd voor jezelf’ (75 procent) of voor vrienden en familie (72 procent) schieten erbij in. Ook

uit onderzoek blijkt:

zowel mannen als vrouwen hebben het materieel en geestelijk goed en begeren niet meer


snoepen we voor onze ambities tijd weg bij het sporten (71 procent) en hobby’s (77 procent).

opmerkelijk eensgezind

uit deze cijfers stijgt een geur op van een land dat het nog altijd erg goed heeft. We zeggen wel wat te willen, maar het mag ons vooral niet te veel kosten. mannen en vrouwen zijn daar opmerkelijk eensgezind over. Ambitie mag er boven-dien niet voor zorgen dat jouw hoofd boven het spreek-woordelijke maaiveld uitkomt. deze houding is best begrijpelijk. Zoals vliegtuigbou-wer, regisseur en multimiljonair Howard Hughes ooit zei, ‘rijke mensen praten nooit over geld omdat ze er al genoeg van hebben.’ Zowel nederlandse mannen als vrouwen hebben het materieel en geestelijk goed en begeren daar-door niet meer. die houding kan natuurlijk leiden tot stagnatie. Zonder brandende ambitie doe je geen uitvindin-gen, schrijf je geen symfonie en word je geen directeur van een multinational. vrouwen en mannen zeggen in het onderzoek van delta lloyd wel te willen investeren in zichzelf om de ambities op het gebied van economische zelfstandigheid, inkomen en werken te realiseren. maar in de praktijk valt dat tegen. Zoiets simpels als de bereidheid om voor hun loopbaan meer reisuren te maken of om meerdaagse buitenlandse reizen te onderne-men, is bijvoorbeeld laag (mannen 45, vrouwen 35 procent).

Mensen zijn net gas

deze tamme omgeving maakt het voor de daadwerkelijk ambitieuze vrouwen en mannen natuurlijk makkelijker om boven te komen drijven. de beroemde natuurkundige victor yakovenko heeft recent een opmerkelijke overeenkomst aangetoond tussen

de ambitie van mensen en gas. de meeste mensen hebben kleine ambities en kleine loopbanen; gas bestaat voor een groot deel uit rustig bewegende moleculen. in een groep mensen vind je echter ook altijd een paar moleculen die vooruit willen komen; iedere gaswolk bevat een paar moleculen die harder bewegen dan de rest. Zowel de ambitieuze mensen als de wilde gasmoleculen komen elkaar vaak tegen. voor de ambitieuzen levert dat contacten en dealtjes op, de moleculen in een gaswolk krijgen daardoor nog meer energie en gaan nog wilder bewegen. Ambitie is dus per definitie iets voor een kleine groep mensen – of moleculen. dezelfde natuurkundige ontdekte dat inkomensverschillen zich daardoor altijd volgens een voorspelbaar patroon aftekenen: een kleine toplaag die steeds rijker wordt (door die contacten en dealtjes) en een grote middelmaat die snel tevreden is.3

natuurlijk is ambitie meer dan alleen geld verdienen, maar de verdeling van medailles bij sportwedstrijden, het aantal tentoonstellingen van kunstenaars en de stemmen-verdeling bij verkiezingen vertonen hetzelfde patroon: een paar winnaars, een hoop verliezers. Wie niet tot de top behoort, heeft gewoon niet genoeg ambitie getoond.

uit onderzoek blijkt:

ambitie is per definitie iets voor een kleine groep mensen

1 On the value of Aiming High: the causes and consequences of Ambition. The Journal of Applied Psychology. 2 do nice guys – and gals – really Finish last? the Joint effects of sex and Agreeableness on income. The Journal of Applied Psychology. 3 inequality and investment bubbles: A clearer link is established. Joint Quantum Institute.


A l l e s v A n W A A r d e

WAT

WIND MOLeN

PArK C-POWER

Ongeveer 30 kilometer voor de belgische kust, in tot 27 meter diep

water, wordt het windmolenpark van c-Power gebouwd. de molens leveren genoeg stroom (325 mW)

om 290.000 huishoudens van energie te voorzien. dat bespaart jaarlijks

450.000 ton aan cO2-uitstoot.

hOe

de risico’s van bouw en exploitatie van een windmolenpark met 160 meter hoge turbines in de drukke

noordzee zijn groot. delta lloyd is een leidende verzekeraar van dit

project, waarmee 1,3 miljard euro is gemoeid. delta lloyd verzekert niet alleen de risico’s van de bouw, maar ook die van exploitatie en bedrijfs-

schade als het park in bedrijf is.

WAArOM

delta lloyd heeft al in 2005 het voortouw genomen met het verzekeren

van dit soort projecten van groot maatschappelijk en economisch

belang. nu heeft delta lloyd 1000 windmolens op land in portefeuille en 800 op zee, in nederland, belgië,

duitsland, denemarken en groot- brittannië. Als enige verzekeraar

heeft delta lloyd een gespecialiseerd team Offshore Windenergie.

FOTO: MArTIJN De JONGe/hOLLANDSe hOOGTe TeKST: ruDOLF KLeIJN


lezen, zien, horenshoot for the moon. even if you miss, you’ll land among the stars.

lezen

WillpowerRoy F. Baumeister en John Tierney, 2011

Wilskracht voorspelt, méér nog dan intelligentie, het maatschappelijke succes. belangrijke informatie voor iedereen die bepaalde doe-len nastreeft, vooral omdat wilskracht te trainen en verbeteren is. Het is volgens de auteurs net als een spier: je kunt hem sterker maken, maar je kunt hem ook over-belasten. baumeister is een van de bekendste wilskracht-onderzoekers ter wereld en het boek staat propvol onderzoekjes waarmee de werking van deze ‘spier’ is bestudeerd. Opmerkelijk: als je zelfbeheersing oefent op één gebied (zoals vaker sporten), heeft dat gunstige gevolgen voor alle andere aspecten waar wilskracht een rol speelt (bijvoorbeeld minder eten, meer studeren).

Twaalf topcoaches over succesvol management T. Gerbrands en G. Derksen, 2009

een boek met een opvallende vorm: estafette-interviews door nederlandse top-sport-coaches. marc lammers interviewt cor van der geest, vervolgens interviewt cor van der geest gerard Kemkers en zo verder. Ook voor niet-sporters is het fascinerend om te lezen over mensen die zo volledig gefo-cust zijn op topprestaties. gerard Kemkers: ‘de top-sporter heeft bij mij een grote inbreng. uiteindelijk is het zo dat hij of zij directeurtje is van de eigen bv, waarvan ik in feite een werknemer ben.’

Dirk ScheringaFrits Conijn, 2010

Als een klassiek drama belicht het levensverhaal van scheringa allebei de kanten van ambitie. de posi-tieve kant: want ondanks alles is het opmerkelijk hoe deze rijkspolitie-man, die in zijn avonduren bijkluste als belastingconsulent, erin slaagde een miljardenbedrijf op te bouwen. compleet met museum, voetbalploeg en -stadion. en de tegenoverge-stelde kant: de megalomane projecten, de hang naar het bekende-nederlanderschap, het mismanagement en het faillissement in 2009. grote geldingsdrang heeft gevaar-lijke kanten als het gepaard gaat met overmoed en West-Friese koppigheid: het in de wind slaan van advies.

Mick Jagger, mana-ger/ondernemer Flip Vuijsje, 2005

Flip vuijsje, is fan van the rolling stones. Hij is óók fan van mick Jagger. Waar ande-ren negatief doen over Jag-gers grootste ambitie (niet de beste muziek maken maar het grootste zakelijk succes tot stand brengen), blijft vuijsje, enthousiast over ‘mick de manager’. dat maakt van

mick Jagger, manager/ondernemer een innemend boek – een van de minst saaie managementboeken die er bestaan. er zijn onder meer details in te lezen van de onderhandelingtrucs die mick en zijn tegenstrevers uit de platenbusiness gebruik-ten. Het boek sluit af met ‘mickonomics’, zeven lessen van de ceO van de succesvol-ste rockband uit de historie.

Peter van Lonkhuyzen is adjunct-hoofdredacteur van Management Team. hij schreef zelf het boek ‘Taboe: macht’, over de psychologie van de macht in organisaties.

erwin van der Zande is hoofdredacteur van Bright, lifestyleglossy voor technologie en design. Ook is hij initiator van Screenzine, een vernieu-wingsproject voor digitale magazines.

Menno Pot is popjournalist voor de volkskrant en Muziek.nl. Daarnaast is hij columnist en (voetbal)schrijver. hij schreef onder andere de bekroonde supportersroman ‘Vak 127’, over leed en lol in het spoor van Ajax.


horen

zien There Will Be Blood (2007)

Het heeft iets tragisch als een man voor zijn gevoel alleen kan slagen indien anderen falen. daniel Plainview, een prachtrol van daniel day-lewis, is een nare, inhalige man die eind 19e eeuw in californië in korte tijd uit-groeit tot oliemagnaat. naarmate zijn rijkdom groeit, komt zijn ware aard boven-drijven en raakt hij ver-vreemd van alles en iedereen. een donkere film van cineast Paul thomas Anderson, die naam maakte met films als boogie nights en magnolia.

bouwt in de schuur van zijn afgelegen boerderij. Het pro-ject drijft hem tot de rand van een faillissement. Wan-neer hij raketbrandstof wil aanschaffen, krijgen de inlichtingendiensten lucht van zijn project, met de media in hun kielzog. een eerste gehaaste poging mis-lukt, Farmer belandt in het ziekenhuis en de publieke aandacht ebt weg. dan lukt het hem alsnog met hulp van alleen zijn gezin. de moraal van het verhaal: hoe zwaar-der de reis, des te zoeter de aankomst.

The Astronaut Farmer (2006)

geen betere drijfveer dan een misgelopen kans. charles Farmer (billy bob thornton) heeft ooit zijn astronautenopleiding moe-ten afbreken om de familie-boerderij te redden. Zijn vurige wens om de ruimte in te gaan heeft hij echter nooit losgelaten, waarop hij eigen-handig een ruimteraket

Gattaca (1997)

in deze sciencefictionfilm van Andrew niccol draait alles om je dnA. Heb je de juiste gemodificeerde genen, dan is er weinig wat je niet kunt bereiken. de maatschappij is verdeeld tus-sen validen en niet-validen. vincent Freeman (ethan Hawke) is op de ouderwetse manier ter wereld gekomen en heeft een hartafwijking. Hij sluit een faustiaans pact en neemt de identiteit over van een gedesillusioneerde valide die alles in huis heeft om het doel te bereiken waar vincent al zijn hele leven van droomt: een ruimtereis maken. de meest inspire-rende film die ik heb gezien.

DesireU2

Ambitie hoeft natuurlijk niet louter financieel van aard te zijn, maar valt er evenmin los van te zien. tot ergernis van u2 (over ambitie gespro-ken), dat in 1988 zong over de alomtegenwoordige ‘love of money, money, money, and the fever, getting higher... desire’.

Piss FactoryPatti Smith

de wil te ontsnappen aan een rotbaan en een saai bestaan leverde ontelbare songs op, zoals de klassieke woordenstroom waarmee punk-oermoeder Patti smith debuteerde: ‘i’m gonna be somebody, i’m gonna get on that train to new york city and i will never return, no, never return to burn at this piss factory.’

De BomDoe Maar

Je kunt streven naar een goede baan en dito inkomen, maar wat heb je eraan als straks de bom valt? dan lig je daar in je nette pak, diplo-ma’s en je cheques op zak, onder de flatgebouwen van de stad. de obsessies en angsten van de jaren tachtig indringend verwoord in de grootste hit die doe maar scoorde.I Want It All

Queen

de ijzeren ambitie om de wereld te veroveren; Queen bezat het niet alleen in ruime mate (elk optreden was er een demonstratie van) maar maakte dat ook regelmatig expliciet. ‘i want it all and i want it now’ uit 1989 was zo’n Queen-refrein dat Freddie mercury op het lijf geschreven was.

When Will I Be Famous?Bros

in de jaren tachtig, ik-decen-nium bij uitstek, gingen opmerkelijk veel pophits over materialisme en ambi-tie. neem die ene wereldhit van eendagsvlieg bros: ‘you’d like to be a legend, a big star overnight’. maar of die ambitie ook te verwezen-lijken valt? bros wist het in 1987 niet zeker: ‘i can’t ans-wer that’.

To Die For (1995)

suzanne stone (hoofdrol van de 28-jarige nicole Kid-man) droomt ervan een wereldberoemde nieuwsle-zeres te worden. Ze trouwt met een kleine ondernemer die beneden haar stand is maar wel financiële zeker-heid kan bieden, zodat zij zich op haar carrière kan richten. Wanneer hij haar in de rol van huisvrouw en moeder wil manoeuvreren , ontvouwt zich een leep plot waarin stone een tiener sek-sueel chanteert om haar man te vermoorden. Haar ambitie doet haar over lijken gaan, maar komt ze ermee weg? de prijs blijkt hoog.

Vrije ti jd – wat moet je ermee? Je zal de mensen de kost moeten geven die dan het liefst een luxe winkelstraat in zouden lopen. Marit niet. Die gaat liever nog een uurtje op de loopband. Of aan een paar gewichten trekken. Want ze wil niet alleen de beste zijn in haar klasse, maar ook de fi tste en de sterkste. Ze gelooft namelijk dat dat met elkaar te maken heeft . Wij ook trouwens. Je wint door kriti sch te zijn. Volg Marit Bouwmeester op weg naar de Spelen op deltalloyd.nl/zeilen.

De PC of de sportschool?

Marit Bouwmeester, wereldkampioene Laser Radial klasse.

Lid van de Delta Lloyd Kernploeg.

Delta Lloyd Magazine #2

Documents

Transcript of Delta Lloyd Magazine #2