De wondere wereld van de cel

De cel

-Alle cellen zijn omgeven door celmembraan

-Bevatten een vorm van erfelijk materiaal, meestal in de vorm van DNA

-Bevatten organellen om eiwitten te maken (eiwitten regelen verschillende processen in de cel)

Verschillende soorten cellen

• Prokaryoot: cellen die geen celkern bevatten– bacteriën

• Eukaryoot: cellen die wel een celkern bevatten– Planten, dieren en schimmels

Dierlijke cel

• Geen:– Plastiden– Vacuole– Celwand

De celkern

Kernmembraan met Kernporiën

De celkern

• Kern: erfelijke materiaal• Kernplasma: in kern. Omgeven door

kernmembraan• Kernporiën: uitwisseling stoffen tussen kern

en cytosol.• Nucleosomen: eiwitbolletjes: is DNA om

gewonden

Mitochondriën

Mitochondriën

• Bestaan uit twee membranen: vindt verbranding plaats.

• Glucose + zuurstof uit cytoplasma• Op binnenste membraan: eiwitten: verbranding• Vrijgekomen energie opgeslagen in moleculen.

Kunnen tijdens chemische reacties energie vrijmaken.

• Mitochondriën hebben eigen DNA.

Endoplasmatisch reticulum

Endoplasmatisch reticulum (ER)

• Endoplasmatisch reticulum: synthese veel stoffen en transport.

• Glad ER• Ruw ER: zitten ribosomen op. • Producten: vervoerd via transportblaasjes. • In contact met Golgi apparaat. (aanvoerkant =

cis, afvoerkant = trans). Aan transzijde worden de transportblaasjes afgesnoerd.

Golgi apparaat

Golgi apparaat

• In het Golgi-apparaat worden de producten afkomstig van het ER omgebouwd en opgeslagen, om dan later naar andere bestemmingen verscheept te worden.

• Het is niet verwonderlijk dat vooral de cellen van secretie-organen bijzonder veel golgi-apparaten bezitten.

Ribosomen

Ribosomen

• Produceren eiwitten. Aantal aanwezig in de cel hangt af van de activiteit van de cel.

• Worden aangestuurd door DNA. Losse aminozuren: nieuwe eiwitten gevormd.

• katalyseren processen• bestanddelen van membranen• Komen los voor of in ER.

Cytoskelet

Cytoskelet

• Netwerk van vezels en buizen: regelen activiteiten in cel• Microtubuli en microfilamenten. • Zitten aan desmosomen: stevigheid cel en regelen transport

in de cel.• Microtubuli: zweepstaart zaadcel, trilharen luchtpijp,

eileider. • Microfilamenten: spiercellen verkorten, chromosomen uit

elkaar tijdens celdeling.

Celmembraan

Celmembraan

Plantencel

• Celwand• Plastiden• Vacuole

Plantaardige cel: chloroplast

Chloroplasten

• Eigen DNA en chlorofyl fotosynthese • Zonne-energie opgevangen: omgezet in

chemische energie: glucose en zetmeel

Plantencel

• Chromoplasten: kleur aan deel van de plant• Leukoplasten: kleurloze plastiden, maar bij

belichting groen. Bevatten reservestoffen: zetmeel.

• Onder bepaalde omstandigheden: plastiden kunnen in elkaar overgaan: rijpen van vruchten.