De mentor als coach - Brooke Andersonbuozrl.weebly.com/.../2017-2018_mv_s1_s2_03_10_2017.pdf9...

De mentor als coachPiet BUYSE

De mentor als coachSessie 1 + 2

2017-2018

Arteveldehogeschool - BNB ZRL - De mentor als coach - 2017-20183


BNB ZRL


De mentor als coach

ervaring

10 sessies

boek

groep

opdrachten

eigen materiaal

portfolio


De vorming

overgenomen uit Brandpunt, december 2005, p.24-25

7 Arteveldehogeschool - BNB ZRL - De mentor als coach - 2017-2018

http://www.klasse.be/leraren/pasvoordeklas

de waterval aan het schoolbord:

22% starters in SO verlaat de job tijdens de eerste 5 jaar

2022: 17000 leraren tekort!


Mentoren?

http://www.klasse.be/leraren/pasvoordeklas


Mijn mentor vind dat ik meer structuur

moet steken in mijn lessen. Het komt in

elk gesprek terug. Ik weet wel dat dit

een aandachtspunt is, maar ik ben nu

eenmaal niet zo gestructureerd als

sommige andere collega’s. Ik krijg het

gevoel dat mijn mentor mij als mens wil

veranderen. Ik wil mezelf kunnen blijven

in de klas. Hoe kaart ik dit aan bij mijn

mentor?

Mijn mentor vind dat ik meer structuur moet steken in mijn lessen. Het komt in elk gesprek terug. Ik weet wel dat dit een aandachtspunt

is, maar ik ben nu eenmaal niet zo gestructureerd als sommige andere collega’s.

Ik krijg het gevoel dat mijn mentor mij als mens wil veranderen. Ik wil mezelf kunnen

blijven in de klas. Hoe kaart ik dit aan bij mijn mentor?

https://www.klasse.be/4927/ik-ga-niet-akkoord-met-mijn-mentor-hoe-zeg-ikdat/

Welke problemen heb jij ervaren als beginnende leraar?


Bekommernissen van S/BL

bron:

Bekommernissen van S/BL Fase 0:

verwachtingen voorafgaand aan het beroep

nog geen ervaringen als lk.

identificeren zich (nog) met de lln.

bouwen beelden op over de job vanuit vroegere ervaringen, ideaalbeelden,…



bekommernissen i.v.m. overleven

vooral bezig met zichzelf en overleven in de klasgroep (orde houden / stand houden in klas)

maken zich zorgen of leerlingen hen aardig vinden



bekommernissen over de taak

S/BL krijgt meer grip op de situatie (zelfzeker)

raakt geïnteresseerd in lesgeven zelf (hoe doe je dat en hoe kan je dat verbeteren?)

wil alle taken goed uitvoeren



Fase 3: bekommernissen over (het leren van) de leerlingen

S/BL ziet in dat onderwijs gaat over het leren van de leerling en zijn welzijn

Fase 4: bekommernissen over de job van leraar (verdieping)


VERDIEPING

LEREN

TAAK

OVERLEVEN

OPLEIDING


Bekommernissen S/BL


in elke ontwikkelingsfase is er eentje dominant

verdwijnen niet maar kunnen wel minder of meer dominant worden

begeleiding starters: fase 1, 2 en 3

levenslang leren: fase 4: blijven prikkelen!


overgenomen uit Brandpunt, december 2006, p.26



Hoe doe je dat zo’n gesprek?


In gesprek: begeleidingsgesprek

Hier ben ik sterk in:…

Coach/coachee

Belangstelling tonen

Vragen stellen

Concretiseren


Wissel uit in duo’s

Wat doe jij zoal als mentor?


Het werk van de mentor

bron figuur: onlinecareertips.com

wegwijsbegeleiding: wegwijs maken op de school (vooral eerste dagen, ook later)

onthaalbrochure, opdracht, leerlingen, collega’s, administratie personeelsdossier, gebouwen, kopieerapparaat …

basisinformatie over ‘handel en wandel op school’

…


HOE de S/BL helpen?

bron figuur: esn-vuniverse.nl

werkbegeleiding: begeleiding die het uitvoeren van taken op school/in de klas tot doel heeft

didactisch: evaluatie, jaarplan, leerplan, handelingsplan, didactische werkvormen,…

klashouden, leerling-begeleiding, maar ook oudercontacten,


HOE de S/BL helpen?

bron figuur: antoinetteoglethorpe.com

http://www.google.be/imgres?q=mentor+afbeelding&start=103&hl=nl&sa=X&rls=com.microsoft:nl-be:IE-SearchBox&rlz=1I7ADSA_nl&biw=1280&bih=610&tbm=isch&tbnid=IT1Qcugm7Gp0AM:&imgrefurl=http://www.antoinetteoglethorpe.com/get-the-best-from-your-mentor/&docid=5OqYnqtv-YIvmM&imgurl=http://www.antoinetteoglethorpe.com/wp-content/uploads/2012/06/mentor.png&w=357&h=306&ei=5r1QUeXsLebM0QWU3oHgCA&zoom=1&iact=hc&vpx=2&vpy=283&dur=2843&hovh=208&hovw=243&tx=132&ty=120&page=5&tbnh=129&tbnw=212&ndsp=28&ved=1t:429,r:25,s:100,i:79

http://www.google.be/imgres?q=mentor+afbeelding&start=103&hl=nl&sa=X&rls=com.microsoft:nl-be:IE-SearchBox&rlz=1I7ADSA_nl&biw=1280&bih=610&tbm=isch&tbnid=IT1Qcugm7Gp0AM:&imgrefurl=http://www.antoinetteoglethorpe.com/get-the-best-from-your-mentor/&docid=5OqYnqtv-YIvmM&imgurl=http://www.antoinetteoglethorpe.com/wp-content/uploads/2012/06/mentor.png&w=357&h=306&ei=5r1QUeXsLebM0QWU3oHgCA&zoom=1&iact=hc&vpx=2&vpy=283&dur=2843&hovh=208&hovw=243&tx=132&ty=120&page=5&tbnh=129&tbnw=212&ndsp=28&ved=1t:429,r:25,s:100,i:79


HOE de S/BL helpen?

leerbegeleiding: heeft als doel professionele ontwikkeling te stimuleren vertrekkend vanuit de behoeften en het persoonlijk referentiekader van de S/BL: S/BL leert met vallen en opstaan

bepaalde ervaringen raken de S/BL emotioneel diep

op zoek gaan naar eigen stijl, naar zichzelf

SAMEN met MENTOR (samen voor de SPIEGEL)


Zo moet het niet…

overgenomen uit REEKERS, M.:2004, 92


Zo wel:

Reflecteren: definitie ‘Reflecteren is het vermogen om zichzelf en het eigen

handelen evenals de context waarin dit plaatsvindt, tot voorwerp van nadenken te maken’ (Kelchtermans)

Iemand reflecteert als hij of zij zijn/haar ervaringen en/of kennis probeert te herstructuren met het oog op het bereiken van een hoger niveau van beroepsuitoefening (Korthagen, 2002)

Reflecteren is kritisch terugblikken. Vanuit deze analyse wordt het professioneel handelen bijgestuurd. Reflecterend handelen staat dus tegenover routine-matig handelen en is een noodzaak in het kader van levenslang leren.



Wat bespreek ik op het begeleidings-

gesprek?

Zo deed ik het gesprek!

Zo had ik het willen doen:…

Waarover reflecteren?

Het professioneel handelen werken aan eigen pedagogische en

didactische en organisatorische bekwaamheid

werken aan jezelf als persoon, als mens, m.a.w. hoe heb ik als persoon invloed op het onderwijsgebeuren



Professionele ontwikkeling

willen

voelen

denken

Hoe professioneel ontwikkelen?handelen

Effectiever handelen: Juiste beslissingen over doelen

Gepaste werkvormen kiezen

Ruimer overleg plegen

Beter interactie ondersteunen

…

denken

Ontwikkelen persoonlijk interpretatiekader = geheel van opvattingen dat de bril vormt waardoor de lk. naar zijn functioneren kijkt

‘geldiger’ denken


Persoonlijk interpretatiekaderProfessioneel zelfverstaan

Opvattingen over zichzelf als leraar: Zelfbeeld

Zelfwaardegevoel

Beroepsmotivatie

Taakopvatting

Toekomstperspectief

Subjectieve onderwijstheorie

Persoonlijk geordend geheel van kennis en opvattingen over onderwijs(hoe doe ik het zó en waarom – hoe werkt onderwijs volgens mij?)


(Kritische) reflectie? OPGELET: leraar-zijn is complex

WANT het gaat om complexe taak

EN rekening houden met de onderliggende lagen van de persoon zoals taakmotivatie, overtuigingen e.d.

Reflectie is KRITISCHE reflectie als:

ze doorstoot tot het niveau van het persoonlijk referentiekader (willen, voelen, denken…)

de subjectieve theorie van de S/BL

En context in rekening brengt


Reflectie en wat het doet

Hoe (ervaren) leraren vaak leren:

uit praktische noodzaak, ze zoeken praktische oplossingen

al doende, met directe bruikbaarheid, met weinig interesse voor de theorie

weinig reflectief t.a.v. rendement, achtergronden en zichzelf

(Kelchtermans)


Reflectie en wat het doet


theorie

reflectie

persoon praktijk

Figuur overgenomen uit Korthagen e.a. 2002, p.14


gedrag

competenties

overtuigingen

identiteit

betrokken-heid

wat kom je tegen?

wat doe je?

wat kun je?

waar geloof je in?

hoe zie je jezelf?

waar doe je het voor?

Het UI-MODELnaar Korthagen & Vasalos

omgeving


Reflectiecyclus Korthagen

OVERZICHT

INZICHT

UITZICHT

DOEN

Bron: naar brambomb.nlKorthagen, 1993

Concreet

OVERZICHT: wat is er (allemaal) gebeurd?

INZICHT: wat vind ik daarin belangrijk?

UITZICHT: tot welke voornemens/plannen leidt dit?

het gaat over de WERKER, het WERK en de WERKOMGEVING


Wat gebeurde er concreet? Wat is de context

Wat wilde ik bereiken bij de lln?

En wat wilden de lln?

Wat voelde ik? En wat voelden de lln?

Wat dacht ik? En wat dachten de lln?

Wat deed ik? En wat deden de lln?


Reflectiecyclus: concreetFase 2: OVERZICHT - terugblikken

Hoe hangen de antwoorden op de vorige vragen met elkaar samen?

Wat is daarbij de invloed van de context/school als geheel?

Wat betekent dat nu voor mij?

Wat is dus het probleem (of de positieve ontdekking)?


Reflectiecyclus: concreetFase 3: INZICHT – formuleren essentiële aspecten

Welke alternatieven zie ik?

Welke voor- en nadelen hebben ze?

Wat neem ik me voor t.a.v. volgende keer?


Reflectiecyclus: concreet

Fase 4: UITZICHT – alternatieven ontwikkelen en kiezen

rust tijd concentratie

analytisch

vermogen

lerende houding

moed en durf


Voorwaarden voor reflectieovergenomen uit GROEN, M. (2006)

kwetsbare houding

confronteren wilskracht

nieuwsgierig diepgang concretiseren

expliciteren nuanceren taal


Voorwaarden voor reflectie


Reflecteren: oefening

bron: xead.nl

Reflecteren niet evident!

Abstract kunnen denken en analyseren

Moed om zichzelf kwetsbaar op te stellen

Wilskracht

Talige vaardigheden vereist


BENAMMAR K., V. S. (2006). Reflectietools. Den Haag: Lemma.

GROEN, M. (2006) Reflecteren: de basis. Op weg naar bewust en bekwaam handelen. Houten: WoltersNoordhoff

LAGERWERF, B. & KORTHAGEN F. (2006) Een leraar van klasse. Een goede docent worden en blijven. Soest: Nelissen

LAGERWERF, B. & KORTHAGEN F. (2011) Leren van binnenuit. Kwaliteit en inspiratie in het onderwijs. Den Haag: Boom Lemma


Meer lezen?


Portfolio: het is jouw energie!

bron: www.effiebelgium.org

Portfolio Algemeen doel: instrument voor zelfevaluatie en

(zelf)reflectie

Doel van het portfolio in deze bijscholing: ervaringen toetsen aan aangereikte inhouden en kaders

Het schrijven van een portfolio: verzamelen van praktijkervaringen, selecteren, schrijven …

HOE pak je dat concreet aan:

zie leidraad!

Begeleiding en beoordeling


De mentor als coach - Brooke Andersonbuozrl.weebly.com/.../2017-2018_mv_s1_s2_03_10_2017.pdf9...

Documents

Transcript of De mentor als coach - Brooke Andersonbuozrl.weebly.com/.../2017-2018_mv_s1_s2_03_10_2017.pdf9...