De patiënt kiest

79
De patiënt kiest Dr. Peep FM Stalmeier Universitair Medisch Centrum St Radboud

description

 

Transcript of De patiënt kiest

Page 1: De patiënt kiest

De patiënt kiest

Dr. Peep FM Stalmeier

Universitair Medisch Centrum St Radboud

Page 2: De patiënt kiest

Achtergrond

Hoe praten artsen en patienten?

• welkom

• de klacht

• uitvragen van klacht

• evt. lichamelijk onderzoek

• wat doen we eraan

• afscheid

Page 3: De patiënt kiest

Achtergrond

• “wat doen we eraan”

dat is besluitvorming

• Hoe gaat dit ?

• Hoe kan het beter ?

Page 4: De patiënt kiest

Inhoud

• communicatie

• besluitvorming

• keuzehulp

• onderzoek bij prostaatkanker

Page 5: De patiënt kiest

De evolutie van ‘communicatie’

Page 6: De patiënt kiest

Communicatie (1)

Roter (Health Psych, 84)

In kliniek en gezondheidscentra

• gemiddeld stellen patienten 2 vragen

per consult

Page 7: De patiënt kiest

Communicatie (2)

L Timmermans (Radboud UMC, 2005)

Bij radiotherapie

• 4-5 vragen in een gesprek van 45 minuten.

(hoe vaak moet ik dan komen?)

Page 8: De patiënt kiest

Communicatie (3)

Koedoot (AMC) (Eur J Cancer, 2004)

Ziekenhuizen, en palliatieve kanker

• Geen genezing (83%)• Ziekte-beloop (53%)• Prognose (39%)• Afwachten : niet genoemd (50%)

een enkele zin (23%)meerdere zinnen (27%)

Page 9: De patiënt kiest

De arts-patient communicatie verloopt goed,

het gaat steeds beter

en het kan nóg beter

Page 10: De patiënt kiest

Hoe gaat medische

besluitvorming?

Page 11: De patiënt kiest

Hoe gaat medische besluitvorming (1)

Dominante keuze

• Overleving 80 %

• Bijwerkingen 30 %

• Overleving 90 %

• Bijwerkingen 30 %

Page 12: De patiënt kiest

Hoe gaat medische besluitvorming (2)

Afweging

• Overleving 80 %

• Kans stoma 20 %

• Overleving 85 %

• Kans stoma 40 %

Page 13: De patiënt kiest

Hoe gaat medische besluitvorming (3)

cijfers IKN

borstsparende operaties in regio Noord

varieert tussen 50 en 80 procent

Dit heet praktijkvariatie

Page 14: De patiënt kiest

Besluitvorming (4)Conclusie

• veel praktijkvariatie: de ene arts wil dit, de andere dat

• behandeling die patient krijgt hangt af van arts

• waarom dan niet patienten zelf laten kiezen?

Page 15: De patiënt kiest

Wat zegt de wet ?

• relatie met de WGBO

Page 16: De patiënt kiest

Is onderwerp besproken? % ja

aard van de ziekte 91

aard en doel van het onderzoek 93

aard en doel van de behandeling 91

noodzaak van de behandeling 86

de te verwachten resultaten 73

mogelijke complicaties/risico's 51

alternatieve mogelijkheden 37

medicijnen en evt. bijwerkingen 55

is er toestemming gevraagd voor onderzoek/behandeling

74

WGBO Resultaten St Radboud

Page 17: De patiënt kiest

Is onderwerp besproken? % ja

aard van de ziekte 91

aard en doel van het onderzoek 93

aard en doel van de behandeling 91

noodzaak van de behandeling 86

de te verwachten resultaten 73

mogelijke complicaties/risico's 51

alternatieve mogelijkheden 37

medicijnen en evt. bijwerkingen 55

is er toestemming gevraagd voor onderzoek/behandeling

74

WGBO Resultaten St Radboud

Page 18: De patiënt kiest

Hoe kunnen we helpen?

Page 19: De patiënt kiest

Hoe kunnen we helpen?

Page 20: De patiënt kiest

Hoe kunnen we helpen?

Page 21: De patiënt kiest

Vergelijk rollators op hun kenmerken

Hoe kunnen we helpen?

Page 22: De patiënt kiest

Dit is een keuzehulp !

overleving

hoeveel jaar

voordeel 1

voordeel 2

bijwerking 1

bijwerking 2

optie 1

%

…..

%

%

%

%

optie 2

%

…..

%

%

%

%

Page 23: De patiënt kiest

Is onderwerp besproken? % ja

aard van de ziekte 91

aard en doel van het onderzoek 93

aard en doel van de behandeling 91

noodzaak van de behandeling 86

de te verwachten resultaten 73

mogelijke complicaties/risico's 51

alternatieve mogelijkheden 37

medicijnen en evt. bijwerkingen 55

is er toestemming gevraagd voor onderzoek/behandeling

74

WGBO Resultaten

Page 24: De patiënt kiest

Keuzehulpen

Page 25: De patiënt kiest

Decision Aid

=

Keuzehulp

Page 26: De patiënt kiest

Waar kan ik keuzehulpen vinden?

Page 27: De patiënt kiest

www.ohri.ca/decisionaid/

Page 28: De patiënt kiest
Page 29: De patiënt kiest
Page 30: De patiënt kiest
Page 31: De patiënt kiest
Page 32: De patiënt kiest

Waar te vinden ?

In het algemeen:

In totaal bijna 200 decision aids, maar…

kwaliteit is wisselend

vaker verstopt achter wachtwoord ……

Page 33: De patiënt kiest

Waar te vinden ?

www.kiesbeter.nl

Page 34: De patiënt kiest
Page 35: De patiënt kiest

Waar te vinden ?www.kiesbeter.nl

• NPCF: Nederlandse patienten-consumenten federatie• Trimbos: geestelijke gezondheid en verslaving • NHG: Nederlands huisartsen genootschap• TNO: Ned org toegepast natuurwetensch onderzoek• OMS: Organisatie voor medisch specialisten• CBO: Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg

Subsidie van Zon-Mw / V W S

Page 36: De patiënt kiest

Onderzoek

Page 37: De patiënt kiest

Patient involvement in prostate cancer treatment

decisions

samen met Dr. Julia van Tol-Geerdink et al.Radiotherapie Radboud UMCARTI Arnhem

Wil de patiënt het?

Page 38: De patiënt kiest

Medische keuze:meer of minder bestraling

Hogere dosis

• betere genezing en overleving

• meer ernstige bijwerkingen

• Afweging tussen voor- en nadelen

van Tol‑Geerdink JJ, et al. International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics , 2008.

Page 39: De patiënt kiest

Informatie brochure

1. De afweging tussen bijwerkingen en genezing genoemd.

2. Benoemd korte en lange termijn bijwerkingen, beschreven met aandacht voor de effecten op dagelijks leven

3. Aangeven beperking tot late ernstige bijwerkingen

4. Globale beschrijving van de alternatieven (35 of 37 bestralen) en effecten op survival, cure en bijwerkingen. Gemiddelden

5. Aangeven dat er sprake is van persoonlijke afweging, en de mogelijkheid geven om te kiezen

6. 500 words

Page 40: De patiënt kiest

35 x 37 x

Decision Aid

Page 41: De patiënt kiest

Decision Aid35 x 37 x

Survival 5 yr 82 out of 100 88 out of 100

Page 42: De patiënt kiest

Decision Aid35 x 37 x

Survival 5 yr 82 out of 100 88 out of 100

Cure 5 yr 74 out of 100 79 out of 100

Page 43: De patiënt kiest

Decision Aid35 x 37 x

Survival 5 yr 82 out of 100 88 out of 100

Cure 5 yr 74 out of 100 79 out of 100

Loss of erections

57 out of 100 68 out of 100

Page 44: De patiënt kiest

Decision Aid35 x 37 x

Survival 5 yr 82 out of 100 88 out of 100

Cure 5 yr 74 out of 100 79 out of 100

Loss of erections

57 out of 100 68 out of 100

Bowel problems

8 out of 100 15 out of 100

Page 45: De patiënt kiest

Decision Aid35 x 37 x

Survival 5 yr 82 out of 100 88 out of 100

Cure 5 yr 74 out of 100 79 out of 100

Loss of erections

57 out of 100 68 out of 100

Bowel problems

8 out of 100 15 out of 100

Bladder problems

8 out of 100 11 out of 100

Page 46: De patiënt kiest

Wil de patient het?

Page 47: De patiënt kiest

Wil de patient het?

Interview

•Na 1e consult met radiotherapeut, voor bestraling

•Keuze-info kost 18 min.

•Keuze wordt echt uitgevoerd

Page 48: De patiënt kiest

Interview

• “Wilt u tussen de twee behandelingen kiezen

of wilt u de keus aan de arts overlaten”

• telefonisch bevestigd na 3 dagen

Wil de patient het?

Page 49: De patiënt kiest

Wil de patient het?

N=150 mannen

Gemiddelde leeftijd: 70 jaar

Prostaat kanker: T1-3N0M0

Page 50: De patiënt kiest

Wil de patient het?

WAT DENKT U ZELF?

wie denkt dat meer dan 0 % zelf wil kiezen

Page 51: De patiënt kiest

Wil de patient het?

WAT DENKT U ZELF?

wie denkt dat meer dan 25 % zelf wil kiezen

Page 52: De patiënt kiest

Wil de patient het?

WAT DENKT U ZELF?

wie denkt dat meer dan 50 % zelf wil kiezen

Page 53: De patiënt kiest

Wil de patient het?

WAT DENKT U ZELF?

wie denkt dat meer dan 75 % zelf wil kiezen

Page 54: De patiënt kiest

Wil de patient het?Resultaten

80% wil zelf kiezen

van Tol‑Geerdink JJ, et al. International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics , 2008.

Page 55: De patiënt kiest

80 %Resultaten

80% wil zelf kiezen

Page 56: De patiënt kiest

Wil de patient het?

• als we keuze noemen is 1e reactie:

‘dat kan ik niet’

• Na keuzehulp wil meerderheid

van patiënten zelf kiezen

Page 57: De patiënt kiest

Overige bevindingen

Wie denkt dat de patiënten vooral de hoge dosis kiezen ?

Page 58: De patiënt kiest

Overige bevindingen

• 75 % van patiënten kiest lage dosis, de keuze is beredeneerd

van Tol‑Geerdink JJ. Do patients with localized prostate cancer treatment really want more aggressive treatment? Journal of Clinical Oncology, 2006

Page 59: De patiënt kiest

Overige bevindingen

Wie denkt dat de artsen de hoge dosis kiezen ?

Page 60: De patiënt kiest

Overige bevindingen

• bij 66 % van patiënten kiezen artsen voor hoge dosis

Page 61: De patiënt kiest

Overige bevindingen

• Wie denkt dat de arts van te voren kan inschatten of de patient zelf zal gaan kiezen?

Stalmeier PFM, et al. Doctors' and patients' preferences for participation and treatment in curative prostate cancer radiotherapy. Journal of Clinical Oncology, 2007;25:3096-3100.

Page 62: De patiënt kiest

Overige bevindingen

• De arts weet van te voren niet of de patient zelf wil gaan kiezen

Page 63: De patiënt kiest

Overige bevindingen

• Wie denkt dat de patient zelf van te voren weet of hij gaat kiezen?

Page 64: De patiënt kiest

Overige bevindingen

• Nee hoor, de patient weet het zelf ook niet, of hij gaat kiezen.

Page 65: De patiënt kiest

Wil de patient het? Conclusie

• De arts en de patiënt kan niet voorzien of de patient zal gaan kiezen.

• Maar uiteindelijk willen veel patiënten kiezen

Ons advies: laat aan alle patienten de info zien en vraag ze dan pas of ze willen kiezen

Page 66: De patiënt kiest

Boodschap

• Keuzehulp verbetert de besluitvorming

• communiceren WGBO aspecten• stellen patient in staat te kiezen• dringt mogelijk praktijkvariatie terug• kansen voor onderzoek, onderwijs, en

patientenzorg

Page 67: De patiënt kiest

Acknowledgements

[email protected]

Radboud University Nijmegen Medical Center

Page 68: De patiënt kiest

The end

Page 69: De patiënt kiest

Te spreken 20 minuten

gesproken 21

Page 70: De patiënt kiest

Weerstanden

Page 71: De patiënt kiest

WeerstandenWil de arts het?

Page 72: De patiënt kiest

Weerstanden!!!!!!!

Behandelovereenkomst

de dokter bepaalt keuzevrijheid, de opties

Page 73: De patiënt kiest

Wil de arts het?

Holmes-Rovner (Health Expectations, 2000)

Er waren verschillende keuzehulpen aanwezig ( multimedia stand-alone )

• Maar 15 % van de patienten doorverwezen naar decision aid

• ‘artsten verwijzen niet afdoende naar deze keuzehulpen’

Page 74: De patiënt kiest

Wil de arts het?

de bezwaren

Er is geen tijd voor! Waar zijn die aids dan? Wie houdt die informatie up to date en wie betaalt dat? Hoe moet ik dat nou uitleggen? Een arts heeft toch ook zijn autonomie? We betrekken de patient er al bij. Patienten willen niet meebeslissen. Je maakt patienten alleen maar bang. Je zadelt de patienten op met spijt. Waar laten we de patient tussen kiezen? Er valt niks te kiezen. Die getallen kun je echt niet vinden in de literatuur. Voor deze patient gelden die getallen niet. We zijn alweer veel verder. De patient kan de uitkomsten niet inschatten. Als de patient kiest kunnen we geen onderzoek (randomisatie) meer doen.

Page 75: De patiënt kiest

Weerstanden!!!!!!!

Behandelovereenkomst

de dokter bepaalt keuzevrijheid, de opties

Page 76: De patiënt kiest

Wil de arts het?

Holmes-Rovner (Health Expectations, 2000)

Er waren verschillende keuzehulpen aanwezig ( multimedia stand-alone )

• Maar 15 % van de patienten doorverwezen naar decision aid

• ‘artsten verwijzen niet afdoende naar deze keuzehulpen’

Page 77: De patiënt kiest

Wil de arts het?

de bezwaren

Er is geen tijd voor! Waar zijn die aids dan? Wie houdt die informatie up to date en wie betaalt dat? Hoe moet ik dat nou uitleggen? Een arts heeft toch ook zijn autonomie? We betrekken de patient er al bij. Patienten willen niet meebeslissen. Je maakt patienten alleen maar bang. Je zadelt de patienten op met spijt. Waar laten we de patient tussen kiezen? Er valt niks te kiezen. Die getallen kun je echt niet vinden in de literatuur. Voor deze patient gelden die getallen niet. We zijn alweer veel verder. De patient kan de uitkomsten niet inschatten. Als de patient kiest kunnen we geen onderzoek (randomisatie) meer doen.

Page 78: De patiënt kiest

Wil de arts het?

Er is geen tijd voor! Waar zijn die aids dan? Wie houdt die informatie up to date en wie betaalt dat? Hoe moet ik dat nou uitleggen? Ik doe het al! Een arts heeft toch ook zijn autonomie? We betrekken de patient er al bij. Patienten willen niet mee-beslissen. Je maakt patienten alleen maar bang. Je zadelt de patienten op met spijt.

Page 79: De patiënt kiest

Wil de arts het?

Waar laten we de patient tussen kiezen? Er valt niks te kiezen. Die getallen kun je echt niet vinden in de literatuur. Voor deze patient gelden die getallen niet. We zijn alweer veel verder. De patient kan de uitkomsten niet inschatten. Als de patient kiest kunnen we geen onderzoek (randomisatie) meer doen.