Decentralisaties in Uitvoering

38
Arre Zuurmond: ‘Gebruik onduidelijkheid om maatwerk te leveren’ PAG 9 Mantelzorger Monique Bekker: ‘Help ook met administratieve rompslomp’ PAG 7 Minister Ronald Plasterk: ‘Nu aandacht voor transitie, volgend jaar de transformatie’ PAG 34 Decentralisaties in Uitvoering 1000 ambtenaren bespreken onderling de voortgang WTC Rotterdam, 13 november 2014 Dagelijks bijblijven met inspirerende voorbeelden en praktische decentralisatietips? Lees het 3D-journaal

description

1000 ambtenaren bespreken onderling de voortgang (Rotterdam, 13 november 2014)

Transcript of Decentralisaties in Uitvoering

Page 1: Decentralisaties in Uitvoering

Arre Zuurmond:‘Gebruik onduidelijkheid om

maatwerk te leveren’

PAG 9

Mantelzorger Monique Bekker: ‘Help ook met administratieve

rompslomp’

PAG 7

Minister Ronald Plasterk: ‘Nu aandacht voor transitie,

volgend jaar de transformatie’

PAG 34

Decentralisaties in Uitvoering1000 ambtenaren bespreken

onderling de voortgangWTC Rotterdam, 13 november 2014

Dagelijks bijblijven met inspirerende

voorbeelden en praktische decentralisatietips?

Lees het 3D-journaal

Page 2: Decentralisaties in Uitvoering

Inhoudsopgave03 Voorwoord

04 #DiU2014,eendagintweets

05 Ditkomikhalen;verwachtingenvanbezoekers

07 MantelzorgerMoniqueBekkerhoudtambtenareneen

spiegelvoor

09 ‘Dehulpvraagmoetcentraalstaan’;inleidingvanJosé

ManshandenenArreZuurmond

12 Privacy:moetdegemeenteallesweten?

16 4vragenenantwoordenoverCORV

18 #DiU2014inbeeld

20 Eerstehulpbijcalamiteiten

22 ‘Aldoendeleren,datzijnwenietgewend’,dialoogaande

verbindingstafel

24 Stapelingsmonitor:gebruikregelingeninéénoogopslag

26 Bentuklaarvoordetransitie?

28 Grootstebatentebehalenbijmulti-probleemgezinnen

30 RapperJMDhoeftalleenindewintereenchauffeur

32 Vragenaandeminister

34 ‘Lieverwijkverpleegkundigeaanhuisdancontactmet

anoniemeinstantie’

36 En,kwamenjeverwachtingenuit?Bezoekersblikken

terug

Concept en redactie:

Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden

Art direction & opmaak:

Pankra, Den Haag

Fotografie:

Serge Ligtenberg, Den Haag

Kijk ook op:

www.gemeentenvandetoekomst.nl

www.vng.nl

De presentaties en een filmverslag van de dag zijn te

vinden op de site van Decentralisaties in Uitvoering

In opdracht van het ministerie van BZK en de VNG.

Page 3: Decentralisaties in Uitvoering

Verbinding leggen tussen beleid en bedrijfsvoeringNog48dagentegaanvoordatdedecentralisatiesinhetsocialedomeineenfeitzijn.

Datveelgemeentenheelveropwegzijnomcontinuïteitvanzorgtegaranderen,

wasophetcongresDecentralisatiesinUitvoeringveelvuldigtehoren.Daterna1

januari‘aandeachterkant’nogheteenenandermoetgebeurenwerdookduidelijk.

NietvoornietssprakministerPlasterkopditcongresoverdetransitiealseerste

stapenoverdetransformatiediedaarnamoetwordengecompleteerd.

OpDecentralisatiesinUitvoeringkwamenbeleidsambtenarenincontactmet

specialistenuitdegemeentelijkebedrijfsvoering.Aandehandvanverbindende

gesprekkenenpraktischetoolsvergelekenbezoekersdestandvanzakeninhun

gemeenteopeeninspirerendemaniermetdievancollega’s.

IneennauwesamenwerkingtussenhetRijk,deVerenigingvanNederlandse

GemeentenenhetKennisinstituutNederlandseGemeentenishet

congresDecentralisatiesinUitvoeringgeorganiseerd.Maarliefstduizend

beleidsmedewerkers,informatiemanagers,transitiemanagers,projectleiders3D,

hoofdenP&OenFinanciënlietenzicherinspireren.Indezeuitgavevindtueen

bloemlezingvandeonderwerpendietijdenshetcongresvoorbijkwamen.

Uitdevelepositievereactiesdiewehebbengehoord,blijktdatveeldeelnemershet

eennuttigedaghebbengevonden.Daarzijnwijblijmee.Wantwijwetendatde

invoeringvandedecentralisatiesgeengemakkelijkeopgaveis.Wehopendaarom

datditdigitalemagazinehelptomdeinspiratieendeenergievanhetcongres

DecentralisatiesinUitvoeringopnieuwtebeleven.

Wijwensenuindekomendetijdveelsucces!

JantineKriens,voorzitter directieraad Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Gert-JanBuitendijk, directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties, Ministerie van

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

3

Page 4: Decentralisaties in Uitvoering

#DiU2014Natuurlijk waren er Twitteraars onder de bezoekers

van #DiU 2014. Een bloemlezing.

@LizzyvdKooijGoede workshop over samenhang tussen aansprakelijkheid, jeugdhulp, rechts-personen en wijkteams. Verhelderend #DiU2014 @cmvanliefland #todo

@bureauboon #Decentralisaties in uitvoering congres vandaag in #Rotterdam. : heel druk en heel veel. Een bijenkorf vol ideeën!

@FemkeTelengy #DiU2014 rondetafelgesprekken zijn top! Goede en nuttige sessie gevolgd. Nu luis-teren naar de minister....

@FreekSelen Naast inhoudelijke workshops ook ver-bindingstafels tijdens Decentralisaties in Uitvoering. #DiU2014 Van elkaar leren!

@rebeccapol Mega inspirerende dag! Bijzondere ont-moetingen, fijne gesprekken. Heel fijn. Dank @VNGemeenten ook voor de ge-weldige organisatie. #DiU2014

Erik Steijn @eriksteijn“Door #decentralisaties nieuwe verhou-dingen rijksoverheid/gemeenten: ook transformatie Rijk nodig!” #diu2014

@gemeentenvdt Sterke opening met mantelzorger tijdens #DiU2014! Met 900 man bijeen in Rotter-dam kennisdelen over #Decentralisaties.

@WagenaarHoes Geanimeerde discussie over transfor-merend opdrachtgeverschap sociaal domein, in deelsessie congres over decen-tralisaties #DiU2014

@DavidZijlmans Goede vragen voor minister Plasterk tijdens #DiU2014 voortkomend uit deelses-sies.

4

@Wouter_Meijer Ik ben helemaal niet zo van congres-sen, maar last minute ben ik er toch op een beland. Hallo minister @RPlasterk! #DiU2014

Page 5: Decentralisaties in Uitvoering

Peter Prevo, concern control

gemeente Gorinchem

‘Als adviseur bij de Centra voor Jeugd en Gezin ken ik

vooral het Rotterdamse verhaal. Maar ben heel benieuwd

hoe het elders in het land gaat. Lopen we in de pas? Ik

ben met name geïnteresseerd in de privacyrechten van

klanten. In Rotterdam stelden we hier een beleidsregel

voor op. Ik hoop op een realistische dag met praktische

oplossingen.’

Loura in ’t Veld, adviseur

compliance en integriteit bij de

gemeente Rotterdam

5

Dit kom ik halenWat verwacht u van vandaag? Wat hoopt u?

We peilden de meningen ‘s morgens bij binnenkomst.

‘Ik hoop wat wijzer te worden van de deelsessies over

privacy. Ik ben al jaren betrokken bij de Wet Maat-

schappelijke Ondersteuning. Hoe gaan we als gemeen-

te de informatieoverdracht zo regelen dat privacy

gewaarborgd is? Een hele puzzel.”

4

‘Er ligt straks een grote druk op mij, want

ik moet de financiën bewaken en input

geven hierover. Ik hoop vandaag meer

duidelijkheid te krijgen, bijvoorbeeld over

facturering en btw. Ik hoop te horen hoe

andere gemeenten de financiën regelen.

Komen zij uit met hun budget en kunnen

zij hun beleid daarmee uitvoeren?’

Lino Huizer, beleidsmedewerker gemeente Werkendam

Page 6: Decentralisaties in Uitvoering

6

Tip! Weten of de

verwachtingen uitkwamen?

Ga naar pagina 34 voor de antwoorden.

‘Ik hoop dat duidelijk wordt hoever gemeenten zijn met

de invoering van de decentralisaties. Ik lever deskundig-

heid en mensen voor handhaving van de sociale wetten.

Ik hoop dat ik vandaag contact kan leggen met nieuwe

klanten. Verder hoop ik te ontdekken waar een vraag is

aan deskundigheid op het gebied van handhaven. Ten-

slotte ben ik benieuwd of er al is gedacht aan het voor-

komen van fraude. De mensen van het sociale wijkteam

bouwen een vertrouwensrelatie op met cliënten, hoe

kunnen en mogen zij handelen als ze fraude tegenko-

men bij hun cliënt?’

Assem El Khattabi, ondernemer van

Consillium, Rotterdam

‘Ik verwacht meer sturing te krijgen over privacy en gegevensknoop-

punten. Momenteel krijg ik informatie uit tien verschillende hoeken,

geef mij liever een concrete aanpak en laat me aan de slag gaan. Het is

toch zorgwekkend dat de zaken nog steeds niet rond zijn.’

Joke den Boer, informatiemanager en adviseur bij Syntrophos

‘Ik hoop dat ik bevestigd krijg dat we op

de goede weg zijn in onze gemeente, en

of er ontwikkelingen zijn geweest die ik

nog niet ken. Verder verwacht ik tips en

tricks te krijgen van collega’s. Ik hoop dat

het congres concreet wordt, praktisch en

niet wollig. Wij hebben bij het inrichten

van de systemen natuurlijk te maken met

privacyregels, een belangrijk onderwerp

vind ik. Ik ben benieuwd of ik daarvan iets

opsteek. ’

Anne Visser, projectleider ICT 

gemeente Pijnacker-Nootdorp

Page 7: Decentralisaties in Uitvoering

‘Mantelzorgers verdienen betere ondersteuning.’ Die boodschap hield ervarings deskundige Monique Bekker (1966) de duizend ambtenaren voor die op 13 november bijeen

kwamen in Rotterdam. Als spiegel van de samenleving confronteerde Monique de zaal met haar tips. ‘Zorgambtenaar, denk niet altijd in zorgoplossingen.’

Mantelzorger Monique houdt ambtenaren een spiegel voor

Parkinsonisme,datwasdediagnosedieJohnBekkerin2009

tehorenkregen.DezeverzengendevormvanParkinson

werdzijndood.DaarvoorveranderdeJohn,eencharmante

leraareconomiedievolinhetlevenstond,ineenbedlegerige

patiënt.Zijndriedochtersbesloteneensgezindomhunvader

tegaanverzorgen.Johnwerdverhuisdnaareenaanleunwo-

ningvlakbijMonique.Zijbeslootoverhaarervaringenals

mantelzorgereenboekteschrijven.DetitelDeJunglevande

Ouderenzorgverraadteenontdekkingsreis.DeNijmeegse

spreektvaneen‘mooiereis’,maardatwas‘meerondanksdan

dankzij’deorganisatievandeverzorgingsstaat.

Koeterwaals in de jungleZohadMoniquehetmoeilijkmethetkoeterwaalsdatwordt

gesprokenindejungle‘HetCIZ,hetzorgkantoor,deAWBZ,

deWmo.Alsjenognooitmethetbijltjehebtgehakt,dan

raakjededraadsnelkwijt.’VoordegeinprobeerdeMonique,

inhetdagelijkslevenvermogensadviseurbijeengrotebank,

uittevindenofhaareigenklantenhetjargonuithaarvakbe-

grepen.Obligaties,ofdividend.Watbleek:meerdandehelft

vanhaarklantenwistnietwatdezebegrippeninhielden.Dat

waswatjenoemteeneye-opener.

InhaarboekgeeftMoniquedertientipsaanambtenaren.Op

hetpodiumtijdens“DecentralisatiesinUitvoering”werdze

hierovergeïnterviewddoordagvoorzitterRubenMaes.Inhet

holvandeleeuw,zoalsdatheet.Haargehoor,uitvoerendege-

meente-ambtenarendiezorgprocesseninrichtenentekenen

voordefinanciëlehuishouding,hieldzevoordatmantelzor-

gersnietaltijdbehoeftehebbenaanzorg.‘Zorgambtenaren

7

Page 8: Decentralisaties in Uitvoering

‘BESTE FYSIOTHERAPEUT, KUNT U OOK FORMULIEREN INVULLEN?’

8

dragenvooralzorgoplossingenaan.Zokreegmijn

vader,metdebestebedoelingen,logopedieaangebo-

den.Maaropdatmomentkonhijalnietmeerpraten.

Zoietskostdesamenlevingveelgeld.Envooronsals

mantelzorgerskosttehetveelmoeiteommetonze

vaderbijdiehulpverlenerstekomen.’

DrempelsMoniquepleitvooreenzorgcoördinatordiealsspin

inhetwebookadministratievebelemmeringen

wegwerkt.‘Opeenmomentdatonzevaderzijnbed

amperuitkonkomen,kreeghijnogfysiotherapie

aangeboden.Onzevraag:bestefysiotherapeut,kun

jeookeenbelastingformulierinvullen?Iemanddie

bureaucratischedrempelshadoverwonnen,dáár

warenwepasechtmeegeholpen.’Kenmerkendvindt

Moniquedegangvanzakenronddeparkeerver-

gunning-die-er-nooit-kwam.Nadeverhuizingnaar

eenaanleuningwoningwasgrotebehoefteaaneen

parkeerplekvoormantelzorgers,ambulantehulp-

verlenersenandereaanloop.‘Gewooneentijdelijke

vergunning,voorzolanghetduurt.Hoemoeilijkkan

datzijn?Nou,heelmoeilijkdus.Hetwerdeencrime,

diebergenenergievrat.’

Handen wrijvenVoorMoniqueenhaarzussenzitdemantelzorgerop.

‘Wehebbenhetgoedgedaan.Detakenhebbenwe

onderlingprimaverdeeldenwegavenelkaardehele

tijdschouderklopjes.“Wedoenhetgoed.”Datismijn

tipvoormantelzorgers.Verdeelenwaardeer.’

TegenwoordigbezoektMoniquehaarvadernog

steeds.Datisnietheelingewikkeld.Zijngedenksteen

ligtomdehoek,opbegraafplaatsBergenDal.Den-

kendaandeperiodevanmantelzorgiszehetgedoe

albijnavergeten.‘Demooieherinneringenwinnen

terreininmijngeheugen.Ikhebdingengedaanmet

mijnvaderdieiknormaalgesprokennooitzoudoen.

Eenuurlanghandinhandkijkennaarvogeltjesdie

inenuiteenschuurtjevliegen.Veelmeerdanover

elkaarshandwrijvendedenweniet.Heerlijk.’

OphetcongresinRotterdamoogstteMoniquelof

voorhaaropenhartigeverhaal,zoverteltzenaafloop.

‘Ikkreegontzettendveelmooiereacties.Volgensmij

ishetverhaalgoedgeland.Erkwamzelfseenamb-

tenaarnaarmetoediezelfmantelzorgverleendeen

bekendeondankszijnkennisenervaringmoeitete

hebbenmetdecomplexiteit.’

Kijktip!Scandeqr-codemetuwsmartphoneoftabletomhet

introductiefilmpjeoverMoniquetebekijkenoftedownloaden.

Leestip!Dejunglevandeouderenzorgisvoor€15,50verkrijgbaar

indedigitaleshopvanhaaruitgeverij.www.gopher.nl

Page 9: Decentralisaties in Uitvoering

‘De hulpvraag moet centraal staan’

In alle drukte van de transitie dreigen gemeenten te vergeten waar ze het allemaal voor doen: betere zorg dichtbij de burgers. Cliënten hebben

geen boodschap aan beleidsregels en gegevensoverdracht, stelden José Manshanden (RMO) en Arre Zuurmond (gemeente Amsterdam).

‘Verplaats je in de leefwereld van de hulpvrager.’

9

Page 10: Decentralisaties in Uitvoering

810

Zijn we er klaar voor? Het is een vraag

dieleeftbijalledeelnemersvandecon-

ferentie Decentralisaties is Uitvoering.

Nog 48 dagen voor de grote dag: op 1

januari2015moetendedriedecentrali-

saties“klaar”zijn.DagvoorzitterRuben

Maesmaaktemettweegastendebalans

op.Indeaanloopnaardedeadlinewordt

volop gezucht en gesteund, weet José

Manshanden van de Raad voor Maat-

schappelijke Ontwikkeling. ‘Den Haag,

laat me met rust’, is waarschijnlijk de

meest gehoorde verzuchting, beamen

zijenombudsmanArreZuurmondvan

degemeenteAmsterdam.

CommunicatieVolgens Manshanden, lid van de be-

stuursraad van de gemeente Utrecht,

worden soms zaken over het hoofd ge-

zien in de stress om alles goed te rege-

len. ‘Communicatie bijvoorbeeld, daar

warenwezogoedmeebegonneneerder

ditjaar,maarnuschietheterbijin.’Ter-

wijlhetzobelangrijkisomdeburgeruit

teleggenhoedezorgkaartinelkaarzit,

had mantelzorger Monique Bekker in

haarinleidingalaangegeven.

Een ander aspect dat dreigt onder te

sneeuwen is privacy, vulde dagvoor-

zitter Maes aan. In de dagen voor het

congres waarschuwde het College Be-

scherming Persoonsgegevens hier nog

voor.OokombudsmanArreZuurmond

merkt dat gegevensoverdracht van in-

stanties naar gemeente zorgt voor dis-

cussies. Vanwege het beroepsgeheim

schietenhulpverlenersvolgenshem‘in

eendefensievehouding’.

Alibibarrière Volgens de ombudsman wordt het pri-

vacy-argumentóókentenonrechtege-

bruiktals“alibibarrière”,hetisdaneen

argumentomniettehoevensamenwer-

kenmetanderen.Hulpverlenersweige-

ren vervolgens cliëntinformatie te de-

len. ‘Natuurlijk moet je nu niet opeens

alle sluizen openen en alle informatie

vrijgeven’,gafhijtoe. ‘Maariseenbur-

ger in de problemen, dan is het je mo-

rele plicht om andere professionals in

teschakelen.Dehulpvraagmoetvoorop

staan.’

Informatie en best practices delen, het

iseenbelangrijkonderdeelvandetran-

sitie.VolgensJoséManshandenworden

ervolopervaringenuitgewisseld.‘Bijde

vormingvandesocialeteamsstakenwij

veel op van Enschede en Leeuwarden.

Inmiddelszijnwezoverdatanderege-

meentenweerdekunstkomenafkijken

bijons.’

Is die lerende instelling er ook in Am-

sterdam, wil de dagvoorzitter van Arre

Zuurmond weten. ‘Amsterdammers

zijn eigenwijze mensen’, beaamde de

ombudsman. Toch moeten ook zij bij

dezetransitieeenlerendehoudingaan-

nemen en de juiste vragen stellen. Hij

noemtdeaanpassingendienuindeICT

wordengedaan.‘Zijndieervoordepro-

fessionals of voor de burgers?’ Voor de

burgersnatuurlijk,maardatdreigende

gemeenteambtenarensomstevergeten.

Oud proces, nieuw betonHetspookbeeldvanbeidegasten:datde

transitie bij een aantal gemeenten niet

meerzalzijndan‘hetverhangenvande

bordjes’(Manshanden).Ofdatoudepro-

cessendoorICT‘innieuwbetonworden

gegoten’ (Zuurmond). Het leverde her-

kenningopbijhetpubliek.Om‘blanco

te beginnen’ vertelt een beleidsmede-

werkstervandegemeenteHalderberge

indezaal,lietenzijenhaarcollega’s‘alle

oudestructurenlos’.Dedecentralisaties

zijnvolgenshaareenkansomvanafnul

tebeginnenendezorggoedtelatenver-

lopenvoorburgers.

Burgersenhunzorgvraagcentraalstel-

len, het is een grote verandering, weet

JoséManshanden.‘Hetkosttijdomecht

eenomslagtemaken.’Méérinelkgeval

dan de anderhalve maand die gemeen-

tes nog rest. In de zaal gingen nauwe-

lijkshandenomhoogbijdevraagwiede

overganggoedheeftgeregeld.

Schrijnende gevallenDatonzekerebeeldwildeManshanden

nuanceren. ‘Ikdurf testellendatwein

Utrecht goed op weg zijn.’ En als het

toch een jungle wordt voor de burger?

Manshanden pleit voor “een meldpunt

schrijnende gevallen” dat vanaf 1 janu-

ari de burgers helpt die tussen wal en

schip terecht komen. Amsterdam heeft

datmeldpuntal,zegtombudsmanArre

Zuurmond. ‘Datbenik.Alser ietsmis-

gaat bij de gemeente, komen mensen

automatischbijmij.’

Ambtenarenvragenvaakomduidelijk-

heid, analyseerde Zuurmond. Maar het

gevaarisdatzezichdaarachtergaanver-

schuilen.‘Gebruikdieruimteenondui-

delijkheid,hetgeeftgemeentendekans

ombijdegemeentepassendeoplossin-

gentebedenken.’

Page 11: Decentralisaties in Uitvoering

811

JOSÉ MANSHANDEN: ‘HET KOST TIJD OM DEZE OMSLAG TE MAKEN.’

ARRE ZUURMOND: ‘ONDUIDELIJKHEID BIEDT OOK KANSEN OM PASSENDE OPLOSSINGEN TE BEDENKEN.’

Page 12: Decentralisaties in Uitvoering

12

Privacy: moet de gemeente alles weten?

Hebben gemeenten alleen maar last van privacyregels? Heeft de burger er wel baat bij?

In de workshop “Privacy, feiten en fabels” werken Léon Sonnenschein (voorzitter interdepartementale werkgroep privacy) en Eric Schreuders (Net2Legal

Consultants) met stellingen om de discussie hierover op gang te brengen.

Page 13: Decentralisaties in Uitvoering

13

‘Vind je het erg als ik even op de grond

ga zitten?’, vraagt een van de deelnemers

bij de start van de deelsessie. De stoelen

in de workshopzaal zijn in no time be-

zet. Al snel maken Léon Sonnenschein

en Eric Schreuders duidelijk dat zitten

niet de bedoeling is tijdens deze work-

shop. De deelnemers gaan fysiek stel-

ling nemen: bij de keuze tussen twee

dilemma’s moeten ze letterlijk links of

rechts gaan staan.

Goede bedoelingenOm te beginnen peilen de workshop-

leiders eerst de houding van de deelne-

mende beleidsmedewerkers, informa-

tiemanagers en projectleiders. “Privacy,

grrr” of “Goede bedoelingen, ja ja”? Kort-

om, hoe blij worden ze van regels om-

trent privacy? De meerderheid kiest

voor de goede bedoelingen. ‘Er moet een

kader zijn waarbinnen hulpverleners

kunnen werken’, vindt een voorstander.

Een tegenstander van gegevensover-

dracht: ‘Ik heb er moeite mee als een

medisch dossier naar de gemeente gaat.

Ik zie niet wat deze daarmee moet.’

Bemoeiende overheidDe volgende twee stellingen borduren

hierop voort. ‘Wie niets te verbergen

heeft, heeft ook niets te vrezen’ versus

‘De overheid moet zich niet bemoeien

met het leven van burgers.’ Het meren-

deel van de deelnemers kiest voor de

laatste stelling. ‘Gegevens worden over-

al opgeslagen’, stelt een tegenstander

van bemoeizucht. ‘Is het in het belang

van de burger dat de gemeente alles

weet?’

De overheid is erop gericht om zich te

bemoeien met de burger, klinkt het uit

de rechterkant van de zaal. ‘Als er een

verdacht persoon in de trein zit, ben

ik blij dat de overheid zich met mij be-

moeit.’ Helaas gaat het in deze discussie

niet om strafrecht, zegt een deelnemer

links. ‘Het gaat niet om een bekeuring

of overtreding, maar om zaken die privé

zijn.’

Eric Schreuders biedt uitkomst, want

over deze kwestie zijn uitspraken van

de rechtbank. Niet bemoeien is volgens

hem het uitgangspunt. Maar als het

nodig is, is bemoeienis gewenst. ‘Bur-

gers worden steeds mondiger’, reageert

een deelnemer die in het midden heeft

plaatsgenomen. ‘Dat vraagt om een

overheid die transparant is. Een over-

heid die laat zien wat ze doet, heeft niets

te vrezen.’

Samen de baasWie is eigenlijk de baas over de gege-

vens, de burger of de instanties? Een

meerderheid kiest de kant van de bur-

gers. Slechts drie deelnemers kiezen

voor de instanties. ‘Maar dat ontslaat je

niet van de plicht om die gegevens goed

te beheren’, verduidelijkt een vertegen-

woordiger van het minderheidsstand-

punt. Iedere burger moet zijn eigen

Page 14: Decentralisaties in Uitvoering

De tien spelregels van privacy• Less is more

• Maak de hulpvraag van de burger leidend

• Werk zoveel mogelijk in samenspraak met en op basis van

informatie die de burger zelf geeft

• Haaluitregistratiesalleendespecifiekegegevensopdieje

nodig hebt

• Werk zoveel mogelijk met “dat”- in plaats van “wat” (behan-

del)-gegevens

• Maak onderscheid tussen regie-informatie en inhoudelijke

informatie en scheid deze twee

• Behandelinformatie blijft bij de betreffende zorgverleners en

komt niet in gemeentelijke bestanden

• Zorg dat de beveiliging van gegevens tenminste voldoet aan

de wettelijke vereisten en aan de Wet op de Beroepen in de

Individuele Gezondheidszorg (BIG)

• Werk bij voorkeur met autorisaties op basis van betrokken-

heid en gebruik logins om zicht te houden op de praktijk

• De burger heeft rechten: wijs hem of haar daarop, wees open

en transparant en help hem of haar bij het activeren van die

rechten

dossier kunnen inzien, vinden de meeste

deelnemers. Is de relatie met de instantie

afgelopen, dan wordt het dossier vernie-

tigd.

Volgens de workshopleiders is het dossier

van beiden en moet het in samenspraak

worden beheerd. ‘Een burger heeft dus het

recht om zijn mening aan zijn zaak toe te

voegen.’ Op zich een prima oplossing,

vindt een deelneemster, maar meningen

zijn juist het probleem in dossiers. ‘Bij de

Raad voor de Kinderbescherming wordt

er bijvoorbeeld goed op gelet dat er al-

leen feiten in het dossier staan. Maar in

ziekenhuizen en op scholen gaat het vaak

mis. Daar staan vaak boude opmerkingen

over leerlingen en rare meningen over pa-

tiënten. Die horen daar niet thuis.’

Kloppend en werkendNog een tegenstelling: “Het moet klop-

pen” tegenover “Het moet werken”. De

meerderheid vindt dat je privacy goed

moet regelen, slechts twee kiezen voor

de werkbaarheid van de regels. Een grote

groep kiest een middenpositie. ‘Voor de

burger is het belangrijk dat privacyregels

werken. Maar dat neemt niet weg dat het

ook moet kloppen.’

Het probleem is dat nog niet alles goed is

geregeld. Het Wmo-berichtenverkeer zal

bijvoorbeeld pas in 2015 starten. Onder-

wijl wordt gezocht naar tijdelijke oplos-

singen. Hoe wissel je de komende maan-

den gevoelige informatie uit, vraagt een

deelnemer zich hardop af. ‘Is beveiligd

mailverkeer een optie?’ Eric adviseert om

tijdelijk te kiezen voor de post totdat het

berichtenverkeer is geregeld.

Op veel dilemma’s bestaat geen standaard

antwoord, luidt de conclusie van de work-

shopleiders. Léon: ‘Vaak is het een kwestie

van gezond verstand.’ In de praktijk zijn

de meeste instanties zorgvuldig met pri-

vacy bezig, is de ervaring van Eric. ‘Ze gaan

zelden echt in de fout.’

Page 15: Decentralisaties in Uitvoering
Page 16: Decentralisaties in Uitvoering

In de sessie ‘Aangesloten op CORV en nu’ staan de vragen van de deelnemers over dit digitale knooppunt centraal. De antwoorden

komen van Renate van Drunen, ministerie van VenJ en Bart Geerdink van het Kennisinstitut Nederlandse Gemeenten (KING). Vier vragen en

antwoorden, met de meest voor de hand liggende als eerst.

16

4 vragen en antwoorden over CORV

Page 17: Decentralisaties in Uitvoering

1. Wat is CORV eigenlijk?‘CORVstaatvoor:CollectieveOpdracht

RouteerVoorziening.Hetiseendigitaal

knooppuntdatzorgtvoordeelektroni-

sche afhandeling van het formele be-

richtenverkeertussenjustitielepartijen

(de Raad voor de Kinderbescherming,

de politie, het Centraal Justitieel Incas-

sobureau (CJIB) en de rechtbanken) en

hetgemeentelijkedomein(degemeen-

tenzelf,hetadvies-enmeldpunthuise-

lijk geweld en kindermishandeling, de

gecertificeerdeinstellingenendeeven-

tuele gemandateerden). De aansluiting

openhetgebruikvanCORVisverplicht

gesteldindenieuwejeugdwet.’

2. Welke meldingen gaan via CORV?‘Indeinteractietussengemeentenende

justitiele partijen komen drie verschil-

lende berichten voor. Bijvoorbeeld een

verzoektotonderzoekbijdeRaadvande

Kinderbescherming, maar ook een be-

sluit over een jeugdreclasseringsmaat-

regelvanhetOpenbaarMinisterie.Dat

besluit gaat naar de gecertificeerde in-

stellingdiedemaatregelmoetgaanuit-

voeren,eenkopiegaatnaardeRaaden

de gemeente krijgt een notificatie over

demaatregel.EenZorgformulierPolitie

(ZOF)gaatookviaCORV.Ditiseenzorg-

meldingvanuitdepolitienaardepartij

diedoordegemeenteisaangewezenom

detoegangsfunctietevervullen.Perbe-

richtmoetengemeentenkiezenofzede

taak zelf uitvoeren of deze uitbesteden

aaneenbevoegdepartij.’

3. Wat zijn de voordelen van CORV?‘CORV zorgt voor een betere onderlin-

ge samenwerking waardoor jeugdigen

sneller worden geholpen. Alle meldin-

gen gaan over beveiligde verbindingen

en iedereen binnen de keten gebruikt

dezelfde begrippen. Daarnaast komen

meldingen snel en veilig bij de juiste

organisatieenzorgtCORVvooraflever-

garantie,zodatjekuntcheckenofjouw

berichtisaangekomen..’

4. Onze gemeente heeft het werk binnen de jeugdwet uitbesteed: hoe zorg je ervoor dat je meldin-gen toch krijgt?‘Je moet in dat geval als gemeente zelf

een lijntje hebben met de verschillen-

de instanties en afspraken maken hoe

je meldingen binnenkrijgt. Dat geldt

ookinanderesituaties:deRaadvande

Kinderbescherming communiceert bij-

voorbeeld alleen met de instantie die

een onderzoek heeft aangevraagd. Er

moeten afzonderlijk afspraken worden

gemaakt hoe andere partijen in dat ge-

val op de hoogte worden gesteld, want

deze berichtenstroom gaat (nog) niet

viaCORV.’

17

Page 18: Decentralisaties in Uitvoering

18 19

Page 19: Decentralisaties in Uitvoering

18 19

Page 20: Decentralisaties in Uitvoering

Hetzijnnietdeleuksteonderwerpenomovertepra-

ten:eenkinddatoverlijdt,eenvermoedenvanseksueel

misbruik,eenmedewerkerdiewordtbedreigdopde

werkvloer.Maarhetzijnzakenwaaroverjemoetnaden-

ken,verteltNellekeHilhorst,DSP-groep,tijdensdesessie

“Eerstehulpbijcalamiteiten”.SamenmetadvocateMelita

vanderMerschenRemcoLiefervandegemeenteLeeuwar-

dendelenzijhunkennisenervaring.Want:samenwer-

kinginhetsociaaldomeinisnodig,maarkanookleiden

totvermengingvanverantwoordelijkhedenentaken.En

alshetdanmisgaat?Isdegemeentedanverantwoordelijk,

ofdeinstelling?

Op papier regelenHetbelangrijkstevolgensdedriekenners:regeldever-

antwoordelijkhedenbinnendewijkteamsopeengoede

manierenzetzeoppapier.Wiewaarvoorverantwoordelijk

ishangtdeelsookafvanhoeeengemeentehetwijkteam

heeftingericht.Deenegemeentewilzelfnadrukkelijk

sturinggevenaandeteamsenheeftdemedewerkersvan

dewijkteamszelfindienst.Deanderegemeentekiest

ervooromdezemedewerkersineenapartestichtingonder

tebrengen.Weereenanderegemeentelaatde(samenstel-

lingvan)dewijkteamsoveraananderemarktpartijenen

kooptdezedienstdusin.Iniedergeval.alsjewijkteams

geenrechtspersoonzijn:maakdanineensamenwerkings-

overeenkomstafsprakenoververantwoordelijkhedenen

aansprakelijkheid.

Het overlijden van een baby waarbij het sociaal wijkteam op de één of andere manier betrokken is. Je moet er als gemeente niet aan denken,

maar dit soort dingen kán gebeuren. De vraag is dan niet alleen: wie is daarvoor verantwoordelijk, maar ook: hoe ga je om met zo’n calamiteit?

Want voorkomen is niet altijd mogelijk.

Testen en aanpassenEenanderetip:legafsprakenvast,alvoordatereenincident

gebeurtzodatjegoedvoorbereidbentDus:watdoejeals

gemeentenenwatdoenandereinstanties?Degemeente

Leeuwardenwerktaleentijdjemetwijkteams,verteltLiefer,

enheefteendraaiboekgemaaktvoorincidentenwaarbij

sleutelfigurenwerdenbetrokkenentesttehetboek.Dat

leverdeookinteressanteinputop.‘Wekwamenerbijhet

testenachterdatdeveiligheidshuizenbijonseengroterol

speelden,terwijldiehelemaalnietinonsdraaiboekvoorkwa-

men,dathebbenwetoenaangepast.’

Eenvraagvaneendeelnemer:‘Isereenverschiltussenzo’n

soortdraaiboekendedraaiboekendieveelgemeentenal

hebbenliggenvoorandersoortigecalamiteiten?’Antwoord:

‘Ja,doordeverantwoordelijkhedenronddenieuweJeugdwet

krijgengemeentenerextratakenbij.Bijvoorbeeld:alseriets

gebeurt,moetdeinspectieeenmeldingkrijgenendatiseen

verantwoordelijkheidvandegemeente.Daarnaaststeljevast

wanneerjebijvoorbeelddeburgemeesterenderaadinscha-

kelt.Datzalopanderemomentenzijndannuhetgevalisbij

eenincident.Daarnaastishetsamenspelmetinstellingen

eenbelangrijke:jemoetalsgemeentegoedwetenhoejeje

regiefunctieinvult.’

20

Eerste hulp bij calamiteiten

Page 21: Decentralisaties in Uitvoering

21

De sessie gaat ook in op de vraag hoe calamiteiten kunnen worden voorkomen. Advocaat Melita van der Mersch deelt een aantal tips:

- Zorgvoorzorgcontinuïteit,regeldat

demensendiezorgnodighebbendie

ookkrijgen

- Zorgdatmedewerkersinjewijkteam

wetenhoezeomgaanmetagressieen

geweld

- Zorgvooreensfeerindewijkteams

waarbijmedewerkerselkaardurven

aanspreken.

- Signaleertijdigalshetuitdehand

looptenweesnietbangdattezeggen.

‘Hulpdurvenvragenisbelangrijk,

misschienwelbelangrijkerdanhet

opstellenvanallerleiregels.’

- Maak1professionalverantwoordelijk

voor1gezin

En wanneer kun je nu eigenlijk aansprakelijk worden gesteld voor een calamiteit?

- Tekortgeschoteninjetaak

- Erisdaarbijsprakevanschade

- Dieschadeishetgevolgvaneenfout

- Diefoutmoetkunnenwordentoege-

rekendaaniemandofeeninstantie

Meer weten? Nog een artikel over aansprakelijkheid als het misgaat.

Page 22: Decentralisaties in Uitvoering

12

Theo Veltman, projectleider/adviseur Bizzo:‘Gemeen-

tenzijnheelergmetzichzelfbezig,merkikopdegemeen-

tehuizenwaarikalsadviseurkom.Watikmisishetbesef

datweandersmoetengaandenken.Nietmeervanuitde

ketens,maarvanuiteennieuwesituatie.Neemderuimte

enlegnietallesvastinregels.’

Anke Procee, belangenvertegenwoordiger Iederin (chronisch zieken en gehandicapten):‘Dezorgaanbie-

derszelfzijnvolopbezigmetdezeomslag.Personeelwordt

getraindindenieuwefilosofie.Maarhoezitdatbijdege-

meenten?Wordtdaaractiefgewerktaaneendenkomslag?’

Chantal Tuinman, implementatiemanager Jeugd (ge-meente Rotterdam):‘Jazeker.Rotterdaminvesteertonder

meermetdeopleiding“Ikwijwijk”.’

Kerstin Thederan, beleidsmedewerker Werk en Inko-men (gemeente Leiden):‘Bijonszijneigenkrachten

zelfsturingtermenwaaraanwijveelaandachtbesteden.

Maarlaatstkreegikeenzogehetenzelfsturingsmatrix.

Toenvroegikmeaf:waarzijnwemeebezig?Alleswordt

dichtgetimmerdinregels,datkantochnietdebedoeling

zijn?’

Theo Veltman:‘Datisprecieswatikbedoel,nietalles

vastleggeninprocedures.Laathetlos,maarzorgwelvoor

goedeleidinggevenden.Teamleidersdiehunmensendek-

kenalsblijktdatietsnietwerkt.’

‘Al doende leren, dat zijn we niet gewend’

Daar zitten ze dan, vier gemeenteambtenaren, twee adviseurs en een belangenbehartiger van patiënten. Betrokken bij minimaal één van de drie transities. Wat kunnen zij van elkaar leren? Een tafel in dialoog.

Frans Lustermans, adviseur en trainer kenniscentrum Wmo:‘Ikheb

eengoedvoorbeeld,deWmo.Eenwet

diealeenpaarjaarbestaateninmiddels

isstukgeprotocolleerd.Mensenkomen

meteenzorgvraagenhetWmo-loket

gaatafvinken.Voorjehetweetstaaner

straksweerduizendenrollatorsonge-

bruiktindeschuur.’

Anke Procee:‘Bijlijstjesenafvinken

gaatbijmijnachterban,chronischzie-

kenengehandicapten,eenroodlampje

branden.Zijwillenmaatwerk.‘

Frans Lustermans:‘Precies.Endaar

hoefjemaaréénvraagvoortestellen:

watisernodig?’

Theo Veltman:‘Datbegintalbijhetin-

diceren.Práátmetmensen.Vraagofze

echtbehoeftehebbenaandestandaard-

oplossingen.‘

Frans Lustermans: ‘Mijndochter

hadeenskiongelukgehadenmoest

trombose-injecties.Kanikmakkelijk

zelfmaardehuisartswildeeenwijkver-

pleegkundigesturen.Ikhebhetzelfge-

daan.Hetgelddatjezokanbesparen!’

22

VAN DE VERBINDINGSTAFEL

Page 23: Decentralisaties in Uitvoering

1323

Theo Veltman:‘Tochbenikbangdatwestraksmeervan

hetzelfdekrijgen.Omdattevoorkomenmoetenwenual

nadenkenover2016.’

Marjolein van Urk, afdelingshoofd gemeente Friese Meren: ‘Nuluktdatniet,maardekomendemaandenmoeten

weechtgaankijkenhoehetstructureelbeterkan.’

Theo Veltman:‘Registreerfoutenenbijna-foutenenbe-

spreekdieinhetzelflerendewijkteam.’

Chantal Tuinman:‘Opzicheengoedidee,maarwemoeten

weloppassendatweteveelgaanpraten.Aandeslag!’

Frans Lustermans:‘Gewoonbeginnenenachterafverant-

woorden.’

Theo Veltman:‘Aldoendelereniseenmaniervanwerken

diedeuitvoerendennietgewendzijn.’

Anke Procee:‘Hetklinktallemaalmooi,zelfsturingenal

doendeleren.Maarmijnzorgisvooraldecontinuïteitinde

zorg.Ondanksheelveelenthousiasmeengoedebedoelingen

kunnenfoutesituatiesontstaan.Ikhebbijvoorbeeldmij

vraagtekensbijdevrijwilligersdieinsommigegemeenten

dezogehetenkeukentafelgesprekkengaanvoeren.Weten

zijwelgenoegvandezorgbehoeftevanchronischeziekenof

lichamelijkgehandicapten?’

Marjolein van Urk:‘Deeerstevragenoverhetnieuwewijk-

teamkomenal,merkikalsgemeenteraadslidopTerschel-

ling.Bijvoorbeeldoverhetpersoonsgebondenbudget.Het

teamhaddaarnietdirectantwoordopendatzorgdemeteen

voorwantrouwen.Jemoetanticiperenopdevragendiegaan

komen,hebikgeleerd.’

Theo Veltman:‘Deuitvoeringismaatwerk.Iederegemeente

moetmeteigenoplossingenkomen.’

Marjolein van Urk: ‘WijhoevenopTerschellinggeenop-

vangvoordaklozen.Diehulpvraaghebbenweniet.Maarwe

moetenwelnadenkenoverdezorgdiewenietopheteiland

kunnenbiedenendievanhetvastelandmoetkomen.’

Chantal Tuinman:‘Eenpersoonsgebondenbudgetblijkt

inzo’ngevalvaakveelgeldteschelen.Misschienwelinhet

merendeelvandeaanvragen.’

Theo Veltman:‘Mijmoetnogeenlaatstedingvanhethart.

Wehebbenhetsteedsoverklanten,maareigenlijkvindik

dateenfouteterm.Ikhebhetlieveroverafnemers.Zezijn

namelijkaltijdafhankelijkvandeoverheid.’

Anke Procee:‘Hoejedemensenooknoemt,vooropstaat

voormijdatdehulpnietafneemt.’

Page 24: Decentralisaties in Uitvoering

Stapelingsmonitor: gebruik regelingen in één oogopslag

Door de decentralisaties krijgen gemeente steeds meer verantwoordelijkheden en meer ruimte om zelf beleid te maken. Om gemeenten te helpen dat beleid te baseren de behoeften en

eigenschappen van hun inwoners, heeft het Kennisinstituut Nederlandse Gemeenten in samenwerking met de Atlas voor Gemeenten een

stapelingsmonitor gemaakt. In de monitor is het gebruik van 40 regelingen uit het sociale domein per gemeente opgenomen.

24

Page 25: Decentralisaties in Uitvoering

Indemonitorisookgekekennaarde

stapelingvanregelingeninhuishou-

dens.Datwilzeggen:hoeveelverschil-

lenderegelingengebruikenhuishou-

densopdeonderscheidengebieden

arbeidsparticipatie,inkomensonder-

steuning,welzijnenzorg,onderwijsen

jeugdzorgmaken.

Omdemonitorsamentestellenheeft

hetCBSdebestandengebruiktvan

ondermeerhetCAK,hetUWVenDUO.

Ophetgebiedvanjeugdzorgmaakte

hetgebruikvandatavanBureausJeugd-

zorg,organisatiesJeugdenOpvoedhulp

enLandelijkWerkendeInstellingen.

Aandeanalysevandegegevenswordt

noggewerkt,verteldeGerardMarlet

vandeAtlasvoorgemeenten.De

monitorbiedtbinnenkortnognauw-

keurigercijfersaan,opwijkniveauen

voorsommigeindicatorenzelfstothet

zogenaamde‘postcode6-niveau’.Dat

houdtindatdegegevensbekendzijn

totgebiedenvangemiddeld17huishou-

dens.

Meer informatie

Page 26: Decentralisaties in Uitvoering
Page 27: Decentralisaties in Uitvoering

ZelfvertrouwenEigenlijkishetnatuurlijkeenbeetje

eenonzinnigevraagofjeklaarbent

voordetransities,begintHamersde

bijeenkomst.Wantbenjeooitecht

klaar?Enhoekunjedatweten?Enwaar

moetjeeigenlijkpreciesklaarvoor

zijn?Tochstimuleerthijgemeenten

totzelfonderzoek,nietalleennu,maar

ookvolgendjaar.‘Wantdanwordthet

nogspannender.’Eenanderebelang-

rijkeredenvoorzo’ntest:bijpositieve

uitkomstenwordthetzelfvertrouwen

flinkgroter.En:‘Jekunthetnooit

verkeerddoen.Alleenalsjejezelfniet

beoordeelt,doejehetnietgoed.Maarje

kuntnunogbijsturen.’

CadeautjeJekuntzo’nzelftest(uitdrukkelijkniet

methulpvanexternen)opverschil-

lendemanierenaanpakkenblijkt

tijdensdebijeenkomst.Zohebbende

gemeentenEnschedeenUtrechteen

aantalcasussennagespeeldenstuurden

metdeuitkomstenhunwerkwijzen

bij.OokdegemeenteRotterdamzette

haartandenineenkritischzelfonder-

zoek,verteltRobvandeHeuvelvan

degemeente.Hetonderzoekbestaat

uitviermetingenwaarvaneraltwee

zijnuitgevoerd.Hetheeftvolgensde

auditorveelvoordelen.‘Jedwingtde

programmamanagerseensituatiete

schetsenvan2015:wanneerisvolgens

hendetransitiegeslaagd?Daarnaast

zorgtdeuitslagvaneenmetingervoor

datjebeterweetwaarjeindekomende

periodedefocusopmoetleggen.’

Eendeelnemervraagtzichafoferwel

genoeganimowastotdeelnameaan

hetonderzoekindezedrukketijden.

Zeker,bevestigtVandeHeuvel:‘We

hebbensteedsgezegddatweopdeze

manierhelpenhetprocesteverbete-

renenalsjedatgoedaanpaktzienje

collega’sdeuitkomstennietalskritiek,

maarjuistalseencadeautjeenwerken

zegraagmee.’

1327

Rotterdam formuleerde vier onderzoeks-gebieden:

• Burgers en partners

• HRM en kwaliteit

• Organisatie en processen

• Bedrijfsvoering en

verantwoording

Is uw gemeente er al klaar voor?

Met nog maar een paar weken te gaan, testen of je als gemeente klaar bent voor de transities? Wellicht niet iets waar iedere gemeente zich nu nog aan durft te wagen. Toch kan zo’n zelftest veel opleveren, vertellen

Cees Hamers van KING en Rob van de Heuvel van de gemeente Rotterdam in de sessie ‘Bent u klaar voor de transitie?’.

Page 28: Decentralisaties in Uitvoering

• Degrootstepotentiëlebatenzijntehalenindeklei-

negroepvankwetsbaregezinnenmetmeervoudige

problemen.Alsjeerinslaagteenkinduitzo’ngezineen

schooldiplomatelatenbehalen,hebbendemaatschappe-

lijkebateninéénklapeenwaardevan€70.000

• DegemeenteEindhovenhanteertderedeneringdat

“iedereenrechtheeftopz’neigenellende.”Metandere

woorden:eengemeentehoeftnietaltijdintegrijpenals

eengezineenprobleemheeft.Overigens:ingrijpenloont

altijdalserkinderenbetrokkenzijnbijdeproblemen,en

ookalsergroteschuldenzijn.Problemenmetkinderen

enschuldenleidenindepraktijkvaaktotmeerproble-

men.

• Eenaanpakdiezichvooralrichtopouderenheeftwel

maatschappelijkebatenindevormvantoegenomen

kwaliteitvanleven.Financiëlebatenzijnmoeilijkte

behalen.

• Alssocialewijkteamsproberendezorgbehoefteinkaart

tebrengendooralleadressenindegemeentelangste

gaan,moetjegoedselecteren,andershaaljejeveelzorg

opdehalsdiezonderhuis-aan-huis-verkenningnooit

wasaangevraagd.

1228

Grootste baten te behalen bij multi-probleemgezinnen

Hulpverleningaangezinnenbeterengoedkopermaken

onderhetmotto“1gezin,1plan,1regisseur”.Datiséénvan

dedoelstellingenachterdedecentralisatieinhetzorgdo-

mein.Omtezienof‘beterengoedkoper’uitdeverfkomen,

maakteeconomischadviesbureauLPBLvoor40gemeenten

eenMaatschappelijkeKostenBatenAnalyse(MKBA).Uitde

veertiggemeentenselecteerdehetbureaudertienillustratie-

veaanpakken,diezeelktoetstenopvieraspecten:organisa-

tiekosten,toenamevaneffectiviteit,voorkomenvanescalatie

en‘immateriëlebaten’voordegezinnenendemaatschappij.

Vandedertienverschillendeaanpakkenzijnertweedieop

allevieraspectenpositiefscoren.Alledertiendemanieren

vanaanpakkunnenoptermijnbatenopleveren,vertelde

MereiLubbevanLPBL.Indebeginfasezijndekostenhoger,

omdatmensenopleidingnodighebbenvoorhunnieuwe

algemenetakeninsocialewijkteams.Zokunnenurendieop-

gaanaanscholingnietwordenbesteedaangezinnen.Daar-

doorishetaantalgezinnendateenwijkteamlidbegeleidtnu

lagerdanwanneeriedereenopgeleidis.

Vierobservatiesuitdeworkshop:

ECONOMISCH ADVI ES BUR EAU M AAK T R EK EN TO O L

EenartikeloverdeMKBAistevindenopdewebsitevanLPBL

Opdezelfdesitewww.lpbl.nlisookhetrekentooltevindenendehandleidingervan.

DatisgemaaktopverzoekvanhetministerievanBZK.

Page 29: Decentralisaties in Uitvoering

1228

Page 30: Decentralisaties in Uitvoering

‘Het brede padalles kan, alles mag maarwatch your stephet gaat bergafwaarts’

RapperJMD,artiestennaamvanJahmalMarcianoDerveld,

opendehetlaatstecentraleonderdeelvanDecentralisatiesin

Uitvoering.Hijschreefeenrapovereenwerelddievolgens

hem‘aanheteindvanz’nLatijnis.’Hijrapt‘manneninstrakke

pakkendieopjeneerkijkenhebbendemacht’.‘Nou,daar

zittenze’,wijstdagvoorzitterRubenMaesdezaalin.

Jahmal,derdejaarsstudentaandeHermanBroodAcademiein

Utrecht,heeftvanwegezijnhandicapmetdedecentralisaties

temaken.Hijisaaneenrolstoelgebondenenwordtdaarom

ineenautometchauffeurvanwoonplaatsEindhovennaar

Utrechtgebracht.‘Dieautohebikalleenindewinternodig.

Derestvanhetjaarkanikgewoonmetdetreinnaarschool.’

Maardatkannunietvolgenshem.‘Ikkrijgófhethelejaareen

autometchauffeur,ófhelemaalniet.’Hoedatvolgendjaargaat

veranderenweetJahmalnogniet.

www.jmd-hiphop.com

30

Page 31: Decentralisaties in Uitvoering

30

Page 32: Decentralisaties in Uitvoering

Maes trapte af met de opmerking dat op 1 januari ‘alles’ an-

ders moet zijn, terwijl er nu nog onduidelijkheden zijn. Hij

haalt ochtendspreker José Manshanden aan, die stelde dat

gemeenten er nu eerst alles aan moeten doen om continu-

iteit van zorg te bieden. Plasterk beaamt dat, en stelt dat de

decentralisaties niet ‘af ’ zijn op 1 januari. ‘Gemeenten en Rijk

zijn er nu mee bezig, en dat zullen we volgend jaar ook nog

zijn.’ Hij herhaalt het nog maar een keer: de eerste zorg is de

transitie, de echte transformatie volgt later.

Dat er incidenten zullen optreden, is meer dan aannemelijk.

Een van de vragen gaat daarover:

Kan de minister gemeenten ondersteunen bij het voorkomen van regelreflexen bij incidenten? Plasterk begint zijn antwoord met het waargebeurde verhaal

van een man die een maand na z’n overlijden wordt gevon-

den in huis. ‘Dit soort dingen gebeurt nu, en dat zal volgend

jaar ook zo zijn. We moeten straks niet zeggen dat dit komt

door de decentralisatie en pleiten voor het weghalen van de

uitvoering bij de gemeenten.’ Hij belooft niet in te gaan op

Kamervragen over dit soort onderwerpen. ‘Ik zal degene die

de vragen stelt vertellen dat dit vragen zijn van gemeente-

raadsleden aan hun wethouder.’ Tegelijk hoopt Plasterk dat

gemeenten na een incident niet meteen zeggen dat het komt

doordat ze te weinig geld van de overheid hebben gekregen

om hun taken uit te voeren.

De omgang met privacy is een actueel onderwerp in de de-

centralisaties. Veel gegevens van cliënten komen bij gemeen-

ten terecht en de vraag is of die voldoende aandacht hebben

voor informatieveiligheid en privacy.

Volgens Plasterk hebben de gemeenten het nu in eerste in-

stantie druk om goede, integrale zorg te leveren en is privacy

daarbij niet ‘de eerste zorg’. Hij verwees naar de handreiking

van zijn ministerie die iedereen aan het eind van het congres

kreeg uitgereikt en drukte gemeenten op het hart om hier

niet ‘te zorgeloos’ met het onderwerp om te gaan.

Tot slot gevraagd naar een vraag die hij vreesde, maar niet

kreeg, glimlachte Plasterk dat hij die niet gehoord had. ‘Ik

kom vaker op congressen over dit onderwerp, en alles wat ik

vandaag heb gehoord komt me bekend voor.’

32 33

Vragen aan deminister

Tijden het congres konden aanwezigen via internet, Twitter of sms hun vragen aan minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) doorgeven.

Dagvoorzitter Ruben Maes legde er enkele voor tijdens de laatste plenaire bijeenkomst in de grote Rotterdamzaal.

Page 33: Decentralisaties in Uitvoering

32 33

Page 34: Decentralisaties in Uitvoering

‘Liever wijkverpleegkundige aan huis dan contact met anonieme instantie’Over 48 dagen, op 1 januari 2015, zullen meer zaken op hun plaats zijn gevallen dan nu. Er zijn vast ook nog zaken die

geregeld moeten worden, betoogde minister Ronald Plasterk in zijn afsluiting van het congres.

Hijdruktedegemeentenophethartomgoedteblijvenstil-

staanvoorwiezeaandeslagzijnmetdeoperatie.‘Ikbedenk

medanhoeikzelfzouwillenoudworden.Opdeoudema-

nier?Waarjeopjeoudedagbijwijzevansprekeneensleutel

krijgtvooreenkamerinhetverzorgingshuismetgeraniums

omachtertegaanzitten?Ofopdenieuwewijze,waaropje

langzelfstandigblijftenwaar jehulpkrijgtals jesommige

dingennietmeerkunt,bijvoorbeeldeentrapliftalsjeslecht

terbeenbent.Waarjenietstemakenhebtmetallerleiano-

niemenationaleinstanties,maarmeteenwijkverpleegkun-

digediejekent?’Plasterkwisthetwel.

Veel bereiktAlmoeterwaarschijnlijknogheteenenanderwordengere-

geldna1januari,Plasterkvindtdateralveelisbereiktomde

decentralisatiesgoedtelatenlanden.Hijnoemdeviervoor-

beelden: ‘Eriseenbudgetzonderschottengekomen,endat

sprakeenjaargeledennognietvoorzich.Verderisafgespro-

kendatervoordeverantwoordingéénmonitorkomtopba-

sisvanéénuitvraag.Datzorgtervoordatgemeentennietom

de haverklap allerlei verschillende vragenlijsten hoeven in

tevullen.Alskleineregemeentensamenwerken,hebbenze

daaroverhetalgemeencongruenteverbandenvoorgekozen.

TenvierdeheefthetRijkgezorgddathetdedecentralisaties

begeleidtennietzomaaroverdeschuttinggooit.’

Plasterk benoemde de verschillende beelden die hij waar-

neemtalshetomdedecentralisatiesgaat.‘Alsikdepolitiek

endepersvolg,lijkthetoferheleengedingenstaantege-

beuren.Spreekikwethouders,dankomikeenbeetjespan-

ningmaarverdervooralgrootenthousiasmetegen.’

Deministerslootafdoordeluisteraarsveelsucces,wijsheid

enpleziertoetewensenbijdetransitieendetransformatie.

34

MI N I STER PL AST ERK SLUIT AF :

Page 35: Decentralisaties in Uitvoering

34 35

Page 36: Decentralisaties in Uitvoering

36

En? Kwamen je verwachtingen uit?

Aan het eind van de dag spraken we de mensen weer die we ‘s ochtends naar hun verwachtingen vroegen.

Wat viel op, wat viel mee, wat viel tegen?

Peter Prevo, concern control

gemeente Gorinchem

‘Veel opgestoken van de workshop “Inrichten van privacy-

beleid voor het sociale domein”. Interessant was de Tria-

gekader van de gemeente Leeuwarden, waarmee privacy

op een praktische manier in de werkprocessen rondom de

sociale teams kan worden ingericht. Leeuwarden wist goed

waarover ze sprak en deelde deze informatie gul. Ook tijdens

de verbindingstafels was er veel bereidheid om expertise te

delen. Er was letterlijk een verbinding tussen de ‘zachte’ kant

van de inhoud met de harde kant van de bedrijfsvoering.

Leuk ook, dat er driftig werd meegeschreven toen ik vertelde

over onze beleidsregel privacy.’

Loura in ’t Veld, adviseur

compliance en integriteit bij de

gemeente Rotterdam

‘Veel nieuwe contacten, een aantal eye-openers. Zaken waaraan ik

nog niet had gedacht in de uitvoering. Zo kwam ik erachter dat wij

de toegang tot het sociale domein te moeilijk hebben opgetuigd

in Gorinchem. Aan het begin van de verbindingstafel had ik mijn

twijfels. Zoveel verschillende achtergronden, wat moet dat wor-

den? Maar we hadden een heel geanimeerd gesprek. Een geslaagde

dag, wat mij betreft.’

‘Ik vond de workshop “Is er voldoende aandacht voor

de financiën van mijn gemeenschappelijke regeling?”

zeer de moeite waard. Met name de vragen die werden

gesteld over de btw en het compensatiefonds. Gemeen-

ten gaan straks meer declareren. Ik vroeg mij af, of het

huidige compensatiefonds wel genoeg is en of er straks

een tekort gaat ontstaan. Ik kreeg contactgegevens,

handige websites en uitleg over de risico’s van het fonds.

Nu kan ik zaken verder uitzoeken. Ook kreeg ik tips over

het opstellen van een begroting. Voor mij was het een

goed georganiseerde dag op een fijne locatie.’

Lino Huizer, beleidsmedewerker gemeente Werkendam

Page 37: Decentralisaties in Uitvoering

36 37

‘Ik heb weinig nieuws gehoord, en dat vind ik

een goed teken. Er is nog genoeg te doen , maar

we weten wat. Een workshop over privacy die

ik bijwoonde was goed om m’n eigen positie te

vergelijken. Ik vind dat we niet te krampachtig

met het onderwerp moeten omgaan. Denk

goed na over wat je vastlegt en zorg dat je kunt

uitleggen waarom je dat doet. Voor de men-

sen die straks met de klant aan de slag gaan is

mijn advies rondom privacy: doe wat nodig is,

verwar dat niet met wat er allemaal mogelijk

is. Veel gesprekken met collega’s waren zeer

concreet. De minister bleef algemeen, maar ik

had niet anders verwacht.’

Anne Visser, projectleider ICT 

gemeente Pijnacker-Nootdorp

Tip! Weten wat de

bezoekers vooraf verwachtten? Kijk op pagina 5.

‘Het was een leuke dag, al had ik graag meer uitvoerders

gehoord, want die waren er niet. Ik heb contacten kunnen

leggen en ik heb banden kunnen versterken met mensen die

ik al kende, dat is gelukt. Jammer genoeg heb ik niet de ene

ingang ontdekt waar gemeenten een vraag hebben over het

onderwerp handhaven. Tenslotte kreeg ik het gevoel dat de

transitie op hoog niveau goed is geregeld, maar op het niveau

van uitvoering nog niet helemaal. Op het melden en voorko-

men van fraude bijvoorbeeld.’

Assem El Khattabi, ondernemer van

Consillium, Rotterdam

‘De deelsessie “Gemeentelijk Gegevensknoop-

punt” was erg praktisch, tastbaar en visueel.

Een duidelijk overzicht van de stappen die je

als gemeente moet nemen en hoe je dat precies

moet aanpakken. Zo komt een scherm eruit te

zien, zo stel je een bericht op. De sessie heeft

me echt gerustgesteld: ik bleek niet de enige

die worstelt met alle nieuwe informatie. Ik

wilde weten hoe ik me kan aansluiten op een

webservice. Ik kwam erachter dat dit nog even

kan duren omdat maar vijftien gemeenten

zich per maand kunnen aansluiten. Goed om

te weten. Het was een goed georganiseerde en

nuttige dag. Ik ben met een goed gevoel naar

buiten gestapt.’

Joke den Boer, informatiemanager en adviseur bij Syntrophos

Page 38: Decentralisaties in Uitvoering