DEWITTESTOK

DRIEMAANDELIJKS TRIJDSCHRIFTOktober - November - DecemberNr. 4 2 0 1 2

Afgi f tekantoor Brussel XErkenningsnummer: P207078

K Dossier: 65-plussers worden gediscrimineerd

K Ongevallen thuis

K Kokkerellen met z’n allen

K Een VisuBox voor de socio-medische sector

K Onder Ons EngeIandstraat 571060 Brussel

Tel.: 02 533 32 11IBAN: BE11 0000 0000 4848

BIC: BPOTBEB1

- Help ons verkwisting te vermijden: indien u verhuist, er fouten in uw gegevens voorkomen of indien u dit tijdschrift meerdere malen ontvangt,… gelieve ons te verwittigen!- Houder van het bestand: Brailleliga vzw. Onze vereniging respecteert nauwgezet de privacy van haar schenkers en sympathisanten overeenkomstig de wet van 08/12/1992. Hun gegevens worden aan geen enkele andere vereniging of persoon bekendgemaakt. Op uw eenvoudig verzoek worden uw gegevens meegedeeld en zonodig verbeterd.- We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: laat u niet misleiden door oneerlijke personen. De Brailleliga verkoopt niets, noch van deur tot deur, noch op de openbare weg.- De Brailleliga wijst er nogmaals op dat zij een neutrale vereniging is, gehecht aan de democratische waarden en actief in het hele land. Zij staat ten dienste van alle blinden en slechtzienden.

Foto’s Cover: Foto 1: Sensibiliseringsactiviteit op een stand - Foto 2: Technische hulpmiddelen, onmisbaar voor ouderen - Foto 3: Koken zonder te zien, het kan ! - Foto 4: Prettige feestdagen !

DE WITTE STOKRedactie en coördinatie: Catherine ClaeysHebben meegewerkt aan dit nummer: Catherine Dosen, Sabine Ghyssens, Gaby Goovaerts, Anne Harts, Noëlla Jardin, Lieselot Janssen, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Valérie Staal, Melissa Steging, Magda Van Waes.Foto’s: Louise Castelein, Catherine Claeys, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Eddy De Landtsheer.Druk: Drukkerij Adam-DemortierAbonnement: 10 € te storten op rekening IBAN: BE11 0000 0468 0248 – BIC: BPOTBEB1 met vermelding: ‘Abonnement Witte Stok’. Gratis voor blinde en slechtziende personen. Op Daisy-CD beschikbaar en op onze website: www.braille.be.Contact: Brailleliga vzw, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 – Fax: 02 537 64 26 – E-mail: info@braille.be.Verantwoordelijke uitgever: Michel Magis, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel.

ONDER ONS

IN DIT NUMMER:

• 20 km door Brussel 2013: ga de uitdaging aan!• Nieuws van de BrailleShop: de winter staat voor de deur.• Nieuws van de Sociale dienst: Het verdwijnen van de SIS kaart – Het Sociaal

Verwarmingsfonds – De Lijn: gratis abonnementen worden verlengd – RVV, Omnio: wat is het verschil? – Nieuwe tewerkstellingsbevorderende maatregelen – Lancering van het nummer 1765, de gemeenschappelijke pensioenlijn – Huurpremie sociale huisvesting – Een betere bescherming voor wilsonbekwamen – Uniforme tarieven voor centra geestelijke gezondheidszorg – Recht op vrijstelling van de heffing voor waterverontreiniging 2012 – Nieuwe eurobankbiljetten – De «Kit 65+».

• Nieuws van de dienst Vrijetijdsbestedingen: Activiteiten januari, februari en maart 2013.

Editoriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 01Dossier 65+ :

– Hoe de 65-plussers helpen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 02– Leven met discriminatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 09– Ouderen met een visuele handicap: een onderzoek naar hun levenskwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 11– De Kit 65+, een project met de steun van de Nationale Loterij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 17

Ongevallen thuis: opgelet voor de ogen! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 20Kokkerellen met z’n allen! Hoe koken als men niet ziet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 25Te steunen project: VisuBox en sensibiliseringsacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 29Het Platform voor adviesraden onder de loep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 35Afspraak in uw streek: Senior Games in Blankenberge, Brailleliga in Ath, 20 km door Brussel 2013, ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 38Eindejaarswensen: denk er aan! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 44Vreugde en verdriet, dankwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 46

DE WITTE STOK

1

EDITORIAAL.

Wauw! Het jaar 2000, waarvan we nooit hadden gedacht dat het ooit zou

komen, ligt al 12 jaar achter ons! Toch lijkt het alsof het gisteren was. De tijd

gaat snel ... Hoewel 2013 voor de één doet denken aan een sciencefictionfilm

en voor de ander aan bijgeloof, zal iedereen er toch aan gaan wennen om

die datum een heel jaar lang te schrijven. Maar laat ons, voor het zover is,

genieten van de eindejaarsfeesten, voor de meesten onder ons dé gelegenheid

bij uitstek om bij vrienden en familie te zijn.

Bij de Brailleliga zullen we in 2013 projecten concretiseren die ons na aan het

hart liggen: ons magazine ‘De Witte Stok’ wordt in een nieuw jasje gestoken

en we gaan van start met het project VisuBox, waarvoor we graag om uw

steun willen vragen. We hopen op een sensationeel team voor de 20 km door

Brussel en een hele reeks activiteiten en diensten in onze nieuwe regiohuizen

in Leuven en Ath. Alle medewerkers en vrijwilligers van de Brailleliga zullen

paraat staan om de 13.275 blinde en slechtziende personen die een beroep

doen op onze organisatie, te helpen, te informeren, te adviseren, op te leiden,

te begeleiden en te steunen.

In dit nummer besteden we specifieke aandacht aan personen met een

handicap ouder dan 65 jaar die in ons land gediscrimineerd worden. Op

initiatief van de Brailleliga werden verschillende stappen ondernomen om dit

onrecht uit de wereld te helpen. U vindt ze in ons dossier. Bovendien nodigen

we u uit om het artikel te lezen over ongevallen in huis die schadelijk zijn

voor de ogen: wees tijdens de eindejaarsfeesten voorzichtig met vuurwerk

en champagnekurken!

Voor u deze pagina omslaat, beste lezer, wensen wij u en al wie u dierbaar

is, veel geluk en een goede gezondheid.

DE WITTE STOK

2

DOSSIER 65+: HOE BLINDE OF SLECHTZIENDE

OUDEREN HELPEN?

Sinds het begin van deze eeuw vraagt de Brailleliga aandacht voor een

fenomeen met zware gevolgen: de vergrijzing van de bevolking en de

impact ervan op het bijstandsbeleid voor personen met een visuele handicap.

In een tijdperk waarin de vergrijzing de politieke wereld nog niet leek te

verontrusten, trok de Brailleliga al aan de alarmbel omdat ze zich ervan

bewust was dat deze evolutie zou zorgen voor een exponentiële groei van

de gevallen van blindheid en slechtziendheid. De Witte Stok van 2000 (nr.

2, blz. 2) publiceerde de volgende cijfers, die voor zich spreken: «sinds

1991 is het aantal ouderen (65 jaar en ouder) gestegen met bijna 15%, zij

maken vandaag ongeveer 17% van de totale bevolking uit; bovendien is het

aantal zeer oude personen (85 jaar en meer) met meer dan 30% gestegen.

De vergrijzing laat zich dus zowel bij de gehele bevolking als binnen de

categorie van de ouderen voelen».

Dit fenomeen is het resultaat van

twee demografische trends: de hogere

levensverwachting en de daling van de

geboortecijfers. Bovendien ziet België

het aantal ouderen in verhouding groeien

met de vergrijzing van de «baby-boom»-

generatie die het resultaat was van de

grote toename van het geboortecijfer na

de Tweede Wereldoorlog, tussen 1945

en 1955. Deze «opa/oma-boom», die in

2010 begonnen is, zou zijn hoogtepunt

DE WITTE STOK

3

moeten bereiken in de jaren 2020. Volgens schattingen van het federale

Planbureau zal de groep van ouderen van 65 jaar en meer 17% van de totale

bevolking bedragen in 2010, 22% in 2030 en zelfs 25% in 2060. Deze evolutie

zal niet in alle regio’s gelijklopen. In 2060 zal het percentage van 65-jarigen

en ouder 18% bedragen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 26% in

Vlaanderen, 24% in Wallonië en 29% in de Duitstalige Gemeenschap. In

het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de toename minder groot omdat deze

regio voortdurend jongeren verwelkomt om te studeren, een eerste job uit te

oefenen of als immigranten. Bovendien verlaat een deel van de bevolking

Brussel om als dertiger een gezin te stichten of later om te genieten van hun

pensioen.1

Discriminatie die de «65+’ers» raakt.

We komen stilaan aan het einde van 2012, het Europese Jaar van de

actieve vergrijzing en van de solidariteit tussen generaties. Volgens de

Wereldgezondheidsorganisatie stelt «actief ouder worden mensen in staat

hun lichamelijk, maatschappelijk en geestelijk welzijn gedurende het hele

leven te verwezenlijken en aan de samenleving deel te nemen en daarbij zo

nodig een beroep te doen op adequate bescherming, veiligheid en zorg».2

De Brailleliga deelt uiteraard deze visie maar merkt op dat de mensen die

na hun 65ste met een handicap te maken krijgen, niet kunnen genieten van

alle nodige overheidshulp om hun autonomie te bevorderen en hen zo de

middelen te geven om ten volle deel te nemen aan het gemeenschapsleven.

Deze discriminatie treft ook de gehandicapte personen die de leeftijd van

65 jaar hebben bereikt en die een aanvraag voor tussenkomst indienen.

Dergelijke tussenkomst kan louter worden toegekend indien de kosten

1 Vooruitzichten van de bevolking 2010-2060, Brussel, federaal Planbureau, december 2011, blz. 18-20.2 Citaat uit 2012 Europese Jaar van de actieve vergrijzing en de solidariteit tussen generaties. Werkprogramma voor België, Brussel, FOD Sociale Zekerheid, 2012, p. 6.

DE WITTE STOK

4

rechtstreeks betrekking hebben op de handicap die al voor de 65ste verjaardag

werd erkend. Welnu, bepaalde handicaps, die bijvoorbeeld gekoppeld zijn

aan werkomstandigheden, kunnen pas na het 65ste levensjaar opduiken.

Erger nog, de erkenning van de handicap vóór de leeftijd van 65 jaar door

de federale overheid – de FOD Sociale Zekerheid bijvoorbeeld – is geen

criterium om een erkenning te bekomen op het niveau van de gemeenschappen

of de gewesten, of omgekeerd. Het is met andere woorden dus mogelijk om

als persoon met een handicap erkend te worden door één overheidsniveau en

niet door een ander...

De Brailleliga stelt deze discriminatie op basis van leeftijd al sinds 2001 aan

de kaak. In 2010 heeft ze het initiatief genomen om diverse organisaties die

personen met een handicap en ouderen vertegenwoordigen, te verenigen om

samen actie te ondernemen bij de politieke beleidsmakers.

Twee Werkgroepen.

Aangezien het beleid van personenhulp meer en meer geregionaliseerd wordt,

werden twee werkgroepen samengesteld: «Ouderen met een handicap» aan

Nederlandstalige zijde3 en «Collectif 65+» aan Franstalige zijde4. Beide

3 De volgende organisaties hebben het document van de Nederlandstalige werkgroep getekend: Absoluut, ABVV-senioren, ACLVB-senioren, Brailleliga, Fedos, Fevlado, Fevlado senioren, Gezin en Handicap, GOVAG, Grijze Panters, Impact, Inclusie Vlaanderen, KVG, Blindenzorg Licht en Liefde, Minderhedenforum, MS-liga, MS-Vlaanderen, NEOS, Okra, Okra-sport, Onze Nieuwe Toekomst, Opdoss, SBPV, Seniorencentrum, S-Plus, S-Sport, VEBES, VFG, Vlaamse Actieve Senioren, Vlaamse Liga NAH, Vlaamse Reumaliga, Vlaamse Ouderenraad.4 De volgende organisaties hebben het document van de Franstalige werkgroep getekend: ABMM (Association Belge contre les Maladies neuro-Musculaires), AFrAHM (Association Francophone d’Aide aux Handicapés Mentaux), ALPH (Association Libérale pour Personnes Handicapées), ALTEO (Mouvement social de personnes malades, valides et handicapées), ANLH (Association Nationale pour le Logement des

DE WITTE STOK

5

groepen werken onderling nauw samen.

Zij delen een gemeenschappelijke eis,

namelijk de vraag naar meer financiële

middelen opdat ouderen met een

handicap niet zouden uitgesloten worden

uit de maatschappij en opdat ze zo lang

mogelijk thuis zouden kunnen leven,

en dit zo zelfstandig mogelijk. Deze

middelen moeten gewijd worden aan

de individuele bijstand, in om het even

welke vorm: human resources, dieren

(bijv. blindgeleidehonden) of materiaal

(bijv. technische hulpmiddelen). De

Werkgroepen vragen dat deze

middelen bij voorkeur zouden

ingeschreven worden in de

begroting voor ouderenbeleid

in plaats van in de begroting

voor het beleid voor personen

met een handicap. Dankzij

deze keuze wordt immers

vermeden dat de 65+’ers

ingelijfd worden in het

personnes Handicapées), ASPH (Association socialiste de la personne handicapée), CIAS (Centre Indépendant d’Aide Sociale), ENEO (Mouvement social des aînés), Espace Seniors, FECOSEDI (Fédération des centres de coordination des soins à domicile des Mutualités Libérales - COSEDI / ACDI), Fédération aide & soins à domicile, Fédération des CSD (Centrales de Services à Domicile), FFSB (Fédération francophone des sourds de Belgique), Handyinfoaménagement, Inforhomes Wallonie, La Braise, Ligue Braille, Ligue Libérale des Pensionnés, Ligue Belge de la Sclérose en Plaques, SAPASEP (Service d’Accompagnement des Personnes Atteintes de Sclérose En Plaques), Soins chez Soi, Solival Wallonie-Bruxelles.

DE WITTE STOK

6

gehandicaptenbeleid zonder dat het

globale budget verhoogd wordt, wat

in het nadeel van andere doelgroepen

zou spelen.

Het doel van de individuele bijstand

in kwestie is de levenskwaliteit

van ouderen met een handicap te

verbeteren en hun intrek in een

bejaardentehuis en/of zorgcentrum of in andere collectieve opvangstructuren

uit te stellen of zelfs af te wenden. De Werkgroepen pleiten ervoor dat deze

bijstand aan dezelfde voorwaarden en met dezelfde financiële middelen zou

gebeuren als de bijstand die de federale overheid schenkt aan personen met

een handicap, die voor de leeftijd van 65 jaar werd erkend.

Vlaanderen.

Ronald Vrydag, directeur van de

Nederlandstalige diensten van

de Brailleliga en voorzitter van

de werkgroep «Ouderen met een

handicap», heeft een ontmoeting

gehad met Vlaams minister Jo

Vandeurzen, bevoegd voor welzijn,

volksgezondheid en gezin. Hij is

dus bevoegd voor zowel de hulp

aan ouderen als voor de hulp aan

personen met een handicap. Hij heeft

de garantie gegeven dat de kwestie

op de politieke agenda staat. Blijft

DE WITTE STOK

7

nog de vraag hoe dit concreet aangepakt moet worden. De Werkgroep heeft

de minister gevraagd om tegen het einde van de legislatuur een beleidsproject

en een voldoende stevige wettelijke basis uit te denken opdat de volgende

regering ze louter nog in de praktijk moet omzetten zonder dat de discussie

opnieuw geopend moet worden.

Wallonië.

Zoals in Vlaanderen vallen de ouderen en de personen met een handicap in

Wallonië onder de bevoegdheden van één minister, Eliane Tillieux, belast

met sociale zaken en gezondheid. De voorziene financiële tussenkomst

voor de individuele bijstand aan 65+’ers ligt wel degelijk in de lijn van de

principes van haar plan «Bien vivre chez soi» («Goed leven thuis»). Het plan

van minister Tillieux is gericht op de ouderen die ondanks mobiliteitsverlies

of een handicap thuis willen blijven wonen. Het plan berust op vier pijlers:

1. Website met informatie over de bestaande hulp en diensten.

2. Advies- en opvolgingsdienst op het vlak van technische hulpmiddelen en

wooninrichting.

3. Opleidings- en uitwisselingsprogramma’s met voorbeelden van goede

praktijken voor professionals uit de sector.

4. Regionale ondersteuning voor de aankoop of het ontlenen van technische

hulpmiddelen en wooninrichting.

Het «Collectif 65+», voorgezeten door Michel Magis, algemeen directeur

van de Brailleliga, vraagt de Waalse regering om een globale financiering te

voorzien voor de vierde pijler die tegemoetkomt aan de grote behoefte op het

vlak van technische hulpmiddelen en wooninrichting.

DE WITTE STOK

8

Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

In de Regio Brussel heeft het «Collectif 65+» vastgesteld dat er mogelijkheden

liggen in het kader van de werkgroep «Ouderen – Thuiszorgplan»,

een werkgroep die werd opgericht binnen de Gemeenschappelijke

Gemeenschapscommissie (GGC) en voorgezeten wordt door de ministers

Brigitte Grouwels en Évelyne Huytebroeck, beiden belast met het

bijstandsbeleid. Dit plan richt zich effectief tot de ouderen die thuis wensen

te blijven wonen. Het «Collectif 65+» vraagt de regering van het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest dus een behoorlijk budget te voorzien om de

bepalingen van het plan te kunnen concretiseren.

Voorlopige balans van de actie.

De twee werkgroepen die op initiatief van de Brailleliga opgericht werden,

hebben een uiterst concreet doel: voor ouderen van 65 jaar of ouder de deur

openen naar financiële steun vanwege de politieke entiteiten op het vlak van

individuele bijstand, en meer in het bijzonder technische hulpmiddelen.5 Het

spreekt voor zich dat het werven van budgetten een lange en complex proces

zal zijn, maar Vlaanderen zet zich op dit vlak in beweging en in Wallonië

wordt vooruitgang geboekt. Aan Brusselse zijde is de vooruitgang trager,

ongetwijfeld omwille van de bijzondere kenmerken van deze stedelijke regio

die veelvuldige uitdagingen het hoofd moet bieden.

5 Specifieke technische hulpmiddelen voor personen met een visuele handicap: beeldschermloep, loep, aangepaste telefoon, brailleleesregel en -printer, elektronische notitieblokken met spraakweergave, sprekende rekenmachine, vergrotingssoftware, Daisy-lezer, ...

DE WITTE STOK

9

DOSSIER 65+: LEVEN MET DISCRIMINATIE.

Romain Vanderputten

was 52 jaar toen

hij vaststelde dat,

wanneer hij door zijn

rechteroog keek, rechte

lijnen plots gebogen en

vervormd verliepen.

Hij wendde zich

tot een Universitair

ziekenhuis waar hij

van de behandelende professor het verdict te horen kreeg...

“Ik bleek LMD te hebben in mijn rechteroog. Voor de “droge” vorm van deze

oogziekte, beter gekend als leeftijdsgebonden maculadegeneratie, bestaat tot

op de dag van vandaag helaas nog geen enkele behandeling. De professor

vertelde me dat ook mijn linkeroog geleidelijk aan zou getroffen worden door

LMD, maar dat ik wel nooit helemaal blind zou worden.”

Doordat de droge vorm van LMD heel langzaam evolueert, compenseerde

het “betere” oog van Romain gedurende enkele jaren het zichtverlies van

het getroffen oog. Om de 6 maand ging Romain op controle bij zijn oogarts,

tot wanneer enkele jaren later bleek dat ook zijn tweede oog getroffen was

door de ziekte. Op zijn 65ste was zijn zicht zo sterk achteruit gegaan dat

zijn toenmalige oogarts hem doorverwees naar het Revalidatiecentrum

HORUS in het Brugmann ziekenhuis te Brussel, gespecialiseerd in low-

vision problemen. Daar ontmoette Romain de sociaal assistente van de

Brailleliga en hoorde hij pas voor het eerst dat het Vlaams Agentschap voor

DE WITTE STOK

10

personen met een handicap (VAPH) financieel tussenkomt bij de aankoop

van hulpmiddelen.

“Toen we het dossier invulden, kreeg ik echter onmiddellijk het deksel op

de neus. Ik was een maand voordien 65 jaar geworden, en het VAPH bleek

niet tussen te komen voor aanvragen die ingediend worden nadat men 65 jaar

geworden is. Mijn wereld stortte in. Ik voelde me aan de kant geschoven en

had het gevoel dat met mijn visuele beperking geen rekening werd gehouden.

Het leek alsof ik door m’n leeftijd niet meer meetelde. Gedurende al die jaren

dat ik slechtziende was, heeft niemand me ooit gewezen op het bestaan van

dit Fonds, en hoe belangrijk het is om tijdig een aanvraag in te dienen. Mijn

behandelende arts bleek hiervan blijkbaar niet op de hoogte te zijn. Dit heeft

voor mij en voor anderen die hetzelfde lot delen echter grote gevolgen. De

aankoopprijs van aangepaste technische hulpmiddelen zoals een beeldscherm

met vergrotingssoftware, of voorleesapparatuur schommelt al snel tussen de

3.000 en de 5.000 euro, en is voor het merendeel van de patiënten met een

oogprobleem – en die slechts van een klein pensioen genieten – onbetaalbaar,

maar die hulpmiddelen zijn wel onmisbaar om zo zelfstandig mogelijk te

blijven en van een goede levenskwaliteit te genieten. Voor het invullen van

formulieren bv. dien ik beroep te doen op derden. Ik ervaar dit vaak als een

schending van mijn privacy.”

Georges, de 9 jaar jongere broer van Romain, lijdt sinds enige tijd aan

dezelfde ziekte en heeft gelukkig uit het verhaal van zijn broer de nodige

lessen getrokken. Hij diende tijdig een dossier in bij het VAPH en heeft

diverse aangepaste apparatuur en software aangeschaft die hem helpen bij

het vergroten en voorlezen van ondertitels, documenten, artikels uit boeken

of kranten, enz. Voor deze hulpmiddelen heeft hij een volledige terugbetaling

ontvangen.

DE WITTE STOK

11

DOSSIER 65+: OUDEREN MET EEN VISUELE

HANDICAP: EEN ONDERZOEK NAAR HUN

LEVENSKWALITEIT.

België telt ongeveer 1,8 miljoen 65-plussers, oftewel 17 % van de bevolking 1.

Deze leeftijdsgroep neemt nog voortdurend toe, wat verder bijdraagt tot de

vergrijzing van de bevolking. Deze problematiek vormt een echte uitdaging

en is een grote bron van bezorgdheid voor de politieke overheid. Hoe kunnen

we bijvoorbeeld de uitbetaling van de pensioenen garanderen en de toekomst

van onze gezondheidszorg veiligstellen? Naast die essentiële vragen is er nog

één die ons in het bijzonder zeer nauw aan het hart ligt: hoe waarborgen we

een optimale levenskwaliteit voor oudere senioren met een visuele handicap?

De Brailleliga voerde daarover een studie 2 uit.

Het belangrijkste doel van deze

studie uitgevoerd door Khadija

Tamditi, adviseur bij de Brailleliga,

is de situatie van ouderen met een

visuele handicap in kaart brengen.

Welke levenskwaliteit hebben ze

nog? Met welke problemen krijgen

1 Cijfers op 1 januari 2008, de meest recente door de federale regering gepubliceerde statistieken. 2 Khadija Tamditi, État des lieux des difficultés et analyse des besoins des personnes âgées de plus de 65 ans présentant une déficience visuelle (65-plussers met een visuele handicap: probleemstelling en behoefteanalyse). Onderzoeksrapport, Brussel, Brailleliga, februari 2012.

Khadija Tamditi onderzocht de levenskwaliteit van 65-plussers met een visuele beperking.

DE WITTE STOK

12

ze te maken? Zijn ze tevreden over het hulp- en dienstenaanbod? Om op die

vragen proberen te antwoorden, werd er een onderzoek uitgevoerd over de

situatie van 65-plussers. Het initiatief kreeg de steun van Évelyne Huytebroeck,

Brussels minister belast met het beleid inzake bijstand aan personen met

een handicap, en van het College van de Franse Gemeenschapscommissie

(COCOF, Commission communautaire Française). De Brailleliga wil hen

en de personen die bereid waren om mee te werken aan dit onderzoek, van

harte bedanken.

Thuis kunnen blijven wonen.

Uit de door Khadija Tamditi geciteerde cijfers blijkt dat «ongeveer 75 %

van alle personen met een visuele handicap ouder is dan 65 jaar, zonder te

vergeten dat het risico op blindheid met de leeftijd toeneemt. Deze vaststelling

geldt voor alle geïndustrialiseerde landen. De Brailleliga krijgt gemiddeld

700 nieuwe aanvragen per jaar. 67 % van de aanvragers is ouder dan 65 jaar,

45 % is ouder dan 80 jaar». Om een beter beeld te krijgen van de leefwereld

van ouderen met een

visuele handicap,

richtte de studie zich

voornamelijk op

hoe deze personen

omgaan met hun

dagelijkse problemen:

het huishouden,

de boodschappen,

verplaatsingen, lezen

en schrijven, en

niet te vergeten de

vrijetijdsbestedingen,

die bijdragen tot de

DE WITTE STOK

13

levenskwaliteit. De weerhouden werkhypothese stelt dat het meest adequate

antwoord op de verwachtingen van de doelgroep erop gericht moet zijn om

deze mensen zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen. Vandaar dat de

studie het hulp- en dienstenaanbod onder de loep neemt dat voor hen bestemd

is. Is dat aanbod voldoende bekend en aangepast aan de specifieke behoeften

en verwachtingen van blinde en slechtziende ouderen?

Levenskwaliteit is een complex gegeven waarvan er talrijke definities bestaan.

Meestal wordt het als volgt omschreven: «het gevoel van tevredenheid over

het leven, een toestand van lichamelijk, geestelijk, sociaal en spiritueel welzijn,

behoorlijk kunnen functioneren, het gevoel greep te hebben op het eigen leven

en zinvol bezig te zijn». Om de levenskwaliteit van de betrokken personen te

evalueren, hield het onderzoek rekening met een aantal objectieve factoren, zoals

de gezondheidstoestand, de functionele capaciteiten en de fysieke mogelijkheden,

de mentale toestand (angst, depressie), het sociale statuut, de omgeving en het

relationele leven, … Tegelijk spelen ook subjectieve factoren een rol: het moreel,

het tevredenheidsgevoel, het zelfrespect, enz.

Het dienstenaanbod: veel te weinig bekend.

Zoals Khadija Tamditi benadrukt, «is het de wens van velen om, ongeacht

hun leeftijd, thuis te

kunnen blijven wonen

wanneer ze niet

langer mobiel zijn of

een handicap hebben.

Dat vereist echter heel

wat compensatie- en

revalidatiemiddelen».

Eén van de meest

opvallende resultaten

DE WITTE STOK

14

van haar onderzoek is dat bijna de helft van de bevraagde personen (49,5 %)

vindt dat ze te weinig informatie krijgen over het bestaande dienstenaanbod.

Wel zijn ze meestal erg tevreden over de kwaliteit van de dienstverlening.

Zo luiden de meeste antwoorden «volledig tevreden» en «min of meer

tevreden». Dat kan evenwel verklaard worden door het gebrek aan informatie,

waardoor men automatisch minder veeleisend is. Als mensen het beschikbare

dienstenaanbod niet of slecht kennen, zijn ze al snel tevreden met wat ze

krijgen… Er is dus een extra inspanning nodig op het vlak van informatie,

maar ook inzake administratieve vereenvoudiging. Het diverse aanbod, het

grote aantal actoren (organisaties, ziekenfondsen, OCMW’s, verschillende

subsidiërende overheden) en het gebrek aan onderlinge coördinatie

bemoeilijken de toegang tot het dienstenaanbod.

Mantelzorg aanmoedigen.

Het hoeft niet te verbazen dat de tevredenheidsgraad hoger ligt bij personen

die omringd worden door hun naasten of die in een instelling verblijven,

dan bij alleenstaanden. De hulp en de relationele steun van naasten zijn

onvervangbare troeven om ouderen een optimale levenskwaliteit te bieden

en zo lang mogelijk thuis te houden. Om de hulp van de naaste omgeving

(mantelzorg) aan te moedigen, beveelt de studie aan om ze extra te waarderen

door het persoonlijk assistentiebudget3 verder uit te bouwen en een speciaal

statuut te creëren voor mantelzorgers. Het is daarbij niet de bedoeling om

hulp te financieren, die sowieso onbaatzuchtig moet blijven en bezield moet

zijn door een geest van solidariteit, wel om steun te bieden aan mantelzorgers,

om op die manier de kwaliteit van de relatie tussen hulpverlener en

3 Het persoonlijk assistentiebudget (PAB) is een systeem waarbij de persoon met een handicap rechtstreeks een budget ontvangt waarmee hij een beroep kan doen op een persoonlijke assistent om in zijn vertrouwde leefomgeving te kunnen blijven en de hulp en begeleiding te kunnen afstemmen op zijn behoeften en verwachtingen.

DE WITTE STOK

15

hulpbehoevende te behouden. Ouderen worden immers door hun naaste

omgeving soms als een last beschouwd en zijn vaak bang om hun omgeving

te «storen» en te zwaar te belasten. De studie raadt ook aan om structuren

voor kortverblijf uit te bouwen, kwestie van mantelzorgers wat ademruimte

te geven.

De resultaten van de studie bevestigen de belangrijkste hypothese: het

bestaande hulp- en dienstenaanbod zorgt ervoor dat mensen thuis kunnen

blijven wonen of dat de opname in een rusthuis op zijn minst zo lang mogelijk

kan worden uitgesteld. Toch zijn de deelnemers aan het onderzoek over

enkele punten ontevreden, met name: het personeelsverloop, de kwaliteit

van het werk en het aantal gepresteerde werkuren, dat soms als onvoldoende

wordt beschouwd. Deze negatieve aspecten hangen wellicht samen met de

combinatie visuele handicap/ouderdom. Zo is het inderdaad noodzakelijk

om de omgeving van de persoon onveranderd te laten bij het schoonmaken,

hem te informeren wanneer men voorwerpen verplaatst en hem te betrekken

bij het opruimen. Vandaar dat de studie aanbeveelt om het publiek zo veel

mogelijk specifiek te sensibiliseren als het om de opvang gaat van mensen

met een visuele handicap.

Technische hulpmiddelen betaalbaar maken.

Een andere belangrijke aanbeveling heeft te maken met de technische

hulpmiddelen om de individuele autonomie te verhogen. Die hulpmiddelen

maken het mogelijk om de post te lezen, (overschrijvings)formulieren in te

vullen, te koken, kleren te sorteren, te naaien, enz. Een dergelijke autonomie

bij de dagelijkse activiteiten heeft een aanzienlijke impact op het zelfrespect

en onrechtstreeks ook op de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Die

technische hulpmiddelen zijn meestal wel duur en personen bij wie er pas

na hun 65ste een handicap wordt vastgesteld, hebben geen enkel recht op

financiële overheidssteun, wat onrechtvaardig is.

DE WITTE STOK

16

Ontspanning en mobiliteit.

Tot slot blijken de bevraagden het meest ontevreden te zijn over de toegang

tot culturele activiteiten, zoals theater, film, concerten, enz. Verplaatsing is

de belangrijkste hinderpaal om die behoefte te vervullen. De studie besluit:

«Het is dus belangrijk om na te denken over een vlottere toegang tot vervoer,

zodat personen die dat wensen zich gemakkelijk kunnen verplaatsen voor

andere doeleinden dan het strikt noodzakelijke. Ze zouden – al dan niet

georganiseerde – activiteiten moeten kunnen beoefenen zonder daarbij te

botsen op logistieke problemen. Op die manier zouden ze bijvoorbeeld

kunnen genieten van avond- of weekendactiviteiten».

Bij wijze van conclusie benadrukt de studie nogmaals de uitdaging en de

verantwoordelijkheid van de samenleving om ouderen de kans te geven om

een volwaardig leven te leiden en zich te ontplooien, door deel te nemen aan

het sociaal leven en hun autonomie te behouden. Die autonomie is immers

bepalend voor hun welzijn en levenskwaliteit.

DE WITTE STOK

17

DOSSIER 65+: DE «KIT 65+», DUWTJE IN DE RUG VOOR OUDEREN

MET EEN VISUELE BEPERKING.

Onder de personen die voor het eerst beroep doen op de diensten van de

Brailleliga, neemt het aantal ouderen alsmaar toe. Over de laatste drie jaar

tellen we gemiddeld 717 nieuwe dossiers per jaar. 67 % gaat over personen

ouder dan 65 jaar, 45 % over personen ouder dan 80 jaar. Zij verliezen het

gezichtsvermogen ten gevolge van een leeftijdsgebonden oogaandoening.

LMD (leeftijdsgebonden maculadegeneratie) is de meest frequente

oorzaak (bijna 60 % van de gevallen); de andere visuele problemen zijn,

in mindere mate, glaucoom, secundair cataract, diabetische maculopathie,

netvliesontstekingen.

Het is voor deze personen niet altijd gemakkelijk de stap te zetten naar de

Brailleliga om er hulp te vragen. Daarvoor moeten ze eerst hun visuele

beperking erkennen en aanvaarden. Velen onder hen kampen al jaren met

het visuele probleem voordat ze hun toevlucht nemen tot onze organisatie. Ze

hebben deze stap telkens uitgesteld omdat ze zich nog alleen of met de hulp

van een naaste konden behelpen. Deze mensen zijn – evenals hun arts, die

hen dus niet gewaarschuwd heeft – niet op de hoogte van het bestaan van de

leeftijdsgrens van 65 jaar. Zij weten niet dat als de handicap voor die leeftijd

niet erkend werd, ze geen financiële tegemoetkoming van de overheid meer

kunnen genieten voor het verwerven van technische hulpmiddelen of het

aanleren van oriëntatie- en mobiliteitstechnieken. Deze hulpmiddelen zijn

zeer nuttig en zelfs onontbeerlijk voor een reeks handelingen uit het dagelijkse

leven, maar zijn soms ook erg duur: beeldschermloep, elektronische loep,

DE WITTE STOK

18

aangepaste telefoon, aangepast informaticamateriaal, Daisyspeler, sprekende

rekenmachine, witte stok, sprekende keukenweegschaal, sprekende

bloeddrukmeter, ...

Omwille van deze onrechtvaardigheid kunnen vele ouderen met een visuele

handicap zich de technische hulpmiddelen niet aanschaffen, die hen kunnen

helpen autonoom te leven en zo lang mogelijk thuis te blijven wonen.

Om deze personen te helpen, heeft de Brailleliga met de steun van de

Nationale Loterij een project op poten gezet: de «Kit 65+». Deze kit

bevat een reeks technische hulpmiddelen: handschriftgeleider, sprekende

uurwerksleutelhanger, een agenda in grootletterdruk, een telefoon met

grote toetsen, sokkenhouders en een praktische gids «Visuele beperking bij

senioren: bewaar uw autonomie, leer technische hulpmiddelen gebruiken».

Vanaf november 2012 wordt deze «Kit 65+», dankzij de steun van de

Nationale Loterij, geschonken aan de 65-plussers die voor de eerste keer

DE WITTE STOK

19

beroep doen op de Brailleliga en die een visuele beperking hebben van

minstens 80 % en niet kunnen genieten van een financiële tegemoetkoming

van de overheidsfondsen voor de aanschaf van een technisch hulpmiddel.

De kit is een eerste kennismaking met de technische hulpmiddelen en

moedigt hen aan om autonoom te blijven in hun dagelijkse activiteiten. Het

is slechts een klein duwtje in de rug dat echter wel een nieuwe dynamiek kan

ontketenen voor de persoon die geconfronteerd wordt met een verlies van

het gezichtsvermogen. De aanvragen voor een «Kit 65+» dienen gestuurd te

worden naar de Sociale dienst van de Brailleliga.

Voor de blinde en slechtziende personen die ouder zijn dan 65 jaar en die reeds

vóór november 2012 bij de Brailleliga ingeschreven waren en aan dezelfde

voorwaarden voldoen (minstens 80% verlies van het gezichtsvermogen en

geen recht op financiële tussenkomsten van de overheid), wordt momenteel

onderzocht of ook zij een gepersonaliseerde kit van technische hulpmiddelen

kunnen bemachtigen. We zullen u hierover informeren in een volgend

nummer.

We danken de Nationale Loterij van harte voor haar steun bij de realisatie

van dit project.

DE WITTE STOK

20

ONGEVALLEN THUIS: PAS OP VOOR DE OGEN!

Wist u dit? Louis Braille verloor zijn zicht na een ongeval thuis. Toen hij

drie jaar oud was, raakte hij gewond aan één van zijn ogen door een stuk

gereedschap dat op zijn vaders werkbank was blijven rondslingeren... Al snel

raakte zijn ander oog ook geïnfecteerd. Ondanks de natuurlijke bescherming

die de oogkassen en oogleden aan onze ogen bieden, blijven ze erg kwetsbaar

en kan een ongeluk het gezichtsvermogen onherroepelijk aantasten. De vaakst

voorkomende oorzaken van blindheid of slechtziendheid zijn werkongevallen,

verkeersongevallen, jachtongevallen, agressie, zelfmoordpogingen met

een pistool, en … ongevallen thuis. Een dergelijk ongeval kan iedereen

overkomen, ook en vooral ook onze kinderen. Het verdient dus zeker

onze aandacht. Enkele veiligheidsmaatregelen kunnen onze kwetsbare en

onvervangbare ogen al voor heel wat kwaad beschermen.

Tijdens het klussen of tuinieren.

Metaal-, hout- of steensplinters, takken, stofdeeltjes of chemische producten, …

één voor één kunnen ze ernstige letsels aan onze ogen veroorzaken. Het gebruik

van een slijpschijf, giftige stoffen, spuitbussen en verstuivers houdt een

reëel gevaar in. Professionals die er

dagelijks mee omgaan, zijn dan ook

vaak verplicht een veiligheidsbril op

te zetten. Waarom zouden wij dan

diezelfde veiligheidsmaatregelen

niet nemen?

DE WITTE STOK

21

Speelgoed.

Pijltjes afschieten, met een katapult schieten of trekbommetjes gooien, …

het mag dan wel heel leuk zijn, het is ook heel gevaarlijk. De Amerikaanse

Academie voor Oftalmologie geeft 5 veiligheidstips aan ouders:

1. vermijd speelgoed met scherpe punten of met projectielen;

2. hou altijd een oogje in het zeil als de kinderen met speelgoed of

voorwerpen spelen die een mogelijk gevaar voor de ogen vormen;

3. als u uw kind een sportuitrusting geeft, zorg er dan voor dat de

aangepaste veiligheidsbril er ook bij zit;

4. volg altijd de instructies voor wat de minimale leeftijd voor speelgoed

betreft;

5. houd speelgoed voor oudere kinderen uit de buurt van jongere kinderen.

Sport en vrije tijd.

Eender welke sport waar een accessoire aan te pas komt (bal, racket, stick, ...)

of gelijk welke contactsport (gevechtsporten of relatief gewelddadige

teamsporten), kan oogletsels veroorzaken. Of die nu thuis, in de sportzaal of

op school beoefend wordt, het risico bestaat. Denk maar niet dat een gewone

bril ons beschermt tegen

een squashballetje dat aan

200 km/u op ons afkomt.

Om nog maar te zwijgen

van een partijtje paintball,

waarbij de deelnemers

hun oorlogje beslechten

met een soort van

imitatievuurwapens vol

verfballetjes uit gelatine.

DE WITTE STOK

22

Dit onschuldige tijdverdrijf kan ernstige letsels aan de ogen veroorzaken.

Daarom is bij dergelijke spelletjes of sporten een bescherming voor de ogen

(masker, bril) noodzakelijk. Deze dient daarvoor specifiek ontwikkeld en

goed afgesteld te zijn.

Een veiligheidsbril of -masker brengt wel een klein ongemak - en een extra

kost - met zich mee. Bovendien kan het enkele uren of zelfs dagen duren voor

uw ogen volledig aan de bril of het masker zijn aangepast, maar voorkomen is

en blijft beter dan genezen, iets wat bij sommige oogletsels zelfs onmogelijk

is. Liever een klein ongemak van korte duur dan een levenslange handicap

dus …

De feestdagen zijn in zicht!

Voor velen onder ons is een feest pas geslaagd als er bubbels en …

vuurwerk zijn. Toch doen er zich elk jaar weer incidenten voor met

DE WITTE STOK

23

champagnekurken en slecht

gemaakt of onvoorzichtig

gebruikt vuurwerk. Als

u de feestdagen dus niet

op de spoedafdeling van

het ziekenhuis wenst door

te brengen, springt u dus

maar beter correct met deze

feestelijke accessoires om!

Een kurk laten knallen kan,

maar houd hem dan wel

stevig in de hand. Richt

de fles in elk geval nooit

naar uw gezicht of dat van

iemand anders. En vergeet

niet: spelen met vuurwerk

is spelen met vuur! Volgens

het OIVO (Onderzoeks- en

Informatiecentrum van de

Verbruikersorganisaties)

leidt één op de twee incidenten met vuurwerk tot brandwonden. De vingers

(32 %), de armen (25 %), de ogen (15 %) en het gezicht (13 %) worden het

vaakst getroffen. Niks om dus zomaar aan iedereen te geven dus! Hoewel

de Belgische wetgeving erg streng is wat feestvuurwerk voor consumenten

betreft, kan een avondje vieren al snel in een echte nachtmerrie ontaarden als

de (vele) veiligheidsmaatregelen niet nauwgezet nageleefd worden. Uiteraard

is het gebruik van illegaal vuurwerk, of vuurwerk waarvan de herkomst niet

kan worden nagetrokken, ten stelligste afgeraden.

Aan voorbeelden van ongevallen die thuis gebeuren en ons

gezichtsvermogen aantasten geen gebrek! Met behulp van enkele elementaire

DE WITTE STOK

24

voorzorgsmaatregelen kunnen ze echter allemaal vermeden worden. Preventie

is dus de boodschap, zowel voor ons eigen welzijn als dat van onze kinderen.

DE WITTE STOK

25

KOKKERELLEN MET Z’N ALLEN! HOE KOKEN ZONDER TE ZIEN?

De eindejaarsfeesten zijn een tijd van vreugde, geschenken en lekker eten

met familie of vrienden. Maar hoe kan je koken als je blind of slechtziend

bent? Die vraag stellen veel mensen zich niet alleen tijdens de feestdagen,

maar elke dag opnieuw.

Er zijn veel blinde of slechtziende personen

met slechte eetgewoonten, omdat koken voor

hen een onoverkomelijke uitdaging lijkt.

Sommigen eten enkel boterhammen of voedsel uit conservenblikken dat

ze in de microgolfoven opwarmen. De aanbevelingen voor evenwichtige

maaltijden met dagelijks 3 porties groenten en 2 porties fruit worden op die

manier lang niet nageleefd.

De situatie verschilt wel naargelang de leeftijd van de persoon met een visuele

beperking. Ouderen die slechtziend of blind geworden zijn, hebben meestal

al gekookt, toen ze nog goed zagen. In dat geval moeten de aangeleerde

DE WITTE STOK

26

handelingen aangepast worden, bepaalde

nieuwe technieken aangeleerd en aangepast

materiaal voorzien worden. Voor jonge mensen

met een visuele beperking waarvan sommigen

nooit geleerd hebben om zelf voor hun eten

te zorgen, is de situatie daarentegen heel

anders. Omdat het gemakkelijker was en om

te vermijden dat de keuken een slagveld werd,

smeerden ouders liever zelf de boterhammen,

schonken ze zelf het drinken in of dienden ze de

maaltijden op. We kunnen dat best begrijpen,

maar zodra een jonge blinde of slechtziende

persoon dan op eigen benen wil staan en alleen wil gaan wonen, moet hij

alles nog leren.

De dienst Begeleiding en hulp in het dagelijks leven van de Brailleliga geeft

kooklessen aan jonge en minder jonge mensen met een visuele handicap. Het

is niet de bedoeling dat ze chef-kok worden of perfect leren koken, maar wel

dat ze zelfstandig worden in de keuken, en dat in alle efficiëntie en veiligheid.

Op basis van hun kennis worden de cursisten ingedeeld bij de groep van

de basiskookles of de kookles voor gevorderden zodat elke persoon na de

cursus voor het bereiden van zijn dagelijkse maaltijden over eenvoudige en

evenwichtige recepten kan beschikken. In de basisgroep leren de cursisten

de echte basistechnieken kennen en toepassen (koken, braden, bakken,

stomen, pocheren,…). Ze leren er ook snij- en schiltechnieken, aangepast

aan de visuele handicap. In de kookles voor gevorderden worden de meer

complexere gerechten aangepakt en wordt er ook al eens met minder evidente

producten gewerkt (vergeten groenten, nieuwe groenten/fruit, …).

Om iemand te helpen zelfstandig te leren koken, zal de dienst Begeleiding en

hulp in het dagelijks leven van de Brailleliga hem/haar de nodige technieken

leren. Zo tonen we hoe men herkenningstekens kan aanbrengen (braille,

DE WITTE STOK

27

barcodes, elastiekjes, markeerbolletjes of -pasta, enz.) op verpakkingen, potjes

en toestellen om de ingrediënten gemakkelijk te herkennen en gemakkelijk

te doseren of een toestel te regelen. We raden slechtziende personen aan om

een snijplank te gebruiken die in kleur goed contrasteert met het te versnijden

voedingsmiddel of met het werkblad. Bovendien is het gemakkelijk om een

dienblad te gebruiken. Zo wordt de werkzone goed afgebakend en vermijd je

dat er dingen op de grond belanden. Om een worst in de pan om te draaien,

is een tang dan weer gemakkelijker dan een vork.

Ook andere facetten zoals hygiëne, de organisatie van het werkblad, de

bereidingswijzes, hoe groenten schillen, wassen en snijden, … komen aan

bod. Het is heel belangrijk om de verschillende gaartijden te onthouden,

aangezien we geen beroep meer kunnen doen op onze ogen om te zien of de

vis of de biefstuk gebakken is zoals we willen. Ook het leren gebruiken op

een veilige en efficiënte manier van het keukengerei en de huishoudtoestellen

maken deel uit van het programma. Bovendien krijgt iedereen de nodige

informatie over de bestaande technische hulpmiddelen die nuttig kunnen

zijn: de onontbeerlijke sprekende kookwekker, de sprekende weegschaal, de

niveau-indicator die een fluittoon produceert wanneer een vloeistof de rand

van het recipiënt bereikt, een overkookplaatje dat trilt als de soep of de melk

DE WITTE STOK

28

begint te koken, enz. In de BrailleShop, de winkel van de Brailleliga, zijn

heel wat artikelen te koop die het leven van een blinde of slechtziende kok

veel gemakkelijker maken (BrailleShop: Engelandstraat 57 te 1060 Brussel,

open van maandag tot donderdag, van 10 tot 12 u en van 13u30 tot 16 u, tel.

02 533 33 30).

Enkele nuttige tips:

- Kies voor sterke contrasten: een

donker bord op een licht

tafellaken, een witte kop voor

koffie, een zwarte snijplank om

prei te snijden, ...

- Om zich te oriënteren, raken

blinde en slechtziende personen

veel oppervlakken of voorwerpen

aan die ziektekiemen bevatten.

Het is dus belangrijk om goed de

handen te wassen voor je begint

te koken.

- Als je een boterham smeert, kies

dan eerder voor een vierkant in plaats van een rond brood. Leg

het sneetje op een plank in plaats van op een bord en gebruik zachte

smeerboter zodat het kruim heel blijft.

- Word opruimkampioen: geef elk voorwerp een vaste plaats en leg het

daar ook terug na elk gebruik!

- Leg groenten, vlees en aardappelen altijd op dezelfde plaats op je

bord: bv. het vlees op 6 u., de aardappelen op 9 u. en de groenten op

3 u.

DE WITTE STOK

29

TE STEUNEN PROJECT: ONZE SENSIBILISERINGSACTIES.

Om blinde en slechtziende personen zo volwaardig mogelijk te laten

deelnemen aan het maatschappelijke leven en hun isolement te doorbreken, is

het absoluut noodzakelijk om het publiek te informeren en te sensibiliseren.

De handicap beter begrijpen en zich in de plaats leren stellen van personen

met een visuele handicap, kan immers hun leefomgeving en -omstandigheden

verbeteren, door ontmoetingen en uitwisselingen te bevorderen. De

Brailleliga organiseert daartoe sensibiliseringsacties die afgestemd zijn op

de verschillende leeftijdsgroepen.

Voor alle leeftijden.

Er worden rondleidingen georganiseerd in de zetel van de Brailleliga in

Brussel. Na een infosessie over de visuele handicap kunnen de bezoekers de

studio bezoeken waar de luisterboeken worden ingesproken, de spelotheek

met haar aangepaste spellen en het Mobi-Lokaal, waar ze, geblinddoekt en met

de witte stok, het hindernissenparcours

kunnen uittesten. Sinds 2009 ontving de

Brailleliga al meer dan 350 groepen, goed

voor in totaal bijna 8.200 bezoekers. Het

gaat daarbij meestal om schoolgroepen,

maar ook om seniorenverenigingen

en organisaties. Zo’n bezoek is gratis

en kan voor groepen van minstens 10

personen worden aangevraagd.

DE WITTE STOK

30

Ook het Braillemuseum, in onze lokalen in Brussel, is bijzonder interessant.

Het schetst de fascinerende geschiedenis van het universele schrift dat Louis

Braille uitvond toen hij amper zestien jaar was. Het Museum biedt een rijke

verzameling instrumenten en brailleschrijfmachines, en een reeks voorwerpen

uit het dagelijkse, school- en beroepsleven die het huidige gebruik van dit

tactiele schrift illustreren. Naast de rondleidingen op afspraak stelt het

Museum elke woensdag zijn deuren open voor bezoekers.

Voor jongeren.

Jongeren staan bijzonder open voor sensibiliseringsacties. Naar aanleiding

van de 200ste verjaardag van Louis Braille werd in 2009 de BrailleBox

ontworpen om de volwassenen van morgen bewust te maken van de concrete

leefwereld van personen met een visuele handicap. De BrailleBox is een

pedagogische koffer die gratis ter beschikking gesteld wordt van leerkrachten,

zodat ze deze in hun eigen klas kunnen gebruiken. Dit instrument werd

ontworpen voor het lager onderwijs, maar is ook prima geschikt voor het

kleuter- en het middelbaar onderwijs. De BrailleBox bevat een pedagogisch

dossier, allerlei documentatie en diverse voorwerpen die typerend zijn voor

het dagelijks leven van blinde en slechtziende personen: een voelboek,

horloge met reliëftekens, brailleschrijfmachine, witte stok, ... Er hoort ook een

poster bij met het braillealfabet, om op te hangen in de klas. De BrailleBox

is verkrijgbaar in Brussel en in de regiohuizen, en werd sinds zijn lancering

al meer dan 200 keer ontleend.

De Brailleliga organiseert ook animatiesessies in de scholen, aangepast

aan de leeftijd van de kinderen. Een blinde of slechtziende persoon getuigt,

en de leerlingen leren hoe ze moeten omgaan met iemand met een visuele

beperking. Verder leren ze zich via spelletjes en zintuiglijke ervaringen

inleven in de wereld van de visuele handicap.

DE WITTE STOK

31

Voor volwassenen.

Om het grote publiek beter vertrouwd te maken

met de visuele handicap, neemt de Brailleliga

deel aan tal van evenementen in heel het

land: salons, beurzen, lokale festiviteiten, …

Telkens met een stand die aangepast is aan het

publiek en informatie biedt over onze diensten,

demonstraties met simulatiebrillen die een

goed beeld geven van de verschillende vormen

van de visuele handicap, animaties, enz. De

stands worden bemand door speciaal opgeleide

vrijwilligers, van wie er sommige zelf een visuele handicap hebben. In 2012

waren we onder andere op de volgende evenementen aanwezig: Sortilèges

(Ath), Voedingssalon (Brussel), Salon van het Testament (Brussel), Sint-

Lambertusmarkt in Eupen, Gentse Feesten, Rimpelrock (Hasselt), Aktief 50

(Genk), Visuu Activa (Lichtervelde), Pasenfoor (Kortrijk), Landbouwbeurs

in Libramont, “Salon Autonomie” (Luik), Dranouter-Bad (Oostende), …

DE WITTE STOK

32

Vrijwilligers gezocht!

We zijn momenteel op zoek naar vrijwilligers om ons te helpen

het standmateriaal te verplaatsen, te monteren en af te breken in de

verschillende regio’s van het land. Hebt u een beetje vrije tijd, beschikt

u over een wagen (bij voorkeur een break), trekt u zich vlot uit de slag

en bent u praktisch aangelegd? Kom dan ons vrijwilligersteam van

chauffeurs-monteurs versterken! Gelieve contact op te nemen met Gaby

Goovaerts, hoofd van de vrijwilligersdienst, telefonisch (02 533 32 11)

of per e-mail: vol@braille.be.

Voor senioren.

De Brailleliga organiseert voordrachten over leeftijdsgebonden ziekten in

seniorenclubs of rusthuizen, voor groepen van minstens 25 personen. Er

wordt wel een bijdrage in de kosten gevraagd. Deze voordrachten dragen bij

tot de preventie van visuele aandoeningen die vooral onze ouderen treffen.

Een gloednieuw project: de VisuBox .Interview met Noëlla Jardin van de Communicatiedienst van de Brailleliga .

We kenden al de BrailleBox, nu is er ook de VisuBox. Waarover gaat het concreet? De VisuBox is net als de BrailleBox een soort pedagogische koffer, maar

dit keer bestemd voor (toekomstige) professionals in de medisch-sociale

sector – maatschappelijk werkers, zorgkundigen, rusthuispersoneel –

DE WITTE STOK

33

die via hun werk regelmatig in contact komen

met personen met een visuele handicap.

Docenten en leerkrachten die les geven in

de sector, (in beroepsscholen, hogescholen

of universiteiten) kunnen de VisuBox

gebruiken.

Wat zal er in zo’n VisuBox zitten? We zijn momenteel de inhoud aan het bepalen.

We denken aan verschillende thema’s, zoals

mobiliteit, personenzorg, eten en koken, vrije tijd, ziekenhuisopname, …

Elk thema zou geïllustreerd worden met theoretische, maar vooral

praktische informatie: oefeningen, rollenspelen, kleine technische

hulpmiddelen en korte didactische films (op dvd of USB-stick). Het zou

daarbij telkens gaan om concrete voorbeelden van problemen waarmee

blinde en slechtziende personen te maken krijgen, en de oplossingen om

ze te overwinnen.

Hoe kan men aan zo’n VisuBox geraken? Net zoals voor de BrailleBox zijn we van plan om een VisuBox te

plaatsen in elk regiohuis van de Brailleliga en in de Brusselse zetel. Op

die manier kunnen we tegemoetkomen aan de vraag en tegelijk te lange

reservatietijden vermijden.

Wanneer zal de VisuBox beschikbaar zijn? We hopen dit nieuwe educatieve instrument in 2013 te lanceren, op

voorwaarde dat we de nodige financieringsmiddelen vinden. Het

ontwerp en de inhoud van de VisuBox zijn immers behoorlijk duur,

terwijl we deze dienst, net als het merendeel van onze diensten, gratis

aanbieden aan toekomstige professionals in de medisch-sociale sector.

DE WITTE STOK

34

Werk mee aan onze pedagogische projecten!

U kunt meewerken aan onze pedagogische projecten, door wat tijd en

energie vrij te maken als vrijwilliger, of door een gift te schenken, hoe

bescheiden ook. Financiële steun is bijzonder gewenst voor het nieuwe

project dat we binnenkort hopen te realiseren: de VisuBox. Dit nieuwe

pedagogische instrument zal tal van (toekomstige) zorgprofessionals helpen

sensibiliseren. Op die manier krijgen ze immers een nauwkeuriger beeld van

de problematiek van de visuele handicap, waardoor ze beter rekening kunnen

houden met de specifieke behoeften van blinde en slechtziende personen, en

hun levenskwaliteit kunnen helpen verbeteren.

Gemakshalve kunt u daarvoor het bijgevoegde overschrijvingsformulier

gebruiken. Vergeet niet dat elke gift vanaf 40 euro recht geeft op een fiscaal

attest. Alvast hartelijk bedankt voor uw bijdrage!

DE WITTE STOK

35

HET PLATFORM VOOR ADVIESRADEN ONDER DE LOEP...

Personen met een handicap in België worden op Europees en supranationaal

niveau vertegenwoordigd door het Belgian Disability Forum (BDF). Dit

Forum is een vzw en verenigt 19 Belgische verenigingen voor personen

met een handicap. Haar voornaamste taak bestaat erin om de Belgische

gehandicaptenbeweging binnen het European Disability Forum (EDF) te

vertegenwoordigen, informatie van Europa over te brengen naar België en

omgekeerd, en het is de ideale plaats om nieuwe projecten op te zetten en uit

te werken.

Het BDF besloot vrij recent om de voorzitters van de adviesraden die

personen met een handicap vertegenwoordigen in ons land (zowel op federaal,

gemeenschaps- als regionaal niveau) samen rond de tafel te brengen. Dit

idee vond haar oorsprong in het feit dat beslissingen die een invloed hebben

op het leven van personen met een handicap in België, op verschillende

niveaus worden genomen. Enige coördinatie was dus noodzakelijk, vandaar

dat er onder impuls van het BDF een “Platform voor Adviesraden” werd

opgericht dat de federale en de verschillende regionale adviesraden van ons

land (Waalse, Brusselse, Duitstalige en Vlaamse) bij elkaar brengt met als

hoofddoel meningen en standpunten bijeen te brengen, te coördineren, te

overleggen en pro-actief te gaan werken rond thema’s binnen het beleid die

personen met een handicap aanbelangen.

Welke adviesraden zetelen in dit Platform?

Op federaal niveau is er de Nationale Hoge Raad voor Personen met een

Handicap (NHRPH). Deze Raad is belast met het onderzoek van alle

DE WITTE STOK

36

problemen betreffende personen met een handicap die tot de federale

bevoegdheid behoren. De Raad mag hierover, op eigen initiatief of op verzoek

van de bevoegde ministers, adviezen geven of voorstellen doen.

Op regionaal niveau wordt het Waalse Gewest vertegenwoordigd door de

Waalse Commissie voor Personen met een Handicap (CWPH), het Brusselse

Gewest door de adviesraad voor Gezondheids- en Welzijnszorg voor de

Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (Cocom) en de Brusselse

Adviesraad voor Personen met een Handicap (CCBPH) voor de “Commission

communautaire française” (Cocof). De Duitstalige Gemeenschap wordt

vertegenwoordigd door het Kleines Forum.

Vlaanderen is echter sinds lange tijd een probleemkind doordat er reeds jaren

geen eigen advies- of participatiestructuur voor personen met een handicap

meer bestaat en er dus een groot gebrek heerst aan structureel overleg tussen

vertegenwoordigers van personen met een handicap en de Vlaamse Overheid.

Het project NOOZO (Niets Over Ons Zonder Ons) dat 22 organisaties voor

personen met een handicap -waaronder de Brailleliga- vertegenwoordigt,

startte in september 2011 een studie op over hoe deze lacune weggewerkt

kon worden. Het resultaat van deze studie werd onder de vorm van een

rapport op 12 oktober 2012 overhandigd aan Minister-President Kris Peeters

en Minister Pascal Smet. Op basis van dit rapport en de evaluatie ervan door

de Vlaamse Regering, zal begin 2013 een conceptnota uitgewerkt worden

rond de mogelijkheden voor een Vlaamse beleidsparticipatiestructuur. De

Brailleliga is hierbij actief betrokken en zetelt mee in de stuurgroep die

dit project leidde. Wij volgen dit gebeuren van dichtbij op en hopen dat

het resultaat van deze studie mag uitmonden in een decreet dat een nieuwe

Vlaamse Adviesraad in het leven zal roepen.

Al die tijd echter heeft NOOZO een vertegenwoordigende rol opgenomen

voor personen met een handicap in Vlaanderen. Binnen het Platform van

Adviesraden werd Vlaanderen, vanuit dit project, vertegenwoordigd door

DE WITTE STOK

37

de stuurgroep van NOOZO. Ronald Vrydag, departementsdirecteur van de

Nederlandstalige diensten van de Brailleliga, vertegenwoordigt de stuurgroep

van NOOZO binnen het Platform voor Adviesraden en zetelt tevens sinds

2006 in de Raad van Bestuur van het BDF.

De Brailleliga speelt op vele niveaus een zeer actieve rol als belangenbehartiger

en tracht op deze wijze de juiste thema’s die van belang zijn voor het welzijn

van blinde en slechtziende personen in ons land, op de politieke agenda te

krijgen.

DE WITTE STOK

38

AFSPRAAK IN UW STREEK.

WE WAREN ERBIJ!

2 en 3 oktober. We hadden

afspraak met de senioren

op onze stand tijdens de

sportieve Senior Games in

Blankenberge. Ze werden

geïnformeerd omtrent de

leeftijdsgebonden oogziekte

LMD en konden geblinddoekt

ervaren hoe een persoon zich

verplaatst met behulp van de

witte stok.

12 tot 14 oktober. Ook op de Actief 50-beurs te Genk werden de senioren

gesensibiliseerd en geïnformeerd omtrent leeftijdsgebonden oogaandoeningen.

Onze stand bleek een groot succes!

17 oktober. De Brailleliga was aanwezig op het Voedingssalon in Brussel

met een originele gastronomische specialiteit... We organiseerden er twee

geblinddoekte degustatiesessies voor de bezoekers! De bezoekers lieten hun

zintuigen op volle toeren draaien om smaken, geuren en voedingsmiddelen

al proevend, ruikend en tastend te herkennen.

5 november. De Brailleliga was aanwezig tijdens het Salon van het

Testament in Brussel. Bezoekers die een goed doel wensen op te nemen in

hun testament konden zich ook op onze stand informeren over hoe men zijn

DE WITTE STOK

39

eigendom of een deel ervan kan schenken aan de Stichting voor de blinden.

Deze stichting van openbaar nut van de Brailleliga geniet van een verminderd

tarief voor de successierechten, ongeacht het bedrag van het legaat.

8 en 9 november. De Brailleliga was aanwezig met een inleefstand op

Handicom in Charleroi. Dit Forum wordt gekenmerkt door voordrachten

en animaties gericht naar personen met een handicap en professionelen in de

gezondheidszorg.

21 tot 25 november. Ook Zenith is een beurs voor de actieve 50-plusser, dus

ook daar waren wij aanwezig om de bezoekers alert te maken voor de eerste

symptomen van LMD en andere leeftijdsgebonden oogaandoeningen. Men

kon er ook terecht voor informatie over de diensten van onze vereniging.

28 tot 30 november. Tijdens het OB-congress (Ophtalmologica Belgica)

in Brussel informeerde de Brailleliga oftalmologen en andere professionals

in het domein van de ooggezondheid omtrent de gratis diensten die de

Brailleliga biedt aan blinde en slechtziende personen. De Stichting voor de

blinden, stichting van openbaar nut van de Brailleliga beloonde er ook weer

dit jaar enkele jonge onderzoekers in de oogheelkunde met hun baanbrekende

en veelbelovende onderzoeken en overhandigde de winnaars een prijs tijdens

de ceremonie van het FRO (Fonds voor Research in Oftalmologie).

Dhr. Magis met de 3 laureaten: Dr. Joachim Van Calster, Kristof Van Schil en Dr. Tine Van Bergen

DE WITTE STOK

40

5 december. De Brailleliga informeerde personen met een handicap over

de diversiteit aan hulpmiddelen die verkrijgbaar zijn om hen het leven te

vergemakkelijken, dit tijdens de hulpmiddelenbeurs in Vielsalm, gesitueerd

in de provincie Luxemburg.

6 december. Ook in Antwerpen stelden we de zintuigen op de proef, dit

tijdens twee geblinddoekte degustatiesessies op het Voedingssalon. Er werd

druk overlegd welke fruitsoort zij hadden geproefd in de compote en of de

geur die ze hadden geroken koffie of cacao bleek te zijn...

Opening van een regiohuis in Ath!

De opening van een nieuw regiohuis is altijd een evenement waar lang naar

uitgekeken wordt. Op 13 december zal de Brailleliga haar nieuwe regiohuis in

Ath officieel openen en dit in aanwezigheid van de pas verkozen burgemeester,

Marc Duvivier. Voor deze gelegenheid zullen de burgemeester en de schepenen

uitgenodigd worden om, met behulp van een witte stok, geblinddoekt de weg

af te leggen van het gemeentehuis tot aan het regiohuis van de Brailleliga. Elk

van hen zal hierbij begeleid worden door een ervaren mobiliteitsinstructeur

van de Brailleliga. Het zal vast een zeer verrijkende ervaring worden en een

originele manier om de

stad van de Reuzen te

herontdekken.

Het regiohuis van Ath is

het tiende in zijn soort

sinds de Brailleliga

in 1999 met haar

lokaal implantatieplan

startte. Naast haar zetel

DE WITTE STOK

41

in Brussel biedt de

Brailleliga momenteel

haar diensten ook

aan in Antwerpen,

Ath, Charleroi, Gent,

Hasselt, Kortrijk,

Leuven, Libramont,

Luik en Namen. Er

is ook een antenne

in Geel. Het was de

bedoeling om de

dienstverlening dichter bij de personen met een visuele beperking te brengen.

Verplaatsingen zijn voor hen immers dikwijls moeilijk. In West-Henegouwen

helpt de Brailleliga meer dan 800 blinde en slechtziende personen. Het

regiohuis van Ath komt dus aan een reële behoefte tegemoet.

Het regiohuis bevindt zich op het gelijkvloers van een gebouw dat zeer

dichtbij het station van Ath ligt, en dus in een buurt die goed bediend wordt

door het openbaar vervoer.

Het lokale huis is een ruimte waar plaats is voor het uitwisselen van ervaringen,

ontmoetingen, waar socio-culturele activiteiten worden georganiseerd,

vorming gegeven wordt, ... Ter gelegenheid van de opening van het regiohuis

van Ath zal er ook een nieuwe Brailleclub opgericht worden. In de Brailleclubs

komen personen met een visuele beperking gedurende een dag samen om

deel te nemen aan verschillende manuele, creatieve of ludieke activiteiten.

De deelnemers maken er een maaltijd klaar en genieten daar samen van.

De Clubs zijn een gelegenheid om ervaringen te delen met andere blinde of

slechtziende personen, om mekaar te stimuleren, elk met zijn respectievelijke

capaciteiten, en om handigheid en creativiteit verder te ontwikkelen.

− Tijdens de culturele animaties bieden we aan de blinde en slechtziende

DE WITTE STOK

42

personen uit de regio concerten, theaterstukken, voordrachten, ... aan. In

het regiohuis worden individuele of groepsvormingen rond verplaatsings-

technieken, braille, koken, ... gegeven. De permanentie van de Sociale

dienst is er tweemaal per week verzekerd en helpt personen met een visuele

handicap meer bepaald bij het bekomen van sociale en fiscale voordelen die

aan personen met een handicap worden toegewezen.

Adres en praktische informatie:

Regiohuis van de Brailleliga in Ath

Stationsstraat 41 – 7800 Ath, tel. 068 33 54 50.

Permanentie Sociale dienst: elke woensdag en vrijdag, van 8u tot 11u.

Manneken Pis wacht op u!

4 januari 2013: Op initiatief van de

Brailleliga zal Manneken Pis, ter

herdenking van zijn geboortedag, op

4 januari verkleed gaan als een blinde

schooljongen uit het geboortejaar

(1809) van Louis Braille, vergezeld

van zijn geleidehond en met

witte stok. 4 januari is tevens de

Wereldbrailledag, mis deze unieke

dag dus niet om het Brusselse Ketje

hulde te brengen!

DE WITTE STOK

43

20 km door Brussel 2013: sluit aan bij onze ploeg!

De volgende editie van de 20 km door Brussel zal plaatsvinden op zondag

26 mei 2013.

Bent u blind, slechtziend of ziend, en u gaat een sportieve én solidaire

uitdaging niet uit de weg? Dan bent u van harte welkom in de ploeg van

de Brailleliga. U steunt op die manier ook de BrailleDay, een dag speciaal

georganiseerd door de Brailleliga, vol met recreatieve en leerrijke activiteiten

voor de blinde en slechtziende kinderen uit het buitengewoon onderwijs. In

2012 bestond onze ploeg uit 415 lopers en eindigden we 16de op 410 in het

ploegenklassement. Wie doet ons dat na?

Zowel gelegenheidssporters als getrainde atleten die aan de 20 km door

Brussel wensen deel te nemen zijn welkom om in de kleuren van de

Brailleliga te lopen. De inschrijvingskosten voor blinde of slechtziende

lopers en hun gids worden door de Brailleliga betaald. De anderen moeten het

inschrijvingsbedrag (20 euro) op onze rekening storten. Wij zorgen daarna voor

uw inschrijving, uw rugnummer

en chip, een t-shirt, een ruimte

waar u zich in alle gemak kan

omkleden en verfrissen, en

een kleine versnapering bij de

aankomst. Inschrijven kan tot

15 maart 2013.

Meer info omtrent de

inschrijvingsmodaliteiten kan

u verkrijgen door te bellen naar

02 533 33 11 of te mailen naar

20km@braille.be.

DE WITTE STOK

44

EINDEJAARSWENSEN: DENK ER AAN!

Het jaareinde staat voor de deur… Vandaar dat we u even attent maken op

de mogelijkheid om uw wenskaarten bij de Brailleliga aan te kopen! De

opbrengst van de verkoop draagt bij tot de financiering van onze Sociale

dienst.

Onze catalogus van wenskaarten bestaat uit een breed gamma met kaarten

DE WITTE STOK

45

rond verschillende thema’s: dieren, bloemen, landschappen, reproducties van

schilderijen, enz.

Wij hebben ons aanbod behoorlijk vernieuwd… Het loont dus zeker de

moeite om eens een kijkje te nemen!

Onze wenskaarten worden u aangeboden aan volgende tarieven:

Voor 1 tot 4 kaarten: 1 euro per kaart

Voor 5 tot 14 kaarten: 0,90 euro per kaart

Voor 15 tot 49 kaarten: 0,85 euro per kaart

Voor 50 tot 99 kaarten: 0,80 euro per kaart

Vanaf 100 kaarten: zich wenden tot de ploeg van de wenskaarten.

Voor meer inlichtingen kan u terecht op onze website www.braille.be, onder

de rubriek ‘De Brailleliga helpen’ of u kan contact nemen met de ploeg van

de wenskaarten die ter uwer beschikking staat elke maandag van 10u tot 16u

via het nummer 02 533 32 11.

Alvast bedankt!

DE WITTE STOK

46

VREUGDE.

Ter gelegenheid van haar 85 lentes heeft Odette Geeraerd van Oostende een

feest gegeven voor haar familie en vrienden. Ze heeft hen gevraagd om de

cadeautjes te vervangen door een gift aan de Brailleliga. Toen haar moeder

blind geworden is, legt ze uit, heeft niemand haar op de hoogte gebracht van

het bestaan van verenigingen zoals de Brailleliga die het leven van blinde

personen makkelijker kunnen maken. Daarom heeft zij voor onze vereniging

gekozen. Zij hoopt dat onze dienstverlening nog beter gekend zal worden.

Dank aan iedereen die op haar oproep inging. Met hun giften zullen we de

workshops financieren die we sinds kort geven aan oogartsen om hen te

informeren over de verschillende vormen van hulp die ze kunnen voorstellen

aan hun patiënten wanneer ze een diagnose met ernstig gezichtsverlies moeten

aankondigen.

Begin september vierde Fernand Bertrand zijn 65ste verjaardag. Hij wilde

geen geschenken en heeft aan zijn naasten gevraagd om een gift ten voordele

van de Brailleliga te doen. Van harte bedankt aan de talloze personen die de

daad bij het woord gevoegd hebben: hun vrijgevigheid zal bijdragen aan de

financiering van de BrailleDay 2013, een grootse recreatieve en leerrijke dag

voor de blinde en slechtziende kinderen uit het buitengewoon onderwijs die

door de Brailleliga georganiseerd wordt.

Ter gelegenheid van hun huwelijk hebben Alexia et Grégory de Behault

aan hun genodigden voorgesteld om onze vereniging met een gift te

steunen. Dank aan diegenen die hierop ingingen. Met hun giften kunnen

we de opname van een luisterboek voor de Bibliotheek van de Brailleliga

financieren. Dit gesproken boek zal gratis kunnen ontleend en beluisterd

kunnen worden door tal van blinde personen. Van harte geluk gewenst aan

het jonge koppel.

DE WITTE STOK

47

Voor hun smaragden huwelijk (40 jaar getrouwd) hebben Agnes en Jan

Spitaels aan hun dierbaren gevraagd om de cadeautjes te vervangen door een

gift aan de Brailleliga. Die oproep viel niet in dovemansoren! Met de talrijke

giften zullen we creatieve en culturele activiteiten kunnen financieren die de

Brailleliga organiseert voor blinde en slechtziende personen in ons nieuw

regiohuis in Leuven. Van harte bedankt, en felicitaties aan het gelukkige

paar.

VERDRIET.

Het nieuws van het tragische

overlijden van Martine De Ceuninck

stemt ons bijzonder triest. Martine

was als vrijwilliger erg actief in de

Brailleclub van Gent en was goed

gekend door onze leden uit Gent

en Oostende, waar zij ook woonde.

Martine kwam om in een hevige brand

die het huis waarin zij woonde totaal

vernielde, ondanks de pogingen van

de hulpdiensten om haar te redden.

Martine De Ceuninck hielp de Brailleliga al heel wat jaren. Wij willen haar

dan ook graag postuum dit eerbetoon schenken en bieden aan haar familie en

dierbaren ons oprecht medeleven.

Nummer 4 / 2012Oktober - November - December.

ONDER ONS

1

20 KM DOOR BRUSSEL 2013.

GA DE UITDAGING AAN!

Op zondag 26 mei 2013 zal de Brailleliga opnieuw aan de startlijn van de 20 km door Brussel staan. Elk jaar nemen 30.000 lopers deel aan dit evenement dat de straten van de hoofdstad vult met fanfaremuziek en de aanmoedigingen van supporters langs het parcours op de achtergrond. Onze uitdaging: het recordaantal van 415 lopers dat we vorig jaar behaalden met onze ploeg verbreken. Daarvoor hebben we u nodig, schrijf u in bij onze ploeg!20 km lopen is een haalbare uitdaging! Als u enkele trainingssessies inlast vanaf februari-maart 2013 zal u eind mei in goede conditie aan de start staan. Vindt u lopen te moeilijk, weet dan dat u de afstand ook wandelend kan afleggen.Heeft u zin om uw kans eens te wagen? Aarzel dan niet langer en schrijf u meteen in bij onze ploeg. De inschrijvingskosten voor blinde en slechtziende personen en hun gids worden door de Brailleliga ten laste genomen. Om u in te schrijven, moet u ons contacteren voor 15 maart 2013, per telefoon op 02 533 33 11 of per mail: 20km@braille.be. Wij zorgen ervoor dat u ingeschreven wordt en bezorgen u uw rugnummer en chip. U ontvangt ook een t-shirt van de Brailleliga om goed herkenbaar te zijn op het parcours. Na de wedstrijd bieden wij u nog een natje en een droogje aan.

ONDER ONS

2

Wilt u wel meedoen, maar heeft u geen begeleider? Geen probleem, heel wat ziende lopers zijn bereid om u tijdens de wedstrijd te gidsen. Wij kunnen u in contact brengen met één van hen. Vraag ook aan uw familie, vrienden of kennissen of zij interesse hebben voor de loopwedstrijd, hetzij om zelf deel te nemen met de Brailleligaploeg hetzij om uw wedstrijd te sponsoren (elke gift vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest).

NIEUWS VAN DE BRAILLESHOP.

De Brailleshop denkt aan uw gezondheid en uw veiligheid en geeft u misschien wel wat ideetjes voor cadeautjes om onder de kerstboom te leggen …

Oorthermometer FT-50 (referentie R1497).Deze sprekende oorthermo-meter (Nederlandssprekend) met klokfunctie en met groot digitaal display meet de lichaamstemperatuur in enkele seconden met een nauwkeurigheid van 0,2°C. Prijs: 21,69 euro.

Bloeddrukmeter (referentie R 1726).Vanaf september is de bloeddrukmeter OMRON M6 ook te koop in de Brailleshop. Het is geen sprekende

ONDER ONS

3

bloeddrukmeter, maar hij is wel volledig automatisch en met extra grote display. Hij meet de bloeddruk en de hartslag eenvoudig en snel. Hij is zeer eenvoudig om zelf te plaatsen (de armmanchet past zich automatisch aan uw arm aan). Prijs:119 euro.

Een origineel cadeau voor u of uw dierbaren.Trek in periodes met sneeuw of ijzel onze schoenovertrekken over uw schoenen voor uw eigen veiligheid. Ze zijn beschikbaar in de maten 36-41 (referentie R1699) of 39-46 (referentie R1700). Prijs : 9,09 euro.

Neem ook eens een kijkje op onze website die recent werd aangepast – Aarzel niet om ons te bellen voor een gepersonaliseerde offerte.De Brailleshop is gesloten tijdens de feestdagen en voor inventaris vanaf 21 december tot en met 8 januari 2013.

De Brailleshop wenst u uitstekende eindejaarsfeesten, een vrolijk Kerstfeest en een zeer gelukkig nieuwjaar 2013…

NIEUWS VAN DE SOCIALE DIENST.

Het verdwijnen van de SIS-kaart.

Een van de maatregelen in het actieplan voor administratieve vereenvoudiging 2012-2015 betreft het verdwijnen van de

ONDER ONS

4

SIS-kaart vanaf 1 januari 2014. Eind 2013 zullen de eerste SIS-kaarten die uitgereikt werden in 2003 vervallen en niet meer vernieuwd worden.

Tot nu toe wordt de SIS-kaart gebruikt om de sociaal verzekerden te identificeren en om hun statuut in de ziekteverzekering te kennen. De geleidelijke afbouw van het gebruik van de SIS-kaart betekent niet dat deze twee doelstellingen niet meer nagestreefd worden, ze zullen gewoonweg op een andere manier gerealiseerd worden. Daarbij zullen de elektronische identiteitskaart (eID) en het INSZ (identificatienummer van de sociale zekerheid) een belangrijke rol spelen. De eID bevat het INSZ, dat voor personen die in België verblijven overeenkomt met het nationaal nummer. De eID zal gebruikt worden om de sociaal verzekerde te identificeren. Met de eID, via het INSZ, kan men op een veilige manier onmiddellijk de gegevens van de verzekeringsorganisaties (ziekenfondsen) raadplegen. De gegevens van de ziekteverzekering zullen niet via de eID doorgestuurd worden. De eID-kaart zal eenvoudigweg een middel zijn om toegang te krijgen tot het beveiligde netwerk MyCareNet. Via dat netwerk kunnen dan gegevens uitgewisseld worden tussen de verzekeringsmaatschappijen en de zorgverstrekkers. Voor de sociaal verzekerden die niet over een eID beschikken (bijvoorbeeld grensarbeiders) maar die wel onder de Belgische sociale zekerheid vallen en dus in het huidige systeem ook een SIS-kaart hebben, wordt er een alternatief systeem bestudeerd.

Het voordeel van het nieuwe systeem ligt vooral in het feit dat de geraadpleegde gegevens steeds actueel zullen zijn. De zorgverlener zal steeds het ziekteverzekeringsstatuut van de dag zelf raadplegen.

ONDER ONS

5

Het Sociaal Verwarmingsfonds.

De maximumprijs van huisbrandolie is aanzienlijk gestegen. Daardoor lopen duizenden mensen met een laag inkomen het risico om in moeilijkheden te geraken. Daarom werd de vzw « Sociaal Verwarmingsfonds » opgericht. Het Fonds komt gedeeltelijk tussen in de betaling van de verwarmingsfactuur van personen die zich in een moeilijke financiële situatie bevinden. Het Sociaal Verwarmingsfonds is een gezamenlijk initiatief van de overheid, de OCMW’s en de petroleumsector.

Wie kan hiervan genieten?1) Personen die recht hebben op een verhoogde tussenkomst van de ziekte- en invaliditeitsverzekering.Om deze tussenkomst in de verwarmingskosten te garanderen voor sociaal zwakke personen, wordt er geëist dat het bruto jaarinkomen van het gezin niet hoger is dan 16.306,33 euro, vermeerderd met 3.018,74 euro per persoon ten laste.

2) Personen met een beperkt inkomen.Het gaat dan over personen met een jaarlijks belastbaar inkomen dat lager of gelijk is aan 16.306,33 euro, vermeerderd met 3.018,74 euro per persoon ten laste. Het niet-geïndexeerd kadastraal inkomen van onroerende goederen met uitzondering van de woonplaats van het gezin wordt ook in rekening gebracht.

3) Personen met schulden.Personen die een schuldbemiddeling of een collectieve schuldenregeling genieten en die hun verwarmingsfactuur niet kunnen betalen.

ONDER ONS

6

Demandez votre pension en ligne.

Indien u denkt te vallen onder één van deze drie categorieën en dus denkt recht te hebben op steun van het Sociaal Verwarmingsfonds, kan u zich richten tot het OCMW van uw gemeente binnen de 60 dagen na de levering.

De Lijn bevestigt: de gratis abonnementen worden verlengd!

De openbare vervoermaatschappij «De Lijn» geeft aan personen met een handicap een gratis abonnement op voorwaarde dat deze persoon in Vlaanderen woont en ingeschreven is bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) of dat deze persoon een toelage krijgt van de Federale overheidsdienst voor Sociale Zekerheid. U zal uw abonnement automatisch ontvangen via de gegevensbank van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. De Lijn heeft officieel bevestigd dat de gratis abonnementen die geldig zijn tot 31 december 2012 automatisch verlengd zullen worden. U dient daar dus zelf helemaal niets voor te doen.

RVV, OMNIO: wat is het verschil?

De medische kosten wegen vaak zwaar op het budget van huishoudens met lage inkomens. Dankzij de statuten RVV en Omnio kunnen deze gezinnen genieten van een hogere terugbetaling van medische kosten, welke dat ook moge zijn. Deze twee statuten worden echter vaak met elkaar verward. Wat is het verschil tussen beide statuten?

ONDER ONS

7

RVV of Rechthebbende op een verhoogde verzekerings-tegemoetkoming.De RVV’s kunnen genieten van een verhoogde tegemoetkoming en dit zonder inkomensvoorwaarden. Het statuut betreft gerechtigden of personen ten laste die:– een leefloon ontvangen van het OCMW;– een sociale hulp ontvangen van het OCMW;– een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) of een

rentebijslag ontvangen;– een vergoeding van de Federale Overheidsdienst Sociale

Zekerheid ontvangen als ze erkend zijn als persoon met een handicap;

– een verhoogde kinderbijslag ontvangen (begunstigde erkend voor minstens 66 %).

Andere personen hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming indien het bruto belastbaar inkomen van het gezin een bepaald maximumplafond niet overschrijdt, vermeerderd met een bijkomend bedrag per persoon ten laste. Het gaat om de volgende personen:– weduw(naar)(e), invalide, gepensionneerde of wees

(WIGW) ;– erkend als gehandicapte persoon (en geen tegemoetkoming

ontvangen) ;– volledig langdurig werkloze;– ingeschreven als resident en minstens 65 jaar;– lid van een religieuze gemeenschap;– iemand die vroeger in de openbare sector in Afrika werkte;– ambtenaar die in disponibiliteit gesteld werd;– persoon met het Omnio-statuut;– éénoudergezin.Deze personen moeten een verklaring op erewoord invullen en die bezorgen aan het lokale agentschap van hun ziekenfonds.

ONDER ONS

8

Demandez votre pension en ligne.

De bedragen zijn hetzelfde voor de publieke als voor de privé-sector. Vanaf 1 september 2011 is het maximumbedrag voor het jaarlijks inkomen vastgelegd op 15.782,42 euro, vermeerderd met 2.921,74 euro per persoon ten laste.

Omnio.Het Omnio-statuut vervangt het RVV-statuut niet, maar richt zich tot personen en gezinnen met lage inkomens die niet aan de voorwaarden voor verhoogde verzekeringstegemoetkoming voldoen. Omnio is bestemd voor iedere persoon met een jaarlijks belastbaar gezinsinkomen (alle personen die op hetzelfde adres wonen) dat lager is dan 15.606,71 euro, vermeerderd met 2.889,22 euro per gezinslid, uitgezonderd de aanvrager. Een eenvoudige verklaring op erewoord en een copie van het aanslagbiljet van het laatste jaar volstaan. U moet deze documenten bij uw ziekenfonds indienen.

Nieuwe tewerkstellingsbevorderende maatregelen.

Tewerkstelling van personen met een handicap bevorderen is een prioriteit voor de federale regering. Recente maatregelen die genomen werden in het kader van het Relanceplan getuigen hiervan. Drie beslissingen hebben in het bijzonder betrekking op de steun aan werknemers met een handicap:

Vermindering van de lasten bij de aanwerving van jonge personen met een handicap van minder dan 26 jaar.Vanaf het eerste trimester van het jaar 2013 zal er een vermindering van de sociale zekerheidsbijdrage ingevoerd

ONDER ONS

9

Demandez votre pension en ligne.

worden voor jonge personen met een handicap met een middelmatige kwalificatie. De jongere moet jonger zijn dan 26 jaar en minstens een diploma van hoger secundair onderwijs hebben. Indien de jongere aangeworven wordt voor zijn 26ste verjaardag en zijn trimestrieel salaris niet hoger is dan 9.000 euro, zal de vermindering van 1.000 euro toegepast worden gedurende 4 trimesters en 400 euro gedurende acht trimesters.

Inspanningen op vlak van vorming.Mindervalide personen zullen ingedeeld worden bij de risicogroepen. Aan deze groepen moeten de sectoren minstens 0,05 % budget besteden.

Versterking van de ACTIVA-maatregel.Personen met een beperkte arbeidsgeschiktheid, gelijkgesteld aan volledig uitkeringsgerechtigde werklozen, die zijn ingeschreven als werkzoekende, kunnen momenteel gedurende 24 maanden een werkuitkering ontvangen. Om hun tewerkstelling te bevorderen zal de toekenningsperiode voor de werkuitkering vanaf 1 oktober 2012 verlengd worden tot 36 maanden.

Lancering van het nummer 1765.

Op 10 oktober jongstleden hebben de ministers Van Quickenborne en Laruelle het nummer 1765, de gemeenschappelijke pensioenlijn officieel gelanceerd. Via dit nieuwe gratis telefoonnummer kan de burger de drie voornaamste pensioeninstellingen (RVP, RSVZ, PDOS) contacteren en alle vragen aangaande het wettelijk pensioen

ONDER ONS

10

Demandez votre pension en ligne.

Demandez votre pension en ligne.

stellen, ongeacht het regime waarin hij werkt.

Huurpremie sociale huisvesting.

Om in aanmerking te komen voor de huurpremie, moet u een woning huren als hoofdverblijfplaats in het Vlaamse Gewest met een huurprijs die afhangt van het aantal personen ten laste en de ligging van de woning. Of ingeschreven zijn voor een sociale huurwoning bij een sociale huisvestingsmaatschappij (SHM) die werkzaam is in uw gemeente. (Als die SHM niet werkzaam is in uw gemeente, hebt u tot 31 mei 2013 de tijd om u in te schrijven bij de domiciliemaatschappij (DSHM).) U dient ononderbroken ingeschreven te zijn voor een periode van 5 jaar. U dient een inkomen te hebben van maximaal 16.320 euro plus 1.460 euro per persoon ten laste. (cfr. huursubsidie – tegemoetkoming in de huurprijs)De sociale huisvestingsmaatschappijen zullen zelf de mogelijke rechthebbenden aanschrijven.

Een betere bescherming voor wilsonbekwamen.

Binnenkort beslist het federale parlement over nieuwe beschermingsmaatregelen voor wie geen beslissingen voor zichzelf kan nemen, zoals mensen met een mentale handicap, dementerenden of psychiatrische patiënten. Aan dit wetsvoorstel is 10 jaar gewerkt.

Wetsvoorstel.Het wetsvoorstel werd reeds gestemd in de Commissie Justitie.

ONDER ONS

11

Demandez votre pension en ligne.

Het is erop gericht om het kluwen aan beschermingsmaatregelen voor mensen met een mentale handicap of dementie aanzienlijk te vereenvoudigen en de geboden bescherming transparanter en patiëntvriendelijker te maken. Op grond van vele discussies, hoorzittingen met het werkveld en deskundigen werden de teksten verfijnd en aangepast.Het gaat om mensen die geestelijk onbekwaam zijn ingevolge een mentale handicap of vanwege een ernstige psychiatrische aandoening. Steeds meer en meer mensen zijn geestelijk onbekwaam omwille van dementie. Zij zijn niet in staat zelf hun persoonlijke belangen, gelden en goederen te beheren en worden daarin bijgestaan door familieleden.

Indien er geen familieleden ter beschikking zijn of deze met elkaar in onmin leven, hebben deze wilsonbekwame mensen een wettelijke bescherming nodig. Die wordt door de vrederechter opgelegd. De vrederechter duidt een persoon aan die verantwoordelijk wordt voor het beheer van de goederen. Indien mogelijk kiest de vrederechter iemand uit de naaste omgeving van de beschermde persoon. Bij gebrek daaraan wordt doorgaans een advocaat aangesteld.

Uniforme tarieven voor centra geestelijke gezondheidszorg.

Een consultatie bij een psycholoog of maatschappelijk werker kost voortaan 11 euro per uur, als de zorgverlener verbonden is aan één van de 20 Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG). Urgentiezorg en een eerste consultatie blijven gratis. Dat heeft de Vlaamse Regering beslist op voorstel van Jo Vandeurzen, de Vlaamse gezondheidsminister.

ONDER ONS

12

Demandez votre pension en ligne.

In Vlaanderen bieden 20 Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) professionele begeleiding en behandeling aan kinderen, volwassenen en ouderen met psychosociale, psychische of psychiatrische problemen. In zo’n CGG werken psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers die een gespecialiseerde en multidisciplinaire hulpverlening bieden.Vroeger hanteerden CGG verschillende tarieven. Na een audit van het Rekenhof en overleg met de sector komt er nu een uniform tarief van 11 euro. Er zijn enkele uitzonderingen. Patiënten met een verhoogde tegemoetkoming binnen de ziekte- en invaliditeitsregelgeving of personen in budgetbegeleiding, betalen een verminderd tarief van 4 euro per gesprek. Gedetineerden, asielzoekers, mensen zonder papieren of personen die zich in een behartenswaardige situatie bevinden, hoeven geen bijdrage te betalen.Het gaat louter om niet-medische consultaties. Een consultatie bij een psychiater valt hier niet onder wegens de federale bevoegdheid.Elk CGG zal de hoogte van de bijdrage zichtbaar uithangen in de wachtruimte. De zorgverlener zal de patiënt de bijdrage toelichten voor de zorg, hem achteraf een betalingsbewijs geven en de verleende zorg registreren. Deze beslissing treedt in het voorjaar van 2013 in werking, zes maand na publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Recht op vrijstelling van de heffing voor waterverontreiniging 2012.

Elk Vlaams gezin betaalt mee om afvalwater te zuiveren. Dit heet de ‘heffing op de waterverontreiniging’. De meeste

ONDER ONS

13

gezinnen betalen via een bijdrage op de waterfactuur van hun watermaatschappij. Het is mogelijk dat u voor deze zuivering een aparte factuur krijgt van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het biljet ‘heffing op de waterverontreiniging’. U ontvangt dit heffingsbiljet als u in 2011 een eigen grondwaterwinning had (dan berekent de VMM de heffing 2012 op basis van een forfaitair waterverbruik), indien u leidingwater gebruikt van Brabant Water (dan kijkt de VMM hoeveel water u verbruikte volgens uw waterfactuur in 2011, op basis daarvan wordt berekend hoeveel heffing u betaalt in 2012).In bepaalde gevallen moet u de heffing op de waterverontreiniging niet betalen. Meer informatie? Bel het gratis nummer 0800 97 113 (van 9u tot 16u). Of surf naar www.vmm.be/heffingen.

A. U moet de heffing niet betalen om sociale reden, indien u voldoet aan de volgende vier voorwaarden:– Het heffingsbiljet staat op uw naam of op naam van een

gezinslid dat op hetzelfde adres woont (gedomicilieerd).– De heffing gaat alleen over het water dat uw gezin verbruikt.– Op 1 januari 2012 had u of een gezinslid dat op

hetzelfde adres woont, recht op één van de volgende tegemoetkomingen:- het leefloon of het levensminimum;- het gewaarborgd inkomen voor bejaarden;- de inkomensgarantie voor ouderen;- de inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap;- de tegemoetkoming hulp aan bejaarden;- de integratietegemoetkoming voor personen met een handicap.

– U verbruikt het water op uw wettelijk adres (domicilie).

ONDER ONS

14

Hoe verkrijgt u de vrijstelling?In de meeste gevallen is de VMM automatisch op de hoogte van uw recht op vrijstelling. De VMM stuurt u dan geen heffingsbiljet op. Heeft u toch een heffingsbiljet ontvangen en voldoet u of een gezinslid aan de vier voorwaarden? Vraag dan de vrijstelling aan: 1. Stuur een kopie van het heffingsbiljet (of de afscheurstrook)

naar: VMM t.a.v. Algemeen Directeur, Postbus 539320 Erembodegem.

2. Voeg één van volgende drie attesten toe. Enkel deze attesten geven u recht op vrijstelling:

- Attest van leefloon of levensminimum: Vraag uw attest op het OCMW van uw gemeente of stad;

- Attest inzake gewaarborgd inkomen voor bejaarden of inkomensgarantie voor ouderen geldig voor 2012. De Federale Overheidsdienst voor Pensioenen bezorgde u dit attest in januari 2012. Bezorg een kopie aan de VMM. Het originele attest bewaart u zelf. U kan er nog andere vrijstellingen of verminderingen mee aanvragen.

- Attest geldig voor het aanvragen van vrijstelling van de heffing op de waterverontreiniging 2012 voor personen met een handicap met een inkomensvervangende tegemoetkoming en/of de tegemoetkoming hulp aan bejaarden en/of de integratietegemoetkoming voor personen met een handicap. De Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid bezorgde u dit attest in september 2012.

3. Stuur kopie en attest op binnen de drie maanden nadat de VMM het heffingsbiljet opstuurde (postdatum geldt).

Let op: Het is mogelijk dat u nog wacht op het juiste attest. Dien ALTIJD binnen de drie maanden uw aanvraag in. Het attest stuurt u later op, met vermelding van het artikelnummer dat op het heffingsbiljet staat.

ONDER ONS

15

B. U komt in aanmerking voor de compensatieregeling.U voldoet niet aan alle voorwaarden voor sociale vrijstelling. Misschien komt u wel in aanmerking voor de compensatieregeling. U voldoet aan volgende drie voorwaarden:– U of een gezinslid had op 1 januari 2012 recht op één van

de tegemoetkomingen (zie Voorwaarden vrijstelling A).– U verbruikt het water op uw wettelijk adres (domicilie).– U bent huurder of bewoner van een eengezinswoning

en ontvangt zelf geen heffingsbiljet. De heffing staat op naam van de heffingsplichtige (eigenaar, syndicus van het gebouw …), aan wie u de kosten voor water betaalt. Of U woont in een woning met meerdere gezinnen. De woning heeft één watermeter voor meerdere gezinnen. Op het heffingsbiljet staat het totale waterverbruik van de woning.

Hoe vraagt u de compensatie aan?– Stuur een kopie van het heffingsbiljet (te verkrijgen bij de

heffingsplichtige: eigenaar, syndicus …) naar: VMM t.a.v. Algemeen Directeur, Postbus 539320, Erembodegem.

– Voeg één van de drie attesten toe (zie “Hoe vraagt u de vrijstelling aan” onder punt A).

– Voeg het rekeningnummer toe waarop de VMM de compensatie kan betalen.

– Stuur alle info terug binnen 12 maanden nadat de VMM het heffingsbiljet opstuurde (postdatum telt).

C. U zuivert uw afvalwater in een IBA (individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater)U voldoet aan de drie volgende voorwaarden:– Uw huishoudelijk afvalwater werd in 2011 gezuiverd in

een IBA. Deze IBA wordt beheerd door u zelf, door de gemeente of openbare watermaatschappij.

ONDER ONS

16

– De IBA voldoet aan de normen. – De IBA is aangelegd op een ogenblik dat de woning

nog niet kon worden aangesloten op een installatie om rioolwater te zuiveren.

Goed om weten:De VMM verleent de vrijstelling enkel voor het gezuiverde huishoudelijk afvalwater. Nam u de installatie in gebruik in de loop van 2011? Dan geldt de vrijstelling slechts voor het deel van het jaar dat het afvalwater werd gezuiverd. De vrijstelling geldt maximaal vijf jaar nadat het mogelijk is om de woning aan te sluiten op de riolering. U wil weten of de installatie voldoet aan de voorwaarden voor vrijstelling? Neem contact op met uw gemeentebestuur. Als u in aanmerking komt voor de vrijstelling, ontvangt u een attest ondertekend door de burgemeester. Met dit attest vraagt u de vrijstelling aan.

Hoe verkrijgt u de vrijstelling?– De VMM kan u in bepaalde gevallen automatisch vrijstellen: Het attest ondertekend door de burgemeester is maximaal

5 jaar geldig. Als de VMM in het bezit is van een geldig attest, wordt u de volgende vier jaar automatisch vrijgesteld.

De VMM kan de vrijstelling ook automatisch toekennen door informatie die de VMM krijgt van de openbare watermaatschappij. U ontvangt dan geen heffingsbiljet.

– U heeft een heffingsbiljet ontvangen, terwijl dat volgens u niet nodig is? U wil in aanmerking komen voor de vrijstelling? Dien dan uw aanvraag tot vrijstelling in.

Let op: Het kan zijn dat u nog wacht op het attest ondertekend door de burgemeester. Stuur uw aanvraag ALTIJD tijdig binnen. Het attest stuurt u

ONDER ONS

17

Demandez votre pension en ligne.

Demandez votre pension en ligne.

dan later na, met vermelding van het artikelnummer dat op het heffingsbiljet staat.

Nieuwe eurobankbiljetten.

Geleidelijk aan, verspreid over verscheidene jaren en in oplopende volgorde zullen er nieuwe eurobankbiljetten worden uitgebracht, te beginnen met het biljet van 5 euro in mei 2013. Tot nader order blijven de oude biljetten nog steeds geldig. Voor gebruikers met een visuele beperking zal op de voorkant van de nieuwe biljetten het waardecijfer in grote, vetgedrukte letters en in reliëfdruk gedrukt worden. De verschillende specifieke hoofdkleuren van de bankbiljetten blijven zoals voorheen behouden om de afzonderlijke coupures vlot van elkaar te kunnen onderscheiden. Blinde personen kunnen de coupures van elkaar onderscheiden aan de hand van hun afzonderlijke afmetingen. Als bijkomend hulpmiddel zullen in alle coupures van de tweede reeks tastbare merktekens worden aangebracht vlakbij de randen van de bankbiljetten. Vanaf januari 2013 zullen er korte videoclips met uitleg, voorzien van commentaarstem en ondertitels, beschikbaar zijn op de website van de EU: http://www.ecb.europa.eu/euro/banknotes/europa/html/index.nl.html

De «Kit 65+», een duwtje in de rug voor ouderen met een visuele beperking.

Dankzij de steun van de Nationale Loterij kan de Brailleliga een «Kit 65+» of kits met technische hulpmiddelen aan

ONDER ONS

18

bepaalde personen met een visuele beperking aanbieden. Deze kit bevat een tekengeleider, een sprekende uurwerksleutelhanger, een agenda in grootletterdruk, een telefoon met grote toetsen, een sokkenhouder en een praktische gids «Visuele beperking bij senioren: bewaar uw autonomie, leer technische hulpmiddelen gebruiken». Sedert november 2012 wordt de Kit 65+ geschonken aan iedereen die aan de volgende voorwaarden voldoet:– voor het eerst een beroep doen op de diensten van de

Brailleliga;– ouder dan 65 jaar zijn;– een visuele beperking hebben van minstens 80% ;– geen recht hebben op tussenkomsten van overheidsfondsen

bij de aanschaf van technische hulpmiddelen.De toekenning van een gepersonnaliseerde kit met technische hulpmiddelen aan personen die reeds ingeschreven zijn bij de Brailleliga wordt momenteel bestudeerd (meer informatie hierover in ons volgende nummer).De aanvragen voor de « Kit 65+ » moeten ingediend worden bij de Sociale dienst van de Brailleliga.

NIEUWS VAN DE DIENST

VRIJETIJDSBESTEDING.

Ook in 2013 beloven wij jullie weer leuke namiddagen te bezorgen. Dit is alvast ons aanbod voor de maanden januari, februari en maart 2013.

11 januari 2013: Culturele namiddag Antwerpen: Petite fleur à la rieu.Het hoeft geen nieuwjaar te zijn om de sfeer van Strauss op te

ONDER ONS

19

roepen. Weense muziek, maar ook Franse meesterwerkjes, salonmuziek, vurige tango’s en Vlaamse liedjes doen u genieten, dromen, dansen, mijmeren,…

25 januari 2013: Culturele namiddag Hasselt: Olijfolie, het vloeibare goud.Ann van Curiosithee vertelt ons het verhaal van deze ‘gouden drank’. Olijfolie wordt sinds eeuwen gebruikt in de mediterane keuken, maar ook als medicijn en schoonheidsproduct heeft het zijn strepen verdiend.In deze lezing vernemen we alles over de geschiedenis, de samenstelling, het gebruik en het bewaren van olijfolie.Na de theorie komt de praktijk. Olijfolie proeven is zoals wijn beoordelen. Breng de fles olijfolie uit je eigen keuken mee om te proeven en te vergelijken!

4 februari 2013: Culturele namiddag Brussel: Ontdek jezelf in je tenen! Tenen lezen vertelt wie je bent! Tenen lezen is een kennissysteem dat het mogelijk maakt om karakter, persoonlijkheid en gedrag te analyseren. Dit gebeurt door de stand en de vorm van tenen te interpreteren. Deze methode is geschikt om zelfkennis op te doen, relaties te doorgronden en het is een gedegen hulp bij opvoeding. Elke teen, dik, dun, recht, krom... staat voor iets! Martine Boiten is een erkend tenen-lezer bij de stichting FuDaRe en komt ons over dit speciale onderwerp alles vertellen. De deelnemers kunnen hun eigen tenen mee voelen en volgen, indien zij hun voeten willen blootgeven!

22 februari 2013: Culturele namiddag Kortrijk: Jef Van den Steen.Jef Van den Steen staat bekend als de bierexpert in

ONDER ONS

20

Vlaanderen en Nederland. De gepassioneerde man komt een lezing geven die als volgt getiteld is «De Monniken en het bier». Tijdens de pauze krijgen alle aanwezigen een lekker biertje aangeboden met kaas en salami.

26 februari 2013: Culturele namiddag Oostende: Petite fleur à la rieu.Petite Fleur is een groep van professionele geschoolde muzikanten. Het genre van de optredens varieert tussen licht klassiek en jazz. Er komen verschillende instrumenten aan bod zoals strijkinstrumenten, orgel en accordeon.

28 maart 2013: Culturele namiddag Gent: Manu Adriaens: “Zot van koers”.Manu werkt als journalist voor de schrijvende pers. Hij publiceerde reeds een dertigtal boeken over uiteenlopende onderwerpen. Manu Adriaens neemt in deze voordracht het publiek mee in de buik van het peloton van vroeger en nu.

degroof.be

Toen de IJslandse regering een internationale design-wedstrijd uitschreef voor nieuwe hoogspannings-masten, diende het archi-tectenbureau Choi + Shine dit verrassende ontwerp in. Het won daarmee niet al-leen de wedstrijd, maar wees op die manier even-eens op het belang om alles anders te bekijken. Zo’n vernieuwende en visi-onaire kijk op de dingen des levens en de nanciën leggen wij ons al 140 jaar op. Zo zullen wij dus ook naar uw vermogen en uw bedrijf kijken om hun toe-komst te vrijwaren. En als u –net zoals wij– ervan overtuigd bent dat de toe-komst vandaag begint, dan bent u van harte welkom op toekomstvisies.be

Morgen is wat we ervan zullen maken.

DEB1200055_20 km_Bruxelles_A4_NL.indd 1 28/03/12 13:59