De showroom van de toekomst, voor de auto van de toekomst.

De showroom van de toekomst, voor de auto van de toekomst.

Provinciale Hogeschool Limburg Departement Architectuur en Beeldende Kunst

Masterproef 2012Sarah Panis

MASTERPROEFEen showroom van de toekomst, voor de auto van de toekomst.

Promotor: Katelijn QuartierBegeleider: Philippe Swartenbroux

Sarah Panis1 Master Interieurarchitectuur 2011 – 2012Provinciale Hogeschool Limburg - Dept. Architectuur en beeldende kunsten

“ ”

3

Afb. 1: Autokerkhof (eigen bewerking), via http://images.hemmings.com/wp-content/uploads//2012/01/SantaFe1970s_1500.jpg

Het resultaat van dit werk kon slechts tot stand komen dankzij een aantal personen.

Als eerste wil ik mijn ouders, die deze studie mogelijk maken, bedanken.

Daarnaast wil ik graag Katelijn Quartier bedanken, die tevens mijn promotor is voor dit werk. Zij heeft mij de voorbije maanden bijgestaan in het verwezenlijken van dit werk. Ook heeft ze me nuttige tips en goede raad gegeven en heeft ze meerdere malen deze thesis nagelezen.

Ook Philippe Swartenbroux wil ik bedanken voor zijn begeleiding van het masterproject. Door zijn enthousiaste inzet en professionele input kon de basis voor het project gelegd worden. Graag wil ik ook Bjorn Nysten van de Stad Hasselt Groen en Wegen, bedanken voor de plannen van het Kolonel Dusartplein en de nodige informatie. Door hem is er op verschillende vragen een antwoord gegeven.

Verder wil ik graag de respondenten bedanken voor het meewerken aan de enquête. Ook de personen die eigenaar zijn van elektrische wagens wil ik bedanken voor hun medewerking.

Tot slot wil ik graag bedanken:

Annick Schildermans en Joachim Put, voor het grondig nalezen en verbeteren van deze thesis.

Mijn familie en vrienden en vooral mijn vriend voor zijn steun, interesse, hulp en suggesties tijdens de ontwikkeling van deze thesis.

3

5

INHOUD1. SAMENVATTING 9

2. INLEIDING 11

2.1. Context 11 2.2. Onderzoeksvraag 11 2.3. Methodologie 12

3. ONDERZOEK 15

3.1. De showroom 15 3.1.1. De beleving 15 3.1.2. De locatie 16 3.1.3. De verdeling van de automerken 17 3.1.4. Showroom Identity 18 3.1.4.1. Hyundai 19 3.1.4.2. BMW 20 3.1.4.2.1. Architectuur 20 3.1.4.2.2. Interieur 21 3.1.4.3. Conclusie 23 3.1.5. Showrooms met een beleving 24 3.1.5.1. Audi AreA1 Roadshow – Barcelona 24 24 3.1.5.2. Citroën – Parijs 26

3.2. Casestudies 28 3.2.1. Mini Antwerp Store. 28 3.2.1.1. Analyse 28 3.2.1.2. Conclusie 29 3.2.2. Auto- en Motosalon 2012 Brussel 30 3.2.2.1. Analyse 30 3.2.2.2. Conclusie 32 3.2.3. Hyundai brussel 34 3.2.3.1. Analyse 34 3.2.3.2. Conclusie 34 3.2.4. Hessing Utrecht 36 3.2.4.1. Analyse 36 3.2.4.2. Conclusie 36 3.2.5. Autostadt Wolfsburg 38 3.2.5.1. Analyse 38 3.2.5.2. Conclusie 39 3.2.6. Autostella Bangkok 40 3.2.6.1. Analyse 40 3.2.6.2. Conclusie 40

6

444445454646464751515253535455

57

595959596060606161

62626363646465666769

3.3. De elektrische auto 3.3.1 De geschiedenis van de elektrische auto 3.3.2 Ervaringen 3.3.2.1 De heer Jos Stammen – Leopoldsburg – Nissan Leaf 3.3.2.2 De heer Koenraad Van Cleempoel – Toyota Prius 3.3.2.3 De stad Sint-Truiden – Toyota Prius 3.3.2.4 Conclusie 3.3.3 De kenmerken 3.3.4 Laadinfrastructuur 3.3.4.1 Laadpaal 3.3.4.2 Batterijwisselstations 3.3.4.3 Draadloos opladen 3.3.4.4 Voorbeelden laadinfrastructuur 3.3.4.4.1 Electric Vehicle Charging station – Plug + Play 3.3.4.4.2 Charging Station GE Wattstation

3.4 Innovatiecurve van Everett Rogers

3.5 Parkeergarage 3.5.1 De geschiedenis van het parkeren 3.5.1.1 Van stalling tot parkeergarage 3.5.1.2 Ontstaan van ondergronds parkeren 3.5.1.3 Een nieuw imago 3.5.1.4 Functiemenging 3.5.2 Parkeermogelijkheden 3.5.2.1 Bovengronds parkeren 3.5.2.2 Ondergronds parkeren

3.6 ENQUÊTE 3.6.1 Opzet 3.6.2 Resultaten 3.6.2.1 Algemene informatie 3.6.2.2 De Showroom 3.6.2.3 Wat wil de consument extra beleven in de showroom? 3.6.2.4 Showroom in combinatie met een andere faciliteit 3.6.2.5 Ligging van de showroom 3.6.2.6 Elektrische wagen 3.6.3 Conclusie

7

3.7 GROENE ELEKTRICITEIT 3.7.1 Bio-energie 3.7.2 Geothermische energie 3.7.3 Zonne-energie 3.7.4 Windenergie 3.7.5 Conclusie

4. CONCLUSIE

5. CONCEPT 5.1 De locatie

6. ONTWERP 6.1 Ontwerpproces

7. DISCUSSIE

8. REFERENTIELIJST 8.1 Literatuur

8.2 Internet

8.3 Afbeeldingen

9. BIJLAGEN 9.1 Enquête: Automerken respondenten

9.2 Enquête: Commentaren respondenten - showroom

9.3 Enquête: Commentaren respondenten - Ligging van de showroom

707071717273

75

79

80

83

83

95

99

99

100

102

105

105

107

110

8

Afb. 2: EV parking only (eigen bewerking), via http://3.bp.blogspot.com/-P58PL7aNZLw/TheWPh5Fp7I/AAAAAAAAGY4/NyFqroTTuY4/s1600/IMG_1649.jpg

9

SAMENVATTINGDe showroom is een ruimte waarin verkoopbare producten tentoongesteld worden. Showrooms zijn er in verschillende soorten en maten: voor auto’s, meubels, verlichting, etc. De auto is een product dat in onze samenleving centraal staat. Doordat er een veelvoud aan automerken zijn, is er ook een veelvoud aan showrooms. Vaak situeren deze showrooms zich dicht bij elkaar waardoor we kunnen spreken van de zogenaamde autoboulevard. Om de vele showrooms te beperken, bestaat er de mogelijkheid om merken te combineren in één showroom. Dit is alvast gebeurd bij verschillende duurdere merken zoals Jaguar en Range Rover.

Uit onderzoek blijkt dat de showroom nood heeft aan verandering (van Scheerdijk, 2009). Niet enkel wat betreft de architectuur en de ligging, ook het interieur heeft nood aan een nieuw concept. De showroom van een automerk moet trachten rekening te houden met de locatie van het pand. Een showroom voor stadswagens bevindt zich het best in de stad. Een showroom met een luxueus automerk bevindt zich dan weer beter aan invalswegen waar proefritten beter mogelijk zijn.

De parkeergarage kent zijn begin in de showroom. Om de talloze auto’s op te bergen werd er een gebouw met meerdere lagen gebouwd. Later werden hier hellingbanen aan toegevoegd om met de auto de verschillende verdiepen te berijden. Hierdoor kreeg de showroom eerder het uiterlijk van een parkeergarage. Vanwege de geschiedenis is ook vandaag die combinatie nog mogelijk. Omwille van de combinatie van showroom en parkeergarage moet de bouwheer geen of weinig rekening houden met de aanleg van parkeerplaatsen. Deze parkeerplaatsen kunnen gevestigd zijn in de ondergrondse parkeergarage. Door een aparte plaats aan te bieden voor dat bepaalde merk, wordt ook de parkeergarage terug een showroom.

Ook de elektrische auto kent zijn beginjaren in de 19de eeuw. Deze wagen is echter verdrongen door de auto met benzinemotor. Toch is de elektrische wagen opnieuw bezig aan een terugkeer. Momenteel zijn deze wagens nog in volle ontwikkeling om hun actieradius te vergroten. Ook de prijs van deze wagens moet verlaagd kunnen worden. Om de twee voorgenoemde redenen liggen deze auto’s niet goed in de markt. Vaak zijn ze duur en kunnen ze weinig kilometers afleggen en het aanbod aan oplaadpalen is miniem. Bovendien komt de consument slechts sporadisch in contact met de elektrische auto’s omdat ze zelden tot nooit in een showroom tentoongesteld worden.Daarenboven moeten deze wagens opgeladen worden via het elektriciteitsnetwerk. Door de showroom zelf deze stroom op te laten wekken wordt er een connectie gelegd met ecologie, zoals ook de auto ecologisch is.

Door een showroom specifiek te ontwikkelen voor kleine elektrische wagens en dit in combinatie met de parkeergarage, bestaat de mogelijkheid dat de consument meer vertrouwd raakt met deze wagen.

10

Afb. 3: Peugeot iOn, 2012. Panis, S., archief auteur

11

INLEIDING

Hoe kan een showroom van de toekomst ontworpen worden voor de auto van de toekomst?

2.1. Context

De wagen is een voorwerp dat in onze samenleving centraal staat. Elk automerk stelt zijn modellen voor in een ruimte; de showroom. Deze showrooms zijn vaak gesitueerd buiten de stadscentra en aan invalswegen. Een sterk doorgedreven voorbeeld hiervan zijn de showrooms die gegroepeerd te vinden zijn, de ‘autoboulevard’ genaamd. Dergelijke showrooms nemen aanzienlijk veel vierkante meters in beslag. Uit onderzoek blijkt dat de showroom nood heeft aan vernieuwing (van Scheerdijk, 2009). Naar eigen mening dient de showroom meer een beleving te worden in plaats van een dwang om hier naartoe te gaan. De consument zal enkel naar de autodealer gaan om werkelijk een wagen aan te schaffen, niet om dit product te ervaren. Een relatief nieuw product binnen de autobranche, dat naar mijn mening meer aandacht mag krijgen, is de elektrische auto. Op dit moment schrikt de elektrische auto de consument te veel af. Enkele redenen hiervan zijn: de prijs, de weinige kilometers per oplaadbeurt, etc. Door het ontwerpen van een showroom voor elektrische wagens komen er enkele uitdagingen bij. Een eerste uitdaging is de showroom te voorzien van laadpalen zodat de elektrische wagens op deze locatie opgeladen kunnen worden. Deze laadpalen moeten geplaatst worden op parkeerplaatsen. Dit is meteen een tweede uitdaging; de showroom moet gelegen zijn in of bij een parkeergarage. Daarenboven zorgen deze laadpalen voor een derde uitdaging. Door het gebruik van groene stroom voor de laadpalen kan er een duidelijk statement gemaakt worden naar het milieu toe. Daarom kies ik voor deze masterproef om mij hier meer in te verdiepen om uiteindelijk te komen tot de showroom van de toekomst, specifiek voor deze wagens omdat het net deze categorie is die dichter bij de consument gebracht moet worden.

1212

Afb. 4: Schets auto, via http://s3images.coroflot.com/user_files/individual_files/original_203798__9QrPBg8kth4CyFAmoMEhyM2A.jpg

2.3. Methodologie

In eerste instantie start dit onderzoek met een literatuurstudie. Vervolgens tracht ik deze opgedane kennis te versterken met een aantal casestudies. Verder worden deze onderdelen gestaafd door een enquête, afgenomen via internet, om tot een goed doordacht ontwerp te komen. De keuze om online enquêtes af te nemen is er gekomen omwille van de bredere doelgroep, zowel respondenten uit binnenland als buitenland. Ik ben de literatuurstudie begonnen door op zoek te gaan naar diverse artikels over de showroom. Het aanbod van artikels over showrooms is zeer klein. Door verder te kijken dan alleen maar showrooms, door op bv. elektrische wagens, parkeergarages en andere wagen-gerelateerde termen te zoeken, bekom je meer resultaten. Vervolgens heb ik enkele showrooms bezocht om een beter beeld te krijgen wat er vandaag in die markt gebeurt. Niet alleen showrooms vormen belangrijke casestudies, ook het autosalon te Brussel was een enorme ervaring. Doordat er ook naar de mening werd gevraagd van de consument via de enquêtes kon dit omgezet worden naar de praktijk, de showroom van de toekomst voor de auto van de toekomst.

Afb. 5: Mini showroom, 2012. Panis, S., archief auteur

14

Afb. 6: Citroën C-Zero, via http://www.mundoautomotor.com.ar/web/2010/09/23/citroen-c-zero-la-solucion-100-electrica-hecha-realidad/

15

ONDERZOEK3.1 DE SHOWROOM

De showroom is een moderne term voor toonzaal. Een showroom is een grote ruimte waarin het product dat verkocht wordt, ook tentoongesteld wordt. Er zijn diverse showrooms aanwezig in onze maatschappij; auto’s, meubels, verlichting, vloeren,… De meest bezochte autoshowrooms zijn gelegen op de Champs Elysees in Parijs. Dit komt doordat deze spontaan bezocht worden zonder dat de mensen een wagen willen kopen. Deze voorbeelden van showrooms creëren een beleving in hun concept. Hierdoor vormen ze een goed voorbeeld voor de showroom van vandaag. Bovendien kunnen ook musea van diverse auto’s gezien worden als een showroom zoals die van Parijs. Dit zijn eveneens ruimtes waar auto’s tentoongesteld worden, maar dit zonder de directe verkoop ervan. Waar zij wel op mikken, is het verkopen van hun imago. De beleving van deze showrooms is niet enkel het museum, ook de kleuren en de vormgeving van het interieur spelen een grote rol.

Een aantal decennia geleden kocht de consument zijn wagen ‘gewoon’ bij de lokale autodealer. Deze was vaak gevestigd midden in de stad of in de dorpskern. Klanten creëerden zo een sterke band voor het leven met de lokale dealer én het automerk. Later gingen verschillende autodealers met hun showroom naar de rand van de stad en vormden ze de zogenaamde autoboulevards (van Scheerdijk, 2008). Dit is een grote groep van merkdealers die dicht bij elkaar gelegen zijn aan de rand van de stad. Volgens Rabobank (2008) heeft dit businessmodel zijn langste tijd echter gehad. De gekende autoboulevards zijn in feite zeer klantgericht om de reden dat er verschillende automerken op eenzelfde locatie gelegen zijn. Maar doordat de verschillende merken zich niet van elkaar onderscheiden, lijken de diverse showrooms op elkaar.

3.1.1 De beleving

Niet enkel het uiterlijk van de showroom is aan verandering toe, ook dient er meer gedacht te worden aan de beleving van de consument. Hier kan een verwijzing gemaakt worden naar de beleveniseconomie van Pine en Gilmore. Bij beleving draait het niet om de productie en de oorsprong van het product, maar om de accommodatie die men krijgt bij het ervaren van het product (Pine & Gilmore, 2001). Een bekend en zeer duidelijk voorbeeld is dit van de koffie. Als de koffieboon nog in zijn oorspronkelijke staat is en zo verkocht wordt, kost deze €1,81/kg. Wanneer een fabrikant diezelfde bonen maalt en verpakt, waardoor dit product een ‘goed’ wordt, verdubbelt de consumentenprijs doordat de fabrikant het product bewerkt en “klaar” in de winkelrekken plaatst. Indien deze koffie weer verkocht wordt in een café of snackbar, zal de prijs van een kopje al snel €1-€2 kosten. Indien men er dan beleving aan toevoegt, bijvoorbeeld de koffie verkopen in een vijfsterrenrestaurant, gelegen aan het San Marco-plein, stijgt de prijs nog meer. Eveneens krijgt men bij dit kopje koffie een mooi uitzicht en goede service cadeau (Pine & Gilmore, 2001).

16

Niet enkel bij koffie is beleving belangrijk maar bij elk product is er nood aan beleving. Zodus ook bij auto’s. Een auto kopen gebeurt niet in twee minuten maar gebeurt in enkele dagen tot weken. Indien de showroom zorgt voor een accommodatie tijdens het kiezen van een wagen, zal de klant meer geneigd zijn om naar die showroom terug te keren, net omdat hier aandacht besteed werd aan de beleving van een wagen.

3.1.2 De locatie

Afgezien van het uiterlijk en de beleving van de showroom is ook de locatie een belangrijk aspect. Een showroom heeft nood aan een zichtbare locatie met een goed bereik voor de levering van de wagens. Daarenboven is het belangrijk om de showroom te laten aansluiten bij de doelgroep die men wil aanspreken. Volgens Rabobank (2008) zijn er verschillende mogelijkheden, uitgaande van de onderverdeling van merken in niche, volume en premium. Allereerst zijn er de nichemerken1 die hun locatie kiezen, afhankelijk van de beleving en de verkoopmarge. Door de kleine marges van zeer goedkope auto’s moeten deze auto’s verkocht worden in een goedkope omgeving die goed past bij de uitstraling van de markt. Betreffende de locatie ligt deze aansluiting het best bij Aldi, Lidl of andere low-cost concepten. Een voorbeeld van een niche-automerk is Scion, een goedkoop merk, gepositioneerd onder Toyota (Wikipedia,2011).

Vervolgens zijn er de volumemerken2 die vooral gevestigd zijn op toegankelijke en betaalbare locaties. Hierbij is de inrichting van de showroom overeenstemmend met de prijsklasse van de auto voor de betreffende consument. Prijsgevoelige consumenten worden het best aangesproken in een uitgeklede en efficiënt ingerichte showroom. Voorbeelden van volumemerken zijn: Opel, Renault, Citroën, etc.Ten derde zijn er de premiummerken3 die zich hoofdzakelijk richten op een exclusief publiek maar ook een aantrekkingskracht hebben op andere doelgroepen. Deze merken situeren zich vaak in en rond het stadscentrum. Om zich toch te onderscheiden van de andere showrooms trachten zij een hogere merkbeleving te creëren en dit door winkels of andere concepten te openen in winkelgebieden. Voorbeelden hiervan zijn de BMW showroom met een restaurant in Brussel, opening van een Fiat-café in Japan en Ferrari-winkels in luchthavens en grote wereldsteden. Opvallend hierbij is dat ze meestal één nieuw model tentoonstellen, gecombineerd met andere activiteiten om de klant meer te boeien. Hierdoor willen merken steeds meer deel uitmaken van een beleving die klanten zoeken tijdens het winkelen (Rabobank, 2008).

1 Nichemerken: Kleinere aantallen met auto’s die uitblinken op één of een paar specificaties. Voorbeelden daarvan zijn onderscheidend vermogen op gebied van zuinigheid, milieuvriendelijkheid, design, veiligheid, gebruiksgemak, aandrijving of prijs (Rabobank, 2008).2 Volumemerken: Grote aantallen met vaak enkele verkooptoppers, verkrijgbaar tegen een redelijke prijs met een gematigde merkbeleving en bijbehorende loyaliteit. Blinken niet uit op een specifiek gebied (Rabobank, 2008).3 Premiummerken: Deze merken en modellen zullen sportief, luxueus en/of exclusief zijn: kleinere aantallen, hogere verkoopmarges en een hoog niveau van loyaliteit. Maar ook de kosten voor research en development en marketing zullen hoog liggen (Rabobank, 2008).

1717

3.1.3 De verdeling van de automerken.

Daarenboven is er de opkomst van de ‘doelgroepshowroom’ (Rabobank, 2008). Hierdoor ontstaan er showrooms die specifiek voor een bepaalde doelgroep zijn, zoals bijvoorbeeld ‘Fourwheeldrive’ auto’s, die een bepaald type klant aanspreken. Deze klanten zijn wellicht ook geïnteresseerd in andere outdooractiviteiten en –merken. Daardoor komt de consument in contact met verschillende merken in één showroom. De consument kan zo de diverse merken met elkaar vergelijken zonder hiervoor talloze kilometers af te leggen.

Toch zie je maar één categorie van wagens waarbij verschillende merken tentoongesteld worden in één showroom. Dit zijn vooral de luxueuzere wagens zoals bijvoorbeeld Jaguar, Aston Martin, etc. Uit onderzoek van Schembri en Merrilees (2010) blijkt dat er een duidelijk verschil is tussen verschillende categorieën van wagens. Hun onderzoek vond plaats in Australië voor de merken Kia, Ford, Volvo, Jaguar en Aston Martin. Zo bevinden zich in de prestigeshowroom de automerken Volvo, Jaguar en Aston Martin terwijl bij Ford enkel wagens van het merk Ford stonden. Ook bij Kia werden enkel wagens van het merk Kia verkocht. Terwijl de prestigeshowroom een open en minimalistisch architectonische stijl heeft met veel gebruik van glas, is de showroom van Ford en Kia eerder functioneel opgebouwd. Niet enkel de vormgeving vormt een sterk contrast, ook de opstelling en de hoeveelheid van de wagens is uiteenlopend. In de showroom waar Volvo, Jaguar en Aston Martin tentoongesteld worden is het rustig terwijl het bij Ford en Kia zeer lawaaierig is en er zoveel mogelijk auto’s buiten gepresenteerd staan.

Dit onderzoek van Schembri en Merrilees kan ikzelf bevestigen. Zo zijn er tal van showrooms voor één goedkoper merk terwijl de duurdere merken hun showroom delen, bijvoorbeeld Jaguar en Range Rover te Brussel.

Afb. 7: Showroom AMG Parijs, 2011. D’Hont M., archief medestudent

18

3.1.4 Showroom Identity

Showrooms dienen zich te houden aan een aantal voorwaarden die worden opgelegd bij het ontwerp van de ruimte. Hierdoor zien vrijwel alle showrooms van eenzelfde automerk er hetzelfde uit. Toch zijn er ook sterke gelijkenissen tussen de verschillende automerken. Dit komt vooral door de architectuur van de gebouwen. Door deze op te bouwen als een ‘doos’ is de kostprijs van het gebouw laag.De eisen van elk merk kunnen sterk variëren ten opzichte van elkaar. Via twee contactpersonen, Hyundai (Maaike Van den Bergh en Marina Van Houteghem) en BMW (Cedric Spaas), heb ik hun Showroom Identity verkregen. De Showroom Identity van BMW is in sterk contrast met deze van Hyundai. Terwijl er bij Hyundai rekening dient gehouden te worden met de presentatiemeubels, worden er bij BMW eerder eisen opgelegd voor de architectuur en het interieur. Bij wijze van voorbeeld beschrijf ik beiden omdat het tijdens het ontwerpen van een showroom zware beperkingen kan opleggen.

18

Afb. 8: Henley’s car showroom Brentford, 1934. Via http://inspired-information.com/archives/482/henleys-car-showroom-brentford

19

3.1.4.1 Hyundai

De Showroom Identity van Hyundai is ontworpen om de dynamische ambities van het merk te reflecteren. Hyundai wil een frisse en eigentijdse look creëren. In de verkregen Showroom Identity wordt er enkel ingegaan op de grafische presentatie en de meubels. Dit gaat van de presentatiezuilen van de wagen tot de kindermeubels. Eisen voor het interieur of de architectuur zijn niet opgelegd bij Hyundai. Betreffende de Showroom Identity van Hyundai worden er slechts drie verplichtingen opgelegd: het meubilair, het type van de vloertegels en het beschilderen van de muren in de witte kleur. De vloertegels hebben een grijze kleur om in contrast te staan met de witte muren en het meubilair. Door enkel in te gaan op de presentatie en de meubels is de dealer vrij in het kiezen van een geschikte locatie alsook een geschikt gebouw.

Afb. 9: Afmeting logo, 2005. Hyundai Corporate Guide.

Afb. 10: presentatiezuilen, 2005. Hyundai Corporate Guide.

20

3.1.4.2 BMW

BMW stelt eisen op voor de vormgeving van architectuur en interieur van de showroom. Het hart van de showroom van BMW bevindt zich, figuurlijk, op straat. Dit zorgt voor een krachtige lijn die het gebouw een duidelijk gevoel geeft van richting. Ook de kleur en de materialen worden sober gehouden. De hoofdkleur is wit. Hierdoor raken klanten geïnteresseerd in alle andere kleuren. Maar voor BMW is wit niet enkel een achtergrondkleur: het is de kleur van hun merk. De verkregen Showroom Identity dateert van 2010.

3.1.4.2.1 ArchitectuurDe architectuur van het gebouw is een belangrijk aspect bij BMW. Hier is het belangrijk dat de uitlijning lineair is en bestaat uit orthogonale, wit gepleisterde muren. Ook het dak dient wit te zijn en moet overhangende delen hebben. Eén wand staat lineair met de wagens en vormt de achtergrond voor de presentatie van deze wagens. Een belangrijk kenmerk bij BMW is een witte muur, geïntegreerd in de glazen gevel. De gevels bestaan uit grote glaspartijen van plafondhoogte. De ruiten worden verbonden door middel van fijne verticale en horizontale profielen en vormen een homogeen oppervlak. De profielen moeten zo onzichtbaar mogelijk zijn en krijgen een grijze kleur. Het overhangend dak moet een schaduweffect creëren. Verder is ook de ingang geïntegreerd in de glasgevel. Een muur of plafond geeft de aanduiding weer van de ingang.

Buiten worden de auto’s geplaatst in de “weg-formatie” (Afb. 12). Dit betekent dat de auto’s in een rij achter elkaar worden geplaatst. Deze visuele weg verbindt het interieur met het exterieur. Het overhangend dak kan een extra ruimte definiëren. Buiten kan de omgeving extra kwaliteit bieden aan het uiterlijk van het gebouw. De toevoeging van planten brengt bij tot de presentatie die kenmerkend is voor het merk.

20

Afb. 12: Weg-formatie, 2010. BMW showroom identity.

Afb. 11: Architectuur, 2010. BMW showroom identity.

2121

3.1.4.2.2 InterieurDe beleving van de meerdere lagen van de buitenzijde met het transparante effect wordt gereflecteerd naar het interieur. Door de architectuur, die bestaat uit orthogonale platen en transparante gevels, wordt het interieur een royale en lichte ruimte. Wit is de hoofdkleur van het interieur. Het interieur wordt bepaald door de witte muren. Deze muren worden geplaatst in een rechthoekig rooster. De presentatie van de wagens (in weg-formatie) is bepalend voor de indeling van het interieur. Het visuele effect van “ingebouwde” dwarswanden wordt verminderd door een licht grijze verf, zoals Afb. 13 toont.

Het plafond word eveneens visueel gescheiden van de achterwanden. Dit wordt verkregen door middel van een opening tussen de wand en het plafond waarin indirecte verlichting verwerkt wordt (Afb. 14) . De verlichting, de ventilatie en de technologie zijn verwerkt in het plafond. Om de visuele weg te versterken wordt hierboven het plafond verlaagd. De vloer is opgebouwd uit grijze keramische tegels. De visuele straat wordt eveneens betegeld maar in een donkergrijze kleur. De vloer van het klantengebied, de wachtruimte, de receptie ed., is verhoogd en uitgevoerd in een zandkleur. Ook dit geeft een visuele afscheiding weer en wordt gescheiden van de “weg”. Niet enkel het plafond en de vloer moeten aan diverse eisen voldoen, ook de kolommen die geplaatst worden in de showroom. Deze kolommen moeten steeds cirkelvormig zijn met een zo klein mogelijke diameter.

Ook zijn er nauwkeurige materiaalspecificaties (Afb. 15) voor vloeren, wanden en plafonds. BMW maakt gebruik van hoogwaardige en duurzame materialen zoals steen, glas, metaal en hout.

Vervolgens bepaalt de routing (Afb. 16) een juiste opstelling van de verschillende afdelingen. Een receptie moet bovendien geplaatst worden aan de inkom van de showroom zodat elk soort klant (vaste klant, potentiële koper,…) meteen de nodige informatie kan verkrijgen. Vanaf de receptie kiest de klant zelf waar hij naartoe zal gaan, naar de wachtruimte of de auto’s bekijken in de ruimte.

Afb. 13-16: Interieureisen, 2010. BMW showroom identity.

13

14

15

16

2222

Afb. 17: Showroom Hyundai, 2012. Panis, S., archief auteur.

23

3.1.4.3 Conclusie

Wanneer ik beide showrooms bezocht heb, valt duidelijk op dat Hyundai aan de eisen heeft voldaan. Beelden die in de Showroom Identity (SI) werden weergegeven, kwamen duidelijk terug in de showroom. Er werd echter bij Hyundai enkel aandacht besteed aan de grafische presentatie van de wagens en er werd niet meteen rekening gehouden met de architectuur of het interieur. Wel werden er specifieke meubels gekozen die in elke showroom geplaatst moeten worden. Bij BMW zag ik een aantal aspecten uit de Showroom Identity terug komen in de showroom. Wat de architectuur betreft, voldeed de showroom te Lommel weinig tot niet aan de eisen. Ook in de showroom in Antwerpen (Boomstesteenweg) zag ik weinig elementen van de architectuur terug komen. Betreffende het interieur kwamen een aantal aspecten duidelijk terug, zoals de vloer, het meubilair en de opstelling van de auto’s. Toch is er in beide showrooms geen sprake van de voorgenoemde “weg-formatie”. Ook wordt de showroom in de SI veel gezelliger aangekleed dan werkelijk wordt gedaan. Een voorbeeld: in de SI worden bomen geplaatst in de showroom, terwijl dit in de werkelijke showroom niet gebeurt.

23

24

3.1.5 Showrooms met een beleving.

Ondanks het feit dat er aanzienlijk veel showrooms gelijkend zijn, zijn er ook enkele die een goed voorbeeld vormen. Zoals eerder vermeld moeten showrooms niet meteen een directe verkoop van auto’s genereren. Dit kan ook een promotiestand zijn of een museum. Ook hebben showrooms niet altijd duizenden vierkante meters nodig om hun product te presenteren. De volgende besproken showrooms heb ik niet bezocht: Audi AreA1 Barcelona en Citroën Parijs. Deze twee referenties worden kort besproken omwille van hun vernieuwend concept en de mooie architectuur van de showroom.

3.1.5.1 Audi AreA1 Roadshow – BarcelonaDe Audi AreA1, ontworpen door Schmidhuber + Partner, is een combinatie van een opvallende, mobiele ruimte voor het merk Audi en een theatrale ‘Driving Experience’ (Schmidhuber + Partner, 2010). Deze campagne vond plaats in 2010 in Barcelona waarbij de nieuwe Audi A1 gelanceerd werd. Voor de lancering van de Audi A1 werd als locatie de waterkant gekozen van Barcelona. De bezoekers worden door een aantal zones geleid waarbij een duidelijke dramaturgie aanwezig is. Eerst zijn er een aantal showroom-modules die de nieuwe A1 presenteert. Vervolgens zijn er expositieruimtes met productinformatie en voertuigconfiguratie die op een interactieve en levendige manier worden gepresenteerd. De laatste halte van het event is een kleine, sfeervolle plaats waar bar en zithoek gesitueerd zijn. Dit is ook meteen de ontmoetingsplaats voor de Driving Experience waarbij je in contact komt met de Audi-instructeurs. Op deze 3000m2 kan je de nieuwe Audi A1 ontdekken. De designtaal van de modules is geïnspireerd op de grille van de A1. Deze vorm geeft een duidelijk architecturaal karakter weer.

Afb. 19: Audi AreA1 Barcelona, 2011. Via https://www.audi-mediaservices.com

Afb. 18: Audi AreA1 Barcelona, 2011. Via https://www.audi-mediaservices.com

25

Afb. 20 - 23: Audi AreA1 Barcelona, 2010. Via http://www.worldarchitecturenews.com/index.php?fuseaction=wanappln.projectview&uplod_id=14424

Afb. 24: Audi AreA1 Barcelona, 2010. Via http://3.bp.blogspot.com/_uuBmqCKWXK0/TE2ylqpheBI/AAAAAAAAC7w/N5h5j4jIyq0/s1600/Audi_AreA1_01.jpg

25

20

22

21

23

26

3.1.5.2 Citroën – ParijsZoals eerder aangehaald zijn de showrooms van Parijs één van de meest (spontaan) bezochte showrooms. Ook Citroën trekt zeer veel aandacht in het Franse straatbeeld. De nieuwe showroom, sinds 2007, is ontworpen door Manuelle Gautrand. Het gebouw heeft de naam C42 gekregen. De C staat voor Citroën en de 42 voor het huisnummer. Het gebouw heeft een hoogte van 30m en een opvallende, glazen gevel met een traliewerk. De vorm van de voorgevel is gebaseerd op het logo van Citroën. Zichtbaarheid en licht zijn twee dominante thema’s van het C42-ontwerp (Fairs, 2007). Overdag laten de glazen gevels zeer veel daglicht binnen. In de showroom wordt er ook gewerkt met reflecterende oppervlakken waardoor de wagens extra belicht worden. Voor het versterken van de centrale focus in de showroom zijn er acht draaiende plateaus, met onderaan spiegels, die verticaal in het gebouw geplaatst zijn. Zo verkrijg je een kolom waarop auto’s gepresenteerd zijn. Op deze manier wordt er niet de typische horizontale showroom gecreëerd. Bovendien wordt in deze showroom niet enkel aandacht geschonken aan de presentatie van de wagens; ook is er altijd een expositie van de auto’s van Citroën.

Afb. 25: Citroën voorgevel. Via http://static.panoramio.com/photos/original/6443716.jpg

Afb. 26: Citroën plateau, 2011. D’Hont, M., archief medestudent

2727

Afb. 28-29: Citroën plateau, 2011. D’Hont, M., archief medestudent

Afb. 27: Citroën, 2011. Renders, E.., archief medestudent

28

3.2 Casestudies

Het hoofddoel van mijn onderzoek is het trachten te zoeken naar nieuwe concepten d.m.v. wat er momenteel is in de autobranche. Er zijn tal van showrooms. Dit gaat van één merk tot tien verschillende merken in eenzelfde ruimte. Ik bespreek enkele casestudies omdat deze showrooms een bijzondere indruk nalieten, zowel positief als negatief.

3.2.1 Mini Antwerp Store

3.2.1.1 AnalyseMini is, ondanks het verschil met de oude Mini, nog steeds een kleine stadswagen. De Mini Antwerp Store is de enige showroom die gelegen is in de stad Antwerpen. Het leek me interessant om een showroom te ervaren die op een andere locatie gelegen was dan aan de invalswegen of op de industrieterreinen. De ruimte van de store geeft meteen een sterk contrast weer met de showrooms die men dagelijks tegenkomt. Dit wordt meteen duidelijk bij het zien van de gevel. Veel showrooms zijn gelegen in industriële, grote panden. De Mini Antwerp Store wordt eerder gezien als een winkel dan als een showroom. Deze showroom is gelegen in een historisch pand waar weinig tot niets veranderd is aan de gevel. Hier wordt enkel een kleine hoeveelheid spandoeken tegen de gevel bevestigd. Om het merk meer kenbaar te maken worden er wel een aantal stickers op de ramen gekleefd. Het is een showroom die vrijwel niet opvalt. Bij het centraal binnenkomen in de showroom, met zicht op de balie, wordt het contrast met de traditionele showroom nog groter. In de meeste gevallen zijn deze ruimtes licht van kleur. Dit is echter niet het geval in de Mini Antwerp Store. Deze ruimte is volledig geschilderd in een donkergrijze kleur. Enkel de betonnen vloer geeft een contrast weer met de muren alsook met het plafond. Wanneer je het plafond bekijkt, zie je dat de technische installatie, die zichtbaar is, ook donkergrijs geverfd is. De ruimte word opengetrokken door middel van twee vides. Zo krijgen de ruimtes die boven gelegen zijn ook een zicht op de winkel.

De wanden van het sas dienen meteen ook als display voor de verschillende kleuren van de wagens, de bekleding van het interieur en de motieven voor de zijspiegels. Deze relatief kleine ruimte wordt optimaal benut door de wagens dicht bij elkaar te plaatsen. Evenals de gekende kantoortjes, waar men de consumenten meer uitleg kan geven over de wagen, die niet opgedeeld worden in verschillende ruimtes. Deze kantoren worden geïntegreerd in de ruimte en worden visueel gescheiden door een display waar velgen voor gelegen zijn. Zoals in vele showrooms worden ook in deze showroom accessoires verkocht van het automerk.

Ondanks de donkere ruimte worden de wagens toch optimaal verlicht. Dit gebeurt door een beperkt aantal spots. Hierdoor gaat de aandacht meteen naar de wagen i.p.v. de ruimte. Afgezien van de spots wordt er ook gewerkt met gekleurde sfeerverlichting en pendelarmaturen.

28

29

3.2.1.2 ConclusieDe Mini Antwerp Store is in mijn onderzoek meteen een goede casestudie omdat je hier in contact komt met een totaal andere showroom. Een showroom die in de stad gelegen is, dient rekening te houden met de historie van het pand waarin het zich bevindt. Wanneer je een showroom bezoekt die gelegen is aan de invalswegen of op een industrieterrein merk je meteen dat dit pand specifiek gebouwd is voor de autobranche. Maar niet enkel de ligging was een nieuwe ervaring, ook het interieur was meteen een totaal ander concept. Alles werd zo klein mogelijk gehouden. Dit was meteen ook het motto van Mini en zodus ook van de showroom. Door deze showroom op te nemen in mijn casestudies word ik geconfronteerd met een ander soort showroom dan diegene die ik dagelijks tegenkom. Een showroom dient niet altijd gelegen te zijn aan de invalswegen om een bepaalde indruk na te laten. Het wordt ook duidelijk dat niet elke showroom in een witte kleur dient te zijn om de auto’s naar voren te laten komen. Vaak zijn showrooms groot van oppervlakte en worden deze vol gezet met wagens. Dit geeft een rommelige indruk. Toch kan je ook een auto ervaren op een kleinere oppervlakte waar maar een viertal wagens gepresenteerd zijn. Daardoor verkrijg je meteen een minder rommelige sfeer doordat de ruimte rust uitstraalt door de weinige auto’s. Afb. 30: Gevel Mini, 2012. Panis, S.

Afb. 31: showroom, 2012. Panis, S. Afb. 32: Presentatie wagens, 2012. Panis, S. Afb. 33: kantoor, 2012. Panis, S.

3030

3.2.2 Auto- en motosalon 2012

3.2.2.1 AnalyseHet jaarlijkse autosalon, dat plaatsvond van 12 tot 22 januari 2012, te Brussel was een absolute must voor mij als casestudie. Het salon kan gezien worden als één grote showroom die alle merken tentoonstelt. Om de analyse van het autosalon systematisch aan te pakken, had ik voordien een korte ‘checklist’ opgesteld waarmee ik rekening diende te houden. De belangrijkste vragen waar ik zeker een antwoord op zocht waren:

1. Hoe worden de auto’s met verbrandingsmotor gepresenteerd ten opzichte van de elektrische auto’s?

2. Wordt er hier meer aandacht besteed aan de presentatie dan in een showroom?

3. Zijn er veel personen geïnteresseerd in een elektrische auto op het autosalon?

4. Worden er op het autosalon meer auto’s verkocht?

1. Om in te gaan op de eerste vraag valt het op dat de presentatie tussen de twee soorten wagens verschillend is. Zo wordt er duidelijk meer aandacht geschonken aan de elektrische wagen dan aan de wagen met verbrandingsmotor. De elektrische wagen (‘electric vehicle’, e.v.) is meteen te vinden op elke stand die een e.v. aanbiedt. Zo werden bijvoorbeeld de elektrische wagens op een plateau geplaatst en werd het voertuig verduidelijkt door een laadpaal. Maar bij bijvoorbeeld Peugeot word de e.v. herkenbaar gemaakt door enkel een laadpaal, geplaatst naast het voertuig, en een display (opgebouwd uit kunststofmateriaal met verlichting) die voor de wagen geplaatst wordt met hierop de voordelen van deze wagen (afb. 3). Weer andere autodealers hielden de presentatie van het elektrische voertuig beperkt. Al waren er twee uitschieters: Renault en Opel. De stand van Renault stond volledig in het teken van de elektrische auto. Zo werden er de verschillende laadpalen, met verschillende oplaadduur, voorgesteld en werden er meerdere wagens van één elektrisch model geplaatst op de stand. De elektrische wagens namen hier aanzienlijk meer plaats in beslag dan de wagens met een verbrandingsmotor. Opel hield elk half uur een demonstratie over de Opel Ampera en de Opel Rak. Hierbij werd er gefilmd zodat de bezoekers die verder op de stand stonden ook konden meevolgen. Deze presentatie lokte meteen veel bezoekers.

31

2. Opvallend bij de standenbouw is dat er meer aandacht aan het uiterlijk van de standen besteed wordt dan aan het uiterlijk van de meeste showrooms. In het algemeen kwamen de standen overeen met elkaar qua uiterlijk, maar hier en daar was er toch een uitschieter. Peugeot schonk meteen veel aandacht aan de uitstraling van de accessoires van het automerk. Hier werd een aparte zone voorzien net naast de inkom van de hal. Ook dit kleine stuk van de stand gaf meteen een sfeervolle uitstraling. Maar dit was niet het enige aantrekkingspunt van Peugeot. Naast Peugeot La Boutique, de accessoiresshop, was er een grote afgebakende ruimte in een organische vorm. In deze ruimte stond een wagen, vervaardigd uit plastiek, met daarachter een videoscherm (afb. 34). Deze wagen was een nieuw model van Peugeot dat hier de première kreeg. Op dit videoscherm was een aftelklok te zien. Wanneer de klok bijna op nul kwam te staan, zag je het aantal bezoekers toenemen. Toen de klok op nul kwam te staan, werd een videofragment getoond over deze wagen. Ook dit was meteen een aantrekkingspunt van Peugeot. Om in te gaan op de verschillende standen wordt relatief weinig aandacht geschonken aan het uiterlijk van de stand. Zo zijn er een aantal standen (Hyundai, Mazda,…) waarbij enkel de achterwand kenbaar maakt om welk merk het gaat. Verder worden de wagens bij elkaar geplaatst zonder kenbaar te maken om welk model het gaat. Een sterk contrast hiermee is Audi. Op deze stand wordt per auto een hoog (meer dan twee meter) display geplaatst waarop duidelijk aangegeven wordt om welk model het gaat (afb. 39).

3. Om verder te gaan op de elektrische auto’s blijkt dat dit voertuig op het autosalon veel aandacht krijgt. Niet alleen qua presentatie maar ook qua aandacht van de bezoekers voor deze wagen. De bezoeker is zeker geïnteresseerd in de mogelijkheden van een elektrisch voertuig. Er wordt veel uitleg gevraagd aan verkopers en er wordt onderling gepraat over de voor- en nadelen van de wagen. Omtrent de presentatie was er een speciale afdeling, een aparte hal, voorzien voor de elektrische wagen (afb. 42). Deze afdeling bevatte voornamelijk informatie over de laadpalen en de mogelijke leveranciers voor de elektriciteit, zoals Electrabel. Opvallend aan deze afdeling was dat er zich hier aanzienlijk minder bezoekers bevonden. De aankleding van de verschillende kleine standen in deze ruimte was echter zeer somber. In deze afdeling was er desalniettemin een stand die wél veel bezoekers trok: de testbaan voor de elektrische wagen (afb. 41). Hier kon je een groot aantal van de wagens testen die tentoongesteld zijn op de diverse standen. Een aantal wagens die je hier kon testen, waren: Opel Ampera, Citroën C-zero, Renault Fluence en de Nissan Leaf.

4. Omdat er toch veel kijklustigen komen naar het autosalon blijft het verkoopaantal, wat de elektrische wagen betreft, vrij laag. Op het autosalon is er maar één grote winnaar uitgekomen omtrent de verkoop van een elektrische wagen namelijk Renault. Zij hebben op deze editie van het autosalon een honderdtal elektrische voertuigen verkocht. (Brusselsnieuws, 2012)

Afb. 34: Peugeot 208, 2012. Panis, S., archief auteur

32

3.2.2.2 ConclusieHet autosalon te Brussel liet mij zeker een positieve indruk na. Niet alleen de standenbouw was een interessant gebeuren, ook de elektrische auto was interessant. Omtrent de elektrische auto was ik vooral benieuwd naar het aantal bezoekers die geïnteresseerd waren in deze wagen. Er waren echter ook weinig autodealers die me teleurstelden wat hun stand betreft. Enkel de aparte stand voor de elektrische wagen vond ik zeer somber. Hier werden ook elektrische wagens tentoongesteld, maar deze kregen veel minder aandacht dan dezelfde wagen op de stand van het specifieke merk. Op het autosalon werd duidelijk meer aandacht geschonken aan de standenbouw dan in de showroom. Ook werd op het salon duidelijk meer met kleuren gewerkt, maar nog steeds is de hoofdkleur wit. Nadat ik een aantal showrooms bezocht heb, wordt duidelijk dat er een sterk contrast is tussen de showrooms en het autosalon. Enkel Peugeot had een gewaagde stand die totaal niet te vergelijken is met hun showrooms. In de showrooms wordt er gewerkt met de kleuren wit en blauw terwijl de stand op het autosalon volledig zwart was.

Afb. 35: Peugeot 208, 2012. Panis, S., archief auteur Afb. 36: Presentatie Opel, 2012. Panis, S., archief auteurAfb. 37: Laadpunten Renault., 2012. Panis, S., archief auteur Afb. 38: Renault ZOË., 2012. Panis, S., archief auteur

35.

37.

36.

38.

33

Afb. 39: Presentatie Audi, 2012. Panis, S., archief auteur Afb. 40: Stand Mitsubishi, 2012. Panis, S., archief auteurAfb. 42: Hal E.V., 2012. Panis, S., archief auteur Afb. 41: Testrit E.V., 2012. Panis, S., archief auteur Afb. 43: Nissan, ruimte over E.V., 2012. Panis, S., archief auteur

39. 41.

40.

43.42.

34

3.2.3 Hyundai Brussel

3.2.3.1 AnalyseDeze showroom valt meteen op in het straatbeeld. Dit komt niet door de architecturale vormgeving van het pand, maar door de combinatie die in het pand plaatsvindt. Zo wordt deze showroom gecombineerd met appartementen. Achter dit gebouw is een parking gelegen die zowel voor de showroom bestemd is, als voor de winkel Media Markt, als voor de bewoners die in de appartementen wonen. Dit is echter een zeer kleine parking die bovendien een onduidelijke inrit heeft. Op het gelijkvloers is de showroom gelegen met een centrale inkom. Naast deze inkom is er ook een hal voorzien om de appartementen te betreden. Deze trappenhal zorgt voor een onderverdeling in de showroom. Zo is het niet één grote ruimte, maar ontstaan er 2 kleinere ruimtes. Bij het betreden van de showroom lijkt het of de ruimte stopt aan het kantoorgedeelte, dat in een kubusvorm bovenaan de showroom gelegen is. Maar wanneer je verder de ruimte bekijkt, is het duidelijk dat er achter deze onzichtbare trappenhal nog een gedeelte gelegen is. Zo vind je hier het kinderhoekje met daarachter nog een kleine ruimte waar twee wagens geplaatst zijn.

Het interieur van de showroom straalt veel rust uit. De hoofdkleur in deze ruimte is wit, maar door de donkergrijze tegelvloer krijgt deze ruimte een warmere sfeer. Ook de verlichting zorgt voor extra sfeer. Zo is er zuinig omgesprongen met de armaturen, maar toch worden de wagens optimaal belicht. Niet enkel witte verlichting is aanwezig, ook wordt er gewerkt met een blauwe verlichting, de hoofdkleur van Hyundai.

De ruimte wordt optimaal benut door een juiste opstelling van de wagens. Zo staan alle wagens in dezelfde richting: de voorzijde van de wagen gericht naar de straatkant. Twee resterende wagens zijn geplaatst aan de andere zijde van het trappenblok. Indien de bezoeker niet achter het trappenblok kijkt, is het vrijwel onduidelijk dat er aan de andere zijde nog een kleine ruimte is waar twee wagens gepresenteerd staan.

3.2.3.2 ConclusieDe showroom van Hyundai heeft qua vormgeving in het straatbeeld een ander concept dan de verschillende showrooms die ik bezocht heb. Zo is deze gelegen op het gelijkvloers van een appartementsblok. Dit is meteen een positief punt want zo wordt de ruimte optimaal benut. De meerderheid van de showrooms nemen veel plaats in en worden enkel gebruikt om de auto tentoon te stellen (met eventueel een werkplaats). Bij deze showroom wordt het ‘dak’ van de showroom optimaal benut door er appartementen bij te betrekken. Dit is zeker een combinatie die meer in onze samenleving moet terugkomen. Door dit meer toe te passen bestaat de mogelijkheid dat er meer kavels beschikbaar zijn en kan mogelijk de leegstand aangepakt worden. Bij deze case blijkt duidelijk dat een showroom ook kan functioneren in een kleiner pand dat dicht bij de stad gelegen is.

34

35

Afb. 44: Gevel Hyundai, 2012. Panis, S. Afb. 45: Interieur Hyundai, 2012. Panis, S. Afb. 46: Achter trappenhal, 2012. Panis, S.Afb. 47: Kantoor, 2012. Panis, S. Afb. 48: Inkom., 2012. Panis, S. Afb. 49: Kinderhoek 2012. Panis, S.

44.

47.

45.

48.

46.

49.

36

3.2.4 Hessing Utrecht

3.2.4.1 AnalyseDe showroom van Hessing is gelegen aan de A2 te Utrecht en ontworpen door ONL Architecten. Het is ontwikkeld naar de stroom van de auto’s die aan 120km/h langs rijden (Oosterhuis, 2005). De showroom van Hessing vormt één geheel met de geluidsmuur. Aan de voorzijde (de zijde van de A2) is de showroom volledig opgebouwd uit glas met een kruisende constructie. Aan de achterzijde is hij opgebouwd met aluminium. De showroom ontvangt veel natuurlijk licht doordat de glazen voorgevel doorgetrokken is tot halverwege het dak. Hierdoor zijn de wagens die tentoongesteld staan zeer goed zichtbaar vanaf de A2. De showroom heeft een dure uitstraling met een zeer koele sfeer. De hoofdkleur in deze ruimte is wit waardoor de sfeer volledig verdwijnt. Het is vooral de architectuur van het gebouw die zeer belangrijk is. Zo ontstaat er een continuïteit tussen de verschillende verdiepingen. Dit gebeurt d.m.v. een hellend vlak dat twee verdiepingen met elkaar verbindt.

De inkom van de showroom, die aan de achterzijde gelegen is, valt niet meteen op. De routing tot de werkelijke showroom is echter onduidelijk doordat je binnenkomt in een aparte ruimte. Zo is er bij de ingang enkel een receptie te zien met aan de overzijde de werkplaats. Om de showroom te betreden dien je een trap naar een volgende verdieping te nemen. Wanneer je in de eigenlijke showroom komt, merk je dat de luxewagens zeer ver uit elkaar geplaatst zijn. Het is een zeer grote ruimte waar met de akoestiek van het pand rekening gehouden wordt. Hiervoor worden er aan het plafond doeken gespannen die bevestigd zijn aan het aluminiumgedeelte.

3.2.4.2 ConclusieHet is vooral de architectuur die in deze showroom een belangrijke rol speelt. Doordat de showroom aan een geluidsmuur gelegen is, trekt het zeer veel kijklustigen. Dit komt vooral door het feit dat de geluidsmuur overgaat in de showroom. Ook op de A2 ontstaan er veel kijkfiles door het architecturale gebouw. (Sander, 2005) Doordat er gewerkt wordt met verschillende niveaus ontstaat er geen saaie grote ruimte en heeft de bezoeker de neiging om de showroom verder te ontdekken. Doordat er zoveel aandacht wordt geschonken aan de architectuur van het gebouw, wordt er weinig aandacht geschonken aan het uiterlijk van het interieur. Wanneer er meer met kleur gewerkt zou worden, zou de ruimte meteen meer sfeer uitstralen. Het positieve aan het interieur is dat er hier aandacht geschonken wordt aan het akoestische aspect.

36

37

Afb. 50: Interieur Hessing, 2011. Panis, S. Afb. 51: wachtruimte, 2011. Panis, S.

Afb. 52: Auto tussen kolommen, 2011. Panis, S.Afb. 53: Inkom showroom., 2011. Panis, S.

37

50.

52.

53.

51.

38

3.2.5 Autostadt Wolfsburg

3.2.5.1 AnalyseDeze casestudie heb ik niet zelf bezocht, maar het is een interessante case omwille van het ruime aanbod dat Autostadt biedt. Niet enkel de soorten wagens, maar ook het interactief ontdekken van de wagen, is zeer verruimend. Autostadt, dat gelegen is te Wolfsburg, is eerder een attractiepark voor de autoliefhebber dan een showroom. Het is gelegen naast de fabriek van Volkswagen die ook dient als ‘attractie’ binnen Autostadt. Het volledige gebied is ontworpen door ‘HENN Architecten’ en heeft een grootte van ongeveer 25 hectare (Henn Architekten, 2000). In het volledige gebied is de ‘Volkswagen group’ gevestigd. Niet alleen Volkswagen wordt er tentoongesteld maar ook Seat, Skoda, etc. Het meest bekende deel van Autostadt zijn uiteraard de twee torens waarin modellen van Volkswagen boven elkaar gestapeld zijn. In deze kokers wordt de aangekochte auto via een lift naar beneden gebracht. Ook bestaat er een mogelijkheid om als bezoeker deze torens te ervaren zoals de auto het ervaart. Verder bevinden zich in Autostadt een aantal museums, verschillende paviljoenen en een hotel. In de Paviljoenen worden de andere merken uit de Volkswagengroep tentoongesteld en verkocht. Deze paviljoenen kunnen gezien worden als een showroom.

De huidige trends op het gebied van mobiliteit, technologie, ecologie, sociologie en onderwijs worden opgenomen en verwerkt in nieuwe concepten (Henn Architekten, 2000). In Autostadt ervaart de bezoeker meer dan enkel een auto bekijken. Zo kan er ook interactief deelgenomen worden aan het leren kennen van de wagen in het ‘GroupForum’. Maar niet alleen de kennis van de wagen komt hier aan bod, ook wordt er interactief deelgenomen aan het leren kennen van duurzaamheid. Via de website van Autostadt wordt er aan de hand van een filmpje (http://www.autostadt.de/en/explore-the-autostadt/a-journey-through-the-world-of-mobility/) duidelijk gemaakt wat er allemaal te beleven is.

Opvallend aan de architectuur is dat een groot aantal gebouwen een ronde vorm heeft. Dit geldt vooral voor de paviljoenen waar de wagens gepresenteerd worden. De gebouwen en de tuincomplexen absorberen de effecten van het permanente vernieuwingsproces door hun flexibele structuren en de kwaliteit van de gebruikte materialen.

38

Afb. 54: Autostadt. Via http://www.aic-international.de/cms/upload/270_field2_01.jpg

39

3.2.5.2 ConclusieAutostadt kan men niet meteen ervaren als een showroom. Het is eerder een attractiepark voor de autoliefhebber. Hier is men (inter)actief bezig met het kiezen van een auto. Niet alleen de aankoop van een wagen gebeurt hier. Ook de geschiedenis van de wagen kan men ervaren. Dit soort van ‘showroom’ biedt meteen meer potentieel dan de showroom zoals wij deze kennen. In Autostadt ervaart de bezoeker meer dan alleen de auto. Nu gaat men naar een autoshowroom om een wagen te kopen, maar naar Autostadt gaat men niet uitdrukkelijk om zich een wagen aan te schaffen. Naar eigen mening dient elke showroom een ervaring en een beleving te zijn. Ook het concept slaat aan bij de bezoekers. Door de verschillende gebouwen in het park ontstaat er niet één grote ruimte waarin auto’s gepresenteerd staan. De bezoeker kan even een pauze nemen terwijl hij naar een ander gebouw wandelt waardoor hij niet overladen wordt met veel wagens op een kleine oppervlakte.

Afb. 55: Autostadt. Via http://www.germany.travel/nl/specials/autoland/galerie-autostadt-wolfsburg.html Afb. 56: Autostadt. Via http://www.germany.travel/nl/specials/autoland/galerie-autostadt-wolfsburg.htmlAfb. 57: Autostadt, Via http://www.zielske.de/bilder/zielske-autostadt-001.jpg Afb. 58: Piazza Autostadt. Via http://www.germany.travel/nl/specials/autoland/galerie-autostadt-wolfsburg.html

55.

57.

56.

58.

40

3.2.6 Autostella Bangkok

3.2.6.1 AnalyseOok dit is een casestudie die ik niet zelf bezocht heb. Toch wordt deze showroom opgenomen in mijn casestudie omdat dit een ander soort showroom is dan hoe wij hem kennen. Autostella is een kleine geïmporteerde showroom langs de autostrade in Bangkok. De auto’s die hier verkocht worden, zijn klein en hebben een schattig karakter zoals de Fiat 500 of andere kleine modellen van een Italiaanse autofabrikant zoals Alfa Romeo (Saieh, 2010). Autostella is geen showroom met metershoge ramen zoals vele showrooms maar een kleine, gezellige ruimte.

De ontwerpers willen met dit project het stereotype van de auto waarmee de consument zich verbindt, negeren (Saieh, 2010). Autostella is ontworpen als een kleine bakkerij met een café dat een kleine parking bezit in het midden van de winkel. In deze ruimte wordt de auto gezien als een meubel, niet als een voertuig om ons te verplaatsen. De auto maakt deel uit van het leven van de mens zoals bijvoorbeeld de GSM.

De platte en lange doos wordt vormgegeven door het principe ‘pushpull’ (Saieh, 2010). Hiermee worden een aantal vlakken vervormd en wordt het verdeeld (maar verbonden) in vier kamers. Elke kamer heeft een groot raam dat gelegen is aan de straatzijde. Elk raam bevat een andere grootte naargelang de grootte van de kamer. De ruimte kan in de toekomst steeds veranderd worden naargelang de stemming van de nieuwe modellen uit de toekomst. Autostella is eerder een huis dan een showroom voor de wagen.

3.2.6.2 ConclusieAutostella is een ‘showroom’ die duidelijk laat blijken dat het ook anders kan. Het is eerder een huis voor de auto dan een toonzaal voor de auto. In deze ruimte zal de consument minder het gevoel hebben dat hij naar deze ruimte gekomen is om een auto te kopen. Doordat de ruimte opgedeeld is in vier kamers, die met elkaar verbonden zijn, lijkt de auto groter dan hij werkelijk is. Naar eigen mening is de gezelligheid van de showroom misschien een struikelblok voor de consument. Er wordt niet meteen de indruk gegeven dat Autostella een showroom is voor het grote publiek. De auto en architectuur horen steeds vaker bij elkaar en in Autostella wordt dit zeer goed weergegeven. Ook wordt de hogere ruimte lager gemaakt door hangende objecten.

40

“Why car showroom has to be singlewhite room with non-differentiation all the time? It’s so boring.” (Supermachine studio, 2009).

41

Afb. 59: Autostella, 2010. Via http://www.archdaily.com/76272/autostella-showroom-supermachine-studio/



4242




4343

Afb. 65: Autostella, 2010. Via http://www.archdaily.com/76272/autostella-showroom-supermachine-studio/ Afb. 66: Autostella, 2010. Via http://www.archdaily.com/76272/autostella-showroom-supermachine-studio/Afb. 67: Autostella, 2010. Via http://www.archdaily.com/76272/autostella-showroom-supermachine-studio/ Afb. 68: Autostella, 2010. Via http://www.archdaily.com/76272/autostella-showroom-supermachine-studio/

65.

66.

67.

68.

44

3.3 De elektrische auto

Tot op vandaag zie je de elektrische auto zelden tot nooit in de showroom. De wagens zijn wel te koop, maar worden niet tentoongesteld. Dit is een eerste aspect waarom de wagen niet verkoopt. De consument wil de wagen ervaren en proberen. Er bestaat de mogelijkheid om proefritten aan te vragen, maar dan bestaat de mogelijkheid dat de consument een verdere afstand moet afleggen (bv. Bij Nissan Leaf dient men op een bepaalde dag op een bepaalde locatie de testrit te gaan doen).

3.3.1 De geschiedenis van de elektrische auto

De geschiedenis van de elektrische auto start vanaf het midden van de negentiende eeuw (Wikipedia, 2012). Door het feit dat deze wagens een hoge kost en een lage topsnelheid hadden en korte afstanden konden doen, werden de wagens met de verbrandingsmotor steeds populairder. Toch bleef de elektrische auto bestaan. Om de afstanden te vergroten werden er twee motoren gecombineerd, een elektromotor en een benzinemotor. Dit is de zogenaamde hybride wagen die erg duur en fragiel is. Mede hierdoor is de elektromotor naar de achtergrond verschoven. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog was er nog steeds sprake van de elektrische auto. Deze wagen kwam opnieuw meer in het straatbeeld doordat er een brandstoftekort was. Ook na de wereldoorlog bleef het stil bij de elektrische auto (Wikipedia, 2012). Sinds de 21ste eeuw is men terug volop bezig met het ontwikkelen en verbeteren van de elektrische auto.

44

Afb. 69: Smart Electric Drive, 2012. Panis, S., archief auteur

45

3.3.2 Ervaringen

Omdat de elektrische auto nog in een vroege ontwikkelingsfase zit en de consument er nog niet mee vertrouwd is, werd er gezocht naar personen die wel al in het bezit zijn van een elektrische wagen. Dit werd gedaan om een antwoord te krijgen op de vraag waarom deze personen zijn overgestapt van een wagen met verbrandingsmotor naar een elektrische auto. Om deze ervaringen te versterken heb ik eveneens een testrit gedaan met een volledig elektrische wagen.

De elektrische wagen waarmee ikzelf een testrit gedaan heb, is een Renault Fluence Z.E.. Deze wagen mocht ik in bruikleen nemen gedurende één uur. Toen ik met de wagen vertrok, was deze volledig opgeladen. In eerste instantie kreeg ik een korte uitleg van een verkoper van Renault Kwanten te Heusden-Zolder. Het eerste verschil met een wagen met verbrandingsmotor is dat je geen geluid hoort van een draaiende motor. Een tweede verschil (in de meeste gevallen) is dat een elektrische auto volledig automatisch geschakeld is. Hierdoor hoef je enkel maar gas te geven en te remmen. Na een uur rijden en ongeveer 30km gedaan te hebben, was het niveau van de batterij met een kwart gezakt. Buiten het feit dat de wagen weinig kilometers kan afleggen, zou ik toch de aankoop van een elektrische wagen overwegen. Indien men echter maar 50 km per dag zou afleggen, is een elektrische wagen een perfecte aankoop.

3.3.2.1 De heer Jos Stammen – Leopoldsburg – Nissan LeafSedert december 2011 bezit de heer Jos Stammen een Nissan Leaf. Deze wagen is een volledig elektrische wagen. Sinds die tijd werd er geen enkele keer meer met de benzinewagen, hun tweede wagen, gereden. De overschakeling van benzine naar elektrisch werd beïnvloed door de ecologie. De heer Stammen wil vooruitgang boeken betreffende de ecologie. Hij is tegen het verspillen van olie. De Nissan Leaf werd aangekocht bij Nissan in Vilvoorde waarbij een testrit gemaakt werd. Daarenboven werd deze wagen maar in enkele showrooms in België gepresenteerd. De aankoop van de wagen werd niet beïnvloed door de presentatie in de showroom, maar het was toch een vereiste om deze wagen te proberen en te zien. De omschakeling van een benzinewagen naar een elektrische wagen gebeurde vanuit een socio-economisch standpunt waarbij gedacht werd aan de ecologische footprint. Bovendien wordt de stroom om de wagen op te laden gehaald uit eigen productie door middel van zonnepanelen. De stroomleverancier levert tevens zoveel mogelijk stroom uit kernenergie of andere groene stroom en tracht zo weinig mogelijk stroom te halen uit fossiele brandstoffen.

Testrit Fluence Z.E.: http://www.youtube.com/watch?v=IKqlc88sr4c&feature=youtu.be

46

3.3.2.2 De heer Koenraad Van Cleempoel – Toyota PriusDe heer Koenraad Van Cleempoel heeft een Toyota Prius in zijn bezit. Deze wagen is echter geen volledig elektrische wagen, maar een hybride. Deze wagen werd aangekocht omwille van de kwaliteit van Toyota. Daarenboven was dit merk het meest betrouwbaar en heeft de Toyota Prius een hoog statement. Hij heeft deze wagen gekocht in de showroom GMAN te Deurne. Het is een hybride wagen die al aan zijn derde generatie toe is. Ook het rijden met een hybride geeft een ander gevoel dan rijden met een wagen met verbrandingsmotor. Indien je met deze niet sneller rijdt dan 50km/u, rijdt de wagen volledig elektrisch. Indien je sneller dan 50km/u zal rijden, schakelt de wagen over op benzine. Een ander aspect bij deze wagen is dat deze niet dient opgeladen te worden. De wagen recupereert energie wanneer er wordt geremd met deze wagen. Om op de aankoop van de wagen in te gaan, had de presentatie in de showroom geen invloed op de aankoop. De showroom zelf straalde zeer weinig klasse uit. Hier lag een eenvoudige grijze tegel. Er was een kleine kinderruimte en een koffieautomaat stond in de wachtruimte. Deze showroom wekte geen bijzonder gevoel op bij de heer Van Cleempoel. Ook de presentatie van de hybride-modellen was zeer sober ondanks het feit dat deze wagens exclusief zijn. Aan de onderzijde van de wagens werd een blauwe verlichting geplaatst en waren deze wagens zeer onopvallend tussen de andere auto’s geplaatst.

3.3.2.3 De stad Sint-Truiden – Toyota PriusNiet enkel particulieren overwegen de aankoop van een elektrische of hybride wagen, ook de steden investeren in deze wagen. Zo ook de stad Sint-Truiden. De stad tracht sinds 1998 een duurzaam beleid te voeren waarin onder andere het milieuvriendelijk maken van het voertuigenpark een belangrijk onderdeel is. Hierdoor heeft de stad Sint-Truiden in 2006 twee hybride-voertuigen aangekocht van het merk Toyota Prius. De aankoop van deze twee wagens is niet gebeurd via de contactpersoon maar door de toenmalige stadsingenieur. Deze persoon heeft via de plaatselijke Toyotaverdeler op het autosalon te Brussel deze twee wagens aangekocht. De ervaringen met deze wagen zijn over het algemeen zeer positief maar de hybride-toepassing is enkel nuttig in de binnenstad. Ook deze wagen rijdt enkel elektrisch wanneer je minder dan 50km/u rijdt. De doelstelling van de stad Sint-Truiden is: hybride rijden.

3.3.2.4 ConclusieUit eigen ondervinding en door in contact te komen met eigenaars van een elektrische of hybride wagen blijkt dat deze wagens veel toekomst bieden. De hybride wagens zijn een alternatief voor de elektrische wagen. De hybride wagen rijdt vooral op benzine maar wordt aangedreven door de elektromotor. Hierdoor wordt er een eerste stap gezet naar het ecologisch rijden. Duidelijk is dat de elektrische wagen op weinig plaatsen tentoongesteld wordt. In de showrooms wordt er vooral ingespeeld op de hybride-wagen en schenkt men nog relatief weinig aandacht aan de presentatie hiervan. Toch is ook de hybride wagen een exclusief product, net zoals een sportwagen die wel veel aandacht krijgt in de showroom.

47

3.3.3 De kenmerken

De elektrische auto haalt zijn energie niet uit brandstof maar uit een herlaadbare batterij. De elektrische wagen wordt dan ook aangedreven door een elektrische motor. Verder wordt ook een deel van de remenergie gerecupereerd om de batterij bij te laden. In de meeste gevallen is een versnellingsbak bij een elektrische motor niet meer nodig. De motor draait niet wanneer de wagen stilstaat waardoor de wagen geen energie verbruikt.

Zoals elk product heeft ook de elektrische wagen voor- en nadelen. Een eerste voordeel van een elektrische wagen is dat de wagen door elektriciteit wordt aangedreven en dat de wagen geen uitlaatgassen uitstoot. Hierdoor draagt deze wagen bij tot een gezondere leefomgeving. Ook kan 95% van de stoffen in de gebruikte batterijen gerecycleerd worden (MIRA, 2010).Desalniettemin is de productie van een elektrische wagen minder milieuvriendelijk dan de auto zelf. Tijdens de productie ontstaan er talloze uitlaatgassen. Indien de verbruikte energie opgewekt zou worden met hernieuwbare energiebronnen zoals windenergie of zonne-energie, worden deze emissies veel kleiner en bijna verwaarloosbaar (MIRA, 2010).De elektrische wagen is bovendien een goed product wanneer je korte afstanden doet. Voorbeelden voor een juist gebruik zijn: kinderen van school halen, naar de winkel, werkverkeer minder dan 50km per dag, etc. … kortom stadsverkeer. Daarentegen heeft de elektrische wagen ook een aantal nadelen waardoor de verkoop nog minimaal is. Een elektrische wagen is meestal klein van afmeting en toch relatief duur. Zo betaal je ongeveer 36.990 euro voor een Nissan Leaf (Nissan, 2012).

Voordelen NadelenGeen CO2-uitstoot Duur in aankoopGoed voor korte afstanden Weinig kilometersFiscaal voordelig Lange oplaadtijden

Stille motor à gevaarlijk op de weg

Afb. 70: Kostprijs elektrische auto, 2011. Het belang van Limburg.

48

Een tweede nadeel van een elektrische auto is mogelijk de oplaadduur van de wagen. Toch kan de lange oplaadduur gecompenseerd worden. Indien je met een elektrische auto naar het werk gaat, kan de wagen volledig opgeladen worden tijdens de werkuren. Ook het nadeel van de korte afstanden kan, zoals eerder vermeld, opgelost worden.

Uit diverse artikels blijkt dat de elektrische auto’s nog niet vertrouwd zijn bij de consument. Dit komt vooral omdat de elektrische auto weinig kilometers kan afleggen. Daarbij komt nog de grote aankoopprijs. Toch wil de Vlaamse regering het elektrisch rijden promoten. Zo start vanaf maart 2012 een proefproject van iMove waarbij 250 Limburgers tien weken lang een elektrische auto mogen testen. Ook heeft Infrax het initiatief genomen om op 4 maart 2012 aan de burger de mogelijkheid te bieden om kennis te maken met de elektrische wagen. De burgers reageren positief, maar om over te gaan op een elektrische wagen vindt men het nog te vroeg (HBVL, 2012).

Om een aantal nadelen van de elektrische wagen te compenseren, zoals de weinige kilometers, worden er ook hybride wagens aangeboden. Dit is een wagen waarbij de klassieke verbrandingsmotor gecombineerd wordt met een elektrische aandrijving. De energiebron blijft evenwel brandstof. De elektrische aandrijving kan gebruikt worden als een generator waarbij mechanische energie omgezet wordt in elektrische energie. De energie wordt vervolgens opgeslagen in de batterij.

Ondertussen is de elektrische auto sterk aan het opkomen en heeft bijna elk automerk een volledig elektrische of hybride wagen. Daarentegen zijn het vooral de volumemerken die een elektrische wagen produceren. Premiummerken zoals BMW, Mercedes, etc. hebben (nog) geen elektrische wagen in productie. Toch is BMW volop bezig met twee elektrische concept cars, BMW i3 en BMW i8. Meestal zijn de volledig elektrische auto’s kleine stadsauto’s. Een aantal voorbeelden:

- Citroën C-zero- Renault Zoe- Renault Twizy- Peugeot iON- Mitsubishi iMiev- Smart Electric Drive

Verder worden er ook een aantal gezinswagens en kleine bedrijfswagens geproduceerd die volledig elektrisch aangedreven zijn:

- Nissan Leaf- Renault Fluence Z.E. - Renault Kangoo Z.E.- Opel Ampera

4949

Afb. 71: Smart Electric Drive, 2012. Panis, S., archief auteur

Afb. 72: Renault ZOË, 2012. Panis, S., archief auteur

Afb. 74: Renault Fluence Z.E, 2012. Panis, S., archief auteur

Afb. 75: Peugeot iOn, 2012. Panis, S., archief auteur

Afb. 73: Opel Ampera, 2012. Panis, S., archief auteur

5050

Afb. 76: Oplaadpunt, via http://carguideblog.com/wp-content/uploads/ECOtaliltys-BLink-EV-charging-station-4.jpg?cda6c1

51

3.3.4 Laadinfrastructuur

Een elektrische wagen moet niet gaan tanken aan een tankstation, maar dient opgeladen te worden aan een laadinfrastructuur. Momenteel zijn er drie oplaadmogelijkheden: opladen aan een laadpaal, batterijwisselstations en het draadloos opladen.

3.3.4.1 LaadpaalEen eerste mogelijkheid om de elektrische wagen op te laden kan gebeuren via een laadpaal. Hierbij wordt de wagen voorzien van een kabel die men dient aan te sluiten aan het laadpunt. Daarenboven bestaan er verschillende oplaadmogelijkheden naargelang de oplaadsnelheid en de plaats van de oplaadpaal. Er zijn twee soorten laadpalen: snel laden of normaal laden (Claes, 2011). Indien de elektrische wagen kleine afstanden doet, is een laadpaal met normale oplaadsnelheid, 7 à 8 uur, voldoende. Bovendien is het ook noodzakelijk om laadpalen te voorzien op de plaats waar men even verblijft. Dit kan aan de supermarkt zijn of op het werk. Indien de wagen op de werkplaats kan opladen is een laadpaal met normale oplaadsnelheid voldoende. Indien men de wagen aan de supermarkt plaatst, kan men de wagen opladen met een laadpaal met een snelle oplaadsnelheid. Dankzij de snellaadpalen kunnen er grote vermogens (>50kW) geleverd worden die 80% van de batterij weer kunnen opladen in ongeveer 10 minuten (Claes, 2011).

Afb. 77: Oplaadpaal, via http://www.mt.nl/res/ckfinder/userfiles/files/Eenmalig%20gebruik/Renault%20Fluence%20laadpaal.jpg

52

3.3.4.2 BatterijwisselstationsEen tweede mogelijkheid om de elektrische wagen van energie te voorzien kan via batterijwisselstations gebeuren. Dit is een systeem waarbij de (bijna) lege batterij wordt ingewisseld voor een volle batterij. Hierbij dient de auto op rails te rijden waaronder zich het systeem bevindt om de batterij te wisselen. Dit systeem is ontwikkeld door Better Place. Uit testen van Better Place (2012) blijkt dat de batterijwissel slechts 1 minuut duurt. Dit is een systeem dat veel sneller is, en vergelijkbaar is met een tankbeurt, dan het opladen via een laadpaal. Een kenmerk bij de batterijwisselstations is dat de batterij eigendom is van dit wisselstation. Dit principe wordt ook toegepast bij het automerk Renault. Zij verhuren hun batterijen voor maximum 100 euro per maand. Daarenboven werkt Renault samen met Better Place. Doordat de consument de batterij kan huren, en dus ook inwisselen, ligt de aankoopprijs van een elektrische wagen een stuk lager. Bovendien is de kost voor de consument ook lager doordat de eventuele kosten van de batterij voor het wisselstation en/of de autodealer is.

Werking wisselstation, via http://www.youtube.com/watch?v=OHHvjsFm_88

Afb. 78: Better Place wisselstation, via http://www.hybridmile.com/wp-content/uploads/2011/07/better-place_PJM.jpg

53

3.3.4.3 Draadloos opladenEen derde mogelijkheid voor het opladen van de elektrische wagen is het draadloos opladen. Dit systeem is te vergelijken met het opladen van een elektrische tandenborstel. Dit oplaadconcept laat toe om de batterij op te laden via onzichtbare lussen in het wegdek (Mobimix, 2010). Het energiesysteem waarmee de batterij kan opgeladen worden via elektromagnetische inductie.

Wagens kunnen stilstaand opladen (zowel op parkings als thuis) of al rijdend door middel van lussen in het wegdek. Hierdoor kunnen de elektrische auto’s grotere afstanden afleggen.

De eerste tests van het draadloos opladen worden georganiseerd door Flanders’ Drive. Hierbij is een rijstrook van de Ringlaan (N769) te Lommel voorzien van speciale modules waarbij draadloze energie overgedragen kan worden van het energienetwerk naar een ontvanger die ingebouwd is in een elektrisch voertuig (Flanders’ Drive, 2010).

3.3.4.4 Voorbeelden laadinfrastructuurDe meest voorkomende laadinfrastructuren zijn de laadpalen die openbaar gebruikt worden. Ze zijn niet meteen een storend object in het stadsbeeld, maar toch kan het ook anders dan enkel een paaltje naast een parking.

Afb. 79: Inductief laden, via http://www.techbusiness.nl/res/ckfinder/userfiles/files/draadloos_laden.jpg

54

3.3.4.4.1 Electric Vehicle Charging station – Plug + PlayTijdens een designwedstrijd van DesignByMany werd Plug + Play de winnaar, ontworpen door HMMY. Dit ontwerp functioneert als een visuele meter van productie en consumptie van energie. Bovenaan in het object bevinden zich zonnepanelen die zorgen voor de stroom van het laadpunt. Tussenin worden er ledstrips voorzien. Dit laadpunt is vooral een snellaadpunt. Het opwekken van de energie duurt acht uur, terwijl de auto opladen maar dertig minuten in beslag neemt. Indien het object volledig gekleurd is, wil het zeggen dat er voldoende stroom is om de wagen op te laden (Furuto, 2012). Indien enkel de onderste strook verlicht is, wil het zeggen dat er een auto aan het opladen is. De vorm van het laadpunt is gebaseerd op een centrale van kernenergie, wat een negatief beeld is in de omgeving terwijl dezelfde vorm van Plug + Play wel een positief icoon is in de maatschappij.

Afb. 80: Plug + Play, 2012. via http://www.archdaily.com/212842/electric-vehicle-charging-station-winning-proposal-plug-play-hmmy/

Afb. 81: Plug + Play, 2012. Via http://www.archdaily.com/212842/electric-vehicle-charging-station-winning-proposal-plug-play-hmmy/

55

3.3.4.4.2 Charging Station GE WattstationToch bestaan er ook andere mogelijkheden om de wagen op te laden. Dit kan aan een eenvoudige laadpaal gebeuren van GE. Deze designlaadpaal is een laadpaal die meer uitstraling geeft aan de stad of in de garage thuis. Door de toevoeging van kleuren wordt er meer ingespeeld op de consument.

Afb. 83: GE Wattstation, 2012. Via http://www.geindustrial.com/products/static/ecomagination-electric-vehicles/ge-wattstation.html

Afb. 82: GE Wattstation voor stad en bedrijven, 2012. Via http://www.geindustrial.com/products/static/ecomagination-electric-vehicles/ge-wattstation.html

56

Afb. 84: Clumps 1960. Via http://images.hemmings.com/wp-content/uploads//2012/04/Clumps1960s_1500.jpg

57

3.4 Innovatiecurve van Everett Rogers

Naar aanleiding van de stille opkomst van de elektrische auto kan dit product sterk gelinkt worden aan de innovatietheorie van Everett Rogers. De innovatietheorie is een theorie die over de innovatie van een nieuw product vertelt. Deze theorie geeft de beschrijving van de levenscyclus van een innovatie. In deze theorie worden 5 verschillende groepen onderscheiden die het product of nieuwe idee accepteren (Wikipedia, 2011):

- Innovators (innovators) (2,5%) – Deze groep mensen zijn de eersten die het product willen hebben. Ze zijn op zoek naar het nieuwste van het nieuwste- Pioniers (early adopters) (13,5%) – Net na de innovators bestaat de groep van early adopters uit mensen die ook uit zijn op nieuwe dingen. Deze fase wordt gekenmerkt door een sterke groei in de verkoop. - Voorloper (early majority) (34%) – Dit is de eerste grote groep mensen die het product gaat kopen. Het product wordt door de massa opgenomen en bereikt zijn volwassenheidsfase.- Achterlopers (late majority) (34%) – Het product is volwassen, het overgrote deel van de markt is bekend met het product en koopt het. De verkopen zullen langzaam afnemen in deze fase.- Achterblijvers (laggards) (16%) – De laatste fase van het product. Het product gaat eigenlijk de markt uit en een laatste groep mensen koopt het product vanwege (bijvoorbeeld) een goede aanbieding. De verkopen zullen afnemen in deze fase.

Als we deze theorie toepassen op de ontwikkeling van de verkoop van elektrische wagens, kunnen we afleiden dat de elektrische auto zich tussen de ‘innovators’ en de ‘pioniers’ bevindt. Het e.v. dient nog sterk ontwikkeld te worden om betere prestaties te verkrijgen. Hierdoor wordt de aankoop van elektrische wagens afgeremd. Momenteel wordt de elektrische wagen vooral aangekocht door bedrijven en dit vooral voor het imago van het bedrijf (HBVL, 2012). Doordat de elektrische auto momenteel nog in de eerste fase zit van de innovatiecurve, dient er meer aandacht aan de verkoop van elektrische wagens geschonken te worden. Dit kan gebeuren door een aangename ruimte te ontwikkelen voor dit product.

Afb. 85: Innovatiecurve Rogers, via http://edtechfrontier.com/tag/edna/

58

Afb. 86: Parkeergarage Molenpoort, 2012. Panis, S., archief auteur

59

3.5 Parkeergarage

De auto heeft een grote invloed gekend op de architectuur. Zo is de parkeergarage ontstaan. De parkeergarage kan gezien worden als een grote showroom met verschillende merken. Uit onderzoek blijkt dat de parkeergarage ontstaan is door de showroom.

3.5.1 De geschiedenis van het parkeren.De term ‘parkeren’ kent zijn oorsprong lang voor de uitvinding van de auto. Zo kan er gesproken worden van parkeren sinds de eerste en oudste vervoermiddelen, de trek- en pakdieren. Wanneer er geen gebruik gemaakt werd van de dieren maakte men ze vast aan hekken - dit kreeg de term ‘straatparkeren’ (Louter & van Savooyen, 2005) - of werden ze geplaatst in stallen (de garage). Doordat de groei van autobezit steeds groter werd en de ruimte steeds meer beperkt raakte, was er vraag naar efficiënte en gemeenschappelijke parkeerruimtes. Hiervoor heeft de garage/showroom, die in meerdere lagen kon opgebouwd worden vanwege de uitvinding van gewapend beton, model gestaan. Door de showroom is de bovengrondse parkeergarage ontstaan.

3.5.1.1 Van stalling tot parkeergarageVanaf het begin van de auto ontstonden er verschillende verkooppunten. Deze verkooppunten kregen de showroom als naam (Louter & van Savooyen, 2005). Het doel van de showroom was vooral nieuwe auto’s tonen. Ook voor de nieuwe eigenaars van wagens was het een plek waar men naar kon terugkeren voor het onderhoud van hun wagen en om een blik te werpen op de nieuwe modellen. Om alle wagens op te bergen werd de meerlaagse garage ontwikkeld. Een grote invloed hiervan was de ontwikkeling in de bouwtechnieken, rond 1870 werd het gewapend beton geïntroduceerd (Louter & van Savooyen, 2005). De houten vloeren werden vervangen door betonnen vloeren en hellingbanen, gemaakt uit beton, boden de mogelijkheid om van verdieping naar verdieping te gaan. Door het ontstaan van de meerlaagse garage, waarbij auto’s gestald werden, kreeg dit gebouw eerder de functie van een parkeergarage. De parkeergarage als zelfstandig gebouw is een samenvoeging van de ideeën achter het wagenplein, het koetshuis en de showroom/garage. Op een braakliggend terrein (misschien zelfs voormalig wagenplein) wordt een gebouw in meerdere lagen gerealiseerd (showroom) dat is bestemd voor het geconcentreerd parkeren (wagenplein/showroom) van privévoertuigen (koetshuis) om de binnenstad te ontlasten van verkeer en de wagenmobielen veilig en droog te stallen (Louter & van Savooyen, 2005, p.25).

3.5.1.2 Ontstaan van ondergronds parkerenDoordat de dominante rol van het verkeer verminderd moest worden, werd er getracht om het autoverkeer terug te dringen en de stad autoluw te maken. Om die reden werden de winkelstraten afgesloten voor het verkeer en werd het gebruik van openbaar vervoer aangemoedigd. Bovendien werden ook de straatparkeerplaatsen opgeheven. Deze werden gecompenseerd door een parkeergarage te bouwen in en aan de rand van de stad.

60

Omwille van de stijging van werkgelegenheid en de stijging van inwoners kwam er meteen ook een toename van auto’s. Door de verdichting en de stijgende grondprijzen was het noodzakelijk om efficiënt om te springen met de ruimte. Zo moesten er steeds meer auto’s op steeds kleinere oppervlakken ondergebracht worden. Rond 1980 werd deze extra ruimte gevonden door nieuwe parkeergarages in het centrum ondergronds te bouwen (Louter & van Savooyen, 2005).

3.5.1.3 Een nieuw imagoDe parkeergarage wordt steeds meer gezien als een betonnen bunker. Het is echter een plaats waarin niet geleefd wordt en waar enkel het vervoermiddel opgeborgen wordt. Om de parkeergarage een gunstig verblijfsklimaat te geven is de integratie van het parkeren met andere functies nodig (bv. Supermarkt). Zo kunnen de parkeerfaciliteiten zowel overdag als ’s avonds gebruikt worden door diverse groepen. Zo kan de parkeergarage overdag gebruikt worden voor de mensen die naar de supermarkt gaan. ’s Avonds kan de parkeergarage dan gebruikt worden voor diegene die naar een café wensen te gaan. Door de verschillende groepen die de parkeergarage gebruiken, wordt er leegstand voorkomen. Niet enkel de parkeergarage overdag maar ook ’s avonds aanbieden kan leiden tot minder leegstand, ook de vernieuwing van de parkeergarage kan meer consumenten aantrekken. Doordat de auto ondergronds opgeborgen wordt, blijft er bovengronds plaats voor andere doeleinden. Zo kan er zich bijvoorbeeld een plein boven de parkeergarage bevinden (Louter & van Savooyen, 2005).

3.5.1.4 FunctiemengingNaar de mening van Louter & van Savooyen (2005) heeft in het verleden de beperking van parkeergarages tot uitsluitend het tijdelijk opslaan van auto’s geleid tot donkere, verlaten en verwaarloosde ruimtes waar geen toezicht is. Eén van de oplossingen hiervoor is functiemenging waardoor het imago van de parkeergarage verandert. Door andere functies toe te voegen aan de parkeergarage creëert men een gevoel van sociale veiligheid door de aanwezigheid van de gebruikers. Daarentegen krijgt ook de parkeerder extra faciliteiten aangeboden waardoor het verblijf in de parkeergarage wordt opgetrokken. De voorwaarde is dat de functies elkaar goed moeten kunnen verdragen (bv. autoverhuurbedrijven, autowasserettes en supermarkten) en dat zij vooral een aanvulling bieden voor het gebruik tijdens de daluren.

3.5.2 Parkeermogelijkheden

Er zijn verschillende parkeermogelijkheden: bovengronds parkeren en ondergronds parkeren. Zowel bovengrondse parkeergarages als ondergrondse hebben voor- en nadelen.

60

Afb. 87: Car Park, via http://www.lib.unimelb.edu.au/collections/archives/exhibitions/keys/web/gifs/scan0125.jpg

61

3.5.2.1 Bovengronds parkerenHet bovengronds parkeren bestaat in twee mogelijkheden: op straat of in een gebouw (inpandig parkeren). Het parkeren op straat is het eenvoudigst en het goedkoopste maar in de steden is hier steeds minder ruimte voor. Daarom word er steeds meer gewerkt met inpandig parkeren. Een groot voordeel van inpandig parkeren is de constructie. Deze is over het algemeen goedkoper en ook de bouwtijd is sneller dan de ondergrondse parkeergarage. Daarenboven zijn er geen kostbare en tijdrovende uitgravingen nodig. Een tweede voordeel van bovengrondse parkeergarages is het daglicht. Hierdoor wordt er een groter contact met de buitenwereld gecreëerd en zijn er geen dure installaties nodig voor de luchtzuivering. Dit zijn een aantal belangrijke aspecten naar gebruiksvriendelijkheid en belevingswaarde van de bezoeker toe. Desalniettemin kent de bovengrondse parkeergarage ook een aantal nadelen. Vanwege de eenzijdige functie krijgen ze vaak een doods uiterlijk. Deze parkeergarages zorgen eveneens voor geluidsoverlast en nemen veel plaats in beslag ten opzichte van de ondergrondse parkeergarage (Louter & van Savooyen, 2005).

3.5.2.2 Ondergronds parkerenIndien er geen of onvoldoende ruimte is om parkeervoorzieningen in bestaande stedelijke structuren in te passen, is het bouwen van ondergrondse parkeergarages een optie. Ook dit soort parkeergarage brengt een aantal voor- en nadelen met zich mee. Ondergrondse parkeervoorzieningen hebben als groot voordeel dat ze een bijdrage kunnen leveren aan de intensivering van het grondgebruik en aan de kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte (Louter & van Savooyen, 2005, p.53).Door de ondergrondse bebouwing krijgt de ruimte die anders onbenut zou blijven, toch een bestemming. De auto’s hebben geen nood aan daglicht en door de ondergrondse bebouwing blijven ze uit het zicht. Doordat er ondergronds gebouwd wordt, komt er bovengronds ruimte vrij voor voorzieningen met een hoger opbrengstniveau. Daarentegen brengt ondergronds bouwen ook een aantal nadelen met zich mee. Zo dient er rekening gehouden te worden met de bodemsamenstelling en bodemeigenschappen voor de constructie van het gebouw. Vaak is ook een bodemsanering nodig. Daarenboven zijn ook de water- en grondspanning en trillingsproblematiek van belang. Zeker in stedelijke omgevingen is dit zeer belangrijk. Verder moeten er ook toegangen voorzien worden, zowel voor de wagens als voor de bezoeker. Doordat er zelden tot nooit daglicht en –lucht aanwezig kan zijn, is het noodzakelijk om tal van technische installaties te voorzien. De bezoeker kan ook oriëntatieproblemen krijgen doordat er geen daglicht aanwezig is. Indien er aandacht besteed wordt aan de toevoeging van daglicht en aan contact met buiten kan deze ondergrondse ruimte toch een levendige en hoogwaardige verblijfplaats worden (Louter & van Savooyen, 2005).

62

3.6 Enquête

3.6.1 OpzetEerst en vooral is het belangrijk om inzicht te krijgen wat de consument ervaart en wil ervaren in de autoshowroom. Dit werd onderzocht aan de hand van een online enquête. Hiervoor werd gebruik gemaakt van de website ‘Thesistools’. Dit is een zeer eenvoudige website waaruit duidelijke resultaten ontstaan door middel van een Excel-bestand en waar de weergave van grafieken op de website te zien zijn. Deze enquête heeft gedurende 2 weken online gestaan.

Om een breed publiek aan te spreken werd deze enquête via de sociale media verspreid. Zo heb ik respondenten van zowel België als van Nederland verkregen. De enquête werd vooral gebruikt als standpunt voor het ontwerpproces waardoor er meteen argumenten konden opgebouwd worden. Voor deze enquête werden 227 respondenten verkregen.

62

Afb. 88: Showroom Beliën Lommel, 2012. Panis, S., archief auteur

63

3.6.2 Resultaten

3.6.2.1 Algemene informatieIn eerste instantie wordt er geïnformeerd naar de respondent die de enquête zal invullen. Dit is om een zicht te krijgen op de doelgroep die de enquête heeft bereikt. Zo wordt er gevraagd naar de leeftijd, het geslacht en het beroep. Uit onderstaande grafieken blijkt dat de gemiddelde doelgroep, die heeft deelgenomen aan de enquête, studenten zijn tussen 18 en 25 jaar (Afb. 90 en Afb. 91). Omdat een aantal van deze studenten zelf nog geen wagen gekocht heeft, baseer ik mij vooral op de respondenten van +25 jaar.

Afb. 89: Enquête resultaat geslacht, 2012. Panis. S.

Afb. 90: Enquête resultaat leeftijd, 2012. Panis. S.

Afb. 91: Enquête resultaat sector, 2012. Panis. S.

64

3.6.2.2 De showroomVerder werd er aan de respondenten gevraagd wanneer hun laatste bezoek aan de showroom was (Afb. 92). Dit werd gevraagd om een zicht te krijgen op het aantal bezoekers van een showroom. Uit onderzoek blijkt echter dat men zelden tot nooit in een showroom komt. Nadat deze vraag gesteld werd, werd er ook naar de mening van de respondent over het interieur van de showroom en de opstelling van de wagens gevraagd. De mening van de respondent is zeer verschillend maar toch is er een lijn te zien in de meningen. Vaak komt het voor dat de ruimte kaal en rommelig lijkt en dat de wagens simpel gepresenteerd worden in de showroom. Uitgebreide resultaten zijn toegevoegd in bijlage 9.2.

3.6.2.3 Wat wil de consument extra beleven in de showroom?In een derde deel van de enquête werd er aan de consument gevraagd wat hij extra zou willen ervaren in de showroom (Afb. 93). Hierbij werden enkele mogelijkheden opgesomd. Zowel logische mogelijkheden als extreme combinaties werden voorgesteld. De consument kon echter ook zelf een idee invullen wat hij zou willen ervaren buiten een auto kopen. Hieruit blijkt dat de consument niet meteen vertrouwd is met ‘extreme’ toevoegingen aan de showroom. Zo kiest 54% van de respondenten ervoor om meer accessoires van het automerk te ervaren. Toch kiest 46% van de respondenten voor nieuwere toevoegingen aan de showroom. Zo wil 15% de combinatie met een museum. Dit zou dan vooral een tentoonstelling over het automerk uit die showroom zijn. Ook wil 8% van de respondenten een kinderafdeling. Dit zal dan vooral een kindercrèche zijn en niet het gekende kinderhoekje dat veel showrooms bezit. 8% heeft echter ook geopteerd voor een eigen idee. Enkele voorbeelden hiervan zijn: een simulator, meer informatie over (milieu)taksen, combinatie met elektro (gsm, gps, etc.), het interactief vergelijken van verschillende modellen van het automerk.

Afb. 92: Enquête resultaat bezoek showroom, 2012. Panis. S.

65

3.6.2.4 Showroom in combinatie met een andere faciliteitOm verder in te gaan op de combinatie van de showroom met een andere faciliteit werd er gevraagd aan de respondenten welke invloed de natuur op het koopgedrag kan uitoefenen (Afb. 94). Hier wordt aangegeven om de natuur te betrekken in de showroom door middel van grafische elementen of met een binnentuin. Hieruit blijkt dat 35% van de respondenten ermee akkoord gaat dat de natuur een bepaalde invloed op het koopgedrag van een (elektrische) wagen kan hebben. Verder werd ook de vraag gesteld of de parkeergarage een stimulatie kan uitoefenen op de consument om een wagen te kopen, dit door het zien van verschillende merken, kleuren, modellen, etc. Ook hieruit blijkt dat 48% van de respondenten hiermee akkoord is. Doordat de showroom in combinatie wordt gebracht met een parkeergarage, kan deze gebruikt worden als showroom met zeer veel modellen zonder dat het automerk deze moet aankopen.

Afb. 93: Enquête resultaat belevenis, 2012. Panis. S.

Afb. 94: Enquête resultaat combinatie, 2012. Panis. S.

66

3.6.2.5 Ligging van de showroomOm verder in te gaan op de showroom werd er aan de respondent gevraagd waar volgens hem de showroom het best gelegen (Afb. 95) kan zijn. Hier werden drie mogelijkheden voorgesteld: in het stadscentrum, aan de invalswegen of op industrieterreinen. Zo geeft 72% van de respondenten aan dat de invalswegen de beste ligging is om een showroom te lokaliseren. Hier werd echter ook naar de reden van de respondent gevraagd om hun antwoord te argumenteren. Daaruit blijkt dat de respondenten vooral de parkeerplaatsen als reden opgeven. Ook voor de proefritten en de bereikbaarheid is het volgens de respondent beter wanneer de showroom aan de invalswegen gelegen is. 9% van de respondenten opteren om de showroom in het stadscentrum te plaatsen. De voornaamste reden is dat de consument sneller naar deze plek zal gaan om een auto te bekijken zonder te kopen. Uitgebreide resultaten zijn toegevoegd in bijlage 9.3.

Afb. 95: Enquête resultaat ligging showroom, 2012. Panis. S.

67

3.6.2.6 Elektrische wagen Niet enkel de showroom is een belangrijk aspect tijdens de enquête. Er werd ook rekening gehouden met de elektrische auto, de auto van de toekomst. In de enquête werd dan vooral naar de interesse in de elektrische auto gevraagd en waarom ze geen elektrische wagen bezitten of willen aanschaffen. Daaruit blijkt dat verschillende aspecten de consument tegenhouden om een elektrische wagen te kopen. Zo geeft 27% van de ondervraagden aan dat de prijs een groot probleem is. Maar niet enkel de prijs is een probleem, ook de beperkte kilometers vind de consument een obstructie. Zeer weinig respondenten zijn in contact gekomen met een elektrische wagen (Afb. 97). Hieruit blijkt dat amper 30% al een elektrische wagen heeft gezien. Als deze al gezien is, was dit vooral op het autosalon (11%).

Afb. 96: Enquête resultaat reden aankoop E.V., 2012. Panis. S.

Afb. 97: Enquête resultaat contact E.V., 2012. Panis. S.

6868

Afb. 98: Car Park, 2008. via http://www.capetowndailyphoto.com/2008/09/concrete-and-parking-garages.html

69

3.6.3 Conclusie

Uit de resultaten van de enquête blijkt dat de consument de showroom zelden tot nooit bezoekt. Naar eigen mening is dit omdat men enkel de showroom bezoekt om een wagen te kopen. Door er een andere faciliteit aan toe te voegen, verhoogt het bezoek aan een showroom. Hierbij kiest de grote meerderheid nog steeds voor de autogerelateerde producten. Toch vindt de consument de toevoeging van nieuwe faciliteiten een goede ingreep om de showroom meer een beleving te laten worden. Door het feit dat de consument zelden in contact komt met de elektrische auto, moet er meer aandacht geschonken worden aan deze wagen. Ook de locatie kan een grote rol spelen bij het bezoek aan een showroom. Vaak kiest de respondent voor een showroom aan de invalswegen of op het industrieterrein omwille van de proefritten. Op deze locaties heeft men de meeste plaats om deze proefritten goed uit te voeren. Wanneer er een showroom in de stad gelegen is, verdwijnen deze proefritten volgens de respondenten. Dit hoeft echter niet het geval te zijn. Indien de showroom in de stad zich concentreert op wagens die in de stad horen, zal de consument het sneller aanvaarden om een proefrit te doen in de stad. Ook bij de elektrische auto is dit zo. Deze wagens richten zich vooral op het stadsverkeer. Door de showroom van elektrische wagens dan weer te combineren met een parkeergarage, is er meteen de mogelijkheid om deze wagens op te laden en moet hier geen extra plaats voorzien worden.

69

70

3.7 Groene elektriciteit

Om de reden dat de elektrische auto opgeladen moet worden, dient er rekening gehouden te worden met elektriciteit. Dit kan gebeuren door middel van “grijze stroom” of door middel van “groene stroom”. De zogenaamde grijze stroom is slecht voor het milieu doordat er bij het opwekken van elektriciteit met fossiele brandstoffen broeikasgassen vrij komen. Verder is er ook een tweede soort van grijze stroom. Dit is elektriciteit die opgewerkt wordt met kernenergie. Hierbij komen geen milieubelastende gassen vrij maar toch is er sprake van schadelijk afval (Energiewereld, 2012). Groene stroom daarentegen wordt opgewekt op een duurzame manier. Hier zijn verschillende voorbeelden van: bio-energie, geothermische energie, zonne-energie, windenergie en energie uit water.

3.7.1 Bio-energieBio-energie is een energiebron afkomstig van biomassa. Biomassa is een verzamelnaam voor verschillende stoffen en materialen van dierlijke en plantaardige oorsprong (ODE). Dit kan bijvoorbeeld snoeihout of mest zijn. Deze bronnen zorgen voor energieopwekking zoals warmte, elektriciteit en motorbrandstof. Bio-energie is een organisch materiaal afkomstig van planten, bomen of dierlijk mest. Zoals olie, kolen en gas kan ook biomassa omgezet worden in warmte en elektriciteit. In tegenstelling tot fossiele brandstoffen halen planten en bomen door groei en nieuwe aanplant evenveel CO2 uit de lucht als er bij verbranding weer vrijkomt. Hierdoor is de CO2-kringloop gesloten en is het totale proces CO2-neutraal.

Afb. 99: Werking van Bio energie, via http://www.freewebs.com/onzescheikundesite/bioenergie.htm

71

3.7.2 Geothermische energieGeothermische energie wordt ook wel aardwarmte genoemd. Aardwarmte is een vorm van energie die ontstaat door het temperatuurverschil tussen het aardoppervlak en de diep in de aarde gelegen warmtereservoirs. In vulkanische streken (bv. Ijsland) liggen deze op een geringe diepte zodat winning economisch lonend is. Ook kan grondwater een vorm van energie zijn. Hierbij wordt het water in de winter gebruikt voor het verwarmen van gebouwen en in de zomer kan dit water gebruikt worden als koeling (Wikipedia, 2012).

3.7.3 Zonne-energieDe term zonne-energie vertelt duidelijk waar deze energie vandaan komt, namelijk van de zon. Zonne-energie is energie die thuis opgewekt kan worden. Hier zijn twee mogelijkheden:- zonneboilers: hierbij wordt zonlicht omgezet in warmte. Deze worden vaak gebruikt om het water op te warmen. - zonnepanelen: hierbij wordt het licht omgezet in elektriciteitDaarenboven is er ook passieve zonne-energie. Deze energie heeft echter geen speciale apparatuur nodig. Door bij het ontwerp van een gebouw rekening te houden met het zonlicht kan er energie bespaard worden (Wikipedia, 2012).

De hellingsgraad en de plaatsing van de zonnepanelen zijn echter ook van groot belang. De beste plaats met de hoogst mogelijke opbrengst (100%) voor de zonnepanelen is in zuidelijke richting onder een hoek van 36°. Bij hellingshoeken tussen 20° en 60° is de jaaropbrengst slechts 5% lager (Wikipedia, 2012).

Afb. 100: Opwekken ven elektriciteit met geothermische energie, via http://nl.wikipedia.org/wiki/Aardwarmte

72

In onderstaande afbeelding wordt duidelijk weergegeven op welke manier de zonnepanelen het best geplaatst kunnen worden.

3.7.4 WindenergieOok windenergie is een duidelijke term waarvan deze energie komt, wind. Deze energie wordt gewonnen door de bewegingsenergie van lucht om te zetten in een bruikbare vorm (bv. elektriciteit) (Wikipedia, 2012).

Afb. 101: Hellingsgraad zonnepanelen, via http://www.zonneboiler-info.be/berekening-oppervlakte-zonnepanelen-zonneboiler

Afb. 102: Opwekken van windenergie, via http://www.duurzame-energiebronnen.nl/windmolens.php

73

3.7.5 ConclusieNa onderzoek blijkt dat enkel zonne-energie en eventueel windenergie mogelijk zijn op een kleine oppervlakte. Deze twee soorten energie worden tevens vaak toegepast in de woningbouw. Zonne-energie is bij de consument meer in trek dan windenergie. Windturbines zorgen voor geluid dat storende gevolgen kan hebben. Zonnepanelen kunnen ook op het dak geplaatst worden waardoor er geen extra ruimte voorzien moet worden. Het enige nadeel van zonnepanelen is dat de productie van deze panelen niet zo ecologisch is als de groene energie die de consument zelf opwekt. Voor de productie van zonnepanelen moeten er verschillende grondstoffen ontgonnen worden die vervolgens bewerkt moeten worden. Daarna worden die materialen verwerkt tot zonnecellen om nadien deze zonnecellen te verwerken tot modules, de zonnepanelen. Tijdens deze processen wordt luchtvervuiling en uitstoot van zware metalen geproduceerd. Ook consumeren ze energie waardoor er opnieuw luchtvervuiling, uitstoot van zware metalen en ook broeikasgassen worden veroorzaakt (De Decker, 2008).

73

Afb. 103: Showroom Mini Brussels, 2012. Panis, S., archief auteur

75

ConclusieUit voorgaand onderzoek kan geconcludeerd worden dat de showroom nood heeft aan verandering, aan meer beleving. Vaak zijn de showrooms gelijkend met elkaar en stralen ze geen sfeer of beleving uit. Een eerste oorzaak hiervan is de Showroom Identity van diverse automerken. Deze wordt vaak zeer simpel gehouden, waardoor veel showrooms op elkaar lijken. Van de twee verkregen Showroom Identity’s zijn opgelegde materialen/kleuren identiek, witte muren en een grijze vloer. Ook in de veel bezochte showrooms was dit materiaal en deze kleur sterk aanwezig. Maar niet enkel het interieur of de architectuur toonde gelijkenissen, ook betreffende een bepaalde beleving was niet aanwezig in de showroom. Hier draait het vooral rond de verkoop van de wagens en niet rond de beleving van de consument. Toch zijn er wel enkele showrooms waarbij die beleving creëren toch lukt, zoals de Parijse showrooms. Hierbij worden oude en exclusieve auto’s tentoongesteld maar eveneens worden er ook nieuwe wagens verkocht. Zo krijg de consument een stukje geschiedenis mee van het bepaalde merk.

Om die beleving te versterken is de ‘doelgroepshowroom’ ontstaan. Indien autodealers zich meer gaan focussen op dit soort showroom, kunnen er meerdere merken verkocht worden in één showroom. Zo moeten consumenten geen talloze kilometers afleggen voor een bepaald model. Een wagen die nu sterk aan het opkomen is, is de elektrische wagen. Indien er een ‘doelgroepshowroom’ ontworpen kan worden voor de elektrische wagen, bestaat de mogelijkheid dat dit soort wagen meer verkocht kan worden. Vaak worden die elektrische auto’s nog niet tentoongesteld in de showroom of wordt er zeer weinig aandacht geschonken aan de presentatie. Toch is dit een wagen waarmee de autodealer moet uitblinken. Het is een exclusieve wagen, een wagen die een groene toekomst heeft in de autogeschiedenis. Door de weinige aandacht betreffende de presentatie ontstaat een eerste mogelijkheid waarom de elektrische wagens niet verkopen.

De elektrische wagen heeft immers ook een oplaadpunt nodig om te ‘tanken’. Deze oplaadpunten moeten voorzien worden van grijze of groene stroom. Door het feit dat de elektrische wagen een ‘groen’ product is, kan ook de stroom ‘groen’ zijn. Door een kort onderzoek te doen naar groene energie is duidelijk geworden dat zonne-energie de beste mogelijkheid is om groene energie op te wekken in de stad.

76

Na verder literatuuronderzoek is gebleken dat de showroom en de parkeergarage door elkaar zijn ontstaan. Toch worden deze twee gebouwen niet meer met elkaar in contact gebracht. Door het feit dat showrooms tegenwoordig meer buiten de stad gelegen zijn en parkeergarages in de stad, bestaat de mogelijkheid bijna niet meer om deze twee opnieuw te combineren. Toch is het mogelijk om deze twee gebouwen terug in contact te brengen met elkaar: een showroom integreren in de parkeergarage. Door deze combinatie terug waar te maken, kan de parkeergarage dienst doen als een (voorlopige) showroom. Hierdoor kan er bijvoorbeeld een afwisseling ontstaan qua merk of qua opstelling van de wagens. Doordat de mensen zelf hun auto parkeren, wisselen de modellen die geplaatst zijn ‘voor’ de showroom. Immers kan ook de parkeergarage dienst doen als een publiekstrekker voor de showroom.

Door al deze objecten samen te voegen tot één geheel verkrijgt men een ‘groene’ showroom voor de elektrische auto in combinatie met de parkeergarage gelegen in de stad.

76

77

Afb. 104: Autosalon Toyota, 2012. Panis, S., archief auteur

79

ConceptDe showroom van de toekomst ontwerpen zal gebeuren voor de auto van de toekomst. De auto is een product dat in sterk contrast staat met de natuur. Vaak stoten deze wagens veel CO2 uit. Tegenwoordig is men steeds meer bezig met de ontwikkeling van een zuinige wagen. Hier onderscheiden zich drie soorten auto’s: de hybride auto, de elektrische auto en de waterstofauto. De elektrische auto is een auto die momenteel sterk in ontwikkeling is.

Doordat er weinig tot geen aandacht wordt besteed aan de presentatie van de elektrische auto, is het de bedoeling om een showroom te ontwerpen voor de elektrische auto. Zo wordt de consument geconfronteerd met de wagen en kan hierdoor, naar eigen mening, de verkoop stijgen. Een juiste presentatie van een auto kan een effect hebben op het koopgedrag.

Om een aantrekkelijke showroom te krijgen dient er creatief omgesprongen te worden met de presentatie. In veel van de bezochte showrooms werden de wagens op eenzelfde niveau geplaatst en werd deze ruimte een wirwar van auto’s. Door te werken met verschillende niveaus (bv. Citroën in Parijs) prikkelt men de aandacht van de consument. Niet enkel de presentatie van de auto’s kan creatief opgelost worden, ook de presentatie van de prijszuilen ed. Aangezien het een showroom zal worden voor de elektrische wagen, wordt er meteen ook gedacht aan het ecologische aspect. Alle modellen van een automerk bezitten minstens twee boekjes, eentje in de Franse taal en eentje in de Nederlandse taal. Dit vergt meteen veel papierproductie. Op het autosalon werd hier een (in mijn ogen) prachtig idee ontwikkeld. Bij elke stand was er een presentatiezuil te zien waar de verschillende modellen van dat merk op gepresenteerd werden. Wenste men info over dat bepaalde model, dan diende er voor een sensor een kaartje gehouden te worden. Hierop werd de informatie opgeslagen en je kon dit achteraf thuis downloaden.

Dit is een principe dat in de showroom ook mogelijk moet zijn. Doordat het een showroom voor de elektrische wagen wordt, zal er een verband gelegd worden met ecologie. Tegenwoordig bezitten veel mensen een smartphone en wordt er veel gewerkt met QR-codes. Dit principe kan gehanteerd worden in de showroom. Indien men niet over een smartphone beschikt, dan bestaat er nog altijd de mogelijkheid om het principe van het autosalon toe te passen. Dit vormt meteen een soort van beleving.

Niet enkel het opslaan van informatie kan in de showroom een beleving zijn, ook het interactief deelnemen bij de keuze van een wagen kan een beleving worden. Indien de showroom van een aanraakscherm voorzien wordt kan de consument hier zelf een auto samenstellen. Ook voor de allerkleinsten is het leuk om op een scherm te tokkelen. Voor de allerkleinsten kan het scherm ook gebruikt worden om een auto in te kleuren of om een auto te voorzien van talrijke motieven.

80

Bovendien is niet enkel de beleving van de consument een belangrijk gebeuren. Doordat de auto die gepresenteerd wordt ecologisch is, dient ook de showroom ecologische aspecten te bezitten. Zo kan de showroom opgebouwd worden met hernieuwbare materialen zoals hout en glas. Maar niet enkel de opbouw van het gebouw kan ecologisch zijn, ook de locatie kan bijdragen tot een ecologische uitstraling. Daarbij kan de natuur betrokken worden, zowel interieur als exterieur. Het exterieur kan bijdrage aan de ecologie door de laadpalen, die nodig zijn voor de elektrische auto, te voorzien van groene stroom. Zodoende kunnen er zich zonnepanelen en windturbines bevinden op het dak van de showroom.

Doordat de showroom in combinatie staat met laadpalen en elektrische auto’s, dient deze plek gecombineerd te worden met parkeerplaatsen. Uit onderzoek blijkt dat de showroom ontstaan is door de parkeergarage. Dit breng ik terug in dit ontwerp. De showroom wordt gecombineerd met een ondergrondse parkeergarage op het Kolonel Dusartplein te Hasselt. Zo wordt de parkeergarage gezien als een deel van de showroom omwille van de laadpalen in de parkeergarage die een link leggen naar de elektrische auto. Zodoende krijgt de showroom een directe verbinding met de parkeergarage.

De bedoeling is om de showroom meer een beleving te laten worden in plaats van een dwang. Veel consumenten gaan naar een showroom om een wagen te kopen, niet om deze te ervaren. Doordat de showroom gelegen zal zijn in de stad, zal deze eerder ervaren worden als een winkel waar de consument eens een kijkje wil nemen en niet als een verplichte locatie om een auto aan te kopen.

5.1 De locatie

De locatie van de showroom werd zorgvuldig onderzocht. Vanaf het moment dat duidelijk was dat de stad Hasselt volop bezig is met de elektrische wagen, leek dit de geschikte stad. Toen heb ik een overzicht en een vergelijking gemaakt van alle parkeergarages in de stad Hasselt. De mogelijkheden die hier ontstonden waren: het Kolonel Dusartplein, het Molenpoortplein, de Blauwe Boulevard (parking in aanmaak), TT-wijk, Luikerpoort en het station van Hasselt.

80

81

Locatie Soort Parkeergarage

Voordelen Nadelen

Kolonel Dusartplein

Ondergronds - Groot plein- Veel evenementen- Veel passanten- Groen aanwezig

- Direct contact met parkeergarage mo-

gelijk

- Veel scholieren- Evenementen

- Markt (di + vr)

Molenpoortplein Ondergronds - Dicht bij stadcen-trum

- verlaten plein- Niet te zien vanaf

kleine ring- Geen groen

Blauwe Boulevard Ondergronds /(nog in aanbouw) /(nog in aanbouw)TT-wijk Ondergronds - In het centrum

- Veel passanten- gebouw boven

parking- Geen directe

connectie met parkeergarage

- Geen groen- Kleine locatie

Luikerpoort Bovengronds - gebouw ligt verwijderd van

kleine ring- weinig tot geen

passanten- geen groen

Station Hasselt Bovengronds - veel passanten - veel scholieren- bovengronds gel-

egen

Na een grondige vergelijking van de verschillende parkeergarages in de stad Hasselt bleven nog drie mogelijkheden over. Dit zijn drie ondergrondse parkeergarages: het Kolonel Dusartplein, het Molenpoortplein en de Blauwe Boulevard. Omdat de parkeergarage van de Blauwe Boulevard nog in aanbouw is, leek het onmogelijk om hiermee verder te gaan. Doordat het Kolonel Dusartplein meer positieve punten heeft dan het Molenpoortplein ging mijn keuze uit naar het Kolonel Dusartplein. Verschillende negatieve punten kunnen een positieve invloed hebben op de showroom. Vooral de wekelijkse markt en de regelmatige evenementen zullen de showroom meteen meer kijklustigen bieden.

Door al deze aspecten bij elkaar te voegen zal er gestreefd worden om de showroom van de toekomst te ontwerpen voor de auto van de toekomst.

82

Afb. 105: Locatie Dusartplein, 2012. Panis, S., archief auteur

83

Ontwerp6.1 Ontwerpproces

In eerste istantie werden er verschillende combinaties geschetst. Hierbij werd vooral gedacht aan een tuincenter.

Na het tuincenter werd deze combinatie verkleint naar een bloemen- en/of plantenwinkel.

Afb. 106: Schets 1, 2012. Panis, S., archief auteur


84


84

85


85

86


86

87


87

88


88

89


89

90

Afb. 114 - 117: Studiemaquette, 2012. Panis, S., archief auteur

114. 115.

116.

90

9191

Afb. 118: Aanzichten, 2012. Panis, S., archief auteur

92

Afb. 119: Inplanting, 2012. Panis, S., archief auteur

93

Afb. 120 - 123: 3D beelden, 2012. Panis, S., archief auteur

120. 121.

122.

123.

94

Afb. 124: Audi R8 electron, Autosalon, 2012. Panis, S., archief auteur

95

DiscussieTer afsluiting van dit onderzoek worden enkele bevindingen besproken, zowel sterktes als zwaktes.

In eerste instantie trachtte ik onderzoek te doen naar de etalages en het grafische ontwerp van de winkels. Al snel werd duidelijk dat dit onderzoek eerder gevoerd werd waardoor een ander onderwerp gezocht moest worden. Om in dezelfde lijn verder te gaan kwam ik uit bij het onderwerp “showrooms”. Deze ruimte kan gezien worden als één grote etalage waarbij het grafisch ontwerp een belangrijk aspect is. Door een juiste grafische presentatie bekom je een eerste resultaat van een goede showroom. Maar niet enkel de grafische presentatie is een goed gegeven, ook aan de beleving moet meer aandacht geschonken worden. Daarenboven zijn er veel verschillende soorten showrooms: auto’s, verlichting, meubels, kleding,… Uit eigen interesse was de keuze vlug gemaakt: auto’s. Deze showrooms zijn vaak sterk gelijkend op elkaar en liggen ver buiten de stad waardoor de consument enkel een showroom binnenstapt wanneer er een auto gekocht moet worden.

Showroom is een fenomeen dat nog niet grondig onderzocht werd, waardoor er weinig literatuur te vinden was over showrooms. De eigenlijke aanvang van het onderzoek heeft enige tijd geduurd daar het niet duidelijk was welke aanpak ik moest hanteren. Dit kwam grotendeels door de beperkte literatuur. Door de beperkte literatuur lag de basis van het onderzoek bij casestudies en enquêtes waardoor er een eigen standpunt gecreëerd werd. Om het onderzoek van de showroom te versterken werd er gekozen voor één soort auto. Hier is mijn keuze uitgegaan naar de elektrische wagen omdat deze nog niet goed in de markt ligt. De elektrische wagen bestaat al sinds 1900 maar toch zit deze wagen nog steeds in de ontwikkelingsfase waardoor de prijs van de elektrische auto’s nog vrij hoog ligt. Door meer aandacht te besteden aan deze wagen, zal dit product sneller aanvaard worden.

Er werd tevens geopteerd om een extra faciliteit toe te voegen aan de showroom namelijk de showroom combineren met een faciliteit die een connectie biedt met auto’s. Na een bezoek aan de parkeergarage Mosae Forum te Maastricht werd deze combinatie evident. In deze parkeergarage is er een grote wand te zien met verschillende schaalauto’s van Citroën. Deze wand zag ik meteen als een showroom waardoor ik me de vraag stelde: “Waarom kan deze combinatie geen werkelijkheid worden?”. Na enig onderzoek werd aangetoond dat de showroom door de parkeergarage ontstaan is waardoor deze gedachte nog meer versterkt werd.

96

Om het onderzoek te staven werd er een enquête afgenomen. Hierdoor werd geluisterd naar de mening van de consument, de belangrijkste persoon tijdens het ontwerp van een ruimte. Door deze meningen grondig te bestuderen kon hiermee rekening gehouden worden tijdens het ontwerpen van de nieuwe showroom. Zo voldoet het ontwerp aan de eisen van de consument. Toch had de enquête ook nadelen door het feit dat de consumenten bang zijn voor nieuwe uitdagingen en zodus de meest voor de hand liggende mogelijkheden kiezen.

Om de enquête naar eigen mening aan te vullen werden er een aantal casestudies bezocht, zowel goede als minder goede. Door in verschillende gebieden showrooms te gaan bezoeken kon er een kleine vergelijking gemaakt worden tussen de showrooms. Deze casestudies lieten een magere indruk op mij na vooral omdat de bezochte showrooms vrijwel allemaal dezelfde zijn. Daarom had ik dit zeker anders willen aanpakken. Via internet zijn er veel mooie showrooms te vinden die in het buitenland gelegen zijn. In België zijn er enkele die indruk maken, maar kunnen zeker de showrooms uit het buitenland zoals in Barcelona, Bangkok,… niet overtreffen.

Bovendien kon ik de enquête en casestudies reflecteren naar het ontwerp, het masterproject. Bijgaand moet de locatie een goede locatie zijn. Al snel werd hier duidelijk dat het in de stad Hasselt zou zijn. Dit om de reden dat de stad volop bezig is met het plaatsen van laadpalen en het invoeren van meer elektrische voertuigen. Daarenboven was het ook belangrijk om een geschikte locatie te vinden met een ondergrondse parkeergarage. Uiteindelijk werd er gekozen voor het Kolonel Dusartplein. Door het feit dat de showroom gecombineerd werd met een parkeergarage werd geopteerd om een eigen gebouw/paviljoen te ontwerpen.

Tenslotte was dit, ondanks de weinige literatuur, een boeiend onderzoek. Duidelijk is dat de showrooms meer in combinatie gebracht moeten worden met andere faciliteiten. Dit moet niet altijd gebeuren met auto-gerelateerde producten. Dit kan ook met verrassende combinaties. Zo kunnen er consumenten aangetrokken worden die een showroom binnen gaan om enkel het product te beleven. De autoshowrooms worden nu alleen bezocht om een wagen te kopen, waardoor de consument weinig tot geen belang hecht aan het uiterlijk van de showroom.

Door dit onderzoek te doen is het me duidelijk geworden dat eender welke showroom veranderd moet worden. Dit is eveneens een winkelruimte waarbij de klant verwend moet worden. En dit bereikt een autodealer niet enkel door een kopje koffie aan te bieden tijdens de verkoop van een wagen. Door net een showroom te ontwerpen voor een specifiek merk, zoals de “doelgroepshowroom”, zal dit concept meer aanslaan bij de consument. Omwille van die doelgroepshowroom kunnen er verschillende merken in één ruimte gepresenteerd worden waardoor de consument geen talloze kilometers moet afleggen om de juiste wagen te vinden.

96

97

Afb. 125: Autosalon, 2012. Panis, S., archief auteur

98

Afb. 126: Citroën Autosalon, 2012. Panis, S., archief auteur

99

Referentielijst8.1 Literatuur

BMW AG, 2010. BMW Driving Gallery Concept. Munich.

Claes, M., 2011. Oplaadinfrastructuur voor elektrische wagens in België. Thesis (PhD). Universiteit Antwerpen, België.

Cloostermans, G., 2011. Elektrisch autorijden blijft aan de dure kant. Het belang van Limburg, 11 december 2011, p. 34.

CR., U., 2012. 200 Limburgers maken proefritje met elektrische auto in Bokrijk. Het belang van Limburg, 5 maart 2012, p. 10.

De Geest, C., 2011. MIRA Achtergronddocument 2010 Transport. p. 85-91

GuT, 2011. Limburgers gezocht voor proef met elektrische auto. Het belang van Limburg, 21 december 2011.

Hyundai, 2008. Dealer Identity Overview.

Louter, F., Savooyen E. van, 2005. Parkeren op niveau: De parkeergarage als ontwerpopgave. Bussum: THOTH.

Pine, B.J., Gilmore, J.H., 2001. De beleveniseconomie. Schoonhoven: Academic Service.

Schembri, S., Merrilees B., 2010. Brand consumption and narrative of the self. Psychology & Marketing, 27. p.623-637.

Stoffels, G., 2012. Iedereen elektrisch?. Eos Wetenschap, Special Auto & Mobiliteit. p. 36-39

Versteegh, E., 2009. Blik in de toekomst: Verder in automotive. Amsterdam: Rabobank Nederland.

100

8.2 Internet

Autostadt, 2010. Autostadt (online), via http://www.autostadt.de/ [geraadpleegd op 19 januari 2012].

Belfiore, M., 2009. How Better Place’s Robotic Battery Swap Stations Work (online), via http://www.popularmechanics.com/cars/alternative-fuel/electric/4336350 [geraadpleegd op 17 maart 2012].

Better Place, 2009. Battery switch stations (online), via http://www.betterplace.com/the-solution-switch-stations [geraadpleegd op 30 maart 2012].

Brussel Nieuws, 2012. Renault verkocht recordaantal elektro-auto’s op autosalon (online) via http://www.brusselnieuws.be/artikel/elektrische-wagens-renault-scoren-op-autosalon [geraadpleegd op 3 februari 2012].

De Decker, K., 2008. De donkere kant van zonne-energie: hoeveel energie kost de productie van zonnepanelen? (online), via http://www.lowtechmagazine.be/2008/03/de-donkere-kant.html [geraadpleegd op 19 maart 2012].

Energiewereld, 2012. Wat is grijze energie? (online), via http://www.energiewereld.nl/wat-is-grijze-energie.aspx [geraadpleegd op 19 maart 2012].

Fairs, M. 2007, DEZEEN, C42 by Manuelle Gautrand (online), via http://www.dezeen.com/2007/09/28/c42-by-manuelle-gautrand/ [geraadpleegd op 30 maart 2012].

Flanders’ Drive, 2010. Testbaan voor draadloos laden van elektrische voertuigen klaar (online), via http://www.flandersdrive.be/testbaan-voor-draadloos-laden-van-elektrische-voertuigen-klaar [geraadpleegd op 1 april 2012].

Furuto, A. 2012. Electric Vehicle Charging Station Winning Proposal: Plug+Play/HMMY (online), via http://www.archdaily.com/212842/electric-vehicle-charging-station-winning-proposal-plug-play-hmmy/ [geraadpleegd op 15 maart 2012].

Henn Architekten, 2000. Autostadt (online), via http://www.henn.com/#en/masterplan/7548

Mobimix, 2010. Proefproject inductief laden elektrische voertuigen (online), via http://www.mobimix.be/inhoud/2010/10/15/1984 [geraadpleegd op 30 maart 2012].

101

Nissan Leaf, 2012. Nissan Leaf; Prijzen en overheidsbijdragen (online), via http://nl.nissan.be/#vehicles/electric-vehicles/electric-leaf/leaf/pricing-and-specifications/prices-and-government-incentives [geraadpleegd op 27 maart 2012].

Oosterhuis ,2005. Hessing Cockpit (online),via http://www.oosterhuis.nl/quickstart/index.php?id=cockpit

Organisatie Duurzame energie. Bio-energie (online), via http://www.ode.be/bio-energie [geraadpleegd op 19 maar 2012].

Saieh, N., 2010. Autostella showroom (online), via http://www.archdaily.com/76272/autostella-showroom-supermachine-studio/ [geraadpleegd op 19 januari 2012].

Sander, 2005. Auto-showroom zorgt voor file op A2 (online), via http://frontpage.fok.nl/nieuws/192787/1/1/50/auto-showroom-zorgt-voor-file-op-a2.html [geraadpleegd op 9 november 2011].

Scheerdijk, H. Van, 2009. Autoshowroom is aan vernieuwing toe (online), via http://www.rmc.nl/kenniscentrum.php?id=520&type=1&view=all&zoomid=214 [geraadpleegd op 9 november 2011].

Schmidhuber + Partner, Audi AG; Roadshow AreA1 Barcelona (online), via http://www.schmidhuber.de/ [geraadpleegd op 30 maart 2012].Supermachine Studio, 2010. Autostella showroom, via http://supermachine.wordpress.com/category/architecture/2009_autostella/ [geraadpleegd op 19 januari 2012].

Wikipedia, 2011. Innovatiecurve van Rogers (online), via http://nl.wikipedia.org/wiki/Innovatietheorie_van_Rogers [geraadpleegd op 25 februari 2012].

Wikipedia, 2011. Scion, via http://nl.wikipedia.org/wiki/Scion [geraadpleegd op 25 maart 2012].

Wikipedia, 2012. Aardwarmte (online), via http://nl.wikipedia.org/wiki/Aardwarmte [geraadpleegd op 19 maart 2012].

Wikipedia, 2012. Elektrische auto (online), via http://nl.wikipedia.org/wiki/Elektrische_auto [geraadpleegd op 27 maart 2012].

Wikipedia, 2012. Groene stroom (online), via http://nl.wikipedia.org/wiki/Groene_stroom [geraadpleegd op 19 maart 2012].

Wikipedia, 2012. Windenergie (online), via http://nl.wikipedia.org/wiki/Windenergie [geraadpleegd op 19 maart 2012].

Wikipedia, 2012. Zonne-energie (online), via http://nl.wikipedia.org/wiki/Zonne-energie [geraadpleegd op 19 maart 2012].

102

8.3 Afbeeldingen

• Afb. cover voor, Citroën Parijs, 2011. Renders, E., archief medestudent.• Afb. cover achter, Nissan Leaf, 2010. via http://www.lincah.com/2010-nissan-

leaf/2010-nissan-leaf-dashboard-view [geraadpleegd op 15 april 2012].• Afb. 1, Autokerkhof, via http://images.hemmings.com/wp-content/

uploads//2012/01/SantaFe1970s_1500.jpg [geraadpleegd op 15 april 2012].• Afb. 2, EV Parking only (eigen bewerking), via http://3.bp.blogspot.com/-

P58PL7aNZLw/TheWPh5Fp7I/AAAAAAAAGY4/NyFqroTTuY4/s1600/IMG_1649.jpg [geraadpleegd op 13 maart 2012].

• Afb. 3, Peugeot iOn, 2012. Panis, S., archief auteur. • Afb. 4, Schets auto, via http://s3images.coroflot.com/user_files/individual_

files/original_203798__9QrPBg8kth4CyFAmoMEhyM2A.jpg [geraadpleegd op 15 april 2012].

• Afb. 5, Mini showroom, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 6, Citroen C-Zero, via http://www.mundoautomotor.com.ar/

web/2010/09/23/citroen-c-zero-la-solucion-100-electrica-hecha-realidad/ [geraadpleegd op 8 februari 2012].

• Afb. 7, Showroom AMG Parijs, 2011. D’Hont M., archief medestudent

• Afb. 8, Henley’s car showroom Brentford, 1934. Via http://inspired-information.

com/archives/482/henleys-car-showroom-brentford [geraadpleegd op 15 april 2012].

• Afb. 9, Afmeting logo, 2005. Hyundai Corporate Guide.• Afb. 10, Presentatiezuilen, 2005. Hyundai Corporate Guide.• Afb. 11, Architectuur, 2010. BMW Showroom Identity.• Afb. 12, Wegformatie, 2010. BMW Showroom Identity.• Afb. 13 -16, Interieureisen, 2010. BMW Showroom Identity.• Afb. 17, Showroom Hyundai, 2012. Panis, S., archief auteur. • Afb. 18, Audi AreA1 Barcelona, 2011. Via https://www.audi-mediaservices.

com [geraadpleegd op 2 maart 2012].• Afb. 19, Audi AreA1 Barcelona, 2011. Via https://www.audi-mediaservices.

com [geraadpleegd op 2 maart 2012].• Afb. 20 - 23, Audi AreA1 Barcelona, 2010. Via http://www.

worldarchitecturenews.com/index.php?fuseaction=wanappln.projectview&uplod_id=14424 [geraadpleegd op 2 maart 2012].

• Afb. 24, Audi AreA1 Barcelona, 2010. Via http://3.bp.blogspot.com/_uuBmqCKWXK0/TE2ylqpheBI/AAAAAAAAC7w/N5h5j4jIyq0/s1600/Audi_AreA1_01.jpg [geraadpleegd op 2 maart 2012].

• Afb. 25, Citroën voorgevel. Via http://static.panoramio.com/photos/original/6443716.jpg [geraadpleegd op 21 april 2012].

• Afb. 26, Citroën plateau, 2011. D’Hont, M., archief medestudent.• Afb. 27, Citroën, 2011. Renders, E., archief medestudent. • Afb. 28 - 29, Citroën plateau, 2011. D’Hont, M., archief medestudent.

103

• Afb. 30 - 33, Mini Antwerp Store, 2011. Panis, S., archief auteur. • Afb. 34, Peugeot 208, 2012. Panis, S., archief auteur.• Afb. 35 - 43, Autosalon, 2012. Panis, S., archief auteur. • Afb. 44 - 49, Hyundai Brussel, 2012. Panis, S., archief auteur.• Afb. 50 - 53, Hessing Utrecht, 2011. Panis, S., archief auteur. • Afb. 54, Autostadt. Via http://www.aic-international.de/cms/upload/270_

field2_01.jpg [geraadpleegd op 19 januari 2012].• Afb. 55 - 56 - 58, Autostadt. Via http://www.germany.travel/nl/specials/

autoland/galerie-autostadt-wolfsburg.html [geraadpleegd op 19 januari 2012].• Afb. 57, Autostadt, Via http://www.zielske.de/bilder/zielske-autostadt-001.

jpg [geraadpleegd op 19 januari 2012].• Afb. 59 - 68, Autostella, 2010. Via http://www.archdaily.com/76272/

autostella-showroom-supermachine-studio/ [geraadpleegd op 10 maart 2012].

• Afb. 69, Smart Electric Drive, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 70, Kostprijs elektrische auto, 2011. Het belang van Limburg.

• Afb. 71, Smart Electric Drive, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 72, Renault ZOË, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 73, Opel Ampera, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 74, Renault Fluence Z.E, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 75, Peugeot iOn, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 76, Oplaadpunt, via http://carguideblog.com/wp-content/uploads/

ECOtaliltys-BLink-EV-charging-station-4.jpg?cda6c1 [geraadpleegd op 29 april 2012].

• Afb. 77, Oplaadpaal, via http://www.mt.nl/res/ckfinder/userfiles/files/Eenmalig%20gebruik/Renault%20Fluence%20laadpaal.jpg [geraadpleegd op 29 april 2012].

• Afb. 78, Better Place wisselstation, via http://www.hybridmile.com/wp-content/uploads/2011/07/better-place_PJM.jpg [geraadpleegd op 25 maart 2012].

• Afb. 79,Inductief laden, via http://www.techbusiness.nl/res/ckfinder/userfiles/files/draadloos_laden.jpg [geraadpleegd op 29 april 2012].

• Afb. 80 - 81, Plug + Play, 2012. via http://www.archdaily.com/212842/electric-vehicle-charging-station-winning-proposal-plug-play-hmmy/ [geraadpleegd op 25 maart 2012].

• Afb. 82 - 83, GE Wattstation voor stad en bedrijven, 2012. Via http://www.geindustrial.com/products/static/ecomagination-electric-vehicles/ge-wattstation.html [geraadpleegd op 25 maart 2012].

• Afb. 84, Clumps 1960. Via http://images.hemmings.com/wp-content/uploads//2012/04/Clumps1960s_1500.jpg [geraadpleegd op 10 maart 2012].

• Afb. 85, Innovatiecurve Rogers, via http://edtechfrontier.com/tag/edna/ [geraadpleegd op 20 Februari 2012].

104

• Afb. 86, Parkeergarage Molenpoort, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 87, Car Park, via http://www.lib.unimelb.edu.au/collections/

archives/exhibitions/keys/web/gifs/scan0125.jpg [geraadpleegd op 21 april 2012].

• Afb. 88, Showroom Beliën Lommel, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 89 - 97, Resultaten enquête, 2012. Panis. S.• Afb. 98, Car Park, 2008. via http://www.capetowndailyphoto.

com/2008/09/concrete-and-parking-garages.html [geraadpleegd op 22 april 2012].

• Afb. 99, Werking van Bio energie, via http://www.freewebs.com/onzescheikundesite/bioenergie.html [geraadpleegd op 21 maart 2012].

• Afb. 100, Opwekken ven elektriciteit met geothermische energie, via http://nl.wikipedia.org/wiki/Aardwarmte [geraadpleegd op 21 maart 2012].

• Afb. 101, Hellingsgraad zonnepanelen, via http://www.zonneboiler-info.be/berekening-oppervlakte-zonnepanelen-zonneboiler [geraadpleegd op 21 maart 2012].

• Afb. 102, Opwekken van windenergie, via http://www.duurzame-energiebronnen.nl/windmolens.php [geraadpleegd op 21 maart 2012].

• Afb. 103, Showroom Mini Brussels, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 104, Autosalon Hyundai, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 105, Locatie Dusartplein, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 106 - 113, Schetsen, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 114 - 117, Studiemaquette, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 118, Aanzichten, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 119, Inplanting, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 120 - 123, 3D beelden, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 124, Audi R8 electron, Autosalon, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 125, Autosalon, 2012. Panis, S., archief auteur• Afb. 126, Citroën Autosalon, 2012. Panis, S., archief auteur

105

BijlagenRespondenten die geen antwoord hebben gegeven, zijn weggelaten in de tabellen. 9.1 Enquête: automerken respondenten

Respondent 1 Audi Respondent 51 geen wagenRespondent 2 Toyota Respondent 52 Toyoto CorollaRespondent 3 Citroën C2 Respondent 53 geen wagenRespondent 4 Mazda6 Respondent 54 OpelRespondent 5 Volkswagen Respondent 55 NissanRespondent 6 Citroën Respondent 56 VolvoRespondent 7 Mercedes Respondent 57 geen wagenRespondent 8 Ford Respondent 58 BMWRespondent 9 Citroën, Renault Respondent 59 RenaultRespondent 10 Volkswagen Respondent 60 Ford FocusRespondent 11 Audi + citroen Respondent 61 BMWRespondent 13 Opel, Nissan Respondent 62 Skoda & PeugeotRespondent 14 Opel Respondent 63 Peugeot / FiatRespondent 15 geen Respondent 64 Peugeot 207Respondent 16 Mazda Respondent 65 PeugeotRespondent 17 Hyundai en citroen Respondent 66 RenaultRespondent 18 Diahatsu Respondent 68 Opel zafiraRespondent 20 VW Respondent 69 FordRespondent 21 Nissan Micra Respondent 70 VolvoRespondent 22 Toyota Respondent 71 geen wagenRespondent 23 Suzuki alto Respondent 72 OpelRespondent 24 Opel Respondent 73 MercedesRespondent 25 geen Respondent 74 OpelRespondent 26 Toyota en Citroën Respondent 75 VWRespondent 27 Opel corsa Respondent 76 FordRespondent 28 mijn ouders Citroën Respondent 77 NissanRespondent 29 Alfa Romeo Respondent 78 Dacia

Respondent 30 BMW Respondent 79 Skoda Fabia combi en Ford Fiesta

Respondent 31 BMW en Citroën Respondent 80 MiniRespondent 32 Peugeot Respondent 81 FordRespondent 33 Citroën Saxo Respondent 82 RenaultRespondent 34 Nissan almera Respondent 83 VolvoRespondent 35 Peugeot Respondent 84 Volkswagen poloRespondent 36 Opel corsa Respondent 85 geen wagenRespondent 37 Ford focus Respondent 86 Ford MondeoRespondent 38 geen wagen Respondent 87 FordRespondent 39 Volvo en Fiat Respondent 88 Toyota

Respondent 40 Saab, VW, Range Rover, Jaguar Respondent 89 Volkswagen, Mercedes

Respondent 41 Volkswagen polo Respondent 90 MitsubishiRespondent 42 Opel Astra GTC Respondent 91 Ford, PeugotRespondent 43 2 Renault Respondent 92 RenaultRespondent 44 geen wagen Respondent 93 Seat, VWRespondent 45 geen wagen Respondent 94 geen wagenRespondent 46 Renault, Opel Respondent 95 PeugeotRespondent 47 Opel Astra GTC Respondent 96 geen wagenRespondent 48 Peugeot 307sw Respondent 97 Mercedes en RenaultRespondent 49 Peugeot Respondent 98 Ford FiestaRespondent 50 Toyota Respondent 99 Mercedes

106 Respondent 100 Opel Respondent 164 geen wagenRespondent 101 Peugeot, Imperial Respondent 165 NissanRespondent 102 Peugeot Respondent 166 smartRespondent 103 Volkswagen Respondent 167 RenaultRespondent 104 Opel, Mazda. Subaru Respondent 168 Volkswagen GolfRespondent 105 Seat Respondent 169 KiaRespondent 106 Saab Respondent 171 Renault, FordRespondent 107 Ford Mondeo Respondent 172 Ford, RenaultRespondent 109 geen wagen Respondent 173 RenaultRespondent 110 Citroën saxo Respondent 174 PeugeotRespondent 111 Nissan pixo Respondent 175 MazdaRespondent 112 Toyota Respondent 176 Toyota en CitroënRespondent 113 Opel Respondent 177 Geen wagenRespondent 114 Toyota Respondent 178 Opel zafiraRespondent 115 Ford Respondent 179 MazdaRespondent 117 geen wagen Respondent 180 Mazda en Alfa RomeoRespondent 118 geen wagen Respondent 181 Ford, AudiRespondent 119 Audi, Ford, Citroen, Fiat Respondent 182 VolvoRespondent 121 Renault Respondent 183 Volkswagen golf 4Respondent 122 Opel en Fiat Respondent 184 VolkswagenRespondent 123 Renault Respondent 185 geen wagenRespondent 124 Volkswagen golf 3 Respondent 186 Geen wagenRespondent 125 Renault Respondent 187 Volkswagen

Respondent 126Land Rover, Range Rover

- Audi Respondent 188 MazdaRespondent 127 Ford smax & Ford fiesta Respondent 189 Mini, NissanRespondent 128 Ford Respondent 190 FordRespondent 129 Alfa Romeo Respondent 191 geen wagenRespondent 130 geen wagen Respondent 192 Volkswagen golf 4Respondent 132 Peugeot Respondent 193 Citroën SaxoRespondent 133 Renault Respondent 194 VolkswagenRespondent 134 Volkswagen Respondent 195 Kia, RenaultRespondent 135 Ford fiesta Respondent 196 ToyotaRespondent 136 Ford focus Respondent 197 RenaultRespondent 137 Opel, Volkswagen Respondent 198 PeugeotRespondent 138 geen wagen Respondent 199 geen wagenRespondent 139 Opel Respondent 200 FordRespondent 140 Citroen Respondent 201 OpelRespondent 141 Volvo, Skoda Respondent 202 Peugeot, OpelRespondent 142 geen wagen Respondent 203 Chevrolet, OpelRespondent 143 Ford Respondent 205 citroenRespondent 144 Alfa Romeo Respondent 206 RenaultRespondent 145 Volkswagen Respondent 207 CitroënRespondent 146 Ford Respondent 208 geen wagenRespondent 147 Seat Respondent 209 OpelRespondent 148 Peugeot Respondent 210 PeugeotRespondent 149 Nissan Micra Respondent 211 PeugeotRespondent 150 geen wagen Respondent 212 PeugeotRespondent 151 Renault Respondent 213 Ford

Respondent 152 Opel, BMW Respondent 214Ford S-Max en Ford

FiestaRespondent 153 Ford Fiesta Respondent 215 geen wagenRespondent 154 Ford Respondent 216 citroen, VolkswagenRespondent 155 Citroën Respondent 217 geen wagenRespondent 157 geen wagen Respondent 218 BMWRespondent 158 Peugeot Respondent 219 geen wagenRespondent 159 golf Respondent 220 SaabRespondent 160 geen wagen Respondent 221 RenaultRespondent 161 geen wagen Respondent 222 PeugeotRespondent 162 geen wagen Respondent 223 Peugeot

Respondent 163 Volkswagen

107

9.2 Enquête: commentaren respondenten – showroom

Respondent 3 Ruim, elke auto zijn eigen plekje, overzichtelijk.

Respondent 7 Eerder statische opstelling. De auto's worden gewoon geplaatst in de ruimte, geen aandacht geschonken aan hoe men dit goed kan presenteren.

Respondent 8 zeer clean interieur, vrijwel saai, weinig verrassendRespondent 9 ik ben er nooit geweestRespondent 17 ik vind het belangrijk dat alles overzichtelijk blijft.Respondent 18 indruk was goed, in mijn ogen de opstelling van de auto's ook !!Respondent 22 kaal, hal, focus op de auto's

Respondent 23 vond ik prima.. ik kwam om auto's te bekijken en die stonden netjes opgesteld.

Respondent 24 Mooi maar niet echt nuttigRespondent 26 Rommelig en kaalRespondent 28 Mooi uitgestald weinig kleurRespondent 30 showroom was, herinrichting was bezigRespondent 31 De opstelling was goed, het interieur modernRespondent 32 de auto's stonden in rijen langs elkaar overzichtelijk maar saai.

Respondent 33 Een industriële look met een zeer neutrale kleur. De opstelling van de auto's is in 1 lijn.

Respondent 34

het is te lang gelede om het nog tegoei te weten. dat was voor mijn ouders hun auto en dat was in 2000. alle auto's stonde met hun snuit naar het raam (wat mij logisch lijkt). daar achter was ruimte met tafeltjes waar je met de verkopers een praatje kon doen over de koop van een auto. het was wel logisch ingericht naar gebruik

Respondent 35 simpel, to the pointRespondent 39 ruim en overzichtelijk, maar niet veel keuze.Respondent 42 Rommelig

Respondent 46 Me dunkt dat er niet veel aandacht werd besteed aan het interieur. Idem voor de opstelling.

Respondent 48 nieuwe showroom van Peugeot- goede presentatie en ruime locatie

Respondent 49nogal druk: geen afscheidingen tussen de auto's wat rommelige indruk geeft, en u dus afleiden bij het bekijken van een wagen (andere wagens trekken mee uw aandacht)

Respondent 50

Benauwend, koud, weinig overzicht op de aangeboden producten en vooral zeer onuitnodigend om eens in de wagen plaats te nemen en het er over te hebben met je gezelschap omdat op nog geen 2 meter van jezelf nog mensen aan het keuren zijn

Respondent 52 Optimaal gebruik van de ruimte om de wagens te plaatsenRespondent 54 Ruim en overzichtelijkRespondent 55 zeer goedRespondent 56 licht, open, aangenaamRespondent 57 overzichtelijkRespondent 58 Zeer uitnodigend !!Respondent 61 Veel aandacht voor het exterieur van de auto

Respondent 62

afhankelijk van de garage van mooi gerangschikt en overzichtelijk, tot bommensvolle toonzalen waar er in elk hoekje nog absoluut een wagen bij moest, zodanig dat je zelfs van sommige wagens de deuren niet eens meer behoorlijk kon open doen

Respondent 63

De auto's stonden vrij dicht bij elkaar. Het was niet eenvoudig om de deuren van de wagen te openen zonder een reclamepaneel te raken. De auto vanop afstand bekijken kon gelukkig wel als je buiten de toonzaal ging staan en zo naar binnen keek. De kleur kiezen was vrij moeilijk. De kleurstalen die aanwezig waren, waren vrij klein.

Respondent 64 heel goed

Respondent 65 algemeen goed en verzorgd, wel veel topmodellen, minder basisuitvoeringen

Respondent 68 die viel goed mee.

108

Respondent 69Het was een auto-showroom in Nederland, van een heel duur merk, Maar die was heel open en veel ruimte rondom de auto om deze goed te kunnen bekijken

Respondent 72 Zeer ordelijk, kraaknet, spacyRespondent 73 ChiqueRespondent 74 negatief, gewoon daar neergezetRespondent 75 mooiRespondent 78 mooie opstelling in verouderde showroomRespondent 79 goed het was een nieuwe garage

Respondent 81 Meestal nogal slordig en ouderwets overkomen of het moet een splinternieuwe showroom zijn dan kan het nog al eens meevallen.

Respondent 82 Stond dicht op elkaarRespondent 84 mooi maar kon beterRespondent 88 Goede indruk... Mooie auto's en vriendelijke personeel...

Respondent 89 Het doet heel veel hoe de omgeving is opgebouwd, het zet je aan tot kopen !

Respondent 91

Het valt me altijd onmiddellijk op dat alles ontzettend blinkt. De auto's mogen er proper uitzien, maar als het teveel blinkt, vind ik ook maar niets. ( ook vloer, wanden, plafond,... alles glanst net dat beetje teveel.)

Respondent 93 Te drukRespondent 94 wit en strakRespondent 95 mooieRespondent 97 Voldoende om keuze te kunnen maken en idee te kunnen vormen

Respondent 98 Weinig interieur, enkel simpele bureau/kantoren, vol auto's..

Respondent 99 Mooi en ordelijk

Respondent 101

Modern interieur met strakke lijnen en veel lichtinval. Het gaf een verzorgde en professionele indruk. De auto's stonden door elkaar (= niet allemaal in de zelfde richting). Ondanks het grote aantal auto's die er stonden, was er toch voldoende plaats om het geheel niet druk te laten overkomen.

Respondent 103 saaiRespondent 104 goed maar stonden te veel auto'sRespondent 105 goede opstelling, veel lichtinval, wel een koude showroom

Respondent 107 Prachtige inrichting. Uitnodigend tot aankoop. Direct iemand klaar voor info. Auto's in de spotlights. Schermen met promoties.

Respondent 109 geen mening

Respondent 112 groot, licht, veel ruimte om met deuren te gooien. hoge plafonds. veel adem ruimte

Respondent 113 Ruim, kil, commercieelRespondent 114 ben er nooit geweest.Respondent 118 Te druk.Respondent 119 simpel met een lichte kleur van interieurRespondent 121 was goedRespondent 122 Weinig spektakel , een gewone showroomRespondent 123 opeenstapelingRespondent 125 goedRespondent 126 druk, weinig plaats

Respondent 128 Enkel een grote ruimte waar auto’s in geplaatst kunnen worden. De showroom is niet aangekleed naar het merk toe.

Respondent 129 Alle auto's stonden netjes achter elkaar geparkeerd. Interieur weerspiegelde de klasse van de auto.

Respondent 130

Goed, zeer mooie verhouding tussen Volkswagen en Skoda auto's, twee aparte ruimtes, die elkaar verbonden met een grote deur, en bij Volkswagen was er een kelder met op gelijkvloers de standaard wagens en in de "kelder" de speciale wagens. Gelijkvloers en kelder waren mooi verbonden door middel van een grote trap.

Respondent 132 in orde

Respondent 133 prettige opstelling van de verschillende modellen en niet op elkaar gepropt.

Respondent 137 kil en kaal, de opstelling vond ik wel ok

109

Respondent 138 Zag er goedkoop uit. De auto's waren goed opgesteld, er was voldoende ruimte aanwezig tussen de modellen.

Respondent 139 dat het er allemaal heel schoon uit zietRespondent 140 Slordig.

Respondent 145 zeer overzichtelijk en propere opstelling van de wagens met voldoende ruimte om iedere wagen deftig te bekijken

Respondent 148 Hetzelfde als overal. Heel veel glaspartijen en heel veel auto's

Respondent 151 Rommelig en toch overzichtelijkRespondent 152 klassevol, doordachtRespondent 153 Strak en licht glamoureus interieur, geen onnodige extra's, goed.

Respondent 155Basic, zoals je het reeds voorgesteld had en dus stereotype. Niet prikkelend voor de zintuigen, niet stimulerend om te kopen. Verkooppraatje kan ook op een hele andere manier, interactief,...?

Respondent 157 Voornamelijk luxe auto's. Dus een zeer goede indrukRespondent 163 geen speciale indruk nagelaten, wanordelijkRespondent 167 kaalRespondent 169 goed

Respondent 174veel nieuwe auto's en een gezellige verkoop ruimte daarin en aan de zijkant een balie om je te melden voor reparatie, alles in een ruimte. Mooi overzichtelijk.

Respondent 175 daar is over nagedachtRespondent 177 VolRespondent 179 GoedRespondent 180 zeer sober interieur, voelde kil aan

Respondent 181

Laatste keren waren de showrooms in Parijs. Zeer interactief, volledige geschiedenis kort weergegeven met dan de hedendaagse trends. Mogelijkheden om zelf uw auto samen te stellen en meteen de prijs te weten. Het verdiepen systeem was ook een leuke ervaring omwille van de auto's die ze tentoonstelden tegen de wanden op. Voorzien van cafetaria/restaurant.

Respondent 182 Overzichtelijk. Verleidelijk. Veel licht en ruimte.Respondent 183 kaal leegRespondent 184 druk, te kort bij elkaarRespondent 187 overzichtelijkRespondent 188 druk, veel modellen, kleine ruimte, prijs stond niet bij het juiste model

Respondent 189 Weinig sfeer en 'personal' touch. Afstandelijk en vooral niet inspirerend. Weinig showrooms stralen echt de ziel van een merk uit.

Respondent 190 Te veel ruimte er tussen, en soms te kort op elkaar

Respondent 193 mooi en helder, groot met veel ruimte. de wagens staan niet op elkaar gepakt

Respondent 194 netjes en overzichtelijkRespondent 198 GoedRespondent 200 Nogal deftig.Respondent 206 goedRespondent 209 Sober , drukkend , te kleine ruimteRespondent 210 Warme aankleding/overzichtelijk en ruime opstelling van de wagensRespondent 211 proper, auto's op een lijn om zoveel mogelijk te laten zien

Respondent 213 De auto's stonden niet op een rijtje, wat 'fijner' is om rond te wandelen en de verschillende te modellen te ontdekken.

Respondent 214 De showroom was vrij krap waardoor de uitgestalde wagens niet echt tot hun recht komen.

Respondent 217 Het gaf een overzichtelijke en verzorgde indruk.

Respondent 220 sommige mooi, aangenaam, aantrekkelijk, andere waar je onmiddellijk terug buiten wilt gaan

Respondent 221 goedRespondent 223 Mooi

1109.3 Enquête: commentaren respondenten – ligging van de showroom

Respondent 2 Er is dan meer parking, beter bereikbaar (je moet niet helemaal door het centrum uit). Indien je een showroom in het centrum zet (met parking) gaat iedereen zijn auto op de parking van je showroom zetten, omdat het gratis is.

Respondent 3 Het makkelijkst bereikbaar. Hier passeert ook het meeste volk.Respondent 5 alle soorten wegen ter beschikking voor een testritRespondent 6 Omdat dit meer toegankelijk is.Respondent 7 Als het in het centrum zou liggen dan zou een auto meer een impulsaankoop

zijn. Maar ik vind dat het nog steeds wel een redelijk doordachte keuze moet zijn, en dat het dan beter net buiten het centrum kan gelegen zijn. Ook zijn hier meestal grote panden en gebieden vrij wat ook wel handig is als je met zulke grote producten werkt als auto's.

Respondent 9 den hebben ze in het stadscentrum geen last van de bezoekersRespondent 10 Niet té ver van het stadscentrum, ruime parking etc..Respondent 13 Daar waar de meeste mensen de tijd hebben om rond te kijken.

Industrieterrein komt niemand, aan de invalswegen is hij/zij te fel gefocust op de weg zelf..

Respondent 14 niet te druk en goed bereikbaarRespondent 16 meer plaats om te parkeren. Veiliger voor iedereen.Respondent 17 zal het meest publiek trekken.Is rustiger gelegen dan in het centrum en

zal toch meer publiek trekken dan op een industrieterrein waar het eerder gaat om mensen die daar werken denk ik.

Respondent 18 in de stad is het altijd lastig met parkeren, voor proefritten e.d. is het makkelijker op een industrieterrein(ook rustiger) of aan de rand van het stadscentrum.

Respondent 21 Stadscentrum zijn vooral kledingwinkels en trekt geen aandacht om auto's te kopen..

Respondent 22 het nodig hebben van een grote oppervlakteRespondent 23 toch dicht bij de stad en NIET in de stad… in de stad wordt het vaak

rommelig doordat auto's ook buiten getoond worden. op industrieterrein zou voor mij 2e optie zijn.

Respondent 24 Makkelijk te bereiken zonder te afgelegen te zijn.Respondent 26 Normaal ga je daar alleen naartoe als je echt een auto wil kopen, dus

het hoeft niet speciaal in het stadscentrum te liggen!Respondent 28 Een showroom is toch ook om reclame te maken voor het automerk

langs de invalswegen van een stad komt veel volk door die dan zien welke merken er vertegenwoordigd zijn en wat de nieuwe modellen zijn.

Respondent 30 combinatie van meerdere mogelijkheden, man naar de auto's, vrouw naar de kleding bijvoorbeeld

Respondent 31 Kan gecombineerd worden met shoppen, dus geen extra verplaatsing nodig

Respondent 32 Daar komen mensen regelmatig voorbij en blijven ze op de hoogte van de opties en de autosalon-dagen. Dan is showroom waarschijnlijk ook groter.

Respondent 33 Zo wordt de showroom meer betrokken bij het winkelen.Respondent 34 deze wegen worden vaak gebruikt waardoor een breed publiek bereikt

wordt. op een industrieterrein komen niet veel particulieren tenzij potentiële kopers. en in het stadscentrum komen vooral mensen te voet of met de fiets voorbij die op dat moment niet daar zijn om een auto te kopen.

Respondent 35 het meeste plaats tegenover een stad dat druk bebouwd is en meer verkeer dat kan kijken tegenover een industrie gebied.

Respondent 36 makkelijk bereikbaar, parkeermogelijkheidRespondent 37 gemakkelijk bereikbaarRespondent 39 Makkelijk bereikbaar en ook makkelijk je auto parkeren. Je hoeft dan

niet helemaal het centrum in.Respondent 40 Zie je niet zo vaak, maakt extra indruk.Respondent 42 Veel potentiële kopersRespondent 43 Buiten het centrum is het meestal minder druk (parkeren)Respondent 44 Zo kunnen de mensen die nog geen auto hebben en, uiteraard, een

willen kopen, er ook gemakkelijk geraken.

111

Respondent 45 Gemakkelijkste bereikbaarheidRespondent 46 makkelijk bereikbaar + "in het zicht" als je naar de stad gaatRespondent 48 bereikbaarheidRespondent 49 omdat ik vind dat een autogarage niet thuis hoort in een stadscentrum.Respondent 50 Betere bereikbaarheid, geen aanstarende voorbijgangers (indien centrum

stad)Respondent 52 Makkelijker bereikbaar en zonder de drukte van het stadscentrumRespondent 53 Omdat hier meer mensen voorbij rijden.Respondent 54 Je moet niet in drukte van stad. Handige en snelle verbindingswegen

zijn een pluspunt.Respondent 55 meer mogelijkheid om te parkeren. In de stad mag je bijna nergens

parkerenRespondent 56 je koopt niet zomaar een wagen zoals nieuwe schoenen. Je rijdt er wel

dikwijls langs en dan moet je niet omrijden indien je stukken hebtRespondent 57 Denk dat men dan toch sneller/vaker de showroom(s) zal bezoeken .Respondent 58 Drukte vermijden van de stadRespondent 59 bereikbaarheidRespondent 61 Makkelijk bereikbaar en genoeg ruimte om een grote showroom uit te

bouwenRespondent 62 makkelijk bereikbaar, parkeerplaats zat en vaak meerdere merken op

loopafstand van elkaarRespondent 63 Een auto koop je niet alle dagen. Je moet de mogelijkheid hebben om

rustig rond te kijken en je vragen te stellen. Een industrieterrein is koel, industrieel, verlaten in de weekends. Aan de invalswegen aan de rand van het stadscentrum heb je veel ruimte en parkeergelegenheid. In het stadscentrum heb je veel shoppers, kijkers en zou je voortdurend gestoord worden. Een showroom in het stadscentrum zou een drukke bedoening (kunnen) zijn.

Respondent 64 zeker voor de parkeerterreinenRespondent 65 stadscentrum is niet autovriendelijk. Ik zou daar eerder een

fietsenwinkel zienRespondent 66 Eenvoudiger , moet niet door de drukte van de stadRespondent 68 wat volgens mij wel onhaalbaar is in het stadscentrum, maar als je

gaat winkelen in het stad en je komt een showroom tegen ga je toch makkelijker eens kijken. zo koop je ook makkelijker kledij omdat je het makkelijker ziet in een stadscentrum. je zou sneller kunnen overwegen om een nieuwe auto te kopen als je er makkelijker mee in contact komt. nu moet je echt naar een garage gaan om er te zien.

Respondent 69 Hier bereik je vele potentiële klanten zonder dat deze zich een weg moeten banen door de stad. Op een industrieterrein (dat achterin gelegen is) komen de klanten niet zoeken naar de ligging van een autowinkel denk ik.

Respondent 71 een stadscentrum is meestal te drukRespondent 72 De mensen die effectief een auto nodig hebben, zullen deze wegen

het vaakst nemen, en bijgevolg de garages het snelst opmerken. Tevens zijn ze gemakkelijker toegankelijk voor eventueel onderhoud van de wagen.

Respondent 73 Makkelijk bereikbaar zijnRespondent 75 Omwille van de meestal beperkte parkeergelegenheden aan de

invalswegen zijn er dikwijls meerdere parkings. en de garages en showrooms hebben er ook meer gelegenheid om zelf in een degelijke parking te voorzien

Respondent 76 veel volk en toch niet in de weg gelegenRespondent 77 Voldoende parkeergelegenheid, voldoende ruimte om auto's te

plaatsen in de showroom ( daar er meer dan voldoende plaats ter beschikking is op industriezones)

Respondent 78 zichtbaar voor iedereenRespondent 79 daar is meer plaatsRespondent 81 Ik zou een showroom niet in het centrum zetten gewoon om het feit

dat dit hinderlijk kan zijn als er auto's geleverd moeten worden met een vrachtwagen. Daarom zou ik ze bij de stadscentrum plaatsen hier trek je toch veel mensen.

112

Respondent 82 verkeer uit de stad bannen maar wel makkelijk bereikbaarRespondent 83 bereikbaarheid, plaats benuttingRespondent 86 Bereikbaarheid.Respondent 87 parkeergelegenheid en niet gestoord door de drukte van de stadRespondent 88 Eigenlijk voor mij dat maakt niet uit, maar op industrieterreinen hebben

wij meer plaats voor de showroom.Respondent 89 Omdat meer en meer stadscentrums autovrij worden gemaakt.Respondent 90 Deze vallen het meeste op en zijn gemakkelijk bereikbaarRespondent 91 Omdat een auto geen aankoop is die men spontaan zal doen. Daarom

hoort het niet bij hetgeen men zal verwachten van winkels gelegen in een stadscentrum. Een industrieterrein zou eventueel nog mogelijk zijn, maar op een invalsweg lijkt me veel eenvoudiger qua bereikbaarheid. ook passeren hier doorheen de dag meer mensen op weg naar hun werk. Als je elke dag geconfronteerd wordt met mooi geëtaleerde blinkende auto's en grote reclame borden van promoties, dan zou dit wel eens handig kunnen zijn voor de verkoop ervan.

Respondent 93 BereikbaarheidRespondent 94 bereikbaarheid + veel parkeermogelijkhedenRespondent 95 meer ruimteRespondent 97 Makkelijke bereikbaarheidRespondent 98 In stadscentrum horen geen auto's thuis, maar kledingwinkels, een

showroom van auto's stap je niet alle dagen binnen.. dus mag aan de rand van het stadscentrum zijn..

Respondent 99 Bereikbaar en geschikt voor een proefrit.Respondent 100 minste hinderRespondent 101 In de meeste stadscentra is kan je niet parkeren voor (of nabij de

winkel/garage). Dit is volgens mij een groot nadeel voor een showroom. Een industrieterrein zou gaan, maar geeft een te koude, onpersoonlijke indruk. Industrieterreinen zijn vaak zeer druk door het aantal vrachtwagens die er staan. Aan de invalswegen is de perfecte locatie. Goede bereikbaarheid, voldoende plaats (om te parkeren) en toch niet te ver afgelegen.

Respondent 102 Best bereikbaar met de auto. Moeilijk parkeren in stad, geraakt je eigen auto nog niet eens kwijt. Toch nog op wandelafstand van 't stad. Denk ook dat hier de meeste plaats is voor een showroom te plaatsen (hier is toch een redelijke oppervlakte voor nodig?)

Respondent 104 bereikbaarheid, parking, tijd.Respondent 105 meer verkeer dat voorbij komt, betere parkeermogelijkheden aan de

showroom zelfRespondent 106 gemakkelijk bereikbaarRespondent 107 Parkeermogelijkheden, ev. testritten.......Respondent 110 meeste verkeer, en toeloop waardoor het kooppotentieel kan

toenemenRespondent 112 moet goed bereikbaar zijn. zonder files. er is niets zo irritant als

wachten in een rijtje om gewoon naar auto's te kijkenRespondent 113 Bereikbaarheid is groot, iets minder drukte dan in het centrum (bv. in

weekends), niet te afgelegen zoals op industrieterreinen.Respondent 114 Meeste parkeergelegenheid want in het centrum dat wordt niks.Respondent 117 om de drukte te vermijden maar toch niet op een afgelegen plaatsRespondent 118 Neem veel plaats in, en ligt dus beter op een industrieterrein.Respondent 119 toegankelijkheid, parkingRespondent 121 Gemakkelijk te bereikenRespondent 122 Meer ruimte = meer auto'sRespondent 124 rustiger. Auto’s koop je doelgericht. Moeten niet in de stad gelegen

zijn voor impulsief kopen.Respondent 125 goed bereikbaarRespondent 126 Vlotte bereikbaarheidRespondent 128 Je kan tijdens het shoppen al een eerste keer een keuze maken wat

voor auto je wil. Je hoeft er niet speciaal voor te rijden naar een afgelegen plek

Respondent 129 Gemakkelijk bereikbaar. Voor testritten, is een industrieterrein interessanter.

113

Respondent 130 Stadscentrum is voor andere winkels zoals kleding, voedingswaren, boeken,... Op industrieterreinen is het wat afgelegen, en dient voor industrie, moeilijker bereikbaar. Aan de rand van het stadscentrum is idealer, meer plaats, en toch ook goed bereikbaar.

Respondent 132 meer parkeergelegenheidRespondent 133 Wanneer je de stad ingaat dan ga je niet om auto's te kijken. wanneer

ik een auto wil kopen dan wil ik ook een proefrit maken waarbij ik niet hoef uit te kijken of ik andere weggebruikers in de weg sta.

Respondent 134 alles bij de handRespondent 136 Vraag 12: Eerst en vooral worden auto's tegenwoordig gemeden in

stadscentra. Het lijkt me dan ook geen goed idee om hier wagens te gaan verkopen. Mensen gaan naar de stad om te winkelen (kleren kopen, eten, ...) en niet om een wagen te kopen. Aan invalswegen is een showroom goed zichtbaar en makkelijk bereikbaar.

Respondent 137 stadscentrum is veel te drukRespondent 138 Eenvoudiger om testritten te doen.Respondent 139 is gemakkelijk bereikbaar en komt veel volk langsRespondent 140 De grote invalswegen hebben de meeste passage.Respondent 141 gemakkelijk te bereiken en parkeermogelijkhedenRespondent 142 Gemakkelijke bereikbaarheid, geen problemen met parkeren, geen last

van drukteRespondent 143 Omdat de meeste mensen voor hun werk of hun woonst meestal aan

dit gebied voorbijkomen.Respondent 144 goede bereikbaarheid voor verschillende mensen, zowel met de wagen

als met het openbaar verboerRespondent 145 rustiger, meer parkeermogelijkheid, onthaastendRespondent 146 Meer ruimte : Meer mogelijkheden.Respondent 147 Goede en snelle bereikbaarheid, makkelijk te parkerenRespondent 148 Omdat er het meeste passage is. Stadscentrum is vaak niet

toegankelijk voor wagens.Respondent 149 Omdat de auto vaak gebannen wordt uit het stadscentrum;

invalswegen geven uit op verbindingswegen, autosnelweg, ... -> wel autoRespondent 151 Veel parkeerruimte en da met name in de weekenden zodat men rustig

kan kijken, verder creëer je dan zogenaamde autoboulevards waar het vergelijken van verschillende merken makkelijk is.

Respondent 152 Goed bereikbaar, met en zonder autoRespondent 153 Makkelijk bereikbaar met de auto, veel langsrijdend verkeer.Respondent 155 Mensen gaan doordacht naar een dergelijke plek en dus niet als ze er

zomaar voorbij wandelen in de stad. Er wordt ook verwacht dat er meer parkeergelegenheid is. Ik zie deze situering eerder op een plek waar rustig naartoe kan gaan om dan ook rustig na te kunnen denken over een belangrijke aankopende beslissing

Respondent 157 Midden in het centrum is niet voldoende ruimte, maar je wilt niet te ver reizen om naar een showroom te gaan.

Respondent 159 komt veel bezoek of volk in de stad trek makkelijker aan voor eens een kijkje te nemen

Respondent 160 Meer mensen kunnen zo in contact komen met deze.Respondent 161 daar rijden mensen stad in en uit. in het centrum zijn ze meestal te

gehaast om op te letten.Respondent 163 meest opvallendRespondent 167 goede bereikbaarheidRespondent 169 makkelijkst bereikbaarRespondent 171 Omdat dat makkelijker bereikbaar is, interessant om eens een testritje

te makenRespondent 174 er moet voldoende ruimte zijn om te parkeren voor een bezoek, dat

vind ik het belangrijkst.Respondent 175 belangrijke routesRespondent 176 ze zijn te groot voor in het centrumRespondent 178 midden in het centrum zou ik dit niet doen, te druk, meestal niet

voldoende parking.. maar net buiten het centrum een verlengde baan van het centrum is ideaal denk ik

Respondent 179 Vlotte toegang ,parkeermogelijkheden zijn beter dan stadscentrum.Respondent 180 komt het meeste volk, vallen de showrooms het meeste op

114

Respondent 181 Meer volk, niet daadwerkelijk potentiële kopers, maar dat hangt dan weer van de verkooptechnieken af. Hoe interessanter en opvallender een showroom is, hoe langer dat de mensen gaan zeggen a dat is dat merk van dat.....

Respondent 182 bereikbaarheid. is volgens mij de juiste plaatsRespondent 183 in de stad te druk ,op een industrieterrein te afgelegenRespondent 184 zo kunnen mensen het makkelijk zienRespondent 185 Makkelijk bereikbaar, niet te drukRespondent 187 duidelijk zichtbaar en goed bereikbaarRespondent 188 gemakkelijke bereikbaarheid met de wagen, voldoende parkeerterrein

en toch ook voldoende zichtbaarheid en naambekendheid t.o.v. industrieterrein

Respondent 189 Visibiliteit, toegankelijkheid, ruimteRespondent 190 Makkelijk te bereikenRespondent 191 Dan is er minder drukte.Respondent 193 Goed te bereiken zonder eerst door het drukke

stadscentrum te moeten worstelen.Respondent 194 omdat ik ze graag los zie van andere 'winkels' en

ze daar goed bij elkaar kunnen zitten (verschillende merken/showrooms.

Respondent 195 Centraal gecentreerdRespondent 197 makkelijker bereikbaar, makkelijker parkerenRespondent 198 Meerdere showrooms samen, beter vergelijkenRespondent 200 Je gaat specifiek ergens naar op zoek. Dan is een autoboulevard het

beste denk ik.Respondent 202 betere parkeer mogelijkheden dan in het centrumRespondent 209 pendelend publiek , gemakkelijk bereikbaarRespondent 210 makkelijk bereikbaar / mogelijkheid om het wachten voor herstelling

van de wagen interessant te maken : gaan winkelen-een drankgelegenheid bezoeken...

Respondent 211 Het moet gemakkelijk bereikbaar blijven. Nadien moet je immers op onderhoud

Respondent 213 Als een potentiële koper een testrit wil doen, heeft hij minder kans om in een doodlopende straat of in een file terecht te komen dan in een stadscentrum. Ook buiten een stadscentrum kan men een auto beter testen.

Respondent 214 Een nieuwe wagen koop je niet elke dag dus hoef ik die winkel ook niet zo dicht bij te hebben.

Respondent 217 Aan de invalswegen zullen mensen de showroom eerder opmerken (en hierdoor ook 'geprikkeld' worden) dan wanneer deze zich op een industrieterrein bevindt.

Respondent 220 makkelijker te bereiken, komen veel potentiële klanten voorbijRespondent 222 Om drukte te vermijden en parkeergelegenheidRespondent 223 Beter bereikbaar + Parkeren

De showroom van de toekomst, voor de auto van de toekomst.

Documents

Transcript of De showroom van de toekomst, voor de auto van de toekomst.