Deeltjesmodel

oplossingen

1.

a. Juist

b. Juist

c. Fout,

– de deeltjes zijn identiek onafhankelijk van de fase. Alleen de onderlinge afstandverschilt en de bewegingsenergie

Kennis

toestand beweging afstand krachten

vast

vloeibaar

gas

2.

Kennis

de deeltjes trillen rond een vast punt in een rooster

de deeltjes rollen over elkaar

de deeltjes vliegen met grote snelheid door elkaar

zeer klein

iets groter dan in vaste toestand

zeer groot

zeer groot

minder groot dan in vaste toestand

bijna nul

a. het kristalrooster wordt verbroken, de kracht tussen de deeltjes wordt kleiner, ze gaan verder uit elkaar en rollen over elkaar, ze bezitten nu meer bewegingsenergie. Om de stof te smelten moetje die energie toevoegen onder de vorm van warmte

b. de deeltjes verliezen energie en gaan dichter op elkaar zitten. Er ontstaat opnieuw een rooster waarin ze op een vaste plaats zitten, dicht op elkaar. De krachten tussen de deeltjes zijn groot, ze bewegen nog enkel rond een evenwichtsstand, ze trillen.

c. de deeltjes hebben zoveel energie kunnen opnemen dat ze ontsnappen uit de vloeistof: ze trekken elkaar nog nauwelijks aan en vliegen met grote snelheid. Ze vullen de gehele ruimte al bewegend.

3.Kennis

a. enkel de eerste uitspraak is juist: de afstand tussen de deeltjes is groot

b. enkel de uitspraak 'de vorm is onbepaald' is correct

c. alle uitspraken zijn correct

d. de uitspraak 'de vorm is bepaald' is fout, de andere uitspraken zijn correct

4.Kennis

In de ruimten tussen de deeltjes kunnen geen andere deeltjes. Poriën zijn relatief grote gaten in de stof waar andere materiedeeltjes kunnen binnendringen zoals gaten in een spons of in vloeipapier of in krijt.

5.

poriën

lege ruimtes tussen deeltjes

Kennis

uitspraak a is niet correct6.Kennis

7.Inzicht

a. de stof is samendrukbaar omdat er lege ruimten tussen de deeltjes zijn: de deeltjes kunnen dichter op elkaar gedrukt worden

b. de materie kan verdeeld worden in kleine deeltjes - die kunnen zich mengen met de deeltjes van een andere stof- we noemen dat 'oplossen‘

c. in de materie kunnen grote openingen of poriën zijn waarin deeltjes van een andere stof kunnen zitten. Dat heet poreusheid

figuur a 8.Inzicht

9. In 1 dm3 water van 4 °C zitten meer deeltjes dan in 1 dm3 ijs waardoor de massa van 1 dm3 water groter is dan van 1 dm3 ijs

(dat is een uitzondering in de natuur: van alle andere stoffen is de massa van 1 dm3 vaste stof groter dan van 1 dm3 vloeistof).

De massa van 1 dm3 waterdamp is zo klein omdat er weinig deeltjes in 1 dm3 waterdamp zitten: ze zitten zeer ver uiteen in de gasfase.

Inzicht

10. In een vloeistof en in een gas kunnen we stoffen oplossen: de deeltjes kunnen mengen. Dat is enkel mogelijk omdat ze niet in contact aan elkaar vast zitten.

Voorbeeld: het mengen van ether met lucht

Voorbeeld: het mengen van zout met water

Inzicht

11. De parfumdeeltjes diffunderen door de lucht: ze verspreiden zich in de ruimte zodat je ze overal kan waarnemen.

Inzicht

12. a. Fout

b. Fout

c. Juist

d. Fout

Inzicht

13. antwoord cInzicht

14.

Toepassen

15. Deelbaarheid: het grafiet breekt in kleinere deeltjes

Adhesie: de potlooddeeltjes blijven door adhesiekrachten kleven aan het papier.

Toepassen

16. Bij zand en water kan je de meetspuit niet indrukken door uitoefenen van kracht: de stoffen zijn te weinig samendrukbaar. De deeltjes zitten dicht op elkaar.

Als je de meetspuit gevuld met lucht gaat samendrukken gaat dat gemakkelijker: er is veel meer ruimte tussen de deeltjes, je kan ze gemakkelijk samendrukken.

Toepassen

17. • De stof bestaat uit kleine deeltjes: zie foto's van elektronenmicroscoop. De deeltjes van een stof zijn identiek

• De deeltjes van de ene stof verschillen van die van een andere: ze zijn typisch per stof

•De deeltjes bewegen: aan te tonen met proeven Brownse beweging

•De bewegingsenergie neemt toe met de temperatuur: bij het verwarmen kan een stof

•veranderen van fase

•Er bestaan cohesie en adhesiekrachten: vloeistof vormt druppels, bepaalde stoffen kunnen door adhesie kleven aan een andere stof

•Tussen de deeltjes bestaan lege ruimten: aantonen met proeven van samendrukbaarheid

Zelftest

18. Een gas condenseert tot vloeistof:

de deeltjes vulden eerst de volledige ruimte (volume van het vat) maar

komen dichter op elkaar en nemen een bepaald volume in en rollen over elkaar.

Zelftest

19. Lucht is samendrukbaar, de band wordt vervormd.

Zo worden de oneffenheden van de weg opgevangen!

Zelftest

20. Plastic is niet poreus en neemt geen water op.

Zelftest