De ondernemer Arnhem

* de Gelderlander ZATERDAG 21 JUNI 2014 1

Arnhem Nijmegen Achterhoek

H et Arnhemse Arentheem College iséén van de twintig mbo-instellingendie in september met een nieuwe se-rie lesmateriaal start, net als hetROC Nijmegen.

Op het Arentheem gaat het om de richting Ver-koper; in Nijmegen om meerdere opleidingenbinnen Detailhandel en Ondernemerschap.De serie van lesboeken, school- en praktijkop-drachten wordt uitgegeven door de Edese uitge-verij Sarphati Educatief.De nieuwe serie is samengesteld in nauwe sa-menwerking met de Arnhemse ontwerpster Ca-rien Franken, gespecialiseerd in infographics.Infographics of informatieve illustraties gevenin een combinatie van tekst en beeld informatie

zodanig door, dat de boodschap meteen helderis. Bekende voorbeelden zijn de plattegrondenvan het openbaar vervoer.Elmer Smith, uitgever bij Sarphati Educatief,koos Carien Franken uit de pitches omdat hijmet haar meteen een klik had, vertelt hij. „Ca-rien denkt heel specifiek in beelden en kan devertaalslag van beeld naar begrip uitstekend ma-ken, en dat is precies wat de leerlingen van onzescholen nodig hebben’’, aldus Smith. „Hiermeeontsluiten we het lesmateriaal op een visuelemanier voor moeilijk lezende jongeren, die aan-sluit op het digitale tijdperk.’’

Vervolg op pagina 3Lesmateriaal ondersteunen met beelden en kleuren

Pagina 3

NieuwevoorzitterMKB-oost:‘Onze stemlaten horen’

MBO-handelsonderwijs startmet nieuwe serielesmateriaal

Pagina 8/9

Thema: op-leiding inonderne-men opmbo en hbo

Pagina 5

Geïnspi-reerd doorde kleinedingen

Pagina 13

Cleantechbedrijfjesflorerengoed

deOndernemer.nl

Nieuwelessenvoor deverkoop

13e jaargang nr. 6

� Elmer Smith en Carien Franken met de nieuw ontwikkelde lessenreeks voor het MBO. foto Jacques Kok

INCASSO OVER DE GRENS

Samenwerking tussen BAX advocaten belastingkun-digen en CreditreformStel je bent zakenman en je gaat een handelsrelatie aanin Duitsland. Zaken doen houdt niet meer op bij de grens,zeker niet bij Duitsland, maant David Franke van Creditreform Nederland. BAX advocaten belastingkundigen inDoetinchem heeft sinds enige tijd een partnerschap metCreditreform, de grootste kredietinformatie en incassoonderneming van Duitse origine met 175 zelfstandige‘Creditreform bedrijven’ in Europa, waaronder ook in Nederland. Dit gaat over verhaalbaarheid aan weerszijdenvan de grens.

Van Hijkoop van BAX: “In het algemeen is er wel aandacht voor het binnenhalen van de opdracht, maarminder voor de kredietwaardigheid van opdrachtgever,zeker niet voor de incassoprocedure. Dat zijn lastige trajecten vol juridische haken en ogen: wanneer schakel jeeen incassobureau in en wanneer stuur je een dagvaarding? BAX adviseert en ondersteunt Creditreform hierin,en voert de eventuele gerechtelijke procedures.

VerkeerslichtmodelMartin Isert van Creditreform Nederland: “Bedrijven willen een goed beeld van de financiële positie van hunzakenpartner(s) en dat bieden wij in een kredietwaardigheidsanalyse, het stoplichtmodel: rood kan zijn nietdoen, groen kan zijn doen, en oranje is: kijk uit.” Isert:“Wanneer je levert, moet je ook betaald krijgen en incasso dat moet snel en effectief. Individualiteit is voorons belangrijk; focus is op de wens van de klant. De incasso’s in binnen en buitenland via een afgesprokenprocedure te laten lopen maakt de coöperatie Creditreform en BAX met recht grensverleggend.”

Van Hijkoop en Isert: “Wij profiteren van elkaars expertise, ervaring en netwerk en deze samenwerking is nietexclusief voor de klanten van Bax en Creditreform maargeldt voor iedereen die grensverleggend zaken doet.”

Krijg van tevoren meer duidelijkheid over de kredietwaardigheid van uw Duitse partner. Informeren is motiverenen bespaart u achteraf veel tijd en geld.

Voor meer informatie kunt u contactopnemen met BAX of Creditreform.

Ondernemers opgelet: het arbeids-recht gaat wijzigen

Het wetsvoorstel Werk en Zekerheid is door de EersteKamer op 10 juni 2014 aangenomen. Er gaat veel veranderen in het arbeidsrecht. Het eerste pakket wijzigingen(versterking positie flexwerkers) treedt op 1 januari 2015in werking en het tweede (versoepeling ontslagrecht) per1 juli 2015. Aanvankelijk zou het eerste pakket per 1 juli2014 in werking treden.

Wat springt in het oog bij het eerste pakket?

Bij een eerste arbeidsovereenkomst voor maximaal zesmaanden, kan geen proeftijd meer worden afgesproken.Voor het eerste tijdelijke contract langer dan zes maanden, maar korter dan twee jaar, kan net als nu een proeftijd voor maximaal één maand worden afgesproken.Bij een eerste arbeidsovereenkomst voor twee jaar oflanger, kan nog steeds een proeftijd van maximaal tweemaanden worden overeengekomen.

Bij tijdelijke arbeidscontracten, die van rechtswege eindigen dient de werkgever uiterlijk een maand voor deeinddatum de werknemer schriftelijk te informeren over: of de arbeidsovereenkomst al dan niet verlengd gaatworden en als de werkgever wil voortzetten, wat de aangebodenvoorwaarden zullen zijn.

Deze verplichtingen zullen gelden voor tijdelijke contracten van zes maanden of langer. Als de verplichting overal dan niet verlengen niet wordt nageleefd, is de werkgever een maandsalaris aan de werknemer verschuldigd. Wordt wel aangezegd, maar niet tijdig, dan is eenmaandsalaris naar rato verschuldigd.

Een concurrentiebeding zal bij een tijdelijke arbeidsovereenkomst slechts kunnen worden overeengekomen alsuit het contract blijkt, dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs of dienstbelangen. Zonder passende motivering is het concurrentiebeding nietgeldig. Vindt een rechter deze toch te mager, dan kan hijhet beding terzijde stellen. De belangen moeten er zijnbij ondertekening van de arbeidsovereenkomst en heteindtijdstip.

Laat u tijdig adviseren door BAX advocaten belastingkundigen, bijvoorbeeld door Maarten Korthuis of MikeTimmer.

Edisonstraat 86

7006 RE Doetinchem

T +31 (0) 314 37 55 00

E [email protected]

W baxadvocaten.nl

David Franke, Martin Isert en Derek van Hijkoop

Raadhuisstraat 10, 7091 CK Dinxperlo T: +31 (0)315 654 700E: [email protected] W: creditreform.nl

DE GELDERLANDER ZATERDAG 21 JUNI 2014 DE ONDERNEMER 3

door Thed Maas

M KB Neder-land heeft re-cent zijn or-ganisatiemo-del veran-

derd. Er zijn landelijk zesverschillende nieuwe re-gio’s gevormd.MKB Nederland Oost is eenvan die nieuwe regio’s, met19.000 aangesloten bedrij-ven. Het ‘apparaat’ daarvanzetelt in Apeldoorn. Lande-lijk zijn er 185.000 bedrij-

ven bij het MKB Nederland(midden- en klein bedrijf)aangesloten.Van Snippenburg is direc-teur-grootaandeelhouderbij advocatenkantoor DeMul Zegger, met kantorenin Malden, Nijmegen enApeldoorn.„Dit is een nieuwe functie”,zegt Van Snippenburg. „Wemoeten als landsdeelvoor-zitters met z’n zessen geza-menlijk onze weg vinden.MKB Nederland heeft degrond bouwrijp gemaakt;wij als voorzitters bepalennu wat we gaan zaaien.”Het gaat erom dat we onzestem laten horen bij de poli-tiek, op lokaal en provin-ciaal niveau. Dat we gerichtaangeven hoe wij als be-drijfsleven ergens in staan.”Voorlopig richt Van Snip-penburg zich op de thema’sverlaging lokale lasten, win-kelleegstand, verlaging vande regeldruk, personeel, aan-bestedingsbeleid en het op

tijd betalen door de over-heid.„Overheden moeten bin-nen dertig dagen hun reke-ning betalen”, zegt hij.„Maar dat gebeurt nog nietaltijd.” Van Snippenburg isadvocaat vennootschaps-en ondernemingsrecht.MKB Nederland heeft zijnorganisatievorm aangepastomdat de Kamers van Koop-handel-oude-stijl per 1 ja-nuari jongstleden ophiel-den te bestaan.

Van Snippenburg: „Daar-mee zijn bestaande overleg-structuren tussen bedrijfsle-ven en overheid deels weg-gevaagd. Dat is doodzonde.Daardoor komt de overheidverder van de ondernemeraf te staan. Werkgeversorga-nisaties én vakbonden moe-ten nu proberen die ruimteop andere wijze in te vul-len. We moeten dat overlegopnieuw gaan uitvinden.Jammer is ook dat de regio-stimulering vanuit de Ka-mer is verdwenen.Wat betreft het aanbeste-dingsbeleid, een hot item,is er nog veel te winnen,denkt Van Snippenburg.„Als je bepaalde klussen ver-kavelt, komen ook onderne-mers uit het MKB eerder inaanmerking. Je moet alsoverheid ‘aan de voorkant’meedenken. Binnenkortverschijnt hierover trou-wens de uitkomst van eengroot landelijk onderzoekdoor MKB Nederland.”

vervolg van voorpagina

C arien Franken: „Ikben zelf dyslectisch,en begon al op heel

jonge leeftijd een interessevoor beeldmateriaal te ont-wikkelen. Beelden onthouje ook sneller dan woorden,is gebleken uit psycholo-gisch onderzoek. Vandaardat je lesmateriaal heelgoed met de juiste beeldenen kleuren kunt ondersteu-nen om de boodschap hel-der over te brengen.’’ Dieboodschap betreft de lesme-thode die ‘De Handelsrou-te’ heet, en die speciaaldoor uitgeverij Sarphati isontwikkeld voor de vier

stromingen Detailhandel,Logistiek, Commercieel enOndernemerschap in hetmbo-onderwijs.„De lesmethode is in nau-we samenwerking met do-centen én marktpartijen zo-als Kega en Detailresult ont-wikkeld’’, vertelt Smith.Hij vervolgt: „Bij de ontwik-keling van het lesmateriaalhebben we ook bewustnaar de toekomst gekeken:

hoe ontwikkelen bepaaldeberoepen zich? We willenimmers met lesmateriaalwerken dat up to date is, enanticipeert op de toekomsten de ontwikkelingen bin-nen het bedrijfsleven. Wewerken de serie regelmatigbij en we printen tevens ondemand, waardoor scholennooit met verouderde boe-ken blijven zitten.’’

StagesEr zijn 69 mbo-instellingenin Nederland, waar 514.500studenten les hebben, aldusde mbo-raad die deze gege-vens verzamelt. Het aantalverschillende mbo-opleidin-gen bedraagt iets meer dan

duizend. 40 procent van deNederlandse beroepsbevol-king heeft een mbo-diplo-ma. Jaarlijks worden er zo’n

480.000 stages en leerba-nen door mbo’ers vervuld,voornamelijk in het mid-den- en kleinbedrijf. Het

mkb wordt dan ook nauwbetrokken bij de ontwikke-ling van nieuw lesmateri-aal.Infographics bestaan er ver-moedelijk al sinds het be-gin van de mensheid. Deoude Grieken maakten alde bekende hierogliefen omeen verhaal te vertellen.Het geschreven woord be-stond toen echter nog niet.Carien: „Juist de combina-tie van een treffend beeldmet een korte en helderetekst maakt dat je bood-schap nog beter en nog snel-ler overkomt.’’

sarphati-educatief.nl,carienfranken.nl

Overheidmoetrekeninggewoontijdig betalen’

Hoe ontwikkelenbepaalde beroepenzich in de toekomst?

Hoofdredacteur Ad van Heiningen

Commercieel directeur Adelinde Harms

Eindredacteur Thed Maas 06-53645103

Redactie André Sonneville (Nijmegen) Frank Thooft (Arn-hem) Jacob Schreuder (Achterhoek)

AccountmanagersCees van Doornik (Arnhem) 06-55854966Frank Lamers (Rivierenland/De Vallei) 06-51668037

Foto’sJacques Kok, Theo Kock

Bas van Snippenburg

de Ondernemer is een uitgave van dagblad De Gelderlanderdie zich richt op ondernemers, beleidsmakers en beslissers.

COLUMN

De Ondernemerheeft eennieuw jasje ge-kregen, zoals uziet. Dat is no-

dig op zijn tijd.U loopt toch ook niet jaren-lang in dezelfde jas?Inhoudelijk gezien veranderter minder. Vertrouwde rubrieken als de Barometer,waarin toppers uit bedrijfsleven en kennisinstellingenhun visie uitspreken over de ontwikkeling van de eco-nomie, interviews en een themapagina blijven terug-kerende elementen.Het thema van dit nummer is Bedrijfsleven en Onder-wijs. Verderop kunt u lezen hoe in het onderwijssteeds meer aandacht aan het vak ondernemerschapwordt gegeven.Dat is logisch.Vroeger werd je vooral opgeleid om te gaan werkenvoor een baas. En er zijn jaren geweest dat je door be-drijven al benaderd werd – ‘kom bij ons werken’ – nogvoordat je examen had gedaan.We leven in een andere tijd. Inmiddels verdient 1 opde 8 werkende Nederlanders zijn geld als ondernemeren dat aantal zal de komende jaren verder toenemen.Het onderwijs heeft dat opgepikt. Basisscholen,ROC’s, de HAN en de universiteit proberen bij de leer-lingen en studenten die vaardigheden te ontwikkelendie je als ondernemer nodig hebt. Zoals de Petrus Ca-nisius-basisschool in Nijmegen: leerlingen van dezeschool hebben een ‘bedrijfje’ opgericht om kliko’s tepimpen. Jong geleerd is immers oud gedaan?De samenwerking tussen het onderwijs en het be-drijfsleven is de laatste jaren ook sterk verbeterd.Steeds vaker weten bedrijven althans het onderwijs tevinden om gebruik te maken van bijvoorbeeld onder-zoeksfaciliteiten. Zo vroegen wij u middels een onder-zoek wat u van de Ondernemer vindt.Niks mis mee, reageerde u, maar het is wel een keertijd voor een nieuw jasje.Bij deze.

Thed Maas, eindredacteur van de Ondernemer

Elmer Smith, uitgever

Nieuw jasje

‘Onze stem laten horen’

Lesmateriaal juist ondersteunen met beelden en kleuren

� Elmer Smith en Carien Franken foto Jacques Kok

MKB NederlandOost heeft eenvoorzitter:Bas vanSnippenburg,advocaat.

� Bas van Snippenburg is de eerste voorzitter van MKB Nederland Oost. foto Theo Peeters

“

COLOFON

“

«infotorial

Wat heeft GreenTechAlliancesmet voetbalstadions te maken?

Voorzitter Harry Webers komt meteen met eenvoorbeeld. Het jonge Wijchense bedrijfje Sit&Heatontwikkelde kussens die warmte afgeven zodraer een persoon op zit. Op zich al een mooie (enenergievriendelijke) innovatie; maar hoe zet je datnu succesvol in de markt?Via het grote bedrijvennetwerk van GreenTech-Alliances werd de hefboomwerking van dieverzamelde kennis toegankelijk gemaakt voorSit&Heat. Gevolg is dat onder andere de voetbal-liefhebbers in Barcelona nu op koelere dagencomfortabel op verwarmde kussens kunnenzitten. “Het is dat Rio warm genoeg is, andershadden onze supporters er daar nu ook warmpjesbij gezeten”, grapt Webers.

Scouten“Die hefboomwerking betekent dat een bedrijfvaak slechts 10% zelf investeert in innovatie, endat de resterende 90% via het netwerk gerea-liseerd kan worden. Onder meer via innovatie-vouchers. Dat is de kracht van het netwerk”, legtWebers uit. “Het gaat zelfs nog verder: grotebedrijven scouten vaak de kleine innovatievedeelnemers binnen GreenTechAlliances om totsamenwerking te kunnen komen.” GreenTech-Alliances is daarmee geen salesnetwerk, maar eeninnovatief kennisnetwerk. “Van bedrijven voorbedrijven”, benadrukt Webers.

HanzestedenHij trekt de vergelijking met de 200 Hanzestedendie vroeger zo succesvol waren: bedrijvengunnen elkaar de kennis en de handel. “Alleenmet samenwerking en bundeling van krachtenonderscheid je je en kan je bedrijf floreren. Grotebedrijven, maar zeker ook kleine. En niet alleenin de EMT-sector, maar ook als toeleverancier.”Het netwerk omvat 800 bedrijven en ruim 200participanten. GreenTechAlliances vervult hierbijniet alleen de rol van verbinder en versneller,maar ook van vertegenwoordiger. “Het ‘Be goodand tell it’ is niet een rol die Oost-Nederlandsebedrijven automatisch aannemen. Dat doen wijvoor ze.”

SynergieDe ambitie waarmee GreenTechAlliances vanstart ging, is terug te vinden in de monitor die elkjaar gehouden wordt. Nu al – na één jaar – is opvele gebieden al bijna het target van de periodevan drie jaar behaald. Er zijn al 267 van de 300arbeidsplaatsen gecreëerd, 24 van de beoogde35 ondersteunende bedrijven gevonden enaangesloten, en zelfs 125 van de 120 geplandecontactmatches zijn gerealiseerd. Het conceptis succesvol omdat het niet top-down opgelegdwordt, maar bottom-up door de deelnemendebedrijven zelf gedragen wordt. En het is ook

laagdrempelig. Met grote regelmaat worden erbijvoorbeeld ontbijtbijeenkomsten georganiseerdwaar steevast tegen de vijftig ondernemers aandeelnemen. “Juist vanwege die kruisbestuiving,die synergie, dat kennisdelen, dat samenwerken.”

BijeenkomstenOp 26 juni vindt de eerstvolgende bijeenkomstplaats: de start van het Bioeconomy InnovationCluster Oost Nederland. En van 6-11 oktobervindt de jaarlijkse GreenTechWeek plaats. Webers:

“De bijeenkomsten zijn laagdrempelig en juistbedoeld om vrijblijvend kennis te komen makenmet het netwerk. Je creëert als het ware eenverwarmd kussen voor jezelf.”

Het is een initiatief van de stichting kiEMT en de provincie Gelderland: GreenTechAlliances, poweredby kiEMT. Doel is de ontwikkeling van een topsector EMT (Energie- en Milieu Technologie) en een

versnelling van de energietransitie. Maar wat heeft een ‘gewone’ ondernemer daar nu aan?

«Harry Webers. Foto: Jacques Kok. Schilderij achtergrond: Marjolein de Bruijn

www.kiemt.nl/over-kiemt-2/greentechalliances/www.greentechweek.nl/


door Ben Dankbaar

D e provincie Gelder-land heeft onlangseen verkennende stu-

die, ‘Gelderland Maakt ‘t’,vrijgegeven over de plaatsvan de Gelderse maakbedrij-ven in de regionale econo-mie.Bijna zeventig bedrijvenzijn ondervraagd over hunregionale verankering in ter-men van toelevering (her-komst van onderdelen, ma-terialen), innovatie (relatiesmet partners in product-en procesontwikkeling) enmenselijk kapitaal (onder-wijs en arbeidsmarkt).De vraag waarom bedrijven

zitten waar ze zitten is na-tuurlijk van belang voor be-leidsmakers. Die willen be-vorderen dat bedrijven hierblijven of zich hier vesti-gen. Uit het onderzoekkomt naar voren dat de za-kelijke relaties (toeleveran-ciers en klanten) van verre-weg de meeste bedrijvenbuiten de provinciegrenzengelegen zijn.In sommige gevallen gaat

het om ‘verborgen kampioe-nen’ die wereldwijd opere-ren, maar die vrijwel nie-mand kent. Bedrijven zit-ten hier dus niet omdathun belangrijke relatiesdicht in de buurt zitten.Hun verankering in de re-gio blijkt primair te zittenin hun personeel.Ze willen en kunnen demensen niet missen, omdathet personeel over veel be-drijfsspecifieke kennis be-schikt, die niet gemakkelijkelders ingekocht kan wor-den. Om de maakindustriehier verankerd te houden,is dus aandacht nodig voorde mensen, het aanbod vantechnische opleidingen,

maar ook het woon- en leef-klimaat dat mensen aan deregio bindt.De onderzoekers conclude-ren dat de interactie tussenonderwijsinstellingen, ge-meenten en bedrijven nietintensief genoeg kan zijn.Voor bedrijven is het verdervan groot belang dat hand-having van regelgevingplaats vindt op basis vanverstand van zaken.

HandhavingBedrijven ervaren vaak datbij overheden kennis ont-breekt over hun activiteitenen dat mede daardoor bij dehandhaving de intentie vanregelgeving buiten beeld ge-

raakt.Het rapport geeft enige spre-kende voorbeelden van re-gelhandhaving die eigenlijknergens op slaat, of van re-gels die kostenverhogendwerken, terwijl een goedko-per alternatief bekend is.Ambtenaren hebben na-tuurlijk vaak niet de ruimteom over de interpretatievan regels te onderhande-len.Daarom pleiten de advi-seurs die het rapport heb-ben geschreven voor de in-richting van een soort arbi-tragecollege, waar zowelambtenaren als bedrijveneen beroep op kunnendoen.

In de afgelopen jaren zijn inzeven Gelderse subregio’s‘innovatiemakelaars’ aan deslag gegaan met steun vande provincie. Deze make-laars ondersteunen vooralkleine en middelgrotemaakbedrijven bij het zoe-ken van partners voor inno-vatie.Ze brengen bedrijven bij el-kaar, die soms zelfs bij el-kaar om de hoek zitten entoch niets van elkaar weten.Deze ondersteuning van lo-kale netwerken wordt doorde bedrijven zeer gewaar-deerd.

gelderland.nl/4/Home/Gelderland-maakt-t.html

Rapport: voorbeelden van regels die nergens op slaan

Je moet goednadenken overdesign, gemaken toepassing

door Frank Thooft

H un inspiratie ha-len ze, al tweedecennia lang,uit grote en klei-ne dingen om

hen heen. Uit gesprekken,uit waarnemingen, en voor-al: uit verwondering.„Blijf kritisch om je heenkijken, én blijf je verwonde-ren’’, verwoordt PamelaMusch het. Samen met haarpartner Maarten den Har-tog won ze de befaamde Eu-ropese Red Dot DesignAward Best of the Best voorhet Axia Smart Seating Sys-tem 2.0, dat ze in co-creatiemet opdrachtgever BMA-er-gonomics uit Zwolle maak-ten. Zowel de vormgevingals de functionaliteit van debureaustoel, die modulairkan worden aangepast aande gebruiker, leidden tot deprijs die op 7 juli in hetDuitse Essen wordt uitge-reikt.Maar het is zeker niet hetenige opvallende industri-eel ontwerp dat ze maak-ten. In 2005 kregen ze al deIF Gold Design Award voorhun revolutionaire verkeers-licht, dat nu in steeds meergemeenten wordt gebruikt.En we kunnen zelf dage-lijks vele toepassingen vandeze ontwerpers zien, zoalsop het Arnhemse station,waar op de perrons bankenstaan die van StudioDen-HartogMusch komen.Voor het voormalige He-lianthos creëerden ze vi-suals en ideeën voor het toe-passen van de zonnecelfo-lies in modulaire bouwpro-ducten. Het portfolio dat zesinds 1995 hebben opge-

bouwd omvat verder ondermeer skihulpmiddelen, be-dombouwingen, behuizin-gen voor apparaten, ramen,scootmobiels en verstelbaretoiletsystemen. Ook de ra-men van de Renault Twizykomen uit hun koker, netals een vlamhouder van dewereldvredesvlam, een pin-padhouder voor CCV en,heel recent, het zelfreini-gend tandartsspiegeltje datsinds maart op de markt isgebracht.

Wat is er zo bijzonder aandat tandartsspiegeltje?Maarten: „Bij een conventio-neel spiegeltje wordt hetzicht snel belemmerd doorwaterspetters en vuil van in-strumenten en weefsel. Wij

hebben een spiegeltje ont-wikkeld dat niet beslaatdoordat er lucht door hethandvat heen wordt gebla-zen, en de spiegel vrijhoudtvan spetters en vuil. Daar-door kan de tandarts een be-handeling sneller en precie-zer afronden, zonder steedsde spiegel te moetenschoonmaken.”

Hoe kwamen jullie op hetidee?Pamela: „Via Maartens zus,die tandarts is, hoorden wedat tandartsen dit als pro-bleem ervaren. Niet eenzwaar probleem, maar toch.Tandartsen willen graag zoefficiënt mogelijk werken,en zoiets triggert ons dan.Van het één kwam het an-

der. Na een aantal prototy-pes en proefsessies kwa-men we tot het product datwe nu op de markt hebbenkunnen zetten. We hebbeneen losklikbaar spiegeltjeop een handvat ontworpendat op de bestaande pers-lucht van de tandarts kanworden geklikt, heel simpelvia een magneetje. Bijko-mend voordeel is dat detandarts niet verder vooro-ver hoeft te bukken tijdenszijn werk, wat weer betervoor zijn rug is.’’

Wat inspireert jullie, wat isde bron van jullie ontwerpen?Maarten: „We zoekensteeds naar een combinatievan mooi, slim, efficiënt énpraktisch. Als ontwerper

moet je goed nadenkenover design, gebruiksgemaken toepassing.’’Pamela: „Als ik een 2CV ziekan ik al helemaal enthou-siast worden. Of de stoelenvan Charles en Ray Eames,van Vitra. Ongeëvenaarde,

archetypische vormgeving.De mogelijkheid van nieu-we fabricagetechniekenheeft in het verleden steedsgeleid tot vernieuwendeontwerpen. Zoals Gispen,die op zeker moment stoe-len ontwierp met gebogenstalen frames, waardoor jeeen zekere vering kreeg. Zoknap gevonden, dat bedoelik. Je moet nooit blijven stil-staan bij bestaande situa-ties, maar je blijven verwon-deren over het hoe en waar-om van de dingen. En hoehet beter kan, mooier, effi-ciënter. Want dat kan haastaltijd wel. Als je maar eenopen mind hebt.’’

denhartogmusch.nl

Verankering in deregio zit ’m primairin het personeel

� Maarten den Hartog en Pamela Musch met tandartsspiegel die niet beslaat. Op de achtergrond een greep uit hun ontwerpen. foto Jacques Kok

Maarten den Hartog

Ben Dankbaar

Red DotDesign Awardis kroon optwintig jaarinspirerendontwerpen.

Geïnspireerd door de kleine dingen

“

“

6 DE ONDERNEMER

De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en energiegerelateerde bedrijven uit de regio werken samen aan een betrouwbare, duurzame elektrische energievoorziening. Binnen een zogenoemd centre of expertise lossen zij problemen op, die ontstaan door de transitie van fossiele naar duurzame energie.

In 2013 richtten de HAN en een aantal vooraanstaande energiebedrijven het Sustainable Electrical Energy Centre of Expertise (SEECE) op: hét publiek-private samenwerkingsverband voor duurzame elektrische energie, dat werd goedgekeurd door het ministerie van OCW. Alliander, TenneT, DNV GL (voormalig KEMA), ALFEN en kiEMT stonden aan de wieg van SEECE. Zij startten een centre of expertise dat onderzoek uitvoert, onderwijs ontwikkelt, onderwijs verbetert, de instroom van energiegerelateerde studenten vergroot, innovatie aanjaagt en kennis omzet in financieel haalbare producten of diensten.

De oprichters zijn zich bewust van de onvermijdelijke transitie naar een duurzame samenleving. Als het aan de Nederlandse overheid ligt, komt in 2020 twintig procent van alle energie uit duurzame bronnen. In 2050 moet dit honderd procent zijn.

Elektriciteit is een belangrijk onderdeel van onze duurzame energievoorzie-ning. De duurzame energie die wij in Nederland opwekken, bestaat voor 45 procent uit stroom. Experts verwachten bovendien dat dit percentage stijgt door een toename aan duurzame elektrische apparaten, zoals elektrische auto’s en warmtepompen. Om de toekomst van elektrische energie vorm te geven, hebben bedrijven meer goedopgeleide technici nodig. Een moeilijk punt. Het aantal jongeren dat zich jaarlijks aanmeldt voor een technische studie is niet groot genoeg om de uitstroom bij energiebedrijven op te vangen. Robert Berends, HR-programmamanager bij Alliander, constateert dat de verwachte vervangingsvraag voor elektrotechnici op hbo-niveau een stuk groter is dan het aantal elektrotechniekstudenten dat afstudeert. “Als energiebedrijven nu niet investeren in de ontwikkeling van nieuw talent, krijgen we een prob-leem”, zegt Berends.

Daarom zorgt SEECE dat het aantal hbo-techniekstudenten groeit en dat bestaande hbo-studenten zich specialiseren in duurzame energie. SEECE haalde zijn onderwijsdoelstellingen voor het eerste jaar met vlag en wimpel. Het aantal studenten dat een energiegerelateerde opleiding aan de HAN volgt, steeg met vijftig procent; hbo-masterstudenten kunnen zich specialiseren in duurzame energie; er gingen energieminoren van start;er werd energiegerelateerd post-hbo-onderwijs ontwikkeld en er startte een hbo-leerwerktraject. Ook op onderzoeksgebied zette SEECE grote stappen. In 2013 ontving het lectoraat Duurzame Energie en zijn partners 500.000 euro subsidie voor onderzoek naar energie uit geconcentreerd zonlicht.

Deze resultaten zijn te danken aan de innige samenwerking tussen onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en de overheid. Momenteel zijn er 23 bedrijven en instellingen aangesloten bij het centre of expertise voor duur-zame elektrische energie. Daar komen maandelijks bedrijven en organisaties bij. Zowel grote als kleine partijen zijn welkom bij SEECE.

SEECE werkt aan de duurzame elektrische Energievoorziening van morgen

Kijk voor meer informatie op www.seece.nl

D e nieuwste generatiezonnepanelen, voor-zien van een warm-

tewisselaar, levert niet al-leen elektriciteit maar ookwarmte. Dat is mooi, maarhoe zit het met al die zonne-panelen die al op daken zijngemonteerd?, dacht Jan Put-man, directeur van PutmanInstallatietechniek in Dui-ven twee jaar geleden.Hij bedacht een warmtewis-selaar die onder een be-staand zonnepaneel te be-vestigen is en kan wordenaangesloten op een boiler.„Het gaat om een universe-le warmtewisselaar, die opalle bestaande zonnepane-len is toe te passen. Dat is

uniek”, zegt Putman. „Metzo’n warmtewisselaar ver-hoog je het rendement vaneen zonnepaneel en kun je

dat niet in tien, wat nu ge-bruikelijk is, maar in vijfjaar terugverdienen.”Samen met lector Meet- en

Putman: ‘Mkb heeft middelen

door Francien van Zetten

M et zijn vleu-gels duwt so-larboot ThePhoton zijnromp bij een

snelheid van 15 kilometerper uur boven water. Vanafdat moment ‘vliegt’ de bootals het ware en lijkt een top-snelheid van zo’n 30 kilo-meter per uur haalbaar. Datis het idee. De zon moetwel schijnen, want ThePhoton, gebouwd doortwintig HAN-studenten, isvoor zijn aandrijving afhan-kelijk van vier zonnepane-len.De praktijk is weerbarstig,bleek op 6 juni op de Bleekin Doetinchem tijdens heteerste publieke optredenvan The Photon.

Gat„Bij de testvaart een dag eer-der brak de aandrijving af,waardoor een gat in deromp ontstond. Er is de he-le nacht aan de boot ge-werkt om de zaak te herstel-len”, vertelt Kevin Riviere,een van de HAN-studentenvan het solarbootteam. Naruim een kilometer varen,deed zich de volgende dageen ander probleem voor:de motor trilde los.„Door problemen met leve-ranciers en onverwachte te-genslagen lopen we zes we-ken achter op ons schema”,constateert Riviere. „De ko-mende twee weken hebbenwe de tijd om de boot goedte testen en kan het teamop elkaar ingespeeld raken,voordat we op 28 juni mee-doen aan de Dong EnergySolar Challenge in Gronin-

gen en Friesland.”De bouw van de innovatie-ve solarboot brengt studen-ten van verschillende oplei-dingen bij elkaar, van indus-trieel product ontwerp,elektrotechniek en werk-tuigbouwkunde tot embed-ded systems engineering(ingebouwde automatise-ringapparatuur) en commu-nicatie.

Metafoor„De solarboot is een mooiemetafoor voor wat we alsHAN graag willen: het profi-leren van onze technischeopleidingen op een concre-te, duurzame manier, dietot de verbeelding spreekt.Studenten leren in teamver-band te werken, net als inhet bedrijfsleven”, zegtLeon Verhoeven. Hij is pro-gramma-manager SEECEbij de HAN en projectleidervan het solarboot-project.

SEECE staat voor Sustaina-ble Electrical Energy Cen-tre of Expertise en is eenprivaat- publiek samenwer-kingsverband tussen ener-giebedrijven en het hogeronderwijs. SEECE en inge-nieursbureau QConceptsuit Doetinchem zijn dehoofdsponsors van deHAN-solarboot. QConceptsis gespecialiseerd in pro-ductontwikkeling gericht

Er is de helenacht aan deboot gewerktom de zaak teherstellen.’Kevin Riviere

HAN-studentenbouwen eensolarboot endoen mee aanSolar1 MonteCarlo Cup 2014.

Solarboot die lijkt

� Jan Putman (l) en Aart-Jan de Graaf foto Jacques Kok

“


E en lens die met dezon meebeweegt, di-rect zonlicht concen-

treert en indirect zonlichtdoorlaat. Dat is de cruxwaar het HCPV-GO-projectvan de HAN, SEECE en hetbedrijfsleven om draait.Zo’n Fresnel-lens kan eenkas of een ander pand ver-anderen van een energievre-tend gebouw in een panddat elektriciteit en warmtelevert.Naast de faculteit Techniekvan de Hogeschool van Arn-hem en Nijmegen in Arn-hem is een kas gebouwd,die wordt uitgerust met ditinnovatieve zonne-energie-systeem. „In plaats van zon-nepanelen monteren wehet zonconcentratiesys-teem op 3 tot 5 meter hoog-te in de kas”, legt Piet Son-neveld, lector duurzameenergie aan de HAN uit.„Doordat de lens het direc-te zonlicht concentreert enhet indirecte zonlicht door-laat, heb je diffuus licht inde kas. Het teveel aan zon-licht vang je op en gebruikje voor de productie vanelektriciteit en warmte.”Glastuinbouwers koelenhun kassen in de zomer ac-tief, omdat het anders tewarm wordt. Hierdoor gaatveel zonne-energie verlo-ren. „De zon levert gigan-tisch veel energie, zodattuinders in de zomer de ra-men van hun kas wit kal-ken of doeken gebruikenvoor het ideale klimaat inhun kas. Vooral potplantenmogen niet te veel warmtehebben”, vertelt Theo Eeu-wes van adviesbureauIDeeuwes uit Angeren.„Met dit systeem slaan wetwee vliegen in één klap:met het directe zonlicht

produceer je elektriciteit enwarmte, en de tuinderhoeft zijn kas niet meer ofminder te koelen.”Het vernieuwende zonne-energiesysteem wordt ge-test op een kas en is in detoekomst ook te gebruikenvoor lichtstraten in fabrie-ken, winkelcentra en zwem-baden.Als lector geeft Sonneveldinhoudelijk leiding aan hetHCPV-GO-project. HCPV-GO is de afkorting van:hoog geconcentreerde zonop fotovoltaïsche cellen inde gebouwde omgeving.Het project wordt onder-steund door de Rijksdienstvoor Ondernemend Neder-land en heeft een flinke re-ductie van het energiege-bruik van gebouwen en kas-sen tot doel. „We richtenons in eerste instantie opde potplantenkwekers. Datis een derde deel van de10.000 hectare aan kassenin Nederland. Met een goedenergie-opslagsysteem be-sparen zij zo’n twee derdedeel aan gas.”Sonneveld benadrukt datde HAN samenwerkt meteen grote groep bedrijvenHet betreft onder meerenergie-adviesbureau DNVGL uit Arnhem, optisch in-

genieursbureau NTS-Optel(lenzen), leverancier van kli-maatbeheersingssystemenS-Air International (kli-maatbeheersing) uit Nijme-gen en kassenbouwer SikaEnergy uit Mijdrecht. „Wijdoen met onze studentenonderzoek en maken proto-types. Ondernemers heb-ben praktijkkennis en zijngoed in het efficiënt inrich-ten van het maakproces.Het eindproduct moet na-tuurlijk wel robuust en be-trouwbaar zijn.”Theo Eeuwes is bij het pro-ject betrokken, omdat hijveel ervaring heeft in deglastuinbouw en op het ge-bied van de mechanica vanzonvolgsystemen. „De len-zen kantelen en bewegenaangestuurd door een so-lar-trackingsysteem meemet de zon. Zo valt de juis-te concentratie zonlicht, ophet brandpunt, de zonne-cel. Die energie wordt om-gezet in elektriciteit endoor speciale zonnecellenen de opgevangen warmtekan ook worden gebruikt.”In de energieleverende kasbij de HAN worden Fre-snel-lenzen van 1 bij 1 me-ter geplaatst. Er is berekenddat de kas 100 Watt per vier-kante meter aan elektrischeenergie en 200 W/m2 aanthermische energie (warm-te) levert. Het HCPV-GO-project wordt tevens ge-steund door SEECE, het sa-menwerkingsverband vanenergiebedrijven en het ho-ger onderwijs. Alles bij el-kaar wordt in het project ge-durende drie jaar 1 miljoeneuro geïnvesteerd. Son-neveld: „Eind volgend jaarmoet het zonconcentratie-systeem praktisch toepas-baar zijn.”

Regeltechniek Aart-Jan deGraaf van de (HAN) en stu-denten is Putman druk-doende de meest efficiëntemeet- en regeltechniek uitte dokteren voor zo’n warm-tewisselaar, officieel eenphotovoltaïsch-thermischpaneel (PVT). „Dat moetenslimme systemen zijn, dieinspelen op bijvoorbeeld deweersverwachting, de tem-peratuur in huis en de hoe-veelheid zon”, legt DeGraaf uit. „Daar is kennisin-tensief onderzoek voor no-dig dat drie HAN-studen-ten meet- en regeltechniekdoen.”De Graaf en Putman rich-ten zich op toepassingen

van de hoogrende-ments-zonnepanelen voorwoningen, agrarische bedrij-ven, zwembaden en zorgin-stellingen. „Die verschillen-de doelgroepen stellen an-dere eisen. Bijvoorbeeld ofde warmte afkomstig vande zonnepanelen kan wor-den gebruikt voor vloerver-warming”, zegt De Graaf.Op een warme zomerdagkan een zonnepaneel watertot meer dan 80 graden Cel-sius verwarmen. „De huidi-ge zonnepanelen worden ei-genlijk te heet. Daarom zijnze op rekken gemonteerd,zodat er altijd lucht onder-door kan”, verklaart DeGraaf. Putman is blij met

de samenwerking met deHAN. „Het is voor mij deeerste keer en ik moet zeg-gen het is een ontdekking.Als mkb-bedrijf heb je nietde middelen om al dit on-derzoek te laten doen.”Bij zijn bedrijf werken nuveertien mensen. Wanneerde warmtewisselaar over an-derhalf tot twee jaar in pro-ductie wordt genomen, ver-wacht hij dat dit werk ople-vert voor nog eens twintigmedewerkers. De Graaf be-nadrukt dat het mes aantwee kanten snijdt: „De in-stallateur ziet kansen enkent de markt. En als HANwillen we zo dicht mogelijkbij de markt staan.”

Energieleverende kasdankzij zonvolgende lenzen

voor dit soort onderzoek niet’

op de toepassing van com-posietmaterialen en stro-mingsanalyses, in combina-tie met duurzame technolo-gie. Jurian Rademaker vanQConcepts begeleidt de stu-denten die de solarbootbouwen en ermee gaan va-ren.

Epoxyhars„De boot is gemaakt vancomposiet, bestaande uiteen koolstofvezel met eenschuimkern en epoxyhars.Doordat de boot zich voort-beweegt, heb je te makenmet de stromingsprincipesvan water en lucht en dekrachten waarmee het ma-teriaal te maken krijgt.Daarnaast komt er natuur-lijk veel techniek bij kijken,want de zonnepanelen drij-ven een elektromotor aan.”

De solarboot is 6 meterlang en biedt plaats aan éénstuurman, die vanaf de walvan de overige teamledenaanwijzingen krijgt. Rade-maker, die zelf scheeps-bouwkunde studeerde enacht jaar actief was in dezeilsport, begeleidt de stu-denten bij het ontwerp, deproductie en het gebruikvan de solarboot. „Ze heb-ben hun kennis van stro-mingsleer toegepast omeen ideale, snelle romp-vorm te ontwerpen. Hier-voor zijn verschillende com-puteranalyses gemaakt. Eris ook onderzoek gedaannaar alternatieven voor deaandrijving, zoals een con-traroterende schroef, waar-door de boot stabielerwordt. Voor het komendejaar staat een onderzoek

naar biologische materialenop ons lijstje.” Verhoeven isenthousiast over de samen-werking tussen de HAN,SEECE en QConcepts: „On-ze studenten hebben deboot bij het bedrijf in Doet-inchem gebouwd. Het is na-tuurlijk ideaal dat Jurian Ra-demaker als begeleider ver-stand heeft van composie-ten én van boten.”Rademaker meldt dat hetwedstrijdelement de stu-denten enorm motiveert.„Een zaterdag of een zon-dag doorwerken, dat ge-beurt gewoon. We willennatuurlijk allemaal met eengoede boot meedoen aan deEnergy Solar Challenge van28 juni tot 5 juli in Fries-land en Groningen en de So-lar1 Monte Carlo Cup 2014van 10 tot en met 12 juli.”

Met dit systeem kantwee derde aan gasbespaard worden

De lenzen kantelenen bewegen meemet de zon

� Het team HAN-studenten en -docenten bij de presentatie van de zelf ontworpen en gebouwdesolarboot The Photon, waarmee ze naar Monte Carlo gaan. foto Jacques Kok

Theo Eeuwes

Piet Sonneveld

te vliegen

“

“

� Theo Eeuwes (l), expert op het gebied van de mechanica van zonvolgsystemen, en Piet Son-neveld, lector duurzame energie, voor de energieleverende kas bij de HAN. foto Jacques Kok

8 DE ONDERNEMER

T heo Huisman, eige-naar van HuismanSport uit Huissen, zit

met een aantal collegaon-dernemers bij het ROCRijn IJssel in de Bedrijfsad-viescommissie. Daarinwordt de stem en de wensvan de ondernemer nadruk-kelijk meegenomen bij hetontwikkelen van de lesplan-nen en het inzetten van sta-giairs, vertelt hij, en dat le-vert goede stagiairs op.Huisman: „We bestaan alsbedrijf al sinds 1925 en heb-ben vaak met stagiairs ge-werkt. Dat is een tijdje min-der goed bevallen, maar delaatste jaren is het weer he-lemaal op peil. Vroeger wer-ken we met andere oplei-dingsinstituten, maar alweer een hele tijd met hetRijn IJssel nu. Je merkt datde adviezen van onderne-mers via die commissie terharte genomen worden. Deopleiding pakt dat heel za-kelijk aan. Dat hoor ik ookterug van mijn collegaon-dernemers.’’Huisman is zeer tevredenover de stagiairs die hij vanhet Rijn IJssel krijgt. „Zezijn heel gemotiveerd en alheel zelfstandig. Bij ons ma-

ken ze alles wat het onder-nemerschap inhoudt mee,van afwassen tot voorraadbestellen en de verkoop aanklanten. Veel van onzewerknemers zijn vroegerstagiair geweest. Als je eengoede indruk achterlaat,kan dat veel betekenen voorje toekomst na je studie.’’Ook Geert-Jan Wassink, do-cent en coach ondernemer-schap op het Rijn IJssel, ispositief over de bedrijvendie stagairs afnemen. „Ookde ondernemers zien hetbelang van een goede voor-

bereiding en een goede be-geleiding van de studenten.Op die manier kun je hetbeste uit de studenten ha-len als ondernemer. Erwordt nog wel eens ge-dacht dat het alleen maartijd en moeite kost, maardoordat we de lesprogram-ma’s steeds blijven afstem-men op het bedrijfslevenkun je een stagiair meteengoed inzetten.’’ Het Rijn IJs-sel bereidt studenten ookvia de zogenaamde StudentCompanies voor op het zelf-standig ondernemerschap.

Ondernemers positief overinzet stagiairs in hun bedrijf

H et televisieprogramma Ik ver-trek is lesmateriaal. De reality-show over mensen die in hetbuitenland een recreatiebedrijfbeginnen, laat immers zien wat

er allemaal verkeerd kan gaan. Op ROC A12worden fragmenten gebruikt in de inlei-ding van Ikgaondernemen, de module dieopleidt tot de Certificeerbare Eenheid On-dernemerschap. „We sluiten aan bij de leef-wereld van jongeren”, zegt projectleiderHenk-Paul Hegeman. „Zo’n populair pro-gramma is een herkenbaar startpunt.”Op verzoek van de ministeries van Onder-wijs en van Economische Zaken ontwikke-len de mbo-aanbieders ondernemersonder-wijs. Ieder roc (ROC Nijmegen, Graafschap-college, Rijn IJssel) is hier mee bezig. BijROC A12 is dit opgezet met veel mensenuit de praktijk zoals Henk-Paul Hegeman.Op de locaties Velp en Veenendaal wordthet ondernemersonderwijs al aangebodenbij een aantal opleidingen zoals ZakelijkeDienstverlening, Ict en Handel en Logis-tiek. Het is de bedoeling dat in de toe-komst ook de andere opleidingen Ikgaon-dernemen aanbieden. Mbo’ers bij ROC A12volgen de module in twee jaar.Uiteraard krijgen de studenten klassikaalles. Hegeman: „Er zijn ook vaak masterclas-

ses van ondernemers uit de regio zodat ereen directe link is naar de praktijk.”Een belangrijk deel van de lesstof gaat viaeen digitaal platform. „Stukjes theorie, veel-al geïllustreerd met filmpjes en vervolgensopdrachten”, legt Hegeman uit. „We probe-ren het leuk en competatief te maken, datwil zeggen dat de opdrachten concreet zijnen jongeren stimuleren vindingrijk en crea-tief te zijn. Door bijvoorbeeld een etalage-wedstrijd op te zetten. Zo moedigen weeen ondernemende instelling aan.”De rode draad van Ikgaondernemen is hetopzetten van een eigen bedrijf en daar ho-ren zeven werkprocessen bij. Alles komtaan bod zoals het toekomstbeeld van hetbedrijf, de juridische kant, financiën, hetpositioneren op de markt, inkopen, acquisi-tie en onderhandelen.Ikgaondernemen moet een doorlopende leer-lijn worden waarbij ook het vmbo aan-haakt. Zo werkt ROC A12 nu al samen metenkele middelbare scholen.Ook bij Hogeschool van Arnhem en Nijme-gen kunnen studenten een ondernemers-certificaat halen via een minor. Dit onder-wijs wordt eveneens ontwikkeld via een di-gitaal platform.

zie ook www.jijgaatondernemen.nl

THEMA

Een opleidingin ondernemenop mbo en hbo

� Het ‘home’ van de Student Companies op het Rijn IJssel waarmenig studentbedrijfje wordt gestart.

Je weet het, je kunt het!

Ondernemer worden?Volg de leergang ondernemerschap bij het

Graafschap CollegeInschrijven kan nog tot 30 juni

www.graafschapcollege.nl

Met zijn slimme software was hij in Nederland al binnengekomen bij multinationals als Unilever en Friesche Vlag, waarvoor hij met zijn slimme software de marketing van deze bedrijven wist te verbeteren. Hij kreeg nationale bekendheid met zijn apps voor de publieksprijzen van de Misset Horeca Terras top-100, de Café top-100 en de Cafetaria top-100.

Nu is hij de grens over gegaan. Hij is met ECRM Italia een samenwerking aangegaan voor merken als Armani, Dolce Gabana en Acqua di Parma. ECRM Italia is een vooraanstaand consultancybe-drijf dat gespecialiseerd is in Customer Relations Management en slimme marketing-oplossingen. Cruysen werd er geïntroduceerd door Marco Russo, een internationaal opererende business intelligence consultant die hem door Microsoft werd aanbevolen.

Cruysen: “Russo gaf eerder dit jaar een lezing bij Hewlett Packard in Amstelveen, en ik benaderde hem na afloop met mijn visie op marketing, geba-seerd op mijn software. Ik wilde het Nederlandse succes namelijk in het buitenland voortzetten, en ik wist dat Russo daarvoor de linking pin kon zijn.” Russo bedacht zich niet lang en bracht Cruysen meteen in contact met de Italianen. Een bezoekje aan de Italianen was na een eerste ken-nismaking via Skype snel geregeld, en een paar weken geleden werd de samenwerking met een mooi glas Italiaanse wijn in Milaan beklonken.

Maar dat is niet het enige dat Cruysen bezig h dt I ki t d R db d

Universiteit in Nijmegen ondersteunt hij momen-teel een promovendus die onderzoek doet naar de toepassing van voorkeuren van mensen in marketing. De software van Cruysen is daarbij de basis van het onderzoek. “Ook dat is een leuke erkenning van mijn werk: dat de wetenschap er serieus gebruik van maakt.”

«infotorial

‘Arnhem adviseert Armani’De winnaar van de aanmoedigingsprijs van de

Arnhemse Ondernemer van het Jaar 2014, Tijs Cruysen, heeft geen moment kunnen stilzit-ten na zijn benoeming.

MEDIA11GELE RIJDERSPLEIN 11-16811 AN ARNHEM

WWW.MEDIA11.NL


E r worden jaarlijks zo’n1.300 studentbedrij-ven opgezet, waarvan

er nu al gemiddeld tiendoorstarten. Daarbij wordtonder andere van crowdfun-ding gebruik gemaakt, zoalsde Arnhemse bedrijven Kni-fe-Cleaner en FruitFiguur-tje. Vanuit Jong Onderne-men is er jaarlijks een lande-lijke competitie. Op interna-tionaal niveau worden ookcompetities georganiseerd.Dit jaar kunnen twee stu-dentbedrijven in Israël mee-dingen naar de hoogste Eu-ropese onderscheiding.

Het QRM Center Europeorganiseert de 13e Interna-tionale Quick ResponseManufacturing (QRM) con-ferentie. Ditmaal is de Ho-geschool van Arnhem enNijmegen gastheer. Deconferentie is bedoeld omtoepassingsgerichte weten-schappelijke studies enbest practices op het ge-bied van QRM te bena-drukken en om de moge-lijkheden van de Quick

Response filosofie in ver-schillende gebieden, zoalsde gezondheidszorg endienstverlening te onder-zoeken. Onderzoekers enpraktijkmensen komen sa-men om synergie tussentheoretische ontwikkelin-gen en industriële behoef-ten te verkrijgen. De confe-rentie begint op maandag30 juni en duurt tot 2 juli.

http://specials.han.nl

Nederland is een plaats op-geschoven op de lijst vande meest concurrerendeeconomieën van de Euro-pese Unie en staat nu op

nummer 3. Dat blijkt uiteen tweejaarlijks rapportvan het World EconomicForum. Op nummer 1staat Finland.

Doorstart studentbedrijvenkomt steeds vaker voor

Het Chapter Lotus vanBNI (Business Network In-ternational) te Elst heeftsinds de oprichting degrens van 5 miljoen euroomzet overschreden. Te-gen de economische ont-wikkeling heeft het chap-ter de afgelopen twee jaareen indrukwekkendegroei doorgemaakt. Ditgeldt voor alle gebieden:het aantal leden en hetaantal aanbevelingen is ge-groeid, en waar de ledenelkaar in 2012 hebben be-

dankt voor 553.550 euroomzet is dit in 2013 opgelo-pen tot boven een mil-joen. Begin juni 2014 is degrens van vijf miljoen eu-ro omzet overschredensinds de oprichting in2006. De opwaartse lijn isde afgelopen periode metname bereikt door de gro-te onderlinge gunningsfac-tor. Voor wat betreft deomzet wordt voor 2014 in-gezet op 1,5 miljoen euro.De resultaten tot nu toeliggen op schema.

D e draagbare, koelver-pakking voor cham-pagneflessen van Pa-

perFoam en Veuve Clic-quot, de verse babyvoedingvan Pit-Foodconcepts en deautomatische druivenont-trosser Pluckr van JFPT/foodlife zijn genomineerdvoor de Food Valley Award2014. Dat heeft de onafhan-kelijke vakjury van de FoodValley Award onder leidingvan Jan Maat, algemeen di-recteur TI Food and Nutrit-ion, bekend gemaakt.Binnen alle aanmeldingenscoorden de drie genomi-neerden het hoogst op inno-vativiteit en economischehaalbaarheid.Tijdens de Food Valley Ex-po op donderdag 23 oktober2014 in Congrescentrum Pa-pendal in Arnhem wordt

de winnaar bekend ge-maakt.PaperFoam uit Barneveldheeft een milieuvriendelij-ke verpakking ontwikkeldop basis van geschuimd zet-meel. De verpakking, die inopdracht en samen met deFranse champagnefabrikantVeuve Clicquot is ontwik-keld, combineert een koel-ende functie met een aan-trekkelijk design.Het concept voor verse, ge-pascaliseerde babyvoedingdat Pit-Foodconcepts uitSint Oedenrode heeft ont-

wikkeld, speelt in op eenaantal belangrijke trends zo-als aandacht voor vers, ge-mak en gezondheid. Denieuwe babyvoeding Pien-ter maakt het mogelijk omkinderen vanaf heel jongeleeftijd een gezonde maal-tijd aan te bieden en omhen te leren wennen aanpure en natuurlijke geuren,smaken, kleuren en structu-ren.De Pluckr is een machinedie in staat is om geautoma-tiseerd druiven te onttros-sen. De machine is ontwik-keld door JFPT/foodlife uitZwolle en TOP uit Wage-ningen. De Pluckr haaltdoor ultrasone trillingendruiven onbeschadigd losvan hun tros. De nieuwewerkwijze verlengt dehoudbaarheid.

Gemeenten in Gelder-land houden zich niet al-lemaal aan de rijksnormvoor de stijging van deOZB- opbrengsten. Liefst26 van de 56 gemeentenverhoogt de OZB-op-brengsten met meer danhet voorgeschrevenmaximum van 2,45 pro-cent, zegt MKB-Neder-land Oost na onderzoek.

De regio Venlo-Venray iswederom uitgeroepentot de belangrijkste logis-tieke hotspot van Neder-land. Venlo-Venray heeftdit jaar op in totaal viervan de zes criteria - opbasis waarvan de logistie-ke hotspotranking totstand komt - de meestepunten gescoord.

De economen van Rabo-bank verwachten dat deNederlandse economiedit jaar met 0,5 procentgroeit, vooral door deaantrekkende export. Zijrekenen voor 2015 op een‘lichte versnelling’ naar1,5 procent omdat consu-menten dan daadwerke-lijk meer gaan besteden.

Nederland heeft in april2 procent meer goederenuitgevoerd dan een jaareerder. De stijging is watgroter dan in de voor-gaande maanden, toende export negatief werdbeïnvloed door het rela-tief zachte weer. Datmeldt het Centraal Bu-reau voor de Statistiek.

BNI Chapter door grensvan vijf miljoen omzet

Conferentie bij de HAN

Nederland op 3e plek

OZB bedrijvenboven de norm

Venlo-Venrayweer op één

Rabo verwachtlichte groei

Nederlandseexport groeit

Hoge score opinnovatie enhaalbaarheid

Of je nu als elektrotechnicus, webdesigner,verpleegkundige of accountant bent opgeleid,iedereen kan een eigen bedrijf starten. De roc’s enhogescholen spelen hierop in. Ze bieden een moduleof bijvak ondernemen aan. De studenten wordenvoorbereid op het starten van een onderneming. Ookvoor mensen die in loondienst willen werken is hetbijbehorende certificaat een pre: je laat immers ziendat je een ondernemende werknemer bent.

Nominaties Food Valley Award

Producer

Kaasklem

Garik Balaian (27) van hetGraafschap College uit Doe-tinchem: „Ik maak en produ-ceer muziek. Ook begeleid ikmensen die met muziek be-zig zijn. Ik heb leren organise-ren en plannen.”

Hang-on C.C.

Zelfie

KlikoGood

E L S T

Q R M C E N T E R E U R O P E

De Zelfie is een ergonomischvormgegeven lepel waarmeekinderen hun fijne motoriekkunnen verbeteren. Ontwik-keld door studenten ergo-therapie van de HAN met hetbedrijf Stermoo.

KlikoGood van de Petrus Cani-sius School knapt afvalcontai-ners op en verdient daarmeeeen deel van het eindkamp te-rug. Het project GoGroep8stimuleert de ondernemers-geest onder de leerlingen.

“

Ruben van Putten ontwikkel-de met medestudenten vanhet Rijn IJssel de internatio-naal geprezen Kaasklem omhet kaasschaven veiliger temaken. Een naam of logo kanook nog worden toegevoegd.

� Bij ROC A12 ontmoeten de studenten van de module Ikgaondernemen vaak ondernemers. OokHans Buis van het gelijknamige keukenbedrijf uit Bemmel was er gastspreker. foto ROC A12

Tijdens hun laatste mbo-jaarDetailhandel op ROC Nijme-gen hebben acht studentenhet bedrijf Hang-on C. C. op-gericht. Ze verkochten ‘slip-nots’; antislip-rubbers voorklerenhangers.

M K B

L O G I S T I E K

E X P O R T

C B S

De balans vinden tussen het informele netwerkvan een zelfstandig wonende oudere, diehulp nodig heeft en de professionele hulpverle-ning is een kunst. Samenwerking is daarbij hetsleutelwoord. Online platform ConnectedCarebiedt de helpende hand: het geeft overzicht,waardoor taken makkelijker worden verdeeld enmantelzorgers meer rust hebben.

„Bij ons staat de driehoek hulpvrager, mantelzorgeren wijkverpleging centraal. Dat is een vernieuwendeaanpak”, zegt Martijn Vastenburg (39) uit Dieren. Hijis de bedenker van ConnectedCare en oprichter vanhet gelijknamige bedrijf. „We benaderen de zorg alseen sociale groepsactiviteit en bieden met Connec-tedCare een online omgeving die samenwerking bin-nen die driehoek optimaal ondersteunt. Desgewenstslaan we een brug tussen het online platform en sen-soren in het huis van de zorgvrager, zodat bijvoor-beeld zijn zoon of dochter op afstand kan zien of al-les goed gaat.”Vastenburg studeerde Informatica aan de Techni-sche Universiteit Eindhoven en werkte daarna voorzijn promotieonderzoek en als universitair docent opde faculteit Industrieel Ontwerpen van de Techni-sche Universiteit Delft. Het uitgangspunt daarbij

was: hoe maken we technologie toegankelijk voor dezorg. „Het was voor mij een uitdaging om een innova-tieve oplossing te bedenken waar mensen blij vanworden.”Vastenburg kwam tot de conclusie dat het leverenvan goede zorg vooral een kwestie is van goed sa-menwerken. „Dat was voor mij een eyeopener. Dekracht van ConnectedCare is niet alleen dat afspra-ken worden gepland en informatie wordt gedeeld,maar juist dat alle betrokkenen hun eigen inbrenghebben. „Iedereen ziet direct hoe het gaat en men-sen bepalen zelf hoe de zorg wordt ingericht. Zo kande broer - die dacht dat alles op rolletjes liep, terwijlzijn zus overbelast raakte - boodschappen voor zijnvader doen als zijn zus moet werken.”Via netwerkorganisatie Health Valley en met finan-ciële steun van innovatievouchers van de provincieGelderland wordt met verschillende partijen samen-gewerkt om het online platform verder uit te breidenen voor te bereiden op de Europese markt.Het innovatieve bedrijf ConnectedCare ging in 2013van start, er werken nu vier mensen.Participatiemaatschappij PPM Oost adviseert Vasten-burg onder meer op het gebied vangroeifinanciering.

www.connectedcare.nl

Beste Geldersebusiness-ideeMode voor de zittende mens

Als je een zittendleven leidt, hebje andere kledingnodig daniemand die staaten loopt.

Green TechWeek

Online platform schakel tussen senioren en wijkverpleging

De eerste Green Tech Week inOost Nederland wordt van 6tot en met 11 oktober gehou-den. Het thema luidt: Innova-tie, Inspiratie en Interactie. HetGreen Tech Congres opent deGreen Tech Week op maan-dag 6 oktober met onder meerde uitreiking van de Jan Ter-louw Innovatieprijs. Op zater-dag 11 oktober is de publieks-dag. Ondernemers kunnenzich nog aanmelden tot enmet 1 juli via de website:www.greentechweek.nl

Op maandag 30 juni wordt inhet Gelderse provinciehuisaan de Markt in Arnhem de fi-nale Golden Egg Check gehou-den van Launchplatform On-dernemenGelderland.nl. Dat isde competitie voor het besteinnovatieve business-idee vanGelderland. De bijeenkomst isgratis toegankelijk en begintom 14.00 uur met een beurswaarop de circa twintig deel-nemers hun producten en dien-sten presenteren. De pitch-fi-nale begint om 16.30 uur.

Vouchers voorinnovatiesDe provincie Gelderland steltvia Food Valley NL innovatie-vouchers beschikbaar voorhet MKB in de agri-, food- enfeed(diervoeder)sector zondereigen laboratorium. Eenvoucher vergoedt de helft vande onderzoekskosten voor pro-ductvernieuwing tot een maxi-mum van 10.000 euro. Voor-waarde is dat het bedrijf zelfhet resterende bedrag betaalt.www.foodvalley.nl

Marije van der Windt (links) en Katja van Groningen maken kleding voor de zittende mens. fotoMarina Popova.

Een kledingcollectie voor zittendemensen gebaseerd op innovatieve3D-bodyscans. Het idee is van Ma-rije van der Windt, modeontwerp-ster Katja van Groningen ontwikkeltde patronen. Samen hebben ze be-gin dit jaar de bv A Body Issue opge-richt.„Alle kleding is ontworpen voor destaande of lopende mens. Denkmaar aan je eigen kleding. Als jegaat zitten, krijg je overal plooienen gaat bijvoorbeeld een spijker-broek knellen”, zegt Marije van derWindt (35). Als teamleider van eenambulant team van Siza in Gelder-land zag ze in de praktijk wat dit be-tekent voor mensen die de hele dagin een rolstoel zitten. „Zij dragenvaak een joggingbroek, omdat ditde enige broek is zonder naden ophet zitvlak en een wijde blouse ofeen wijd T-shirt.” Die beperkte kle-dingkeuze is Van der Windt eendoorn in het oog. „Je hèbt een be-perking, je bènt geen beperking.”Als je zit, heb je bijvoorbeeld meerbuikruimte nodig, legt modeont-werpster Katja van Groningen (37)uit. „Zittende mensen kopen daar-om vaak kleding twee maten tegroot. Die zit altijd ergens nietmooi.”Van der Windt signaleerde dat veelcliënten van Siza vastliepen in hunkledingkeuze, simpelweg omdat ergeen geschikte, goedpassende kle-ding voor zittende mensen op demarkt is. Ze kaartte het aan bij haarwerkgever, die haar uitdaagde daareen oplossing voor te vinden. Viahet innovatieproject Mooibedachtvan de provincie Gelderland ontwik-

kelde ze het plan een kledingcollec-tie te maken voor de zittende mens.Daniëlle Wanders van de Mode In-cubator in het Arnhemse Modekwar-tier Klarendal bracht Van der Windtin contact met Van Groningen.„Mijn plan vanuit de zorg, kan Katjaals fashionontwerper onderbou-wen. Dat is belangrijk, want ik kannog geen naadje stikken”, zegt Vander Windt. Van Groningen vindt eenbeperkte kledingkeuze ronduit ‘stui-tend’. „Kleding staat voor mij gelijkaan identiteit. Naast het verlies vaneen arm of een been verlies je dusook je identiteit als je in een rolstoelterecht komt.”

Samen bedachten ze een vernieu-wende manier om tot een basiscol-lectie kleding voor de zittendemens te komen: een mobiele 3D-bo-dyscan. „Voor mensen in een rol-stoel is een bezoek aan een winkelof atelier voor het opnemen vanhun maten vaak een heel gedoe.Met zo’n mobiele scan kun je datomdraaien en kan ik naar ze toe. Bo-vendien kunnen ze gewoon blijvenzitten”, legt Van der Windt uit. Zo’nscan maken, duurt twaalf secondenen levert een schat aan informatieop, nodig voor patrooninnovatie.„Het klinkt als Star Wars, maar danheb je je eigen virtuele paspop.”

Begeleid door Oost NV, ontvangende twee startende onderneemsterseen investeringssubsidie van90.000 euro van Gelderland Valori-seert!, het innovatieprogramma vande provincie Gelderland en het be-drijfsleven. Op 30 juni presenterenze hun businessplan tijdens de fina-le van Launchplatform Ondernemen-Gelderland.nl in Arnhem.In Nederland leiden 350.000 men-sen een zittend bestaan, in Duits-land zijn dat er 1,6 miljoen. „We heb-ben twee ton nodig, dan is onze eer-ste collectie begin 2015 klaar”, voor-spelt Van der Windt. „En zijn we van-af het derde jaar winstgevend.”

www.gelderland.nl, www.greentechalliances.nl, www.foodvalley.nl, www.healthvalley.nl, www.oostnv.nl, www.ppmoost.nl

Martijn Vastenburg laat zien hoe het werkt. foto William Hoogteyling

Deze pagina wordtmogelijk gemaakt door:


Tel op: Radboud Universi-teit, Wageningen Universi-teit Research, van Hall La-renstein Hogeschool, deHAN en drie ROC’s = enor-me kennis en onderzoekser-varing op een paar vierkan-te kilometer. Als dienstver-lener met ruim 2.600 scho-len als klant, zie ik dat onsregionale bedrijfsleven teweinig gebruik maakt vande mogelijkheden die de on-derwijs- en onderzoeksin-dustrie biedt. Doe dat nueens wel.

Nederland investeert veelin onderwijs. Vraag is ech-ter of de prijs kwaliteitver-houding wel goed is. Im-mers er is veel uitval in heteerste jaar, er zijn teveelsmaken en éénmaal afgestu-deerd gaat bijna niemandiets doen waarvoor er ge-leerd is. Doen ze dat tochdat moet het bedrijfslevenzorgen voor aanvullendescholing. Zou beter zijnwanneer het bedrijfslevenmeer bij het onderwijswordt betrokken.

Al bijna 7 jaar probeertNXP kinderen te interesse-ren voor bètavakken. En nublijkt uit de laatste cijfersdat techniekpromotie opscholen zijn vruchten af-werpt. Dit studiejaar is hetaantal studenten aan techni-sche universiteiten geste-gen met 13%. Dit is echterniet genoeg om het tekortaan mensen in de techniek-sector op te vangen. Daar-om blijft NXP zich inspan-nen voor het promoten vantechniek op scholen.

De achterblijvende econo-mische prestaties van Ne-derland, hebben het schul-denvraagstuk in Nederlandonder de aandacht ge-bracht. Daarbij wordt voor-al naar de overheidsschuldgekeken. Er is te weinig aan-dacht geschonken aan priva-te schulden. De crisis isdaardoor verdiept en hetherstel vertraagd. Door pri-vate schulden terug tebrengen, maken we de Ne-derlandse economie min-der kwetsbaar.

Ondanks de grote werkloos-heid is het in verschillendetakken van sport moeilijkom aan gekwalificeerdemensen te komen. De af-stemming van de toekomsti-ge behoefte van de arbeids-markt is een zaak van voor-uitplannen; wat betekenenontwikkelingen op bijvoor-beeld technologisch gebiedvoor de arbeidsmarkt in2020? Het is van belang omontwikkelingen op tijd tezien en actie op te onderne-men.

Het Nederlandse BBP-volu-me is door tijdelijke facto-ren in het eerste kwartaalvan 2014 met 1,4% fors ge-krompen ten opzichte vanhet kwartaal ervoor. Hoe-wel onderliggend wel spra-ke is van een geleidelijk eco-nomisch herstel en hetBBP- volume in het tweedekwartaal naar verwachtingweer relatief fors zal toene-men, hebben wij onzegroeiprognose voor het Ne-derlandse BBP in 2014 bijge-steld van 1% naar een 1/2%.

Voor meer groei moet de re-gio alle sterke punten inzet-ten. Onlangs bleek al datNijmegen het goed doet enals enige Oost-Nederlandsestad in de top tien staat vanNederlands meest aantrek-kelijke steden. In de topstaan opvallend veel studen-tensteden met een sterkeculturele en economischedynamiek en een mooiewoonomgeving. Jongerendie hun opleiding afmakenblijken hier hun weg te vin-den naar de arbeidsmarkt.

Om in voetbaltermen teblijven zou je 2014 kunnenzien als een score van 0-0in de rust met prachtigekansen en voldoende balbe-zit. De voor deze regio type-rende nuchterheid gecombi-neerd met een sterk gedre-ven ondernemersgeest zalvan 2014 naar verwachtingeen heel mooi jaar maken,ofschoon de analisten vanRabo, CBS en EIB groei, sta-biliteit en krimp verwach-ten. Dat maakt het er alle-maal niet duidelijker op.

Wat me zorgen baart is datde gemeente Nijmegenoverweegt weer zelf huizente gaan bouwen. Nijmegenals communistisch bol-werk, waar de markt geeninvloed meer heeft en dehuurders totaal beschermdzullen worden, zonder ver-antwoordelijkheid te krij-gen. Het gaat daarmee inNijmegen een verkeerdekant op. Havana 3 is een un-derstatement, we koersendaarmee rechtstreeks op Ha-vana in het kwadraat.

Voor een goed vestigingskli-maat van ondernemers endan met name van de ken-nis intensieve bedrijven isgoed onderwijs van grootbelang en kan doorslagge-vend zijn bij de vestigings-keuze. De aanwezigheidvan opleidingen op de ver-schillende niveaus zorgtvoor een diversiteit aan ar-beidspotentieel. Daarnaastgeeft het een stad veel dyna-miek door de aanwezigheidvan creatieve en onderne-mende jonge mensen.

Het economisch klimaatkent een wankel evenwicht.Er is sprake van een lichtherstel, maar dat betekentniet dat er sprake is van eenstabiele situatie. Een lichtherstel dient een signaal tezijn naar commerciëlemarktpartijen, maar ooknaar overheden, meer inhet bijzonder de lagere. Degemeenten zullen er allesaan moeten doen om heteconomisch klimaat voorstad en bedrijventerreinente stimuleren.

Bij de geslaagde ontbijtbij-eenkomst van de ambassa-deurs van de Vierdaagsefeesten in museum hetValkhof begin juni was pro-fessor Baarsma te gast. Zijgaf in niet mis te verstanebewoordingen aan dat inhet College Akkoord van degemeente Nijmegen, de eco-nomie het ondergeschovenkindje lijkt. Veel meer aan-dacht zou er volgens haarmoeten zijn voor het ge-zond maken van de arbeids-markt en de zorg.

Zeer

pes

simist

isc

h Pessimistisch Neutraal Optim

istisch Zeer optim

I n deze rubriek de Baro-meter geven toppersuit bedrijfsleven en van

kennisinstellingen maan-delijks hun verwachtingenvoor de ontwikkeling vande economie weer.Dit keer noemen veel pan-nelleden de kansen die de-ze regio heeft dankzij de

aanwezigheid van een se-rie universiteiten, hoge-scholen en mbo-opleidi-gen.Die kansen moeten wel be-ter benut worden, zo zegtHenk Berg. Theo Lemmenop zijn beurt vreest de te-rugkeer van Havanna aande Waal.

Schulden

Promoten

� Esther-Mirjam Sent

Beter plannen Top tien

� Guido Dierick

Uitval Havanna

Naam

� Marcel Hielkema � Hein van der Pasch

Toename Wankel

� Theo Lemmen

Te weinig Balbezit

Chemische bouwstoffenOSGoud-directeur KvKRabobankOndernemerscafeCold StoresDTZ ZadelhoffMercator IncubatorVNO-NCWBAX AdvocatenRadboud UniversiteitLindusWeeghel DoppenbergKampsOKANXP

� Antoine Driessen

� Henk Dekker

� Bart van Meer

Dynamiek

� Henk Berg

7,4-7,47,4-7,67,2-7,26,8-7,07,4-7,07,3-7,38,0-8,07,0-7,07,0-7,07,0-7,06,5-7,06,8-6,97,0-7,0

7,0-7,08,0-7,5

� Roy Tillman

Barometerpanel zietkansen met onderwijs

Kijk naar zorg

� Michiel Smits

BarometerRoy TillmanHenk BergRonald MigoAntoine DriessenTheo LemmenJan BloklandMichiel SmitsHein van der PashMarcel HielkemaHanno LittinkEsther-Mirjam SentHenk DekkerEline Koers

Bart van MeerGuido Dierick

� Ronald Migo

7,0-7,2

Bedrijf/Instelling

12 DE ONDERNEMER

door Frank Thooft

E en uitvaart is eenmonument voorde overledene,stelt AnnemiekHellings.

„Een monument, en zekerniet ‘gewoon’ een begrafe-nis of crematie.’’ Ze slootzich recent aan bij de lande-lijk werkende uitvaart fran-chise organisatie Aker enbedient samen met collegaRobert de Bruijn het oos-ten van Nederland.Aker is een nieuwe formuledie twee jaar geleden werdopgezet door de zussen In-grid Straten en Cynthia vanDooren die bij het overlij-den van hun eigen vader in-dertijd het gevoel kregendat ze zich teveel in bestaan-de patronen moesten pas-sen tijdens de uitvaart.Ze besloten een uitvaartor-ganisatie op te zetten die

juist de persoonlijke wen-sen van een overledene ennabestaanden volledig kanmeenemen tijdens de uit-vaartplechtigheid.Sinds de oprichting is de or-ganisatie gestaag gegroeiden heeft nu in het hele landuitvaartverzorgers die zichbij de formule hebben aan-gesloten.Daarbij werkt Aker volko-men transparant. Anne-miek Hellings geeft als voor-beeld: „Stel dat de overlede-ne tijdens zijn werkzaam le-ven een timmerman was,en dat de nabestaanden zelfeen kist voor de begrafeniswillen maken. Dan kan datgewoon bij ons. We zijnniet gebonden aan bepaaldeleveranciers die bepaaldekisten en dergelijke leve-ren.’’Inmiddels zijn er in Neder-land acht funeral planners,zoals de uitvaartverzorgersheten, binnen de Aker for-mule werkzaam.

Landelijke dekkingHet streven is om dat op ter-mijn naar vijftien te verho-gen, zodat de landelijke dek-king nog beter wordt. VoorAnnemiek Hellings is destap naar zelfstandigheid indit vak een mooi vervolg ophaar vorige werkzaamhe-den, vertelt ze.Ze heeft tijdens haar vorige

werkzaamheden met dedoor haar gevolgde oplei-ding Sociaal PedagogischeHulpverlening altijd al men-sen bij kunnen staan; als be-geleider, sociotherapeut enals treatmet assistent in eenprivékliniek. Annemiek: „Ikwil iets voor mensen bete-kenen in een kwetsbare pe-riode”, zegt ze.„En bij een overlijden is datnet zo. Het overvalt je bijnaaltijd en er moet een hoopgeregeld worden.”„Dat kan ook op een lichte,

prettige manier, zodat je erachteraf goed op terug kuntkijken. Mijn doel is om alseen kameleon aan te slui-ten bij de familie.’’

ComplimentAnnemiek vervolgt: „Eenmooi compliment is het alsmensen vragen of ik eenvriendin van de familieben. En dan is er nog detijd die ik aan een uitvaartbesteed, soms het dubbelevan wat een grote organisa-tie biedt. En dan kun je in-

derdaad persoonlijk enwarm een uitvaart begelei-den.’’Aker werkt zonder provisieen hanteert een vast tariefvan 3950 euro voor een uit-vaart. Daardoor zijn ze onaf-hankelijk en werken ze vol-ledig in het belang van denabestaanden.Er zijn in Nederland ruim1500 uitvaartverzorgingsbe-drijven.

akeruitvaarten.nl

Polen wordt als handelspart-ner steeds belangrijker voorNederland.Van de landen die de afgelo-pen 10 jaar lid zijn gewor-den van de Europese Unieis het handelsbelang metPolen verreweg het grootst.Dat heeft het Centraal Bu-reau voor de Statistiek(CBS) vastgesteld.Nederland exporteerde vo-rig jaar voor 9,2 miljard eu-ro naar Polen en importeer-de voor 5,5 miljard aan goe-deren. Dat levert een han-delsoverschot op van 3,7miljard euro.

De veerkracht van de Ne-derlandse economie is doorde recessie van de afgelo-pen jaren niet aangetast.Onze economie kan binnen10 jaar weer groeicijfers la-ten zien die we voor de cri-sis hadden. Het CentraalPlanbureau (CPB) stelt datin een boek over het herstelvan de economie. Het plan-bureau verwacht dat dewerkloosheid weer zal zak-ken naar het ’evenwichtsni-veau’ van rond de 4 pro-cent. Hoe snel dat gebeurt,hangt ook af van het herstelvan de economie.

Bordbusters is het bedrijf van Eric Heijting.Hij begon zestien jaar geleden met verplaats-bare borden voor verkiezingen, bouwprojec-ten en dergelijke en zag de populariteit vande borden flink toenemen. Er werken nu al 50mensen in Huissen.Gaandeweg ontwikkelde Heijting ook aanver-wante producten, zoals tijdelijke bushaltes enlantaarnpaalonderhoud.En ook de iBuster: een bord waarbij in samen-werking met het Wijchense bedrijf Adheteceen camera op wind- en zonne-energie werdgeplaatst, om afgelegen bouwplaatsen effi-ciënt te kunnen beveiligen. Joost Boumanbracht Eric Heijting hiervoor drie jaar geleden

in contact met Ron Brouwers van het techno-logiebedrijf Adhetec.Bouman koppelde Heijting vorig jaar aan di-recteur Erik Veenstra van Hollarts om het ideevan de Greenstopper® te kunnen realiseren.Joost Bouman: „Het probleem bij het maaienvan wegbermen is dat er altijd hectometer-paaltjes, verkeersborden en dergelijke staan,waaromheen je met de hand moet maaien.Dat kost extra tijd en is bovendien gevaarlijk.De Greenstopper® is een recyclebare rondekunststof plaat die eenvoudig op de maat vande diameter van het paaltje te zagen is en dieom de paaltjes heen gelegd wordt. Daardoor

groeit er geen gras of onkruid om de paaltjesheen, blijft het paaltje zichtbaar voor de auto-mobilist én is het maaien veel eenvoudiger ensneller te doen. Ik heb er vorig jaar een inno-vatievoucher aan toegekend om de prototy-pen te kunnen laten ontwikkelen.” Er is boven-dien met 3D-printtechniek een showmodel ge-maakt waarmee Bordbusters langs de ge-meenten is gegaan.Bouman: „Hierdoor zijn nu al tientallen ge-meenten enthousiast. Het leuke van dit soortprojecten is dat de kennis gewoon in onze re-gio aanwezig is, en dat je slechts een paar on-dernemers met elkaar hoeft te koppelen.”

Op 26 juni organiseert het Platform CreatieveTechnologie samen met het RNCT van 15.00-18.00 uur op het Zoetenlab in Arnhem een bij-eenkomst met als titel ‘De slag om de toe-komst’ met de visionairs Daan Roosegaarde(onder andere bekend van de Smart Highway)en Elon Musk (de ontwikkelaar van de Tesla).www.pctmg.nl en www.rnct.nl.

REGIONAAL NIJMEEGS CENTRUM VOORTECHNOLOGIEJoost Bouman, 06 - 53 67 29 33Postbus 207 6500 AE NijmegenEmail [email protected]

AnnemiekHellings uitEllecom heeftzich aangeslotenbij Aker uit-vaartverzorging.

Binnenkort start hetDidamse bedrijfHollarts de productievan de Greenstopper®.Dit is een uitvindingvan Bordbusters uitHuissen. Ze werden bijelkaar gebracht doorinnovatiemakelaarJoost Bouman.

Uitvaart kan persoonlijker

� Annemiek Hellings: ‘Persoonlijke wensen staan centraal.’ Eigen foto

Populaire Greenstopper® resultaatinnovatieve samenwerking in regio

(INFOTORIAL)

De Greenstopper®Het maaien wordt stukken eenvoudiger.

Veerkrachtniet verloren

Polen steedsbelangrijker


door Frank Thooft

H et culinaire van eenrestaurant kan nogzó goed zijn; als je

het niet rondvertelt komener te weinig gasten. Wie deculinaire kracht van een res-taurant op de juiste wijzeweet te vermarkten doethet pas echt goed. CorinneGroenewoud uit Rhedenheeft hier veel ervaringmee. Als dochter van de uit-baters van het bekende res-taurant De Ruif kreeg zehet horecavak met de paple-pel ingegoten. Daarnaastdeed ze veel ervaring op inde marketing, PR en recla-me bij enkele grotere recla-

mebureaus, zoals Sterk! enCator. Begin dit jaar beslootze met die kennis voor zich-zelf te beginnen en op een

laagdrempelige manier haarervaring en inzicht aan ho-recabedrijven aan te biedenmet een totaalpakket. De

eerste klanten kwamenmeteen binnen, geïnspi-reerd door het succes dat zehad behaald door haar aan-pak in De Ruif. Daar werktze zo’n twee dagen perweek voor; de andere dagenwerkt ze voor een groeien-de groep horecabedrijvenin de wijde regio. Het mu-seumcafé De Kribbe inWilp is bijvoorbeeld klant,maar ook op de Culifairwerkte ze. „Je moet het

steeds vanuit de gast bekij-ken. Valkuil is dat horeca-mensen soms te veel vanuithun aanbod denken, en teweinig aan hoe de gast hetbeleeft. Daarbij oriënteertde gast zich steeds meereerst op internet, voor hijeen keus maakt. Je moetdus een goede website heb-ben, een up to date Face-book, enzovoorts. Mensenhebben het echter vaak tedruk met de bedrijfsvoe-ring om dat voldoende bijte houden. Voor een geringbedrag doe ik dat voor ze.Ik werk ook met een abon-nementenformule waar-door het heel helder is watik voor je doe, en dat je er

een laag bedrag per maandvoor betaalt. Een compleetnieuwe website of commu-nicatiestrategie valt niet bin-nen een abonnement, maardaarvoor heb ik scherpeprijzen. Als het nodig isschakel ik specialisten in,maar ik regisseer altijd alleszelf. Op die manier blijfthet betaalbaar.’’

cor-business.nl

‘Horecamarketing kan ook op een betaalbare manier’

door Frank Thooft

Z e begonnen mettwee mensen en nu,na elf jaar, zijn er al

65 mensen in dienst en zijnze bekend over de hele we-reld. HyGear, dat (mede)het stempel van waterstofop Arnhem Energiestaddrukte, is een lichtend voor-beeld voor veel kleine en in-novatieve bedrijfjes die inhet Greenhouse op Indus-trie Park Kleefse Waard (IP-KW) beginnen. Dit Green-house, ook wel incubator ge-noemd, is een broedplaatsvoor innovatieve bedrijfjesin de zogenaamde clean-tech industrie.

Open sourceJonge startups kunnen metelkaar, maar vooral ook metgevestigde bedrijven, spar-ren en brainstormen. Zemaken bewust deel uit vande nieuwe economie waareen open source mentaliteitheerst: kennis delen is ken-nis vermenigvuldigen. Ach-ter dit concept, waar project-ontwikkelaar SchipperBosch, eigenaar van IPKW,de faciliteiten voor schept,staan ook de provincie Gel-derland, participatiemaat-schappij Oost NV, de Hoge-school Arnhem en Nijme-gen (HAN), de gemeenteArnhem en stichtingkiEMT (kennis en innovatiein de energie- en milieu-techniek). Stichting kiEMTverbindt zo’n tweehonderdinnovatieve bedrijven inOost-Nederland. „Zes vande twaalf bedrijven in hetGreenhouse zijn al zover ge-groeid dat ze in aanmer-king zijn gekomen voor fi-

nanciering door Oost NV”,zegt Marc de Kroon. Hij issenior adviseur Economiebij de gemeente Arnhemen vanuit Energie made inArnhem ondersteunt en sti-muleert hij de energie- enmilieusector. „Op dit mo-ment zijn er twaalf startupswerkzaam in het Greenhou-se’’, vertelt Anouk Straat-man, social media coördina-tor bij het Greenhouse.„Het laatste halve jaar zijner vijf nieuwe bijgekomen.Het groeit nu heel hard!”„De ambitie is dat dat aan-tal moet gaan groeien naarzo’n vijftig de komendedrie jaar”, vult Joris JanVoermans van communica-tie aan.

RevolutionairEr zitten nu al bekende be-drijven tussen, zoals Ofoildat een revolutionairescheepsschroef heeft ont-worpen. Of DeepwaterEnergy, dat via een nieuwetechniek energie opwektuit traag stromend water.Het haalde via crowdfun-ding zoveel geld op dat hetin de top 5 van de Neder-landse crowdfunding ver-scheen. Of ThermoSmart,dat een slimme thermo-staat voor in woonhuizenheeft uitgevonden. Of de be-kroonde Lolo, de oplaad-paal voor elektrische auto’s,op de markt gebracht doorThe New Motion. Allemaal

adepten van de creatieveenergie op IPKW. En de ver-binding met het creatievewordt ook bewust opge-zocht, vertelt Kevin Rijke,verantwoordelijk voor com-municatie en business deve-lopment bij SchipperBosch. „We brengen creatie-ve mensen van ArtEZ incontact met de industriëleontwerpers waardoor ereen kruisbestuiving ont-staat.” Ook de HAN krijgteen prominente plaats opIPKW, pal naast het Green-house, waar een testhousezal worden gerealiseerd. Enom de kruisbestuiving com-pleet te maken, wordt erook een nieuw bedrijfsres-taurant geopend naast het

Greenhouse. Het zal ookopenstaan voor mensenvan buiten het industrie-park, voor lunches en bij-eenkomsten. Ook organi-seert IPKW samen met degemeente enkele grote bij-

eenkomsten per jaar op hetindustriepark, zoals deGreen Industry Events,waar gemiddeld zo’n drie-honderd mensen op afko-men om de nieuwste ont-wikkelingen op het gebiedvan duurzaamheid, innova-tie, solar en dergelijke tekunnen zien.Het eerstvolgende Event isgepland op donderdag 3juli. Het jaarcongres vankiEMT in oktober zal er ookgehouden worden. IPKWheeft ook de duurzameenergieleverancier Dalkiaaangetrokken, dat de busi-ness van NUON over-neemt.

greenhouse-arnhem.nl

We brengencreatieven incontact metindustriëleontwerpers

� deel van de ondernemers in het Greenhouse. foto Jacques Kok

Mensen kijken eerstop internet. Daarmoet je dus wel zijn

Kevin Rijke, IPKW

Corinne Groenewoud

Broedplaatsvoor innovatieziet flinke groeivan nieuwecleantechbedrijven.

Cleantech bedrijfjes floreren goed

� Corinne Groenewoud in De Ruif foto Jacques Kok

“

“

Pas begonnen

14 DE ONDERNEMER

door Frank Thooft

W ie vorige maandop Hoogte80 was,heeft ze kunnen

zien en beleven: onze stads-dichter Jesse Laport, theater-maker Jibbe Willems, gang-maker Tim Lenders vanSpoken Word, en tekstma-ker Frank van der Mee vanhet literaire blad Strapuzy.Samen vormden ze het pro-ject JALTA, waarmee zemet de taal als middelpunteen serie optredens verzorg-den op het Hoogte80 festi-val.Avond na avond was de gro-te tent waarin ze optradennagenoeg uitverkocht. Hoe

die samenwerking ontstaanis?Frank: „Elk heeft zijn eigenactiviteiten, maar we ko-men elkaar natuurlijk tegenop festivals en dergelijke.En dan ontstaat er aan debar al snel een onderonsje.’’In Dudok ontstond zo vorigjaar de naam JALTA, omdatde foto die toen van hen ge-maakt werd sterk deed lij-ken op de foto van de we-reldleiders in Jalta.

OnverwachtOnverwachte wendingen,daar vallen ze allevier voor.Jesse: „Juist de onverwachtecombinatie van rap, hiphopvan Tim en het theater van

Jibbe spreekt erg aan.’’ Hetgeeft ook de breedte aanwaarin de vier werken.Tim: „Veel ondernemerszullen Jesse kennen alsstadsdichter die bij de be-

kendmaking van de Onder-nemer van het Jaar in deRijnhal een snedig gedichtvoordroeg. Maar dat hij nogtot veel meer in staat is, we-ten maar weinigen.’’

Roof GardenOok Roof Garden zal het to-neel vormen voor een of en-kele optredens, vertelt Jib-be. „Ik ga daar in ieder ge-val een optreden verzorgen,net als Jesse.’’ Vorig jaarwas Tim ook al te gast opRoof Garden met zijn Spo-ken Word. En wie de scher-pe teksten van Frank wil le-zen, moet een exemplaarvan het blad Strapuzy we-ten te bemachtigen. Tot nutoe wordt het in een kleineoplage uitgegeven, maar bijboekhandel Hijmans Onge-rijmd is het ook verkrijg-baar. Het zijn rauwe, op-dringerige teksten waarbij

hij zich laat inspireren dooronder andere Jan Arends enMuhammad Ali.Het viertal is overigens ze-ker niet alleen in Arnhemte zien en te beluisteren,legt Jesse uit. „Ik verzorg op-tredens door het hele land.Amsterdam, Utrecht, Breda,Zutphen, noem maar op.En het leuke is dat je daarook weer nieuwe inspiratieopdoet, nieuwe mensenleert kennen.’’ Recent werkvan Jesse is bijvoorbeeld tezien op de muur van HotelHaarhuis, waar hij in maartdit jaar vijf gedichten ont-hulde.

facebook.com/jaltaarnhem

door Frank Thooft

M aatschappelijk be-trokken onderne-merschap heeft

een groei doorgemaakt,waardoor niet alleen demaatschappij profiteert vande belangeloze inzet van be-drijven en hun medewer-kers, maar waardoor ook demedewerkers zelf veel meer(onderlinge) betrokkenheidkrijgen door de projectenwaarvoor ze zich inzetten.Teamgeest, loyaliteit en ver-breding van de horizon spe-len een nadrukkelijke rolnaast het goede imago vanhet bedrijf.„Mensen voelen zich doordeze activiteiten meer be-trokken bij het bedrijf waar

ze werken’’, zegt één van delangst betrokken ambassa-deurs van de Arnhemse Uit-daging, Mickey Vuylsteke.De Arnhemse Uitdaging,die bedrijven en hun mede-

werkers verbindt met maat-schappelijke projecten, be-staat dit jaar vijftien jaar enviert dat op 6 november inhet AkzoNobel conferentie-centrum.

Vele honderdenDe vijftig Arnhemse bedrij-ven die bij de ArnhemseUitdaging betrokken zijnen relaties en bedrijven wor-

den uitgenodigd om hetfeest luister bij te zetten.In totaal zijn er vele honder-den bedrijven de afgelopenjaren actief geweest voordit goede doel, en zijn er

duizenden matches totstand gekomen, vertelt Ma-riska Perrier, de managervan de Arnhemse Uitda-ging.„De samenwerkingen diezo tot stand komen dragenbij aan het oplossen vaneen grote diversiteit aanmaatschappelijke thema’s,zoals armoede, sociale bin-ding, het creëren van toe-komstperspectief, et cetera.Daarnaast is het gewoon-weg heel leuk om je naastje werk of je bedrijf in tezetten voor dit soort activi-teiten.’’Recent hielp een bedrijf deLeukomteLeren Weekend-school om samen met deleerlingen een kookactivi-teit om te zetten inpop-up-restaurant.Bij de kunstenaarskolonieSchuytgraaf werden via deArnhemse Uitdaging ver-schillende klussen uitge-voerd Overbelaste mantel-zorgers werden in een spe-ciaal project ontlast vanhun zware taken, en zo zijner ontelbaar veel voorbeel-den van succesvolle mat-ches

arnhemseuitdaging.nl

Triple HelixCOLUMN

Wanneer we het over een Tri-ple Helix samenwerking heb-ben, gaat het over gerichte sa-menwerking tussen overhe-den, kennisinstellingen en

bedrijfsleven. Kenmerkend voor zo’n samenwer-king is duurzaamheid en begrip voor elkaarswerkwijze. Vaak wordt Triple Helix gehanteerdvoor de grote economische regio’s, maar ook oplokaal niveau is een Triple Helix mogelijk en opsommige plaatsen al gerealiseerd. Kernwoordendaarin zijn ‘gerichte samenwerking’, dus geba-seerd op een focus, wederzijds belang en vertrou-wen. Op dit moment zijn de burgemeesters vanNijmegen, Arnhem en Over Betuwe bezig omvoor de stadsregio een Triple Helix in te richten.Eerste vraag die dan opkomt, is een dergelijk ini-tiatief wel gewenst?. Onlangs hebben deze burge-

meesters een bijeenkomst belegd, waar ookhet bedrijfsleven en kennisinstellingen aanwe-zig waren, waar dit is besproken. Vele bestuur-ders uit de omgeving gaven aan een dergelijkinitiatief te omarmen. Daarbij werd wel de op-merking gemaakt dat het onderscheidend ver-mogen (de focus) van deze regio niet zal lig-gen in het focussen op een sector of branche,maar vooral in het benadrukken van de geo-grafische ligging en de economische rol daar-van. De stadsregio is de ‘Poort van Europa’ ofis de ‘echte Randstad’. Ik denk dat op het ni-veau van de stadsregio daar zeker meer uit tehalen valt dan aan een focus op Health (vooralNijmegen), of Energie & Milieu Technologieof Mode (vooral in Arnhem). Lokaal zal echterbinnen de regionale Triple Helix ook nadruk-kelijk een lokale Triple Helix moeten zijn. Het

ligt dan juist wel meer voor de hand om secto-ren of economische speerpunten als vertrek-punt te nemen. Zoals geschetst zijn we dus opmeerdere niveaus bezig om de noodzakelijkesamenwerking tussen de drie O’s (Overheid,Ondernemers en Onderwijs) vorm te geven.Dat is goed, maar een zorg daarbij is dan weldat er (nog) geen verbinding is tussen de Tri-ple Helixen zelf, daarnaast is er nog groterezorg over de verbinding tussen de Triple He-lix en haar stakeholders, waaronder zeker eenactieve participatie van het bedrijfsleven on-ontbeerlijk is. Een Triple Helix samenwerkingversterkt namelijk de innovatiekracht van deregio en dus van de economie van de regio.

Wouter Groothedde, Directeur Rijn IJssel En-tree & Maatwerk

De ArnhemseUitdaging viertop 6 novemberhaar 15-jarigbestaan met eenspeciale sessie.

Arnhemse Uitdaging: 15 jaar

� Jibbe, Jesse, Frank en Tim foto Helen Weeres

� Wouter Groothedde

JALTA platform voor stadsdichter en andere taalkunstenaars

� Het bedienteam van het pop-up-restaurant: Ebony, Dilan, Dicle, Kawtar en Youssra (vlnr). foto Anne Makaske


VERON Zaterdag 21 juni, Zalencentrum De Buiten-poort, Huissen, vanaf 19.00 uur. Veron Jaarfeest metbarbecue. Informatie: www.veron.nu

LEC Liemers Dinsdag 24 juni, Impact 33, Duiven, aan-vang 15.15 uur. Bijeenkomst over Sectorplan Beroeps-goederenvervoer. Informatie en aanmelden: www.le-cliemers.nl

Ondernemerscafé Nijmegen In het café van concert-gebouw De Vereeniging vindt op vrijdag 4 juli hetlaatste Ondernemerscafé Nijmegen voor de zomers-top plaats. Aanvang 17.00 uur. Info: www.nijmeegson-dernemerscafe.nl

VNO-NCW Arnhem-Nijmegen Dinsdag 1 juli, RoofGarden, Kleine Oord 177, Arnhem, aanvang 17.30 uur.Afsluiting verenigingsseizoen met zomerborrel eneen blik op het werk van Roof Garden dat leegstaan-de daken tot leven brengt. Informatie/aanmelden:www.vno-ncwmidden.nl.

OKA Arnhem Maandag 7 juli, Wijncafé Le Jardin, Vel-perweg 23, Arnhem, aanvang 17.30 uur. Business bij-eenkomst, OKA luidt de zomer in met een barbecue.Informatie: www.oka.nl

Vianen van Vliet bv te Ede,curator mr. A.T. de Putter,Ede.Tupu Holding bv te Bem-mel, curator mr. B.P. Kockel-korn, Nijmegen.Maxi Trading Company bvte Groessen, hodn Maxi Vei-lingen Hamer & Hamer, cu-rator mr. H.J.D. ter Waar-beek, Velp.R.Th. de Waal te Westen-dorp, hodn Bezorg- en Koe-riersbedrijf ’t Waaltje, cura-tor mr. H. Grootjans, Doet-inchem.Quint Coating Systems bvte Ochten, curator mr. C.W.Houtman, Nijmegen.Babouche Schoenen bv teGroessen, curator mr. J. Ka-lisvaart, Arnhem.AV Media Duiven bv te Dui-ven, hodn AV Media, cura-tor mr. C.A.M. Nijhuis, Arn-hem.De Haas Logistiek bv te We-

stervoort, curator mr. P.M.Gunning, Velp.Serkan Öksüztepe te Arn-hem, v/h hodn Ericiyes Koe-riersdienst, curator mr. P.H.Frerichs, Arnhem.Haci Aydin te Arnhem, v/hhodn Aydin Handelsonder-neming, curator mr. J. vande Peppel, Arnhem.Constructiebedrijf Trefinabv te Ede, hodn Sleur-haak.nl, curator mr.A.T. de Putter, Ede. Robinbv te Arnhem, curator mr.M.K. ter Horst, Nijmegen.Herofolie bv te Zevenaar,curator mr. R. van den Bos,Arnhem.Get It Nederland bv teBrummen, hodn Get It, cu-rator mr. H.J.D. ter Waar-beek, Velp.Landgoed De Bronzen We-reld bv te Elst, curator mr.E.R. Looyen, Arnhem.Insigno Group bv te Nijme-

gen, curator mr. R. van denBos, Arnhem.Quipment Group bv te Nij-megen, hodn QuipmentTaxi; Quipment Software;Quipment Netherlands bv,Quipment Telecom bv,Quipment Mobile Systemsbv, curator mr. R. van denBos, Arnhem.Zompio Netherlands bv,Zompio bv, Expoboxx bv,Quipment R&D bv, Quip-ment Keuringen bv, hodnTaxi Lease Nederland; Quip-ment ISN bv hodn InbouwService Nederland; ISN;Taxishop; Taxikeuring; teNijmegen, curator mr. R.van den Bos, Arnhem.Kwekerij Stef Huisman bvte Bemmel, curator mr. R.van den Bos, Arnhem.De Omroep bv te Didam,hodn Graafschap TV; Zinop-sis Mediaproducties; Fo-cuz.TV; curator mr. V.F.M.

Jongerius, Doetinchem.

Vereenvoudigde afwikke-ling faillissementen

Thomassen InternationalHolding bv te Rheden. In-stallatiebedrijf B&D bv. Bae-ten Holding bv te Bemmel.Geurts Teken- en Reproduk-tiematerialen bv te Gelder-malsen. ABK InnoVent bvte Doetinchem, hodn Ele-mentair; Prosolo; Exactum;Abk Outdoor. Triple Velpbv te Velp, hodn Olde Dub-belink Restaurant en Party-catering; Brasserie De Jong-he Enkelingh; VisrestaurantDe Schelp; Restaurant OldeDubbelink. GrafischeDienst Arnhem bv te Arn-hem, hodn VDA-groep. Ste-roko Holding bv te Groes-beek. Stichting Studenten-huisvesting Larenstein teVelp.

agenda

B2B de LiemersMet de drukke BKD in deRijnhal - de laatste; daarnawordt het Gelredome - netachter de kiezen komt hetvolgende business evene-ment er weer aan: de inmid-dels befaamde en druk be-zochte B2B de Liemers.Op 30 september wordt erin het Van der Valk in Dui-ven weer volop genetwerkt.Met een nieuwe aanpakwordt het thema ‘verbindin-gen’ een nieuwe impuls ge-geven. De vorige editieskenmerkten zich door eenheel hoge opkomst..

b2bdeliemers.nl

Rally MKB DuivenEn ze houden het niet al-leen bij business evenemen-ten daar in en rond het Lie-merse, maar ze organiserenook druk bezochte rally’s,zoals in Duiven. Op 18 meistartten er maar liefst 46equipes met een oldtimer,een cabrio of een sportautoaan een 170 km lange tocht.Eén van de deelnemers wasDaan Elshof van NedX-press met een bijna antiekeDAF 33, die hij samen metde Nijmeegse Onderne-mer-redacteur André Son-neville naar een tweedeplaats in de toerklasse reed.Een scherpe pen en scherpsturen gaan kennelijk goedsamen!De eerste plaats (zie foto)was voor Anouk de Valois,Joyce Brinkman, GysbertWind en Michael van El-zenga. De 3.000 euro op-brengst van de dag gingnaar de Voedselbank Dui-ven, het project Coachingvoor jongeren van Mikado,de Ouderenopvang Eiland-plein en de rolstoelscherm-ster Mieke Castelet.

mkbduiven.nl

Vrouwencoachprak-tijkDe allereerste vrouwen-coachpraktijk van Arnhem,zo omschrijft Janneke Ro-bers haar nieuwe praktijkdie ze op 30 mei officieelopende. Met gratis tienmi-nutensessies lichtte ze eentipje van de sluier op voorde aanwezige en nieuwsgie-rige bezoeksters op die dag.

jannekerobers.nl

Brand(on)veiligTachtig procent van de on-dernemers die brand heeftgehad gaat daarna failliet.Oorzaak: verkeerde brand-

veiligheidsmaatregelen, éneen verkeerd advies van debrandweer. Want die heb-ben te weinig tijd om datgedegen te doen, weetEdwin van Kleef van hetArnhemse bedrijf Brafon.Hij is gespecialiseerd inbrandveiligheid en advi-seert onder meer woning-corporaties over de juistemaatregelen. Veel onderne-mers zijn zich onvoldoende

bewust van de juiste en pas-sende veiligheidsmaatrege-len, ziet hij bij zijn inspec-ties. Brafon is onlangs ver-huisd van Vorden naar Arn-hem.

brafon.nl

Haringparty’sNu weet je weer waar deuitdrukking ‘als haringenin een ton’ vandaan komen.Van de haringparty’s! Als jedat goed organiseert is hetmud- en mudvol. Vorigeweek woensdag organiseer-den de bedrijven Drost enZonen, Boerma Wonen,Zijm, Flynth, Arnhem Busi-ness en Drukkerij van deWeerd op de Kastanjelaan13 in Velp een druk bezoch-te happerij. „De eerste enleukste haringparty vanArnhem’’, aldus Hans Kap-tein van Boerma Wonen.De dag erna deden BDO,ABCO beveiliging, AntonioShining places en DK Make-laars het echter nog eensdunnetjes over in Villa Vel-

perweg. De zon scheen uit-bundig en de harinkjesblonken als nooit tevoren.Het goede doel werd daar-bij ook in het zonnetje ge-zet. Op de Villa Velperweghaalde de happerij maarliefst 2500 euro op voor hetRonald McDonald huis inArnhem, meldde HarryCorbeek van BDO. En deharing zelf? Nog nooit wasdie zo lekker als dit jaar, rie-pen de kenners in koor.Waarvan akte.

arnhemseharingparty.nl

Roofgarden ArnhemVanavond gaat RoofgardenArnhem open. De officiëleopening is om 16.00 uur, ende eerste avond duurt tot23.00 uur. Zes weken lang ishet dak van de parkeergara-ge Rozet geopend voor dak-makkers en andere roofgar-den-aanhangers om daarheerlijk en eerlijk te eten,muziek te maken en te ge-nieten. Samen met Luxor Li-ve is er een mooi program-

ma gemaakt waarmee de zo-mer ingeluid wordt.

roofgardenarnhem.nl

Beste flexcenterWaar moet je nu terecht alsfreelancer en flexwerker inArnhem? Bij De EigenZaak. Die is namelijk totbeste flexcenter uitgeroe-pen in Arnhem, en haaldeeen derde plaats in Gelder-land in de contest die doordeskbookers was uitgeschre-ven. Jobien Wind, gefelici-teerd!

de-eigen-zaak.nl

In PersoonVanaf 1 juni 2014 is HerbertFisch de nieuwe ManagingDirector van BASF Neder-land B.V.Hij volgt hiermee Ger vander Lubbe op die sinds2004 deze functie bekleed-de en vanaf 1 juli 2014 metpensioen gaat. HerbertFisch zal alle bijbehorendetaken en mandaten overne-men.Hij zal de eindverantwoor-delijkheid dragen voor devijf productielocaties vanBASF Nederland B.V. (DeMeern, Heerenveen, Boxtel,Oosterhout en Maastricht)en het hoofdkantoor in Arn-hem. Herbert Fisch (1958)is afkomstig uit het DuitseKrefeld.Hij behaalde zijn post doc-toraat in de chemie en be-kleedde sinds 1988 diversemanagementfuncties bin-nen de BASF groep. Sinds2008 was hij Managing Di-rector van BASF HungariaKft. en het Platform ZuidOost Europa.

VakantieDe Ondernemer gaat nueven met vakantie. Het vol-gende nummer komt op 20september uit.

Faillissementen

� Haringhappen bij Villa Velperweg. foto Jacques Kok

� Herbert Fisch fotoBiro Andras

� Winnaars MKB Duiven Rally. foto Tineke van de Lagemaat

Door Frank Thooft

geknipt en geschorenTips of informatie? [email protected]

16 DE ONDERNEMER

door Francien van Zetten

A ls belangrijke leve-rancier of investeer-der van een bedrijf,

kun je financiële schadevoorkomen door harde af-spraken te maken. „Je kuntin gesprek gaan met debank en bijvoorbeeld pand-recht op laten nemen ineen contract”, zegt PietHein van Spanjer, advocaaten partner van A&S Advoca-ten in Wageningen. „Dat iseen vorm van zekerheids-recht, waardoor je bij eenfaillissement voor of tege-lijk met de bank aan debeurt bent als er nog geldte verdelen is.”

Van Spanje is gespeciali-seerd in ondernemings-recht, vastgoedrecht en in-

casso’s en ziet regelmatigondernemers die een te-goed moeten afschrijven.

„Het is een klassieke val-kuil: bedrijven die niet alertgenoeg zijn, vorderingen la-ten oplopen en bij het fail-lissement van een klant ach-ter het net vissen.”Een vierde van de bedrij-ven die hun leveranciersveel te laat of niet betalen,betaalt alsnog wanneer ereen brief van een advocaatop de deurmat valt, is de er-varing van de Wageningsejurist. „De driekwart wan-betalers die overblijft, kunje dwingen te betalen doorbeslag te laten leggen ophun grondstoffen, voor-raad, machines of bedrijfs-pand. Lukt ook dat niet,dan kun je als ondernemer

het beste samen met ande-re schuldeisers overleggenof het zinvol is een faillisse-ment aan te vragen, advi-seert Van Spanje.A&S Advocaten is sinds1991 in Wageningen geves-tigd, tot 2010 onder MeteoConsult. Sinds vier jaar zijnde negen advocaten en hunzeven medewerkers te vin-den in een kantoor aan hetAgro Business Park. A&Swerkt enerzijds landelijkals specialist in agrarischrecht, daarnaast zijn er spe-cialisten op het gebied vanvastgoedrecht, onderne-mingsrecht, arbeidsrecht, fa-milierecht en mediationaan het kantoor verbonden,

die vaak in de regio Wage-ningen opereren.Van Spanje is secretaris vanhet Wagenings Onderne-mers Contact (WOC) enéén van de initiatiefnemersvan de in juni voor heteerst gehouden maandelijk-se businessborrel.Op woensdag 2 juli vanaf17.30 uur is de volgende bu-sinessborrel in Café Onderde Linden in Wageningen.

Pandrecht voorkomt lege handen bij faillissement van klant

door Paul de Jager

D e Verenigingvan Nederland-se Autolease-maatschappijen(VNA) is regel-

matig gesprekspartner vanmobiliteitsminister Mela-nie Schultz van Haegen.Dat leidt tot flexibele nieu-we vormen van leasecon-tracten waar het bedrijfsle-ven voordeel bij heeft.Minister Schultz van Hae-gen heeft een zware dobberaan het fileprobleem. DeNederlandse wegen wor-den steeds voller met als ge-volg een toename van files.Die stagnerende mobiliteitis niet goed voor het be-drijfsleven en het milieu. Inweerwil van het vooroor-deel dat een leasemaat-schappij alleen gebaat is bijmeer auto’s en meer kilo-meters, is de VNA bereidmee te denken met de mi-nister.VNA-directeur Renate He-merik ziet parallellen tus-sen de visie van de ministeren de ontwikkelingen in deautolease branche. De auto-lease branche speelt metflexibele contracten in opde veranderende mobili-teitsbehoefte. Die contrac-ten leiden dikwijls tot kos-tenbesparing voor het be-drijfsleven en daarom blijftauto lease aantrekkelijk.„Door flexibele contractenen combinaties met bijvoor-beeld het openbaar vervoerblijft de bedrijfstak vitaal”,vindt Renate Hemerik. Deautoleasebranche blijft au-to’s aanbieden voor zakelijkgebruik.„Maar werkgevers zijn kri-

tisch op het aantal auto’sdat ze leasen. Sinds de eco-nomische crisis letten zeextra goed op alle kosten-posten, dus ook op die vanhet auto leasen. De lease-maatschappijen springendaar onder andere op indoor poolauto’s bij bedrij-ven te plaatsen. Ze zijn onli-ne te reserveren door mede-werkers. Samen poolenleidt tot efficiënter autoge-bruik”, zegt Hemerik.Deelauto’s zijn hiervan afge-leid. Greenwheels is eenvoorbeeld. Op centraleplaatsen staan leaseauto’sdie door particulieren ofwerknemers van verschil-lende bedrijven kunnenworden gehuurd.

Tot voor kort kende dewerknemer alleen de tank-pas waarmee hij op kostenvan de zaak kon tanken. In-middels is de pas ook ge-schikt te maken voor combi-naties met het openbaar ver-voer.Hemerik: „De pas maakthet mogelijk om de mobili-teitskosten inzichtelijk temaken. Bedrijven kunnenom die monitoring vragenbij hun leasemaatschappij.Als er goed inzicht is in dekosten, kan erop gestuurdworden om die kosten om-laag te brengen”.Aansluitend op de tankpashebben leasemaatschappij-en nu ook apps beschikbaardie inzichtelijk maken wie,

wanneer en hoe rijdt. „Dewerkgever kan met de werk-nemer afspreken dat hij eenbepaald bedrag aan mobili-teit mag besteden. Blijft hijonder dat bedrag, dan deelthij mee in de lagere kosten.Dat stimuleert doordachtmobiliteitsgedrag enorm”,verduidelijkt Hemerik.De flexibiliteit van lease-maatschappijen gaat nogverder, vertelt Hemerik.Het is ook bij sommige be-drijven mogelijk om voorhet werk een zuinige autote leasen, maar die voor devakantie tijdelijk in te rui-len voor een andere auto.Dat geldt ook voor elektri-sche auto’s.Daar is in Nederland goed

mee te rijden. Maar in hetbuitenland komt de auto-mobilist toch verder meteen benzinemotor onder dekap. Verder wordt geëxperi-menteerd met de inzet vanelektrische scooters en zelfs

fietsen als aanvulling op deleaseauto.„Er is dus heel veel moge-lijk en dat scala zal noggroeien”, stelt Hemerik,„Werkgevers moeten daar-over wat mij betreft methun leasemaatschappij ingesprek gaan”.Renate Hemerik staat aanhet hoofd van de Vereni-ging van Nederlandse Auto-leasemaatschappijen die debelangen behartigt van deprofessionele autoleasemaat-schappijen. De 70 VNA-le-den verzorgen de operatio-nele lease en het wagen-parkbeheer van 637.500 per-sonen- en bestelauto’s.Dat is zo’n 90 % van de Ne-derlandse autoleasemarkt.

App maaktinzichtelijkwie wanneeren hoe rijdt.’

Het is eenklassiekevalkuil’.

� Flexibele contracten en combinaties met andere vervoersmiddelen. foto Ronald van den Heerik

Renate Hemerik

Piet Hein van Spanje

De leasebranchespeelt in op dezich snelwijzigendebehoefte van deklant.

Lease: Tankpas ook voor de trein

� Advocaat Piet Hein van Spanje. foto A&S Advocaten

“

“

De ondernemer Arnhem

Documents

Transcript of De ondernemer Arnhem