De stekker in Haarlem

de stekker in Haarlem

Thijs Asselbergs / Marnix Tavenier / Arjan Karssen

een initiatief ter bevordering van de ruimtelijke visie op Haarlem

het initiatief

De stekker in Haarlem is opgericht ter bevordering van de ruimtelijke visie op Haarlem.

Haarlem is een prachtige deels oude stad gelegen aan de rand van de metropool de randstad. Het heeft een honderden jaren oud centrum en daarnaast grote stadsuitbreidingen die veelal ten noorden, ten zuiden en ten zuidoosten als aparte stadsdelen in de twintigste eeuw zijn toegevoegd. Eind jaren negentig is het oude centrum op onderdelen sterk verbeterd, autoluw gemaakt en zijn diverse culturele voorzieningen vernieuwd. Het oude centrum behoort als winkelgebied volgens sommige onderzoeken tot “de beste van Nederland”.

Toch gaat niet alles goed in Haarlem. De ligging ten opzichte van de randstad is inmiddels geïsoleerd: er dreigt een jutland. Internationale treinen rijden niet meer langs Haarlem. Het autoverkeer moet via twee middelmatige wegen haar weg naar de overvolle rijksweg A9 zoeken. De stadsentrees zien er laagwaardig uit en kennen slechte openbare ruimte. De bereikbaarheid van de stad zelf alsmede het prachtige en recreatief zeer hoogwaardige en landschappelijk interessante westelijk deel is slecht. De bereikbaarheid en doorstroming van autoverkeer en openbaar vervoer neemt sterk af.

Daarnaast worden vele nota’s geproduceerd die een visie op toekomstige ontwikkelingen moeten geven die vervolgens weer voor onbepaalde tijd in de diepvries verdwijnen. Ook een evenwichtige bevolkingsopbouw en gezonde mix van wonen en werken zijn uit balans. Het gevoel bestaat dat de stad slechts nog bedoeld is voor kwalitatief goed wonen voor een doelgroep van boven de veertig.

En de plannen die gemaakt worden leiden enerzijds veelal tot veel gekrakeel in de besluitvorming of lijken anderzijds weinig samenhang met hun omgeving te tonen.

Doelstelling De stekker in Haarlem stelt zich ten doel hier iets aan te doen. Niet als platform om overal op tegen te zijn maar als aanjager van inventiviteit. De stekker in Haarlem wil plannen die te maken hebben met de structurele verbetering (of verslechtering) van de binnenstad en de stadsentrees uit de diepvries halen en deze tonen als nieuwe kaart van Haarlem. Daarmee wordt duidelijk hoe men zich een en ander moet gaan voorstellen wanneer alle huidige stukjes van de puzzel bijeen worden gelegd. Daarbij kunnen vragen gesteld worden als: is dit een eindbeeld waar we gelukkig van worden, is dit duurzame stedenbouw, welke samenhang heeft dit, enzovoort.

Daarnaast ziet de stekker in Haarlem veel in het maken van grote maquettes van de gehele stad en haar omgeving. Aan de hand van het plaatsen van nieuwe ontwikkelingen in dergelijke maquettes wordt vervolgens direct zichtbaar wat gaat gebeuren. En door met verschillende mensen op verschillende tijden over deze ontwikkelingen te praten kan er een debat op gang worden gebracht waarbij verschillende visies naast elkaar kunnen worden gezet en inzichtelijk gemaakt.

Bovendien kan door dergelijke analyses een atelier en denktank gaan ontstaan dat dienst doet als op ontwerpen gebaseerde kwalitatief hoogwaardige impulsen voor de stad.

De verleiding speelt daarbij een belangrijke rol. Het gaat immers om de totale samenhang. Door te tonen hoe het zou kunnen worden bestaat de mogelijkheid marktpartijen uit te dagen met inventieve en hoogwaardige programmatisch gemengde oplossingen te komen die zijn ingepast in een totaal visie. Weg met de verrommeling en verbrokkeling en ieder voor zich stedenbouw.

Haarlem is toe aan frisse moed. Geen angst voor nieuwe ontwikkelingen maar intelligente en verleidelijke oplossingen voor tal van doelgroepen: van starterwoning tot hippe, frisse nachtclub, van appartementen met diverse soorten service tot dubbelgrondgebruik, van intensief verblijfgebied tot fraaie nieuwe rustige woonbuurt. Deze stad ontleent nu haar identiteit aan de binnenstad en enkele lommerrijke woonbuurten daarom heen. Maar de samenhang tussen alle andere gebieden is teveel verwaarloosd en verdient meer kwaliteit. Streef naar goede openbare ruimten, goede bereikbaarheid, samenhangende stedenbouw en karaktervolle vernieuwde stadsdelen en entrees. Daar moet hard aan worden gewerkt. Dat moet inzichtelijk worden gemaakt. Daar horen beelden en inhoud bij die brede groepen aanspreken en laten zien hoe het wel kan.

Dergelijke voorstellen wil de stekker in Haarlem aanjagen. En daarvoor gaat zij op zoek naar middelen, partijen en individuen die het zelfde verlangen hebben.

En tot stand willen brengen. Haarlem moet niet saaier en éénzijdiger worden in programma.

Haarlem moet ruimtelijk haar randen niet laten verpieteren. Haarlem moet streven naar nieuwe ontwikkelingen die nieuwe en optimisme dynamiek met zich meebrengen voor de toekomst waardoor deze fraaie en historisch belangrijke stad onderdeel blijft van de randstad.

Dat Haarlem gewilde woongebieden kent dat wisten we al. Dat het gewilde en prettige woon- werkgebieden kan krijgen daar moet hard aan gewerkt worden.

Niet slapen Haarlem maar inventief en kwalitatief ruimte gebruiken.

Op 17 oktober 2006 hebben wij dit initiatief breed gepresenteerd in de toneelschuur in haarlem.

In de presentatie zijn wij ingegaan op de reeds bestaande kwaliteiten van de stad haarlem en haar omgeving. Het uitgangs punt is de gelaagde stad. Een doorsnede van west naar oost gekenmerkt door een aantal specifieke gebieden met ieder hun eigen kwaliteit.

Strand-duingebied, het villa miljeu, spaarne stad met als hart daarin de gebakkenstad.

Als laatste de polder stad. Met name dit gebied vraagt om nieuwe kwalitatieve impulsen en een eigen dynamiek voor de toekomst. Dit moet veel meer gezien worden als een stadsdeel. Mixen wonen werken. Ruimte voor initiatieven. En nadenken over de water problematiek.

De doorstroming van oost naar west vraagt om een oplossing.

De gelaagde stad, De bestaande kwaliteiten van de stad haarlem en haar omgeving.

Strand-duingebied,

het villa miljeu,

spaarne stad

de gebakkenstad

de polderstad

poldermiljeu

Zoeken

naar nieuwe

scenario’s

voor de

polderstad

Polderstad versus Spaarnestad

Polderstad versus Spaarnestad de ware stads entree van Haarlem

Huidige opbouw polderstad. Polderstad maakt contact met Spaarne en buiten Spaarne.

Polderstad mixen van functies

mixen van functies, beter en zorgvuldig ruimte gbruik, wonen werken inspirerend stadsdeel.

Ja, wat willen wij ?De stekker wil aanjagenAanjager van inventiviteitGeen nota’s Bevorderen ruimtelijke visie op de stadMeer samenhangNiet saaier en éénzijdigerMeer kwaliteitMeer verleiding, geen gezeur

Wonen en werken mixenGeen jutlandKwalitatief hoogwaardige entreesGoede bereikbaarheidEen nieuwe kaart voor HaarlemKwalitatief hoogwaardige impulsenFrisse moed, geen angst

Publicaties.Radio Haarlem 105 Broodkast.Haarlems dagbladArchtectuurlokaal

door Henk Geist

Bijna elke Haarlemmer of bezoeker van deze stad komt er langs, de twee oostelijke entrees van Haarlem, de Amsterdamse Vaart (A200) en de Schipholweg (A205). Met de auto, de bus, de trein of op de fiets. De kwaliteit van deze stadsentrees laat echter te wensen over, erger nog, gaat zelfs hard hollend achteruit, menen drie Haarlemse ontwerpers, landschapsarchitect Marnix Tavenier, industrieel ontwerper Arjan Karssen en architect Thijs Asselbergs. ’Dat kan niet voor onze stad. De oostkant van Haarlem vraagt om een visionaire ingreep.’

haarlem - Drie gewone jongens, noemen ze zichzelf, die de discussie over de kwaliteit en de toekomst van de Haarlemse binnenstad en haar twee belangrijkste toegangsroutes willen aanzwengelen. Ter bevordering van een ruimtelijke visie op Haarlem hebben ze nu een platform opgericht, De Stekker in Haarlem geheten. Want met enige fantasie zijn de twee invalsroutes te zien als de twee poten van de stekker Haarlem. Dinsdagmiddag presenteren ze in de Toneelschuur een visie voor de binnenstad en haar entrees. Karssen: ,,Je hebt nu het gevoel dat je de stad pas echt

binnenkomt ter hoogte van het Spaarne. De entrees vormen niet het visitekaartje van een stad die veel moois te bieden heeft. Het gebied langs de twee invalswegen verrommelt.’’ Langs de Schipholweg ligt een woestenij, omzoomd door lelijke gebouwen. Het gebied rond station Spaarnwoude stemt ook niet vrolijk. ,,Het begint al bij het viaduct bij IKEA. Een weiland waar dozen in staan. De stad mist daar identiteit. Daar moeten we anders mee aan de slag. Je moet hier al het gevoel krijgen dat je in Haarlem bent, een stad met een prachtige gebakken binnenstad en waar je de nabijheid van de zee al kunt voelen.’’ Ze willen niet als klagers overkomen. Er komen in Haarlem ook goede dingen van de grond. Kijk bijvoorbeeld naar de herinrichting van de Oude Groenmarkt, het Klokhuisplein en de Damstraat. Asselbergs: ,,Hartstikke goed, het is een fantastisch verblijfsgebied geworden. We zijn goed op weg met de binnenstad. Met de westflank van de stad zit het ook goed. Maar Haarlem moet goed kijken waar het nog aan de stad kan bouwen. Er is geen ruimte voor grote uitbreidingswijken, dus moet je de problemen oplossen door inventief te zijn. Je moet anders kijken naar bestaande gebieden. De kansen liggen vooral aan de oostkant, Haarlem moet het in de toekomst juist van het oostelijke stadsdeel hebben. Daar liggen nog de mogelijkheden en de ruimte. Eigenlijk

Haarlems Dagblad, zaterdag 14 oktober 2006

Ontwerpers nemen initiatief voor De Stekker in Haarlem ’Visionaire ingreep nodig voor oostelijke stadsentrees’

is dat gebied een goudkust.’’ Alleen de visie ontbreekt, stellen ze vast. Natuurlijk, er ligt een ambitieus plan voor de Spoorzone, dat echter voorlopig al weer in een bureaula is verdwenen. Er is een structuurplan, maar dat is verre van sexy, de verleiding ontbreekt. Er ligt het plan 023 voor de Schipholweg en er bestaan her en der nog wel wat plannetjes. Tezamen een lappendeken, een patchwork aan plannen, van enige samenhang of ruimtelijke visie is volgens de drie ontwerpers geen sprake. Asselbergs: ,,Als je al die plannen nu aan elkaar plakt, dan krabben we ons over tien jaar achter de oren. Er gebeurt van alles, maar het bindmiddel ontbreekt, het is fragmentarisch. We moeten met elkaar een brede visie en een strategie opstellen, zodat alle plannetjes bij elkaar gaan passen.’’ Bovendien, het huidige stadsbestuur heeft vooral gekozen voor de aanpak van achterstallig onderhoud, grootschalige projecten zijn in de ijskast gezet. Karssen: ,,Het college maakt pas op de plaats. De stad komt tot stilstand. Deze windstilte willen we gebruiken, met ons initiatief willen we de spiraal dat er in Haarlem niks gebeurt ombuigen.’’ Ingrijpende keuzes moeten er volgens de drie worden gemaakt. Wil de stad nu eindelijk die tunnel onder de binnenstad, waar al jaren over wordt gepraat? Asselbergs: ,,Die betonnen busbaan voor de Zuidtangent door het centrum is een korte termijn oplossing. De bereikbaarheid van het centrum vanuit het oosten moet optimaal zijn, daarvoor moeten we nu eens een structurele oplossing vinden. Een tunnel is de enige manier om in de 21ste eeuw nog van oost naar west te komen in Haarlem. Waarom kan Haarlem dat niet. Het lukt ze in Maastricht met de A2 en in Den Haag met de Hubertustunnel wel.’’ Karssen: ,,We hoeven niet mee in de vaart der volkeren. Je moet niet doen wat er elders in de Randstad al gebeurt. Dat is een denkfout, want Haarlem ligt niet meer echt in de Randstad, het

ligt aan de flanken. Dat is een kwaliteit die je als stad juist moet gebruiken. Een fantastisch woon- en werkgebied, gekoppeld aan de monumentale kwaliteiten van de binnenstad. Je moet er voor zorgen dat die gebakken stad economisch en cultureel goed op orde blijft. En de stad moet bereikbaar blijven vanuit het achterland, dat ligt vooral in het zuidoosten, het gebied van Amsterdam, Haarlemmermeer en Leiden.’’ De oostkant van de stad heeft daarom een visionaire ingreep nodig. Een bruisend gebied moet het worden. Nu wordt er gewerkt in de Waarderpolder en gewoond in Schalkwijk. Tavenier: ,,Waarom niet meer wonen in de Waarderpolder en meer werken in Schalkwijk. Je kunt hier experimenteren met een mix van wonen en werken. Je moet chirurgisch ingrijpen, maar ook rigoureus durven slopen. We willen een nieuw soort gebied scheppen, dat een hele nieuwe doelgroep aanspreekt. Vooral de dynamische groep mensen tussen de twintig en de veertig, die verlaten nu de stad. Haarlem is een nimby-stad geworden, een slaapstad waar goed verdienende vijftigers prettig wonen.’’ Een integrale visie moet aan die ingreep ten grondslag liggen. Asselbergs: ,,Die willen we met elkaar maken. Niet alleen ambtenaren en ontwikkelaars, maar iedereen die met Haarlem is begaan. We willen de politiek een handje helpen, we helpen de motor aan olie. Wij roepen alle ontwerpers in Kennemerland op: organiseer u. We zoeken coalities, we willen mensen mobiliseren om mee te denken, de hele stad mag mee doen. We denken aan de vorm van een atelier. Daar staat een grote maquette van de stad, waar we alle veranderingen en ontwikkelingen zichtbaar kunnen maken en daarover in gesprek kunnen raken. En we hebben een website met een weblog, waar iedereen kan mee praten. Want de stad heeft nieuwe impulsen nodig. Haarlem kan dan de parel in de noordflank van de Randstad worden.’’

Artikel Architectuur lokaal

De Stekker in Haarlem

De ontwikkeling van Haarlem staat stil. Er moet iets gebeuren. Drie ontwerpers hebben daarom het platform De Stekker in Haarlem opgericht, als initiatief ter bevordering van een ruimtelijke visie. Alle partijen in Haarlem juichen het initiatief toe, al blijven concrete toezeggingen vooralsnog uit.

Thijs Asselbergs, Arjan Karssen en Marnix Tavenier

Tot op de trappen zaten de belangstellenden in de Toneelschuur in Haarlem bij de presentatie van De Stekker in Haarlem in november 2006. De naam verwijst naar de twee entreepoorten van Haarlem, komende vanuit de randstad: de waarderpolder aan de noordkant de schipholweg aan de zuidkant.

Haarlem worstelt met een gebrekkige bereikbaarheid. Het autoverkeer moet via twee middelmatige wegen haar weg naar de overvolle rijksweg A9 zoeken. De stagnerende verkeerstromen hebben een historische oorsprong: de stad is noord-zuid georiënteerd, maar de verkeerstromen zijn vooral oost-west georiënteerd. De stadsontwikkeling langs de toegangswegen is hoogst dynamisch. Toch worden deze stadsentrees inclusief de gehele oostflank van Haarlem door velen niet als onderdeel van de stad ervaren. Het is een tussenland, een “in between” tussen polder en stad. Deze oostkant van de stad mist een herkenbare identiteit, mede door een gebrek aan visie in de ruimtelijke regie, zowel programmatisch als kwalitatief.

De boodschap aan het gemeentebestuur is duidelijk. Haarlem is toe aan frisse moed. Geen angst voor nieuwe ontwikkelingen, maar intelligente en verleidelijke oplossingen voor tal van doelgroepen van starterwoning tot hippe, frisse nachtclub, van appartementen met diverse soorten service tot dubbelgrondgebruik, van intensief verblijfgebied tot fraaie nieuwe rustige woonbuurt. Haarlem ontleent nu haar identiteit aan de binnenstad en enkele lommerrijke

woonbuurten daarom heen. De huidige strategie van “het op de winkel passen” en zorgvuldig erfgoedbeheer is in deze gebieden op z’n plaats, maar biedt geen perspectief voor de opgaven elders in de stad. Haarlem moet z’n horizon verbreden, impulsen genereren die leiden tot meer samenhang en kwaliteit tussen de stadsdelen, de entrees en de randen van de stad. Streef naar goede openbare ruimten, goede bereikbaarheid, samenhangende stedenbouw en karaktervolle vernieuwde stadsdelen en entrees.

Dergelijke voorstellen wil De Stekker in Haarlem aanjagen. Daarvoor gaat zij op zoek naar middelen, partijen en individuen die het zelfde verlangen hebben en deze tot stand willen brengen. Haarlem moet niet saaier en éénzijdiger worden in programma. Haarlem moet ruimtelijk haar randen niet laten verpieteren. Haarlem moet streven naar nieuwe ontwikkelingen die nieuwe en optimistische dynamiek met zich meebrengen voor de toekomst, waardoor deze fraaie en historisch belangrijke stad een parel wordt van de randstad.

Om het debat over de toekomst van de stad een impuls te geven ziet De Stekker in Haarlem veel in het opzetten van een design learning lab. In dit ontwerplaboratorium kan met werkmaquettes de hele stad en haar omgeving in beeld worden gebracht. Alle plannen die te maken hebben met de structurele verbetering van de binnenstad, de stadsentrees en de oostflank moeten zichtbaar worden op een nieuwe kaart van Haarlem. Zo wordt vervolgens direct zichtbaar wat er staat te gebeuren, waar de gaten zitten en welke kansen er zijn om de visie op de stad bij te sturen en te becommentariëren. Dan is het mogelijk om een breed debat over de toekomst van de stad te voeren. Het huidige planningsinstrumentarium is te star en biedt te weinig inzicht wat er in de stad werkelijk gebeurt. Het ontwerplaboratorium is het platform voor bestuurders, marktpartijen, ontwerpers, maatschappelijke organisaties en initiatiefrijke burgers om de visie op de toekomst van de stad actief te voeden en zichtbaar te verbeelden. Alleen dan kan een debat ontstaan, waarbij verschillende visies naast elkaar kunnen worden gezet en inzichtelijk gemaakt. Daarnaast kan het ontwerplaboratorium als onafhankelijk atelier analyses uitvoeren en initiatieven ontplooien die gericht zijn op het ontwerpen en verbeelden van kwalitatief hoogwaardige impulsen voor de stad.De gemeente Haarlem heeft een traditie opgebouwd van nota’s die vervolgens weer in een la verdwijnen, en overall plannen die visies op toekomstige ontwikkelingen geven zonder onderlinge samenhang. Projecten als De Kern Gezond in de Den Haag tonen aan dat de horizon van bestuurders verruimd moet worden van 4 naar 20 jaar. Daar is bestuurlijke moed voor nodig. Ook in Haarlem!

Tunnel Discussie Zuid tangent!

Stel je voor. Je gaat bij Vroom & Dreesmann op het Verwulft de kelder in. Nu nog echt een kelder, geen ra-men, kunstlicht en je kunt alleen maar terug naar boven. Maar in een wellicht al nabije toekomst een sou-terrain dat ook dienst doet als toegang tot een groot ondergronds winkelcen-trum van maar liefst vier ver-diepingen diep. Gelegen pal onder het Verwulft, met grote vides die het daglicht tot op de onderste laagbrengen, waar de bussen of later misschien de trams van de Zuidtangent de bezoekers van de binnenstadaan- en afvoeren. Volgens de leden van de denktank ’De Stekker in Haarlem’ is dit door hun bedachteplan geen luchtfietserij, maar een gouden kans die de stad met beide handen moet aangrijpen

DINSDAG 2 JANUARI 2007

De Stekker maakt plan voor groot winkelcentrum en busstation onder Verwulft

’Gouden kans met beide handen aangrijpen’

HAARLEM -Met hun verregaan-de plan haken de initiatiefne-mers van de denktank, Thijs As-selbergs, Arjan Karssen en Mar-nix Tavenier, in op de discus-sieover een tunnel voor de Zuid-tangent onder de Haarlemsebinnenstad. Een discussie dievolop is los-gebarsten nu deHaarlemse raad onlangs heeftinge-stemd met een nader on-derzoek naar de mogelijk-hedenvan een dergelijke tunnel voordeze snelle en druk gebruikteopenbaar vervoerverbinding.Aanvankelijk was alleen deprovincie, met voorop gedepu-teerde C. Mooij, voorstandervan een tunnel. Daarbij ginghet om een korte variant, tussende Schipholweg en de Turf-markt, waardoor de bussen on-gehinderd het Spaarne kunnenpasseren. Vanwege de lastige in-passing van de tunnelmondenin de historische binnenstadhield Haarlem vast aan de oor-spronke-lijke bovengrondse rou-te via de Schalkwijkerstraat, eennieuwe Langebrug en de Ge-dempte Oude Gracht naar hetNS-station. Nu voor de provin-cie ook langere tunneltracé’s be-spreekbaar zijn wil

Haarlemwel instemmen met een ’snellestudie’ naar de mogelijkhedenvoor een tunnel. Die tunnelhoeft dan niet persé het boven-grondse tracé te volgen, maarde tunnel kan volgens wethou-der Van Velzen bijvoorbeeld ookin een rechte lijn van de Schip-hol-weg naar het NS-stationworden aangelegd, met een hal-te ter hoogte van de Damstraat.Dat laatste moet je vooral nietwillen, menen architect ThijsAssel-bergs en industrieel ont-werper Arjan Karssen. De Zuid-tangent moet wat betreft beideHaarlemmers juist stoppen on-der het Verwulft, in het hartjevan de Haarlemse binnenstad.Ze pakken er de kaart van Haar-lem bij om duidelijk te makendat het Verwulft heel erg cen-traal ligt, veel centraler in iedergeval dan de Damstraat. Assel-bergs: ,,Het Verwulft ligt letter-lijk in de kern en is daarom hetmeest interes-sant. Het Verwulftkan deze ingreep wat betreftschaal ook hebben. Het doel isom het openbaar vervoer goedte laten landen in de binnen-stad. Het openbaar vervoer kanzo een geweldige impuls zijnvoor de

binnenstad en de heleagglomeratie. Mensen moeten-goed in de binnenstad kunnenkomen, de auto is daar in de21ste eeuw niet meer geschiktvoor, die gaat dan langzaamverdwijnen. Het openbaar ver-voer zal steeds belangrijkerworden, dus moet je er voorzor-gen dat mensen daarmeeook de binnenstad kunnen be-reiken. Als stad kun je dan dekomende decennia weer meeblijven doen.’’ De binnenstadziet er vol-gens Karssen op zichgoed uit, maar staat wel stil in-haar ontwikkeling. ,,Haarlem isde beste winkelstad, maar jeziet overal grote ontwikkelin-gen in steden. Ook de Haarlem-se binnenstad moet voldoende-mogelijkheden blijven biedenvoor bijvoorbeeld funshoppen.Zo’n winkelvolume als wij nuvoorstel-len kun je nergens in debinnenstad nog toevoegen. Ditis een fantastische kans, je zorgter voor dat de stad op de kaartblijft staan.’’Dat de discussie over de tun-nel weer openligt juichen zetoe. Karssen: ,,Die discussiemoet je dan wel zo breed moge-lijk voeren. Van belang is nietalleen om de bus zo snel moge-lijk

DINSDAG 2 JANUARI 2007

De Stekker maakt plan voor groot winkelcentrum en busstation onder Verwulft

’Gouden kans met beide handen aangrijpen’

van a naar b te brengen enhet gaat niet alleen om de pas-sage van het Spaarne. Een tun-nel kan veel meer opleveren, hetkan nieuwe kwaliteiten toevoe-gen en nieuwe impulsen geven.Het hele gebied rond het Ver-wulft krijgt dan een enormepush-up. Bij een tunnel onderhet Verwulft kun je bijvoor-beeld ook het bevoorradendevrachtverkeer door de tunnel la-ten gaan. Dan kan al het vracht-verkeer uit de bin-nenstad, dat ishelemaal geen toekomstmu-ziek, want de binnenstad kandat nu al niet meer aan. Datbiedt de mogelijkheid om deGedempte Oude Gracht weer inte richten als Oude Gracht meteen 19de eeuwse waardigheid,met een mooi straatprofi el enwellicht weer water. Kijk eensnaar het gebied rond de Appe-laar. Je moet je toch niet voor-stellen dat daar nog een bus zourijden. Zo kan het er staks ookuitzien op de Gedempte OudeGracht. Hiermee kun je een ge-weldige 21ste eeuwse kwaliteits-slag maken.’’Naast winkels zouden er nogmeer voorzieningen in het om-vangrijke nieuwe ondergrondsecomplex kunnen worden on-dergebracht, zoals een exposi-tieruimte en horeca. En hierkan ook eindelijk het fi etsen-pro-bleem van de Botermarktworden opgelost. De tun-nel zouweer boven kunnen komen opde Nassaulaan, maar het liefstzien ze de verbinding doorge-trok-ken onder het station, waarde tunnel kan worden gekop-peld aan een ondergronds bus-station. Ergens ter hoogte vanhet Ripperda-terrein komt hetopen-baar vervoer dan weer bo-ven de grond. Want de Zuidtan-gent moet uiteindelijk doorrij-den tot aan IJmuiden, zoals ooitook de bedoeling was, me-nenAsselbergs en Karssen. Ditmaakt de Haarlemse binnen-stad ook goed bereikbaar voorinwoners van de IJmond.Er zullen vast wel reacties ko-men in de zin dat het voorHaarlem een megalomane op-lossing is, voorzien de initiatief-nemers van De Stekker. Assel-bergs: ,,Het idee zal vast weer-stand oproepen. Dat gebeurdetoentertijd ook bij de bouw vanV & D, maar nu is er geen hondmeer die dat

gebouw nog wegwil hebben. Het is ook eenproef-ballon, het is niet de com-plete oplossing. Natuurlijk zit-ten er grote risico’s aan. Maarbouwtechnisch gezien kan hetabsoluut, ook al zal het inge-wikkeld zijn. We zijn niet naief,we weten ook wel dat er nugeen geld voor is. De honderdmiljoen die Mooij voor een tun-nel over heeft is niet toereikend.Dat is niet meer dan een eersteaanzet. Je hebt zeker twee- ofdriehonderd miljoen nodig,maar daar moet je je niet blindop staren. Je moet kijken hoe jehet anders kunt fi nancieren, hetzijn niet alleen de overhedendie er geld in moeten steken, jekunt ook denken aan bij-voor-beeld pensioenfondsen en jemoet marktpartijen uitdagen.Economisch gezien is het planook rendabel te maken. Want we praten hier over het duurstestuk-je Haarlem, waar we dui-zenden vierkante meters win-kelruimte toevoegen. Daarommoeten we een verbond sluitenom dit mogelijk te maken, wemoeten met elkaar een inventiefprogramma opstellen om ditplan te versterken. Wat we in ie-der geval moeten doen is debat-teren over dit idee. Het is tochhartstik-ke leuk hierover te dis-cussiëren. Wij zien enorme kansen op die plek.’’

Deze schets - ’zeker geen bouwtekening’, ver-zekeren de ontwerpers -laat zien dat een groot ondergronds winkelcomplexen stationvoor de Zuidtangent op het Verwulft mogelijkmoet zijn.

ILLUSTRATIE DE STEKKER IN HAARLEM

WEBLOG .WEBLOG.WEBLOG .WEBLOG. WEBLOG .WEBLOG. WEBLOG.WEBLOG.


naam: Joop Slangen, Stadsarchitectadres: Schotersingel 109plaats: 2023 AA Haarlem

telefoon: 023-5264476email: [email protected]

IP-adres: 83.162.10.3

titel: aan het werk!

bericht:

Beste Arjan, Marnix en Thijs,Elke goede impuls voor het nadenken en discussiëren over de toekomst van de stad is interessant. We mogen ons nooit beperken tot het aanharken van de tuin, maar we moeten blijven nadenken over de kansen die er liggen en daarbij de kwaliteit en het perspectief van de lange termijn voor ogen blijven houden. Aan veel van de ideeën die jullie vandaag naar voren hebben gebracht hebben wij in de afgelopen jaren hard gewerkt en als jullie je verdiepen in de studies die in de afgelopen jaren verricht zijn, zul je de paralellen snel ontdekken. Maar de realisatie van die ideeën vergt veel tijd en uithoudingsvermogen, en staat telkens weer onder druk van de waan van de dag. Ik hoop dat jullie initiatief weer een veel grotere groep enthousiast zal maken om mee te denken over de kansen van de stad en daar ook een bijdrage aan te leveren. Als het aantal bezoekers van vanmiddag daarvoor een maatstaf is, kunnen we dat als een belangrijke steun in de rug beschouwen voor diegenen die structureel aan de integrale kwaliteit van de stad willen werken. Wat mij betreft kunnen we hierover snel verder

praten. Aan het werk!

naam: Cees-Jan Penadres: plaats:

telefoon: email: [email protected]

IP-adres: 213.97.67.11

titel: Persoonlijke mail

bericht:

Beste initiatiefnemers,Ik neem niets terug van mijn mail over jullie prima initiatief, maar de mail was aan jullie persoonlijk gericht. Ik vind de tekst hoe die nu op de site staat nogal knullig overkomen. Het moge duidelijk zijn dat we vanuit CDA de entrees zsm willen aanpakken. Aangezien B&W hier geen prioriteit aan hecht, is het initiatief de stekker in Haarlem te verwelkomen! Wij zien het geleiden van het verkeer dat nu rechtstreeks op de Amsterdamse Poort afrijdt via een fly-over naar de Waarderpolder en de Oudeweg als prioriteit. Een nadere kennismaking met de werkgroep binnen het CDA die hiermee bezig is, volgt zsm.Groeten, Cees-Jan Pen

Goedemorgen,Even een korte reactie n.a.v. het artikel over de ‘visionaire ingreep’ betreffende de oostelijk stadsentrees.Er mogen dan wel wild-bruisende verfraaiingsplannen in de breinen van Marnix,

Arjan en Thuis ronddwalen, maar hebben deze 3 wijzen er zich rekenschap van gegeven dat Haarlem op de rand van het bankroet balanceert?Nog los van het feit dat kostenramingen altijd veel hoger uitvallen dan wat ‘de meest briljante rekenmeesters’ hebben uitgerekend, beschikt de stad -dankzij jarenlang financieel wanbeleid- namelijk allang niet meer over de geldelijke middelen om dergelijke opleukprojecten te bekostigen.Kortom: leuke ideeën jongens en blijf doorgaan met constructief fantaseren, maar de gouden eeuw waarin de financiële bomen tot in de hemel reikten, ligt helaas al enkele decennia achter ons.m.vr.gr.,

Kees Hooreman

aam: Hofman F.J.adres: Kruisweg 34plaats: 2011 LC Haarlem

telefoon: 0235321750email: [email protected]

IP-adres: 80.126.220.211

titel: Haarlem ? heerlijk

bericht:De Stekker !Mijne heren,Complimenten met uw goede en nuchtere presentatie, lekker to the point.Jammer vind ik het dat jullie er voor kiezen om het pas over 1 jaar weer te vervolgen.Maar,daar zal over nagedacht zijn.Ik hoop dat het de tongen los maakt en de



“zeurders” 12 maanden de tijd geeft hun vaak negatieve gedachtengang om te “turnen”.Overigens viel het mij op dat jullie gedachtengang van west naar oost en vice versa gaat.De noord en zuid flank er in te mengen veroorzaakt inderdaad “hokjes geest”.Een goed initiatief en als ik jullie hierin kan steunen hoor ik dat graag.Fokke HofmanGolden Tulip Hotel Lion d’Or Haarlem

naam: Marjolijn Boterenbroodadres: Entrepotdok 73aplaats: 1018 AD Amsterdam

telefoon: 06 12127444email: [email protected]

IP-adres: 84.80.163.31bericht:

Dag Arjan, Marnix en Thijs,Jullie initiatief heeft veel raakvlakken met het kunstproject “Kijken naar Haarlem Oost” dat vorige week van start ging met een rondvaart rond Haarlem Oost. Het kunstproject zal de verborgen bijzonderheden en potentiële rijkdommen van Haarlem Oost blootleggen met verschillende kunstenaars en ontwerpers. Ook hier gaat het over de vraag wat na Ruysdael’s ‘Gezicht op Haarlem’ het nieuwe gezicht op Haarlem kan worden. Vooralsnog staat bijvoorbeeld de Waarderpolder als een grijs gebied op de Falc-kaart, alsof het no-go area is.Als project-kunstenaar van Haarlem-Oost heb ik een werkboek gemaakt in de vorm van kaarten

met mijn eigen observaties (bijvoorbeeld het feit dat je als je in Haarlem uit de trein stapt bij westen-wind de zee kan ruiken) en gegevens en informatie die kwamen uit veel gesprekken met bewoners, gebruikers en andere betrokkenen uit het gebied. Door deze studies en de verbinding die ze hebben met de transformaties die gaan plaatsvinden in Haarlem Oost ontstonden de opdrachten. De opdrachten gaan binnenkort van start. Ik hoop dat de invalshoeken van deze kunstenaars en ontwerpers bij zullen dragen aan een nieuwe kijk op deze kant van Haarlem. We zullen in contact blijven.

Marjolijn Boterenbrood, projectkunstenaar.

naam: Nynke Jelles

email: [email protected]

IP-adres: 146.50.216.255bericht:

Naar aanleiding van jullie leuke presentatie in de Toneelschuur zou ik graag de volgende gedachtes in willen brengen: Ruimtegebruik:Volgens het ruimtelijk planbureau zal vanaf 2020 de vraag naar ruimte gaan afvlakken en in de decennia daarna zelfs mogelijk gaan afnemen. We moeten er dus rekening mee gaan houden dat we op een gegeven moment ophouden met groeien en te maken krijgen met krimp, een proces waar een land als Duitsland al langer mee te maken heeft. Ik ben voorstander van het zoveel mogelijk binnen de huidige bebouwde contouren intensiveren waardoor de door jullie

benoemde kwaliteiten van Haarlem (duinen, polder e.d.) behouden kunnen blijven. Eventueel kan er langs de randen zelfs hier en daar wat worden opgeruimd. De beperkte uitbreidingsmogelijkheden die Haarlem überhaupt heeft wijzen natuurlijk ook in deze richting.Strategie voor de toekomst:Beperkte uitbreiding betekent in mijn ogen niet dat we vanaf nu alleen nog maar gaan conserveren. Als het goed is blijft een stad zichzelf continue vernieuwen en veranderen. De plekken die nu niet mooi zijn, zoals de entrees en verouderde woon en werkgebieden kunnen we in de toekomst herontwikkelen. De mogelijke (her)ontwikkelingsgebieden hoef je wat mij betreft niet per direct aan te pakken, ook al zijn het doornen in het oog en zou je het liefst morgen beginnen. Het zijn de reserves waar we op termijn nog wat mee kunnen, die kunnen worden ingezet indien nodig en haalbaar. Voor deze ‘strategische’ gebieden is het wel belangrijk dát we er op termijn iets mee kunnen, bijvoorbeeld door slim grondbeleid en RO-beleid, zodat er genoeg flexibiliteit is om te veranderen en sturen mogelijk is. Dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat we een zonering aanbrengen in de Waarderpolder waardoor langzamerhand aan de west-en oostrand woningen in plaats van bedrijven kunnen komen, of een mix zoals door jullie in de Stekker is voorgesteld. Ook moet worden voorkomen dat we door een afnemende ruimtevraag te maken krijgen met leegstand van verouderde woon-en werkgebieden.

WEBLOG .WEBLOG.WEBLOG .WEBLOG.


Bereikbaarheid van Haarlem:Ik ben in principe tegen het bouwen voor de piekbelasting en voorstander van gespreid gebruik. Wel zou mijns inziens de doorstroming voor de gewone dagen nog moeten worden verbeterd en de ‘ ring’ beter moeten worden gebruikt. (Er zijn al vergevorderde plannen voor een betere ontsluiting van Haarlem-Noord via de Waarderpolder en de Schoteroogbrug en een beter gebruik van de Oude Weg in het plan Spoorzone waarbij de kruising met het spoor wordt verplaatst).

Tunnels bouwen, zoals jullie in de Stekker suggereren, zou t.b.v de dagelijkse doorstroming van de ring eventueel een oplossing zijn, bijvoorbeeld om een betere aansluiting vanaf de Schipholweg naar de Randweg te creëren. Maar vermoedelijk zijn dit te kostbare en ingrijpende ondernemingen.

Bereikbaarheid van het strand:De bereikbaarheid van het strand zou wat mij betreft niet moeten worden opgelost middels tunnels. Want ook al bouw je drie tunnels naar Zandvoort, ze blijven volstaan als er geen goede parkeergelegenheid ter plekke is. Er is om een of andere reden al wel een vrije busbaan langs de Boulevard gemaakt. Het lijkt me logisch deze baan door te zetten en de bussen via de Zeeweg en/of via de voormalige trambaan, parallel aan de Zandvoortselaan, vrij en dus snel, door te laten rijden. Die bussen rijden dan van en naar P&R plekken aan de randen van de stad. Haarlem zou het openbaar vervoer naar het strand sowieso beter moeten promoten door al vanaf de A9 aan

te geven waar de P&R-plekken zijn. Dan kan je bijvoorbeeld parkeren bij de IKEA /station Spaarnwoude (evt. parkeerlaag erop) en verder met bus of trein.

Snelle bus:Aparte busbanen, laat staan tunnels, voor snelle bussen in oude binnensteden vind ik niet samengaan. Ga voor de grap maar eens in Utrecht kijken hoe de ‘snelle bus’ zich daar, met enkele minuten tijdwinst, door het centrum drukt. Overal zie je vrijliggende plakken beton of asfalt liggen, zijn de bruggen verbreed, de veiligheid en efficiëntie staat voorop ten koste van de ruimtelijke kwaliteit van een historische stad. De vrije busbaan moet in mijn ogen eindigen aan de rand van de binnenstad, de grote tijdswinst van vrije banen wordt namelijk toch gehaald op de toegangswegen.

Een tunnel speciaal voor de Zuidtangent onder het Spaarne en mogelijk onder de Gedempte Oude Gracht is in mijn ogen dan ook ‘out of scale’. De vergelijking met Den Haag zoals jullie die maken vind ik niet opgaan, Haarlem gaat 3 x in Den Haag en beschikt niet over van die grote ruimtes zoals Den Haag die heeft. Kijk maar eens wat een kunstgrepen er nu al moeten worden uitgehaald om de snelle bus op de Gedempte Oude Gracht te krijgen. Ik zou toch proberen de snelle bus via de noordkant het Centraal Station te laten benaderen, evt. via Station Spaarnwoude, en het (subsidie?)geld besteden aan een verbetering van het stationsplein, ook een belangrijke entree van Haarlem.

Ten slotte, jullie gebakken stad vind ik een prima plan, ook de Gedempte Oude Gracht zal er behoorlijk van opknappen. Maar de vraag waar het met Haarlem als totaal heen moet vind ik interessanter dus ik ben benieuwd naar het vervolg op de StekkerinHaarlem.

Groet,Nynke Jelles

“Haarlem is zo saai dat je de wind er kan horen ruisen”

Frans Hals, ca. 1650



“Haarlem is zo saai dat je de wind er kan horen ruisen”

Frans Hals, ca. 1650

De Stekker in Haarlem, www.destekkerinhaarlem.nl

initiatiefnemers:

Thijs Asselbergs Archtectuurcentrale

Postbus 3056

2001 DB HAARLEM

T +31 (0)23 534 6109

F +31 (0)23 531 1210

[email protected]

www.architectuurcentrale.nl

Bureau Arjan Karssen bno

ruimtelijk en indutrieel ontwerp

postbus 2120

2002 CC HAARLEM

T +31 (0)23 5347398

m +31 (0)6 20833197

[email protected]

www.arjankarssen.nl

Mxt landschapschaps architectuur

Marnix Tavenier

postbus 2120

2002 CC HAARLEM

T +31 (0)23 5299811

m +31 (0)6 50526696

[email protected]

De stekker in Haarlem

Documents

Transcript of De stekker in Haarlem