Coachen met het Brein

waarom veranderen zo moeilijk is..

12 maart 2014

John van der Meij en Hilde te Riet

Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Therapie (Oegstgeest)

Indi-go tr5aining en coaching (Annen)

ITON: Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen (Haarlem)

Dag 1: inhoud

1. De hardware

2. Neuroplasticiteit

3. Sociale brein

4. Zelfregulering en stress

5. Leren en veranderen

Waar bent u?

Waar bent u?

Hier bevindt u zich.

DE HARDWARE

Waar hebben we het over…..

EMPOWERMENT

HEB KENNIS VAN

HET BREIN

Brain in the palm of your hand

Handmodel

De drie lagen van het Brein

Het gelaagde brein; Martin Appelo, 2011

“Het is (on)verantwoord”

“Ik vind het gewoon (niet) lekker” “Ik ben het (niet) zo gewend”

Reptielen Brein/ Hersenstam

1) Helpt lichaamstoestanden te reguleren

2) Heeft kernen die ‘fight- flight- freeze’

responsen reguleert

Reptielenbrein: doet omdat-ie ‘t zo

gewend is…

Reptielenbrein Overleven

Geen woorden Geen gevoel

Nieuwe reacties:

via klassieke conditionering

Emotionele Brein/ Limbisch systeem

1) Genereren van emoties

2) Reguleren motivationele systeem

3) Appraisal:

- waar geef ik aandacht aan?

- waar ik aandacht aan geef; goed of slecht?

- goed? Meer ervan/ slecht? Minder ervan

4) Genereren van diverse soorten geheugen

5) Essentieel voor Hechting

Het limbische brein; als iets lekker voelt

gaan we ermee door

Limbische Brein Reacties aangeboren en

deels aangeleerd

Nieuwe reacties : via operante onditionering

Limbische Brein; Handelt op principe van

beloning en straf

Geen woorden

Emoties spelen altijd rol

Neocortex: verantwoord ?

Corticale Brein We denken na en geven

woorden aan dat wat gebeurt

Geen belang bij directe behoeftenbevrediging

We doen dingen passend bij principes en overtuigingen

Nieuwe reacties:

via redeneren

Cognitieve Brein/ Cortex

1) Maakt continue “mappen”

- map voor toekomst/ planning

- creeëren van verbeelding

- ontwikkelen van concepten

2) PFC verbindt verleden, heden en

toekomst

The ‘low’ road or ‘high’ road?

Geen goede communicatie tussen rationele

brein(vingers) en limbische brein (duim)

FLIPPING YOUR LID:

Je amygdala (in het limbische systeem) is je

emotionele alarm. Als je alarm af gaat, dan

spreken we van : “flip your lid”, dan wordt je

rechter hemisfeer dominant: “ fight, flight of

freeze.” Voor de amygdala, is er geen “verleden”,

er is alleen een “nu”.

Afleren kan niet

De mentale programma’s waarin reactiepatronen zijn vastgelegd, worden leven lang opgeslagen in het geheugen

Reactiepatronen zijn geen

‘tumoren’ die je weg kunt snijden

Wanneer je een bepaalde reactie minder of

niet meer wilt vertonen helpt het niet om te

proberen eraf te komen

Wel helpt, een ander reactiepatroon zo sterk

te ontwikkelen waardoor de activiteit van de

ongewenste reacties uitdooft…

HET SOCIALE BREIN

Why organizations fail Social; Why our brains are wired to connect; Matthew Leiberman, 2013

• Aan liefdadigheid geven activeert het

beloningssyteem meer dan geld winnen

• Pijnstillers zoals Tylenol verminderen

sociale pijn op dezelfde manier als fysieke

pijn

• Sociaal buitengesloten worden vermindert

het IQ met 20%

Sociale brein: gevoelig voor impulsen

binnen en buiten ons lichaam

Breincircuit voor zelfbeheersing en zelfkennis

Breincircuit voor het leren kennen van anderen

The irony is that human beings are buit to mentally “reset” and see the world socially anytime they enter a new situation…

Menselijk brein is een sociaal orgaan The neuroscience of human relationships: Attachment and

the developing social brain; Cozolino; 2006

De hersenen zijn zo geprogrammeerd dat ze

gevaar willen verkleinen en beloning willen

vergroten

Toenaderen beloning

Vermijden gevaar

Pyramide van Maslow

Maslow’s Hierarchy of needs, 1970

Sociale verbindingen zijn een even belangrijke

levensbehoefte als voedsel en water

Lieberman, 2009

An experimental study of shared sensitivity

to physical pain and social rejection

, Naomi I. Eisenberger, Matthew D. Lieberman in Pain, 2006

Sociale en fysieke pijn

The pains and pleasures of social life: a social cognitive neuroscience approach

Lieberman & Eisenberger, 2008

Rechter Ventro-laterale PFC

Anterior Cingula Cortex (dorsaal) Anterior Cingula Cortex (dorsaal)

Rechter Ventro-laterale PFC

Neural sensitivity to social rejection is

associated with inflammatory responses to

social stress

G.M. Slavicha, 2010

Kan ik je een advies geven? Gaat voor het brein over superioriteit claimen…

Mirror Neurons and how we affect

one another

Spiegelsysteem

Gallese et al.; Iacoboni et al.; Rizzolatti et al. 1996… See www.pbs.org/wgbh/nova/sciencenow/3204/01.html

BREIN – NAAR - BREIN

COMMUNICATIE ?

Actief bij handelen, observeren en verbeelden van een beweging Het spiegelen vormt de basis van ieder menselijk contact

Als ik iemand een beweging zie maken,

maak ik die zelf ook (bijna): imitatie

Spiegelneuronen stellen me in staat jouw

bedoeling te begrijpen.

Emoties zijn besmettelijk… emoties bij de ander observeren, is voor de hersenen

hetzelfde als deze emoties zelf ervaren

Daniell Goleman, Social intelligence, 2006

Besmetting is automatisch/ onmiddellijk/ onbewust/ buiten beheersing om

Emotionele besmetting: het fenomeen dat

mensen die bij elkaar zijn qua stemming

verschuiven naar degene met de sterkste

emotie van dat moment Goleman, 2007

Wie stuurt emoties? -Groep van gelijken: sterkste emotie-uiter wint --Groep met machtsverschil: machtigste persoon wint

NEUROPLASTICITEIT

Change is har(t)d…

Mensen hebben weerstand tegen

verandering…

Veel veranderingen worden top-down geleid

(bedreigd voelen/ machtsspelletjes)

Frank Barret et all; Appreciative Inquiry, 2009

• Lijfbehoud (rept.)

• Behoud positie in

groep ( paleo-limb)

• Behoud vh

vertrouwde (neo-

limb)

- weerstand tot

verandering

Welke ervaringen zijn vastgelegd?

“Neuronen die samen vuren, worden goede

buren”

iedere ervaring zorgt voor “vuren”van

neuronen (Hebb 1949)

Nieuwe gedachte, gedrag,

activiteit

Plasticiteit in je brein

http://www.youtube.com/watch?

v=JismoWKknZ4

Self- directed neuroplasticity

Norman Doidge,The brain that changes itself, 2009

Als verandering echt optreedt is het meestal

omdat iemand gekozen heeft om zijn eigen

brein te veranderen…

Dank voor uw aandacht!

voor meer info: www.trilemma.nl