De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU...

40
De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht

Transcript of De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU...

Page 1: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

De toekomst van het onderwijs in de maatschappij

van morgen: wat kan beter?

Prof. Dr. F. Dochy,KU Leuven / Universiteit Maastricht

Page 2: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Inhoud1. Wat beinvloedt prestaties?2. Wat toont de wetenschap aan? Denken

we teveel in termen van kennisoverdracht – koppeling aan professionaliteit en loopbaan ?

3. Wat is de rol van de leerkracht? Ondernemer?

4. Lessen uit Finland?5. Hoe talent laten excelleren?

Maatregelen om iedereen te laten excelleren, ook onderpresteerders

Page 3: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

1. Wat beinvloedt prestaties?

Page 4: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

A. Toffler (1928) : nine to five …Peter Drucker (1909): The age of discontinuity

Opleiden en leren in een kenniseconomie:

competentiegericht opleiden

The third wave … “The only thing we know about the

future is that it will be different “

Page 5: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Een paar bevindingen in het onderwijs…

Er zijn teveel toetsen en examens – nog teveel ‘lessen’ (‘overdracht’)

Vrijwel allemaal summatief (of verborgen summatief)

Die overdaad aan toetsen is onnodig om het niveau van de lln. te bepalen.

Dit geeft lln. de indruk dat ze een hordenloop doen, niet dat ze iets leren waar ze interesse in hebben.

Interesse, keuze, ruimte voor lln. was verloren gegaan in ons onderwijs (« Engagement »)

Leerlingen blijven daardoor onder hun potentie Met ‘assessment for learning’ en nieuwe

onderwijsvormen & nieuwe assessmentvormen proberen we dat terug te brengen.

Page 6: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

2. Wat toont de wetenschap aan? Denken we teveel in

termen van kennisoverdracht – koppeling aan professionaliteit

en loopbaan ?

Page 7: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

« Engagement «  in onderwijs :

wetenschappelijke bewijzen & wat heeft invloed op prestaties (meta-analyse);

Page 8: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Kern van leren: “Engagement” –“Learning that lasts”

er is aandacht voor zelfregulatie en metacognitie;

er is ruimte voor zelfverantwoordelijk leren; leren vindt plaats in een authentieke

leeromgeving; leren wordt beschouwd als een sociale

activiteit; collaboratief en teamleren leren vindt plaats met behulp van ICT; er wordt gebruik gemaakt van nieuwe

beoordelingsmethodieken (assessment), die passen bij een of meer van de hiervoor genoemde uitgangspunten.

Page 9: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wetenschappelijke evidentie? (UvA, 2007; KUL, POOLL, 2010)

Uitgangspunten Wetenschappelijke evidentie

Aandacht voor zelfregulatie en metacognitie

Voldoende overtuigende empirische bewijsvoering dat het gaat om effectieve instructievariabelen

Nog onvoldoende bekend welke instructiecomponenten het meest werkzaam zijn en of deze voor uiteenlopende leeftijdsgroepen, typen leerlingen, vakdomeinen en typen taken verschillen.

Page 10: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wetenschappelijke evidentieRuimte voor

zelfverant-woordelijk leren

Volledig onbegeleid leren zonder enige vorm van begeleiding blijkt niet erg effectief

Zelfverantwoordelijk leren waarbij tevens begeleiding wordt gegeven in de vorm van instructie of nadere ondersteuning laat goede resultaten zien

Leerlingen hebben zelf een voorkeur voor constructivistisch onderwijs waarin de leerkracht begeleider is

Leerlingen verschillen in de mate waarin ze behoefte hebben aan externe sturing

Vraag blijft of zelfverantwoordelijk leren voor elke leerling even geschikt en effectief is

Autonomie-ondersteunend begeleiden levert sign. betere resultaten dan controlerend (Sierens, Goossens, Dochy, et al., 2007)

Page 11: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wetenschappelijke evidentieLeren in een

authentieke leer- omgeving

Leren in meer authentieke contexten leidt tot betere prestaties mbt vaardigheden, gelijke prestaties wat betreft kennis (Dochy, Segers, Gijbels & Van den Bossche, RER, 2003)

Aansluiten bij voorkennis en ervaring van leerlingen is nuttig: voorkennis is de sterkst voorspellende variabele van studieprestaties (Dochy, Segers & Buehl, RER,1999). Interesse is sterk verweven met voorkennis.

Condities waaronder transfer van het geleerde naar nieuwe contexten plaatsvindt (Govaerts & Dochy, 2013)

Page 12: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wetenschappelijke evidentie

Leren als een sociale activiteit

Samenwerkend leren is te prefereren boven individueel leren

Onderzoek naar de optimale condities voor coöperatief leren en teamleren

Psychologische veiligheid en interdependentie zijn basiscondities (Dochy et al., 2011)

Page 13: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wetenschappelijke evidentie

Leren met ICT/ social media

Computers en software in de klas leidt niet zondermeer tot effectiever onderwijs

Veel mogelijkheden om onderwijs aantrekkelijker te maken en plaats- en tijdsongebonden aan te bieden

Sociale media kunnen nuttig zijn voor netwerken, maar storend zijn tijdens een proces van leren, teamwerk, probleemoplossing, coaching, …

Page 14: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wetenschappelijke evidentie

Gebruik van nieuwe beoordelings-methodieken

Veel onderzoek naar functie en vorm van portfolio’s, effecten van peer-assessment

Assessment stuurt leren Leerlingen hebben veelal voorkeur

voor nieuwe assessmentvormen Congruentie tussen leren en assessment

is belangrijk Percepties van leerlingen op toetsen

beïnvloeden hun gedrag

Page 15: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

3. Wat is de rol van de leerkracht? Ondernemer?

Page 16: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wat is belangrijk in onderwijs?Invloeden op prestaties ?

Decreased EnhancedZero

0

Page 17: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Effect van reduceren van omvang van de klas op prestaties?

Decreased EnhancedZero

0

Er zijn al honderden evaluaties van het effect van het reduceren van de klasgrootte …

Page 18: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Effect op prestaties?

Decreased EnhancedZero

0 .20

Typical Effect Size

1.0.40

An effect-size of .20 1.0advancing achievement 9 mths 3 yrs% improving rate of learning 10% 45%

% of students with treatment exceeding those not treated 8 34

Page 19: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Vraag: rangorde effecten?

Feedback Acceleratie van talent Geintegreerd curriculum Huiswerk Individuele instructie Niveaugroepen Van school veranderen

Page 20: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

effecten:

Feedback .72

Acceleratie van talent .60

Geintegreerd curriculum .40 Huiswerk

.30 Individuele instructie

.20 Niveaugroepen

.10 Van school veranderen

-.34

Page 21: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Effecten geordend in domeinen (EARLI, 2009; Hattie, 2005)

Curricula

Home

School

Student

Teacher

Teaching

Page 22: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Top 10 ...Rank Category Influence Studies Effects ES

1 Self-report grades 209 305 1.44

2 Absence of disruptive students 140 315 .86

3 Classroom behavioural 160 942 .80

4 Quality of teaching 141 195 .77

5 Reciprocal teaching 38 53 .74

6 Prior achievement 3387 8758 .73

7 Teacher-student relationships 229 1450 .72

8 Feedback 1276 1928 .72

9Providing formative evaluation to teachers

21 21 .70

10 Creativity programs 658 814 .70

Page 23: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Diverse invloeden

Metas Studies People Effects ES se

Teacher 29 2,052 .5m 5,379 .50 .05

Curricula 135 6,892 7m 29,476 .45 .07

Teaching 344 24,906 52m 50,953 .43 .07

Student 133 10,735 7m 37,308 .39 .04

Home 31 1,998 10m 3,968 .35 .06

School 96 4,019 4m 13,609 .23 .07

Average 768 50,602 82/241m* 140,693 .40 .06

Page 24: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Identificeren wat ertoe doet…

Percentage van verklaarde variantie in prestaties

StudentsTeachers

Home

Peers

Schools Principal

Page 25: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Leerkrachten

Duidelijke competenties

Uitdagende criteria

Waaier van

leerstrategieën

Weten wanneer

leerlingen niet vorderen

Verzorgen feedback

Leren zichtbaar ook

zelf!!

Page 26: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Leerlingen … Begrijpen de competenties

Uitgedaagd door de criteria

Ontwikkelingen een waaier van

leerstrategieën

Weten wanneer ze geen voortgang

maken

Zoeken feedback

Onderwijzen zichzelf zichtbaar

Page 27: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

4. Lessen uit Finland

Page 28: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Finland: een andere cultuur Cultuur zet je niet over!! Waarden liggen anders!! Maatschappelijke status is anders ingevuld!! Leren wordt anders bekeken! Elke vergelijking is uitermate complex, ook voor

kenners (vgl B-NL) “Equality: gender, professions, …” Grotere autonomie van leerkrachten Selectie: Slechts 1 op 10 kandidaten wordt

toegelaten tot de lerarenopleiding (minder dan geneeskunde …)

Page 29: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

29

Het Finse onderwijs “The highest ranked educational

system in the world” Prof. E. Lehtinen ; Prof. S. Lindblom;

Prof. P. Sahlberg

USA today: “If you want to live the American dream, move to Finland”.

Page 30: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

30

Kernbeleid voor optimaal onderwijs (Lehtinen, Lindblom, Sahlberg):

1. “More collaboration, less competition” (samenwerking leerkrachten, cooperatief leren van de leerlingen, teamwerk & teamleren)

2. “More trust-based responsibility, less test-based accountability” (minder controle, geen inspectie, geen centrale sturing, meer autonomie voor school en leerkracht)

3. “More evidence based policy, less experimentation in schools” (meer actie gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek)

Page 31: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

5. Hoe talent laten excelleren?Structurele maatregelen om iedereen te laten excelleren,

ook onderpresteerders

Page 32: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Op beleidsniveau: meer teamwerk stimuleren, minder controle, meer autonomie

Op schoolniveau: Stel hoge verwachtingen (high

expectations): potentie wordt aangesproken

Van “zesjes” mentaliteit naar “excellence” mindset.

Page 33: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Maatregelen om iedereen te laten excelleren, ook onderpresteerders:

Differentiëren (en dit aan leerkrachten leren) DE SCHOOL HEEFT HIER EEN OPDRACHT!!! Onderpresterende lln uitdagen? Uitdagende lessen, maar

het ligt veel dieper Self-efficacy doen stijgen, interesse aanspreken

(voorkennis); dus andere assessmentvormen (self-, peer-, co-assessment; portfolio assessment; …)

Dit begint heel vroeg; in voortgezet onderwijs anders aanpakken, maar ligt ook aan de organisatie!!!

Meer versnelling en verdieping, meer signaleren en begeleiden, meer creatief denken, meer ontdekkend leren, meer constructive controversy (stellingen verdedigen), meer begeleiden met als doel persoonlijke ontwikkeling, meer ICT, uitdagende activiteiten (niet:lessen), minder denken in kennisoverdracht en ‘lessen’, …

Page 34: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.
Page 35: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

[email protected] - Centre for Research on

Professional Learning & Development, Corporate Training

and Lifelong Learning

Page 36: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Vragen?

Page 37: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Verdere literatuurDochy, Heylen & van de Mosselaer (2002). Assessment in onderwijs.

Utrecht: LemmaSegers, Dochy & Cascallar (2003). Optimizing new modes of

assessment. Boston/Dordrecht: Kluwer Academic.Dochy, Heylen & van de Mosselaer (2000). Cooperatief leren in

krachtige leeromgevingen. Leuven: Acco.Dochy, e.a. (2003). Anders evalueren. Assessment in de

onderwijspraktijk. Tielt: Lannoo Campus.

Dochy, F., Nickmans, G. (2005). Competentiegericht opleiden en toetsen. Utrecht: Lemma.

Dochy, F., Berghmans, I., Kyndt, E., Baeten, M. (2011). Contributions to innovative learning and teaching? Effective research-based pedagogy - a response to TLRP's principles from a European perspective. Research Papers in Education, 26(3), 345-356.

Zie ook alle publicaties op https://prep.cc.kuleuven.be/ppw/o_en_o/pooll/Publicaties

Publicaties op POOLL research centre & F. Dochy:http://ppw.kuleuven.be/o_en_o/pooll/publicatiespooll/publfdochy

Page 38: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.
Page 39: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wat levert het op?

Draagvlak en betrokkenheid binnen het team is groot

Gevoel van eigenaarschapMensen worden actief en ondernemendTransparantie resulteert in rustProfessionele ruimteVerworvenheden behoudenErvaring en opgedaan inzicht benuttenKnelpunten onderkennen en aanpakken

Ervaringen na een intensief innovatieproces :

Page 40: De toekomst van het onderwijs in de maatschappij van morgen : wat kan beter? Prof. Dr. F. Dochy, KU Leuven / Universiteit Maastricht.

Wat zou beter kunnen?

Werkveld betrekken Studenten een actieve(re) rol geven Innovatie binnen lange

termijnplanning Pragmatiek versus benutten talenten