De Sleutel, nr. 2, 2012

32
2 2 Jaargang 39 - februari 2012 Jaargang 39 - februari 2012 Bisschop Wiertz zag op Filippijnen glimlach van de hoop Met ‘de Limburgse’ naar Lourdes Bisschop Wiertz zag op Filippijnen glimlach van de hoop Met ‘de Limburgse’ naar Lourdes

description

Het bisdomblad De Sleutel is een maandelijks magazine over geloof en leven in Limburg. Het blad wordt uitgegeven door het bisdom Roermond.

Transcript of De Sleutel, nr. 2, 2012

Page 1: De Sleutel, nr. 2, 2012

22Jaargang 39 - februari 2012Jaargang 39 - februari 2012

Bisschop Wiertz zag op Filippijnen

glimlach van de hoop

Met ‘de Limburgse’ naar Lourdes

Bisschop Wiertz zag op Filippijnen

glimlach van de hoop

Met ‘de Limburgse’ naar Lourdes

Page 2: De Sleutel, nr. 2, 2012

Paulus Reizen organiseert groepsreizen naar bijzondere plaatsen in de christelijke wereld,

zoals Rome, Assisi, Lourdes, Santiago en Israël.

www.paulusreizen.nl024 - 381 81 98

U verblijft in goede hotels en reist onder deskundige reisleiding

Ook maatwerk voor uw eigen gezelschap

advertentie paulus 90x131:Layout 1 19-12-2011 16:43 Pagi

jaar

45

Het Grootseminarie Rolduc blijft trouw werkenaan de boodschap van de Rooms-Katholieke Kerk.

Om deze boodschap uit te kunnen dragen zijn goed opgeleidepriesters nodig. Uw steun is daarbij onontbeerlijk en van

levensbelang voor de toekomst van de kerk. Stel het erfdeeldat wij nalaten aan de volgende generatie veilig.

Geef om de boodschapsteun het Grootseminarie Rolduc

Uw giften worden met de grootste zorg aangewend

Paredis Stichtingvorming van priesters,

kandidaten voor het priesterschapen permanent diaconaat

De Paredis Stichting is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

CorrespondentieadresHoogstraat 75954 AA Beeseltel. 077 - 4742012

BankrelatieING rekeningnummer

28 18 327ABN-AMRO rekeningnummer

48.19.60.228t.n.v. Paredis Stichtingte Roermond

DSL201201_7 januari12.indd 2 22-12-2011 12:10:06

Voor vrijwilligers in de parochie die méér willen

Voor meer informatie: www.catechistenopleiding.nl045 – 5466930 of mail naar:[email protected]

deeltijdopleiding tot catechist,parochieassistent of parochiecatecheet

Priester- en diakenjubilea 2012 60 jaar priesterop 29 maartZEH W. Beenders, Pastoor Ruttenhofje 6 te 6088 HN Roggel (emeritus)ZEH H.W.M. Reijnen, Hoefstraat 39 te 6598 AM Heijen (pastoor)

50 jaar priesterop 7 aprilZEH drs. L.A.M. Arts, Lavendelstraat 13 te 6641 BW Beuningen (GLD) (emeritus)ZEH P.L.M.J. van Can, Kerkstraat 3 te 6451 CV Schinveld (emeritus)ZEH J.H.W. van Hoef, Veerweg 6 te 5973 NS Lottum (emeritus)HEH mgr. dr. G.P. Stevens, Douvenrade 1 te 6419 AA Heerlen (emeritus)ZEH H.W.A. Valk, Volantruwe 9 te 6218 EH Maastricht (emeritus)

40 jaar priesterop 21 meiZEH W.J. Kobelé M.Sc., Van Geusauplein 2 te 6245 GC Eijsden (emeritus)ZEH J.J.P. Peeters, Pastoorstraat 5 te 5971 BZ Grubbenvorst (pastoor)

25 jaar priesterop 13 juniZEH J.W. Berkemeijer, Kerkplein 1 te 6096 AK Grathem (as- sistent)ZEH C.J.M.C. Dieteren, Burg Aquariusstraat 19 te 6081 AV Hae-len (pastoor)ZEH J.L.J. Kreuwels, Nassaustraat 90 te 6043 ED Roermond (pastoor)HEH mgr. dr. H.M.M. van Megen, P.O. BOX 31671 te MW- Lilongwe 3 (dipl.dienst Vaticaan)HEH mgr. ing. R.N. Merkx, Abdijhof 1 te 6041 HG Roermond (pastoor-deken)ZEH A.G.J. Pierik, Onder de Bomen 2 te 6017 AL Thorn (rector)ZEH M.J.M. Proksch M.Sc., Paulus Potterstraat 6 te 5914 VE Venlo (pastoor)op 10 oktoberZEH J.M. Burger, Rijksweg 73 te 6325 AB Berg en Terblijt (pastoor)

25 jaar diakenop 21 novemberEH J.A.I. Moberts, Op de Nobel 19 te 6411 GD Heerlen

- advertenties -

Page 3: De Sleutel, nr. 2, 2012

inhoud“Opvallend bij mijn reis naar de Filippijnen was een grote vriende-

lijkheid van de mensen aldaar. Natuurlijk we weten dat Aziaten zeer hoffelijk zijn en glimlachend je tegemoet treden. Maar bij diverse bezoeken aan onafzienbare krottenwijken waar tienduizenden men-sen huizen in op elkaar gestapelde blik-ken en dozen is het toch opmerkelijk dat ook dáár volwassenen en kinderen je vriendelijk glimlachend aankijken en be-groeten. Zelf voel je je eerder beschaamd als voyeur en indringer in hun ellende. Voor mij was die glimlach veelzeggend: de glimlach van de hoop!” Dat zei bis-schop Frans Wiertz bij terugkomst van zijn missiereis door de Filippijnen. Vanaf pagina 10 een uitgebreid reisverslag

Het is niet de meest bekende Limburgse kunstenaar maar wel

een opmerkelijke: de priester-schilder Jean Adams. In Nunhem - zijn laatste standplaats als pastoor - wordt zijn ge-dachtenis hoog gehouden. Dat blijkt op-nieuw uit de expositie die in het Leudal-museum in Haelen wordt gehouden met werken van de promi-nente, voor-malige Nun-hemse dorpspas-toor. Bart van de Ven-ne stelde de tentoonstel-ling samen

Kerk en carnaval hebben de naam zich onderling te verhouden als

water tot vuur. Vroeger ging dat niet sa-men, mocht dat zelfs niet samengaan. Toch zijn er nog altijd geestelijken die niet alleen in de kerk water bij de wijn doen en met recht en reden opkomen voor een goede viering van ‘vasten-avond’. Pastoor Jos L’Ortye uit Nuth bij-voorbeeld. Een ‘bekeerling’ zo blijkt…

16

Dit jaar is het precies 150 jaar ge-leden dat de verschijningen van

Maria in Lourdes werden erkend. Daar-mee is het Zuid-Franse plaatsje precies anderhalve eeuw een officiële bedevaart-plaats. De Organisatie Limburgse Bede-vaarten biedt ook dit jaar weer geheel verzorgde reizen naar Lourdes aan. Maar de organisatie doet nog veel meer dan dat. Daarvan geven we in kort bestek een overzicht

3JANUARI 2012 DE SLEUTEL

19 Dit jaar is het al weer 135 jaar geleden dat Tienray van paus Pius

IX de eretitel kreeg van Klein-Lourdes. Een bijzondere erkenning ook van Tien-ray als bedevaartsplaats. Het is daarmee de enige plaats in Nederland waar dezelf-de rechten en plichten gelden als in Lour-des zelf. Dit jubileum wordt bijzonder ge-vierd op zaterdag 11 februari, de feestdag van Onze Lieve Vrouw van Lourdes

1

22

32

En verder2 Priester- en diakenjubilea 20126 Loewende Klokken24 Liturgische kalender24 Kathedraalkalender25 Geloof in de praktijk26 Geschiedenis bisdom Roermond28 Fotoreportage30 Agenda’s bisschoppen31 Puzzel

Page 4: De Sleutel, nr. 2, 2012

4 De Sleutel februari 2012

TEKST FRANS VAN GALEN | FOTO’S BISDOM ROERMOND

4

Prentjes uit de rijke Rooms Katholieke cultuurTastbare tekens van heilbrengende symbolen en rituelen, in het bijzonder de sacramenten.Prijs: € 28,95Bestelnr. 3280

Voor dit kijkboek, bedoeld voor iedereen, katholiek of niet, koos Frans Pluijmaekers hon-derden prentjes uit zijn verzameling. Meest Nederlandse, maar ook Belgische, Duitse, Franse, uitgegeven tussen eind negentiende eeuw en 2011 en dan vooral uit de tijd van ‘het rijke Roomse leven.’ Deze prentjes laten een enorme schat aan rituelen en symbolen zien. In de sa-cramenten komt veel daarvan bij elkaar, zij vormen de leidraad van dit boek. Per hoofdstuk komen doopsel, vormsel, biecht, eucharistie, huwelijk, priesterschap en laatste sacramenten aan de orde. In de R.K. kerk zijn dit de rituelen, waardoor de gelovige in het bijzonder het heil ‘medegedeeld’ krijgt. Deze ‘heilsmiddelen’ zijn dan ook veel verbeeld op prentjes, die dienen om de gelovige te leren en te herinneren aan de genade, die zij hem bieden. Als extra thema is ‘tijd’ toegevoegd, met prentjes die getijdengebed en kerkelijk jaar in beeld brengen. Om een goed begrip te krijgen van afgebeelde symbolen en rituelen is informatie over de sacramenten zelf noodzakelijk. Catechete Susan Verspaandonk (oud- Kairos studente) geeft die informa-tie in een vlotte, vertellende stijl, met de nodige diepgang, theologisch verantwoord. Schrij-vend vanuit een gelovige optiek geeft zij - zeker voor outsiders, maar ook voor insiders - vaak een verassende kijk op betekenis van sacramenten, de praktijken en de prentjes.

NIEUW!Blijf dit doen – 1e H. CommunieprojectHandleiding Prijs: € 20,00Bestelnr. 3305Werkboek Prijs: € 12,50Bestelnr. 3306

Een gloednieuw fris en uitdagend communieproject met veel actie voor kinderen van 7-8 jaar. Ook ouders hebben een actieve inbreng. Het project bestaat uit acht kinderbijeenkomsten: zes voor, en twee na de eerste Communie. Daarnaast zijn er twee ouder/kind bijeenkomsten voor-zien. Het project is geschreven door catechete Liesbeth Stalmeier in opdracht van het bisdom Rotterdam. Het heeft dezelfde opzet als het succesvolle vormselproject ‘In Vuur en Vlam’: een mooie vormgeving, veel sfeer en actie verantwoorde inhoud en gebruiksgemak voor de begeleiders. De bijeenkomsten zijn zorgvuldig getimed en getest in de praktijk. Het project wordt ondersteund door het Officium Catecheticum van Nederland. Met prachtige illu-straties van Els van Egeraat. De verhalen en werkvormen nemen de kinderen mee in de grote thema’s van onze traditie:1. De Naam: De kinderen leren God kennen als ík zal er zijn’.2. Manna: Vertrouwen op God die er altijd voor ons is.3. Huis van God: Thuis zijn in het huis van Jezus’ Vader.4. Heel!: Geloven in genezing en vergeving.5. Vijf broden en twee vissen: Het wonder van luisteren en delen.6. Blijf dit doen: Hoe we in de eucharistie leren Jezus’ opdracht na te volgen.7. Jezus is bij ons!: Aan tafel zitten met de Emmaüsgangers.8. De familie van de kerk: Hoe het begon: de jonge kerk en nu wij!

Van wrok tot vergevingDe sleutel tot geluk

Auteur: Francisco UgartePrijs: € 5,50Bestelnr. 3259

We willen allemaal gelukkig zijn. Maar misschien zijn veroordeling en wrok voor de meeste mensen wel de grootste belemmering tot geluk. We kunnen eenvoudig zien hoe wijdverbreid dit probleem van wrok en veroordeling is: let maar eens op de kritische toon in vele gesprek-ken, de boosheid, de klaagzangen en klachten, de zelfrechtvaardiging, negatieve gedachten, irritaties, verwijdering tussen de ene en de andere persoon, onmin in families, echtscheidin-gen, het zinnen op wraak of het eisen van gerechtigheid, arbeidsconflicten, sociale onrust en ook conflicten tussen naties. Dit boek gaat de confrontatie aan met dit probleem, bestudeert het en biedt perspectief voor oplossingen. De bestudering van vergeving is een moeilijk on-derwerp, maar nog moeilijker is het om deze deugd in praktijk te brengen. Tegelijkertijd is het een van de belangrijkste middelen voor de verwezenlijking van geluk. Vergeving kan name-lijk op een fundamentele manier wrok als belangrijkste obstakel voor geluk oplossen.

Centraal adres: Postbus 980, 6040 aZ roermond t: 0475-386825 f: 0475-386806 e: [email protected] Website: www.carolushuis.nl Vermeld bij bestellingen svp het juiste bestelnummer.

Page 5: De Sleutel, nr. 2, 2012

5februari 2012 De Sleutel

SMILE OF HOPEOpvallend bij mijn reisonlangs naar de Filippijnen was een grote vriendelijkheid van de mensen aldaar.

Natuurlijk we weten ,dat Aziaten zeer hoffelijk zijnen glimlachend je tegemoet treden.

Maar bij diverse bezoeken aan slumsen onafzienbare krotwijkenwaar tienduizenden mensen huizenin op elkaar gestapelde blikken en dozenis het toch opmerkelijkdat ook dáár volwassenen en kinderenje vriendelijk glimlachend aankijken en begroeten. Zelf voel je je eerder beschaamdals voyeur en indringer in hun ellende.

We staan er hier meestal niet bij stildat de Filippijnen niet alleeneen reusachtig groot en talrijk volk is,maar ook dat 80 % van de Filippino’soer-katholiek is en bijzonder leeft met Onze Lieve Vrouw.

Er wonen meer dan 90 miljoen mensenverspreid over 7.000 eilanden.En daarvan zijn er ongeveer 80 miljoen katholiek: meer katholieken dan in Frankrijk en Duitsland bijeen !

Zeer velen leven echt met Jezus en Mariaen met het perspectief van dat het morgen beter zal zijn, zoal niet in deze wereld dan hierna.

Voor mij was die glimlach veelzeggend: de glimlach van de hoop !

Heel indrukwekkend was ons bezoek aan Cebu,een stad van 3 miljoen inwonerswaar kort voor ons bezoek het feest was geweest van Santo Nino, het kindje Jezus.Je gelooft je ogen niet als je op een weekdagduizenden mensen, vrijwel allen jonge ouders met kinderen, de basiliek in en uit ziet stromen,en zich omdraaiend ziet wuiven naar het Kindje Jezus.

Heel tastbaar is hun geloof en heel innig. Met de glimlach van de hoop.

COLOFON De Sleutel

Maandelijks magazine over geloof en leven.

UitgaveKerkelijke Stichting Verkondiging van het bisdom Roermond. Verschijnt 11 maal per jaar. Een (post)abonnement kost € 26,50 per jaar en € 13,25 per half jaar

RedactieFrans van Galen (hoofdredacteur) Stan HoenGijsbrecht Dieteren

RedactiemedewerkersJohan van der Vloet (recensies)

Redactieadres Neerstraat 49, 6041 KB Roermond; tel. 0475-386821; fax 0475-386847e-mail: [email protected]

Vormgeving en drukDrukkerij Hub. Tonnaer b.v.Kelpen-Oler

Administratie/Abonnementen De SleutelPostbus 470, 6040 AL Roermondtel. 0475-386860; fax 0475-386850e-mail: [email protected]

Foto’sFoto-archief bisdom RoermondRedactiemedewerkers De Sleutel

AdvertentiesBorgerpark MediaVlodropperweg 62Postbus 8027, 6060 AA Posterholttel. 0475-711 362e-mail: [email protected]

Een abonnement kan elk moment ingaan en wordt automatisch verlengd, tenzij vier weken voor het einde van een kalenderjaar wordt opgezegd. Ter voldoening van het abonnementsgeld wordt u automatisch een accept girokaart toegezonden.

Adreswijzigingen gaarne vier weken van tevoren met vermelding van het oude en nieuwe adres of door middel van gewijzigde adresband.

© IBR ISSN 0167-3610

Het bisdom Roermond is via het internet te bezoeken op het adres:www.bisdom-roermond.nlwww.de-sleutel.nl

+ Frans Wiertz,bisschop van Roermond

PEFC gecertificeerd

Dit product komt uitduurzaam beheerdbos en gecontroleerdebronnen

www.pefc.orgPEFC/30-31-310

Page 6: De Sleutel, nr. 2, 2012

Loewende Klokken

De Sleutel februari 20126

BIJDRAGEN GIJSBRECHT DIETEREN EN FRANS VAN GALEN

Voor de Dienst Pers en Communicatie van het bisdom Roer-mond voerde Mariëlle Meuffels-Storken twaalf jaar lang het se-cretariaat en voor het bisdomblad De Sleutel het redactiesecreta-riaat. Voor vele abonnees is zij lange tijd een eerste aanspreekpunt geweest. Helaas is Mariëlle een van de dertien werknemers die in het kader van een noodzakelijke reorganisatie binnen het bisdom Roermond eind verleden jaar ontslag kregen aangezegd. Voor Mariëlle betekent dat het einde van een 21 jarig dienstverband met het bisdom, waar zij bij diverse afdelingen ta-ken in de secretariële sfeer vervulde.

Eind januari namen de medewerkers van de Persdienst van het bisdom met pijn in het hart afscheid van haar. Gelukkig heeft zij inmiddels een andere baan gevonden. In haar verdere arbeidzame leven en in haar gezinsleven samen met man Bert en de kinderen Damon en Niki wensen wij haar al-le goeds!

Afscheid van Mariëlle Meuffels

Mgr. Eijk kardinaalOp 6 januari heeft de Heilige Stoel de benoeming door paus Be-nedictus XVI bekend gemaakt van mgr. dr. Wim Eijk tot kardi-naal. De creatie tot kardinaal zal plaatsvinden tijdens het con- sistorie dat de paus heeft samengeroepen voor 18 en 19 februari. De Nederlandse Bisschoppenconferentie heeft verheugd en met dankbaarheid kennisgenomen van de benoeming van mgr. Eijk. De bisschoppen feliciteren hem van harte, bidden voor Gods’ ze-gen en wensen hem veel kracht bij de nieuwe verantwoordelijk-heden die deze benoeming met zich meebrengt.

Wim Eijk is de achtste kardinaal in de Nederlandse geschiedenis en de eerste die voortgekomen is uit de priesteropleiding van het bisdom Roermond. Na zijn opleiding aan Grootseminarie Rolduc en zijn priesterwijding in 1985 in de kathedraal van Roermond, werd Eijk benoemd tot kapelaan in de H. Antoniusparochie in Blerick. Twee jaar later vertrok hij naar Rome. Meteen na zijn afstuderen in 1990 werd hij hoogleraar filosofie en medische ethiek aan het Pauselijk Instituut voor Huwelijk en Gezin (ME-DO) te Kerkrade, alsmede docent ethiek en moraaltheologie aan Grootseminarie Rolduc en het Bossche seminarie St.-Janscen-trum. In 1994 werd hij president van het MEDO-instituut en en-kele maanden later docent moraaltheologie aan de theologische faculteit van Lugano in Zwitserland. Ondertussen bleef hij als docent verbonden aan Rolduc. In 1997 werd Eijk tevens lid van de Internationale Theologencommissie en in februari 1999 werd

hij aangesteld als fulltime hoogleraar in Lugano. In juli van dat jaar werd hij benoemd tot bisschop van Groningen, in december 2007 gevolgd door zijn benoeming tot aartsbisschop van Utrecht. Sinds medio vorig jaar is mgr. Eijk tevens voorzitter van de Ne-derlandse Bisschoppenconferentie.

Mgr. Eijk eind verleden jaar tijdens de laatste Diesviering in Rolduc (foto bisdom Roermond)

Mariëlle Meuffels neemt na 21 jaar afscheid van het bisdom Roermond (foto bisdom Roermond)

Page 7: De Sleutel, nr. 2, 2012

In de nacht van zaterdag 17 op zondag 18 maart wordt in Amsterdam we-derom de traditionele Stille Omgang gehouden worden. Deze traditie is een eigentijdse herden-king van het eucharis-tisch wonder dat aldaar op 15 maart 1345 plaats-vond. Bij de bidtocht in stilte waaraan jaarlijks duizenden pelgrims deel-nemen is ook Limburg altijd goed vertegenwoor-digd. Mede dankzij het speciale busvervoer dat daarvoor wordt geregeld. Zo ook dit jaar.

Tussen 19.00 en 21.15 uur vertrekken dus bussen vanaf diverse opstapplaatsen, mede onder begeleiding van hulpbisschop Everard de Jong, die met de Limburgse pelgrims om 1.30 uur de H. Mis viert in de Amsterdamse Krijtbergkerk. Hieraan vooraf-gaand wordt de omgang door de straten van de stad gelopen en na afloop is er gelegenheid tot het nuttigen van koffie en een broodje. Om 3.45 uur vertrekken de bussen huiswaarts, om tus-sen 6.00 uur en 7.30 uur bij de opstapplaatsen te arriveren.

Meer info over de busreis vanuit Zuid- en Midden- Limburg is verkrijgbaar via (046) 4517414 of [email protected] en vanuit Noord-Limburg via (077) 3981240 of [email protected]. Voor algemene info: www.stille-omgang.nl.

7februari 2012 De Sleutel

Loewende KlokkenTentoonstelling over Vaticanum IIDit jaar is het vijftig jaar geleden dat het Tweede Vaticaans Con-cilie (1962-1965) werd geopend. Aan de hand van archiefstuk-ken, publicaties, foto’s en affiches heeft het Katholiek Documen-tatie Centrum een tentoonstelling samengesteld die de jaren van het concilie doen herleven. Een hoofdrol is daarbij weggelegd voor de tekeningen en aquarellen, die indertijd ‘live’ werden ge-maakt door de Nederlands-Amerikaanse tandarts Frederick Franck.

In de tentoonstelling wordt onder meer aandacht besteed aan de conciliepausen, vooral aan Joannes XXIII: zijn verkiezing, de aankondiging van het concilie en zijn overlijden; voorts aande voorbereiding en openingsceremonie van het concilie, aan vrouwen op en rond het concilie, aan het oecumenische aspect, aan conciliedagboeken, en natuurlijk aan de Nederlandse bis-schoppen in die jaren.

De expositie loopt tot en met 30 april in de bibliotheek van de Radboud Universiteit te Nijmegen. Meer info: [email protected] of (024) 3612457

Voor de jongeren is er ook dit jaar weer een speciaal programma tijdens de Stille Omgang

Limburgse busreis naar Stille Omgang

jong

eren

prog

ram

ma

stil

leom

gang

voorjongeren

van 14tot 30 jaar

st.nicolaaskerkamsterdamwww.stille-omgang.nl/jongeren

Nieuwe nuntiusPaus Benedictus XVI heeft aartsbisschop André Pierre Louis Dupuy benoemd tot nieuwe nuntius in Nederland. Hij volgt mgr. François Bacqué op die met emeritaat gaat. Mgr. Dupuy is een zeer ervaren apostolisch diplomaat. Eerder was hij nuntius in Ghana, Benin en Togo en in Venezuela. Sinds 2005 is mgr. Du-puy apostolisch nuntius bij de Europese Unie. Vanaf 2006 was

hij daarnaast de eerste apostolisch nuntius in het vorstendom Monaco.

Mgr. Dupuy werd op 13 februari 1940 geboren in Soustons in het zuidwesten van Frankrijk. Hij werd in 1972 priester gewijd. Aan de Pauselijke Kerkelijke Academie behaalde hij een graad in de theologie. Hij promoveerde in geschiedenis en canoniek recht aan de Pauselijke Universiteit Gregoriana.

Franck koesterde een grote bewondering voor paus Johannes XXIII die hij op deze wijze afbeeldde

Page 8: De Sleutel, nr. 2, 2012

8 De Sleutel februari 2012

Loewende Klokken

Pauselijke onderscheidingen Eygelshovenaar Paul van den Bongard (69) werd aan het einde van de H. Mis op Eerste Kerstdag benoemd tot Ridder in de Or-de van de Heilige Paus Silvester. De hoge kerkelijke onderschei-ding werd hem uitgereikt door pastoor Marc Heemels. Van den Bongard is al tientallen jaren één van de grote drijvende krachten in Eygelshoven op bestuurlijk en organisatorisch gebied, maar ook als het aankomt op het verrichten van werkzaamheden. Zo was hij twintig jaar penningmeester van het kerkbestuur, bege-leidde hij de integratie met de naburige parochie, initieerde en ondersteunde hij de bouw van de parochiezaal, het oksaal en de realisatie van nieuwe glasvensters in de Oude Kerk. Ook is hij aanspreekpunt en onvermoeibaar medewerker van bijvoorbeeld de klusgroep, is hij collectant, lid van het Gilde van Sint Jan dat via allerlei activiteiten geld probeert in te zamelen voor een le-vensvatbare parochie, actief binnen de Vrienden van de Oude Kerk en op dekenaal niveau van de Dekenale Raad Kerkrade. De oud-directeur van de woningstichting Schaesberg is veelge-vraagd lid van feestcomités , bestuurslid van goededoelenstich-tingen zoals het Laurafonds en medeoprichter en bestuurslid van de Stichting Abel in Landgraaf.

In Kerkrade werden Johan Boerman en echtgenote Corry Colberts afgelopen najaar onderscheiden met de ‘Pro Ecclesia et Pontifice’. Boerman zingt sinds zijn jeugd in diverse koren, ‘kos-tert’ en klust al sinds jaar en dag rond de kerk en verzorgt al twintig jaar de maandelijkse incasso van de kerkbijdrage. Col-berts verzorgt de parochiële was, schenkt aandacht aan de paro-chiezaal, zingt in het koor ‘In Pace’, waarvan ze bovendien pen-ningmeester is, legt contacten bij extra kerkdiensten, is aanspreekpunt op gezette tijden in het parochiekantoor en samen met haar man is ze vraagbaak voor velen.

Eveneens in Kerkrade nam Jan Douven verbouwereerd dezelfde eretekenen in ontvangst vanwege zijn vele verdiensten voor de parochie. Zo was hij actief in de Oudervereniging, het schoolbe-stuur, initieerde hij de Ziekensectie, was betrokken bij het jeugd en jongerenwerk, is hij ruim vijftien jaar klusser in de kerk en coördineert hij de activiteiten in de parochiezaal. Ook is hij reeds 48 jaar lid van het kerkelijk zangkoor, waarvan 28 jaar als secre-taris.

Paul van den Bongard (foto parochie Eygelshoven)

De echtelieden Boerman-Colberts ontvingen uit handen van deken Borghans ieder een onderscheiding (foto Lambertusparochie Kerkrade)

Deken Borghans overhandigde Jan Douven zijn onderscheiding (foto Lambertusparochie)

Page 9: De Sleutel, nr. 2, 2012

februari 2012 De Sleutel 9

Loewende Klokken

PeerkePad IIOp 14 januari werd in Klooster Wittem een nieuw wandel- en fietsboek gepresenteerd van het PeerkePad: een pelgrimsroute tussen Tilburg en Wittem, genoemd naar de bekende uit Tilburg afkomstige en in Suriname werkzame redemptorist Peerke Don-ders (1809-1887). ‘PeerkePad II’ is de titel van een vervolg op het succesvolle wandelboek dat in 2009 uitkwam bij gelegenheid van de 200e geboortedag van deze medebroeder van de in Wit-tem vereerde Gerardus Majella. De nieuwe uitgave bevat naast een geactualiseerde wan-delroute van 160 kilome-ter ook een bijna 500 ki-lometer lange fietsroute. Het 258 pagina’s tellen-de, rijk geïllustreerde boek geeft niet alleen een duidelijke routebe-schrijving, maar ook uit-gebreide achtergrondin-formatie over het religieus erfgoed langs de route. De website www.peerkepad.nl on-dersteunt het boek met actuele informatie.

Pelgrimstocht in kader van VastenaktieIn het kader van de jaarlijkse Vastenaktie, werd vorig jaar voor de eerste keer een sponsorpelgrimstocht georganiseerd. Die bleek voor herhaling vatbaar. Een tocht die naast een sportieve inspanning ook een financiële component heeft. Want komt de tocht de deelnemers zelf ten goede, het sponsorgedeelte is be-doeld voor het werk van de Vastenaktie in Ethiopië. De Pel-grimstocht is een wandelvierdaagse die van donderdag 29 maart tot en met zondag 1 april wordt gehouden. De tocht voert vier dagen lang door het schitterende Zuid-Lim-burgse landschap over eeuwenoude bedevaartroutes. Deelnemers wandelen langere afstanden gecombineerd met bezinning en ver-

stilling. Ingebed in het programma zijn interessante middag- en avondprogramma’s waaraan deel genomen kan worden.

De Pelgrimstocht is ook een sponsorloop, waarbij iedere deelne-mer minimaal € 500,- aan sponsorgeld verzamelt voor het werk van Vastenaktie in Ethiopië. Dit lijkt een hoog bedrag, maar de ervaring leert dat de omgeving enthousiast reageert op verzoeken om sponsoring! Daarnaast bedragen de deelnamekosten voor lo-gies, eten en drinken € 300,- per deelnemer. Gemiddeld wordt per dag 20 kilometer afgelegd. Overnacht wordt in (voormalige) kloosters en op historische locaties. Meer info: www.vastenaktie.nl/pelgrimstocht

Omslag van het nieuwe wandel en fietsboek

Gezinsweekend verenigtIn het derde weekend van januari vond het vierde gezinsweekend plaats in Steyl waaraan 84 mensen uit 14 gezinnen deelnamen. ‘Over engelen en mensen’ was het thema. Daarover handelden de inleidingen bij de volwassenen, dat thema stond centraal bij de activiteiten van de tieners en de kinderen bij wie sport en spel centraal stonden.

Het volgende gezinsweekend is gepland voor het weekend van 16 november!

Blijde gezichten tijdens een fijn gezinsweekend…(foto bisdom Roermond)

Page 10: De Sleutel, nr. 2, 2012

10 De Sleutel FeBRuARI 2012

MISSIE

Bisschop na terugkeer van missiereis:

‘Bevolking Filippijnen liet mij glimlach van de hoop zien’“Opvallend bij mijn reis naar de Filippijnen was een grote vriendelijkheid van de

mensen aldaar. Natuurlijk we weten dat Aziaten zeer hoffelijk zijn

en glimlachend je tegemoet treden. Maar bij diverse bezoeken aan onafzienbare

krottenwijken waar tienduizenden mensen huizen in op elkaar gestapelde blikken en

dozen is het toch opmerkelijk dat ook dáár volwassenen en kinderen je vriendelijk

glimlachend aankijken en begroeten. Zelf voel je je eerder beschaamd als voyeur en

indringer in hun ellende. Voor mij was die glimlach veelzeggend: de glimlach van de

hoop!” Dat zei bisschop Frans Wiertz bij terugkomst van zijn missiereis door de

Filippijnen. Een uitgebreid reisverslag.

De bisschop bezocht de archipel van 10 tot en met 20 januari, samen met zijn vi-caris voor missiezaken, drs. Ton Storc-ken, en met Emile Ramakers, die de fo-to’s bij dit reisverslag maakte. “We staan er hier meestal niet bij stil dat de Filippij-nen niet alleen een reusachtig groot land met talrijk volk is, maar ook dat 80% van de Filippino’s oerkatholiek is en bijzon-der leeft met Onze Lieve Vrouw. Er wo-nen meer dan 90 miljoen mensen ver-spreid over 7.000 eilanden. En daarvan zijn er ongeveer 80 miljoen katholiek.” Het land is daarmee na Brazilië en Mexi-co het grootste katholieke land ter wereld. “Meer katholieken dan in Frankrijk en Duitsland bijeen! Zeer velen léven echt met Jezus en Maria en met het perspectief

TEKST GIJSBRECHT DIETEREN | FOTO’S EMILE RAMAKERS Vergezicht over de miljoenenstad Manilla

Page 11: De Sleutel, nr. 2, 2012

11 FeBRuARI 2012 De Sleutel

dat het morgen beter zal zijn, zoal niet in déze wereld dán hierna,” aldus de bis-schop.Na een reis van twaalf uur, begon de bis-schop zijn bezoek in Manilla, de hoofd-stad van de Filippijnen, op het eiland Lu-zon. Manilla is het politieke, wetenschappelijke en culturele centrum van de Filippijnen. Sinds enkele maanden heeft Manilla een nieuwe aartsbisschop, de 32ste in de geschiedenis, in de persoon van de 54-jarige mgr. Luis Tagle, die daarmee ook primaat van de Filippijnen is. Hij is de opvolger van kardinaal Ro-sales die op zijn beurt in 2003 de legenda-rische kardinaal Sin opvolgde.

Mission Society of the PhilippinesZich verplaatsend door het drukke ver-keer - “iedereen staat er voortdurend in de file en op alle openbaar vervoer vind je de sticker ‘how is my driving’ met telefoon-nummer dat je kunt bellen als je vindt dat de chauffeur een hork is” - bezocht de bisschop als eerste het generalaat van de Mission Society of the Philippines (MSP). Dit is een sociëteit van aposto-lisch leven volgens pauselijk recht, opge-richt in 1965 door de bisschoppenconfe-rentie van de Filippijnen, met als hoofddoel het missioneren in alle conti-nenten. Inmiddels is de MSP werkzaam in vijf continenten en twaalf landen. Neder-land, en meer specifiek Venlo, waar ze sinds 2006 actief zijn in de parochiepasto-raal, was de eerste plek in Europa waar de paters van deze sociëteit zich vestigden. De bisschop ontmoette in Manilla pater Marc, een pasgewijde priester die zich momenteel gereed maakt om naar Venlo te komen. “Hij wacht nog op zijn uit- en inreisvisum en spreekt al behoorlijk Ne-derlands. Hij verwelkomde me met een ‘goedemorgen’ met een zachte ‘g’. Hij is communicatief en open en zal ongetwij-feld snel in Nederland kunnen acclamati-seren.” Aansluitend ging de bisschop naar de ho-telschool van de Broeders van La Salle. Het gebouw van twaalf verdiepingen heeft kantoren, leslokalen voor de hon-derden studenten, een restaurant en een hotel op de bovenste twee verdiepingen.

Hier overnachtte ook de bisschop. Hore-ca-dienstverlening is v oor de Filippino’s big business. Ze zijn bijvoorbeeld in gro-ten getale op talloze cruiseschepen te vin-den. Overigens werkt 10% van de bevol-king in het buitenland. Een bezoek aan de kathedraal van Manil-la stond uiteraard ook op het programma. Het is sinds 1591 de achtste versie op die plek; vele zijn verwoest door aardbevin-gen, de vorige kathedraal tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het huidige kerk-gebouw is van eind jaren vijftig van de vorige eeuw. “Bijzonder om hier in een zijkapel een afbeelding tegen te komen van ‘Onze Lieve Vrouw van Alle Vol-ken’, welke verering in Amsterdam zijn oorsprong vindt, hetgeen ook keurig staat uitgelegd in een tekst bij de afbeelding.”

SloppenwijkenDe Filippijnen kennen een scherpe tegen-stelling tussen arm en rijk. Er is sprake van een kleine, rijke elite en een groot arm deel van de bevolking dat veelal on-der het bestaansminimum leeft. Dat kon de bisschop met eigen ogen zien, toen hij met de Salesianer pater Arthur, die aldaar werkzaam is en met wie het contact via een pater uit Weert gelegd was, naar de wijk Parola, vlakbij de haven ging. “On-voorstelbaar wat je daar ziet. Een kwart miljoen mensen leeft hier in vierenzestig

genummerde naamloze steegjes in blik-ken hokken en onderkomens van dozen in het half- of helemaal duister met een beetje huisraad en talloze devotielichten bij plaatjes of beeldjes van heiligen. Het krioelt er van mensen, jonge mensen vooral, die je vriendelijk toelachen. Wat een verschil met de luxe winkelstraten in ons land, waar mensen je, áls ze je al aan-kijken, met een norse blik gadeslaan. Hoe opmerkelijk is dan het vredige, het geluk-kige dat deze mensen in de slumbs uit-stralen. Wat is werkelijk geluk? Wat gaat er in die vriendelijke hoofden aan gedach-ten om?” Manilla, dat 18 miljoen inwoners telt, kent bijna 2 miljoen slumbewoners. De meeste kinderen in deze wijk krijgen geen onderwijs. Zij brengen de dag door met het verkopen van wat spulletjes op straat. De pater bracht de bisschop naar een aan-tal containers in steeg 54. “Een ruimte van een paar meter binnen een mieren-hoop. Hier kan de pater met hulp van en-kele onderwijzeressen 170 kinderen in ploegendienst les en eten geven onder het motto ‘Puso sa puso edukasyon’ oftewel ‘onderricht van hart tot hart’. De pater hoopt op termijn meer kinderen te kunnen opvangen en uit deze leefomstandigheden op te tillen, zodat zij ooit in staat zijn de slumbs te verlaten om zich verder te ont-wikkelen. Ik maakte er ook kennis met

De kathedraal van Manilla, de achtste kerk op die plek sedert 1591 toegewijd aan O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen

Page 12: De Sleutel, nr. 2, 2012

12 De Sleutel FeBRuARI 2012

MISSIE

Het zal je (t)huis maar wezen…

Even tijd voor gebed in de kloosterkapelAltijd vriendelijk....

Een deel van de slumbewoners werkt als peller van knoflook

Begeleid door enkele paters bezochten bisschop Wiertz en vicaris

Storcken een deel van de wijk en ontmoetten er groot en klein…

De ontmoeting met de Blauwe Zusters was allerhartelijkst

Page 13: De Sleutel, nr. 2, 2012

13FeBRuARI 2012 De Sleutel

De Mangyan, de inheemse volken op Mindoro leven veelal in afgelegen

dorpen die alleen te voet bereikbaar zijn

Heilige Mis bij de zusters BenedictinessenOntvangst door de zuster Benedictinessen in Calapan

Ook in Cebu zijn sloppenwijken; dit deel moet worden gesloopt in

verband met projectontwikkeling; waar de mensen heen moeten…?

Jaarlijks wordt in Cebu op grootse wijze het feest van St., Nino gevierd; ieder uur van de dag wordt er in de basiliek waar het beeld van het

Christuskind staat de heilige Mis gevierd

Page 14: De Sleutel, nr. 2, 2012

14 De Sleutel FeBRuARI 2012

MISSIE

uitgezonden worden?” De bisschop ging vervolgens met pater Ewald Dinther, die destijds studeerde in het klooster van Steyl en nu al 45 jaar op de Philippijnen werkzaam is, naar een dorp van de Mangyan in de bergen. Twin-tig procent van het gebied is met de auto bereikbaar, vandaar dat de reis te voet werd voortgezet. “Hier kweekt de bevol-king planten om de wouden te herstellen. We gebruikten een lunch bestaande uit wortels en verse kokosmelk, direct lever-baar vanuit de boom. In het plaatselijke parochiecentrum ontmoetten we opnieuw een Missionaris van Steyl, een jonggewij-de priester uit Papoea, en we bezochten een high school geleid door zusters van de Steyler congregaties. Hier worden 150 jongeren uit de oerstammen opgeleid. Op-merkelijk is dat de afgestudeerden terug-keren om aan de lagere scholen bij de stammen les te gaan geven.” De tweede week van de missiereis begon met een bezoek aan zusters Benedictines-sen en aan een seminarie van de Sociëteit van Afrikaanse Missiën uit Cadier en Keer, waarvan ook vicaris Storcken lid is. Dit seminarie in Tagaytay, ten zuiden van Manilla, is hét opleidingsinstituut van de sociëteit voor de missionering in Azië. Ook bracht het gezelschap er een bezoek aan het klooster van de Roze Zusters van Steyl en aan de Theologische Faculteit van de Steyler congregaties. “Indrukwek-kend om nota bene op de dag dat we in de Kerk zijn gedachtenis vieren, hier in Azië

4000 voor Christus, arriveerden mensen vanuit de Indonesische eilanden en het vasteland van Azië. De mensen op de Fi-lippijnen leefden lange tijd zeer geïso-leerd en zonder veel contact met de men-sen uit andere delen van de regio. Ze leefden in kleine gemeenschappen - zoge-heten barangays van enkele tientallen fa-milies, met aan het hoofd een datu. Slechts op enkele locaties waren de ge-meenschappen wat groter. Op het eiland Mindoro maakte de bisschop kennis met de Mangyan, een verzamelnaam voor de acht inheemse volken van dit eiland, te-genwoordig zo’n 10.000 mensen, 10% procent van de totale bevolking. De bis-schop bezocht in de stad Calapan het mu-seum over deze stammen, ooit opgericht door een voormalige Nederlandse pater van de Missionarissen van Steyl. De stammen leven vooral van landbouw. Wat blijft er van hun over? Kennis van schrift en taal? Antropologie? Openluchtmuse-um? Wat kunnen wij eigenlijk voor ze doen?

Priestertekort…In Calapan bezocht het gezelschap ook de kathedraal en de plaatselijke bisschop. “Het bisdom telt 43 priesters op 1,5 mil-joen katholieken,” zei mgr. Wiertz. “En dan spreken wij in ons bisdom van een priestertekort! Maar is dat niet écht missi-onair? Iets geven van je eigen armoede aan landen waar ze het nóg harder nodig hebben. Verklaart dat niet waarom er priesters vanuit de Filippijnen naar ons

een Duitse onderwijzer die hier een jaar van zijn leven geeft om een kleuter-schooltje te runnen voor kinderen van 2 tot 5 jaar, zodat ook de allerkleinsten al-vast kunnen wennen aan een schoolritme en ook voor hen de cirkel van ellende doorbroken kan worden.” Via vicaris Storcken wordt nu bekeken hoe het Mis-siebureau van ons bisdom kan bijdragen aan de salariëring en verbetering van dit onderwijs. Nog verder de wijk inlopend, kon de bis-schop zijn ogen, oren en neus niet gelo-ven. “We liepen letterlijk tussen de uit-werpselen en stortafval. Ja werkelijk, ook hier leven mensen! We liepen er op een zwarte verende substantie die deels uit textielresten blijkt te bestaan. Het moet dienen als wegverharding. Op sommige plekken liepen de mensen er op stelten, om zich door het stijgende water in de steegjes een weg te banen. Des te ontroe-render was in deze omstandigheden dan ook de zegen die de mensen ons kwamen vragen. Voortdurend roepen ze om de ‘blessing’, een korte aanraking van de hand op het voorhoofd. Ik voelde me er verlegen bij.”

Blauwe Zusters van de Maagd van MataraIn weer een andere sloppenwijk, Kalook-an, werken vijf jonge Blauwe Zusters van de Maagd van Matara - van de Limburgse generaal-overste Anima Christi en die ook in Brunssum en Valkenburg kloosters hebben - en drie paters van de mannelijke tak van deze orde. Wederom een heleboel armoede en tientallen kinderen die de bis-schop om de zegen vroegen. En een be-zoek aan een opvanghuis voor jonge zwangere meisjes. “Zij zijn veelal zwan-ger geraakt via een incestueuze relatie. De zusters vangen hen op, ook na de zwan-gerschap. Het huis - met de toepasselijke naam ‘Misericorde’ is er zo vol dat ge-zocht wordt naar een tweede onderko-men. Ik heb veel respect voor het geloof, de hoop en de liefde die vanuit dit huis uitstraalt,” zo zegt mgr. Wiertz. De eerste menselijke bewoning van de Fi-lippijnen dateert van minimaal 50.000 jaar geleden. Veel later, vanaf ongeveer

Groepsfoto met de gasten uit Limburg…

Page 15: De Sleutel, nr. 2, 2012

15FeBRuARI 2012 De Sleutel

wijk bezocht dat mogelijk door het Mis-siebureau financieel ondersteund kan worden. De wijk moet overigens wijken vanwege projectontwikkeling, maar waar de bevolking heen moet is de vraag.. Teruggekomen in Roermond, na twee we-ken Filippijnen, stelt bisschop Wiertz een land te hebben gezien dat veel ellende kent, maar waar hoop geput wordt uit het leven in een beter leven. Een land ook van een kleurrijk geloof. “Maar wat me bovenal bij blijft is die altijd aanwezige glimlach op de gezichten.”

die elke keer voor een enorme toestroom van mensen zorgen. “Bij elke mis wordt uitgebreid gepreekt en gezongen. Over vi-taliteit van de Kerk gesproken...” Ook bezocht het gezelschap een parochie met een centrum voor kinderopvang. De parochie telt 50.000 parochianen, twee vaste priesters en één assistent. Er zijn acht catechisten werkzaam. De opleiding tot catechist duurt vier maanden. Ook zijn er twee scholen met 5.000 leerlingen. Sa-men met de aldaar werkzame zusters van de Heilige Harten van Jezus en Maria wordt een educatief project in de sloppen-

te bidden op voorspraak van de heilige Arnold Janssen, de stichter van deze con-gregaties.”

VolkskerkNa een cultureel bezoek aan het Taalmeer van vulkanische oorsprong met fraai uit-zicht, ging het reisgezelschap terug naar Manilla waar het Mariaheiligdom werd bezocht. “Een reusachtige kerk waar op een doordeweekse dag honderden jonge mensen aan het bidden zijn. Wat is het geheim van deze kracht?” zo vraagt de bisschop zich af. “De volkskerk, die wij nog een beetje kennen in Spanje, is hier overtuigd aanwezig.” En ook hier is dit christelijk geloof afkomstig uit Spanje. In de 16de eeuw immers arriveerde een Spaanse expeditie op de archipel en werd een begin gemaakt met de kolonisatie van de Filippijnen. Vele missionarissen van diverse grote katholieke kloosterordes brachten er het katholicisme. Ruim drie-honderd jaar waren de Filippijnen een Spaanse kolonie tot de archipel in 1898 in Amerikaanse handen kwam. Na de Japan-se bezetting in de Tweede Wereldoorlog kwam in 1946 de onafhankelijkheid. Door de langdurige kolonisatie hebben de Filippijnen veel westerse kenmerken. Tijdens zijn reis bezocht de bisschop ook het kleinere eiland Cebu. In de hoofdstad van dit eiland kwam de bisschop daags na het grote feest ter ere van het Kindje Je-zus dat in een processie met circa één miljoenen deelnemers door de straten van de stad trekt, die daarmee volledig op z’n kop stond. “In en om de 16de eeuwse Santo Ninobasiliek waren ook toen wij er waren nog duizenden mensen aanwezig,” aldus mgr. Wiertz, “allemaal om te kun-nen rijken naar het Jezusbeeldje en het op heel speciale wijze te wenken. De talloze kraampjes rondom het heiligdom deden me wat denken aan Lourdes.”

Kleurrijk geloofOnze bisschop had in Cebu ook een ont-moeting met de plaatselijke bisschop, die tevens voorzitter van de Filippijnse bis-schoppenconferentie is. Het bisdom be-staat uit drie miljoen gelovigen en 350 priesters. Een bezoek aan de kathedraal toonde de bisschop dat hier dagelijks zes-tien missen plaatsvinden, elk uur van 4 uur in de ochtend tot 19 uur in de avond,

Delen van de sloppenwijk zijn opvallend schoon

In de slopenwijk Parola (=vuurtoren) leven ongeveer 250.000 mensen; in een container krijgen 170 kinderen in ploegendienst les

Page 16: De Sleutel, nr. 2, 2012

16 De Sleutel FeBRuARI 2012

KUNST EN CULTUUR

Leudalmuseum Haelen wijdt expositie aan Jean Adams

‘Hij was een veelzijdig kunstenaar’Het is niet de meest

bekende Limburgse

kunstenaar maar wel een

opmerkelijke: de priester-

schilder Jean Adams. In

zijn laatste standplaats

Nunhem wordt zijn

gedachtenis hoog

gehouden. Dat blijkt ook

weer uit de expositie in

het Leudalmuseum in

Haelen met werken van de

prominente, voormalige

Nunhemse dorpspastoor

Jean Adams. Bart van de

Venne stelde de

tentoonstelling samen.

De oud docent optiek woont sinds een tiental jaren in Nunhem. Zijn belangstel-ling voor Heemkunde bracht hem in con-tact met de Studiegroep Leudal. Een groep die zich breed inzet als het gaat om natuur, cultuur en historie van het prachti-ge Leudalgebied. Om het veertig jarig be-staan van de Studiegroep te vieren, wer-

Adams is niet onverdeeld positief, zo weet ook Van de Venne. Hij weet zich ook geen kunstpaus maar naar zijn me-ning is Adams ondergewaardeerd. “Hij heeft niet aan de weg getimmerd, hij was geen vernieuwer. Nee, hij heeft gewoon geschilderd met de gaven, talenten en vaardigheden die hij ontegenzeggelijk had. En als je zijn hele oeuvre, voor zover bekend en toegankelijk, overziet met al zijn gevarieerdheid aan onderwerpen, dan kan ik er alleen maar bewondering voor hebben.”

den ideeën gezocht voor de manier waarop. Bart van de Venne dacht aan een tentoonstelling in het onderkomen van de Studiegroep in het Haelense Leudalmuse-um. Met werken van oud pastoor Jean Adams. Het fiat werd gegeven en hij ging aan de slag.

Insteek“Bij mijn weten bestaat er niet een echt totaaloverzicht van al datgene wat Jean Adams in zijn leven geproduceerd heeft. Het vermoeden bestaat dat we het dan hebben over, ruwweg gezegd, 1500 á 2000 kunstwerken. Dan hebben we het over schilderijen en schilderingen, glas in loodramen, keramiek, plaquettes en wat dies meer. Adams was veelzijdig en be-woog zich als kunstenaar op een breed gebied. Het werd mijn insteek om een ex-positie in te richten met zo veel mogelijk, nog niet geëxposeerd werk. Vanuit de we-tenschap dat er links en rechts nog aardig wat van zijn vaak onbekende werken aan de muren bij particulieren moet hangen. Het is namelijk bekend dat Adams bij ge-legenheid schilderijen weggaf. Uit dank-baarheid omdat iemand iets voor hem had gedaan, als betaling voor het maken van een klok, of iets in die zin. Er meldde zich bijvoorbeeld een mevrouw die ter gele-genheid van haar eerste communie een schilderij van zichzelf van Adams had ge-kregen. Waarom wist zij niet meer. In ie-der geval: vanuit die wetenschap plaatste ik in plaatselijke weekbladen een oproep of mensen nog in bezit waren van ‘Adam-sen’ en daar werd goed op gereageerd. In totaal heb ik er zo’n negentig boven water gekregen. De tentoonstelling toont daar-van 28 werken.”

OndergewaardeerdDe waardering voor de werken van Jean TEKST FRANS VAN GALEN | FOTO’S BISDOM ROERMOND

Page 17: De Sleutel, nr. 2, 2012

17 FeBRuARI 2012 De Sleutel

Kunstenaar van formaatIn zijn zoektocht om de expositie rond te krijgen, heeft Van de Venne dankbaar ge-bruik gemaakt van de kennis en het ar-chief van Harrie van Lieshout, die tegen-woordig ‘De Fuus’ bewoont, het huis in Ell waar Adams de laatste achttien van zijn leven verbracht. “Maar een tweede keer een dergelijke klus op me nemen, nee, dat wordt te veel van het goede. Het was toch een vrij intensieve periode met mensen bellen, gaan kijken wat ze heb-ben, uitleggen wat de bedoeling is, kijken of ze bereid zijn om een werk tijdelijk af

te staan, de werken halen, exposeren en ze tot slot terug brengen. Dat vergt toch heel wat. Anderzijds geniet je ook van de reacties die bezoekers aan het Leudalmu-seum in het gastenboek achterlaten. Wat dat betreft is al dat werk zeker de moeite waard geweest. En toch ook om te laten zien dat Nunhem een kunstenaar van for-maat als dorpsgenoot heeft gehad. Als je met oudere mensen in het dorp spreekt die Adams nog gekend hebben - en dat worden er zienderogen minder en minder - dan geven ze ook hoog over hem op in zijn hoedanigheid als pastoor. In dubbel

opzicht heeft die man toch een rijk leven geleefd, zowel als priester alsook als kun-stenaar.”

De expositie in het Leudalmuseum met werk van Jean Adams loopt tot 12 maart. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag: van 12.00 tot 16.00 uur, zaterdag en zondag: van 13.00 u. tot 16.00 uur. Het is te vin-den aan Roggelseweg 58 te 6081 NP Haelen. Info: www.bezoekerscentrumleudal.nl

Bart van de Venne kan genieten van de kunst van Jean Adams zoals die in het Leudalmuseum is tentoongesteld

Page 18: De Sleutel, nr. 2, 2012

18 De Sleutel FeBRuARI 2012

KUNST EN CULTUUR

Het gezin Adams woonde in de omge-ving van het Duitse Reydt, waar vader Adams werk had gevonden. Daar werd Jean - hij kreeg de roepnaam Sjang - op 3 februari 1899 geboren. Opgroeien deed hij op de boerderij van zijn grootvader in Beegden. Een man met liefde voor na-tuur en cultuur, welke liefde hij op Sjang overbracht. De jonge Adams bleek intel-lectueel begaafd te zijn, bezocht het gymnasium van het Bisschoppelijk Col-lege te Weert en studeerde vervolgens op weg naar het priesterschap filosofie en theologie te Rolduc en Roermond. In 1923 werd Jean Adams priester gewijd en kreeg hij een benoeming tot leraar in Rolduc. In zijn seminarietijd was hij in contact gekomen met de beeld-houwer Joseph Thissen in Roermond waardoor zijn al aanwezige belangstelling voor beeldende kunst alleen nog maar groeide. In die lijn is ook zijn studieopdracht te zien om tekenleraar in Rolduc te kun-nen worden. Daartoe bezocht hij de Katholieke Leergangen in Tilburg; en in Amsterdam het Rijksinstituut voor de op-leiding van tekenleraren en de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten, eveneens in Amster-dam. Al in deze periode meng-de hij zich in de polemieken over het bestaansrecht van mo-derne religieuze kunst, waar hij zich een voorstander van toon-de.In 1927 wordt hij tekenleraar aan de scholen van Rolduc, wijdde hij zich aan het schilde-ren en ging exposeren. Ook wierp hij zich op als mede-or-ganisator van een breed scala aan culturele activiteiten in Rolduc. In 1936 volgde zijn benoeming tot kape-laan in Ospel, waar hij zich verder toe-legde op het schilderen van boeren en het boerenleven. Ook schreef hij toneelstuk-ken. Drie jaar later vinden wij hem als

pastoor terug in Nunhem. Hij zou er meer dan dertien jaar verblijven. Niet al-leen als pastoor was hij het middelpunt in de dorpse gemeenschap, Ook als initiator en organisator van een reeks culturele evenementen bracht hij Nunhem lande-lijk op de kaart. Want behalve dat hij de parochie als pas-toor door de oorlogsjaren heen leidde, zette hij zich zeer in voor de Servaasver-ering, schilderde hij het interieur van de Nunhemse Servaaskerk, deed de kerk drie glasramen cadeau en bouwde hij het Servaashuis, dat werd gebruikt als een klein cultureel centrum. Daar werden een door hem geschreven kerstpel en toneel-stuk opgevoerd, vond een tentoonstelling

plaats met werk van Limburgse kunste-naars als Charles Eyck, Huub Levigne, Henri Jonas, Joep Nicolas én Jean Adams… Ook culturele avonden werden gehouden, gegeven door vrienden van hem, zoals de priester-dichter Jacques

Schreurs, acteurs Eduard Verkade en Al-bert van Dalsum, de priester Henri de Greeve. Een tentoonstelling van Lim-burgse en Brabantse kunstenaars in au-gustus 1946 bracht zelfs koningin Wil-helmina naar Nunhem. De parochiekerk werd verder verrijkt met een schilderij van de hand van de pastoor zelf met als titel: “de evangelie zaaiende Christus”. In de oorlog was hij ondertussen begon-nen met het op eigen kosten aanbrengen van een monumentale muurbeschildering in het priesterkoor in de kerk. Door de oorlogswoelingen komt het werk met horten en stoten tot stand. In 1947-48 hernam hij dit werk kon het voltooien. Drie ramen in de apsis van de kerk, voor-

stellende de vier Evangelisten en de Goede Herder zijn in 1952 het artistiek afscheidsca-deau van pastoor Jean Adams aan Nunhem. De ramen wer-den door hemzelf ontworpen én betaald. Vooral door een af-nemende gezondheid vroeg kettingroker Jean Adams de bisschop van Roermond om hem eervol ontslag te verlenen. Per 1 december 1952 werd hem dat verleend. Hij trok naar de voormalige melkfabriek De Fuus in Ell. Daar wijdde hij zich volledig aan zijn artistieke bezigheden. In dat kader reisde hij ook vaak Frankrijk - voor hem hét land van de kunst - waar zijn werken opvallend lichter van kleur werden. Op 27 november 1970 overleed hij te Weert en werd begraven te Ell op het RK kerkhof. Als een van de oprichters van de Jan van Eyckacademie in Maastricht en langjarig lid van

de Bisschoppelijke Bouwcommissie heeft Sjang Adams op zijn eigen wijze veel bijgedragen aan de katholieke eman-cipatie en het behoud van het unieke cul-turele Limburgse erfgoed. In die zin was hij een man van gezag en invloed.

Jean Adams leven in vogelvlucht

Zelfportret van Jean Adams; op deze pagina verder enkele voorbeelden van Adams schilderkunst

Page 19: De Sleutel, nr. 2, 2012

19FEBRUARI 2012 DE SlEUtEl

Het was op een koude dag in februari 1858. De 14-jarige Bernadette Soubirous ging samen met haar zusje en een vrien-dinnetje hout sprokkelen langs het rivier-tjes de Gave, aan de voet van de Pyrenee-en. Plotseling hoorde het meisje het geruis van een windvlaag en in een nis in een rotswand zag ze een ander meisje staan. Bernadette heeft nooit gezegd dat ze Maria zag, maar sprak altijd over een “mooie dame”.

In totaal heeft Bernadette in diezelfde grot van Massabielle achttien keer een verschijning gehad. Soms bad de ver-schijning samen met Bernadette. Soms lachte ze alleen maar. Een enkele keer

BEDEVAART

Organisatie Limburgse Bedevaarten biedt reizen met meerwaarde

Op bedevaart naar LourdesDit jaar is het precies 150

jaar geleden dat de

verschijningen van Maria

in Lourdes werden erkend.

Daarmee is het Zuid-

Franse plaatsje precies

anderhalve eeuw een

officiële bedevaartplaats.

De Organisatie Limburgse

Bedevaarten biedt ook dit

jaar weer geheel verzorgde

reizen naar Lourdes aan.

sprak ze ook. Bij een van die gelegenheden noemde de “mooie da-me” zichzelf de “Onbe-vlekte Ontvangenis”. Ook zei ze tegen Berna-dette: “Ik beloof u niet in deze wereld gelukkig te maken, maar wel in de volgende.”

150 Jaar erkenningPastoor Peyramale van Lourdes wilde aanvankelijk niets van de verschijningen weten, totdat Bernadette bij hem kwam met het verhaal over Onbevlekte Ontvangenis. De pastoor wist dat het meisje nauwelijks kon lezen en schrijven en dus geen idee kon

hebben van dit ingewikkelde theologische onderwerp, dat pas vier jaar daarvoor door de paus officieel als dogma was afgekondigd. Dit was voor de pastoor reden om de bisschop van Tarbes om een officieel onderzoek te vragen.

Mgr. Laurence stelde een commissie in die vele tientallen gesprekken voerde. Onder anderen met Bernadette zelf. Na drie en een half jaar bracht de commissie verslag uit aan bisschop Laurence, die hierop in januari 1862 – dit jaar anderhal-ve eeuw geleden – verklaarde dat “de on-bevlekte maagd Maria, moeder van God, werkelijk aan Bernadette verschenen is”. TEKST EN FOTO’S MATHEU BEMELMANS

Bernadette Soubirous aan wie Maria achttien keer verscheen

Page 20: De Sleutel, nr. 2, 2012

20

BIJBEL

DE SlEUtEl FEBRUARI 2012

woensdag is er een internationale hoog-mis, waaraan soms wel meer dan 25.000 mensen deelnemen. Daarnaast biedt de bedevaartorganisatie elke dag eigen vie-ringen in het Nederlands aan.

vandaag biedt de Organisatie Limburgse Bedevaarten jaarlijks reizen per trein, bus of vliegtuig naar Lourdes aan. Afgelopen jaar maakten meer dan vierduizend men-sen via het in Maastricht gevestigde bede-vaartbureau een reis naar Lourdes. Twee prominente pelgrims zijn bisschop F. Wiertz en hulpbisschop E. de Jong, die elk jaar allebei één van de reizen begelei-den. Maar ook iemand als gouverneur Theo Bovens is al jaren als vrijwilliger aan de bedevaarten verbonden.

Een bedevaart naar Lourdes kan het beste worden omschreven als ‘een reis met een meerwaarde’. Het is zeker geen gewone vakantie. Veel pelgrims komen na een weekje Lourdes met een schat aan erva-ringen terug. Aan dezelfde grot, waar Bernadette de “mooie dame” zag, ervaren veel mensen een kracht die hen helpt om de moeilijke momenten in hun leven aan te kunnen. Veel mensen zeggen na afloop van een bedevaart dat ze hun “accu heb-ben opgeladen”.

Wonder van LourdesLourdes is bij veel mensen bekend als een plek waar ‘wonderen’ plaatsvinden. In de loop van de afgelopen 150 jaar is ook een aantal genezingen officieel als ‘onver-klaarbaar’ erkend. Maar iedereen die wel eens in Lourdes is geweest, weet dat deze wonderverhalen in het heiligdom nauwe-lijks een rol spelen. Het feit dat veel pel-grims in Lourdes kracht opdoen, dat men-sen binnen enkele dagen vriendschappen voor het leven sluiten, dat vele honderden jongeren zich elk jaar als vrijwilliger voor de bedevaarten inzetten, wordt doorgaans als een veel groter wonder van Lourdes ervaren.

Een bedevaart naar Lourdes kan daarom ook een goed idee zijn voor een parochie-groep, een zangkoor, een KBO-afdeling of een groep misdienaars. Tijdens de be-devaart ervaren veel mensen wat het bete-kent om samen onderweg te zijn en sa-men over hun geloof te praten.

Voor veel pelgrims is een bedevaart naar Lourdes ook een geweldige ervaring van-wege de grote liturgische plechtigheden. Elke middag wordt in het heiligdom een sacramentsprocessie gehouden en elke avond een lichtprocessie. Op zondag en

Sindsdien bezoeken jaarlijks vele miljoe-nen mensen het stadje aan de voet van de Pyreneeën.

Limburgse BedevaartenDoor de erkenning van de verschijningen in 1862 was het vanaf dat moment offici-eel toegestaan om bedevaarten naar Lour-des te maken. Al vrij snel gingen ook vanuit Limburg mensen op pelgrimstocht naar Zuid-Frankrijk. Tot op de dag van

Maria maakte zichzelf bekend als de ‘Onbevlekte Ontvangenis’

Jaarlijks bezoeken miljoenen mensen Lourdes om bij de grot van de verschijningen te bidden

Bisschop Wiertz begeleidt ieder jaar een van de bedevaartreizen

Al tientallen jaren biedt ‘de Limburgse’ - mede dankzij de ongelofelijke inzet van vrijwilligers - de mogelijkheid om naar Lourdes te pelgrimeren

Page 21: De Sleutel, nr. 2, 2012

21FEBRUARI 2012 DE SlEUtEl

Wandelen in BourgogneNieuw in 2012 is een wandelbedevaart in de Franse Bourgognestreek over een stuk van de route naar Santiago de Composte-la. In een kleine groep wandelen de pel-grims van Vézelay naar Bourges. Dage-lijks worden etappes van ongeveer 25 kilometer (zonder bagage) afgelegd. Deze reis is dus alleen geschikt voor mensen die over een goede conditie beschikken. Zij lopen een week lang langs een van de mooiste stukjes van de ‘Camino’, zoals de route naar Santiago wordt genoemd.

BanneuxVoor mensen die graag een bedevaart willen maken maar Lourdes te ver vinden, is Banneux wellicht een goed alternatief. De Limburgse Bedevaarten biedt in sa-menwerking met Caritas Banneux Bis-dom Roermond diverse ééndaagse en meerdaagse bedevaarten naar het ‘Lour-des van de Ardennen’ aan.

Bedevaart op aanvraagTenslotte biedt de bedevaartorganisatie groepen de gelegenheid om een bedevaart naar keuze samen te stellen. Het bede-vaartbureau verzorgt dan de reis op maat en neemt daarmee de parochie of andere organisatie veel logistiek werk uit han-den. Op deze manier wordt dit jaar bij-voorbeeld voor een parochie in Zuid-Limburg een bedevaart naar Fatima geregeld.

Ook overige bedevaartbestemmingenNaast Lourdes, organiseert de Limburgse Bedevaarten ook reizen naar andere be-kende bedevaartsoorden. Voor 2012 staan onder meer reizen gepland naar Rome, Is-raël, Ierland, Bourgogne en Banneux.

Rome 2.0De Romereis van dit jaar heeft de titel ‘Rome 2.0’ meegekregen en wil de deel-nemers net iets meer van de eeuwige stad laten zien dan doorgaans gebruikelijk is. Zo staan naast de gebruikelijke bezoeken aan de Sint-Pieter of de Piazza Navona deze keer ook excursies naar de San Lo-renzo op het programma, een rondwande-ling door de wijk Trastevere en een be-zoek aan Castel Gandolfo, waar het buitenverblijf van de pausen te vinden is.

IerlandTijdens de bedevaart naar Ierland volgen de pelgrims het spoor van de heilige pater Karel Houben. De molenaarszoon uit Munstergeleen werd precies vijf jaar gele-den heilig verklaard. In Dublin wordt zijn graf bezocht, maar ook de Mariabede-vaartplaats Knock en enkele middeleeuw-se kloosters.

Voor zieke én gezonde pelgrimsDe bedevaarten naar Lourdes zijn ge-schikt voor allerlei soorten mensen. Voor jong en oud, voor zieken en gezonden. Pelgrims die goed ter been zijn, logeren in goede hotels in Lourdes, op loopaf-stand van het heiligdom. Voor minder va-lide deelnemers of pelgrims die zorg no-dig hebben, kent Lourdes zorghotels of een zogeheten ‘accueil’. Dit is vergelijk-baar met een zorgcentrum, waar de bede-vaartorganisatie tijdens haar verblijf in Lourdes een afdeling huurt. De pelgrims worden hier begeleid door eigen artsen en eigen verpleegkundigen, die vanuit Ne-derland meereizen. Een grote groep ande-re vrijwilligers zorgt indien nodig voor rolstoelvervoer.

Geheel verzorgdDe bedevaarten naar Lourdes zijn geheel verzorgde reizen, die alleen georganiseerd kunnen worden dankzij de inzet van hon-derden vrijwilligers. De reizen vinden in mei/juni en september plaats per trein, bus of vliegtuig. Professionele reisleiders en pastores staan borg voor een onverge-telijke week in het Pyreneeënstadje. Geïn-teresseerden kunnen individueel inschrij-ven of als groep.

Bijzondere regeling voor

verzekerden van CZ en

VGZ

De Limburgse Bedevaarten verzorgt ook de Lourdesreizen voor pelgrims van diverse ziektekostenverzekeraars. Wie verzekerd is bij CZ, Agis of VGZ kan onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een tege-moetkoming in de reiskosten. Deze ziektekostenverzekeraars bieden eigen bedevaarten naar Lourdes aan, die ook uitgevoerd worden door de Organisa-tie Limburgse Bedevaarten. De mede-werkers van het bedevaartkantoor in Maastricht kunnen vertellen onder welke voorwaarden u in aanmerking komt voor deze speciale reizen.

Inschrijven of informatie opvragenWilt u meer informatie over een van de reizen van de Organisatie Limburgse Bedevaarten? Vraag dan vrijblijvend een brochure aan of kijk op de website: www.bedevaarten.com. Organisatie Limburgse BedevaartenRaadhuisplein 1, 6226 GN Maastricht. Telefoon: 043-3215715e-mail: [email protected].

Page 22: De Sleutel, nr. 2, 2012

22 De Sleutel februari 2012

cultuur

Pastoor L’Ortye weet waar carnaval gevierd moet worden

“Binnen je eigen gemeenschap”Kerk en carnaval hebben

de naam zich onderling te

verhouden als water tot

vuur. Vroeger ging dat niet

samen, mocht dat zelfs

niet samengaan. Toch zijn

er nog altijd geestelijken

die niet alleen in de kerk

water bij de wijn doen en

met recht en reden

opkomen voor een goede

viering van ‘vastenavond’.

Pastoor Jos L’Ortye uit

Nuth bijvoorbeeld. Een

‘bekeerling’ zo blijkt…

TEKST FRANS VAN GALEN | FOTO’S BISDOM ROERMOND

“Ik ben geboortig van Nieuwenhagen. Carnaval heb ik daar zeker niet met de paplepel binnengekregen. Dat onderging je meer dan dat je er aan meedeed. Ik ben er pas bij betrokken geraakt tijdens mijn kapelaanstijd in Gulpen. Zoals we hier in Limburg zeggen ‘mit inne gekke sjlaag’. De plaatselijke carnavalsvereniging had namelijk de verordening uitgevaardigd, dat het verboden was om in priester- of kloosterkleding aan de optocht deel te ne-men. Dat bracht mij op de een of andere manier op de gekke gedachte: ‘ik ben een echte, dus ik mag wel in mijn normale priesteroutfit meelopen’. Zo gedacht, zo gedaan. En het sloeg aan. De mensen konden de gedaanteverandering - die er geen was - best waarderen. Voor sommi-gen was het best even schrikken. De com-binatie tussen Kerk en carnaval is en blijft voor menig katholiek toch nog altijd wen-nen.”

De positieve reacties maakten van de ka-pelaan geen carnavalsvierder in de ware zin van het woord, maar hij werd meer een carnavalsverschijning. “In mijn vol-gende standplaats Bleijerheide zette ik de traditie voort en trok ik ieder jaar als ein-zelgänger met de optocht mee. In het be-gin hadden sommigen helemaal niet in de gaten dat ik ‘inne echte’ was. Op een ge-geven moment kenden mensen mij eerder van de optocht dan uit de kerk! Was het ijs meteen gebroken ... Als “einzelgänger” in de optocht probeerde ik altijd een link met geloof en kerk te leggen. De ene keer lukte dat beter dan de andere, maar alla, voor het goede doel probeer je wat, niet-waar…”

“Sinds ik in Nuth en Wijnandsrade ben, ga ik wat onopvallender mee in de op-tocht en sluit ik mij (in navolging van mijn voorganger trouwens) aan bij een

… ‘geen vasten zonder vastenavond maar ook geen vastenavond zonder vasten …

Page 23: De Sleutel, nr. 2, 2012

23 februari 2012 De Sleutel

van de plaatselijke muziekverenigingen. Het afgelopen jaar maakte ik de optocht voor het eerst sinds lange lijd vanaf de zijlijn mee: als jurylid van de optocht.”

InsteekL’Ortye ziet tot op zekere hoogte parallel-len tussen Kerstmis en carnaval. “Het zijn allebei gelegenheden waarbij mensen tijd hebben voor elkaar. Het gewone leven komt voor een groot deel tot stilstand, mensen zoeken elkaar op en komen aan de praat. Zelfs mensen met wie je nor-maal niet zo snel contact zult hebben, die ontmoet je. Dat is ook datgene wat me in carnaval aanspreekt: dat het een gemeen-schapgebeuren is. Dat het iets is van en binnen de gemeenschap … Ik zal dan ook nooit buiten de eigen woonplaats aan een optocht deelnemen want dan schiet het zijn doel wat mij betreft voorbij. Nee, binnen je eigen gemeenschap laat je zien, dat je erbij hoort en wil horen en dat je open staat voor het samenleven met de mensen, in verdriet maar ook (zoals met carnaval) in vreugde. “

MassavermaakToch meent L’Ortye te merken dat de car-navalsviering aan verandering onderhevig is. “De plaatselijke carnavalsviering boet aan belangstelling in ten gunste van gro-tere (massa-)vieringen zoals de opening van het carnavalsseizoen in Maastricht op de 11e van de 11e of de ‘Boetegewoe-ne Boetezitting’ in Venlo. Daarbij komt toch vaak: hoe groter dergelijke evene-menten worden, des te onpersoonlijker worden ze gevierd en des te eerder zul je zien dat uitwassen door te veel drank en agressie voorkomen. Ook valt het op dat men (net zoals kerstmis trouwens) steeds vroeger aan de viering ervan begint. Met het gevolg dat er op veel plaatsen na de optocht op zondag weinig of niets meer te beleven valt. En dat terwijl de eigenlijke “vastenavond” dan nog moet komen … Frappant is dat Aswoensdag minder ge-zien wordt als het begin van de vastentijd maar eerder als de afsluiting van de car-naval. Zoals ook de kerstdagen officieel de Kersttijd (die de Advent meer en meer geworden is) lijken af te sluiten. En dat terwijl het dan toch eigenlijk pas begint …”

BewonderingIngevoerd als hij werd in de wereld van

het plaatselijke carnaval, steeg ook zijn bewondering voor de inzet van mensen voor een goede carnavals-viering. “Wat die mensen er vaak voor over hebben om er een mooi feest van te ma-ken: chapeau! Week in week uit in de weer zijn om een wagen te maken of een mooi aangeklede groep sa-men te stellen en vorm te geven, dat vergt toch aardig wat. En dan maar afwachten of de weergoden een gese-lende of miezerige regen in petto hebben tijdens de car-navaldagen; of de sneeuw-schuivers aan de optocht vooraf gaan of een bleek winterzonnetje de vrieskou in toom kan houden, onder wat voor weersomstandig-heden ook: ze doen het toch maar. In een poging er sa-men een mooie dag - of da-gen - van te maken, niet al-leen voor zichzelf maar voor de hele gemeenschap. Mét anderen en vóór ande-ren… Konden we eenzelfde inzet maar het hele jaar door zien, dan stonden heel wat gemeenschappen er heel wat beter voor…”Dat gemeenschapsideaal brengt hem ook tot de volgende vergelijking: “Rieu en zijn orkest mogen dan misschien wel voor zeg 50.000 mensen de mooiste muziek la-ten horen, van de plaatselijke fanfare, mu-sicerend in een kleine zaal voor enkele tientallen luisteraars, gaat toch - vind ik – een andere charme uit. En er zal best wel eens een valse noot tussen zitten, maar “het heeft iets”, omdat het iets van en voor de gemeenschap is, “iets dat bindt”. Er ontstaat en groeit, om het in kerkelijke termen te zeggen, ‘communio’….”

GemeenschapsgebeurenWaarschijnlijk door eigen ervaring wijs geworden, weet pastoor dat de link tussen carnaval en vasten een moeilijke is. In die zin dat, zoals hij het stelt, “hoe uitbundi-ger je carnaval viert, des te zwaarder valt je het begin van de vasten. De carnavals-muziek blijft zelfs op Aswoensdag nog een poosje in je hoofd ‘dreunen’. De Vas-

ten is een belangrijke periode in het jaar, niet alleen als voorbereiding op Pasen (dat natuurlijk ook en vooral), maar ook als een proces van lichamelijke en geeste-lijk ‘uitzuivering’. Dat de vasten steeds minder ‘gepraktiseerd’ wordt, heeft denk ik ook weer te maken met gemeenschap. Naar mijn inschatting is bijvoorbeeld het vasten bij de moslims zo ‘aantrekkelijk’ omdat het vooral een gemeenschapsge-beuren is. Ik ken moslims die de moskee zelden of nooit bezoeken, maar voor wie de ramadan toch heilig is. Bij ons is vas-ten iets individueels geworden met alle gevolgen van dien. Bewust met vasten bezig zijn wordt steeds moeilijker omdat in je omgeving niemand daar mee bezig is. Van lieverlee verdwijnt dan de motiva-tie. Wil je er iets van ‘bakken’ dan zou het goed zijn om mensen bij elkaar te brengen die er samen iets van maken, van de vasten waarnaar de veertigdagentijd vroeger werd genoemd. Geen vasten zon-der vastenavond – maar ook geen vasten-avond zonder vasten!”

Pastoor L’Ortye heeft zelfs de omslag van de carnavalsgids van Wijnandsrade van dit jaar gehaald; hij staat bovenin, tweede van links

Page 24: De Sleutel, nr. 2, 2012

24 De Sleutel februari 2012

DONDERDAG 2 FEBRUARI 2012 FEEST VAN DE OPDRACHT VAN DE HEER IN DE TEMPEL. MARIA LICHTMIS witeerste lezing: Mal. 3,1‑4 tussenzang: ps.24,7‑10 tweede lezing: Hebr. 2,14‑18 evangelie: Lc.2,22‑40 of:22‑32

VRIJDAG 3 FEBRUARI 2012GEDACHTENIS VAN DE H.BLASIUS, BISSCHOP EN MARTELAAR roodeerste lezing: Sir.47,2‑11 tussenzang: ps.18,31.47.50‑51 evangelie: Mc.6,14‑29 (III,nr.46,blz.93)(WM:blz.1124)

ZONDAG 5 FEBRUARI 2012VIJFDE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Job 7,1‑4.6‑7 tussenzang: ps.147,1‑6 tweede lezing: 1Kor.9,16‑19.22‑23 evangelie: Mc.1,29‑39

ZATERDAG 11 FEBRUARI 2012GEDACHTENIS VAN ONZE LIEVE VROUW VAN LOURDES witeerste lezing: Jes.66,10‑14c

tussenzang: Judit 13,18bcde‑20abc evangelie: Joh.2,1‑11

ZONDAG 12 FEBRUARI 2012ZESDE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Lev.13,1‑2.45‑46 tussenzang: ps.32,1‑2.5.11 tweede lezing: 1Kor.10,31‑11,1 evangelie: Mc.1,40‑45

DINSDAG 14 FEBRUARI 2012FEEST VAN DE HH.CYRILLUS EN METHODIUS, BISSCHOPPEN, PATRONEN VAN EUROPA wit eerste lezing: Hand.13,46‑49 tussenzang: ps.117,1.2 evangelie: Lc. 10,1‑9 ZONDAG 19 FEBRUARI 2012ZEVENDE ZONDAG DOOR HET JAAR groeneerste lezing: Jes.43,18.19.21.22.24.25 tussenzang: ps.41,2‑5.13.14 tweede lezing: 2 Kor.1,18‑22 evangelie: Mc.2,1‑12

WOENSDAG 22 FEBRUARI 2012ASWOENSDAG. BEGIN VAN DE VEERTIGDAGENTIJD paarseerste lezing: Joel 2,12‑18 tussenzang: ps.51,3‑6a.12‑14.17 tweede lezing: 2Kor.5,20‑6,2 evangelie: Mt.6,1‑6.16‑18

ZONDAG 26 FEBRUARI 2012EERSTE ZONDAG VAN DE VEERTIGDAGENTIJD paarseerste lezing: Gen.9,8‑15 tussenzang: ps.25,4‑9 tweede lezing: 1 Petr.3,18‑22 evangelie: Mc.1,12‑15

ZONDAG 4 MAART 2012TWEEDE ZONDAG VAN DE VEERTIGDAGENTIJD paarseerste lezing: Gen.22,1‑2.9a.10‑13.15‑18 tussenzang: ps.116,10.15‑19 tweede lezing: Rom.8,31b‑34 evangelie: Mc.9,2‑10

LITURGISCHE kALENDER

Kathedraalkalender

In de komende weken vinden in de Sint-Chris-toffelkathedraal te Roermond de volgende bij-zondere vieringen of activiteiten plaats:

H. MissenZaterdags om 17.30 uur en zondags om 11.30 uur

OpenstellingDinsdag tot en met zondag, dagelijks van 13 tot 17 uur (op maandag gesloten én op carnavalsdinsdag gesloten)Expositie

In de maand februari is in de kathedraal tijdens de openstellinguren de foto‑expositie ‘Momentopnamen’ te zien, waarin Bert Janssen een indringend beeld geeft van de dagelijkse gang van zaken in een hospice.

Zaterdag 11 februari 17.30 uur Carnavalsmis met medewerking van Sjtadsvastelaovesvereniging D’n Uul.

Zaterdag 18 februari 14.00 uur Evangelisatieviering in het Mariakoor van de kerk.

Woensdag 22 februari19.00 uur Liturgie van Aswoensdag.

Muzikale medewerkingKoren of andere muziekgezelschappen die een viering in de kathedraal muzikaal willen verzorgen, kunnen tijdens kantooruren bellen met (0475) 386846.

Rondleidingen op afspraakParochiegroepen die graag een op de interesses van de groep gerichte rondleiding door de kathedraal zouden willen hebben, kunnen daartoe contact opnemen met persdienst@bisdom‑roermond.nl WebsiteKijk ook eens op www.kathedraal‑roermond.nl

Koren of andere muziekgezelschappen die een viering in de kathedraal muzikaal

willen verzorgen, kunnen tijdens kantooruren bellen met (0475) 386846.

Page 25: De Sleutel, nr. 2, 2012

25 februari 2012 De Sleutel

Het lijkt zo gewoon. Wij zijn er bijna aan gewend. Maar pas wanneer in je eigen persoonlijke kring een relatie verbroken wordt, dringt tot je dóór dat zo’n gebeu-ren bij heel veel mensen een diepe emoti-onele impact heeft. Niet alleen bij het ge-scheiden stel zelf. Ook hun ouders zijn vaak diep verdrietig en bezorgd als hun kind gaat scheiden. De kinderen, ook al zie je het niet op het eerste gezicht, zijn er niet zelden ondersteboven van; ze zijn on-rustig, sommigen slapen slecht, anderen doen het plotseling niet goed meer op school.

Vooral voor de (ex) partners zelf is een scheiding vaak een zeer schokkende le-venservaring. Veel van hun reactie daarop hangt samen met de oorzaak van hun rela-tiebreuk en met de wijze waarop het scheiden vervolgens verlopen is. En intuïtief weten we allemaal: als er een derde in het spel is, is de pijn voor de ver-laten partner vaak extra diep. Woede kan er zijn. Depressie. Maar het ergst, zo hoor ik meer dan eens uit de mond van wie het meemaakten, is de ervaring om ‘afge-dankt’ te zijn. Om als ‘waardeloos’ en als ‘niks’ aan de kant te zijn gezet.

geloof in de praktijk

Zo was het ook bij Caroline. Haar man had, na 22 jaar huwelijk, op een avond voor het slapengaan gezegd: “ik houd ei-genlijk niet meer van jou. Ik heb iemand anders. Ik ga bij háár wonen en zaterdag vertrek ik.”

Het akelige is dat, ook al wéét Caroline dat ze helemaal niet waardeloos is, dat idee toch grip op haar heeft gekregen. Een venijnig stemmetje vanbinnen blijft het gevoel geven dat je niets waard bent, afgedankt, een ‘niks’. Zelfs lange tijd la-ter, en soms in heel andere omstandighe-den, of bij andere mensen kunnen zulke ondermijnende gedachten plotseling weer opspelen. Ze zitten ergens vast, diep in het onderbewuste. Caroline weet dat het niet klopt, maar toch blijft deze innerlijke boodschap opduiken en haar persoon on-dermijnen.

In zulke situaties kan EMDR als psycho-logische methode een uitkomst bieden. EMDR is een nog vrij nieuwe techniek die wordt toegepast wanneer schokkende of traumatische ervaringen van allerlei aard hebben plaatsgevonden, en de be-trokkene er last van blijft houden. Dat wil zeggen wanneer de cliënt gebeurtenis-sen heeft doorgemaakt die eigenlijk te groot waren om zomaar te verwerken. Een volgende keer ga ik uitgebreider in op de vraag hoe het in zijn werk gaat.

Maar heel in het kort: Met behulp van EMDR kunnen cliënten worden bevrijd van verlammende, pijnlij-ke gevoelens die horen bij het verleden. Doordat het rationele denken wat afgeleid wordt, -dat gebeurt met behulp van een geluidje- komen we veel gemakkelijker bij het onderliggende gevoel. Want in-nerlijke verwondingen liggen bij ieder van ons opgeslagen niet op rationeel ni-veau, maar op gevoelsniveau. Het lijkt daarbij wel of ons brein eigenlijk feilloos weet hoe de Schepper het met ons bedoeld heeft. Ik heb dat al vaak met ver-wondering en eerbied gezien.

EMDR: geloven in jezelf en in je SchepperVerbroken relaties: iedereen kent wel mensen wier huwelijk gestrand is. In bijna elke familie komt het voor. Op scholen zijn er klassen waar van geen enkel kind de ouders nog bij elkaar zijn.

Wonderlijk snel komen we bij Caroline dan bij het pijnlijke ‘ik-ben-waardeloos’ -gevoel. En nog wonderlijker is, dat de negatieve boodschap die ze meedraagt over zichzelf razendsnel gecorrigeerd wordt tot een innerlijke boodschap die wél klopt. ‘Ik ben waardeloos’ kan onmogelijk een correct idee zijn over haarzelf. Het is im-mers ondenkbaar dat God waardeloze schepselen zou hebben gecreëerd. De EMDR-techniek blijkt te helpen om het zelf-herstellend vermogen dat de Schep-per in ieder wezen heeft gelegd, te acti-veren. Binnen enkele sessies wordt de oorspronkelijke waarheid hersteld: “ik ben waardevol”.

Daarmee is niet het verdriet of de pijn van de scheiding plots verdwenen, evenmin als de vele moeilijkheden die er wellicht nog wachten. Maar daarmee kan Caroline de zinloze en ondermijnende boodschap achterlaten, en het leven weer tegemoet treden. Gelovend in zichzelf en in haar Schepper.

Page 26: De Sleutel, nr. 2, 2012

26 De Sleutel februari 2012

geschiedenis bisdom roermond

Mgr. Petrus Moors en zijn tijd (1959-1972) XII

Honorering van de clerusDe inkomsten van

priesters waren

vastgelegd in een

diocesane regeling.

Parochiegeestelijken

genoten in de parochie

waar zij werkzaam waren

onderdak. Het inkomen

van geestelijken bestond

uit een geringe vaste

toelage uit de kerkenkas

en uit variabele revenuen

van misintenties,

assistenties, stoolrechten

(inkomsten in verband met

het toedienen van

sacramenten) en

dergelijke. Voor het

overige waren

parochiepriesters

afhankelijk van de giften

van gelovigen in geld of in

natura (bijvoorbeeld een

proef wanneer er geslacht

werd of eieren).

TEKST DR. PAUL HAMANS | FOTO BISDOM ROERMOND

Ook het honorarium van de bisschop werd op een overeenkomstige wijze sa-mengesteld. In 1959 werd bepaald dat de bisschop bij de consecratie van een kerk een stipendium van f 150 zou ontvangen, bij het toedienen van een priesterwijding, altaarconsecratie en een pontificale hoog-mis f 100 en bij het toedienen van het hei-lig vormsel of andere plechtigheden f 25. Een deken kon bij een begrafenis van een

dienstdoende priester of de installatie van een pastoor een stipendium van f 25 ont-vangen. De koster-chauffeur van de bis-schop kreeg 10% van het honorarium van het stipendium van de bisschop. Deze sti-pendia werden betaald uit de kerkenkas. Bij de eerste pastoorsbenoeming werd een tax van f 25 aan het bisdom betaald. Bij het ontvangen van een celebret (een be-wijs dat een priester bij de bisschop kon

Vanaf 1964 wordt ieder jaar het honoreringssysteem vastgesteld

Page 27: De Sleutel, nr. 2, 2012

27 februari 2012 De Sleutel

aanvragen om buiten het grondgebied van het bisdom te bewijzen dat hij geldig ge-wijd was en niet door kerkelijke straffen was verhinderd het priesterambt uit te oe-fenen) werd een bijdrage verwacht voor het grootseminarie.

Nieuwe tarievenPer 1 april 1961 werden in het bisdom nieuwe tarieven van kracht. Deze waren voor allen bindend voorgeschreven. Slechts met toestemming van de bisschop mocht ervan worden afgeweken. Wat de-genen betreft die moeite hadden deze sti-pendia op te brengen, bepaalde de rege-ling: "De armen onder hen (= de gelovigen) hebben recht op vrijstelling en bij voorkomende gelegenheden zal ook het latere uur genomen moeten worden (bij een huwelijk of begrafenis) voor zo-genaamd stille armen, die slechts het ta-rief volgens een vroeger uur kunnen beta-len" (ABR 42(1961)14). Het was niet toegestaan een stipendium te vragen voor de toediening van het heilig doopsel, het uitschrijven van een doopbewijs of het opmaken van een 'status liber' (formulier dat wordt ingevuld voordat een huwelijk wordt gesloten). Tenzij het niet anders mogelijk was, kon er na 10 uur geen be-grafenis of huwelijksmis meer worden gehouden. Bij begrafenissen mochten geen heilige Missen aan zijaltaren worden opgedragen tenzij het ging om priester-fa-milieleden. Volgens de tarieven die vanaf 1 april 1961 waren voorgeschreven was het sti-pendium voor een leesmis vóór 9 uur f 5, om 9 uur f 10, om 9.30 uur f 12,50 en om 10 uur f 15. Het hoogste tarief voor een hoogmis zonder assistentie was f 40 en met assistentie f 55. Een huwelijksmis met assistentie kon oplopen tot f 75 en een begrafenismis met assistentie f 225.

Onderlinge rivaliteitenIn de eerste prosynodale vergadering die mgr. Moors als bisschop voorzat (11 no-vember 1959) kwamen de verschillen in inkomen aan de orde tussen priesters die godsdienstlessen gaven die werden be-taald en zij die onbetaalde godsdienstles-sen gaven. Dit werd als onrechtvaardig beschouwd en het zorgde voor onderlinge rivaliteiten tussen priesters. Daarom werd vastgesteld: "De vergadering achtte het van belang dat de inkomsten niet te grote

verschillen zouden vertonen, terwijl men anderzijds in de praktijk rekening zal moeten houden met de aanleg van de priesters, zonder dat daarvoor per se een ongelijkheid in salariëring ontstaat" (ABR 40(1959)174). Dit is de eerste stap op weg naar de regeling voor de inkomsten van priesters waarin de onderlinge ver-bondenheid de grote verschillen in hono-rering ophief. Zelfs werd er toen reeds ge-dacht over een "centrale salariëring" van de hele clerus van het bisdom. Toch vroeg men zich af waar het geld vandaan moest komen om deze verandering te be-kostigen. Het idee werd in de volgende jaren nader uitgewerkt. Zo kon mgr. Moors in 1964 een voor alle geestelijken van het bisdom Roermond geldend sy-steem van honorering goedkeuren en voorschrijven.

OnzelfzuchtigerHet honorarium van de clerus zou, naast kost en inwoning in de parochie waar men werkzaam was, gaan bestaan uit een salaris ("hetgeen nodig is voor een aan de tijd aangepast levensonderhoud") en een functietoelage ("hetgeen nodig is om de aan functie of ambt verbonden onkosten te dekken"). In de functietoelage werden

onder meer vergoed: onkosten van repre-sentatie, telefoon, administratie, vaklitera-tuur, reiskosten en dergelijke. De nieuwe salarisregeling veronderstelt, dat alle an-dere inkomsten die de priester ontvangt (zoals bijvoorbeeld misintenties, lesgel-den, subsidies enz.) aan de kerk, de paro-chie of de instelling die hem het honorari-um betaalt, moeten worden afgedragen. Een geestelijke kon derhalve geen neven-inkomsten meer hebben buiten het vastge-stelde honorarium.

Per 1 januari 1964 werd het nieuwe sala-rissysteem ingevoerd. Het was een aan-zienlijke verbetering. Het verschil tussen rijke en arme parochies kwam hierdoor te vervallen. Priesters hoefden voortaan geen zorgen meer te hebben over hun in-komen. Het bedienen van de sacramenten werd hierdoor onzelfzuchtiger. Een na-deel was echter dat de priesters door hun inkomen niet meer werden gestimuleerd in de omgang met de gelovigen. Moesten priesters in het verleden mede op huisbe-zoek gaan om de kosten van hun levens-onderhoud te bestrijden, met de invoering van het honoreringssysteem ging de band tussen herderlijk dienstwerk en beloning verloren. Deze regeling is van kracht tot op de huidige dag.

Het bedienen van de sacramenten werd door het nieuwe salarissysteem onzelfzuchtiger…

Page 28: De Sleutel, nr. 2, 2012

28 De Sleutel februari 2012

TEKST FRANS VAN GALEN | FOTO’S BISDOM ROERMONDTEKST FRANS VAN GALEN | FOTO’S BISDOM ROERMOND

Al in de dertiende eeuw is de naams-vermelding van een pastoor in Nuth gevonden, dus moest er toen al een kerkje hebben gestaan. Dat heeft het tot aan het einde van de zeventiende eeuw volgehouden. Maar toen werd nieuw-bouw echt noodzakelijk. Ook al in die tijd werd nieuwbouw (te) duur bevon-den en moest men zich tientallen jaren behelpen met haast permanent voorkomende noodreparaties. Pastoor Habets trad in 1760 aan en zorgde dat de (sloop)kogel door de kerk ging. Hij wist de betrokken, verdeelde, partijen te verenigen waardoor de nieuwbouw uit-eindelijk gerealiseerd kon worden. In gebruik werd de nieuwe Bavokerk in 1763 genomen. Er vonden in de jaren daarna nog enige verbouwingen plaats waaronder de ingrijpende vergroting van de kerk in de jaren 1921-1922. Zijbeuken werden aangebouwd en het nieuwe koor werd ingericht. Van de oude kerk uit 1763 bleven eigenlijk al-leen de toren en het middenschip be-houden. Rondom de kerk staan nog 23 oude grafkruisen vanaf 1624, overblijfselen van het oude kerkhof rond de kerk.

Kiek oet…. Nuth

fotoreportage

Page 29: De Sleutel, nr. 2, 2012

29 februari 2012 De Sleutel

Page 30: De Sleutel, nr. 2, 2012

Donderdag 2 februari 14.00 uur Vergadering Bisschoppelijke Archief Commissie

Zondag 5 februari 11.30 uur Vormselviering parochie HH. Petrus en Michaël te Sittard

Maandag 6 februari Maandelijkse bezinningsdag te Rolduc voor priesters uit de pastoraal en gesprekken met de bisschop

Dinsdag 7 februari Huisbezoeken aan priesters en diakens

Woensdag 8 februari 11.00 uur Kairosstaf

Donderdag 9 februari 14.30 uur Vespers en vergadering Kathedraal Kapittel

Vrijdag 10 februari 19.00 uur Vormselviering parochiekerk van de H. Antonius van Padua te Ophoven-Sittard

Zaterdag 11 februari 18.00 uur Eucharistieviering in de parochie O.L. Vrouw ten Hemelopneming te Chevremont b.g.v.de Lourdesnoveen

Zondag 12 februari 11.30 uur Eucharistie in de Sint Christoffel Kathedraal te Roermond

Maandag 13 februari 19.30 uur Vergadering Diocesane Pastorale Raad

Dinsdag 14 februari Vergadering Bisschoppenconferentie

Woensdag 15 februari 17.30 uur Bijeenkomst Bisschoppelijke Commissie Media en Communicatie

Vrijdag 17 februari t/m Zondag 19 februari Als vicepresident van de Nederlandse Bisschoppenconferentie bijwonen consistorie te Rome i.v.m. creatie Mgr. Eijk tot kardinaal

Woensdag 22 februari 17.00 uur Aswoensdagplechtigheid in Abdijkerk Rolduc

Zaterdag 25 februari 10.00 uur H. Mis in Caroluskapel te Roermond b.g.v. ontmoetingsdag en 50 jaar Missie in Limburg

Agenda bisschop Frans Wiertz

Agenda hulpbisschop Everard de JongZaterdag 4 februariOchtend College Filosofie Theologisch Instituut Rolduc

Zondag 5 februari14.30 uur Jongerenbijeenkomst te Roermond

Dinsdag 7 februari10.30 uur Vergadering College Bisschoppelijk Gedelegeerden te Utrecht16.00 uur Bestuur NKSR te Woerden

Woensdag 8 februari10.30 uur Vergadering met auteurs Landelijk Catecheseproject te Roermond

Donderdag 9 februari10.00 uur Studiedag Vereniging van Docenten Levensbeschouwing en Godsdienst te WoerdenMiddag Vergadering Kathedraal Kapittel te Roermond

Vrijdag 10 februari19.00 uur Vormselviering in H. Landricuskerk te Echt

Zaterdag 11 februari18.00 uur Vormselviering in H. Pius X kerk te Echt

Maandag 13 t/m zaterdag 18 februari Deelname aan IIe Afrika-Europa Symposium van CCEE-SECAM te Rome

Zondag 19 februari10.00 uur Eucharistieviering in Trevianum SG te Sittard

Maandag 20 februariStille dag

Donderdag 22 februari9.00 uur College Filosofie voor seminaristen Rolduc

Vrijdag 24 februariMiddag Huisbezoeken aan priesters en diakens

Zaterdag 25 februari10.30 uur Eucharistieviering t.g.v. Nationale Lifeteen-bijeenkomst te Utrecht

Maandag 27 februari t/m woensdag 29 februariDeelname aan Bisdomretraite te Rolduc

Donderdag 1 maart9.30 uur Schoolbezoek aan BS De Veldhof te Eygelshoven

30 De Sleutel februari 2012

agenda

Maandag 27 februari t/m Woensdag 29 februariBisdomretraite voor priesters en diakens te Rolduc door Mgr. dr. Leonard, aartsbisschop van Mechelen - Brussel

Vrijdag 2 maart 19.00 uur Vormselviering H. Hart van Jezuskerk te Overhoven - Sittard

Zaterdag 3 maart 10.00 uur Bijwonen leefbaarheidsdag te Peel en Maas19.00 uur Vormselviering parochie HH. Anna - Lambertus te Maastricht

Maandag 5 maart 14.30 uur Afscheid van dhr. A. Grevenstein, directeur Bonnefantenmuseum

Dinsdag 6 maart Huisbezoeken priesters en diakens

Vrijdag 2 maartMiddag huisbezoeken aan priesters en diakens19.00 uur Vormselviering in H. Gregoriuskerk te Brunssum

Page 31: De Sleutel, nr. 2, 2012

31 februari 2012 De Sleutel

PuzzelIn Numeri zijn in de hoofdstukken 3 t/m 5 zijn de woorden te vinden die we hieronder weergeven. Voor ons soms vreemde woorden die in de context van hun tekst pas echt betekenis krijgen. Zinnig daarom om die teksten er eens op na te slaan. Zoals het ook lonend kan zijn de woordenbrij in het diagram uit elkaar te rafelen en de oplossing van onze puzzel te vinden. De winnaar wacht de gebruikelijke prijs… Succes!

AANWIJZINGEN

ABICHAÏL

ABIHU

AMRAMIETEN

BINDLATTEN

BLAUWPURPEREN

CHEBRON

CHEBRONIETEN

DRAAGBAAR

ELEAZAR

ELISAFAN

GERSON

GERSONIETEN

ITAMAR

JISHAR

JISHARIETEN

KARMOZIJNEN

KEHAT

KEHATIETEN

LIBNIETEN

LOSPRIJS

MACHLI

MACHLIETEN

MERARI

MERARIETEN

MUSIETEN

NADAB

OFFERSCHALEN

ONGEWIJD

ONVOORWAARDELIJK

PLAATSVERVANGERS

PLENGOFFER

SIMIETEN

SURIËL

TOONBRODEN

UZZIËL

UZZIËLIETEN

VERBLIJFPLAATS

VUURPOTTEN

ZALFOLIE

N A V N E T E I N B I L B V A O S N E M U E L S E I L O F L A Z N T T E T R U T I A B I C H A Ï L V E E A T E A R E S L Ë I R U S N O R T M A E I M P I A M N I W M E O N A E A L I T I O N F S E P E T R E S A I C P R A E T O A V U R E W T J N B N H F A H T T S N R A I A E I E A G O L J H E E E R P R L A I R L B D A R I I S K N N E I Ë R M P A I E A A B E L I R S R G I D I S H H O E B R E T B J B E E Z E S O C U R E N T D H E R Z N O Z L N L S R A Z A E L E C N E D E U I R T R D J I W E G N O N E V V E J S R E G N A V R E V S T A A L P K R S F N E G N I Z J I W N A A O MB E F T A H E K A R M O Z I J N E N R O N E T T A L D N I B R A M A T I G E R S O N N E D O R B N O O T E N R E F F O G N E L P N E T E I S U M

De oplossing van de hierboven afgedrukte puzzel (met vermelding van uw adresgege-vens) kan vóór 22 februari gestuurd worden naar: Puzzelredactie De Sleutel, Postbus 980, 6040 AZ Roermond of [email protected]. Onder de goede inzen-dingen wordt de DVD ‘Sprekend monument – heden en verleden van de Sint Christof-felkathedraal’ verloot.

De oplossing van de puzzel van afgelopen maand, was het langste antwoord in de bijna 40-jarige geschiedenis van de Sleutel. En bovendien, zoals gebruikelijk, een oplossing met een boodschap: Ook het nieuwe jaar vraagt om authentieke getuigen van het evan-gelie. Laat dit een oproep zijn voor ons allen! Uit de goede inzendingen werd L. Slaats uit Meijel als winnaar getrokken. Proficiat!

Page 32: De Sleutel, nr. 2, 2012

Grote viering b.g.v. 135 jaar Klein-Lourdes Tienray

Lourdes beleven en vierenDit jaar is het al weer 135 jaar geleden dat Tienray van paus Pius IX de eretitel kreeg van Klein-Lourdes. Een bijzon-dere erkenning ook van Tienray als be-devaartsplaats. Het is daarmee de enige plaats in Nederland waar de-zelfde rechten en plichten gelden als in Lourdes zelf. Nu zal dit jubileum bijzonder gevierd gaan worden op za-terdag 11 februari, de feestdag van onze Lieve Vrouw van Lourdes. Op deze dag in 1858 ver-scheen Maria namelijk voor de eerste keer aan Bernadette in Lourdes zelf.

Het programma voor de-ze dag ziet er als volgt uit.17.30 uur Rozenkrans in de Lourdesgrot18.00 uur Plechtige H. Mis opgeluisterd door het gemengd Koor TienrayAansluitend lichtprocessie.Na de H. Mis is er ook de mo-gelijkheid om de relikwie van de H. Bernadette te eren.

Wie de afgelopen jaren in Lour-des is geweest, heeft daar mogen beleven en merken hoe actueel

en verfrissend de boodschap van Lourdes is. Je merkt daar zo duidelijk die onderlinge verbon-denheid, of zoals iemand schreef: ‘Ieder die er geweest is weet hoe mooi het daar is, hoe het plaatsen inderdaad zijn van hoop en bezinning

en tegelijkertijd door de onderlinge contacten ook van warmte en vriendschap, van chris-

telijke naastenliefde’.Lourdes is voor vele mensen een plaats waar men rust kan vinden, waar men een stukje thuis mag komen bij Maria. De verschillende vieringen en proces-sies helpen daarbij. Zo mag het ook gelden voor het Nederlandse Lourdes. Ook hier kan men die rust vinden in de kerk, bij de grot. Is er plaats voor de intenties neer te schrijven of een kaars op te steken. Vele mensen ma-ken dan ook door het jaar er gebruik van. Het maakt Tienray in deze tijd zeer bijzonder en de moeite waard om er naar toe te gaan.

Natuurlijk is de kerk in Tienray overdag geopend voor een bezoek

aan de grot. In de wintermaanden van 10.00 uur t/m 16.00 uur en in de zomermaanden van 10.00 uur t/m 18.00 uur.Wilt u dus het Lourdesgevoel echt be-

leven, weet dat u van harte welkom bent in Tienray, gedurende het gehele jaar. Maar zeker ook op 11 februari!