deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

16
de puur muziek 20.04.13 | 20:00 | CONCERTZAAL deFiLhARmONiE & COLLEgium VOCALE gENT Onbekende MOzart

description

Op het hoogtepunt van zijn carrière, in 1785, werd Mozart gevraagd om een religieuze compositie. De componist harkte wat verwaaide schetsen van een onvoltooide mis bij elkaar en vulde die aan tot een sfeervol oratorium, gebaseerd op de psalmen van David. Nog steeds is Mozarts glansrijke ‘Davide penitente’ onbekend, en wel onterecht. Philippe Herreweghe breekt een lans voor dat vergeten meesterwerk over schuld en boete. De 39ste symfonie is dan weer een geweldig symfonisch avontuur. Een verrassend menuet, een trio van een onweerstaanbare, dansante tederheid en een levendige finale.

Transcript of deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

Page 1: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

de de

de

puur muziek

bistro

de

jong

de

Muziekcentrum Gent

de

manufactuur

20.04.13 | 20:00 | CONCERTZAAL

deFiLhARmONiE &COLLEgium VOCALE gENT

Onbekende MOzart

Page 2: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

2

WOLFgANg AmAdEus mOZART (1756-1791)Symfonie nr. 39 in Es, KV 543I. adagio – allegroII. andante con motoIII. MenuettoIV. allegro

Pauze

WOLFgANg AmAdEus mOZART (1756-1791)Davide penitente, KV 469I. alzai le flebili voci al Signor (koor) II. Cantiam le glorie (koor) III. Lungi le cure ingrate (aria) IV. Si pur sempre benigno, oh dio (koor) V. Sorgi, o Signore, e spargi (duet) VI. a te, fra tanti affanni (aria) VII. Se vuoi, puniscimi (koor) VIII. aria: tra l’oscure ombre funeste (aria) IX. tutte le mie speranze (trio) X. Chi in dio sol spera – di tai pericoli non ha timor (koor en solisten)

pROgRAmmA

Dit concert wordt opgenomen door Klara en uitgezonden op donderdag 25 april 2013 in het programma ‘In de loge’ (19-22 uur).

Page 3: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

3

uiTVOERdERs

Dirigent | Philippe HerrewegheSopraan | Sophie karthäuser, sopraan Sopraan | Marianne beate kieland Tenor | benjamin Hullett

dEFiLhARmONiEConcertmeester | alessandro MocciaEerste viool | eric baeten, Peter Manouilov, nana Hiraide, Yuko kimura, Claire Lechien, Sihong Liang, Miel Pieters, Christophe Pochet, Guido Van doorenTweede viool | Orsolya Horvath, tamas Sandor, Xu Han, Liesbeth kindt, Ilse Pasmans, david Perry, Lydia Seymortier, Maartje Van eggelen, ann Lafaille, Wim LauwaertAltviool | Sander Geerts, rajmund Glowczynski, Ingrid Ceuppens, Wieslaw Chorosinski, krzysztof kubala, bart Vanistendael, Lisbeth Lannie, neil LeiterCello | Marc Vossen, Olivier robe, dieter Schützhoffbirgit barrea, diego Liberati, Claire bleumer, tine HubrechtsContrabas | Ioan baranga, tadeusz bohuszewicz, Julita Fasseva, Hekuran bruci, tom FioriniFluit | aldo baertenHobo | eric Speller, dimitri MestdagKlarinet | nele delafonteyne, benoît ViratelleFagot | Oliver engels, bruno VerreptHoorn | eliz erkalp, zachary CramerTrompet | alain de rudder, Steven VerhaertTrombone | Harry ries, roel avonds, Maarten LowelPauken | Pieterjan Vranckx

COLLEgium VOCALE gENTSopraan | Lore agusti, Ulrike barth, edwige Cardoen,Inge Clerix, Sylvie de Pauw, emilie de Voght,alice Foccroulle, Chiyuki Okamura, elisabeth rapp, nathalie SiebertAlt | Carla babelegoto, Ursula ebner, Sofia Gvirts, Gudrun köllner, Lieve Mertens, Lucia napoli, Cécile Pil-orger, Sandra raoulx, Ursula thurmair, Mieke WoutersTenor | Malcolm bennett, benjamin Glaubitz, Oliver kaden, Vincent Lesage, Josef Pollinger, João Sebastião, Yves Van Handenhove, rené Veen, Clemens Volkmar, baltazar zuñigaBas | Philip brömsel, Stefan drexlmeier, Georg Finger, Philip kaven, Julián Millán, Peter Pöppel, Michael rapke, Felix rumpf, kai-rouven Seeger, robert van der Vinne

Page 4: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

4

ZELFbEWusTZijNMozArTS SyMFonIE nr. 39Mozarts symfonische oeuvre (41 genum-merde symfonieën) zou nooit ontstaan zijn zonder die van Haydn. In tegenstelling tot zijn theuren Freunde was het schrij-ven van symfonieën voor Mozart nooit een noodzaak. Pakweg zijn eerste twintig symfonietjes zijn vingeroefeningetjes of gelegenheidswerkjes. Liefst zeven van zijn vroege symfonieën zijn afgeleid van opera-ouvertures. Ondanks hun speels elegante, gracieuze toon is het gros van Mozarts eerste symfonieën weinig ophefmakend. “Herinner me eraan dat ik de hoorn iets te doen geef ”, schreef hij in een brief aan zijn zus Nannerl. Zo ongeveer, met vakbe-wuste flair en onbezorgdheid zette Mozart zijn vroege symfonieën op papier.

Toen Mozart naar Wenen verkaste, ebde zijn interesse voor de symfonie weg: tussen 1781 en zijn dood tien jaar later schreef hij nog maar zes nieuwe symfonieën. Sti-listisch daarentegen staan deze werken voor het allerbeste wat Mozart ooit voor orkest schreef. In de zomer van 1788 com-poneerde hij zijn drie meest opmerkelijke symfonieën. Het ‘symfonische drieluik’ werd niet besteld door, noch opgedragen aan een lid uit de Weense aristocratie. Als dat klopt, zijn ze samen de eerste symfo-nieën uit de geschiedenis die vanuit een pure artistiek-compositorische interesse geconcipieerd werden. Door af te klok-

ken op een half uur wijzen ze ook vooruit naar Haydns laatste en Beethovens eerste symfonieën. Alleen al daarvoor werden ze door Hoffmann opgenomen in zijn analyse van ‘het onuitsprekelijke’. Hoe anders, gedurfder deze muziek klinkt, is gelijk hoorbaar in het openingsdeel van de Symfonie nr. 39 in Es, KV 543. Na een plechtstatige entree (een voorproefje van de ouverture tot Die Zauberflöte) klinkt een opvallend complex openingsthema. De violen hebben de hoofdmelodie nog niet half uitgespeeld, of deze wordt geïmi-teerd door de hoorns, zodat de luisteraar even niet goed weet waarnaar hij luisteren moet. Net zo origineel is het gebrek aan een neventhema in de openingsbewe-ging, de gradueel opgevoerde dramatiek in het schuchter beginnende Andante, de onverwacht introverte interventie halfweg het dansachtige Menuetto en de razende Finale, die één melodietje om de eigen as laat tollen.

Samen de twee volgende symfonieën vormt deze compositie het onbetwistbare hoogtepunt van Mozarts symfonische oeuvre: een oeuvre dat niet langer het resultaat is van materiaalvreugde, zoals bij Haydn het geval, maar het louter luisteren overstijgt. Dat Mozart omstreeks 1800 een ‘romantisch’ componist genoemd werd, is dus niet zo verrassend. Uitgerekend zijn muziek werd door de eerste generatie romantici opgevorderd, wat er op wijst dat

deFiLhARmONiE & COLLEgium VOCALE gENTOnbekende MOzart

Page 5: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

5

wat wij ‘classicistische’ integriteit noemen eigenlijk een ‘romantisch’ zelfbewustzijn in de dop is.

OVERTuigiNgMozArTS DAVIDE PEnITEnTEIn de kerk, zo schreef Johann Adam Hiller in 1780 zijn Anweisung zum musikalisch-zierlichen Gesange, moet de zanger een meer nobele, minder gekunstelde zangstijl nastreven, die overeenstemt met de hei-ligheid van het gebeuren. De kerkzanger, aldus Hiller, moet zingen alsof hij tot God spreekt. In de opera kan de zanger zich dan weer zelfstandiger opstellen, hier treedt hij op “in het karakter van een bepaalde per-soon, die hij al handelend, niet enkel in woorden en uitdrukkingen, maar ook in bewegingen en gebaren moet voorstellen.”

Mozarts vakbekwaamheid op vlak van kerk- en theatermuziek was verpletterend. Het klassieke beeld van de componist die in het aartsbisschoppelijke Salzburg missen en vespers schreef, maar naar Wenen verhuisde om naam te maken met opera’s verdient nuancering. Mozart wist goed wist dat de zangstijlen van opera- en kerkmuziek niet zomaar inwisselbaar zijn. In het theater moest de zanger overtui-gen, in de kerk was hij representant van een overtuiging. Dat onderscheid is ook de reden waarom Mozart er in 1785 geen probleem mee had het Kyrie en Gloria van zijn onafgewerkte Mis in c, KV 427 om te werken tot de cantate Davide penitente. De Italiaanse tekst van die cantate is wellicht van librettist Lorenzo Da Ponte en bedient zich van de Oudtestamentische beeld-

spraak van de boetepsalmen van David. De tekstuele schilderingen van Davids woede en onmacht plooien zich om de originele mismuziek, die daartoe niet aangepast werd. Enkel de twee aria’s die Mozart speciaal voor deze cantate schreef, gaan wat verder in theatrale dramatiek. De tenoraria A te, fra tanti affani werkt op het sentiment met een aanzwellende smeek-bede en climax op het woord ‘Signore’. In de tweede helft van de aria verbeeldt Mozart het ‘uitdoven van de storm’ door te besluiten met een graduele afname van ritmische activiteit. De sopraanaria Tra l’oscure ombre funeste opent met mineur-toetsen en suggestief opwaaiende strijkers, die staan voor de donkere schaduwen en stormen uit de tekst. De zangstem zelf, zeker in het tweede ariagedeelte, wordt eerder abstract ingezet, als zinnebeeld voor religieuze extase.

Na Mozarts dood zakte de belangstelling voor zijn kerkmuziek weg ten faveure van een groeiende interesse voor zijn opera’s. Een romanticus als E.T.A. Hof-fmann bestempelde zijn miscomposities zelfs als ronduit zwak. Toch heeft Mozart de kerkstijl nooit afgezworen: nog in het jaar van zijn dood ijverde hij om de posi-tie van kapelmeester aan de Stephansdom van Wenen. “Kerkmuziek”, zo schrijft zijn eerste biograaf Franz Xaver Niemetschek, “was Mozarts favoriete vorm van compo-sitie.” Het geeft te denken: wellicht zijn we het verleerd te luisteren naar zijn religi-euze muziek. Mozarts kerkelijke aria’s en koorstukken klinken ons ‘technischer’, ‘plichtmatiger’ in de oren dan zijn opera-

Page 6: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

6

stukken. Hiller zou het anders zeggen: ze klinken oprechter, meer waarheidslievend. Het is niet omdat Mozarts laatste werk een Requiem was, dat we daar een dramatisch verhaal achter moeten zoeken. Dat we dat toch doen, zegt alles over ons, niets over de muziek.

Page 7: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

7

sOphiE KARThäusERMet de financiële steun van de British Council en de Belgische Stichting voor jong talent rondde Sophie Karthäuser haar studie af bij Noelle Barker in de Guildhall School of Music and Drama. Sophie zingt regelmatig als soliste bij ensembles als de Academy of Ancient Music, Les Arts Florissants, La Petite Bande, Les Folies Françoises, Akademie für Alte Musik, Freiburger Barockorchester, Gewandhau-sorchester Leipzig … Ze zong o.l.v. Diri-genten als Louis Langrée, Kent Nagano, William Christie, René Jacobs, Marc Min-kowski, Kazushi Ono, Christian Zacharias, Thomas Hengelbrock, Nikolaus Harnon-court, Jérémie Rhorer en Riccardo Chailly. Karthäuser gaf liedrecitals in de operahui-zen van Brussel, Antwerpen, Lille, Nantes, Strasbourg, Bordeaux, Frankfurt en in Bozar Brussel, Philharmonie Keulen en Carnegie Hall New York samen met pia-nisten asl Graham Johnson, Eugene Asti, David Lively en Cédric Tiberghien. In 2012 gaf ze een recital in de Philharmonie van Berlijn.

Karthäuser is een gevierde Mozart-sopraan. Ze zong haar eerste Pamina o.l.v. René Jacobs in de Munt en haar eerste Susanna o.l.v. William Christie aan de Opéra de Lyon. Verder vertolkte ze de rollen van Tamiri aan het Théâtre des Champs-Élysées, Serpetta in het Kon-zerthaus Berlin, Despina en Zerlina in de Munt en Ilia op het Aix-en-Provence Fes-

tival en in Parijs olv. Jéremie Rhorer.

Andere operarollen waren La Calisto aan het Théâtre des Champs-Élysées o.l.v. Christophe Rousset, een Rameauproject in Aix-en-Provence met William Chris-tie en choreografe Trisha Brown, Marzel-lina in Fidelio o.l.v. Kurt Masur, Agathe in Der Freischütz o.l.v. Gardiner, Susanna in Le Nozze di Figaro in Glyndebourne met Robin Ticciati, Sandrina in La Finta Giar-diniera aan het Theater an der Wien o.l.v. René Jacobs, etc. In het voorbije seizoen zong ze onder meer o.l.v. Emmanuelle Haim aan het Théâtre des Champs-Élysées (Médée van Charpentier) en aan het Thea-ter an der Wien met René Jacobs (Händels Radamisto).

In 2014 zal ze haar debuut maken bij de Wiener Philharmoniker o.l.v. Ingo Metz-macher in van Lazarus van Schubert. Karthäuser nam een cd op met aria’s van Grétry (bekroond met een Diapason). Verder is ze te horen in Il ritorno di Tobia van Haydn o.l.v. Andreas Spering (Jahres-preis der deutschen Schallplattenkritik), in de integrale liederen van Mozart (Cyprès), in aria’s van Mozart o.l.v. Kazushi Ono met het Orkest van de Munt (Cyprès), in Händel’s Faramondo (Grand Prix de l’Académie Charles Cros), in Händels Susanna met Les Arts Florissants (Virgin Classics) en in een cd met Franse mélodies op teksten van Verlaine (Cyprès).

biO

Page 8: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

8

mARiANNE bEATE KiELLANdMarianne Beate Kielland (°1975, Noorwe-gen) studeerde in 2000 af aan de Staats-academie voor Muziek van Oslo bij Svein Bjørkøy en Ingrid Bjoner. Ze vervolmaakte zich verder bij Oren Brown en Barbara Bonney en nam deel aan masterclasses van Dietrich Fischer-Dieskau. In het sei-zoen 2001/2002 was ze verbonden aan de Staatsoper van Hannover.

Als concertzangeres bouwde ze en groot repertoire op van vroeg 17e-eeuwse werken en Monteverdi over Bach, Händel, Vivaldi, Gluck, Haydn, Mozart, Beethoven, Mendelssohn, Brahms, Berlioz, Wagner, Dvorák, Elgar, Mahler, Schönberg, Berg, Weill, Berio tot twintigste-eeuwse muziek van Cage, Stockhausen, Berio, Ratkje en Plagge. Ze werkt regelmatig met orkesten als Mahler Chamber Orchestra, Anima Eterna, Les Talens Lyriques, deFilharmo-nie, Akademie für alte Musik Berlin, Con-certo Köln, Europa Galante, Concert des Nations, RIAS Kammerchor, Orchestre Champs-Elysées, Collegium Vocale Gent, Bach Collegium Japan en Iceland Symp-hony Orchestra. Ze zong onder leiding van dirigenten als Christophe Rousset, Mark Minkowski, Jukka-Pekka Saraste, Nicholas Kraemer, Jos van Immerseel, Andrew Manze, Fabio Biondi, Rinaldo Alessandrini, Phillippe Herreweghe, Masaaki Suzuki, Helmuth Rilling, Jordi Savall, Thomas Dausgaard, ea.

Kielland geeft regelmatig liedrecitals met pianist Nils Anders Mortensen. Hun eerste cd Thommessen – Veslemøy Synsk,

verschenen in 2011, werd genomineerd voor een Grammy Award. In 2012 ver-scheen een cd met vroege liederen van Berg, Webern en Schönberg en een cd met kerstmuziek Sæle Jolekveld. Daarnaast is Kielland te horen op meer dan dertig cd’s voor verschillende labels, onder meer Bach opnamen met Helmut Müller-Brühl en Joshua Rifkin, solocantates van Händel en Telemann met Bergen Barokk, van Martin o.l.v. Daniel Reuss, Beethoven en Haydn o.l.v. Jos van Immerseel en Haydn o.l.v. Michael Willens.

bENjAmiN huLETTBenjamin Hulett studeerde zang aan het New College in Oxford en volgde de oper-acursus aan de Guildhall School of Music. Hij studeert bij David Pollard. Als solist bij de Hamburgse Staatsopera zong hij ver-schillende rollen, onder andere Tamino in Mozarts Zauberflöte, Oronte in Händels Alcina en Narraboth in Strauss’ Salome. Ook zong hij bij de Deutsche Staatsoper in Berlijn en tijdens de Salzburger Festspiele en het Baden-Baden Festival. Benjamin Hulett was te gast bij vrijwel alle grote Britse koren en orkesten. Tijdens de BBC Proms soleerde hij in aria’s van Mozart met het Scottish Chamber Orchestra onder lei-ding van Roger Norrington. Hoogtepun-ten uit de afgelopen jaren waren optredens met het Orchestre des Champs-Elysées onder leiding van Philip Herreweghe, met het orkest van de Mitteldeutschen Rund-funk in het Gewandhaus in Leipzig, met de Academy of Ancient Music onder lei-ding van Christopher Hogwood. In het Concertgebouw zong hij onder meer Fer-

Page 9: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

9

dinand in The Tempest van Adès en Vene-tian Journal van Maderna. Onder leiding van Frans Brüggen zong hij in Japan in Beethovens Negende Symfonie.

dEFiLhARmONiEroyAl FlEMISH PHIlHArMonICAls stilistisch flexibel symfonieorkest bezit deFilharmonie (Royal Flemish Philhar-monic) een artistieke souplesse die toelaat om meerdere stijlen op een historisch ver-antwoorde wijze te vertolken. De Neder-landse dirigent Edo de Waart, die voor-heen aan het hoofd stond van het Radio Filharmonisch Orkest, het San Francisco Symphony en het Hong Kong Philhar-monic Orchestra, staat als chef-dirigent in voor het grote orkestrepertoire. Met zijn ruime orkestervaring draagt hij bij tot de vorming van het unieke karakter van deFilharmonie. Hij werkt daarvoor nauw samen met hoofddirigent Philippe Her-reweghe, die zich vanuit zijn specifieke achtergrond toespitst op de (pre)roman-tische muziek. Martyn Brabbins is eerste gastdirigent.

Dankzij eigen concertreeksen in grote zalen bekleedt deFilharmonie een unieke positie in Vlaanderen. In het buiten-land werd deFilharmonie uitgenodigd door de belangrijkste huizen, waaronder de Musikverein en het Konzerthaus in Wenen, het Festspielhaus in Salzburg, het Amsterdamse Concertgebouw, de Suntory Hall en de Bunka Kaikan Hall in Tokio en het National Grand Theatre van Peking. Internationale concertreizen door diverse Europese landen en Japan vormen een

constante in de kalender.

Naast haar reguliere concerten werkte deFilharmonie opMaat uit, een geheel van educatieve en sociale projecten, waarmee het orkest kinderen, jongeren en mensen met verschillende achtergronden door-heen de symfonische klankenwereld gidst. Samen met uitgeverij Lannoo ontwikkelt het orkest een reeks luisterboekjes voor kinderen.

Verschillende cd’s van het orkest werden bekroond door de vakpers, zoals de recente opnames van Beethoven, Mendelssohn, Schubert en Stravinski met hoofddirigent Philippe Herreweghe (PentaTone). Even-eens verschenen opnames met muziek van Sjostakovitsj onder leiding van Jaap van Zweden (Naïve), en van Mortelmans en Vieuxtemps onder leiding van Martyn Brabbins (Hyperion). Het orkest maakt ook opnames voor zijn eigen label, waarin het focust op het grote orkestrepertoire, Belgische muziek en hedendaags klassiek.

phiLippE hERREWEghEPhilippe Herreweghe is hoofddirigent van deFilharmonie (Royal Flemish Philhar-monic). In 1970 richtte Herreweghe het Collegium Vocale Gent op. Nikolaus Har-noncourt en Gustav Leonhardt merkten zijn uitzonderlijke benaderingswijze op en nodigden hem uit om mee te werken aan hun opnames van de verzamelde Bachcan-tates. Al gauw werd Herreweghes leven-dige, authentieke en retorische aanpak van de barokmuziek alom geprezen en in 1977 richtte hij in Parijs het ensemble La Cha-

Page 10: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

10

pelle Royale op, waarmee hij de muziek van de Franse Gouden Eeuw ten uitvoer bracht.

Van 1982 tot 2002 was Philippe Herre-weghe artistiek directeur van de Acadé-mies Musicales de Saintes. In die periode creëerde hij verschillende ensembles, waarmee hij een adequate en gedegen lezing wist te brengen van een repertoire lopende van de renaissance tot de heden-daagse muziek. Zo was er het Ensemble Vocal Européen, gespecialiseerd in renais-sancepolyfonie, en het Orchestre des Champs Élysées, opgericht in 1991 met de bedoeling het (pre)romantische repertoire uit te voeren op originele instrumenten.

Philippe Herreweghe werd in 2008 ook vaste gastdirigent van de Radio Kamer Filharmonie in Nederland. Bovendien is hij een veel gevraagd gastdirigent van orkesten zoals het Concertgebouworkest Amsterdam, het Gewandhausorchester Leipzig of het Mahler Chamber Orchestra.

Met al deze ensembles bouwde Philippe Herreweghe in de loop der jaren een uit-gebreide discografie op met meer dan 100 opnames. In 2010 richtte Philippe Herre-weghe een eigen label φ (PHI) op om in volledige artistieke vrijheid een rijke en gevarieerde catalogus uit te bouwen.

Omwille van zijn consequente artistieke visie en engagement werd Philippe Her-reweghe op verschillende plaatsen onder-scheiden. Samen met het Collegium Vocale Gent werd hij in 1993 benoemd

tot Cultureel Ambassadeur van Vlaan-deren. Een jaar later werd hem de orde van Officier des Arts et Lettres toegekend en in 1997 werd hij benoemd als Doctor honoris causa aan de Katholieke Universi-teit Leuven. In 2003 kreeg hij in Frankrijk de titel Chevalier de la Légion d’Honneur toegekend. In 2010 tenslotte verleende de stad Leipzig aan Philippe Herreweghe de Bach-Medaille voor zijn grote verdienste als Bachuitvoerder.

COLLEgium VOCALE gENTIn 2010 was het precies veertig jaar gele-den dat een groep bevriende studenten op initiatief van Philippe Herreweghe beslis-ten het Collegium Vocale Gent te stichten. Het ensemble paste als één van de eerste de nieuwe inzichten inzake de uitvoering van barokmuziek toe op de vocale muziek. Deze authentieke, tekstgerichte en retori-sche aanpak zorgde voor een transparant klankidioom waardoor het ensemble in nauwelijks enkele jaren tijd wereldfaam verwierf en te gast was op alle belangrijke podia en muziekfestivals van Europa, Israël, de Verenigde Staten, Rusland, Zuid-Amerika, Japan, Hong-Kong en Australië.

Intussen is Collegium Vocale Gent uit-gegroeid tot een uiterst flexibel ensemble met een ruim repertoire uit verschillende stijlperiodes. De grootste troef hierbij bestaat erin dat voor elk project een geop-timaliseerde bezetting bijeen gebracht wordt. Muziek uit de renaissance wordt uitgevoerd door een ensemble van zes tot twaalf zangers. De Duitse barokmuziek, en meer specifiek de vocale werken van

Page 11: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

11

J.S. Bach, waren en blijven een kroon-domein. Vandaag brengt het Collegium Vocale Gent deze muziek bij voorkeur met een klein ensemble, waarin de zangers zowel de koor- als solopartijen voor hun rekening nemen. Meer en meer legt Col-legium Vocale Gent zich ook toe op het klassieke, romantische en hedendaagse oratoriumrepertoire. Na de initiële samen-werking met de Accademia Chigiana uit Siena bij de uitbouw van een groot symfo-nisch koor en de rekrutering van zangers op Europees niveau, geniet het ensemble sinds 2011 hiervoor ook de steun van het Cultureel Programma van de Europese Unie. Op die manier kunnen ervaring en jong talent consequent aan elkaar gekop-peld worden en slaagt Collegium Vocale Gent erin een belangrijke pedagogische functie te vervullen. Tenslotte zal het ensemble, net als in de voorbije jaren ook in de toekomst zijn medewerking blijven verlenen aan verschillende muziektheater-voorstellingen.

Voor de realisatie van deze projecten werkt het Collegium Vocale Gent samen met diverse historisch geïnformeerde ensembles zoals het eigen barokorkest van Collegium Vocale Gent, het Orchestre des Champs Élysées, het Freiburger Barockor-chester of de Akademie für Alte Musik Berlin. Maar ook met vooraanstaande symfonische orkesten zoals deFilhar-monie, het Rotterdams Filharmonisch Orkest, het Budapest Festival Orchestra of het Koninklijk Concertgebouworkest worden projecten opgezet. Het ensem-ble werd geleid door dirigenten zoals

Nikolaus Harnoncourt, Sigiswald Kuijken, René Jacobs, Paul Van Nevel, Iván Fischer, Marcus Creed, Kaspars Putnins, Yannick-Nézet-Séguin en vele anderen.

Collegium Vocale Gent bouwde onder leiding van Philippe Herreweghe een omvangrijke discografie op met meer dan 80 opnamen, voornamelijk bij de labels Harmonia Mundi France en Virgin Classics. In 2010 startte een gloednieuw opnameproject waarbij Philippe Her-reweghe zijn eigen label oprichtte om in volledige artistieke vrijheid een rijke en gevarieerde catalogus uit te bouwen. In 2011-2012 verscheen een nieuwe cd met de Motetten van J.S.Bach (LPH002), gevolgd door een opname met Werken voor koor en orkest van Johannes Brahms (LPH003), J.S. Bachs Missa in H-moll (LPH004) en het Officium Defunctorum van T.L.de Victoria (LPH005).

Het Collegium Vocale Gent geniet de steun van de Vlaamse Gemeenschap, de Provincie Oost-Vlaanderen en de stad Gent. In 2011 werd het ensemble Ambas-sadeur ven de Europese Unie.

Page 12: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

12

LiEdTEKsTEN

dAVidE pENiTENTE, KV 469

CoroAlzai le flebili voci al SignorAlzai le flebili voci al Dioda mali oppresso.Alzai le flebili mie voci a Dioda mali oppresso.

CoroCantiam le glorie e le lodi,replichiamole in cento e cento modidel Signore amabilissimo.

ArIALungi le cure ingrate,respirate omai.S’e palpitato assaie tempo da goder.

CoroSii pur sempre benigno, oh Dio,e le preghiere te muovano a pieta.

DuETToSorgi, Signore, e spargi i tuoi nemici.Sorgi, Signore, spargie dissipa i tuoi nemici.Fuga ognun che t’odia,

Koor & SoPrAAn 1Ik verhief mijn treurende smeekbeden tot de HeerIk verhief mijn treurende smeekbeden tot Godonderdrukt door het kwaad.Ik verhief mijn treurende smeekbeden tot Godonderdrukt door het kwaad.

KoorLaat ons zingen ter ere en ter glorietelkens opnieuw in honderden variatiester glorie van de liefhebbende Heer.

ArIA (SoPrAAn 2)Ver weg van droeve smart,voel je terug vrij.Indien je ooit angstig wasis het nu tijd om je te verheugen.

KoorWees altijd genadig, o God, en laat onze gebeden jou aanzetten tot barmhartigheid.

DuET (SoPrAAn 1 & 2)Sta op, Heer, en drijf jouw vijanden uiteen.Sta op, Heer, en verdrijfen verjaag jouw vijanden.Verdrijf degene die jou haat,

Tekst: vermoedelijk Lorenzo da Ponte (1749-1838),naar Italiaanse vertalingen van de psalmen door Saverio Mattei (1742-95)

Page 13: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

13

fuga da te che t’odia,sorgi e spargi i tuoi nemici.

ArIAA te, fra tanti affanni,pieta cercai, Signore,che vedi il mio bel core,che mi conosci almen.Udisti i voti miei,e gia godea quest’almaper te l’usata calmadelle tempeste in sen.

CoroSe vuoi, puniscimima pria, Signore, lascia che almeno,che sfoghi, che si moderiil tuo sdegno, il tuo furore.Puniscimi, se vuoi,lascia, che sfoghi il tuo furore.Vedi la mia pallida guancia inferma,Signore, deh, sanami, porgimi soccorso,aita, Signor, tu puoi, porgimi aita.

ArIATra l’oscure ombre funeste,splende al giusto il ciel sereno,serba ancor nelle tempestela sua pace un fido cor.Alme belle, ah si, godete!alme belle! ah si, godete,ne alcun fia che turbi audace,quella gioia e quella pace,di cui solo e Dio l’autor.

verdrijf degenen die jou haten,sta op en verdrijf jouw vijanden.

ArIA (TEnor)In zoveel rampspoed zocht ikgenade in jou, Heer,opdat jij mijn goed hart zou zien,opdat jij mij dan tenminste zou kennen.Jij hebt mijn gebeden aanhoord,en mijn ziel verheugt zich reedsomdat dankzij jou de stormenin mijn hart tot rust zijn gekomen.

KoorIndien je wil, straf me,Heer, maar laat eerstjouw minachting afnemen,temper jouw woede.Straf me, indien je wil,temper jouw woede.Aanschouw mijn bleke zwakke aangezicht,Heer, genees me, red me,help me, Heer kij kan me helpen.

ArIA (SoPrAAn 1)Doorheen de donkere vreselijke schaduwenschijnt de heldere hemel op de rechtvaardige,en brengt vrede in het trouwe harttijdens de stormen.Rechtvaardige zielen, verheug jullie!Rechtvaardige zielen, verheug jullie,dat niemand jullie vreuge en vrededurft te verstorenwaarvan alleen God de schepper is.

Page 14: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

14

TErzETToTutte le mie speranzeho riposte in te.Salvami, o Dio, dal nemico feroceche m’insegue e che m’incalza,o Dio, salvami!

CoroChi in Dio sol spera:Di tali pericoli non ha timore.

TrIo (SoPrAAn 1 & 2, TEnor)Alle vertrouwen die ikin jou heb gesteld.Verlos me, o God, van de wrede vijanddie me volgt en me onderdrukt,O God, verlos mij!

Koor & SolIWie vertrouwt op God alleenhoeft zulke gevaren niet te vrezen.

Page 15: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13
Page 16: deFilharmonie & Collegium Vocale - Onbekende Mozart 20.04.13

biNNENKORT

bespreekbureau muziekcentrum de bijloke gentJ. kluyskensstraat 2, 9000 Gentdi - vr 10:00 - 12:00 & 13:00 - 17:00 | za 13:00 - 17:0009 269 92 92 | [email protected] | www.debijloke.be

Colofontekst programmaboekje | tom Janssensv.u. | daan bauwens© Muziekcentrum de bijloke Gent

Muziekcentrum de bijloke is mobiel dankzij het partnership met Gent Motors (www.gentmotors.be)

zO | 21.04.13 | 15:00brussels philharmonic, Vlaams Radio Koor, bernard Labadie (dirigent)Mozart, Van beethoven

WO | 24.04.13 | 20:00 | Miryzaal (Hoogpoort 64)jan Kobow (tenor), jos Van immerseel (pianoforte)Schubert, Van beethoven

dO | 25.04.13 | 20:00 | Miryzaal (Hoogpoort 64)jerusalem QuartetSjostakovitsj

Vr | 26.04.13 | 20:00 | UItVerkOCHtL’Arpeggiata, Christina pluhar (artistieke leiding)Monteverdi

za | 27.04.13 | 20:00symfonieorkest Vlaanderen, jonas Alber (dirigent)Strauss, britten, Mozart, Schönberg

dO | 02.05.13 | 20:00 | Miryzaal (Hoogpoort 64)goeyvaerts strijktrio, solisten van Vox LuminusMoody, Pärt

dI | 14.05.13 | 14:00 | kraakhuisdavid KadouchChopin, Moessorgski

WO | 15.05.13 | 20:00 | kraakhuis | UItVerkOCHtAccademia del piacere, Fahmi Alqhai (artistieke leiding)Spaanse muziek uit de 16de en 17de eeuw

dO | 16.05.13 | 20:00Trio mediaevala Worcester ladymass

Vr | 17.05.13 | 20:00philip CatherineVerjaardagstournee

za | 18.05.13 | 20:00brussels philharmonic, michel Tabachnik (dirigent), Liebrecht Vanbeckevoort (piano)Liszt, Mahler

WO | 22.05.13 | 20:00 | kraakhuisElisa medinilla, Anastasia Kozhushko, Ralph Van Raatnuyts, bartok

dO | 23.05.13 | 20:00Ricercar Consort & LinXueWeijing-kwartet, philippe pierlot (artistieke leiding)barok met Chinese inslag