in je achtertuinThuis bij tuinontwerpster Annemie de Roye valt je oog meteen op de uitbundige borders in prairiestijl, vol minder

bekende vaste planten en siergrassen. Haar nieuwste project is een royale dubbele prairieborder, omringd door

hagen van veldesdoorn. Seasons kreeg een rondleiding én advies voor het zelf aanleggen van zo’n border.

De prairie

2 SEASONS 3SEASONS

▲

Waarom begon je met prairiebeplanting? “Ik houd van planten met een natuurlijke uitstraling en ook van siergrassen, maar over mijn toenmalige borders met wilde planten was ik niet tevreden. De inheemse soorten erin zorgden voor veel werk, omdat deze zich uitzaaien en nogal woekeren. Elk jaar moest ik opnieuw inplanten en eigenlijk had ik alleen in juni bloemen. Toen hoorde ik over de prairieborders van de bekende kweker Jan Spruyt uit Buggenhout. Die zien er ook heel natuurlijk uit, maar vragen weinig werk. Bovendien bloeien ze van juni tot ver in september. Een prima alternatief dus. Je ziet prairieborders ook in steeds meer tuinen”

Waar komen ze oorspronkelijk vandaan? “Prairies zijn te vinden in het midden van Noord-Amerika (The Great Plains) en Canada. In een natuurlijke prairie groeien luchtige grassen en forse vaste planten door elkaar. Deze bijzondere plantengemeenschappen zijn inspirerend voor moderne tuinen. Het heel strakke met alleen maar gras, hagen en snoeivormen boet wat in aan populariteit. Men wil weer meer terug naar de natuur en genieten van kleurige bloemen. En ook de klassieke Engelse border wordt steeds meer vervangen door een natuurlijk ogende en onderhoudsvriendelijke mix van siergrassen en rijk bloeiende vaste planten.”

Welke planten vallen eigenlijk onder de prairieplanten? “Veel ervan kennen we al als borderplant, zoals Helenium, Echinacea, Eupatorium en Heliopsis. Het zijn vooral heel sterke planten en siergrassen; moeilijke soorten, bijvoorbeeld ridderspoor, worden niet gebruikt in de prairieborder. Over het algemeen hebben prairieplanten wat kleinere bloemen en meest kenmerkend is hun natuurlijke uitstraling.

Ze kunnen uit Noord-Amerika komen, maar ook uit andere delen van de wereld. Het begrip ‘prairie’ heeft voor tuinen een ruime betekenis gekregen en slaat op elke natuurlijk ogende beplanting van hoge vaste planten en siergrassen. Er worden wilde soorten toegepast, maar ook cultivars (gekweekte borderplanten), zoals zonnekruid (Helenium) en meisjesogen (Coreopsis).”

Hoe ga je te werk bij de aanleg van een prairieborder? “Het is belangrijk soorten te kiezen die goed passen bij de grond. De juiste soort op de juiste plek; dan krijgt u een fraai resultaat. Maak altijd eerst een plan voor de border. Begin met een lijst van geschikte planten, rekening houdend met de lichtbehoefte en bodemeisen, kleur, vorm en bloeitijd. Het is handig om bij het maken van een plan drie groepen aan te houden. Allereerst zijn er karakteristieke planten met een stevige bouw, zoals de rode zonnehoed (Echinacea). Deze worden ook wel themaplanten of structuurplanten genoemd. Daarnaast zijn er aanvullende planten die wat minder opvallen en de ruimte tussen de thema-planten kunnen opvullen, bijvoorbeeld beemdkroon (Knautia). Gebruik altijd flink meer themaplanten dan aanvullende planten, dan wordt de beplanting sprekender. Gebruikt u vooral veel aanvullende planten, dan kan het wat ‘saai’ worden, ze zijn vooral als ondersteuning van de themaplanten bedoeld. Er zijn ook nog strooiplanten die u willekeurig tussen de andere planten kunt verdelen en die een opvallend accent geven. Heel geschikt is bijvoorbeeld de sierui (Allium), om kleur te geven in het voorjaar, of de insectenlokker Verbena bonariensis. Najaar of voorjaar is een prima tijd om de border in te planten. Bepaal waar in de beschikbare ruimte de planten

De 10 mooiste prairietuinplantenSIERGRASSEN:

1 Vingergras, Panicum virgatum.

Een fijn siergras met wolkachtige

bloeipluimen. Is er ook met donker

blad, zoals ‘Rotstrahlbush’. Hoogte

100-125 cm, bloei 8-10.

2 Prairiedropzaad, Sporobolus

hererolepis. Echt prairiegras met smal,

heldergroen blad en lange, elegante

bloempluimen. Hoogte 80 cm, bloei 7-9.

3 Struisriet, Calamagrostis x

acutiflora ‘Karl Foerster’. Fors siergras,

loopt vroeg uit en staat mooi rechtop.

Halmen verkleuren van groen naar

strobruin. Hoogte 125-150 cm, bloei 6-9.

RIJKE BLOEIERS:

4 Sluieraster, Aster ericoides. Heel

fijne aster met wolken bloempjes in

wit, roze of violet. Kan goed tegen

droogte. Hoogte 75-100 cm, bloei 9-10.

5 Rode zonnehoed, Echinacea

purpurea. Grote roze bloemen met

een kegelvormig hart, die veel bijen

en vlinders aantrekken. Ook mooi na

de bloei. Hoogte 50-75 cm, bloei 7-9.

6 Koniginnekruid, Eupatorium

maculatum ‘Atropurpureum’. Zeer forse

vlinderplant met grote grijspaarse

bloemschermen. Minder ruimte? Kies

dan de veel lagere ‘Purple Bush’.

Hoogte 175-200 cm, bloei 8-9.

7 Zonnekruid, Helenium-hybriden.

Prachtige, warme kleuren die

variëren van geel en oranje tot rood

en bruin. Zeer sterk, lange bloeiers.

Hoogte 100-125 cm, bloei 7-9.

8 Zonneogen, Heliopsis helianthoides

‘Asahi’. Sterke, bossige, rijk bloeiende

plant. Bloemen in warme oranjegele

kleur. Hoogte 75-100 cm, bloei 7-9.

9 Slangenkop, Penstemon digitalis

‘Husker Red’. Sterke plant met glimmend

rood blad in het voorjaar. Later lichtroze

tot witte bloemen, in de nazomer rood

getinte zaadhoofdjes. Heel lang mooi

dus. Hoogte 50-75 cm, bloei 7-8.

10 Gele zonnehoed, Rudbeckia.

Structuurplanten voor de prairieborder

met opvallend gele bloemen. Rudbeckia

triloba is geel oranje met een zwart

hartje, heel sterk, 75-100 cm hoog,

maxima heeft groot blauwgroen blad,

tot 160 cm hoog. Bloei 7-9.

Annemie de Roye knipt de

buxusbollen in de siermoestuin.

De halmen van vedergras Stipa calamagrostis verkleuren

in de nazomer bruin, ervoor bloeit vetkruid (Sedum).

Gele zonnehoed, Rudbeckia nitida.

Bergamotplant, Monarda xxxxxxxxxx ‘xxxxx xxxxxxxx’.

4 SEASONS

moeten komen en kijk of u ze wilt mixen of toch meer in groepen (drifts) wilt planten. Strooi na het inplanten af met een mulchlaag.”

Wat is de functie van zo’n laag?“Met een mulchlaag van zeker vijf centimeter bescherm je de bodem tegen dichtslaan en uitdrogen, bovendien wordt onkruidgroei voor een deel tegengehouden. En de bodem warmt in het voorjaar eerder op; je zult zien dat de planten veel beter groeien. In een echte prairietuin hebben lavakorrels de voorkeur. Op de lichte, poreuze korrels groeit nauwelijks onkruid, heel onderhoudsvriendelijk dus. Als alternatief kunt u kiezen voor grind, split, houtsnippers (liefst van loofhout, goed gedroogd) of cacaodoppen. Probeer de laag echt op de bodem te laten liggen en vermeng het materiaal niet met de aarde.”

Welke plekken zijn geschikt? “Zorg voor een plek in de volle zon. De bodem van een prairietuin mag voedselrijk zijn, want ook de oorspronkelijke prairie was zeer voedselrijk. Verbeter arme zandgrond daarom met compost. Een goede afwatering van de grond is belangrijk, op te natte grond groeien de meeste prairieplanten slecht. Begin altijd met onkruidvrije grond. Als er al onkruid in de grond zit, heb je er later veel last van. Let het eerste jaar goed op onkruid en houd de border schoon. Vanaf het tweede jaar zul je er dan weinig last van hebben.”

Wat kun je nog meer vertellen over het onderhoud? “Omdat de mulchlaag verdamping voorkomt, is water geven eigenlijk nauwelijks nodig. Geef alleen het eerste jaar en later in zeer droge en warme perioden wat water. In het voorjaar knip je alle afgestorven stengels af, en al snel komen de nieuwe scheutjes weer

boven de grond. Prairieplanten zijn over het algemeen erg stevig, opbinden is daarom niet nodig. Pas alleen op met hoge siergrassen, vooral in voedselrijke grond kunnen die nog wel eens wat slap opgroeien. Voeding geven, is niet nodig.”

Is het nodig om de border steeds opnieuw in te planten? “Met een goed ontwerp zeker niet. We zijn dat wel zo gewend bij een Engelse border, waarbij de beplanting strak gecoördineerd is. Maar in een prairieborder krijgt de natuur meer de vrije hand, de beplanting kan jarenlang hetzelfde blijven. De planten mogen door elkaar groeien en vaak ontstaan er zo vanzelf de mooiste combinaties. Kijk wel elke zomer of er misschien soorten zijn die echt te groot worden en andere planten overwoekeren. Die kun je in het najaar opnemen en in kleinere stukken delen. Plant slechts een deel weer terug. Natuurlijk kun je na verloop van tijd beslissen of je veranderingen aan wilt brengen.”

Hoe ontstaan er mooie, grote pollen? “De vaste planten groeien vrij snel en je zult zien dat er na een jaar al behoorlijk grote pollen zijn ontstaan. Daarom is het niet nodig de border helemaal vol te zetten, de planten hebben nog ruimte nodig om te kunnen groeien. Je kunt een gemiddelde van vijf tot acht planten per vierkante meter aanhouden. Voor hoge soorten vijf per vierkante meter en voor lage planten acht. Het eerste jaar zal een prairieborder al prachtig zijn, kijk maar naar mijn dubbele border in rood en geel, die nog geen jaar oud is.” ❧

Tekst en fotografie Modeste Herwig

Meer weten

Annemie de RoyeAnnemie de Roye is tuinontwerpster en heeft

de laatste twaalf jaar haar eigen tuin steeds

verder uitgebreid. Voor haar kwekerij

selecteert Annemie de beste borderplanten,

siergrassen en prairieplanten. Tuin en

kwekerij zijn in juli, september en oktober op

vrijdag en zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur

geopend. In augustus gesloten.

De vlindertuin, Annemie de Roye,

Weynesbaan 131, Rijmenam-Bonheiden

(België), 0032 (0)15513888.

LezenEen waardevol boek is ‘Prairietuinen’

door Laurence Machiels, m.m.v. Jan Spruyt,

€ 45,-, uitgegeven door Stichting Kunstboek,

isbn 978-90-5856-277-7.

Prairietuinen bezoeken• Lianne’s Siergrassen, Jan Gosseswijk 31,

De Wilp, 0594 644263, www.siergras.nl

• De tuin van Piet en Anja Oudolf,

Broekstraat 17, Hummelo, 0314 381120,

www.oudolf.com

• Rammekenshof, de privé-tuin van

Willeke en Ruud Verschuur,

Rammekensweg 11, Ritthem,

0118 460924, www.rammekenshof.nl

• Kwekerij Jan Spruyt-Van der Jeugd,

Mostenveld 30, Buggenhout (B),

0032 (0)52333776, www.vasteplant.be

• De Tuinen van Hoegaarden, Houtmarkt 1,

Hoegaarden (B), 0032 (0)16767843,

www.detuinenvanhoegaarden.be

• The Beth Chatto Gardens,

Elmstead Market, Colchester, Essex,

0044 1206822007, www.bethchatto.co.uk

Beemdkroon, Knautia macedonica, begint in

juli te bloeien.

De bijzondere gele zonnehoed

Rudbeckia ‘Henry Eilers’ heeft

lepelvormige blaadjes.

De dubbele prairieborder in rood en geel

is ook in het najaar nog heel kleurig.

Het zachte roze van Sedum ‘Matrona’ gaat

prachtig samen met het grijsgroene blad

van de alsem (Artemisia).

7SEASONS

De prairieborder is met zijn rood en geel ook in het najaar nog heel kleurig