De Wondere wereld van V.A.P.H

1

Workshop studiedag 3 oktober 2019Personen met een (vermoeden van) beperking

in detentie

Bart Marichal (Itinera, O.C. Sint-Idesbald)

Geert D’haene en Sofie De Ruyter (vzw. D.O.P. West-Vlaanderen)

Welkom!

1. Overzicht van bestaande projecten VAPH

2. Perspectief 2020 en Persoonsvolgende Financiering (PVF)

3. VAPH en cliënten met een interneringsstatuut

4. VAPH en cliënten met veroordeling en/of detinering

5. Levensverhalen van cliënten en V.A.P.H.

5.1. D.O.P-traject van een cliënt in detentie: een verhaal

5.2. Traject cliënt met detinering en internering (Itinera)

6. Mogelijkheid tot vragen + uitwisseling

Inhoud verloop workshop

2

• Erkende forensische residentiële V.A.P.H.-units (intensieve woon- en dagondersteuning met behandeling) (BVR nov. 2017)

✓ Limes (O.C. Sint-Ferdinand): 20 plaatsen

✓Amanis (DVC ‘t Zwart Goor): 10 plaatsen

✓ Itinera (O.C. Sint-Idesbald): 20 plaatsen

• Erkende forensische mobiele/ ambulante werking in gevangenissen (BVR nov. 2017)

✓OBRA I BAKEN (Gent) (gevangenissen O-VL): pionier: individuele begeleiding, dagondersteuning en outreach

✓Dienst- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding (prioritair gevangenissen Antwerpen): individuele begeleiding, outreach

✓Dienst A.B.A.G.G. (DVC ‘t Zwart Goor) (prioritair gevangenissen Antwerpen/ Vlaams Brabant individuele begeleiding, outreach

• Mobiele/ ambulante werkingen in gevangenissen met RTH-middelen

✓ Limes (O.C. Sint-Ferdinand): prioritair gevangenissen Hasselt, indien erkenning/ uitbreiding: gevangenissen Limburg Vlaams Brabant

✓ Itinera (O.C. Sint-Idesbald): prioritair gevangenis Brugge, indien erkenning/ uitbreiding: West-Vlaanderen

I. Overzicht bestaande projecten

3

4

• Lijst geregistreerde voorzieningen V.A.P.H. met aanbod voor geïnterneerden (één of meerdere modules) (stand van zaken 03 06 2019)

Lijst te bekomen bij de regionale coördinatoren V.A.P.H. (per provincie)

II. Persoonsvolgende Financiering

Het nieuwe financieringssysteem

uitgelegd

Waarom PVF ?Persoonsvolgende Financiering

Nieuwe visie op mensen met een beperking: ‘Perspectief 2020’

1. Zorggarantie: tegen 2020 hebben alle personen met een handicap met de zwaarste ondersteuningsnoden garantie op ondersteuning!

2. Goed geïnformeerde burgers hebben regie in eigen handen:✓ Mensen met een beperking hebben het recht om in de maatschappij te wonen met dezelfde

keuzemogelijkheden als anderen op alle vlakken (vermaatschappelijking van zorg)

✓ Eigen leven in handen nemen, zelf beslissen hoe me zijn leven organiseert en welke ondersteuning men hiervoor nodig heeft

✓ Goed uitgebouwd voortraject

✓ Sociale en andere diensten voor algemeen publiek zijn ook beschikbaar (en afdwingbaar!) voor mensen met een beperking

✓ Keuzemogelijkheden!

Wat is PVF?

• Nieuw systeem dat de ondersteuning aan personen met een beperking regelt en betaalt

• Met PVF kies je zelf hoe jij je zorg, ondersteuning en assistentie wil organiseren

• Vroeger: dit budget ging rechtstreeks naar voorzieningen voor personen met een beperking (bv. tehuis niet werkenden, begeleid wonen,…)

• In het nieuwe systeem PVF gaat het budget rechtstreeks naar de persoon zelf, die er zijn zorg en assistentie kan mee inkopen

uitzondering hierop= geïnterneerde personen: subsidiëring gebeurt via directe

financiering binnen gespecialiseerde units (zie verder)

• Het aanbod wordt flexibel en vraaggericht: grote waaier van mogelijkheden en combinaties

• Niet iedereen krijgt hetzelfde budget: dit is afhankelijk van je zorgnoden en zorgzwaarte

https://www.youtube.com/watch?v=ili9ekbSWWg&feature=youtu.be

Ondersteuning situeert zich op de verschillende cirkels

=> Persoons Volgende Financiering VAPH

D.O.P

PVF bestaat uit twee trappen

Afhankelijk van je noden kom je in

Persoonsvolgend budget

Trap 2

Rechtstreeks toegankelijke hulp(+Basis Ondersteuningsbudget)

Trap 1

Of

Trap 1: beperkte ondersteuningsnoden

1. Het Basisondersteuningsbudget (B.O.B)

✓Via Vlaamse Sociale Bescherming (VSB)

✓Voor personen met een erkende handicap en een vastgestelde ondersteuningsnood

✓ Bedoeld voor mensen die niet zo veel ondersteuning nodig hebben

✓Vast bedrag van € 300/maand voor basiszorgen

✓Vrij te besteden: bv. poetshulp via dienstencheques, RTH, gezinszorg, vrijwilliger of vervoer, oppas, etc. (eerste 4 cirkels)

✓ Te combineren met RTH, hulpmiddelen, mantelzorgpremie

✓Automatische toekenning, je kan het niet aanvragen

✓ Personen in detentie of internering hebben hier geen recht op

!

Trap 1: beperkte ondersteuningsnoden

2. Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH)

✓ Voor personen met een (vermoeden van) handicap (minder- en meerderjarigen)

✓ met een beperkte ondersteuningsnood

✓ Wat?

• Ambulante begeleiding (51)

• Mobiele begeleiding (36)

• Dagbesteding (91 dagen)

• Verblijf (61 nachten)

OF : combinaties van deze verschillende ondersteuningsvormen voor max. 8

personeelspunten per persoon/jaar

Outreach: overdracht handicapspecifieke expertise vanuit RTH-diensten naar de reguliere zorg

Trap 2: nood aan meer (gespecialiseerde) ondersteuning

Het Persoonsvolgend Budget (PVB)

✓ Een budget voor meer intensieve en gespecialiseerde zorg

✓ Voor personen met een beperking voor wie trap 1 onvoldoende ondersteuning biedt

✓ hiervoor moet je een toeleidingsprocedure doorlopen

✓ verschillende budgetcategorieën (12): persoonsvolgend & op maat

✓ hiermee kan je niet rechtstreeks toegankelijke zorg (n-RTH VAPH) inkopen

✓ besteding moet verantwoord worden (via mijn vaph.be)

Toeleidingsprocedure PVF

1) Ondersteuningsplan PVB opstellen en indienen

wants

hoe wil je je leven vorm geven, wat en

welke ondersteuning heb je hiervoor

nodig, en door wie moet die gegeven

worden? Je eigen wensen op papier

2) Multidisciplinair Verslag laten opstellen

vaststelling van beperking en objectivering van zorgzwaarte +

dringendheid

‘needs’

1. Opmaak van ondersteuningsplan PVB

✓Aanvrager (cliënt/en of netwerk) maakt ondersteuningsplan PVB zelf

✓Of laat zich ondersteunen bij de opmaak door:

• De Dienst Ondersteuningsplan (D.O.P)

• Een eerstelijnsdienst of organisatie naar keuze: Dienst maatschappelijk werk mutualiteit, CAW, CLB, Dienst Gezinszorg, OCMW,…

• Gebruikersorganisatie

2. Multidisciplinair verslag door een MDT

✓ Door Multi-disciplinair team (MDT): adressen op www.verwijzersplatform.be

✓ Vaststelling handicap

✓ Objectiveren van je ondersteuningsnood op basis van je ondersteuningsplan (zorgzwaarte)

✓ Uitgedrukt in (personeels)punten en in een bepaalde budgetcategorie

✓ Bepaalt dringendheid van je vraag

3. Beoordeling en verwerking door het VAPH

✓Beoordeling van de handicap door de Provinciale Evaluatiecommissie

✓Beoordeling prioriteit door Regionale Prioriteitencommissie (RPC)

✓Beslissing door het VAPH: 1 brief

• Erkend als persoon met een handicap?

• Voldoen je aan de voorwaarden?

• Vermelding van je budgetcategorie (1-12) en hoogte PVB

• Prioriteitengroep (1, 2 of 3) = wachtlijst of automatische toekenningsgroep

✓Terbeschikkingstelling = effectief krijgen van het budget

Uitzonderingen op de normale procedure

(automatische toekenning)

1. Noodsituatie en PVB na noodsituatie

2. Spoedprocedure (bepaalde degeneratieve aandoeningen)

3. Maatschappelijke noodzaak (MaNo)

4. Zorgcontinuïteit minderjarigen (MFC-VAPH + PAB)

5. Directe financiering geïnterneerden

CA

SH-V

OU

CH

ERSY

STEE

M

Persoon woont samen met

anderen in een huis waar zij zelf

voorzien in eigen zorg en

ondersteuning

Besteding PVB

Persoon verblijft vijf dagen per

week in voorziening/bij vergunde

zorgaanbieder (met voucher) en

betaalt

in het weekend ondersteuning

thuis (cash)

VOORBEELD COMBINATIE

Persoon woont thuis en betaalt

een persoonlijke assistent voor

ADL en vrijwilliger voor

dagactiviteiten

VOORBEELD CASH

Vrije keuze, combinatie mogelijk

Wijziging mogelijk

Besteding te verantwoorden

Persoon maakt gebruik van

bijstandsorganisatie

Persoon verblijft voltijds in een

voorziening/bij vergunde

zorgaanbieder

VOORBEELD VOUCHER

Mogelijke trajecten Procedure

Forensische V.A.P.H.-units(intensieve en beveiligde

woon- en dagondersteuningmet behandeling)

✓ Voorwaarde: handicap? (indien niet: module A: multidisciplinair

team)

✓ Aanvraagformulier aan V.A.P.H. + risicotaxatie

✓ Onderzoek en goedkeuring V.A.P.H.

✓ Start bij forensische V.A.P.H.-unit (afhankelijk van

voorbereidingstraject)

Directe financiering geregistreerde V.A.P.H.-units

✓ Voorwaarde: handicap? (indien niet: module A: MDT)

✓ Aanvraagformulier aan V.A.P.H. + risicotaxatie

✓ Onderzoek en goedkeuring V.A.P.H.

✓ Start bij forensische V.A.P.H.-unit (afhankelijk van

voorbereidingstraject)

Beslissing beëindiging interneringsstatuut:

automatische toekenning PVB, mits doorlopen

procedure

✓ Opmaak ondersteuningsplan

✓ Objectivering handicap en ondersteuningsnood door

✓ Zorgzwaarte-inschaling door MDT

✓ Beoordeling aanvraag door regionale prioriteitencommissie

(RPC)

III. VAPH en cliënten met interneringsstatuut

19

Mogelijke trajecten Procedure

Rechtstreeks toegankelijke hulp

(individuele begeleiding,

dagondersteuning, verblijf, outreach)

✓ Voorwaarde: vermoeden van handicap

✓ Geen procedure

✓ Aanmelden bij erkende RTH-aanbieder

Niet-rechtstreeks toegankelijke hulp

(individuele begeleiding en/of

dagondersteuning en/of

woonondersteuning)

✓ Voorwaarde handicap (module A, MDT)

✓ Stap 1: Vraagverheldering

✓ Stap 2: Ondersteuningsplan

✓ Stap 3: multidisciplinair verslag (module A,B,C en ev. D)

✓ Objectivering handicap en ondersteuningsnood

✓ Ev. bijkomende zorgzwaarte-inschaling

✓ Persoonsvolgend zorgbudget (nu 24 categorieën i.p.v.

12 categorieën)

✓ Stap 4: beoordeling, beslissing, prioriteitengroep: (RPC)

✓ Andere procedures: noodprocedure, spoedprocedures,

maatschappelijke noodzaak, NAH

IV. VAPH en cliënten met veroordeling en/of detinering

20

V. Verschillende levenstrajecten in de wondere wereld van VAPH

21

Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-SA-NC

5.1.D.O.P-traject van een cliënt in detentie: een verhaal

22

Samenwerking D.O.P en personen in detentie: sedert zeven jaarVanuit samenwerking : goeie afspraken (PCB & JWW)

Wanneer & wie kan er aanmelden?

Ten vroegste vanaf 1/3 straf (zicht op U.V.’s, verlof,…)

✓Of indien strafeinde gekend: 1 jaar vooraf

✓Op vraag van netwerk rond persoon in detentie, én persoon zelf (dus niet alleen omdat dossier geblokkeerd zit of om U.V.’s te verkrijgen,…)

✓Bij personen in detentie waar beperking of vermoeden van beperking is

✓PSD, JWW, persoon in detentie zelf, zijn netwerk,..

Verloop traject

✓In Brugge: vooraf samenzitten met aanmelders wanneer persoon nog in detentie is (voorwaarden opstart)

✓Wachttijd voor opstart

✓Eerste kennismaking: met regiomedewerker (doorgaans regio waar persoon zich wil vestigen), cliënt zelf en eventueel vertrouwenspersoon (overlapping profs) – zoektocht naar wie nog mee rond de tafel?

✓Start met steungroep rond cliënt (vaak tijd nemen en geven om mensen te laten aankomen). Rol PSD in het traject helder stellen

✓Meerwaarde van U.V.’s: gesprekken kunnen doorgaan buiten de gevangenis (CAW, of andere) – lagere drempel voor mensen rond cliënt

Belangrijk om weten….

✓Ondersteuningsplan als doel (en geen middel) bij SURB. Een goed uitgewerkt ondersteuningsplan kan deel uitmaken van het verslag van PSD (als onderdeel van..)

✓Indien aanvraag buitenste cirkel (persoonsvolgend budget) > pas indienen na detentie omwille van MDT

✓Module A kan wel reeds gebeuren tijdens detentie (bij vermoeden van beperking kan de testing gebeuren tijdens detentie)

5.2. Traject cliënt met detinering én internering: een verhaal

26

Itinera, op weg met een bijzondere groep mensen: een zoektocht van 14 jaar

• Start 2005: i.k.v. specifieke pilootprojecten V.A.P.H. voor geïnterneerden (erkenning tehuis niet-werkenden): 10 plaatsen

• 2014-2015: uitbreiding naar 20 plaatsen

• Erkenning (sedert 1/1/2017): forensische unit V.A.P.H. voor cliënten met een beperking en interneringsstatuut:

✓ Intensieve woon- en dagondersteuning met behandeling met beveiligde infrastructuur

• 2015: opstart mobiele/ ambulante werking binnen het penitentiair centrum Brugge (individuele begeleiding, outreach, vorming)

• 2019-2020:

✓Uitbreiding met 6 plaatsen met cliënten met directe financiering

✓Versterking mobiele/ ambulante werking binnen penitentiaire centra Brugge, Ieper en ev. Ruiselede

We stappen altijd in het leven van een mens, met een verleden, een heden en op zoek naar een toekomst.

Cliënt x

✓ Diagnose: licht verstandelijk beperking en ASS

✓ Betrokken ouders

✓ Buitengewoon onderwijs

✓ Zelfstandig gewoond (kon dit niet aan, geen dagbesteding)

✓ Feiten internering: relaties sociale media, seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen relatie (meerdere slachtoffers)

✓ Ondersteuningstraject voor verblijf in Itinera

✓ Voor internering

✓ Internering: 2008

✓ Na internering:

✓ Penitentiair Centrum Merkplas

✓ Huize De Veuster (geen gepaste woon- en dagondersteuning)

✓ Opnieuw gevangenis

✓ Via A.B.A.G.G. doorverwijzing naar Itinera

5.2. Traject cliënt met detinering én internering: een verhaal

27

5.2. Traject cliënt met detinering én internering: een verhaal

28

Ondersteuningsplan cliënt x

✓ Individueel ondersteuningsplan en ondersteuningstraject

✓Gefaseerde vrijheden op basis van een dynamische risicotaxatie

✓ Risicotaxatie voor zowel de risicofactoren als beschermende factoren (model Good-Life)

✓Woonondersteuning: individueel en in groep

✓woongroep (met individuele kamer en sanitair)

✓Arbeid/ dagondersteuning: traject op basis van participatieladder W2: vrijwilligerswerk: 3 dagen in een woon- en zorgcentrum

✓Vrije tijd/ dagondersteuning op basis van interesses: fotoclub, kooksessies

✓ Therapie:

✓ Individuele therapie (zelfbeeld, identiteit, daderschap, …)

✓Groepstherapie: FIDES: ook na doorstroming

✓ Time out: Getrapt systeem (met preventief aspect): kamer, chill out, eigen time out, time out PC Sint-Amandus, time out forensische netwerk

5.2. Traject cliënt met detinering én internering: een verhaal

29

Ondersteuningstraject cliënt x

✓ 09/ 2016: aanmelding Itinera

✓ 04/ 2017: intake (gebeurt eenmaal er zicht is op een open plaats)

✓ 05/2017: start ondersteuningstraject Itinera (procedure forensische unit VAPH)

✓ Duur verblijf: ongeveer 2 jaar 6 maanden

✓ 15/01/ 2019: aanvraag procedure directe financiering VAPH

✓ 15/02/2019: goedkeuring directe financiering VAPH

✓ 04/ 2019: verkennende gesprekken met diverse mogelijke doorstroompartners

✓ 06/ 2019: overeenkomst doorstroompartner

✓ 08 /2019: intakegesprek

✓ 10/2019: planning uitstroom VAPH-organisatie

✓ Nazorg: intensief proces

✓ Na 1 week: overleg cliënt en team

✓ Daarna 2-wekelijks (overleg, telefonisch contact, …)

✓ Doel: afbouw

✓ Aanbod: time out als terugvalfunctie

✓ Indien positieve adviezen en perspectief beëindiging internering: op tijd starten met procedure aanvraag PVB VAPH

Cijfers tot en met 31 juli 2019

✓Aantal cliënten:

• 2018: 29 verschillende cliënten

• Sedert de start: 56 cliënten

✓Aantal doorstroomtrajecten

• Tot en met 2016: persoonsvolgende convenanten

• Vanaf 1/2/2019: directe financiering

• 2018: 9 gerealiseerd en 3 in bespreking

• 2019: 5 gerealiseerd, 7 gepland, 2 in bespreking

• Sedert start: 37 gerealiseerd + 8 gepland + 2 in bespreking: totaal: 47

✓ Sectoren: sedert de start:

• V.A.P.H.: 24 gerealiseerd, 7 gepland, 2 in bespreking: totaal 33

• G.G.Z.: 1 gerealiseerd

• Partner of familie: 1 gerealiseerd

• FPC: 1 gerealiseerd

• Gevangenis: 10 (ev. intussen doorverwezen, vooral omwille van nieuwe feiten of te groot risico)

✓ Time out (sedert 2012: uit noodzaak en op vraag van doorstroompartners) (niet specifiek erkend, maar eigen keuze)

• 2018: 149 dagen

• Sedert 2012: 121 dagen (stijging sedert uitbreiding 2014-2015)

✓Conclusies:

• Laatste jaren: complexere cliënten/ trajecten:

• nood aan longstay forensische VAPH-unit (midsecurity)

• doorstroom woon- en dagondersteuning + (beveiligd)) (light security)

• Verwijzing naar gevangenis bij nieuwe feiten of te groot risico/ voorkeur FPC (maar niet altijd plaats)

30

✓Aantal aanvragen: 82✓ 8 weigeringen: Geen handicap (9), leeftijd (1), geen tijdige risicotaxatie (2)

✓ 4 voornemens weigering

✓Aantal goedgekeurde aanvragen: 70

✓ Looptijd beslissing over aanvragen: 65 van 82 binnen de maand/ 73 van de 82 binnen de 2 maand

✓Welke modules worden aangevraagd?

5.2. Traject cliënt met detinering én internering: Directe financiering VAPH: Cijfers & conclusies

(1/2/2019-10/9/2019, met dank aan V.A.P.H)

31

Module PA Antwerpen PA Brabant PA Brugge PA Gent PA Hasselt Eindtotaal

Dag en woononderst + 2 5 9 15 1 32

Dag en woonondersteuning 1 1 2 7 7 18

Dagondersteuning 1 1

FOR VAPH 8 1 6 1 16Individuele ondersteuning 1 1

Woonondersteuning 2 2

Eindtotaal 12 6 12 31 9 70

minder dan 1 maand 1-2 maanden 3-4 maanden 4-5 maanden

meer dan 6 maanden

VZA's 40 10 3 1 1

FOR VAPH 15 1

32

Ondersteuningsmodule Aantal

Individuele begeleiding 1

Dagondersteuning 0

Woonondersteuning 0

Dag- en woonondersteuning 9

Dag- en woon-ondersteuning+ 7

TOTAAL 17

Provincie van oorsprong

Aantal dossiers

Provincie van bestemming

Aantal dossiers

Antwerpen 4 Antwerpen 2

Limburg 5 Limburg 4

Oost-

Vlaanderen

8 Oost-Vlaanderen 5

West-

Vlaanderen

2 West-Vlaanderen 6

Vlaams-Brabant 3 Vlaams-Brabant 5

TOTAAL 22 22

Aantal opgestarte trajecten directe financiering: 17

Aantal opgestarte trajecten (zowel forensische VAPH-unit als directe financiering): 22

Vragen

Verder contact en vragen:

• www.vaph.be:

• alle informatie, folders, procedures, enz.

• Specifieke thema’s:, erkende organisaties

• Personen met beperking en met veroordeling of gedetineerd

• rechtstreeks toegankelijke hulp: https://www.vaph.be/organisaties/rth/algemeen

• niet-rechtstreeks toegankelijk help https://www.vaph.be/persoonlijke-budgetten/pvb/algemeen

• Personen met beperking en met internering:

• Forensische VAPH-units: https://www.vaph.be/forensische-vaph-units/algemeen

• Werking in de gevangenissen: https://www.vaph.be/projecten-voor-personen-met-een-handicap-de-gevangenis

• Directe financiering: https://www.vaph.be/geregistreerde-vza-geïnterneerden/algemeen

• Regionale coördinatoren VAPH: • O.a. lijst van geregistreede VAPH-organisaties met aanbod voor personen met beperking én internering

• West-Vlaanderen: Cathérine T’joens: catherine.tjoens@vaph.be – tel. 02/249 33 36

• Oost-Vlaanderen: Micheline De Gussum: micheline.degussum@vaph.be – tel. 02 249 31 65

• D.O.P. West-Vlaanderen vzw:

• http://www.dop-wvl.be

• Sofie De Ruyter: sofie.deruyter@dop-wvl.be - tel. 0490/44 34 05

• Itinera/ O.C. Sint-Idesbald:

• http://www.sintidesbald.org

• Bart Marichal (stafmedewerker volwassenen): bart.marichal@fracarita.org – tel. 051/26 43 00 – 0485/ 91 07 75

• Lien Dumortier (coördinator Itinera): lien.dumortier@fracarita.org – tel. 050 79 95 87

34

Als je binnen een jaar wil oogsten, zaai dan graankorrels. Als je over 10 jaar je investering wil zien, plant dan bomen. Als je levenslang vruchten wil plukken, ontwikkel dan mensen en laat ze groeien. (Lao Tse)

Tot slot…

35