“Reeds vroeg in de fusie van het Salvator-

St.-Ursulaziekenhuis en het Virga Jessezie-

kenhuis werd besloten om zo snel mogelijk

naar één spoedgevallendienst te gaan. Dit

biedt voordelen naar organiseren van wacht-

diensten, aanbod van zo breed mogelijke ge-

specialiseerde zorg, inzet van materialen en

middelen, enz. Het uiteindelijke doel: patiën-

ten zo goed mogelijk kunnen helpen,” aldus

dr. Vantroyen.

Hoe is de spoedgevallendienst tegenwoor-

dig georganiseerd?

Luk Celus: “Onze dienst is opgesplitst in vier

aparte zones: een zone voor kinderen, een

zone voor patiënten waarvan we verwachten

dat ze met een beperkt aantal onderzoeken

en zorg terug naar huis kunnen, een zone voor

niet-dringende patiënten die wellicht wel op-

genomen worden en een zone voor ernstige

spoedgevallen. De triageverpleegkundige be-

paalt wie in welke zone terecht komt. Hij of zij

maakt meteen bij de aanmelding een snelle

inschatting van het probleem. Zo krijgt de

patiënt de zorgen waar hij recht op heeft en

komt hij of zij in de aangewezen zone binnen

onze dienst terecht. De triageverpleegkun-

dige heeft dus een belangrijke functie in het

geheel. Voor deze manier van werken hebben

we trouwens lof gekregen van het auditteam

tijdens de voorbije accreditatiebezoeken.”

wat is het voordeel van deze werkwijze?

Dominique Leurs: “Een van de voordelen is

dat de patiëntenstromen elkaar niet kruisen.

Kinderen of patiënten met kleinere proble-

men komen bijvoorbeeld niet in de zone met

de kritieke patiënten. Hierdoor worden onver-

wachte confrontaties vermeden en moeten

niet-dringende patiënten niet onnodig lang

wachten omdat meer dringende aanmel-

dingen steeds voorgaan. Elke zone werkt bo-

vendien autonoom met een apart team van

artsen en verpleegkundigen. Een coördinator

- een ervaren verpleegkundige – bewaakt het

overzicht over de zones en stuurt bij waar

nodig”.

Toch kende de fusie van de spoeddiensten

enkele problemen. wat was de reden?

Dr. Vantroyen: “Ondanks intensieve voorberei-

JESSALINEA20

Van een verstuikte enkel tot een zwaar verkeersongeval, van een baby met

koorts tot een oncologische patiënt met ademnood… het aanbod op een

spoedgevallendienst is groot. Om zo goed mogelijk tegemoet te komen aan

deze brede zorgvraag werd de spoedgevallendienst van het Jessa ziekenhuis

in 2011 gereorganiseerd. Medisch diensthoofd en urgentie-arts dr. Barbara

Vantroyen en hoofdverpleegkundigen Luk celus en Dominique Leurs geven

tekst en uitleg.

De spoedgevallendienst doorgelicht

vlnr: Luc Celus, dr. Barbara Vantroyen en Dominique Leurs

Een duidelijke verwijsbrief

van de huisarts

biedt zeker een meerwaarde.

""

ding waren er inderdaad wel wat problemen.

Zo vroeg het werken in zones van onszelf al

een aanpassing. Je kan een manier van wer-

ken die je jarenlang gewoon bent immers niet

van vandaag op morgen overboord gooien.

Bovendien was het in de periode waarin we

fuseerden erg druk op de beide campussen

en leidde het ‘verdubbelde aanbod’ tot orga-

nisatorische problemen zoals doorstroming

naar het beddenhuis en transporten naar de

andere campus. Hierdoor werden de wacht-

tijden bij momenten te lang. Daarnaast von-

den er tegelijkertijd verhuizingen van ver-

pleegafdelingen plaats waardoor niet alle

capaciteit ten volle beschikbaar was. En last

but not least waren de afspraken met de ver-

schillende disciplines niet steeds gelijk over

de beide campussen. Ook dit leidde tot aan-

passingen, zowel op spoedgevallen als bij de

orgaanspecialisten.

De medische organisatie op de spoedafde-

ling van het Jessa ziekenhuis is anders dan

in sommige andere ziekenhuizen. waarom?

Dr. Vantroyen: “We werken met gekwalifi-

ceerde urgentieartsen die instaan voor de

opvang, stabilisatie, diagnosestelling en pri-

maire behandeling. Waar nodig vragen we

advies van andere ziekenhuisspecialisten.

De urgentiearts kan autonoom beslissen over

ontslag of opname van een groot aantal van

de patiënten op spoed. In geval van opname

verwijzen we de patiënt verder naar een zie-

kenhuisspecialist. De patiënt krijgt dan de

nodige voorschriften voor de eerste uren mee

zodat de collega op de afdeling de tijd heeft

om de patiënt in zijn planning op te nemen.

Uiteraard zijn er ook een aantal indicaties die

van meet af aan een interdisciplinaire aanpak

vereisen zoals pediatrie, operatieve indica-

ties, (interventionele) cardiologie. Hiervoor

hebben we de nodige afspraken en er is regel-

matig overleg tussen alle betrokkenen. Kort-

om: onze taak op spoed gaat, in tegenstelling

tot sommige andere spoeddiensten, verder

dan alleen de initiële opvang en stabilisatie.

De manier van werken op je spoedafdeling is

een beslissing die een ziekenhuis maakt af-

hankelijk van de mogelijkheden (architectuur,

beschikbare staf,…). Eén van de grote voor-

delen van onze werking is dat de orgaanspe-

cialisten hun werk beter kunnen organiseren

omdat de diagnostiek door de urgentieartsen

gebeurt. Zij kunnen hierdoor de patiënt zien

op een ogenblik dat alle onderzoeken uitge-

voerd zijn en er vaak al een correcte behande-

ling gestart is.”

Hoe verloopt de doorstroming naar de an-

dere campussen?

Luk Celus: “Dit gebeurt via intercampus trans-

porten. We beseffen dat dit een invloed heeft

op de beleving van de patiënt en zijn familie,

maar op dit ogenblik kan het niet anders. Een

Pendelambulance voert de ritten uit en indien

nodig voorzien we in verpleegkundige of me-

dische begeleiding. Ook hierover zijn goede

afspraken. Zo zal een pas geopereerde pa-

tiënt bijvoorbeeld nooit naar de andere cam-

pus vervoerd worden. Voor een Intensieve

Zorgen patiënt gebeurt dit soms wel, maar

met de nodige voorbereidingen. We besteden

ook heel wat extra aandacht aan de telefo-

nische briefingmomenten tussen de afdelin-

gen. Dit gebeurt via de SBAR-methode, een

methode voor een veilige patiëntenbriefing.

Patiënten kunnen tot 22u op hun kamer op

campus Salvator toekomen. Wordt het later,

dan blijft de patiënt op spoedgevallen over-

nachten en gebeurt de transfer de volgende

ochtend. Deze hele periode blijft de patiënt

onder medisch toezicht van de aanwezige ur-

gentieartsen.”

waar houden huisartsen bij verwijzing van

patiënten best rekening mee?

Dr. Vantroyen: “Een duidelijke verwijsbrief is

zeker een meerwaarde. Dit helpt de triagever-

pleegkundige bij het bepalen van de urgentie-

SPOEDgEVALLEN

JESSALINEA 21

1. Een duidelijke verwijsbrief helpt de triageverpleegkundige bij het bepalen

van de urgentiegraad en geeft de urgentiearts de nodige info uit de eerste

lijn. Contacteer ons indien nodig gerust voor een telefonische briefing.

2. Help patiënten hun verwachtingen over wachttijden realistisch te houden.

Een standaard patiëntencontact op spoed met enkele technische en/of labo-

onderzoeken neemt al snel tot 3 uur in beslag.

3. Op de spoedgevallendienst is niet alle medicatie in voorraad en de zieken-

huisapotheek is niet 24/24u open. Daarom adviseren we patiënten om hun

thuismedicatie voor de eerste dag mee te brengen, samen met een lijst van

deze medicatie.

tips voor de huisarts SAMENgEvAt

vlnr: Luc Celus, dr. Barbara Vantroyen en Dominique Leurs

We werken met gekwalificeerde urgentieartsen

die instaan voor de opvang, stabilisatie,

diagnosestelling en primaire behandeling.

""

SPOEDgEVALLEN

JESSALINEA22

graad en zorgt ervoor dat onze urgentieartsen

de nodige informatie uit de eerste lijn krijgen.

Indien nodig kan de huisarts ons ook steeds

telefonisch contacteren voor een briefing.

Elke huisarts krijgt trouwens een verslag van

het spoedcontact, op voorwaarde dat de pati-

ent bij de inschrijving de naam van de huisarts

heeft laten registreren. Is de huisarts op een

elektronisch verzendingssysteem aangeslo-

ten, dan krijgt hij of zij dit verslag elektronisch

toegestuurd. Op die manier komen de spoed-

gegevens zo snel mogelijk bij de huisarts te-

recht en is de opvolging van de zorg verzekerd.

Bij verwijzing van patiënten is het ook belang-

rijk om de patiënt realistische verwachtingen

mee te geven. Resultaten van een bloedname

nemen gemakkelijk 1,5 tot 2 uur in beslag op

het laboratorium zelf. Reken daar de vooraf-

gaande anamnese en het klinisch onderzoek

door de arts bij en de bloedname door de ver-

pleegkundige, dan is de patiënt vaak al 2 tot 3

uur op spoed vooraleer de resultaten gekend

zijn.

Bovendien streeft de opnamedienst naar

een zo juist mogelijke opnameafdeling voor

de patiënt. Bij een onvoorziene opname is

er uiteraard nog geen bed gereserveerd. Het

duurt dan vaak enige tijd vooraleer een ge-

schikte kamer op de juiste afdeling vrij en

gepoetst is. Vanuit spoedgevallen proberen

wij die wachttijd te beperken door een kamer

aan te vragen van zodra duidelijk is om welke

pathologie het gaat en voor welke discipline

de patiënt opgenomen moet worden. In veel

gevallen is dit al snel duidelijk (bijvoorbeeld:

een nierkoliek). Maar bij andere problemen

zoals bovenbuikpijn zijn er vaak onderzoeken

nodig vooraleer we hier zicht op krijgen. Ten

slotte is het ook nuttig dat de patiënt alle me-

dicatie mee brengt die hij thuis neemt, alsook

een lijst met deze medicatie. Niet alle medi-

catie is namelijk onmiddellijk beschikbaar op

spoedgevallen. Zo kan de patiënt toch steeds

zijn noodzakelijke thuismedicatie krijgen op

de spoedgevallendienst.”

Spoed is een grote dienst binnen het zie-

kenhuis, hoe gaan jullie daar mee om?

Dominique Leurs: “Onze spoed is inderdaad

een grote dienst, niet alleen binnen het zie-

kenhuis, maar met de ruim 43.000 patiënten-

contacten per jaar behoren we ook binnen

België tot de grotere diensten. En dat schept

extra uitdagingen. We moeten er met ons

team - ruim 75 medewerkers: artsen, ver-

pleegkundigen, ambulanciers en secretares-

sen - continu voor zorgen dat de individuele

patiënt in deze grote patiëntenstroom krijgt

waar hij recht op heeft, en liefst nog een beet-

je extra. Het komt er dus op aan om naast de

basiszorg ook alles rond die basiszorg te be-

waken. Ik denk dan aan wachttijden, comfort,

doorstroming en dergelijke. Zelfs opleiding

van onze medewerkers, die te maken krijgen

met alle domeinen van de gezondheidszorg,

vraagt een heuse investering. We willen im-

mers garant staan dat degene die met de

ziekenwagen bij de patiënt aan huis komt of

degene die de eerste opvang op spoed doet,

biedt wat de klant van hem verwacht: spoed-

gevallenzorg van een hoog niveau”.

spoedgevallen spoedgevallen@jessazh.be

secretariaat administratie.spoedgevallen@jessazh.be

contactgEgEvENS:

eigen deelwebsite voor SpoEDgEvAllENDiENSt

Sinds kort is de website van het ziekenhuis uitgebreid met een ‘deelwebsite’

spoedgevallendienst. Hier vindt u meer info over de concrete werking van de

spoedgevallendienst, maar bijvoorbeeld ook over het Manchester Triage Sys-

teem. u bereikt de deelwebsite via www.jessazh.be/spoedgevallendienst.