Kinderen zijn kwetsbaar in het verkeer. Veel te vaak raken zij betrokken bij een ongeval, vooral in de eerste drie maanden van het nieuwe schooljaar. Ook voor automobilisten is het na de zomervakantie weer even wennen dat schoolgaande kinderen aan het verkeer deelnemen.

De scholen zijn weer begonnen

Handleiding 2010

2

De actie ‘De scholen zijn weer begonnen’ is één van de bekendste acties van Veilig Verkeer Nederland. Veel mensen hebben er van gehoord en kennen vooral de spandoe-ken langs de weg. Dit jaar heeft Veilig Verkeer Nederland deze actie samengevoegd met de actie: ‘Op Voeten en Fietsen naar school’. De boodschap is simpel: kinderen moeten veilig naar school kunnen. Of ze nu 6 of 12 jaar oud zijn. De actie start half augustus en loopt per regio in de eerste weken van het nieuwe schooljaar.

Voor wie is de actie bedoeld?• Kinderen vanaf 6 tot 12 jaar (basisonderwijs)• Ouders (via kinderen en andere middelen)• Weggebruikers (via spandoeken en radiocommercials)• Politiek (via lokale afdelingen van VVN, landelijke lobby en projectleiders VVN)

StartpakketAls u zich heeft opgegeven voor deze actie ontvangt u vlak voor de zomervakantie het startpakket inclusief de artikelen die u mogelijk heeft bijbesteld. Vanaf de aanvang van het nieuwe schooljaar kunt u deze middelen inzetten om duidelijk te maken dat de actie weer gaat lopen. We willen kinderen oproepen om zoveel mogelijk mensen bewust te maken van deze actie; zo kunnen zij bijvoorbeeld de ansichtkaarten persoonlijk bezorgen bij buren, vrienden en familie.

In het startpakket treft u aan:• 5 aankondigingposters om bijvoorbeeld voor de ramen van de scholen, wijkcentra en

gemeentehuizen te hangen.• 50 fl yers om uit te delen aan de ouders• 1 handleiding van de actie• 50 ansichtkaarten

Kinderen kunnen ansichtkaarten sturen of geven aan vrienden, familie, buren en kennissen met een boodschap erop zodat de volwassenen geattendeerd worden op de schoolkinderen in het verkeer.

• 50 fl yers met leuke stickers voor de leerlingenZelf of met een ouder veilig naar school fi etsen of lopen is belangrijk voor kinderen. Ze leren daardoor al vroeg aan het verkeer deel te nemen en ontwikkelen zo een goed ‘verkeersgevoel’. Helaas gaan veel kinderen niet op de fi ets of lopend naar school, omdat ouders de schoolroutes onveilig vinden.

Om het lopen of fi etsen van kinderen te stimuleren kunt u als leerkracht de stapstickers gebruiken. Gedurende één maand wordt per dag bijge-houden of kinderen lopend of op de fi ets naar school zijn gekomen. Kinderen die ver weg wonen en per auto gebracht worden kunnen aan de actie meedoen door bijvoorbeeld de auto twee straten verderop te parkeren en dan het laatste stuk te lopen. Op de fl yer kan per dag een sticker worden geplakt als er gelopen of gefi etst is. U kunt per kind één fl yer gebruiken of per klas. In dat geval kunt u afspreken of íedereen lopend of fi etsend moet komen of dat een bepaald percentage voldoende is om voor de sticker in aanmerking te komen.

3

Artikelen die naast het startpakket besteld konden worden.

DemonstratiepostersAls er rondom de school onveilige situaties zijn en u wilt hier aandacht voor dan is het mogelijk om een demonstratie te organiseren op het schoolplein of in een optocht naar het stadhuis te gaan. Hiervoor zijn de demonstratieposters in te zetten die de kinderen kunnen vasthouden in de optocht. Er kan ook worden gekozen om een tocht te houden waarbij de gemeente wordt toegejuicht of om bijvoorbeeld te bedanken voor de recentelijk aanpaste veilige schoolomgeving. Verder is in deze handleiding beschreven hoe een veilige schoolomgeving gerealiseerd kan worden. Als u een actie gaat organiseren, kunt u dit mel-den bij het Regionale Steunpunt van Veilig Verkeer Nederland. Dit steunpunt kan u hierbij ondersteunen.

Kartonnen wielklemmenEen veel voorkomende klacht rondom de school is de verkeerschaos tijdens het halen en brengen van de kinderen. Vaak worden de auto’s op ongeëigende plekken geparkeerd wat kan leiden tot onveilige situaties. Om de ouders hierop aan te spreken, kunnen de karton-nen wielklemmen worden gebruikt. Deze wielklemmen kunnen door kinderen op de wielen van de auto’s worden bevestigd om de ouders erop te attenderen dat zij mede oorzaak zijn van een gevaarlijke situatie.

Educatie-dvdDe educatieve dvd kunt u als leerkracht gebruiken tijdens een les over verkeer. Op de dvd met fi lmpjes wordt duidelijk wat je in het verkeer kan overkomen. De fi lmpjes kunnen wor-den gebruikt als basis om het onderwerp te bespreken in de les.

VeiligheidshesjesOm de leerlingen extra op te laten vallen in het verkeer zijn er veiligheidshesjes. Op deze hesjes staat de naam van uw school in combinatie met het logo van Veilig Verkeer Nederland afgebeeld.

VerkeersquizOp de scholen kan een verkeersquiz worden gespeeld om meer te leren over veiligheid rond de school. Deze quiz is bestemd voor de bovenbouw en gaat over de veiligheid in het verkeer met de nadruk op fi etsen en lopen. Ouders kunnen betrokken worden bij de quiz, bijvoorbeeld door als spelleider te fungeren. De quiz kan gespeeld worden in de periode van de actie ‘De scholen zijn weer begonnen’. De verkeersquiz staat in een PowerPoint-presentatie op een dvd. Hierop staat 1 quiz bestaande uit 30 vragen.De quiz kan op verschillende manieren gespeeld worden. Hieronder drie mogelijkheden:

In de klas De quiz (in een PowerPoint-presentatie) kan klassikaal ge speeld worden; de leerlingen kunnen de vragen individueel beant-woorden. U kunt ook drie vakken maken (A,B,C) en de kinderen kunnen telkens in het vak van hun keuze gaan staan.

Competitie Verdeel een klas of de school in groepen en laat ze in com-petitie vorm tegen elkaar spelen. De spelleider stelt de vraag aan de groepjes die gelijktijdig antwoorden. De kinderen in de groepjes beant-woorden om de beurt een vraag door middel van het omhoog houden van bordjes A, B, C.

Kinderen tegen ouders Op dezelfde manier als bij de competitie, maar dan de ouders erbij betrekken. De ouders tegen de kinderen laten spelen.

4

Wat wordt er nog meer gedaan rond de actie?

Actiepagina in Habbo HotelOp de website van Habbo Hotel (www.habbo.nl) wordt vanaf 16 augustus een gratis te berei-ken online campagne gestart. Moedig de leerlingen aan om zich aan te melden en mee te doen aan de actie. Habbo Hotel is voor kinderen vanaf 12 jaar. Maar ook kinderen onder de 12 jaar kunnen zich aanmelden met toestemming van hun ouders. Doordat het eigenlijk voor kinderen boven de 12 is vinden jongere kinderen het interessant om lid te zijn van deze site.

VerkeersbrigadiersOm de zo belangrijke verkeersbrigadiers onder de aandacht te brengen hebben we een speciale actie ontwikkeld op 1 oktober op meerdere plaatsen in het land. Bekende Nederlanders gaan op deze dag de verkeersbrigadier helpen bij het oversteken van de kin-deren. Het doel van deze actie is om aandacht te vragen voor het belangrijke werk van de brigadiers en wat het werk inhoudt. Ook willen we hiermee nieuwe verkeersbrigadiers werven. Ter ondersteuning wordt tevens een informatie- en wervingsfolder gemaakt. Deze kunt u binnenkort bestellen via de webshop op www.veiligverkeernederland.nl.

RadiocommercialsEr worden radiocommercials ontwikkeld waarin de ambassadeurs van Veilig Verkeer Nederland aan het woord komen. Deze worden meerdere weken uitgezonden vanaf de start van de actie op verschillende radiostations. Daarnaast zijn de radiocommercials te downloaden van de site van Veilig Verkeer Nederland zodat u deze kunt aanbieden aan regionale radiostations.

Europese Mobiliteitsweek De actie ‘Op Voeten en Fietsen naar school’ viel altijd in de Europese Mobiliteitsweek (voor-heen Week van de Vooruitgang). Veilig Verkeer Nederland blijft de Europese Mobiliteitsweek en haar doelstelling: ‘Groen licht voor duurzame mobiliteit’ ondersteunen. De nieuwe invulling van de actie kan dan ook prima samengaan met de Europese Mobiliteitsweek van 12 t/m 22 september. In deze week kunt u bijvoorbeeld uw demonstratie organiseren of de verkeersquiz (afhankelijk van uw vakantieregio).

Hoe kunt u een veilige schoolomgeving creëren en daarbij gebruik maken van de extra bestelde artikelen?

Kinderen moeten veilig en verantwoord naar school kunnen. Veel ouders willen ook dat hun kind zo vroeg mogelijk zelfstandig naar school gaat. Hiervoor is een veilige schoolom-geving van groot belang. Hoe kan die veilige schoolomgeving gerealiseerd worden? Wie zijn daarvoor nodig?

Zoek medestanders in de omgevingHet is altijd lastig om in je eentje actie te voeren. Probeer erachter te komen wie er nog meer last hebben van knelpunten in de schoolomgeving. Praat met de ouders van school-kinderen, met omwonenden, ouderen en gehandicapten. Is er een verkeersouder op de school actief? De verkeersouder heeft al veel contacten. Een verkeersouder is een aan-spreekpunt en een coördinator die samenwerkt met andere ouders, met het team van de school en met organisaties en instanties buiten de school, zoals politie, gemeente, Veilig Verkeer Nederland en wijkvereniging.

5

Welke aanspreekpunten heeft de gemeente in de wijk? Veel gemeenten met wijkbeheer-posten of wijkteams houden zich bezig met de verbetering van de (verkeers)veiligheid en de leefbaarheid in de wijk. Ook de wijkagent is hierbij natuurlijk betrokken.

Werk samen met de gemeenteHeeft de gemeente plannen met de schoolomgeving? Daar komt u achter door even te bel-len naar de afdeling Verkeer of de afdeling Voorlichting, of door het verkeersspreekuur van de gemeente te bezoeken. De gemeente is als wegbeheerder verantwoordelijk voor de aanleg van snelheidsremmende voorzieningen of veilige oversteekplaatsen.Daarbij heeft de gemeente u ook nodig: u kunt waardevolle informatie geven over verkeers-knelpunten in schoolomgeving. Het is in het algemeen het beste om u positief op te stellen naar de gemeente. Maak duidelijk dat u samen met de wethouder of ambtenaar aan een goed plan wilt werken voor een veilige schoolomgeving.

Wie is wie bij de gemeente?Wanneer u verkeersproblemen in uw straat of buurt wilt aankaarten bij de gemeente, krijgt u te maken met diverse partijen: de gemeenteraad, het college en het ambtelijk apparaat. Een korte kennismaking.

GemeenteraadDe gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan van de gemeente en wordt direct gekozen door de bewoners. De raad neemt uiteindelijk de belangrijkste besluiten. Alle besluiten worden voorbereid in raadscom-missies, waarin iedere partij zitting heeft. De griffi er ondersteunt de gemeenteraad in haar werk.

CollegeNa de verkiezingen onderhandelen de partijen in de gemeenteraad over de koers die de gemeente gaat varen. De afspraken staan in het pro-grammaakkoord. Voor de uitvoering hiervan kiest de gemeenteraad wethouders, die samen met de burgemeester het college vormen. Het college maakt geen deel uit van de gemeenteraad. Wel moet het college al haar besluiten voorleggen aan de raad, die uiteindelijk het laatste woord heeft.

AmbtenarenHet college wordt in haar werk bijgestaan door ambtenaren. Hoofd van de ambtenaren is de gemeentesecretaris. De ambtenaren zijn verdeeld over diverse diensten of afdelingen. In iedere gemeente is de verdeling en benaming van deze diensten weer iets anders.De wethouder maakt samen met de ambtenaren concrete beleidsplan-nen die hij bespreekt in het college, vervolgens in de raadscommissie en tenslotte in de raad.

Als u een actie gaat organiseren kunt u dit melden bij het Regionale Steunpunt van Veilig Verkeer Nederland. Dit steunpunt kan u hierbij praktische ondersteuning bieden.

16

11

6

1

17

12

7

2

18

13

8

3

19

14

9

4

20

15

10

54 5

Doe jij ook mee aan de leukste, gezondste scholenwedstrijd van Nederland? Elke keer dat je lopend of met de fi ets naar school gaat, plakt je juf of meester een sticker op deze kaart. Na twintig dagen wordt jouw kaart – en die van al je klasgenoten – opgestuurd naar Veilig Verkeer Nederland*. De klassen met de meeste stickers winnen mooie prijzen.

Vraag je wel even aan je vader of moeder of je mag meedoen? Ze vinden het vast leuk om met je mee te lopen of fi etsen.

Waarom is lopen of fi etsen naar school zo’n goed idee? > Zo leer je de verkeersregels sneller en beter. > Hoe meer je oefent met je vader of moeder, hoe eerder je alleen ergens naar toe mag. Bijvoorbeeld naar je vriendjes, voetbal of muziekles. > Je kan samen met je klasgenoten uit de buurt gaan lopen of fi etsen. Dat is gezellig! > Je wordt niet met de auto gebracht. Dus geen uitlaatgassen. Dus beter voor het milieu. > Je krijgt er een goede conditie en sterke benen van. > En, hoe minder auto’s bij school, hoe veiliger het is om op het plein te komen.

Mooie prijs voor

de hele klas!

Lekker lopen of fi etsen naar school

*t.a.v. Infocentrum, Postbus 66, 3800 AB Amersfoort

6

Verzamel de knelpunten Ouders en schoolkinderen weten vaak het beste welke plekken in de schoolomgeving gevaarlijk zijn, waar hard gereden wordt, waar kinde-ren haast niet kunnen oversteken of waar gevaarlijke en onoverzich-telijke bochten zijn. Het is belangrijk dat de gemeente over die infor-matie kan beschikken als zij een rol speelt in de verbetering van een situatie. U kunt deze locaties en situaties het beste zo duidelijk mogelijk beschrijven en opnemen in een zogenoemde knelpuntenlijst.

Met situatieschetsen en foto’s kunt u de knelpuntenlijst verduidelijken. Geef aan wie de veroorzakers van de onveiligheid zijn (automobilisten, bromfi etsers, vrachtwagenchauffeur) en waar ze vandaan komen. Maak ook duidelijk voor wie de situatie problemen oplevert.

Hoe kunt u uw knelpuntenlijst onder aandacht brengen van de gemeente?

• U kunt een brief schrijven aan de wethouder.• Ambtenaren adviseren de wethouder over de beantwoording van de

brief. Het is dus zeker de moeite waard om contact te leggen en te onderhouden met de ambtenaar die over uw zaak gaat.

• U kunt gebruik maken van uw inspreekrecht bij vergaderingen van de raadscommissies.

• Hoe dat precies is geregeld in uw gemeente, kunt u vragen aan de afdeling voorlichting of aan de griffi er.

• U kunt contact leggen met de raadsleden Raadsleden horen graag wat er leeft onder de bevolking en kunnen u waardevolle steun geven. Zij weten wanneer welke onderwerpen op de agenda staan. Ook kunnen zij nieuwe onderwerpen of invalshoeken inbrengen tijdens de raadsvergaderingen en commissievergaderingen. De namen en adressen van de raadsleden staan in de gemeentegids en op internet. U kunt hen schrijven, bellen of mailen. Let er wel op dat u altijd álle partijen bij uw zaak betrekt. Zo voorkomt u dat uw probleem afhankelijk wordt van de inzet van één partij.

Organiseer een demonstratieDe knelpunten rondom de school kunt u ook onder de aandacht bren-gen door een demonstratie te organiseren op het schoolplein of in een optocht naar het stadhuis. Hiervoor kunnen de demonstratieposters worden gebruikt die de kinderen in de optocht omhoog kunnen houden. Als u met de optocht van kinderen over de openbare weg gaat, zorg dan voor voldoende begeleiding. Overleg met de wijkagent of er ook politiebegeleiding nodig is. Bijvoorbeeld bij een heel druk kruispunt waar u moeilijk met de gehele groep kunt oversteken. Informeer bij de gemeente of er een vergunning nodig is voor het houden van een demonstratie.

Naam

Adres

Postcode

Plaats

Afstand huis — school: km op de fi ets/lopend (omcirkel jouw manier)

Groep School

Plaats

De scholen zijn weer begonnen

0457/2010

Ga lekker lopen of

fi etsen naar school

en maak kans op

mooie prijzen!Naam

Adres

Postcode

Plaats

Afstand huis — school: km op de fi ets/lopend (omcirkel jouw manier)

km op de fi ets/lopend (omcirkel jouw manier)

Groep School

Plaats Plaats Plaats

0457/2010

en maak kans op

mooie prijzen!

mooie prijzen!

16

11

6

1

17

12

7

2

18

13

8

3

19

14

9

4

20

15

10

54 5

Doe jij ook mee aan de leukste, gezondste scholenwedstrijd van Nederland? Elke keer dat je lopend of met de fi ets naar school gaat, plakt je juf of meester een sticker op deze kaart. Na twintig dagen wordt jouw kaart – en die van al je klasgenoten – opgestuurd naar Veilig Verkeer Nederland*. De klassen met de meeste stickers winnen mooie prijzen.

Vraag je wel even aan je vader of moeder of je mag meedoen? Ze vinden het vast leuk om met je mee te lopen of fi etsen.

Waarom is lopen of fi etsen naar school zo’n goed idee? > Zo leer je de verkeersregels sneller en beter. > Hoe meer je oefent met je vader of moeder, hoe eerder je alleen ergens naar toe mag. Bijvoorbeeld naar je vriendjes, voetbal of muziekles. > Je kan samen met je klasgenoten uit de buurt gaan lopen of fi etsen. Dat is gezellig! > Je wordt niet met de auto gebracht. Dus geen uitlaatgassen. Dus beter voor het milieu. > Je krijgt er een goede conditie en sterke benen van. > En, hoe minder auto’s bij school, hoe veiliger het is om op het plein te komen.

Mooie prijs voor

de hele klas!

Lekker lopen of fi etsen naar school

*t.a.v. Infocentrum, Postbus 66, 3800 AB Amersfoort

7

Als u naar het stadhuis gaat met uw optocht wilt u natuurlijk dat er iemand uw knelpuntenlijst in ontvangst neemt. Maak een afspraak met de wethouder of een raadslid hierover. Doe dit ruim van tevoren gezien de drukke agenda’s van gemeentebestuurders. Zorg dat de knelpunten-lijst van te voren al in het bezit is van de ontvanger zodat hij een inhou-delijk bedankpraatje kan houden. Voor de veiligheid en zichtbaarheid van de groep demonstranten kunt u gebruik maken van de veiligheids-hesjes die besteld konden worden.

Blijf actief na de actieBlijf actief als uw gemeente vooralsnog weinig actie onderneemt om aan de slag te gaan met uw knelpunten. Geef de moed niet op!

• Blijf uw contactpersoon bij de gemeente bellen.• Stuur brieven naar het College van Burgemeester en Wethouders.• Zoek contact met raadsfracties van de verschillende politieke

partijen en de commissie Verkeer.• Zoek eventueel contact met de pers om uw wensen kracht bij te

zetten. Zorg wel voor een positieve toon, u moet immers nog met de gemeente samenwerken aan een oplossing.

Veilig Verkeer Nederland

Bezoekadres Stationsstraat 79a 3811 MH Amersfoort

Telefoon 088 524 88 00Fax 088 524 88 99

Postadres Postbus 66 3800 AB Amersfoort

info@vvn.nl www.vvn.nl